บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒๗

๑๐. ทุติยราคสุตฺตวณฺณนา [๖๙] ทสเม อตรีติ ติณฺโณ, ^๑- น ติณฺโณ อติณฺโณ, สมุทฺทนฺติ สํสารสมุทฺทํ, จกฺขฺวายตนาทิสมุทฺทํ วา. ตทุภยมฺปิ ทุปฺปูรณฏฺเน สมุทฺโท วิยาติ สมุทฺทํ. อถ วา สมุทฺทนฏฺเน สมุทฺทํ, กิเลสวสฺสเนน สตฺตสนฺตานสฺส กิเลส- สทนโตติ ^๒- อตฺโถ. สวีจินฺติ โกธูปายาสวีจีหิ สวีจึ. วุตฺตเญฺหตํ "วีจิภยนฺติ โข ภิกฺขุ โกธูปายาสสฺเสตํ อธิวจนนฺ"ติ. ^๓- สาวฏฺฏนฺติ ปญฺจกามคุณาวฏฺเฏหิ สห อาวฏฺฏํ. วุตฺตมฺปิ เจตํ "อาวฏฺฏภยนฺติ โข ภิกฺขุ ปญฺจนฺเนตํ กามคุณานํ อธิวจนนฺ"ติ. ^๔- สคหํ สรกฺขสนฺติ อตฺตโน โคจรคตานํ อนตฺถชนนโต จณฺฑมกรมจฺฉกจฺฉปรกฺขสสทิเสหิ วิสภาคปุคฺคเลหิ สหิตํ. ตถา จาห "สคหํ สรกฺขสนฺติ โข ภิกฺขุ มาตุคามสฺเสตํ อธิวจนนฺ"ติ. ^๕- อตรีติ มคฺคปญฺานาวาย ยถาวุตฺตํ สมุทฺทํ อุตฺตริ. ติณฺโณติ นิตฺติณฺโณ. ปราคโตติ ตสฺส สมุทฺทสฺส ปารํ ปรตีตํ นิโรธํ อุปคโต. ถเล ติฏฺตีติ ตโต เอว สํสารมโหฆํ กามาทิมโหฆญฺจ อติกฺกมิตฺวา ถเล ปรตีเร นิพฺพาเน พาหิตปาปพฺราหฺมโณ ติฏฺตีติ วุจฺจติ. อิธาปิ คาถา สุกฺกปกฺขวเสเนว อาคตา. ตตฺถ อูมิภยนฺติ ยถาวุตฺตอูมิภยํ, ภายิตพฺพํ เอตสฺมาติ ตํ อูมิ ภยํ. ทุตฺตรนฺติ ทุรติกฺกมํ, อจฺจตารีติ อติกฺกมิ. @เชิงอรรถ: ^๑ สี. น อตรีตํ อติณฺโณ ^๒ สี. กิเลสสรณโตติ สมานํ ^๓ ขุ.อิติ. ๒๕/๑๐๙/๓๒๗ @^๔ ขุ.อิติ. ๒๕/๑๐๙/๓๒๘, องฺ.จตุกฺก ๒๑/๑๒๒/๑๔๒ ^๕ ขุ.อิติ. ๒๕/๑๐๙/๓๒๘

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๘.

สงฺคาติโคติ ราคาทีนํ ปญฺจนฺนํ สงฺคานํ อติกฺกนฺตตฺตา ปหีนตฺตา สงฺคาติโค อตฺถงฺคโต โส น ปมาณเมตีติ โส เอวํภูโต อรหา ราคาทีนํ ปมาณกรธมฺมานํ อจฺจนฺตเมว อตฺถงฺคตตฺตา อตฺถงฺคโต, ตโต เอว สีลาทิธมฺมกฺขนฺธปาริปูริยา จ "เอทิโส สีเลน สมาธินา ปญฺายา"ติ เกนจิ ปมิณิตุํ อสกฺกุเณยฺโย ปมาณํ น เอติ, อถ วา อนุปาทิเสสนิพฺพานสงฺขาตํ อตฺถํ คโต โส อรหา "อิมาย นาม คติยา ิโต, เอทิโส จ นาม จ นามโคตฺเตนา"ติ ปมิณิตุํ อสกฺกุเณยฺยตาย ปมาณํ น เอติ น อุปคจฺฉติ, ตโต เอว อโมหยิ มจฺจุราชํ, เตน อนุพนฺธิตุํ อสกฺกุเณยฺโยติ วทามีติ อนุปาทิเสสนิพฺพานธาตุยาว เทสนํ นิฏฺาเปสิ. อิติ อิมสฺมึ วคฺเค ปมปญฺจมฉฏฺเสุ วฏฺฏํ กถิตํ, ทุติยสตฺตมฏฺเมสุ วิวฏฺฏํ, เสเสสุ วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตนฺติ เวทิตพฺพํ. ทสมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา. ทุติยวคฺควณฺณนา นิฏฺิตา. --------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้า ๒๔๗-๒๔๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=5442&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=5442&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=247 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=5721 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=5663 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=5663 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25