อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๓)

     {๓๒๕} ปญฺจเกสุ ฯ ปญฺจ ปุคฺคลา นิยตาติ อนนฺตริยานเมเวตํ
คหณํ ฯ ปญฺจ เฉทนกา อาปตฺติ นาม ปมาณาติกฺกนฺเต
มญฺจปีเ นิสีทนกณฺฑุปฏิจฺฉาทิวสฺสิกสาฏิกาสุคตจีวเร จ เวทิตพฺพา ฯ
ปญฺจหากาเรหีติ อลชฺชิตา อญฺาณตา กุกฺกุจฺจปกตตา อกปฺปิเย
กปฺปิยสญฺิตา กปฺปิเย อกปฺปิยสญฺิตาติ อิเมหิ ปญฺจหิ ฯ ปญฺจาปตฺติโย
มุสาวาทปจฺจยาติ ปาราชิกถุลฺลจฺจยทุกฺกฏสงฺฆาทิเสสปาจิตฺติยา ฯ
อนามนฺตจาโรติ สนฺตํ ภิกฺขุํ อนาปุจฺฉา ปุเรภตฺตํ
ปจฺฉาภตฺตํ กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺเชยฺยาติ อิมสฺส อาปุจฺฉิตฺวา
จารสฺส อภาโว ฯ อนธิฏฺานนฺติ คณโภชเน อญฺตฺร สมยาติ
วุตฺตํ สมยํ อธิฏฺหิตฺวา โภชนํ อธิฏฺานํ นาม ฯ ตถา อกรณํ
อนธิฏฺานํ ฯ อวิกปฺปนา นาม ยา ปรมฺปรโภชเน วิกปฺปนา
วุตฺตา ตสฺสา อกรณํ ฯ อิมานิ หิ ปญฺจ ปิณฺฑปาติกสฺส
ธุตงฺเคเนว ปฏิกฺขิตฺตานิ ฯ อุสฺสงฺกิตปริสงฺกิโตติ เย ปสฺสนฺติ เย
สุณนฺติ เตหิ อุสฺสงฺกิโต เจว ปริสงฺกิโต จ ฯ อปิจ อกุปฺปธมฺโม
ขีณาสโวปิ สมาโน ฯ ตสฺมา อโคจรา ปริหริตพฺพา ฯ น หิ
เอเตสุ สนฺทิสฺสมาโน อยสโต วา ครหโต วา มุจฺจติ ฯ
โสสานิกนฺติ สุสาเน ปติตกํ ฯ อาปณิกนฺติ อาปณทฺวาเร ปติตกํ ฯ
ถูปจีวรนฺติ วมฺมิกํ ปริกฺขิปิตฺวา พลิกมฺมกตํ ฯ อภิเสกิกนฺติ
นหานฏฺาเน วา รญฺโ อภิเสกฏฺาเน วา ฉฑฺฑิตจีวรํ ฯ
คตปฏิยาคตนฺติ สุสานํ เนตฺวา ปุน อานีตกํ ฯ ปญฺจ มหาโจรา
อุตฺตริมนุสฺสธมฺเม วุตฺตา ฯ ปญฺจาปตฺติโย กายโต สมุฏฺหนฺตีติ
ปเมน อาปตฺติสมุฏฺาเนน ปญฺจาปตฺติโย อาปชฺชติ ฯ ภิกฺขุ
กปฺปิยสญฺี สญฺาจิกาย กุฏึ กโรตีติ เอวํ อนฺตรเปยฺยาเล
วุตฺตาปตฺติโย ฯ ปญฺจาปตฺติโย กายโต จ วาจโต จาติ ตติเยน
อาปตฺติสมุฏฺาเนน ปญฺจาปตฺติโย อาปชฺชติ ฯ ภิกฺขุ กปฺปิยสญฺี
สํวิทหิตฺวา กุฏึ กโรตีติ เอวํ ตตฺเถว วุตฺตอาปตฺติโย ฯ
เทสนาคามินิโยติ เปตฺวา ปาราชิกญฺจ สงฺฆาทิเสสญฺจ อวเสสา ฯ
     ปญฺจ กมฺมานีติ ตชฺชนีย นิยส ปพฺพาชนีย ปฏิสารณียานิ จตฺตาริ
อุกฺเขปนียญฺจ ติวิธํปิ เอกนฺติ ปญฺจ ฯ ยาวตติยเก ปญฺจาติ
อุกฺขิตฺตานุวตฺติกาย ภิกฺขุนิยา ยาวตติยํ สมนุภาสนาย
อปฺปฏินิสฺสชฺชนฺติยา ปาราชิกํ ถุลฺลจฺจยํ ทุกฺกฏนฺติ ติสฺโส ฯ
เภทกานุวตฺตกาทิสมนุภาสนาสุ สงฺฆาทิเสโส ฯ ปาปิกาย ทิฏฺิยา
อปฺปฏินิสฺสคฺเค ปาจิตฺติยํ ฯ อทินฺนนฺติ อญฺเน อทินฺนํ ฯ อวิทิตนฺติ
ปฏิคฺคณฺหามีติ เจตนาย อภาเวน อวิทิตํ ฯ อกปฺปิยนฺติ ปญฺจหิ
สมณกปฺเปหิ อกปฺปิยกตํ ฯ ตํ วา ปนญฺปิ อกปฺปิยมํสํ
อกปฺปิยโภชนํ ฯ อกตาติริตฺตนฺติ ปวาเรตฺวา อติริตฺตํ อกตํ ฯ
สมชฺชทานนฺติ นจฺจสมชฺชาทิทานํ ฯ อุสภทานนฺติ โคคณสฺส อนฺตเร
อุสภวิสฺสชฺชนํ ฯ จิตฺตกมฺมทานนฺติ อาวาสํ กาเรตฺวา ตตฺถ จิตฺตกมฺมํ
กาตุํ วฏฺฏติ ฯ อิทํ ปน ปฏิภาณจิตฺตกมฺมทานํ สนฺธาย วุตฺตํ ฯ
อิมานิ หิ ปญฺจ กิญฺจาปิ โลกสฺส ปุญฺสมฺมตานิ อถโข
อปุญฺานิ อกุสลานิเยว ฯ อุปฺปนฺนํ ปฏิภาณนฺติ เอตฺถ ปฏิภาณนฺติ
กเถตุกมฺยตา วุจฺจติ ฯ อิเม ปญฺจ ทุปฺปฏิวิโนทิยาติ น
สุปฺปฏิวิโนทิยา ฯ อุปาเยน ปน การเณน อนุรูปาหิ ปจฺจเวกฺขณ-
อนุสาสนาทีหิ สกฺกา ปฏิวิโนเทตุนฺติ อตฺโถ ฯ สกจิตฺตํ ปสีทตีติ
เอตฺถ อิมานิ วตฺถูนิ ฯ กาฬนฺทกาฬวาสี ปุสฺสเทวตฺเถโร กิร
เจติยงฺคณํ สมฺมชฺชิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา สินฺทุวารกุสุมสนฺถตมิว
สมวิปฺปกิณฺณวาลิกํ เจติยงฺคณํ โอโลเกนฺโต พุทฺธารมฺมณํ
ปีติปาโมชฺชํ อุปฺปาเทตฺวา อฏฺาสิ ฯ ตสฺมึ ขเณ มาโร ปพฺพตปาเท
นิพฺพตฺตกาฬมกฺกโฏ วิย หุตฺวา เจติยงฺคเณ โคมยํ วิปฺปกิรนฺโต
คโต ฯ เถโร นาสกฺขิ อรหตฺตํ ปาปุณิตุํ สมฺมชฺชิตฺวา อคมาสิ ฯ
ทุติยทิวเสปิ ชรคฺคโว หุตฺวา ตาทิสเมว วิปฺปการมกาสิ ฯ ตติยทิวเส
วงฺกปาทํ มนุสฺสตฺตภาวํ นิมฺมินิตฺวา ปาเทน ปริกสนฺโต อคมาสิ ฯ
เถโร เอวรูโป วิภจฺฉปุริโส สมนฺตา โยชนปฺปมาเณสุ โคจรคาเมสุ
นตฺถิ สิยา นุ โข มาโรติ จินฺเตตฺวา มาโรสิ ตฺวนฺติ อาห ฯ
อาม ภนฺเต มาโรมฺหิ นทานิ โว วญฺเจตุํ อสกฺขินฺติ ฯ ทิฏฺปุพฺโพ
ตยา ตถาคโตติ ฯ อาม ทิฏฺปุพฺโพติ ฯ มาโร นาม มหานุภาโว
โหติ อิงฺฆ ตาว พุทฺธสฺส ภควโต อตฺตภาวสทิสํ อตฺตภาวํ
นิมฺมินาหีติ ฯ น สกฺกา ภนฺเต ตาทิสํ รูปํ นิมฺมินิตุํ อปิจ
โข ปน ตํ สริกฺขกปฏิรูปกํ นิมฺมินิสฺสามีติ สกภาวํ วิชหิตฺวา
พุทฺธรูปสทิเสน อตฺตภาเวน อฏฺาสิ ฯ เถโร มารํ โอโลเกตฺวา
อยํ ตาว สราคสโทสสโมโห เอวํ โสภติ กถํ นุ โข ภควา
โส หิ สพฺพโส วีตราคโทสโมโหติ พุทฺธารมฺมณํ ปีตึ ปฏิลภิตฺวา
วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ ฯ มาโร วญฺจิโตมฺหิ ตยา
ภนฺเตติ อาห ฯ เถโรปิ กึ อตฺถิ ชรมาร ตาทิสํ วญฺเจตุนฺติ
อาห ฯ โลกนฺตรวิหาเรปิ ทตฺโต นาม ทหรภิกฺขุ เจติยงฺคณํ
สมฺมชฺชิตฺวา โอโลเกนฺโต โอทาตกสิณํ ปฏิลภิ อฏฺ สมาปตฺติโย
นิพฺพตฺเตติ ฯ ตโต วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา ผลตฺตยํ สจฺฉากาสิ ฯ
     ปรจิตฺตํ ปสีทตีติ เอตฺถ อิมานิ วตฺถูนิ ฯ ติสฺโส นาม ทหรภิกฺขุ
ชมฺพุโกลเจติยงฺคณํ สมฺมชฺชิตฺวา สงฺการจฺฉฑฺฑนึ หตฺเถน คเหตฺวาว
อฏฺาสิ ฯ ตสฺมึ ขเณ ติสฺสทตฺตตฺเถโร นาม นาวาโต โอรุยฺห
เจติยงฺคณํ โอโลเกนฺโต ภาวิตจิตฺเตน สมฺมชฺชนฏฺานนฺติ ตฺวา
ปญฺหาสหสฺสํ ปุจฺฉิ ฯ อิตโร สพฺพํ วิสฺสชฺเชสิ ฯ อญฺตรสฺมึปิ
วิหาเร เถโร เจติยงฺคณํ สมฺมชฺชิตฺวา วตฺตํ ปริจฺฉินฺทิ ฯ
โยนกวิสยโต เจติยํ วนฺทกา จตฺตาโร เถรา อาคนฺตฺวา เจติยงฺคณํ
ทิสฺวา อนฺโต อปฺปวิสิตฺวา ทฺวาเรเยว ตฺวา เอโก เถโร อฏฺ
กปฺเป อนุสฺสริ เอโก โสฬส กปฺเป เอโก วีสติ กปฺเป
เอโก ตึส กปฺเป อนุสฺสริ ฯ เทวตา อตฺตมนา โหนฺตีติ เอตฺถ
อิทํ วตฺถุ ฯ เอกสฺมึ กิร วิหาเร เอโก ภิกฺขุ เจติยงฺคณญฺจ
โพธิยงฺคณญฺจ สมฺมชฺชิตฺวา นหายิตุํ คโต ฯ เทวตา อิมสฺส
วิหารสฺส กตกาลโต ปฏฺาย เอวํ วตฺตํ ปูเรตฺวา สมฺมชฺชปุพฺโพ
ภิกฺขุ นตฺถีติ ปสนฺนจิตฺตา อาคนฺตฺวา ปุปฺผหตฺถา อฏฺสุ ฯ
เถโร อาคนฺตฺวา กตรคามวาสิกตฺถาติ อาห ฯ ภนฺเต อิเธว
วสาม อิมสฺส วิหารสฺส กตกาลโต ปฏฺาย เอวํ วตฺตํ ปูเรตฺวา
สมฺมชฺชปุพฺโพ ภิกฺขุ นตฺถีติ ตุมฺหากํ ภนฺเต วตฺเต ปสีทิตฺวา
ปุปฺผหตฺถา ิตมฺหาติ เทวตา อาหํสุ ฯ ปสาทิกสํวตฺตนิยนฺติ เอตฺถ
อิทํ วตฺถุ ฯ เอกํ กิร อมจฺจปุตฺตํ อภยตฺเถรญฺจ อารพฺภ อยํ
กถา อุทปาทิ กินฺนุ โข อมจฺจปุตฺโต ปาสาทิโก อภยตฺเถโรติ
อุโภปิ เน เอกสฺมึ าเน โอโลเกสฺสามาติ าตกา อมจฺจปุตฺตํ
อลงฺกริตฺวา มหาเจติยํ วนฺทาเปสฺสามาติ อคมํสุ ฯ เถรมาตาปิ
ปาสาทิกํ จีวรํ กาเรตฺวา ปุตฺตสฺส ปหิณิ ปุตฺโต เม เกเส
ฉินฺทาเปตฺวา อิมํ จีวรํ ปารุปิตฺวา ภิกฺขุสงฺฆปริวุโต มหาเจติยํ
วนฺทตูติ ฯ อมจฺจปุตฺโต าติปริวุโต ปาจีนทฺวาเรน เจติยงฺคณํ
อารูฬฺโห ฯ อภยตฺเถโร ภิกฺขุสงฺฆปริวุโต ทกฺขิณทฺวาเรน เจติยงฺคณํ
อารูหิตฺวา เจติยงฺคเณ เตน สทฺธึ สมาคนฺตฺวา อาห กึ ตฺวํ
อาวุโส มหลฺลกตฺเถรสฺส สมฺมชฺชนฏฺาเน กจวรํ ฉฑฺเฑตฺวา มยา
สทฺธึ ยุคคาหํ คณฺหสีติ ฯ อตีตตฺตภาเว กิร อภยตฺเถโร มหลฺลกตฺเถโร
นาม หุตฺวา กาชรคาเม เจติยงฺคณํ สมฺมชฺชิ ฯ อมจฺจปุตฺโต
มหาอุปาสโก หุตฺวา สมฺมชฺชนฏฺาเน กจวรํ คเหตฺวา ฉฑฺเฑสิ ฯ
     สตฺถุ สาสนํ กตํ โหตีติ อิทํ สมฺมชฺชนวตฺตํ นาม พุทฺเธหิ วณฺณิตํ ฯ
ตสฺมา ตํ กโรนฺเตน สตฺถุ สาสนํ กตํ โหติ ฯ ตตฺรีทํ วตฺถุ ฯ
อายสฺมา กิร สารีปุตฺโต หิมวนฺตํ คนฺตฺวา เอกสฺมึ ปพฺภาเร
อสมฺมชฺชิตฺวาว นิโรธํ สมาปชฺชิตฺวา นิสีทิ ฯ ภควา อาวชฺเชนฺโต
เถรสฺส อสมฺมชฺชิตฺวา นิสินฺนภาวํ ตฺวา อากาเสนาคนฺตฺวา เถรสฺส
ปุรโต อสมฺมชฺชนฏฺาเน ปทานิ ทสฺเสตฺวา ปจฺจาคญฺฉิ ฯ เถโร
สมาปตฺติโต วุฏฺิโต ภควโต ปทานิ ทิสฺวา พลวหิโรตฺตปฺปํ
ปจฺจุปฏฺเปตฺวา ชณฺณุเกหิ ปติฏฺาย อสมฺมชฺชิตฺวา นิสินฺนภาวํ
วต เม สตฺถา อญฺาสิ สงฺฆมชฺเฌทานิ โจทนํ กาเรสฺสามีติ
ทสพลสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา วนฺทิตฺวา นิสีทิ ฯ ภควา กุหึ คโตสิ
สารีปุตฺตาติ วตฺวา น ปฏิรูปํทานิ เต มยฺหํ อนนฺตเร าเน ตฺวา
วิจรนฺตสฺส อสมฺมชฺชิตฺวา นิสีทิตุนฺติ อาห ฯ ตโต ปฏฺาย เถโร
คณฺิกปฏิมุญฺจนฏฺาเนปิติฏฺนฺโตปาเทน กจวรํ วิยูหิตฺวา ติฏฺติ ฯ
     อตฺตโน ภาสปริยนฺตํ น อุคฺคณฺหาตีติ อิมสฺมึ วตฺถุสฺมึ
เอตฺตกํ สุตฺตํ อุปลพฺภติ เอตฺตโก วินิจฺฉโย เอตฺตกํ สุตฺตญฺจ
วินิจฺฉยญฺจ วกฺขามีติ เอวํ อตฺตโน ภาสิตปริยนฺตํ น อุคฺคณฺหาติ ฯ
อยํ โจทกสฺส ปุริมกถา อยํ ปจฺฉิมกถา อยํ จุทิตกสฺส ปุริมกถา
อยํ ปจฺฉิมกถา เอตฺถ เอตฺตกํ คยฺหูปคํ เอตฺตกํ น คยฺหูปคนฺติ
เอวํ อนุคฺคณฺหนฺโต ปน ปรสฺส ภาสปริยนฺตํ น อุคฺคณฺหาติ
นาม ฯ อาปตฺตึ น ชานาตีติ ปาราชิกํ วา สงฺฆาทิเสสํ วาติ
สตฺตนฺนํ อาปตฺติกฺขนฺธานํ นานากรณํ น ชานาติ ฯ มูลนฺติ เทฺว
อาปตฺติยา มูลานิ กาโย จ วาจา จ ตานิ น ชานาติ ฯ
สมุทยนฺติ ฉ อาปตฺติสมุฏฺานานิ อาปตฺติสมุทโย นาม ตานิ
น ชานาติ ฯ ปาราชิกาทีนํ วตฺถุํ น ชานาตีติปิ วุตฺตํ โหติ ฯ
นิโรธนฺติ อยํ อาปตฺติ เทสนาย นิรุชฺฌติ วูปสมฺมติ อยํ
วุฏฺาเนนาติ เอวํ อาปตฺตินิโรธํ น ชานาติ ฯ สตฺต สมเถ
น ชานนฺโต ปน อาปตฺตินิโรธคามินึ ปฏิปทํ น ชานาติ ฯ
     อธิกรณปญฺจเก ฯ อธิกรณํ นาม จตฺตาริ อธิกรณานิ ฯ
อธิกรณสฺส มูลํ นาม เตตฺตึส มูลานิ ฯ วิวาทาธิกรณสฺส ทฺวาทส
มูลานิ ฯ อนุวาทาธิกรณสฺส จุทฺทส ฯ อาปตฺตาธิกรณสฺส ฉ ฯ
กิจฺจาธิกรณสฺส เอกํ ฯ ตานิ ปรโต อาวิภวิสฺสนฺติ ฯ อธิกรณสมุทโย
นาม อธิกรณสมุฏฺานํ ฯ วิวาทาธิกรณํ อฏฺารส เภทกรวตฺถูนิ
นิสฺสาย อุปฺปชฺชติ อนุวาทาธิกรณํ จตสฺโส วิปตฺติโย อาปตฺตาธิกรณํ
สตฺตาปตฺติกฺขนฺเธ กิจฺจาธิกรณํ จตฺตาริ สงฺฆกิจฺจานีติ
อิมํ วิภาคํ น ชานาตีติ อตฺโถ ฯ อธิกรณนิโรธํ น ชานาตีติ
ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน มูลามูลํ คนฺตฺวา วินิจฺฉยํ สมถํ
ปาเปตุํ น สกฺโกติ ฯ อิทํ อธิกรณํ ทฺวีหิ อิทํ จตูหิ อิทํ ตีหิ
อิทํ เอเกน สมเถน สมฺมตีติ เอวํ สตฺต สมเถ อชานนฺโต ปน
อธิกรณนิโรธคามินึ ปฏิปทํ น ชานาติ นาม ฯ วตฺถุํ น ชานาตีติ
อิทํ ปาราชิกสฺส วตฺถุ อิทํ สงฺฆาทิเสสสฺสาติ เอวํ สตฺตนฺนํ
อาปตฺติกฺขนฺธานํ วตฺถุํ น ชานาติ ฯ นิทานนฺติ สตฺตนฺนํ นครานํ
อิทํ สิกฺขาปทํ เอตฺถ ปญฺตฺตํ อิทํ เอตฺถาติ น ชานาติ ฯ
ปญฺตฺตึ น ชานาตีติ ตสฺมึ ตสฺมึ สิกฺขาปเท ปมปญฺตฺตึ
น ชานาติ ฯ อนุปญฺตฺตินฺติ ปุนปฺปุนํ ปญฺตฺตึ น ชานาติ ฯ
อนุสนฺธิวจนปถนฺติ กถานุสนฺธิวินิจฺฉยานุสนฺธิวเสน วตฺตุํ น ชานาติ ฯ
ตฺตึ น ชานาตีติ สพฺเพน สพฺพํ ตฺตึ น ชานาติ ฯ ตฺติยา
กรณํ น ชานาตีติ ตฺติกิจฺจํ น ชานาติ ฯ โอสารณาทีสุ นวสุ
าเนสุ ตฺติกมฺมํ นาม โหติ ฯ ตฺติทุติยตฺติจตุตฺถกมฺเมสุ
ตฺติยา กมฺมปฺปตฺโต หุตฺวา ติฏฺตีติ น ชานาติ ฯ น ปุพฺพกุสโล
โหติ น อปรกุสโลติ ปุพฺเพ กเถตพฺพญฺจ ปจฺฉา กเถตพฺพญฺจ
น ชานาติ ตฺติ นาม ปุพฺเพ เปตพฺพา ปจฺฉา น เปตพฺพาติปิ
น ชานาติ ฯ อกาลญฺู จ โหตีติ กาลํ น ชานาติ อนชฺฌิฏฺโ
อยาจิโต ภาสติ ตฺติกาลํปิ ตฺติกฺเขตฺตํปิ ตฺติโอกาสํปิ น
ชานาติ ฯ
     มนฺทตฺตา โมมูหตฺตาติ เกวลํ อญฺาเณน โมมูหภาเวน ธุตงฺเค
อานิสํสํ น ชานาติ ฯ ปาปิจฺโฉติ เตน อรญฺวาเสน ปจฺจยลาภํ
ปตฺถยมาโน ฯ ปวิเวกนฺติ กายจิตฺตอุปธิวิเวกํ ฯ อิทมฏฺิตนฺติ
อิมาย กลฺยาณาย ปฏิปตฺติยา อตฺโถ เอตสฺสาติ อิทมฏฺิ อิทมฏฺิโน
ภาโว อิทมฏฺิตา ตํ อิทมฏฺิตํเยว นิสฺสาย น อญฺ กิญฺจิ
โลกามิสนฺติ อตฺโถ ฯ
     อุโปสถํ น ชานาตีติ นววิธํ อุโปสถํ น ชานาติ ฯ
อุโปสถกมฺมนฺติ อธมฺเมน วคฺคาทิเภทํ จตุพฺพิธํ อุโปสถกมฺมํ
น ชานาติ ฯ ปาฏิโมกฺขนฺติ เทฺว มาติกา น ชานาติ ฯ
ปาฏิโมกฺขุทฺเทสนฺติ สพฺพํปิ นววิธํ ปาฏิโมกฺขุทฺเทสํ น ชานาติ ฯ
ปวารณนฺติ นววิธํ ปวารณํ น ชานาติ ฯ ปวารณากมฺมํ
อุโปสถกมฺมสทิสเมว ฯ
     อปาสาทิกปญฺจเก ฯ อปาสาทิกนฺติ กายทุจฺจริตาทิ อกุสลกมฺมํ
วุจฺจติ ฯ ปาสาทิกนฺติ กายสุจริตาทิ กุสลกมฺมํ วุจฺจติ ฯ
อติเวลนฺติ เวลํ อติกฺกมฺม พหุตรํ กาลํ กุเลสุ อปฺปํ วิหาเรติ
อตฺโถ ฯ โอตาโรติ กิเลสานํ อนฺโต โอตรณํ ฯ สงฺกิลิฏฺนฺติ
ทุฏฺุลฺลาปตฺติกายสํสคฺคาทิเภทํ ฯ
     วิสุทฺธิปญฺจเก ฯ ปวารณคหเณน นววิธาปิ ปวารณา
เวทิตพฺพา ฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ ฯ
                  ปญฺจก วณฺณนา นิฏฺิตา ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๕๑๑-๕๑๙.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=10434&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=10434&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=8&i=979
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=8&A=8062
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=8&A=6600
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=8&A=6600
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_8