ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลีอักษรไทย วิมาน.อ. (ปรมตฺถที.)

                      อโลมวิมานวณฺณนา  นิฏฺฐิตา.
                    ๔๓. ๕. กญฺชิกทายิกาวิมานวณฺณนา
     อภิกฺกนฺเตน วณฺเณนาติ กญฺชิกทายิกาวิมานํ. ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา
อนฺธกวินฺเท วิหรติ, เตน สมเยน ภควโต กุจฺฉิยํ วาตโรโค อุปฺปชฺชิ. ภควา
อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อามนฺเตสิ "คจฺฉ ตฺวํ อานนฺท ปิณฺฑาย จริตฺวา มยฺหํ
เภสชฺชตฺถํ กญฺชิกํ อาหรา"ติ. "เอวํ ภนฺเต"ติ โข อายสฺมา อานนฺโท ภควโต
ปฏิสฺสุณิตฺวา มหาราชทตฺติยํ  ปตฺตํ คเหตฺวา อตฺตโน อุปฏฺฐากเวชฺชสฺส
นิเวสนทฺวาเร อฏฺฐาสิ. ตํ ทิสฺวา เวชฺชสฺส ภริยา ปจฺจุคฺคนฺตฺวา วนฺทิตฺวา ปตฺตํ
คเหตฺวา เถรํ ปุจฺฉิ "กีทิเสน โว ภนฺเต เภสชฺเชน อตฺโถ"ติ. สา กิร พุทฺธิ-
สมฺปนฺนา "เภสชฺเชน ปโยชเน สติ เถโร อิธาคจฺฉติ, น ภิกฺขตฺถนฺ"ติ สลฺลกฺเขสิ.
"กญฺชิเกนา"ติ จ วุตฺเต "นยิทํ เภสชฺชํ มยฺหํ อยฺยสฺส, ตถา เหส ภควโต ปตฺโต,
หนฺทาหํ โลกนาถสฺส อนุจฺฉวิกํ กญฺชิกํ สมฺปาเทมี"ติ โสมนสฺสชาตา สญฺชาต-
พหุมานา พทรยูเสน ยาคุํ สมฺปาเทตฺวา ปตฺตํ ปูเรตฺวา ตสฺส ปริวารภาเวน
อญฺญญฺจ โภชนํ ปฏิยาเทตฺวา เปเสสิ. ตํ ปริภุตฺตมตฺตสฺเสว ภควโต โส อาพาโธ
วูปสมิ. สา อปเรน สมเยน กาลํ กตฺวา ตาวตึเสสุ อุปฺปชฺชิตฺวา มหตึ ทิพฺพสมฺปตฺตึ
อนุภวนฺตี โมทติ. อถายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน เทวจาริกํ จรนฺโต ตํ
อจฺฉราสหสฺสปริวาเรน วิจรนฺตึ ทิสฺวา ตาย กตกมฺมํ อิมาหิ คาถาหิ ปุจฺฉิ:-
     [๗๑๙]   "อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน      ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต
              โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา   โอสธี วิย ตารกา.
     [๗๒๐]    เกน เต'ตาทิโส วณฺโณ   เกน เต อิธ มิชฺฌติ
              อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา   เย เกจิ มนโส ปิยา.
     [๗๒๑]           ปุจฺฉามิ ตํ เทว มหานุภาเว
                     มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ
                     เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา
                     วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี"ติ.
สาปิ พฺยากาสิ.
     [๗๒๒]   สา เทวตา อตฺตมนา       โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา
             ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ       ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ.
     [๗๒๓]   "อหํ อนฺธกวินฺทมฺหิ         พุทฺธสฺสาทิจฺจพนฺธุโน
             อทาสึ โกลสมฺปากํ         กญฺชิกํ เตลธูปิตํ.
     [๗๒๔]   ปิปฺผลฺยา ลสุเณน จ        มิสฺสํ ลามญฺชเกน จ
             อทาสึ อุชุภูตสฺมึ           วิปฺปสนฺเนน เจตสา.
     [๗๒๕]   ยา มเหสิตฺตํ กาเรยฺย      จกฺกวตฺติสฺส ราชิโน
             นารี สพฺพงฺคกลฺยาณี        ภตฺตุ จาโนมทสฺสิกา
             เอกสฺส กญฺชิกทานสฺส       กลํ นาคฺฆติ โสฬสึ.
     [๗๒๖]   สตํ นิกฺขา สตํ อสฺสา       สตํ อสฺสตรีรถา
             สตํ กญฺญาสหสฺสานิ         อามุตฺตมณิกุณฺฑลา
             เอกสฺส กญฺชิกทานสฺส       กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสึ.
     [๗๒๗]   สตํ เหมวตา นาคา        อีสาทนฺตา อุรูฬฺหวา
             สุวณฺณกจฺฉา มาตงฺคา       เหมกปฺปนิวาสสา ๑-
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. เหมกปฺปนวาสสา
             เอกสฺส กญฺชิกทานสฺส        กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสึ.
     [๗๒๘]   จตุนฺนมปิ ทีปานํ ๑-         อิสฺสรํ โยธ การเย
             เอกสฺส กญฺชิกทานสฺส        กลํ นาคฺฆติ โสฬสินฺ"ติ.
    #[๗๒๓-๔] ตตฺถ อทาสึ โกลสมฺปากํ, ๒- กญฺชิกํ เตลธูปิตนฺติ พทรโมทกกสาเว ๓-
จตุคุโณทกสโมทิเต ๔- ปาเกน จตุตฺถภาคาวสิฏฺฐํ ๕- ยาคุํ ปจิตฺวา ตํ ติกฏุก-
อชโมทหิงฺคุชีรกลสุณาทีหิ กฏุกภณฺเฑหิ อภิสงฺขริตฺวา สุธูปิตํ กตฺวา ลามญฺชคนฺธํ
คาหาเปตฺวา ปสนฺเนน จิตฺเตน ภควโต ปตฺเต อากิริตฺวา สตฺถารํ อุทฺทิสิตฺวา อทาสึ,
เถรสฺส หตฺเถ ปติฏฺฐเปสินฺติ ทสฺเสติ. เตนาห:-
               "ปิปฺผลฺยา ลสุเณน จ     มิสฺสํ ลามญฺชเกน จ
                อทาสึ อุชุภูตสฺมึ        วิปฺปสนฺเนน เจตสา"ติ.
เสสํ วุตฺตนยเมว.
     เอวํ อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน ตาย เทวตาย อตฺตนา สมุปจิตสุจริตกมฺเม
อาวิกเต สปริวาราย ตสฺสา ธมฺมํ เทเสตฺวา มนุสฺสโลกํ อาคนฺตฺวา ตํ  ปวตฺตึ
ภควโต อาโรเจสิ. ภควา ตมตฺถํ อฏฺฐุปฺปตฺตึ กตฺวา จตุปริสมชฺเฌ ธมฺมํ เทเสสิ,
สา เทสนา มหาชนสฺส สาตฺถิกา อโหสีติ.
                   กญฺชิกทายิกาวิมานวณฺณนา  นิฏฺฐิตา.
                    -------------------------
@เชิงอรรถ:  ก. ปทีปานํ   ฉ.ม. โกลสมฺปาปกํ   อิ. พทรโมทกสาเว
@ สี. จตุคุโณทกสมฺมทฺทิเต, อิ. จตุคุโณทกสมฺโมทิเต   สี. จตุภาคาวสิฏฺเฐ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้า ๒๐๙-๒๑๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=4423&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=4423&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=43              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=1483              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=1472              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=1472              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]