ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                    ๓๐๕. ๘. วชฺชิตตฺเถรคาถาวณฺณนา
      สํสรํ ทีฆมทฺธานนฺติ อายสฺมโต วชฺชิตตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต
อิโต ปญฺจสฏฺฐิเม กปฺเป เอกสฺมึ ปจฺจนฺตคาเม นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต วนจรโก
หุตฺวา วิจรนฺโต เอกทิวสํ อุปสนฺตํ นาม ปจฺเจกพุทฺธํ ปพฺพตคุหายํ วิหรนฺตํ
อทฺทส. โส ตสฺส อุปสมํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส จมฺปกปุปฺเผน ปูชํ อกาสิ. โส
เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท โกสลรฏฺเฐ อิพฺภกุเล
นิพฺพตฺโต ชาตทิวสโต ปฏฺฐาย มาตุคามหตฺถํ คโต โรทติ. พฺรหฺมโลกโต กิร
จวิตฺวา อิธาคโต ยสฺมา มาตุคามสมฺผสฺสํ น สหติ, ตสฺมา มาตุคามสมฺผสฺสวชฺชนโต
วชฺชิโตเตฺวว นามํ ชาตํ. โส วยปฺปตฺโต สตฺถุ ยมกปาฏิหาริยํ ทิสฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ
ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา ตทเหว ฉฬภิญฺโญ อโหสิ. เตน วุตฺตํ
อปทาเน ๑- :-
          "อุปสนฺโต จ สมฺพุทฺโธ        วสตี ปพฺพตนฺตเร
           เอกจมฺปกมาทาย           อุปคจฺฉึ นรุตฺตมํ.
           ปสนฺนจิตฺโต สุมโน          ปจฺเจกมุนิมุตฺตมํ
           อุโภ หตฺเถหิ ปคฺคยฺห        ปูชยึ อปราชิตํ.
           เอกตึเส อิโต กปฺเป ๒-     ยํ ปุปฺผมภิปูชยึ
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ          พุทฺธปูชายิทํ ผลํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ   กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      ฉฬภิญฺโญ ปน หุตฺวา อตฺตโน ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสริตฺวา ธมฺมสํเวเคน:-
@เชิงอรรถ:  ขุ.อป. ๓๒/๒๗/๔๐๐ เอกจมฺปกปุปฺผิยตฺเถราปทาน    ฉ.ม. ปญฺจสฏฺฐิมฺหิโต กปฺเป
    [๒๑๕] "สํสรํ ทีฆมทฺธานํ            คตีสุ ปริวตฺติสํ
           อปสฺสํ อริยสจฺจานิ          อนฺธภูโต ปุถุชฺชโน.
    [๒๑๖]  ตสฺส เม อปฺปมตฺตสฺส        สํสารา วินฬีกตา
           สพฺพา คตี สมุจฺฉินฺนา        นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว"ติ
เทฺว คาถา อภาสิ.
      ตตฺถ สํสรนฺติ สํสรนฺโต, ตสฺมึ ตสฺมึ ภเว อาทานนิกฺเขปวเสน อปราปรํ
สนฺธาวนฺโต. ทีฆมทฺธานนฺติ จิรกาลํ อนาทิมติ สํสาเร อปริมาณกาลํ. คตีสูติ
สุกตทุกฺกฏานํ กมฺมานํ วเสน สุคติทุคฺคตีสุ. ปริวตฺติสนฺติ ฆฏียนฺตํ วิย
ปริพฺภมนฺโต จวนุปปชฺชนวเสน ๑- อปราปรํ ปริวตฺตึ. ตสฺส ปน ปริวตฺตนสฺส
การณมาห "อปสฺสํ อริยสจฺจานิ, อนฺธภูโต ปุถุชฺชโน"ติ. ทุกฺขาทีนิ จตฺตาริ อริย-
สจฺจานิ ญาณจกฺขุนา อปสฺสนฺโต อปฺปฏิวิชฺฌนฺโต, ตโตเอว อวิชฺชนฺธตาย อนฺธภูโต
ปุถูนํ ชนนาทีหิ การเณหิ ปุถุชฺชโน ปุถุชฺชนตฺตา ๒- คตีสุ ปริวตฺติสนฺติ โยชนา,
เตเนวาห ภควา:-
            "จตุนฺนํ ภิกฺขเว อริยสจฺจานํ อนนุโพธา อปฺปฏิเวธา เอวมิทํ
      ทีฆมทฺธานํ สนฺธาวิตํ สํสริตํ มมญฺเจว ตุมฺหากญฺจา"ติ. ๓-
      ตสฺส มยฺหํ วุตฺตนเยน ปุพฺเพ ปุถุชฺชนสฺเสว สโต ๔- อิทานิ สตฺถารา ทินฺนนเยน
อปฺปมตฺตสฺส อปฺปมาทปฏิปตฺติยา สมถวิปสฺสนาภาวนํ มตฺถกํ ปาเปตฺวา ฐิตสฺส.
สํสารา วินฬีกตาติ สํสรนฺติ สตฺตา เอเตหีติ "สํสารา"ติ ลทฺธนามา กมฺมกิเลสา
อคฺคมคฺเคน สมุจฺฉินฺนตฺตา วิคตนฬา ๕- นิมฺมูลา กตา. สพฺพา คตี สมุจฺฉินฺนาติ
เอวํ กมฺมกิเลสวฏฺฏานํ วินฬีกตตฺตา นิรยาทิกา สพฺพาปิ คติโย สมฺมเทว อุจฺฉินฺนา
@เชิงอรรถ:  สี., อิ. จวนุปฺปชฺชนวเสน                         ฉ.ม. ปุถุชฺชโน โหนฺโต
@ วินย.มหา. ๕/๒๘๗/๖๕ อมฺพปาลีวตฺถุ, สํ.มหา. ๑๙/๑๐๙๑/๓๗๖ ปฐมโกฏิคามสุตฺต
@ อิ. ปุถุชฺชโน ปุถุชฺชนนฺโตคธตฺตา, ม. ปุถุชฺชโน หุตฺวา     สี. วิหตนฬา
วิทฺธํสิตา, ตโตเอว นตฺถิ ทานิ อายตึ ปุนพฺภโวติ อิทเมว จ เถรสฺส อญฺญา-
พฺยากรณํ อโหสีติ.
                    วชฺชิตตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                        ----------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๕๑๘-๕๒๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=11591&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=11591&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=305              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6031              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6160              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6160              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]