บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๒๖๒. ๕. อชินตฺเถรคาถาวณฺณนา อปิ เจ โหติ เตวิชฺโชติอาทิกา อายสฺมโต อชินตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต พุทฺธสุญฺเญ โลเก กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต เกนจิเทว กรณีเยน อรญฺญํ คโต ตตฺถ สุจินฺติตํ นาม ปจฺเจกสมฺพุทฺธํ อาพาเธน ปีฬิตํ นิสินฺนํ ทิสฺวา อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา เภสชฺชตฺถาย ๑- ปสนฺนมานโส ฆฏมณฺฑํ อทาสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺติตฺวา อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา สุคตีสุเยว สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ อญฺญตรสฺส ทลิทฺทพฺราหฺมณสฺส เคเห ปฏิสนฺธึ คณฺหิ. ตํ วิชายนกาเล อชินจมฺเมน สมฺปฏิจฺฉึสุ. เตนสฺส อชิโนเตฺวว นามํ อกํสุ. โส โภคสํวตฺตนิยสฺส กมฺมสฺส อกตตฺตา ทลิทฺทกุเล นิพฺพตฺโต วยปฺปตฺโตปิ อปฺปนฺนปานโภชโน หุตฺวา วิจรนฺโต เชตวนปฏิคฺคหเณ พุทฺธานุภาวํ ทิสฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรนฺโต น จิรสฺเสว ฉฬภิญฺโญ อโหสิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๒- :- "สุจินฺติตํ ภควนฺตํ โลกเชฏฺฐํ นราสภํ อุปวิฏฺฐํ มหารญฺญํ วาตาพาเธน ปีฬิตํ. ทิสฺวา จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ฆฏมณฺฑมุปานยึ ๓- @เชิงอรรถ: ๑ ม. เภสชฺชํ ทตฺวา ๒ ขุ.อป. ๓๓/๑๖/๓๒ ฆฏมณฺฑทายกตฺเถราปทาน (สฺยา) @๓ สี. อุปาทายึ กตตฺตา อปจิตตฺตา ๑- จ คงฺคา ภาคีรถี อยํ. ๒- มหาสมุทฺทา จตฺตาโร ฆฏํ สมฺปชฺชเร มม อยญฺจ ปฐวี โฆรา อปฺปมาณา อสงฺขิยา. มม สงฺกปฺปมญฺญาย ภวเต ๓- มธุสกฺกรา จตุทฺทิสา ๔- อิเม รุกฺขา ปาทปา ธรณีรุหา. มม สงฺกปฺปมญฺญาย กปฺปรุกฺขา ภวนฺติ เต ปญฺญาสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท เทวรชฺชมการยึ. เอกปญฺญาสกฺขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺตี อโหสหํ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขิยํ. จตุนฺนวุติโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ฆฏมณฺฑสฺสิทํ ผลํ. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. อรหตฺตํ ปน ปตฺวาปิ ปุริมกมฺมนิสฺสนฺเทน อปฺปลาภี อปฺปญฺญาโตว อโหสิ. อุทฺเทสภตฺตสลากภตฺตานิปิ ลามกาเนว ปาปุณนฺติ. กมฺมผเลเนว จ นํ ปุถุชฺชนา ภิกฺขู สามเณรา จ "อปฺปญฺญาโต"ติ อวมญฺญนฺติ. เถโร เต ภิกฺขู สํเวเชนฺโต:- [๑๒๙] "อปิ เจ โหติ เตวิชฺโช มจฺจุหายี อนาสโว อปฺปญฺญาโตติ นํ พาลา อวชานนฺติ อชานตา. [๑๓๐] โย จ โข อนฺนปานสฺส ลาภี โหตีธ ปุคฺคโล ปาปธมฺโมปิ เจ โหติ โส เนสํ โหติ สกฺกโต"ติ คาถาทฺวยํ อภาสิ. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อาจิตตฺตา ๒ สี. ภาวิตตฺตา จ, ตํ เม ภาคีรถี วิย, ปาลิ. คงฺคา @ ภาคีรสี อยํ ๓ สี. ภวนฺติ ๔ ฉ.ม. จาตุทฺทีปา ตตฺถ อปีติ สมฺภาวเน นิปาโต. เจติ ปริกปฺปเน. โหตีติ ภวติ. ติสฺโส วิชฺชา เอตสฺสาติ เตวิชฺโช. มจฺจุํ ปชหตีติ มจฺจุหายี. กามาสวาทีนํ อภาเวน อนาสโว. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- ทิพฺพจกฺขุญาณํ ปุพฺเพนิวาสญาณํ อาสวกฺขย- ญาณนฺติ อิมาสํ ติสฺสนฺนํ วิชฺชานํ อธิคตตฺตา เตวิชฺโช ตโตเอว สพฺพโส กามาสวาทีนํ ปริกฺขีณตฺตา อนาสโว อายตึ ปุนพฺภวสฺส อคฺคหณโต มรณาภาเวน มจฺจุหายี ยทิปิ โหติ, เอวํ สนฺเตปิ อปฺปญฺญาโตติ นํ พาลา อวชานนฺติ ยสฺสตฺถาย กุลปุตฺตา สมฺมเทว อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชนฺติ, ตํ สทตฺถํ อนุปาปุณิตฺวา ฐิตมฺปิ นํ อุตฺตมํ ปุริสํ "ธุตวาโท พหุสฺสุโต ธมฺมกถิโก"ติ อุปฺปนฺนลาภสฺส ๑- อภาวโต "น ปญฺญาโต น ปากโฏ"ติ พาลา ทุมฺเมธปุคฺคลา อวชานนฺติ, กสฺมา? อชานตา อชานนการณา คุณานํ อชานนเมว ๒- ตตฺถ การณนฺติ ทสฺเสติ. ยถา จ คุณานํ อชานนโต พาลา ลาภครุตาย สมฺภาวนียมฺปิ อวชานนฺติ, เอวํ คุณานํ ๓- อชานนโต ลาภครุตาย เอวํ อวชานิตพฺพมฺปิ สมฺภาเวนฺตีติ ทสฺเสนฺโต ทุติยํ คาถํ อาห. ตตฺถ โยติ อนิยมวจนํ. จสทฺโท พฺยติเรเก, เตน ยถาวุตฺตปุคฺคลโต อิมสฺส ปุคฺคลสฺส วุจฺจมานํเยว วิเสสํ ชเนติ. โขติ อวธารเณ. อนฺนปานสฺสาติ นิทสฺสนมตฺตํ. ลาภีติ ลาภวา. อิธาติ อิมสฺมึ โลเก. ชรามรเณหิ ตสฺส ตสฺส สตฺตาวาสสฺส ปูรณโต คลนโต จ ปุคฺคโล. ปาปธมฺโมติ ลามกธมฺโม. อยเญฺหตฺถ อตฺโถ:- โย ปน ปุคฺคโล จีวราทิปจฺจยมตฺตสฺเสว ลาภี โหติ, น ฌานาทีนํ, โส ปาปิจฺฉตาย ทุสฺสีลภาเวน หีนธมฺโมปิ สมาโน อิธ อิมสฺมึ โลเก พาลานํ ลาภครุตาย สกฺกโต ครุกโต โหตีติ. อชินตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. @เชิงอรรถ: ๑ ม. อุปฺปชฺชนลาภสฺส ๒ ม. อชานตา คุณานํ อชานนเมว ๓ ม. อคุณานํอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๓๘๖-๓๘๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=8600&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=8600&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=262 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5701 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5867 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5867 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]