อรรถกถาเล่มที่ ๓๗ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๓ ทุกนิปาตวณฺณนา

                       ๑๐ กปิชาตกํ
     อยํ อิสี อุปสมสญฺญเม รโตติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
เอกํ กุหกภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตสฺส หิ กุหกภาโว ภิกฺขูสุ ปากโฏ ชาโต ฯ ภิกฺขู ธมฺมสภายํ
กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส อสุโก ภิกฺขุ นิยฺยานิเก พุทฺธสาสเน
ปพฺพชิตฺวา กุหกวตฺตํ ปูเรตีติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว
เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต น
ภิกฺขเว เอส ภิกฺขุ อิทาเนว กุหโก, ปุพฺเพปิ กุหโกว อคฺคิมตฺตสฺส
การณา มกฺกโฏ หุตฺวา กุหกมกาสีติ ๑- วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
กาสิกรฏฺเฐ พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต ปุตฺตสฺส อาธาวิตฺวา
ปริธาวิตฺวา วิจรณกาเล พฺราหฺมณิยา มตาย ปุตฺตํ องฺเกนาทาย
หิมวนฺตํ ปวิสิตฺวา อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา ตมฺปิ ปุตฺตํ
ตาปสกุมารํ กตฺวา ปณฺณสาลายํ วาสํ กปฺเปสิ ฯ วสฺสารตฺตสมเย
จ อจฺฉินฺนธาเร เทเว วสฺสนฺเต  เอโก มกฺกโฏ สีเตน ปีฬิโต
ทนฺเต ขาทนฺโต กมฺเปนฺโต วิจรติ ฯ โพธิสตฺโต มหนฺเต ทารุกฺขนฺเธ
อาหริตฺวา อคฺคึ กตฺวา มญฺจเก นิปชฺชิ ฯ ปุตฺตโกปิสฺส ปาเท
ปริมชฺชมาโน นิสีทิ ฯ โส มกฺกโฏ เอกสฺส มตตาปสสฺส สนฺตกานิ
วกฺกลานิ นิวาเสตฺวา ปารุเปตฺวา จ อชินจมฺมํ เอกํสํ กตฺวา
@เชิงอรรถ: ๑ โกหญฺญมกาสีติปิ ฯ
กาชกมณฺฑลุํ อาทาย อิสิเวเสน อาคนฺตฺวา ปณฺณสาลทฺวาเร
อคฺคิการณา กุหกกมฺมํ กตฺวา อฏฺฐาสิ ฯ ตาปสกุมาโร ตํ ทิสฺวา
ตาต ตาปโส เอโก สีตปีฬิโต กมฺปมาโน ติฏฺฐติ, อิธ นํ ปกฺโกสถ,
วิสีเวสฺสตีติ ปิตรํ อายาจนฺโต ปฐมํ คาถมาห
                อยํ อิสี อุปสมสญฺญเม รโต
                ส ติฏฺฐติ สิสิรภเยน อทฺธิโต,
                หนฺท อยํ ปวิสตุมํ อคารกํ,
                วิเนตุ สีตํ ทรถญฺจ เกวลนฺติ  ฯ
     ตตฺถ อุปสมสญฺญเม รโตติ ราคาทิอุปสเม  จ สีลสญฺญเม จ
รโต ฯ ส ติฏฺฐตีติ โส ติฏฺฐติ ฯ สิสิรภเยนาติ วาตวุฏฺฐิชนิตสฺส
สิสิรสฺส ภเยน ฯ อทฺธิโตติ ปีฬิโต ฯ ปวิสตุมนฺติ ปวิสตุ อิมํ ฯ
เกวลนฺติ สกลํ อนวเสสํ ฯ
     โพธิสตฺโต ปุตฺตสฺส วจนํ สุตฺวา อุฏฺฐาย โอโลเกนฺโต
มกฺกฏภาวํ ญตฺวา ทุติยํ คาถมาห
                นายํ อิสี อุปสมสญฺญเม รโต,
                กปิ อยํ ทุมฺพรสาขโคจโร, ๑-
                โส ทูสโก โรสโก จาปิ ชมฺโม,
                สเจ วเช อิมมฺปิ ทูสเย ฆรนฺติ ฯ
     ตตฺถ ทุมฺพรสาขโคจโรติ ๑- ทุมฺพรานํ ๒- สาขโคจโร ฯ โส
ทูสโก โรสโก จาปิ ชมฺโมติ โส เอว คตคตฏฺฐานสฺส ทูสนโต
@เชิงอรรถ: ๑ ทุมวรสาขโคจโรติปิ ฯ  ๒ ทุมวรานนฺติปิ ฯ
ทูสโก ฆฏฺฏนตาย โรสโก ลามกภาเวน ชมฺโม ฯ สเจ วเชติ
ยทิ อิมํ ปณฺณสาลํ อุปวเช ปวิเสยฺย สพฺพํ อุจฺจารปสฺสาวกรเณน
จ อคฺคิทาเนน จ ทูเสยฺยาติ ฯ
     เอวญฺจ ปน วตฺวา โพธิสตฺโต อุมฺมุกํ คเหตฺวา ตํ สนฺตาเสตฺวา
ปลาเปสิ ฯ โส อุปฺปติตฺวา วนํ ปกฺขนฺโต ๑- ตถา ปกฺขนฺโต
เยว อโหสิ, น ปุน ตํ ฐานํ อคมาสิ ฯ โพธิสตฺโต อภิญฺญา
จ สมาปตฺติโย จ นิพฺพตฺเตตฺวา ตาปสกุมารสฺส กสิณปริกมฺมํ
อาจิกฺขิ ฯ โส จ อภิญฺญา จ สมาปตฺติโย จ อุปฺปาเทสิ ฯ
เต อุโภปิ อปริหีนชฺฌานา พฺรหฺมโลกปรายนา อเหสุํ ฯ
     สตฺถา น ภิกฺขเว อิทาเนว โปราณกโต ปฏฺฐายเปส กุหโก
เยวาติ อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ
สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน เกจิ โสตาปนฺนา เกจิ สกทาคามิโน
เกจิ อนาคามิโน อเหสุํ ฯ ตทา มกฺกโฏ กุหโก ภิกฺขุ อโหสิ,
ปุตฺโต ราหุโล, ปิตา ปน อหเมวาติ ฯ
                     กปิชาตกํ ทสมํ ฯ
                    สิคาลวคฺโค ทสโม ฯ
                  ทุกนิปาตวณฺณนา นิฏฺฐิตา ฯ
             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๓๕๘-๓๖๐.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=7085&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=7085&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=350
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1960
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1947
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1947
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27