ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter
Atthakatha Book 1 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.1)

                  Makkativatthukatha nitthita.
     {43-44} Idani yantam annampi vatthu uppannam tam dassetum tena kho
pana samayenatiadimaha. Tatrapi ayamanuttanapadavannana.
Vesalikati vesalivasino. Vajjiputtakati vajjiratthe vesaliyam
kulanam putta. Sasane kira yo so upaddavo adinavo
abbudamuppajji sabbantam vajjiputtake nissaya. Tathahi devadattopi
vajjiputtake pakkhe labhitva sangham bhindi. Vajjipattakaeva ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page269.

Vassasatam parinibbute bhagavati uddhammam ubbinayam satthusasanam dipesum. Imepi tesamyeva ekacca evam pannattepi sikkhapade yavadattham nahayimsu .pe. Methunam dhammam patisevimsuti. Natibyasanenapiti ettha viasanam byasanam vikkhepo viddhamsanam vinasoti sabbametam ekattham. Natinam byasanam natibyasanam. Tena natibyasanena. Rajadandabyadhimaranavippavasanimittena nativinasenati attho. Esa nayo dutiyapadepi. Tatiyapade pana arogyavinasako rogoeva rogabyasanam. So hi arogyam byasati vikkhipati vinasetiti byasanam. Rogoeva byasanam rogabyasanam. Tena rogabyasanena. Phutthati adhipanna abhibhuta samannagatati attho. Na mayam bhante ananda buddhagarahinoti bhante ananda mayam buddham na garahama na buddhassa dosam vadema na dhammagarahino na sanghagarahino. Attagarahino mayanti attanameva mayam garahama attano dosam vadema. Alakkhikati nissirika. Appapunnati parittapunna. Vipassaka kusalanam dhammananti ye atthattimsarammanesu vibhatta kusala dhamma tesam vipassaka. Tato tato arammanato vutthaya teva dhamme vipassamanati attho. Pubbarattapararattanti rattiya pubbam pubbarattam rattiya aparam apararattam. Pathamayamanca pacchimayamancati vuttam hoti. Bodhipakkhikananti bodhissa pakkhe bhavanam. Arahattamaggannanassa upakarakananti attho. Bhavananuyoganti vaddhananuyogam. Anuyutta vihareyyamati gihipalibodham avasapalibodhanca pahaya vivittesu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page270.

Senasanesu yuttappayutta anannakicca vihareyyama. Evamavusoti thero etesam asayam ajananto idam nesam mahagajjitam sutva sace ime idisa bhavissanti sadhuti mannamano evamavusoti sampaticchi. Atthanam anavakasoti ubhayampetam karanapatikkhepavacanam. Karanam hi yasma tattha tadayattavuttibhavena phalam titthati yasma cassa tam okaso hoti tadayattavuttibhavena tasma thananca avakaso cati vuccati. Tam patikkhipanto aha atthanametam ananda anavakasoti. Etam thanam va okaso va natthi. Yam tathagatoti yena tathagato vajjinam va .pe. Samuhaneyya tam karanam natthiti attho. Yadi hi bhagava etesam labheyyama upasampadanti yacantanam upasampadam dadeyya evam sante parajiko hoti asamvasoti pannattam samuhaneyya. Yasma pana tam na samuhanati tasma atthanametantiadimaha. So agato na upasampadetabboti yadi hi evam agato upasampadam labheyya sasane agaravo bhaveyya samanerabhumiyam pana thito sagaravo bhavissati attatthanca karissatiti natva anukampamanova bhagava aha so agato na upasampadetabboti. So agato upasampadetabboti evam agato bhikkhubhave thatva avipannasilataya sasane sagaravo bhavissati so sati upanissaye na cirasseva uttamattham papunissatiti natva upasampadetabboti aha. Evam methunam dhammam patisevitva agatesu anupasampadetabbanca upasampadetabbanca dassetva tini vatthuni samodhanetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page271.

Paripunnam katva sikkhapadam pannapetukamo evanca pana bhikkhave imam sikkhapadam uddiseyyathati vatva yo pana bhikkhu .pe. Asamvasoti paripunnam sikkhapadam pannapesi. {45} Idani tassa attham vibhajanto yo panati yo yadisotiadimaha. Tasmim pana sikkhapade ca sikkhapadavibhange ca sakale ca vinayavinicchaye kosallam patthayantena catubbidho vinayo janitabbo. Catubbidham hi vinayam mahathera mahiddhika niharitva pakasesum dhammasangahaka pura. Katamam catubbidham. Suttam suttanulomam acariyavadam attano matiti yam sandhaya vuttam ahaccapadena kho maharaja rasena acariyavamsata adhippayoti. Ettha hi ahaccapadanti suttam adhippetam. Rasoti suttanulomam. Acariyavamsoti acariyavado. Adhippayoti attano mati. Tattha suttannama sakalavinayapitake pali. Suttanulomannama cattaro mahapadesa 1- ye bhagavata evam vutta yam bhikkhave maya idam na kappatiti apatikkhittam tance akappiyam anulometi kappiyam patibahati tam vo na kappati yam bhikkhave maya idam na kappatiti apatikkhittam tance kappiyam anulometi akappiyam patibahati tam vo kappati yam bhikkhave maya idam kappatiti ananunnatam tance akappiyam anulometi kappiyam patibahati tam vo na kappati yam bhikkhave maya idam kappatiti ananunnatam tance kappiyam @Footnote: 1. vi. mahavagga. 5/731.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page272.

Anulometi akappiyam patibahati tam vo kappatiti. Acariyavado nama dhammasangahakehi pancahi arahantasatehi thapita palivinimutta okkantikavinicchayappavatta atthakathatanti. Attano mati nama suttasuttanulomaacariyavade muncitva anumanena attano anubuddhiya nayaggahena upatthitakarakathanam. Apica suttantabhidhammavinayatthakathasu agato sabbopi theravado attano mati nama. Tam pana attano matim gahetva kathentena na dalhaggaham gahetva voharitabbam karanam sallakkhetva atthena palim paliya ca attham samsandetva kathetabbam. Attano mati acariyavade otaretabba. Sace tattha otarati ceva sameti ca gahetabba. Sace neva otarati na sameti na gahetabba. Ayam hi attano mati nama sabbadubbala. Attano matito acariyavado balavataro. Acariyavadopi suttanulome otaretabbo. Tattha otaranto samentoeva gahetabbo itaro na gahetabbo. Acariyavadato hi suttanulomam balavataram. Suttanulomampi sutte otaretabbam. Tattha otarantam samentameva gahetabbam itaram na gahetabbam. Suttanulomato hi suttameva balavataram. Suttam hi apativattiyam karakasanghasadisam buddhanam thitakalasadisam. Tasma yada dve bhikkhu sakacchanti sakavadi suttam gahetva katheti paravadi suttanulomam. Tehi annamannam khepam va garaham va akatva suttanulomam sutte otaretabbam. Sace otarati sameti gahetabbam no ce na gahetabbam suttasmimyeva thatabbam. Athayam suttam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page273.

Gahetva katheti paro acariyavadam tehipi annamannam khepam va garaham va akatva acariyavado sutte otaretabbo. Sace otarati sameti gahetabbo. Anotaranto asamento ca garayho acariyavado na gahetabbo suttasmimyeva thatabbam. Athayam suttam gahetva katheti paro attano matim tehipi annamannam khepam va garaham va akatva attano mati sutte otaretabba. Sace otarati sameti gahetabba no ce na gahetabba suttasmimyeva thatabbam. Athayam suttanulomam gahetva katheti paro suttam suttanulome otaretabbam. Sace otarati sameti tisso sangitiyo arulham paliagatam pannayati gahetabbam no ce tatha pannayati na otarati na sameti bahirakasuttam va hoti siloko va annam va garayhasuttam gulhavessantaragulhavinayavedalladinam annatarato agatam na gahetabbam suttanulomasmimyeva thatabbam. Athayam suttanulomam gahetva katheti paro acariyavadam. Acariyavado suttanulome otaretabbo. Sace otarati sameti gahetabbo no ce na gahetabbo suttanulomeyeva thatabbam. Athayam suttanulomam gahetva katheti paro attano matim attano mati suttanulome otaretabba. Sace otarati sameti gahetabba no ce na gahetabba suttanulomeyeva thatabbam. Atha panayam acariyavadam gahetva katheti paro suttam suttam acariyavade otaretabbam. Sace otarati sameti gahetabbam. Itaram garayhasuttam na gahetabbam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page274.

Acariyavadeyeva thatabbam. Athayam acariyavadam gahetva katheti paro suttanulomam suttanulomam acariyavade otaretabbam. Otarantam samentameva gahetabbam. Itaram na gahetabbam acariyavadeyeva thatabbam. Athayam acariyavadam gahetva katheti paro attano matim. Attano mati acariyavade otaretabba. Sace otarati sameti gahetabba no ce na gahetabba acariyavadeyeva thatabbam. Attano gahanameva baliyam katabbam. Atha panayam attano matim gahetva katheti paro suttam suttam attano matiyam otaretabbam. Sace otarati sameti gahetabbam. Itaram garayhasuttam na gahetabbam attano matiyamyeva thatabbam. Athayam attano matim gahetva katheti paro suttanulomam suttanulomam attano matiyam otaretabbam. Otarantam samentameva gahetabbam. Itaram na gahetabbam attano matiyameva thatabbam. Athayam attano matim gahetva katheti paro acariyavadam acariyavado attano matiyam otaretabbo. Sace otarati sameti gahetabbo. Itaro garayho acariyavado na gahetabbo attano matiyameva thatabbam. Attano gahanameva baliyam katabbam. Sabbatthanesu ca khepo va garaha va na kattabbati. Atha panayam kappiyanti gahetva katheti paro akappiyanti sutte ca suttanulome ca otaretabbam. Sace kappiyam hoti kappiye thatabbam. Sace akappiyam akappiye thatabbam. Athayam tassa kappiyabhavasadhakam suttato bahum karananca vinicchayanca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page275.

Dasseti paro karanam na vindati kappiye thatabbam. Atha paro tassa akappiyabhavasadhakam suttato bahum karananca vinicchayanca dasseti anena attano gahananti katva dalham adaya na thatabbam. Sadhuti sampaticchitva akappiyeeva thatabbam. Atha dvinnampi karanacchaya dissati patikkhittabhavoyeva sadhu akappiye thatabbam. Vinayam hi patva kappiyakappiyavicaranam agamma rundhitabbam galham kattabbam sotam pacchinditabbam garukabhaveyeva thatabbam. Atha panayam akappiyanti gahetva katheti paro kappiyanti sutte ca suttanulome ca otaretabbam. Sace kappiyam hoti kappiye thatabbam. Sace akappiyam akappiye thatabbam. Athayam bahuhi suttavinicchayakaranehi akappiyabhavam dasseti paro karanam na vindati akappiye thatabbam. Atha paro bahuhi suttavinicchayakaranehi kappiyabhavam dasseti ayam karanam na vindati kappiye thatabbam. Atha dvinnampi karanacchaya dissati attano gahanam na vissajjetabbam. Yatha cayam kappiyakappiye ca akappiyakappiye ca vinicchayo vutto evam anapattiapattivade ca apattanapattivade ca lahukagarukapattivade ca garukalahukapattivade capi vinicchayo veditabbo. Namamatteyeva hi ettha nanam yojananaye nanam natthi tasma na vittharitam. Evam kappiyakappiyadivinicchaye uppanne yo suttasuttanulomaacariyavadaattanomatisu atirekakaranam labhati tassa vade thatabbam. Sabbaso pana karanavinicchayam alabhantena suttam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page276.

Na vijahitabbam suttasmimyeva thatabbanti. Evam tasmim sikkhapade ca sikkhapadavibhange ca sakale ca vinayavinicchaye kosallam patthayantena ayam catubbidho vinayo janitabbo. Imanca pana catubbidham vinayam natvapi vinayadharena puggalena tilakkhanasamannagatena bhavitabbam. Tini hi vinayadharassa lakkhanani icchitabbani. Katamani tini. Suttancassa svagatam hoti suppavattitam suvinicchitam suttato anubyanjanasoti idamekam lakkhanam. Vinaye kho pana thito hoti asamhiroti idam dutiyam. Acariyaparampara kho panassa suggahita hoti sumanasikata supadharitati idam tatiyam. Tattha suttannama sakalam vinayapitakam tadassa svagatam hoti sutthu agatam. Suppavattitanti sutthu pavattam pagunam vacuggatam. Suvinicchitam suttato anubyanjanasoti palito ca paripucchato ca atthakathato ca suvinicchitam hoti kankhacchedam katva uggahitam. Vinaye kho pana thito hotiti vinaye lajjibhavena patitthito hoti. Alajji hi bahussutopi samano labhagarukataya tantim visamvadetva uddhammam ubbinayam satthusasanam dipetva sasane mahantam upaddavam karoti sanghabhedampi sangharajimpi uppadeti. Lajji pana kukkuccako sikkhakamo jivitahetupi tantim avisamvadetva dhammameva vinayameva dipeti satthusasanam garum katva thapeti. Tathahi pubbe mahathera tikkhattum vacam niccharesum anagate lajji rakkhissati lajji rakkhissatiti. Evam yo ca lajji so vinayam ajahanto avokkamanto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page277.

Lajjibhavena vinaye thito hoti patitthitoti. Asamhiroti samhiro nama yo paliya hetthato va uparito va padapatipatiya va atthakathaya va pucchiyamano vitthunati vipphandati santitthitum na sakkoti yam yam parena vuccati tam tam anujanati sakavadam chaddetva paravadam ganhati. Yo pana paliyam va atthakathayam va hetthupariyena va padapatipatiya va pucchimano na vitthunati na vipphandati ekekalomam sandasena ganhanto viya evam mayam vadama evam no acariya vadantiti vissajjeti yamhi pali ca palivinicchayo ca suvannabhajane pakkhittasihavasa viya parikkhayam pariyadanam agacchanto titthati ayam vuccati asamhiroti. Acariyaparampara kho panassa suggahita hotiti theraparampara vamsaparampara assa sutthu gahita hoti. Sumanasikatati sutthu manasikata avajjitamatte ujjalitappadipo viya hoti. Supadharitati sutthu upadharita pubbaparanusandhito atthato karanato ca upadharita. Attano matim pahaya acariyasuddhiya vatta hoti mayham acariyo asukacariyassa santike ugganhi so asukassati evam sabbam acariyaparamparam theratarangam haritva yava upalitthero sammasambuddhassa santike ugganhiti papetva thapeti. Tatopi aharitva upalitthero sammasambuddhassa santike ugganhi dasakatthero attano upajjhayassa upalittherassa sonakatthero attano upajjhayassa dasakattherassa siggavatthero attano

--------------------------------------------------------------------------------------------- page278.

Upajjhayassa sonakattherassa moggaliputtatissatthero attano upajjhayassa siggavattherassa candavajjittherassa ca evam sabbam acariyaparamparam theratarangam aharitva attano acariyam papetva thapeti. Evam uggahita hi acariyaparampara suggahita hoti. Evam asakkontena pana avassam dve tayo parivatta uggahetabba. Sabbapacchimena hi nayena yatha acariyo ca acariyacariyo ca palinca paripucchanca vadanti tatha natum vattati. Imehi ca pana tihi lakkhanehi samannagatena vinayadharena vatthuvinicchayattham sannipatite sanghe otinne vatthusmim codakena ca cuditakena ca vutte vattabbe sahasa avinicchinitvava chatthanani oloketabbani. Katamani cha. Vatthu oloketabbam matika oloketabba padabhajaniyam oloketabbam tikaparicchedo oloketabbo antarapatti oloketabba anapatti oloketabba. Vatthum olokentopi hi tinena va pannena va paticchadetva agantabbam na tveva naggena agantabbam yo agaccheyya apatti dukkatassati evam ekaccam apattim passati. So tam suttam anetva tam adhikaranam vupasamessati. Matikam olokentopi sampajanamusavade pacittiyantiadina nayena pancannam apattinam annataram apattim passati. So tam suttam anetva tam adhikaranam vupasamessati. Padabhajaniyam olokentopi akkhayite sarire methunam dhammam patisevati apatti parajikassa yebhayyena khayite sarire

--------------------------------------------------------------------------------------------- page279.

Methunam dhammam patisevati apatti thullaccayassatiadina nayena sattannam apattinam annataram apattim passati. So padabhajaniyato suttam anetva tam adhikaranam vupasamessati. Tikaparicchedam olokentopi tikasanghadisesam va tikapacittiyam va tikadukkatam va annataram va apattim paricchede passati. So tato suttam anetva tam adhikaranam vupasamessati. Antarapattim olokentopi patilatam ukkhipati apatti dukkatassati evam sikkhapadantaresu antarapatti hoti tam passati. So tam suttam anetva tam adhikaranam vupasamessati. Anapattim olokentopi anapatti bhikkhu asadiyantassa atheyyacittassa namaranadhippayassa anullapanadhippayassa namocanadhippayassa asancicca asatiya ajanantassati evam tasmim tasmim sikkhapade niddittham anapattim passati. So tam suttam anetva tam adhikaranam vupasamessati. Yo hi bhikkhu catubbidhavinayakovido tilakkhanasampanno imani chatthanani oloketva adhikaranam vupasamessati tassa vinicchayo apativattiyo buddhena sayam nisiditva vinicchitasadiso hoti. Tance evam vinicchayakusalam bhikkhum koci katasikkhapadavitikkamo bhikkhu upasankamitva attano kukkuccam puccheyya tena sadhukam sallakkhetva sace anapatti hoti anapattiti vattabbam. Sace panapatti hoti apattiti vattabbam. Sa desanagamini ce desanagaminiti vattabbam. Vutthanagamini ce vutthanagaminiti vattabbam. Athassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page280.

Parajikacchaya dissati parajikapattiti na vattabbam. Kasma. Methunadhammavitikkamo hi uttarimanussadhammavitikkamo ca olariko. Adinnadanamanussaviggahavitikkama pana sukhuma cittalahuka te sukhumeneva apajjati sukhumena rakkhati. Tasma visesena tam vatthukam kukkuccam pucchiyamano apattiti avatva sacassa acariyo dharati tato tena so bhikkhu amhakam acariyam pucchati pesetabbo. Sace so punagantva tumhakam acariyo suttantato vinayato oloketva satekicchoti mam ahati vadati tato tena so sadhu sutthu yam acariyo bhanati tam karohiti vattabbo. Atha panassa acariyo natthi saddhiuggahitatthero pana atthi tassa santikam pesetabbo amhehi sahauggahitatthero ganapamokkho tam gantva pucchati. Tenapi satekicchoti vinicchite sadhu sutthu tasseva vacanam karohiti vattabbo. Athassa saddhiuggahitattheropi natthi antevasiko pandito atthi tassa santikam pesetabbo asukam daharam gantva pucchati. Tenapi satekicchoti vinicchite sadhu sutthu tassa vacanam karohiti vattabbo. Atha daharassapi parajikacchayava upatthati tenapi parajikositi na vattabbo. Dullabho hi buddhuppado tato dullabhatara pabbajja ca upasampada ca. Evam pana vattabbam vivittam okasam sammajjitva divaviharam nisiditva silani sodhetva dvattimsakaram tava manasi karohiti. Sace tassa arogam silam kammatthanam ghatiyati sankhara pakata

--------------------------------------------------------------------------------------------- page281.

Hutva upatthahanti upacarappanappattam viya cittam ekaggam hoti divasam atikkantampi na janati. So divasatikkame upatthanam agato evam vattabbo kidiso te cittappavattiti. Arocitaya ca cittappavattiya vattabbo pabbajja nama cittavisuddhattha appamatto samanadhammam karohiti. Yassa pana silam bhinnam hoti tassa kammatthanam na ghatiyati patodabhitunnam viya cittam vikampati vipatisaraggina dayhati tattapasane nisinno viya tam khanamyeva vutthati. So agato ka te cittappavattiti pucchitabbo. Arocitaya cittappavattiya natthi loke raho nama papakammam pakubbato sabbapathamam hi papam karonto attanava janati athassa arakkhadevata paracittavidu samanabrahmana anne ca devata jananti tvamyeva dani tava sotthim pariyesahiti vattabbo. Nitthita catubbidhavinayakatha vinayadharassa ca lakkhanadikatha.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 1 page 268-281. http://84000.org/tipitaka/atthapali/rm_line.php?B=1&A=5648&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=1&A=5648&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=23              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=751              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=765              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=765              Contents of The Tipitaka Volume 1 http://84000.org/tipitaka/read/?index_1

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]