ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter
Atthakatha Book 31 : PALI ROMAN Peta.A. (paramatthadi.)

                112. 2. Sanuvasittherapetavatthuvannana 1-
     kundinagariyo theroti idam satthari veluvane viharante ayasmato
sanuvasittherassa natipete arabbha vuttam.
     Atite kira baranasiyam kitavassa nama ranno putto uyyanakilam kilitva
nivattanto sunettam nama paccekabuddham pindaya caritva nagarato nikkhamantam disva
issariyamadamatto hutva "kathanhi nama mayham anjalim akatva ayam mundako
gacchati"ti padutthacitto hatthikkhandhato otaritva "kacci te 2- pindapato laddho"ti
alapanto hatthato pattam gahetva pathaviyam patetva bhindi. Atha nam sabbattha
tadibhavappattiya nibbikaram karunavippharasomanassanipatapasannacittameva 3-
olokentam atthanaghatena 4- dusitacitto "kim mam kitavassa ranno puttam na janasi,
tvam olokayanto mayham kim karissasi"ti vatva avahasanto pakkami. Pakkantamattasseva
cassa narakaggidahapatibhago balavasariradaho uppajji. So tena mahasantapenabhibhuta-
kayo atibalham dukkhavedanabhitunno kalam katva avicimahaniraye nibbatti.
     So tattha dakkhinapassena vamapassena uttano avakujjoti bahuhi pakarehi
parivattitva caturasiti vassasahassani paccitva tato cuto petesu aparimitakalam
khuppipasadidukkham anubhavitva tato cuto imasmim buddhuppade kundinagarassa samipe
@Footnote: 1 cha.Ma. sana..., evamuparipi.      2 Si.,i. vo
@3 Si. karunavippharasommasomanassanayananipatitapasannacittameva  4 Ma. accharaghatenapi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page189.

Kevattagame nibbatti, tassa jatissarananam uppajji, tena so pubbe attana anubhutapubbam dukkham anussaranto vayappattopi papabhayena natakehipi saddhim maccha- bandhanattham na gacchati. Tesu gacchantesu macche ghatetum anicchanto niliyati, gato ca jalam bhindati, jivante va macche gahetva udake vissajjeti, tassa tam kiriyam arocanta nataka gehato tam niharimsu. Eko panassa bhata sinehabaddhahadayo 1- ahosi. Tena ca samayena ayasma anando kundinagaram upanissaya sanupabbate 2- viharati. Atha so kevattaputto natakehi pariccatto hutva ito cito ca paribbhamanto tam padesam patto bhojanavelaya therassa santikam upasankami. Thero tam pucchitva bhojanena atthikabhavam natva tassa bhattam datva katabhattakicco sabbam tam pavattim natva dhammakathaya pasannamanasam 3- natva "pabbajissasi avuso"ti. Ama bhante pabbajissamiti. Thero tam pabbajetva tena saddhim bhagavato santikam agamasi. Atha nam sattha aha "ananda imam samaneram anukampeyyasi"ti. So ca akatakusalatta appalabho ahosi. Atha nam sattha anugganhanto bhikkhunam paribhogatthaya paniyaghatanam paripurane niyojesi. Tam disva upasaka tassa bahuni niccabhattani patthapesum. So aparena samayena laddhupasampado arahattam patva thero hutva dvadasahi bhikkhuhi saddhim sanupabbate vasi. Tassa pana nataka pancasatamatta anupacitakusalakamma upacitamaccheradipapadhamma kalam katva petesu nibbattimsu. Tassa pana matapitaro "esa amhehi pubbe gehato nikkaddhito"ti sarajjamana 4- tam anupasankamitva tasmim baddhasineham bhatikam pesesum. So therassa gamam pindaya pavitthasamaye dakkhinajanumandalam pathaviyam patitthapetva katanjali attanam dassetva "mata pita ca te bhante"tiadigatha avoca. Kundinagariyo therotiadayo pana adito panca gatha tasam sambandhadassanattham dhammasangahakehi thapita. @Footnote: 1 Si. sinehena somhahadayo 2 Si.,i. sanuvasipabbate, cha.Ma. sanapabbate @3 Si.,i. tam pasannamanasam 4 Si.,i. lajjayamana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page190.

[408] "kundinagariyo thero sanuvasinivasiko potthapadoti namena samano bhavitindriyo. [409] Tassa mata pita bhata duggata yamalokika papakammam karitvana petalokam ito gata. [410] Te duggata sucikatta kilanta naggino kisa uttasanta 1- mahattasa na dassenti kururino 2-. [411] Tassa bhata vitaritva naggo ekapathekako catukundiko bhavitvana therassa dassayitumam. [412] Thero camanasikatva tunhibhuto atikkami 3- so ca vinnapayi theram `bhata petagato aham'. [413] Mata pita ca te bhante duggata yamalokika papakammam karitvana petalokam ito gata. [414] Te duggata sucikatta kilanta naggino kisa uttasanta mahattasa na dassenti kururino. [415] Anukampassu karuniko datva anvadisahi no tava dinnena danena yapessanti kururino"ti. #[408-409] Tattha kundinagariyo theroti evamnamake nagare jatasamvaddhatthero, "kundikanagaro thero"tipi patho, so evattho. Sanuvasinivasikoti sanupabbatavaSi. Potthapadoti namenati namena potthapado nama. Samanoti @Footnote: 1 Ma. ottappanta 2 Ma. kuruddino 3 Si.,i. apakkami

--------------------------------------------------------------------------------------------- page191.

SamitapaPo. Bhavitindriyoti ariyamaggabhavanaya bhavitasaddhadiindriyo, arahati attho. Tassati tassa sanuvasittherassa. Duggatati duggatigata. #[410] Sucikattati putina lukhagatta attaka, sucikati laddhanamaya khuppipasaya atta pilita. 1- "sucikantha"ti keci pathanti, sucichiddasadisamukha- dvarati attho. Kilantati kilantakayacitta. Nagginoti naggarupa niccola. Kisati atthittacamattasarirataya kisadeha. Uttasantati "ayam samano amhakam putto"ti ottappena utrasam apajjanta. Mahattasati attana pubbe katakammam paticca sanjatamahabhaya. Na dassentiti attanam na dassenti, sammukhibhavam na gacchanti. Kururinoti darunakammanta. #[411] Tassa bhatati sanuvasittherassa bhata. Vitaritvati vitinno hutva, ottappasantasabhayati 2- attho. Vituritvati va patho, turito hutva, taramanarupo hutvati vuttam hoti. Ekapatheti ekapadikamagge. Ekakoti ekiko adutiyo. Catukundiko bhavitvanati catuhi angehi kundeti attabhavam pavattetiti catukundiko, dvihi januhi dvihi hatthehi gacchanto titthanto ca, evambhuto hutvati attho. So hi evam purato kopinapaticchadana hotiti tatha akasi. Therassa dassayitumanti therassa attanam uddisayi dassesi. #[412] Amanasikatvati "ayam nama eso"ti evam manasi akaritva anavajjetva. So cati so peto. Bhata petagato ahanti "aham atitattabhave bhata, idani petabhuto idhagato"ti vatva vinnapayi theranti yojana. #[413-415] Yatha pana vinnapayi, tam dassetum "mata pita ca"tiadina tisso gatha vutta. Tattha mata pita ca teti tava mata ca pita ca. @Footnote: 1 Si.,i. sucikattati sucina lukhavatthadina attika. sucigattati va patho, @vijjhanatthena sucikati laddhanamaya khuppipasaya attita pilita @2 Ma. ottappantasa hontiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page192.

Anukampassuti anugganha anudayam karohi. Anvadisahiti adisa. Noti amhakam. Tava dinnenati taya dinnena. Tam sutva thero yatha patipajji, tam dassetum:- [416] "thero caritva pindaya bhikkhu anne ca dvadasa ekajjham sannipatimsu bhattavissaggakarana. [417] Thero sabbeva te aha yathaladdham dadatha me samghabhattam karissami anukampaya natinam. [418] Niyyadayimsu therassa thero samgham nimantayi datva anvadisi thero matu pitu ca bhatuno `idam me natinam hotu sukhita hontu natayo'. [419] Samanantaranudditthe bhojanam upapajjatha 1- sucim panitam sampannam anekarasabyanjanam. [420] Tato uddassayi 2- bhata vannava balava sukhi pahutam bhojanam bhante passa naggamhase mayam tatha bhante parakkama yatha vattham labhamase. [421] Thero sankarakutamha 3- uccinitvana nantake pilotikam patam katva samghe catuddise ada. [422] Datva anvadisi thero matu pitu ca bhatuno `idam me natinam hotu sukhita hontu natayo'. @Footnote: 1 cha.Ma. udapajjatha. evamuparipi 2 Si.,Ma. uddisayi 3 Ma. sankarakutato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page193.

[423] Samanantaranudditthe vatthani upapajjimsu 1- tato suvatthavasano therassa dassayitumam. 2- [424] Yavata nandarajassa vijitasmim paticchada tato bahutara bhante vatthanacchadanani no. [425] Koseyyakambaliyani 3- khomakappasikani ca vipula ca mahaggha ca tepakasevalambare. [426] Te mayam paridahama yam yam hi manaso piyam tatha bhante parakkama yatha geham labhamase. [427] Thero pannakutim katva samghe catuddise ada datva ca anvadisi thero matu pitu ca bhatuno `idam me natinam hotu sukhita hontu natayo'. [428] Samanantaranudditthe gharani upapajjimsu kutagaranivesana vibhatta bhagaso mita. [429] Na manussesu idisa yadisa no ghara idha api dibbesu yadisa tadisa no ghara idha. [430] Daddallamana abhenti samanta caturo disa tatha bhante parakkama yatha paniyam labhamase. [431] Thero karakam 4- puretva samghe catuddise ada datva anvadisi thero matu pitu ca bhatuno `idam me natinam hotu sukhita hontu natayo'. @Footnote: 1 cha.Ma. udapajjisum. evamuparipi 2 Ma. therassuddissayi 3 Ma. koseyyakambalaneva @4 cha.Ma. karanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page194.

[432] Samanantaranudditthe paniyam upapajjatha gambhira caturassa ca pokkharanno sunimmita. [433] Sitodaka 1- suppatittha sita appatigandhiya padumuppalasanchanna varikinjakkhapurita. [434] Tattha nhatva pivitva ca therassa patidassayum pahutam paniyam bhante pada dukkha phalanti no. [435] Ahindamana khanjama sakkhare kusakantake tatha bhante parakkama yatha yanam labhamase. [436] Thero sipatikam laddha samghe catuddise ada datva anvadisi thero matu pitu ca bhatuno `idam me natinam hotu sukhita hontu natayo'. [437] Samanantaranudditthe peta rathena magamum anukampitamha bhadante bhattenacchadanena ca. [438] Gharena paniyadanena yanadanena cubhayam munim karunikam loke bhante vanditumagata"ti gathayo ahamsu. #[416-417] Tattha thero caritva pindayati thero pindapatacarikaya caritva. Bhikkhu anne ca dvadasati therena saha vasanta anne ca dvadasa bhikkhu ekajjham ekato sannipatimsu. Kasmati ce? bhattavissaggakaranati bhattakiccakarana bhunjananimittam. Teti te bhikkhu. Yathaladdhanti yam yam laddham. Dadathati detha. @Footnote: 1 cha.Ma. sitodika

--------------------------------------------------------------------------------------------- page195.

#[418] Niyyadayimsuti adamsu. Samgham nimantayiti te eva dvadasa bhikkhu samghuddesavasena tam bhattam datum nimantesi. Anvadisiti adisi. Tattha yesam anvadisi, te dassetum "matu pitu ca bhatuno, idam me natinam hotu, sukhita hontu natayo"ti vuttam. #[419] Samanantaranuddittheti udditthasamanantarameva. Bhojanam upapajjathati tesam petanam bhojanam uppajji. Kidisanti aha "sucin"tiadi. Tattha anekarasabyanjananti nanarasehi byanjanehi yuttam, atha va anekarasam anekabyanjananca. Tatoti bhojanalabhato paccha. #[420] Uddassayi bhatati bhatikabhuto peto therassa attanam dassesi. Vannava balava sukhiti tena bhojanalabhena tavadeva rupasampanno balasampanno sukhitova hutva. Pahutam bhojanam bhanteti bhante tava dananubhavena pahunam anappakam bhojanam amhehi laddham. Passa naggamhaseti olokehi, naggika pana amha, tasma tatha bhante parakkama payogam karohi. Yatha vattham labhamaseti yena pakarena yadisena payogena sabbeva mayam vatthani labheyyama, tatha vayamathati attho. #[421] Sankarakutamhati tattha tattha sankaratthanato. Uccinitvanati gavesanavasena gahetva. Nantaketi chinnapariyante chadditadussakhande. Te pana yasma khandabhuta pilotika nama honti, tahi ca thero civaram katva samghassa adasi, tasma aha "pilotikam patam katva, samghe catuddise ada"ti. Tattha samghe catuddise adati catuhipi disahi agatabhikkhusamghassa adasi. Sampadanatthe hi idam bhummavacanam. #[423-424] Suvatthavasanoti sundaravatthavasano. Therassa dassayitumanti therassa attanam dassayi dassesi, pakato ahosi. Paticchadayati etthati paticchada. #[428-429] Kutagaranivesanati kutagarabhuta tadannanivesanasankhata ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page196.

GhaRa. Lingavippallasavasena hetam vuttam. Vibhattati samacaturassaayatavattasanthanadivasena vibhatta. Bhagaso mitati bhagena paricchinna. Noti amhakam. Idhati imasmim petaloke. Api dibbesuti apiti nipatamattam, devalokesuti attho. #[431] Karakanti dhammakarakam 1-. Puretvati udakassa puretva. Varikinjakkhapuritati tattha tattha varimatthake padumuppaladinam kesarabharehi sanchaditavasena 2- purita. Phalantiti pupphanti, panhikapariyantadisu vidalentiti attho. #[435-436] Ahindamanati vicaramana. Khanjamati khanjanavasena gacchama. Sakkhare kusakantaketi sakkharavati kusakantakavati ca bhumibhage, sakkhare kusakantake ca akkamantati attho. Yananti rathavayhadikam yankinci yanam. Sipatikanti ekapatalaupahanam. #[437-438] Rathena magamunti makaro padasandhikaro, rathena agamamsu. Ubhayanti ubhayena danena, yanadanena ceva bhattadicatupaccayadanena ca. Paniyadanena hettha bhesajjadanampi sangahitam. Sesam hettha vuttanayatta uttanamevati. Thero tam pavattim bhagavato arocesi. Bhagava tamattham atthuppattim katva "yatha ime etarahi, evam tvampi ito anantaratite attabhave peto hutva mahadukkham anubhavi"ti vatva therena yacito suttapetavatthum kathetva sampattaparisaya dhammam desesi, tam sutva mahajano sanjatasamvego danasiladipunnakammanirato ahositi. Sanuvasittherapetavatthuvannana nitthita. ------------------ @Footnote: 1 cha.Ma. karananti dhamakaranam 2 Ma. kesarabhagehi sanchannavasena


             The Pali Atthakatha in Roman Book 31 page 188-196. http://84000.org/tipitaka/atthapali/rm_line.php?B=31&A=4166&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=4166&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=112              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=4038              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=4206              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=4206              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]