พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒ สุตฺต. ที. มหาวคฺโค

     [๑๕๐]   ปรินิพฺพุเต   ภควติ  เย  เตตฺถ  ๒-  ภิกฺขู  อวีตราคา
อปฺเปกจฺเจ    พาหา    ปคฺคยฺห   กนฺทนฺติ   ฉินฺนปาทํ   วิย   ปปตนฺติ
อาวฏฺฏนฺติ     วิวฏฺฏนฺติ    อติขิปฺปํ    ภควา    ปรินิพฺพุโต    อติขิปฺปํ
สุคโต    ปรินิพฺพุโต    อติขิปฺปํ    จกฺขุมา   โลเก   อนฺตรหิโตติ   ฯ
เย   ปน   เต   ภิกฺขู   วีตราคา  เต  สตา  สมฺปชานา  อธิวาเสนฺติ
อนิจฺจา วต สงฺขารา ตํ กุเตตฺถ ลพฺภาติ ฯ
     [๑๕๑]   อถโข   อายสฺมา   อนุรุทฺโธ   ภิกฺขู   อามนฺเตสิ  อลํ
อาวุโส   มา  โสจิตฺถ  มา  ปริเทวิตฺถ  น  นุ  เอตํ  อาวุโส  ภควตา
ปฏิกจฺเจว    อกฺขาตํ    สพฺเพเหว    ปิเยหิ   มนาเปหิ   นานาภาโว
วินาภาโว    อญฺญถาภาโว    ตํ    กุเตตฺถ   อาวุโส   ลพฺภา   ยนฺตํ
ชาตํ    ภูตํ    สงฺขตํ   ปโลกธมฺมํ   ตํ   วต   มา   ปลุชฺชีติ   เนตํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อเนโช ฯ ๒ สี. ตตฺถ เย เต ฯ ม. ยุ. เย เต ตตฺถ ฯ
ฐานํ    วิชฺชติ   เทวตา   อาวุโส   อุชฺฌายนฺตีติ   ฯ   กถํภูตา   ปน
ภนฺเต อนุรุทฺธ เทวตา มนสิกโรนฺตีติ ๑- ฯ
     {๑๕๑.๑}   สนฺตาวุโส  อานนฺท  เทวตา  อากาเส  ปฐวีสญฺญินิโย
เกเส  ปกิริย  กนฺทนฺติ  พาหา  ปคฺคยฺห  กนฺทนฺติ  ฉินฺนปาทํ  วิย ปปตนฺติ
อาวฏฺฏนฺติ   วิวฏฺฏนฺติ   อติขิปฺปํ   ภควา   ปรินิพฺพุโต   อติขิปฺปํ  สุคโต
ปรินิพฺพุโต   อติขิปฺปํ   จกฺขุมา  โลเก  อนฺตรหิโตติ  สนฺตาวุโส  อานนฺท
เทวตา  ปฐวิยา  ปฐวีสญฺญินิโย เกเส ปกิริย กนฺทนฺติ ฯเปฯ อนฺตรหิโตติ ฯ
ยา  ปน  เทวตา  วีตราคา  ตา  สตา  สมฺปชานา  อธิวาเสนฺติ อนิจฺจา
สงฺขารา   ตํ   กุเตตฺถ   ลพฺภาติ   ฯ  อถโข  อายสฺมา  จ  อนุรุทฺโธ
อายสฺมา จ อานนฺโท ตํ รตฺตาวเสสํ ธมฺมิยา กถาย วีตินาเมสุํ ฯ
     {๑๕๑.๒}  อถโข  อายสฺมา อนุรุทฺโธ อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อามนฺเตสิ
คจฺฉ   อาวุโส   อานนฺท   กุสินารํ   ปวิสิตฺวา   โกสินารกานํ  มลฺลานํ
อาโรเจหิ   ปรินิพฺพุโต  วาสิฏฺฐา  ภควา  ยสฺสทานิ  กาลํ  มญฺญถาติ  ฯ
เอวํ    ภนฺเตติ   โข   อายสฺมา   อานนฺโท   อายสฺมโต   อนุรุทฺธสฺส
ปฏิสฺสุตฺวา    ปุพฺพณฺหสมยํ   นิวาเสตฺวา   ปตฺตจีวรํ   อาทาย   อทุติโย
กุสินารํ ปาวิสิ ฯ
     [๑๕๒]  เตน  โข  ปน  สมเยน  โกสินารกา  มลฺลา สณฺฐาคาเร
สนฺนิปติตา  โหนฺติ  เกน  ๒-  กรณีเยน  ฯ  อถโข  อายสฺมา  อานนฺโท
เยน   โกสินารกานํ   มลฺลานํ   สณฺฐาคารํ   เตนุปสงฺกมิ  อุปสงฺกมิตฺวา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มนสิกโรตีติ ฯ ๒ สี. ม. ยุ. เตเนว ฯ
โกสินารกานํ      มลฺลานํ     อาโรเจสิ     ปรินิพฺพุโต     วาสิฏฺฐา
ภควา    ยสฺสทานิ   กาลํ   มญฺญถาติ   ฯ   อิทมายสฺมโต   อานนฺทสฺส
สุตฺวา   มลฺลา   จ   มลฺลปุตฺตา   จ   มลฺลสุณิสา   จ  มลฺลปชาปติโย
จ    อฆาวิโน    ทุมฺมนา    เจโตทุกฺขสมปฺปิตา   อปฺเปกจฺเจ   เกเส
ปกิริย   กนฺทนฺติ   พาหา   ปคฺคยฺห   กนฺทนฺติ   ฉินฺนปาทํ  วิย  ปปตนฺติ
อาวฏฺฏนฺติ     วิวฏฺฏนฺติ    อติขิปฺปํ    ภควา    ปรินิพฺพุโต    อติขิปฺปํ
สุคโต ปรินิพฺพุโต อติขิปฺปํ จกฺขุมา โลเก อนฺตรหิโตติ ฯ
     {๑๕๒.๑}  อถโข  โกสินารกา มลฺลา ปุริเส อาณาเปสุํ เตนหิ ภเณ
กุสินารายํ    คนฺธมาลญฺจ    สพฺพญฺจ   ตาฬาวจรํ   สนฺนิปาเตถาติ   ฯ
อถโข    โกสินารกา    มลฺลา    คนฺธมาลญฺจ    สพฺพญฺจ   ตาฬาวจรํ
ปญฺจ   [๑]-  ทุสฺสยุคสตานิ  อาทาย  เยน  อุปวตฺตนํ  มลฺลานํ  สาลวนํ
เยน   ภควโต   สรีรํ   เตนุปสงฺกมึสุ   อุปสงฺกมิตฺวา   ภควโต   สรีรํ
นจฺเจหิ   คีเตหิ   วาทิเตหิ  มาเลหิ  คนฺเธหิ  สกฺกโรนฺตา  ครุกโรนฺตา
มาเนนฺตา    ปูเชนฺตา   เจลวิตานานิ   กโรนฺตา   มณฺฑลมาลานิ   ๒-
ปฏิยาเทนฺตา เอวํ ตํ ๓- ทิวสํ วีตินาเมสุํ ฯ
     {๑๕๒.๒}  อถโข  โกสินารกานํ  มลฺลานํ เอตทโหสิ อติวิกาโล โข
อชฺช  ภควโต  สรีรํ  ฌาเปตุํ เสฺวทานิ มยํ ภควโต สรีรํ ฌาเปสฺสามาติ ฯ
อถโข  โกสินารกา  มลฺลา  ภควโต สรีรํ นจฺเจหิ คีเตหิ วาทิเตหิ มาเลหิ
คนฺเธหิ สกฺกโรนฺตา ครุกโรนฺตา มาเนนฺตา ปูเชนฺตา เจลวิตานานิ กโรนฺตา
มณฺฑลมาลานิ   ๔-   ปฏิยาเทนฺตา   ทุติยมฺปิ  ทิวสํ  วีตินาเมสุํ  ตติยมฺปิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จ ฯ ๒-๔ ม. มณฺฑลมาเฬ ฯ ๓ ม. เอกทิวสํ ฯ
ทิวสํ    วีตินาเมสุํ    จตุตฺถมฺปิ   ทิวสํ   วีตินาเมสุํ   ปญฺจมมฺปิ   ทิวสํ
วีตินาเมสุํ   ฉฏฺฐมฺปิ   ทิวสํ   วีตินาเมสุํ   ฯ   อถโข  สตฺตมมฺปิ  ทิวสํ
โกสินารกานํ    มลฺลานํ   เอตทโหสิ   มยํ   ภควโต   สรีรํ   นจฺเจหิ
คีเตหิ  วาทิเตหิ  มาเลหิ  คนฺเธหิ  สกฺกโรนฺตา  ครุกโรนฺตา  มาเนนฺตา
ปูเชนฺตา    ทกฺขิเณน   ทกฺขิณํ   นครสฺส   หริตฺวา   พาหิเรน   พาหิรํ
ทกฺขิณโต นครสฺส ภควโต สรีรํ ฌาเปสฺสามาติ ฯ
     [๑๕๓]   เตน   โข   ปน   สมเยน   อฏฺฐ  มลฺลา  ปาโมกฺขา
สีสนฺหาตา   ๑-   อหตานิ   วตฺถานิ   นิวตฺถา   มยํ   ภควโต   สรีรํ
อุจฺจาเรสฺสามาติ   น   สกฺโกนฺติ   อุจฺจาเรตุํ   ฯ  อถโข  โกสินารกา
มลฺลา   อายสฺมนฺตํ   อนุรุทฺธํ  เอตทโวจุํ  โก  นุ  โข  ภนฺเต  อนุรุทฺธ
เหตุ   โก   ปจฺจโย   เยนิเม   อฏฺฐ   มลฺลา  ปาโมกฺขา  สีสนฺหาตา
อหตานิ   วตฺถานิ   นิวตฺถา   มยํ   ภควโต   สรีรํ   อุจฺจาเรสฺสามาติ
น   สกฺโกนฺติ   อุจฺจาเรตุนฺติ   ฯ   อญฺญถา   โข   วาสิฏฺฐา  ตุมฺหากํ
อธิปฺปาโย อญฺญถา เทวตานํ อธิปฺปาโยติ ฯ
     {๑๕๓.๑}  กถํ  ปน  ภนฺเต  เทวตานํ  อธิปฺปาโยติ ฯ ตุมฺหากํ โข
วาสิฏฺฐา  อธิปฺปาโย  มยํ  ภควโต  สรีรํ นจฺเจหิ คีเตหิ วาทิเตหิ มาเลหิ
คนฺเธหิ  สกฺกโรนฺตา  ครุกโรนฺตา  มาเนนฺตา  ปูเชนฺตา  ทกฺขิเณน ทกฺขิณํ
นครสฺส   หริตฺวา   พาหิเรน  พาหิรํ  ทกฺขิณโต  นครสฺส  ภควโต  สรีรํ
ฌาเปสฺสามาติ  เทวตานํ โข วาสิฏฺฐา อธิปฺปาโย มยํ ภควโต สรีรํ ทิพฺเพหิ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ม. ยุ. สีสํ นหาตา ฯ
นจฺเจหิ   คีเตหิ   วาทิเตหิ  มาเลหิ  คนฺเธหิ  สกฺกโรนฺตา  ครุกโรนฺตา
มาเนนฺตา   ปูเชนฺตา   อุตฺตเรน   อุตฺตรํ   นครสฺส  หริตฺวา  อุตฺตเรน
ทฺวาเรน   นครํ  ปวิสิตฺวา  มชฺเฌน  มชฺฌํ  นครสฺส  หริตฺวา  ปุรตฺถิเมน
ทฺวาเรน    นิกฺขมิตฺวา    ปุรตฺถิมโต    นครสฺส    มกุฏพนฺธนํ    นาม
มลฺลานํ   เจติยํ   เอตฺถ   ภควโต   สรีรํ   ฌาเปสฺสามาติ   ฯ  ยถา
ภนฺเต เทวตานํ อธิปฺปาโย ตถา โหตูติ ฯ
     {๑๕๓.๒}  เตน โข ปน สมเยน โกสินารา ๑- ยาว สนฺธิสมลสกฏิรา
ชนฺนุมตฺเตน   โอธินา   มนฺทารวปุปฺเผหิ  สณฺฐิตา  ๒-  โหติ  ฯ  อถโข
เทวา  จ  โกสินารกา  จ  มลฺลา  ภควโต สรีรํ ทิพฺเพหิ จ มานุสเกหิ จ
นจฺเจหิ   คีเตหิ   วาทิเตหิ  มาเลหิ  คนฺเธหิ  สกฺกโรนฺตา  ครุกโรนฺตา
มาเนนฺตา  ปูเชนฺตา  อุตฺตเรน  อุตฺตรํ นครสฺส หริตฺวา อุตฺตเรน ทฺวาเรน
นครํ   ปวิสิตฺวา  มชฺเฌน  มชฺฌํ  นครสฺส  หริตฺวา  ปุรตฺถิเมน  ทฺวาเรน
นิกฺขมิตฺวา   ปุรตฺถิมโต   นครสฺส   มกุฏพนฺธนํ   นาม   มลฺลานํ  เจติยํ
เอตฺถ ภควโต สรีรํ นิกฺขิปึสุ ฯ
     {๑๕๓.๓}  อถโข  โกสินารกา มลฺลา อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ เอตทโวจุํ
กถํ  มยํ  ภนฺเต  อานนฺท  ตถาคตสฺส  สรีเร  ปฏิปชฺชามาติ  ฯ ยถา โข
วาสิฏฺฐา  รญฺโญ  จกฺกวตฺติสฺส  สรีเร  ปฏิปชฺชนฺติ  เอวํ ตถาคตสฺส สรีเร
ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ  ฯ  กถํ  ปน  ภนฺเต  อานนฺท  รญฺโญ  จกฺกวตฺติสฺส สรีเร
ปฏิปชฺชนฺตีติ   ฯ  รญฺโญ  วาสิฏฺฐา  จกฺกวตฺติสฺส  สรีรํ  อหเตน  วตฺเถน
เวเฐนฺติ  อหเตน  วตฺเถน เวเฐตฺวา วิหเตน กปฺปาเสน เวเฐนฺติ วิหเตน
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กุสินารา ยาว สนฺธิสมลสํกฏีรา ฯ ๒ ม. ยุ. สณฺฐตา ฯ
กปฺปาเสน   เวเฐตฺวา   อหเตน  วตฺเถน  เวเฐนฺติ  เอเตน  อุปาเยน
ปญฺจหิ   ยุคสเตหิ   รญฺโญ  จกฺกวตฺติสฺส  สรีรํ  เวเฐตฺวา  อยสาย  ๑-
เตลโทณิยา   ปกฺขิปิตฺวา  อญฺญิสฺสา  อยสาย  ๒-  โทณิยา  ปฏิกฺกุชฺชิตฺวา
สพฺพคนฺธานํ   จิตกํ   กริตฺวา   รญฺโญ   จกฺกวตฺติสฺส   สรีรํ   ฌาเปนฺติ
จาตุมฺมหาปเถ    รญฺโญ    จกฺกวตฺติสฺส    ถูปํ   กโรนฺติ   เอวํ   โข
วาสิฏฺฐา    รญฺโญ    จกฺกวตฺติสฺส    สรีเร   ปฏิปชฺชนฺติ   ยถา   โข
วาสิฏฺฐา   รญฺโญ   จกฺกวตฺติสฺส   สรีเร   ปฏิปชฺชนฺติ  เอวํ  ตถาคตสฺส
สรีเร   ปฏิปชฺชิตพฺพํ  จาตุมฺมหาปเถ  ตถาคตสฺส  ถูโป  กาเรตพฺโพ  ๓-
ตตฺถ   เย   มาลํ   วา   คนฺธํ  วา  จุณฺณกํ  วา  อาโรเปสฺสนฺติ  วา
อภิวาเทสฺสนฺติ    วา   จิตฺตํ   วา   ปสาเทสฺสนฺติ   เตสนฺตํ   ภวิสฺสติ
ทีฆรตฺตํ   หิตาย   สุขายาติ   ฯ   อถโข   โกสินารกา  มลฺลา  ปุริเส
อาณาเปสุํ เตนหิ ภเณ มลฺลานํ วิหตกปฺปาสํ สนฺนิปาเตถาติ ฯ
     {๑๕๓.๔}   อถโข   โกสินารกา  มลฺลา  ภควโต  สรีรํ  อหเตน
วตฺเถน   เวเฐสุํ   อหเตน   วตฺเถน   เวเฐตฺวา  วิหเตน  กปฺปาเสน
เวเฐสุํ  วิหเตน  กปฺปาเสน  เวเฐตฺวา  อหเตน วตฺเถน เวเฐสุํ เอเตน
อุปาเยน  ปญฺจหิ  ยุคสเตหิ  ภควโต  สรีรํ เวเฐตฺวา อยสาย เตลโทณิยา
ปกฺขิปิตฺวา   อญฺญิสฺสา   อยสาย   โทณิยา   ปฏิกฺกุชฺชิตฺวา   สพฺพคนฺธานํ
จิตกํ กริตฺวา ภควโต สรีรํ จิตกํ อาโรเปสุํ ฯ
     [๑๕๔]  เตน  โข  ปน  สมเยน  อายสฺมา  มหากสฺสโป  ปาวาย
กุสินารํ    อทฺธานมคฺคปฏิปนฺโน    โหติ    มหตา   ภิกฺขุสงฺเฆน   สทฺธึ
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. อายสาย ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ ๓ ม. ยุ. กาตพฺโพ ฯ
ปญฺจมตฺเตหิ   ภิกฺขุสตหิ   ฯ   อถโข   อายสฺมา   มหากสฺสโป   มคฺคา
โอกฺกมฺม   อญฺญตรมฺหิ   รุกฺขมูเล   นิสีทิ   ฯ  เตน  โข  ปน  สมเยน
อญฺญตโร    อาชีวโก    กุสินารายํ    มนฺทารวปุปฺผํ   คเหตฺวา   ปาวํ
อทฺธานมคฺคปฏิปนฺโน   โหติ   ฯ   อทฺทสา   โข  อายสฺมา  มหากสฺสโป
ตํ   อาชีวกํ   ทูรโต   ว   อาคจฺฉนฺตํ  ทิสฺวา  ตํ  อาชีวกํ  เอตทโวจ
อปาวุโส   อมฺหากํ   สตฺถารํ   ชานาสีติ  ฯ  อามาวุโส  ชานามิ  อชฺช
สตฺตาหํ   ปรินิพฺพุโต   สมโณ   โคตโม   ตโต  เม  อิทํ  มนฺทารวปุปฺผํ
คหิตนฺติ   ฯ   ตตฺถ   เย   เต  ภิกฺขู  อวีตราคา  อปฺเปกจฺเจ  พาหา
ปคฺคยฺห    กนฺทนฺติ   ฉินฺนปาทํ   วิย   ปปตนฺติ   อาวฏฺฏนฺติ   วิวฏฺฏนฺติ
อติขิปฺปํ   ภควา   ปรินิพฺพุโต   อติขิปฺปํ   สุคโต   ปรินิพฺพุโต   อติขิปฺปํ
จกฺขุมา   โลเก   อนฺตรหิโตติ   ฯ   เย   ปน   เต  ภิกฺขู  วีตราคา
เต   สตา   สมฺปชานา   อธิวาเสนฺติ   อนิจฺจา  สงฺขารา  ตํ  กุเตตฺถ
ลพฺภาติ ฯ
     [๑๕๕]   เตน   โข  ปน  สมเยน  สุภทฺโท  นาม  วุฑฺฒปพฺพชิโต
ตสฺสํ   ปริสายํ   นิสินฺโน   โหติ   ฯ   อถโข   สุภทฺโท  วุฑฺฒปพฺพชิโต
เต   ภิกฺขู   เอตทโวจ   อลํ   อาวุโส  มา  โสจิตฺถ  มา  ปริเทวิตฺถ
สุมุตฺตา   มยํ   เตน   มหาสมเณน  อุปทฺทูตา  จ  โหม  อิทํ  เต  ๑-
กปฺปติ   อิทํ   เต   น   กปฺปตีติ   อิทานิ   ปน   มยํ  ยํ  อิจฺฉิสฺสาม
ตํ   กริสฺสาม   ยํ   น   อิจฺฉิสฺสาม   ตํ   น  กริสฺสามาติ  ฯ  อถโข
@เชิงอรรถ: ๑ โวติปิ ปาโฐ ฯ
[๑]-   มหากสฺสโป  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  อลํ  อาวุโส  มา  โสจิตฺถ  มา
ปริเทวิตฺถ   น   นุ   เอวํ  ๒-  อาวุโส  ภควตา  ปฏิกจฺเจว  อกฺขาตํ
สพฺเพเหว   ปิเยหิ   มนาเปหิ   นานาภาโว   วินาภาโว  อญฺญถาภาโว
ตํ   กุเตตฺถ   อาวุโส   ลพฺภา   ยนฺตํ   ชาตํ  ภูตํ  สงฺขตํ  ปโลกธมฺมํ
ตํ วต มา ปลุชฺชีติ เนตํ ฐานํ วิชฺชตีติ ฯ

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๑๘๒-๑๘๙.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=10&item=150&items=6
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=10&item=150&items=6&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=10&item=150&items=6
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=10&item=150&items=6
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=150
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐
https://84000.org/tipitaka/read/?index_10
https://84000.org/tipitaka/english/?index_10