[๑๒๒๐] |๑๒๒๐.๑| ทุกฺกฏํ วต โภ รญฺญา สทฺเธน ฆรเมสินา
กถํ นุ ปุตฺตเก ทชฺชา อรญฺเญ อวรุทฺธโก ฯ
|๑๒๒๐.๒| อิมํ โภนฺโต นิสาเมถ ยาวนฺเตตฺถ สมาคตา
กถํ เวสฺสนฺตโร ราชา ปุตฺเตทาสิ วเน วสํ ฯ
|๑๒๒๐.๓| ทาสํ ทาสิญฺจ โส ทชฺชา อสฺสํ จสฺสตรีรถํ
หตฺถิญฺจ กุญฺชรํ ทชฺชา กถํ โส ทชฺช ทารเก ฯ
[๑๒๒๑] ยสฺส นาสฺส ฆเร ทาโส อสฺโส จสฺสตรีรโถ
หตฺถี จ กุญฺชโร นาโค กึ โส ทชฺชา ปิตามห ฯ
[๑๒๒๒] ทานมสฺส ปสํสาม นาวนินฺทาม โปตก ๓-
กถํ นุ หทยํ อาสิ ตุเมฺห ทตฺวา วนิพฺพเก ฯ
[๑๒๒๓] (ปิตา มยฺหํ มหาราช อเมฺห ทตฺวา วนิพฺพเก
สุตฺวาน กลูนํ วาจํ อจฺฉกณฺหาย ภาสิตํ ๔-) ฯ
[๑๒๒๔] ทุกฺขสฺส หทยํ อาสิ อโถ อุณฺหํปิ อสฺสสิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เกน วา วาจเปยฺเยน ฯ ๒ สี. ยุ. นตฺถิ ฯ ๓ ม. น จ นินฺทาม ปุตฺตกา ฯ
@๔ อยํ คาถา อฏฺฐกถาโปตฺถเกเยว ทิสฺสติ ฯ
โรหณี เหว ตามฺพกฺขี ปิตา อสฺสูนิ วตฺตยิ ฯ
[๑๒๒๕] |๑๒๒๕.๑| ยนฺตํ กณฺหาชินาโวจ อยํ มํ ตาต พฺราหฺมโณ
ลฏฺฐิยา ปฏิโกเฏติ ฆเร ชาตํว ทาสิยํ ฯ
|๑๒๒๕.๒| น จายํ พฺราหฺมโณ ตาต ธมฺมิกา โหนฺติ พฺราหฺมณา
ยกฺโข พฺราหฺมณวณฺเณน ขาทิตุํ ตาต เนติ โน ฯ
นียมาเน ปิสาเจน กินฺนุ ตาต อุทิกฺขสิ ฯ
[๑๒๒๖] ราชปุตฺตี จ โว มาตา ราชปุตฺโต จ โว ปิตา
ปุพฺเพ เม องฺกมารุยฺห กินฺนุ ติฏฺฐถ อารกา ฯ
[๑๒๒๗] ราชปุตฺตี จ โน มาตา ราชปุตฺโต จ โน ปิตา
ทาสา มยํ พฺราหฺมณสฺส ตสฺมา ติฏฺฐาม อารกา ฯ
[๑๒๒๘] |๑๒๒๘.๑| มา สมฺเมวํ อวจุตฺถ ฑยฺหเต หทยํ มม
จิตกายํว เม กาโย อาสเน น สุขํ ลเภ ฯ
|๑๒๒๘.๒| มา สมฺเมวํ อวจุตฺถ ภิยฺโย โสกํ ชเนถ มํ
นิกฺกีณิสฺสามิ ทพฺเพน น โว ทาสา ภวิสฺสถ ฯ
|๑๒๒๘.๓| กิมคฺฆิยํ หิ โว ตาต พฺราหฺมณสฺส ปิตา อทา
ยถาภูตํ เม อกฺขาถ ปฏิปาเทนฺตุ พฺราหฺมณํ ฯ
[๑๒๒๙] สหสฺสคฺฆํ หิ มํ ตาต พฺราหฺมณสฺส ปิตา อทา
อจฺฉํ ๑- กณฺหาชินํ กญฺญ หตฺถิอาทิสเตน ๒- จ ฯ
[๑๒๓๐] อุฏฺเฐหิ กตฺเต ตรมาโน พฺราหฺมณสฺส อวากร
ทาสีสตํ ทาสสตํ ควํ หตฺถูสภํ สตํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อถ ฯ ๒ ม. หตฺถินา จ สเตน จ ฯ
ชาตรูปสหสฺสญฺจ โปตานํ ๑- เทหิ นิกฺกยํ ฯ
[๑๒๓๑] ตโต กตฺตา ตรมาโน พฺราหฺมณสฺส อวากริ
ทาสีสตํ ทาสสตํ ควํ หตฺถูสภํ สตํ
ชาตรูปสหสฺสญฺจ โปตานํทาสิ นิกฺกยํ ฯ
[๑๒๓๒] (ทาสีสตํ ทาสสตํ ควํ หตฺถูสภํ สตํ
อสฺสตรีรถญฺเจว สพฺพโภเค สตํ สตํ
ชาตรูปสหสฺสญฺจ พฺราหฺมณสฺส ธเนสิโน
อจฺจายิกสฺส ลุทฺทสฺส โปตานํทาสิ นิกฺกยํ ๒-) ฯ
[๑๒๓๓] |๑๒๓๓.๑| นิกฺกีณิตฺวา จ นฺหาเปตฺวา โภชยิตฺวาน ทารเก
สมลงฺกริตฺวา ภณฺเฑหิ ๓- อุจฺจงฺเก อุปเวสยุํ ฯ
|๑๒๓๓.๒| สีสํ นฺหาเต สุจิวตฺเถ สพฺพาภรณภูสิเต
ราชา องฺเก กริตฺวาน อยฺยโก ปริปุจฺฉถ ฯ
|๑๒๓๓.๓| กุณฺฑเล ฆุสิเต มาเล สพฺพาลงฺการภูสิเต
ราชา องฺเก กริตฺวาน อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ
|๑๒๓๓.๔| กจฺจิ อุโภ อโรคา เต ชาลิ มาตาปิตา ตว
กจฺจิ อุญฺเฉน ยาเปนฺติ กจฺจิ มูลผลา พหู ฯ
|๑๒๓๓.๕| กจฺจิ ฑํสา มกสา จ อปฺปเมว สิรึสปา
วเน วาฬมิคากิณฺเณ กจฺจิ หึสา น วิชฺชติ ฯ
[๑๒๓๔] |๑๒๓๔.๑| อโถ อุโภ อโรคา เต เทว มาตาปิตา มม
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปุตฺตานํ ฯ ๒ อิมา เทฺว คาถา อฏฺฐกถาโปตฺถเกเยว ทิสฺสนฺติ ฯ
@๓ ม. ภณฺเฑน ฯ
อโถ อุญฺเฉน ยาเปนฺติ อโถ มูลผลา พหู ฯ
|๑๒๓๔.๒| อโถ ฑํสา มกสา จ อปฺปเมว สิรึสปา
วเน วาฬมิคากิณฺเณ หึสา เนสํ น วิชฺชติ ฯ
|๑๒๓๔.๓| ขณนฺตาลุกลมฺพานิ วิฬานิตกฺกลานิ จ
โกลํ ภลฺลาตกํ เพลํ ๑- สา โน อาหจฺจ โปสติ ฯ
|๑๒๓๔.๔| ยญฺเจว สา อาหรติ วนมูลผลหาริยา
ตํ โน สพฺเพ สมาคนฺตฺวา รตฺตึ ภุญฺชาม โน ทิวา ฯ
|๑๒๓๔.๕| อมฺมา จ โน กีสา ปณฺฑุ อาหรนฺตี ทุมปฺผลํ
วาตาตเปน สุขุมาลี ปทุมํ หตฺถคตํมิว ฯ
|๑๒๓๔.๖| อมฺมาย ปตนูเกสา วิจรนฺตฺยา พฺรหาวเน
วเน วาฬมิคากิณฺเณ ขคฺคทีปินิเสวิเต ฯ
|๑๒๓๔.๗| เกเสสุ ชฏํ พนฺธิตฺวา กจฺเฉ ชลฺลมธารยิ
(ธาเรนฺโต พฺราหฺมณวณฺณํ อาสทญฺจมสญฺชฏํ ๒-)
จมฺมวาสี ฉมา เสติ ชาตเวทํ นมสฺสติ ฯ
[๑๒๓๕] ปุตฺตา ปิยา มนุสฺสานํ โลกสฺมึ อุปปชฺชิสุํ
น หิ นูนมฺหากํ อยฺยสฺส ปุตฺเต สิเนโห อชายถ ฯ
[๑๒๓๖] |๑๒๓๖.๑| ทุกฺกฏญฺจ หิ โน โปต ๓- ภูนหจฺจํ กตํ มยา
โยหํ สิวีนํ วจนา ปพฺพาเชสึ อทูสกํ ฯ
|๑๒๓๖.๒| ยํ เม กิญฺจิ อิธ อตฺถิ ธนํ ธญฺญญฺจ วิชฺชติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เพลฺลํ ฯ ๒ อิทํ อฏฺฐกถาโปตฺถเกเยว ทิสฺสติ ฯ ๓ ม. ปุตฺต ฯ
เอตุ เวสฺสนฺตโร ราชา สิวิรฏฺเฐ ปสาสตุ ฯ
[๑๒๓๗] น เทว มยฺหํ วจนา เอหิติ สิวิสุตฺตโม
สยเมว เทโว คนฺตฺวาน สิญฺจ โภเคหิ อตฺรชํ ฯ
[๑๒๓๘] |๑๒๓๘.๑| ตโต เสนาปตึ ราชา สญฺชโย อชฺฌภาสถ
อตฺถี อสฺสา รถา ปตฺติ เสนา สนฺนาหยนฺตุ นํ
เนคมา จ มํ อเนฺวนฺตุ พฺราหฺมณา จ ปุโรหิตา
|๑๒๓๘.๒| ตโต สฏฺฐี สหสฺสานิ โยธิโน จารุทสฺสนา
ขิปฺปมายนฺตุ สนฺนทฺธา นานาวณฺเณหิลงฺกตา ฯ
|๑๒๓๘.๓| นีลวตฺถธราเนเก ๑- ปีตาเนเก นิวาสิตา
อญฺเญ โลหิตอุณฺหีสา สุทฺธาเนเก นิวาสิตา
ขิปฺปมายนฺตุ สนฺนทฺธา นานาวณฺเณหิลงฺกตา ฯ
|๑๒๓๘.๔| หิมวา ยถา คนฺธโร ปพฺพโต คนฺธมาทโน
นานารุกฺเขหิ สญฺฉนฺโน มหาภูตคณาลโย ฯ
|๑๒๓๘.๕| โอสเธหิ จ ทิพฺเพหิ ทิสา ภาติ ปวาติ จ
ขิปฺปมายนฺตุ สนฺนทฺธา ทิสา ภนฺตุ ปวนฺตุ จ ฯ
|๑๒๓๘.๖| ตโต นาคสหสฺสานิ โยชยนฺตุ จตุทฺทส
สุวณฺณกจฺเฉ มาตงฺเค เหมกปฺปนิวาสเส ๒- ฯ
|๑๒๓๘.๗| อารุเฬฺห ๓- คามณีเยภิ โตมรงฺกุสปาณิภิ
ขิปฺปมายนฺตุ สนฺนทฺธา หตฺถิกฺขนฺเธหิ ทสฺสิตา ฯ
|๑๒๓๘.๘| ตโต อสฺสสหสฺสานิ โยชยนฺตุ จตุทฺทส
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. นีลวณฺณธราเนเก ฯ ๒ ม. สุวณฺณกจฺฉา มาตงฺคา เหมกปฺปนวาสสา ฯ
@๓ ม. อารุฬฺหา ฯ อปรํปิ อีทิสเมว ฯ
อาชานิเยว ๑- ชาติยา สินฺธเว สีฆวาหเน ๒- ฯ
|๑๒๓๘.๙| อารุเฬฺห คามณีเยภิ อินฺทิยาจาปธาริภิ
ขิปฺปมายนฺตุ สนฺนทฺธา อสฺสปิฏฺเฐ อลงฺกตา ฯ
|๑๒๓๘.๑๐| ตโต รถสหสฺสานิ โยชยนฺตุ จตุทฺทส
อโยสุกตเนมิโย สุวณฺณจิตฺรโปกฺขเร ฯ
|๑๒๓๘.๑๑| อาโรเปนฺตุ ธเช ตตฺถ จมฺมานิ กวจานิ จ
วิปฺผาเลนฺตุ ๓- จ จาปานิ ทฬฺหธมฺมา ปหาริโน
ขิปฺปมายนฺตุ สนฺนทฺธา รเถสุ รถชีวิโน ฯ
[๑๒๓๙] |๑๒๓๙.๑| ลาชา โอโลกิยา ปุปฺผา มาลาคนฺธวิเลปนา
อคฺฆิยานิ จ ติฏฺฐนฺตุ เยน มคฺเคน เอหิติ ฯ
|๑๒๓๙.๒| คาเม คาเม สตํ กุมฺภา เมรยสฺส สุราย จ
มคฺคมฺหิ ปติตา ฐนฺตุ ๔- เยน มคฺเคน เอหิติ ฯ
|๑๒๓๙.๓| มํสา ปูวา จ สงฺกุลฺยา ๕- กุมฺมาสา มจฺฉสํยุตา
มคฺคมฺหิ ปติตา ฐนฺตุ เยน มคฺเคน เอหิติ ฯ
|๑๒๓๙.๔| สปฺปิ เตลํ ทธิ ขีรํ กงฺคุปิฏฺฐา ๖- พหู สุรา
มคฺคมฺหิ ปติตา ฐนฺตุ เยน มคฺเคน เอหิติ ฯ
|๑๒๓๙.๕| อาฬาริกา จ สูทา จ นฏนฏฺฏกคายิโน
ปาณิสฺสรา กุมฺภถูนิโย มุทฺทิกา ๗- โสกชฺฌายิกา ฯ
|๑๒๓๙.๖| อาหญฺญนฺตุ สพฺพวีณา เภริโย ทินฺทิมานิ จ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อาชานียาว ฯ ๒ ม. สินฺธวา สีฆวาหนา ฯ ๓ ม. วิปฺปาเลนฺตุ ฯ
@๔ ม. ปติติฏฺฐนฺตุ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๕ ม. มํสา ปูวา สงฺกุลิโย ฯ
@๖ ม. กงฺคุพีชา ฯ ๗ ม. มณฺฑกา ฯ
ขรมุขานิ ธมนฺตุ ๑- นทนฺตุ เอกโปกฺขรา
|๑๒๓๙.๗| มุทิงฺคา ปณฺฑวา สงฺขา โคธา ปริวทนฺติกา ๒-
ทินฺทิมานิ จ หญฺญนฺตุ กุฏุมฺพา ทินฺทิมานิ ๓- จ ฯ
[๑๒๔๐] |๑๒๔๐.๑| สา เสนา มหตี อาสิ อุยฺยุตฺตา สิวิวาหินี
ชาลินา มคฺคนาเยน วงฺกํ ปายาสิ ปพฺพตํ ฯ
|๑๒๔๐.๒| โกญฺจํ นทติ มาตงฺโค กุญฺชโร สฏฺฐิหายโน
กจฺฉาย พชฺฌมานาย โกญฺจํ นทติ วารโณ ฯ
|๑๒๔๐.๓| อาชานิยา หสิยนฺติ ๔- เนมิโฆโส อชายถ
นภํ รโช อฉาเทสิ อุยฺยุตฺตา สิวิวาหินี ฯ
|๑๒๔๐.๔| สา เสนา มหตี อาสิ อุยฺยุตฺตา หาริหาริณี
ชาลินา มคฺคนาเยน วงฺกํ ปายาสิ ปพฺพตํ ฯ
|๑๒๔๐.๕| เต ปาวึสุ พฺรหารญฺญํ พหุสาขํ มโหทกํ ๕-
ปุปฺผรุกฺเขหิ สญฺฉนฺนํ ผลรุกฺเขหิ จูภยํ ฯ
|๑๒๔๐.๖| ตตฺถ วินฺทุสฺสรา วคฺคู นานาวณฺณา พหู ทิชา
กูชนฺตมุปกูชนฺติ อุตุสํปุปฺผิเต ทุเม ฯ
|๑๒๔๐.๗| เต คนฺตฺวา ทีฆมทฺธานํ อโหรตฺตานมจฺจเย
ปเทสนฺตํ อุปาคญฺฉุํ ยตฺถ เวสฺสนฺตโร อหุ ฯ
มหาราชปพฺพํ นาม ฯ
[๑๒๔๑] |๑๒๔๑.๑| เตสํ สุตฺวาน นิคฺโฆสํ ภีโต เวสฺสนฺตโร อหุ
ปพฺพตํ อภิรูหิตฺวา ภีโต เสนํ อุทิกฺขติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ธเมนฺตุ ฯ สี.ยุ. วทนฺตุ ฯ ๒ ม. ปริวเทนฺติกา ฯ ๓ ม. กุตุมฺปทินฺทิมานิ จ ฯ
@๔ สี. ยุ. อหิสฺสึสุ ฯ ๕ ยุ. พหุทิชํ ฯ
|๑๒๔๑.๒| อิงฺฆ มทฺทิ นิสาเมหิ นิคฺโฆโส ยาทิโส วเน
อาชานิยา หสิยนฺติ ธชคฺคาเนว ทิสฺสเร ฯ
|๑๒๔๑.๓| อิเม นูน อรญฺญมฺหิ มิคสงฺฆานิ ลุทฺทกา
วาคุราหิ ปริกฺขิปฺป โสพฺเภ ๑- ปาเตตฺวา ตาวเท
วิกฺโกสมานา ติปฺปาหิ หนฺติ เนสํ วรํ วรํ ฯ
|๑๒๔๑.๔| ตถา มยํ อทูสกา อรญฺเญ อวรุทฺธกา
อมิตฺตหตฺถตฺถคตา ๒- ปสฺส ทุพฺพลฆาตกํ ฯ
[๑๒๔๒] อมิตฺตา นปฺปสเหยฺยุํ อคฺคิว อุทกณฺณเว
ตเทว ตฺวํ วิจินฺเตหิ อปิ โสตฺถิ อิโต สิยา ฯ
[๑๒๔๓] ตโต เวสฺสนฺตโร ราชา โอโรหิตฺวาน ปพฺพตา
นิสีทิ ปณฺณสาลายํ ทฬฺหํ กตฺวาน มานสํ ฯ
[๑๒๔๔] |๑๒๔๔.๑| นิวตฺตยิตฺวาน รถํ วุฏฺฐาเปตฺวาน เสนิโย
เอกํ อรญฺเญ วิหรนฺตํ ปิตา ปุตฺตํ อุปาคมิ ฯ
|๑๒๔๔.๒| หตฺถิกฺขนฺธโต โอรุยฺห เอกํโส ปญฺชลีกโต
ปริกิณฺโณ ๓- อมจฺเจหิ ปุตฺตํ สิญฺจิตุปาคมิ
|๑๒๔๔.๓| ตตฺถทฺทส กุมารํ โส รมฺมรูปํ สมาหิตํ
นิสินฺนํ ปณฺณสาลายํ ฌายนฺตํ อกุโตภยํ ฯ
[๑๒๔๕] |๑๒๔๕.๑| ตญฺจ ทิสฺวาน อายนฺตํ ปิตรํ ปุตฺตคิทฺธินํ
เวสฺสนฺตโร จ มทฺที จ ปจฺจุคฺคนฺตฺวา อวนฺทิสุํ ฯ
|๑๒๔๕.๒| มทฺที จ สิรสา ปาเท สสฺสุรสฺสาภิวาทยิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. โสพฺภํ ฯ ๒ ม. อมิตฺตหตฺถตฺตํ คตา ฯ ๓ สี. ยุ. ปริขิตฺโต ฯ
มทฺที อหญฺหิ เต เทว ปาเท วนฺทามิ เต หุสา ๑-
เตสุ ตตฺถ ปลิสชฺช ปาณินา ปริมชฺชถ ฯ
[๑๒๔๖] |๑๒๔๖.๑| กจฺจิ โว กุสลํ ปุตฺต กจฺจิ ปุตฺต อนามยํ
กจฺจิ อุญฺเฉน ยาเปถ กจฺจิ มูลผลา พหู ฯ
|๑๒๔๖.๒| กจฺจิ ฑํสา มกสา จ อปฺปเมว สิรึสปา
วเน วาฬมิคากิณฺเณ กจฺจิ หึสา น วิชฺชติ ฯ
[๑๒๔๗] |๑๒๔๗.๑| อตฺถิ โน ชีวิกา เทว สา จ ยาทิสิกีทิสา
กสิรา ชีวิกา โหม อุญฺฉาจริยาย ชีวิตํ ฯ
|๑๒๔๗.๒| อนิทฺธินํ มหาราช ทเมตฺยสฺสํว ๒- สารถิ
ตฺยมฺหา อนิทฺธิกา ทนฺตา อสมิทฺธิ ทเมติ โน ฯ
|๑๒๔๗.๓| อปิ โน กีสานิ มํสานิ ปิตุ มาตุ อทสฺสนา
อวรุทฺธานํ มหาราช อรญฺเญ ชีวิโสกินํ ฯ
[๑๒๔๘] |๑๒๔๘.๑| เยปิ เต สิวิเสฏฺฐสฺส ทายาทปฺปตฺตมานสา
ชาลี กณฺหาชินา จุโภ พฺราหฺมณสฺส วสานุคา
อจฺจายิกสฺส ลุทฺทสฺส โย เน คาโวว สุมฺภติ ฯ
|๑๒๔๘.๒| เต ราชปุตฺติยา ปุตฺเต ยทิ ชานาถ สํสถ
ปริยาปุณาถ โน ขิปฺปํ สปฺปทฏฺฐํว มาณวํ ฯ
[๑๒๔๙] เอเต ๓- กุมารา นิกฺกีตา ชาลี กณฺหาชินา จุโภ
พฺราหฺมณสฺส ธนํ ทตฺวา ปุตฺต มา ภายิ อสฺสส ฯ
[๑๒๕๐] กจฺจิ นุ ตาต กุสลํ กจฺจิ ตาต อนามยํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สุณฺหา ฯ ๒ ม. ทเมตสฺสํว ฯ ๓ ม. อุโภ ฯ
กจฺจิ นุ ตาต เม มาตุ จกฺขุ น ปริหายติ ฯ
[๑๒๕๑] กุสลญฺเจว เม ปุตฺต อโถ ปุตฺต อนามยํ
อโถ จ ปุตฺต เต มาตุ จกฺขุ น ปริหายติ ฯ
[๑๒๕๒] กจฺจิ อโรคํ โยคฺคนฺเต กจฺจิ วหติ วาหนํ
กจฺจิ ผีโต ชนปโท กจฺจิ วุฏฺฐิ น ฉิชฺชติ ฯ
[๑๒๕๓] อโถ อโรคํ โยคฺคมฺเม อโถ วหติ วาหนํ
อโถ ผีโต ชนปโท อโถ วุฏฺฐิ น ฉิชฺชติ ฯ
[๑๒๕๔] |๑๒๕๔.๑| อิจฺเจวํ มนฺตยนฺตานํ มาตา เนสํ อทิสฺสถ
ราชปุตฺตี คิริทฺวาเร ปตฺติกา อนุปาหนา ฯ
|๑๒๕๔.๒| ตญฺจ ทิสฺวาน อายนฺตึ มาตรํ ปุตฺตคิทฺธินึ
เวสฺสนฺตโร จ มทฺที จ ปจฺจุคฺคนฺตฺวา อวนฺทิสุํ ฯ
|๑๒๕๔.๓| มทฺที จ สิรสา ปาเท สสฺสุยา อภิวาทยิ
มทฺที อหญฺหิ เต อยฺเย ปาเท วนฺทามิ เต หุสา ฯ
[๑๒๕๕] |๑๒๕๕.๑| มทฺทิญฺจ ปุตฺตกา ทิสฺวา ทูรโต โสตฺถิมาคตา
กนฺทนฺตา อภิธาวึสุ วจฺฉา พาลาว มาตรํ ฯ
|๑๒๕๕.๒| มทฺที จ ปุตฺตเก ทิสฺวา ทูรโต โสตฺถิมาคเต
วารุณีว ปเวเธนฺติ ถนธาราภิสิญฺจถ ฯ
[๑๒๕๖] |๑๒๕๖.๑| สมาคตาน ญาตีนํ มหาโฆโส อชายถ
ปพฺพตา สมนาทึสุ มหี อากมฺปิตา อหุ
วุฏฺฐิธารํ ปวตฺเตนฺโต เทโว ปาวสฺสิ ตาวเท ฯ
|๑๒๕๖.๒| อถ เวสฺสนฺตโร ราชา ญาตีหิ สมคจฺฉถ
นตฺตาโร สุณิสา ปุตฺโต ราชา เทวี จ เอกโต ฯ
|๑๒๕๖.๓| ยทา สมาคตา อาสุํ ตทาสิ โลมหํสนํ
ปญฺชลิกา ตสฺส ยาจนฺติ โรทนฺตา เภรเว วเน ฯ
|๑๒๕๖.๔| เวสฺสนฺตรญฺจ มทฺทิญฺจ สพฺเพ รฏฺฐา สมาคตา
ตฺวํ โนสิ อิสฺสโร ราชา รชฺชํ กาเรถ โน อุโภ ฯ
ฉกฺขตฺติยปพฺพํ นาม ฯ
[๑๒๕๗] ธมฺเมน รชฺชํ กาเรนฺตํ รฏฺฐา ปพฺพาชยิตฺถ มํ
ตฺวญฺจ ชานปทา เจว เนคมา จ สมาคตา ฯ
[๑๒๕๘] ทุกฺกฏญฺจ หิ โน ปุตฺต ภูนหจฺจํ กตํ มยา
โยหํ สิวีนํ วจนา ปพฺพาเชสึ อทูสกํ ฯ
[๑๒๕๙] เยนเกนจิ วณฺเณน ปิตุ ทุกฺขํ อุทพฺพเห
มาตุยา ภคินิยาปิ อปิ ปาเณหิ อตฺตโน ฯ
(นฺหานกาโล มหาราช รโชชลฺลํ ปวาหย ๑-)
[๑๒๖๐] ตโต เวสฺสนฺตโร ราชา รโชชลฺลํ ปวาหยิ
รโชชลฺลํ ปวาเหตฺวา สงฺขํ วณฺณํ อธารยิ ฯ ๒-
[๑๒๖๑] |๑๒๖๑.๑| สีสนฺหาโต สุจิวตฺโถ สพฺพาภรณภูสิโต
ปจฺจยํ นาคมารุยฺห ขคฺคํ พนฺธิ ปรนฺตปํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ กตฺถจิ โปตฺถเก ทิสฺสติ ฯ ๓ กตฺถจิ โปตฺถเก เอวํ ทิสฺสติ สพฺพํ วตฺตํ
@จเชตฺวาน ราชเวสมธารยิ ฯ
|๑๒๖๑.๒| ตโต สฏฺฐี สหสฺสานิ โยธิโน จารุทสฺสนา
สหชาตา ปริกรึสุ ๑- นนฺทยนฺตา รเถสภํ ฯ
|๑๒๖๑.๓| ตโต มทฺทึปิ นฺหาเปสุํ สิวิกญฺญา สมาคตา
เวสฺสนฺตโร ตํ ปาเลตุ ชาลี กณฺหาชินา จุโภ
อโถปิ ตํ มหาราชา สญฺชโย อภิรกฺขตุ ฯ
[๑๒๖๒] |๑๒๖๒.๑| อิทญฺจ ปจฺจยํ ลทฺธา ปุพฺเพ กิเลสมตฺตโน ๒-
อานนฺทิยํ อาจารึสุ รมณีเย คิริพฺพเช ฯ
|๑๒๖๒.๒| อิทญฺจ ปจฺจยํ ลทฺธา ปุพฺเพ กิเลสมตฺตโน ๓-
อานนฺทจิตฺตา สุมนา ปุตฺเต สงฺคมฺม ลกฺขณา ฯ
|๑๒๖๒.๓| อิทญฺจ ปจฺจยํ ลทฺธา ปุพฺเพ กิเลสมตฺตโน ๔-
อานนฺทจิตฺตา ปตีตา สห ปุตฺเตหิ ลกฺขณา ฯ
[๑๒๖๓] |๑๒๖๓.๑| เอกภตฺตี ๕- ปุเร อาสึ นิจฺจํ ถณฺฑิลสายินี
อิติ เมตํ วตํ อาสิ ตุมฺหํ กามา หิ ปุตฺตกา ฯ
|๑๒๖๓.๒| ตํ เม วตํ สมิทฺธชฺช ตุมฺเห สงฺคมฺม ปุตฺตกา
มาตุชํปิ ตํ ปาเลตุ ปิตุชํปิ จ ปุตฺตกา
อโถปิ ตํ มหาราชา สญฺชโย อภิรกฺขตุ ฯ
|๑๒๖๓.๓| ยงฺกิญฺจิตฺถิ กตํ ปุญฺญํ มยฺหญฺเจว ปิตุจฺจ เต
สพฺเพน เตน กุสเลน อชโร ตฺวํ ๖- อมโร ภว ฯ
[๑๒๖๔] |๑๒๖๔.๑| กปฺปาสิกญฺจ โกเสยฺยํ โขมโกทุมฺพรานิ จ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปกิรึสุ ฯ ๒-๓-๔ ม. สลฺเลขมตฺตโน ฯ ๕ เอกภตฺตาติปิ ฯ ๖ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
สสฺสุ สุณฺหาย ปาเหสิ เยหิ มทฺที อโสภถ ฯ
|๑๒๖๔.๒| ตโต โขมญฺจ กายูรํ คีเวยฺยํ รตนามยํ
สสฺสุ สุณฺหาย ปาเหสิ เยหิ มทฺที อโสภถ ฯ
|๑๒๖๔.๓| ตโต โขมญฺจ กายูรํ องฺคทํ มณิเมขลํ
สสฺสุ สุณฺหาย ปาเหสิ เยหิ มทฺที อโสภถ ฯ
|๑๒๖๔.๔| อุณฺณตํ มุขผุลฺลญฺจ นานารตฺเต จ มาณิเย ๑-
สสฺสุ สุณฺหาย ปาเหสิ เยหิ มทฺที อโสภถ ฯ
|๑๒๖๔.๕| อุคฺคตฺถนํ คิงฺคมกํ เมขลํ ปฏิปาทุกํ ๒-
สสฺสุ สุณฺหาย ปาเหสิ เยหิ มทฺที อโสภถ ฯ
|๑๒๖๔.๖| สุตฺตญฺจ สุตฺตวชฺชญฺจ อุปนิชฺฌาย เสยฺยสิ
อโสภถ ราชปุตฺตี เทวกญฺญาว นนฺทเน ฯ
|๑๒๖๔.๗| สีสนฺหาตา สุจิวตฺถา สพฺพาภรณภูสิตา
อโสภถ ราชปุตฺตี ตาวตึสาว อจฺฉรา ฯ
|๑๒๖๔.๘| กทลีว วาตจฺฉุปิตา ชาตา จิตฺตลตาวเน
ทนฺตาวรณสมฺปนฺนา ราชปุตฺตี อโสภถ ฯ
|๑๒๖๔.๙| สกุณี มานุสินีว ชาตา จิตฺตปฺปตฺตา ปติ
นิโคฺรธปกฺกพิมฺโพฏฺฐี ราชปุตฺตี อโสภถ ฯ
[๑๒๖๕] |๑๒๖๕.๑| ตสฺสา จ นาคมาเนสุํ นาติวุฑฺฒํว กุญฺชรํ
สตฺติกฺขมํ สรกฺขมํ อีสาทนฺตํ อุรุฬฺหวํ ฯ
|๑๒๖๕.๒| สา มทฺที นาคมารุหิ นาติวุฑฺฒํว กุญฺชรํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. มาณิเก ฯ ๒ ม. ปฏิปาทกํ ฯ ยุ. ปาลิปาทกํ ฯ
สตฺติกฺขมํ สรกฺขมํ อีสาทนฺตํ อุรุฬฺหวํ ฯ
[๑๒๖๖] |๑๒๖๖.๑| สพฺพมฺหิ ตํ อรญฺญมฺหิ ยาวนฺเตตฺถ มิคา อหุ
เวสฺสนฺตรสฺส เตเชน นาญฺญมญฺญํ วิเหฐยุํ ฯ
|๑๒๖๖.๒| สพฺพมฺหิ ตํ อรญฺญมฺหิ ยาวนฺเตตฺถ ทิชา อหุ
เวสฺสนฺตรสฺส เตเชน นาญฺญมญฺญํ วิเหฐยุํ ฯ
|๑๒๖๖.๓| สพฺพมฺหิ ตํ อรญฺญมฺหิ ยาวนฺเตตฺถ มิคา อหุ
เอกชฺฌํ สนฺนิปาตึสุ
เวสฺสนฺตเร ปยาตมฺหิ สิวีนํ รฏฺฐวฑฺฒเน ฯ
|๑๒๖๖.๔| สพฺพมฺหิ ตํ อรญฺญมฺหิ ยาวนฺเตตฺถ ทิชา อหุ
เอกชฺฌํ สนฺนิปาตึสุ
เวสฺสนฺตเร ปยาตมฺหิ สิวีนํ รฏฺฐวฑฺฒเน ฯ
|๑๒๖๖.๕| สพฺพมฺหิ ตํ อรญฺญมฺหิ ยาวนฺเตตฺถ มิคา อหุ
นาสฺส มญฺชูนิ กูชึสุ
เวสฺสนฺตเร ปยาตมฺหิ สิวีนํ รฏฺฐวฑฺฒเน ฯ
|๑๒๖๖.๖| สพฺพมฺหิ ตํ อรญฺญมฺหิ ยาวนฺเตตฺถ ทิชา อหุ
นาสฺส มญฺชูนิ กูชึสุ
เวสฺสนฺตเร ปยาตมฺหิ สิวีนํ รฏฺฐวฑฺฒเน ฯ
[๑๒๖๗] |๑๒๖๗.๑| ปฏิยตฺโต ราชมคฺโค วิจิตฺโต ปุปฺผสนฺถโต
วสิ เวสฺสนฺตโร ราชา ๑- ยตฺถ ยาว ๒- เชตุตฺตรา ฯ
|๑๒๖๗.๒| ตโต สฏฺฐี สหสฺสานิ โยธิโน จารุทสฺสนา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยตฺถ ฯ ๒ ม. ยาว ตาว ฯ
สมนฺตา ปริกรึสุ
เวสฺสนฺตเร ปยาตมฺหิ สิวีนํ รฏฺฐวฑฺฒเน ฯ
|๑๒๖๗.๓| โอโรธา จ กุมารา จ เวสิยานา จ พฺราหฺมณา
สมนฺตา ปริกรึสุ
เวสฺสนฺตเร ปยาตมฺหิ สิวีนํ รฏฺฐวฑฺฒเน ฯ
|๑๒๖๗.๔| หตฺถาโรหา อนีกฏฺฐา รถิกา ปตฺติการกา
สมนฺตา ปริกรึสุ
เวสฺสนฺตเร ปยาตมฺหิ สิวีนํ รฏฺฐวฑฺฒเน ฯ
|๑๒๖๗.๕| สมาคตา ชานปทา เนคมา จ สมาคตา
สมนฺตา ปริกรึสุ
เวสฺสนฺตเร ปยาตมฺหิ สิวีนํ รฏฺฐวฑฺฒเน ฯ
|๑๒๖๗.๖| กโรฏิยา จมฺมธรา อินฺทิหตฺถา สุวมฺมิกา ๑-
ปุรโต ปฏิปชฺชึสุ
เวสฺสนฺตเร ปยาตมฺหิ สิวีนํ รฏฺฐวฑฺฒเน ฯ
[๑๒๖๘] |๑๒๖๘.๑| เต ปาวึสุ ๒- ปุรํ รมฺมํ พหุปาการโตรณํ ๓-
อุเปตํ อนฺนปาเนหิ นจฺจคีเตหิ จูภยํ ฯ
|๑๒๖๘.๒| วิตฺตา ชานปทา อาสุํ เนคมา จ สมาคตา
อนุปฺปตฺเต กุมารมฺหิ สิวีนํ รฏฺฐวฑฺฒเน ฯ
|๑๒๖๘.๓| เจลุกฺเขโป ปวตฺติตฺถ ๔- อาคเต ธนทายเก
นนฺทิปฺปเวสิ ๕- นคเร พนฺธนา โมกฺโข อโฆสถ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อิลฺลีหตฺถา ฯ สี. ยุ. ขคฺคหตฺถา ฯ ๒ ม. ปาวิสุํ ฯ ๓ ม. มหาปาการ- ฯ
@๔ ม. อวตฺติตฺถ ฯ ๕ ม. นนฺทึ ปเวสิ ฯ
[๑๒๖๙] |๑๒๖๙.๑| ชาตรูปมยํ วสฺสํ เทโว ปาวสฺสิ ตาวเท
เวสฺสนฺตเร ปวิฏฺฐมฺหิ สิวีนํ รฏฺฐวฑฺฒเน ฯ
|๑๒๖๙.๒| ตโต เวสฺสนฺตโร ราชา ทานํ ทตฺวาน ขตฺติโย
กายสฺส เภทา สปฺปญฺโญ สคฺคํ โส อุปปชฺชถาติ ฯ
นครกณฺฑํ นาม ฯ
มหาเวสฺสนฺตรชาตกํ ทสมํ ฯ
มหานิปาตํ นิฏฺฐิตํ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๔๓๘-๔๕๓.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=28&item=1220&items=50
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=28&item=1220&items=50&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=28&item=1220&items=50
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=28&item=1220&items=50
ศึกษาอรรถกถาชาดกนี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=1220
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘
https://84000.org/tipitaka/read/?index_28
https://84000.org/tipitaka/english/?index_28
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
