พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๙ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๑ สุตฺต. ขุ. มหานิทฺเทโส

     [๑๖๙]   ยสฺสูภยนฺเต   ปณิธีธ   นตฺถิ  ภวาภวาย  อิธ  วา  หุรํ
วาติ   ยสฺสาติ   อรหโต   ขีณาสวสฺส   ฯ   อนฺตาติ   ผสฺโส   เอโก
อนฺโต   ผสฺสสมุทโย   ทุติโย  อนฺโต  ฯ  อตีตํ  เอโก  อนฺโต  อนาคตํ
ทุติโย  อนฺโต  ฯ  สุขา  เวทนา  เอโก  อนฺโต  ทุกฺขา  เวทนา ทุติโย
อนฺโต  ฯ  นามํ  เอโก  อนฺโต  รูปํ  ทุติโย  อนฺโต  ฯ  ฉ อชฺฌตฺติกานิ
อายตนานิ   เอโก  อนฺโต  ฉ  พาหิรานิ  อายตนานิ  ทุติโย  อนฺโต  ฯ
สกฺกาโย   เอโก   อนฺโต   สกฺกายสมุทโย   ทุติโย   อนฺโต  ฯ  ปณิธิ
วุจฺจติ  ตณฺหา  โย  ราโค  สาราโค  ฯเปฯ  อภิชฺฌา โลโภ อกุสลมูลํ ฯ
ภวาภวายาติ     ภวาภวาย     กมฺมภวาย    ปุนพฺภวาย    กามภวาย
กมฺมภวาย   กามภวาย   ปุนพฺภวาย   รูปภวาย   กมฺมภวาย   รูปภวาย
ปุนพฺภวาย     อรูปภวาย     กมฺมภวาย     อรูปภวาย     ปุนพฺภวาย
ปุนปฺปุนํ    ภวาย    ปุนปฺปุนํ   คติยา   ปุนปฺปุนํ   อุปปตฺติยา   ปุนปฺปุนํ
ปฏิสนฺธิยา   ปุนปฺปุนํ   อตฺตภาวาภินิพฺพตฺติยา  ฯ  อิธาติ  สกตฺตภาโว  ฯ
หุราติ   ปรตฺตภาโว   ฯ   อิธาติ   สกรูปเวทนาสญฺญาสงฺขารวิญฺญาณํ  ฯ
หุราติ  ปรรูปเวทนาสญฺญา  สงฺขาร  วิญฺญาณํ  ฯ   อิธาติ  ฉ อชฺฌตฺติกานิ
อายตนานิ  ฯ  หุราติ  ฉ  พาหิรานิ  อายตนานิ ฯ  อิธาติ มนุสฺสโลโก ฯ
หุราติ  เทวโลโก  ฯ อิธาติ กามธาตุ ฯ หุราติ รูปธาตุ อรูปธาตุ ฯ อิธาติ
กามธาตุ รูปธาตุ ฯ หุราติ อรูปธาตุ ฯ
     {๑๖๙.๑}   ยสฺสูภยนฺเต  ปณิธีธ  นตฺถิ ภวาภวาย อิธ วา หุรํ วาติ
ยสฺส  อุโภ  อนฺเต  ภวาภวาย  อิธ  วา  หุรํ  วา ปณิธิ นตฺถิ น สํวิชฺชติ
นุปลพฺภติ      ปหีนา      สมุจฺฉินฺนา      วูปสนฺตา     ปฏิปฺปสฺสทฺธา
อภพฺพุปฺปตฺติกา    ญาณคฺคินา    ทฑฺฒาติ    ยสฺสูภยนฺเต   ปณิธีธ   นตฺถิ
ภวาภวาย อิธ วา หุรํ วา ฯ
     [๑๗๐]   นิเวสนา  ตสฺส  น  สนฺติ เกจีติ นิเวสนาติ เทฺว นิเวสนา
ตณฺหานิเวสนา   จ   ทิฏฺฐินิเวสนา   จ   ฯเปฯ   อยํ   ตณฺหานิเวสนา
ฯเปฯ   อยํ   ทิฏฺฐินิเวสนา   ฯ   ตสฺสาติ   อรหโต   ขีณาสวสฺส   ฯ
นิเวสนา   ตสฺส  น  สนฺตีติ  น  สนฺติ  น  สํวิชฺชนฺติ  นุปลพฺภนฺติ  ปหีนา
สมุจฺฉินฺนา    วูปสนฺตา    ปฏิปฺปสฺสทฺธา    อภพฺพุปฺปตฺติกา    ญาณคฺคินา
ทฑฺฒาติ นิเวสนา ตสฺส น สนฺติ เกจิ ฯ
     [๑๗๑]   ธมฺเมสุ   นิจฺเฉยฺย  สมุคฺคหีตนฺติ  ธมฺเมสูติ  ทฺวาสฏฺฐิยา
ทิฏฺฐิคเตสุ  ฯ  นิจฺเฉยฺยาติ นิจฺฉินิตฺวา วินิจฺฉินิตฺวา วิจินิตฺวา ปวิจินิตฺวา
ตุลยิตฺวา   ตีรยิตฺวา   วิภาวยิตฺวา   วิภูตํ   กตฺวา  [๑]-  โอธิคฺคาโห
วิลคฺคาโห   วรคฺคาโห   โกฏฺฐาสคฺคาโห   อุจฺจยคฺคาโห  สมุจฺจยคฺคาโห
อิทํ   สจฺจํ   ตจฺฉํ   ตถํ   ภูตํ   ยาถาวํ   อวิปรีตนฺติ  คหิตํ  ปรามฏฺฐํ
อภินิวิฏฺฐํ   อชฺโฌสิตํ   อธิมุตฺตํ   นตฺถิ   [๒]-   น  สํวิชฺชติ  นุปลพฺภติ
ปหีนํ    สมุจฺฉินฺนํ    วูปสนฺตํ   ปฏิปฺปสฺสทฺธํ   อภพฺพุปฺปตฺติกํ   ญาณคฺคินา
ทฑฺฒนฺติ ธมฺเมสุ นิจฺเฉยฺย สมุคฺคหีตํ ฯ เตนาห ภควา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สมุคฺคหีตนฺติ ฯ ๒ โป. ม. น สนฺติ น สํวิชฺชนฺติ นูปลพฺภนฺติ ฯ
@สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ
                       ยสฺสูภยนฺเต ปณิธีธ นตฺถิ
                       ภวาภวาย อิธ วา หุรํ วา
                       นิเวสนา ตสฺส น สนฺติ เกจิ
                       ธมฺเมสุ นิจฺเฉยฺย สมุคฺคหีตนฺติ ฯ
     [๑๗๒]        ตสฺสีธ ทิฏฺเฐว สุเต มุเต วา
                       ปกปฺปิตา นตฺถิ อณูปิ สญฺญา
                       ตํ พฺราหฺมณํ ทิฏฺฐิมนาทิยานํ
                       เกนีธ โลกสฺมิ วิกปฺปเยยฺย ฯ
     [๑๗๓]   ตสฺสีธ  ทิฏฺเฐว  สุเต  มุเต  วา  ปกปฺปิตา  นตฺถิ  อณูปิ
สญฺญาติ   ตสฺส   อรหโต   ขีณาสวสฺส  [๑]-  ทิฏฺเฐ  วา  ทิฏฺฐสุทฺธิยา
วา   สุเต   วา  สุตสุทฺธิยา  วา  มุเต  วา  มุตสุทฺธิยา  วา  สญฺญา-
ปุพฺพงฺคมตาธิปเตยฺยตา   ๒-   สญฺญาวิคฺคเหน   สญฺญาย  อุทฺธปิตา  ๓-
กปฺปิตา  [๔]-  อภิสงฺขตา  สณฺฐปิตา  ทิฏฺฐิ  นตฺถิ  น  สํวิชฺชติ นุปลพฺภติ
ปหีนา     สมุจฺฉินฺนา     วูปสนฺตา     ปฏิปฺปสฺสทฺธา    อภพฺพุปฺปตฺติกา
ญาณคฺคินา   ทฑฺฒาติ   ตสฺสีธ   ทิฏฺเฐว   สุเต   มุเต   วา  ปกปฺปิตา
นตฺถิ อณูปิ สญฺญา ฯ
     [๑๗๔]   ตํ     พฺราหฺมณํ    ทิฏฺฐิมนาทิยานนฺติ    พฺราหฺมโณติ
สตฺตนฺนํ   ธมฺมานํ   พาหิตตฺตา  พฺราหฺมโณ  ฯเปฯ  อนิสฺสิโต  ๕-  ตาทิ
ปวุจฺจเต    ส   พฺรหฺมา   ฯ   ตํ   พฺราหฺมณํ   ทิฏฺฐิมนาทิยานนฺติ   ตํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตสฺส ฯ ๒ สญฺญาปุพฺพงฺคมตา สญฺญาวิกปฺเปยฺยตา ... ฯ
@๓ ม. อฏฺฐปิตา สมุฏฺฐปิตา ฯ ๔ ม. ปกปฺปิตา สงฺขตา ... ฯ ๕ โป. ม. อสิโต ฯ
พฺราหฺมณํ  ทิฏฺฐึ  อนาทิยนฺตํ  อคฺคณฺหนฺตํ  อปรามสนฺตํ  อนภินิวิสนฺตนฺติ  ๑-
ตํ พฺราหฺมณํ ทิฏฺฐิมนาทิยานํ ฯ
     [๑๗๕]   เกนีธ   โลกสฺมิ  วิกปฺปเยยฺยาติ  กปฺปาติ  เทฺว  กปฺปา
ตณฺหากปฺโป   จ   ทิฏฺฐิกปฺโป  จ  ฯเปฯ  อยํ  ตณฺหากปฺโป  ฯเปฯ  อยํ
ทิฏฺฐิกปฺโป   ฯ   ตสฺส   ตณฺหากปฺโป   ปหีโน   ทิฏฺฐิกปฺโป  ปฏินิสฺสฏฺโฐ
ตณฺหากปฺปสฺส     ปหีนตฺตา     ทิฏฺฐิกปฺปสฺส     ปฏินิสฺสฏฺฐตฺตา    เกน
ราเคน   กปฺเปยฺย   เกน  โทเสน  กปฺเปยฺย  เกน  โมเหน  กปฺเปยฺย
เกน   มาเนน   กปฺเปยฺย   กาย  ทิฏฺฐิยา  กปฺเปยฺย  เกน  อุทฺธจฺเจน
กปฺเปยฺย   กาย   วิจิกิจฺฉาย   กปฺเปยฺย   เกหิ   อนุสเยหิ   กปฺเปยฺย
รตฺโตติ   วา  ทุฏฺโฐติ  วา  มูโฬฺหติ  วา  วินิพนฺโธติ  วา  ปรามฏฺโฐติ
วา   วิกฺเขปคโตติ   วา   อนิฏฺฐงฺคโตติ  วา  ถามคโตติ  วา  ฯ  เต
อภิสงฺขารา   ปหีนา   อภิสงฺขารานํ   ปหีนตฺตา  คติโย  เกน  กปฺเปยฺย
เนรยิโกติ   วา   ติรจฺฉานโยนิโกติ   วา  ปิตฺติวิสยิโกติ  วา  มนุสฺโสติ
วา   เทโวติ   วา  รูปีติ  วา  อรูปีติ  วา  สญฺญีติ  วา  อสญฺญีติ  วา
เนวสญฺญีนาสญฺญีติ    วา    ฯ    โส   เหตุ   นตฺถิ   ปจฺจโย   นตฺถิ
การณํ   นตฺถิ   เยน   กปฺเปยฺย   วิกปฺเปยฺย   วิกปฺปํ  อาปชฺเชยฺย  ฯ
โลกสฺมินฺติ   อปายโลเก  มนุสฺสโลเก  เทวโลเก  ขนฺธโลเก  ธาตุโลเก
อายตนโลเกติ เกนีธ โลกสฺมิ วิกปฺปเยยฺย ฯ เตนาห ภควา
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. อนภินิเวสนฺตนฺติ ฯ
                       ตสฺสีธ ทิฏฺเฐว สุเต มุเต วา
                       ปกปฺปิตา นตฺถิ อณูปิ สญฺญา
                       ตํ พฺราหฺมณํ ทิฏฺฐิมนาทิยานํ
                       เกนีธ โลกสฺมิ วิกปฺปเยยฺยาติ ฯ
     [๑๗๖]        น กปฺปยนฺติ น ปุเรกฺขโรนฺติ
                       ธมฺมาปิ เตสํ น ปฏิจฺฉิตาเส
                       น พฺราหฺมโณ สีลวเตน เนยฺโย
                       ปารงฺคโต น ปจฺเจติ ตาทิ ๑- ฯ
     [๑๗๗]   น  กปฺปยนฺติ  น  ปุเรกฺขโรนฺตีติ  กปฺปาติ  เทฺว  กปฺปา
ตณฺหากปฺโป   จ   ทิฏฺฐิกปฺโป  จ  ฯเปฯ  อยํ  ตณฺหากปฺโป  ฯเปฯ  อยํ
ทิฏฺฐิกปฺโป ฯ
     {๑๗๗.๑}   กตโม  ตณฺหากปฺโป  ฯ ยาวตา ตณฺหาสงฺขาเตน สีมกตํ
มริยาทิกตํ  โอธิกตํ  ปริยนฺตีกตํ  ปริคฺคหิตํ  มมายิตํ  อิทํ  มมํ  เอตํ  มมํ
เอตฺตกํ  มมํ  เอตฺตาวตา  มมํ  มม  รูปา  สทฺทา คนฺธา รสา โผฏฺฐพฺพา
อตฺถรณา      ปาปุรณา      ทาสีทาสา     อเชฬกา     กุกฺกุฏสูกรา
หตฺถิควาสฺสวฬวา   เขตฺตํ   วตฺถุ   หิรญฺญํ   สุวณฺณํ  คามนิคมราชธานิโย
รฏฺฐญฺจ   ชนปโท   จ   โกโส  จ  โกฏฺฐาคารญฺจ  เกวลมฺปิ  มหาปฐวึ
ตณฺหาวเสน    มมายติ    ยาวตา    อฏฺฐสตตณฺหาวิปรีตํ    ๒-    อยํ
ตณฺหากปฺโป ฯ
     {๑๗๗.๒}   กตโม ทิฏฺฐิกปฺโป ฯ วีสติวตฺถุกา สกฺกายทิฏฺฐิ ทสวตฺถุกา
มิจฺฉาทิฏฺฐิ   ทสวตฺถุกา   อนฺตคฺคาหิกา   ทิฏฺฐิ   ยา   เอวรูปา   ทิฏฺฐิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ตาที ฯ  ๒ ม. ยุ. ... วิจริตํ ฯ
ทิฏฺฐิคตํ   ทิฏฺฐิคหนํ   ทิฏฺฐิกนฺตาโร  ๑-  ทิฏฺฐิวิสูกายิกํ  ทิฏฺฐิวิปฺผนฺทิตํ
ทิฏฺฐิสญฺโญชนํ   คาโห   ปฏิคฺคาโห   อภินิเวโส   ปรามาโส   กุมฺมคฺโค
มิจฺฉาปโถ   มิจฺฉตฺตํ   ติตฺถายตนํ   วิปริเยสคฺคาโห   ๒-  วิปรีตคฺคาโห
วิปลฺลาสคฺคาโห    มิจฺฉาคาโห    อยาถาวกสฺมึ    ยาถาวกนฺติ   คาโห
ยาวตา ทฺวาสฏฺฐี ทิฏฺฐิคตานิ อยํ ทิฏฺฐิกปฺโป ฯ
     {๑๗๗.๓}   เตสํ   ตณฺหากปฺโป  ปหีโน  ทิฏฺฐิกปฺโป  ปฏินิสฺสฏฺโฐ
ตณฺหากปฺปสฺส    ปหีนตฺตา    ทิฏฺฐิกปฺปสฺส    ปฏินิสฺสฏฺฐตฺตา   ตณฺหากปฺปํ
วา  ทิฏฺฐิกปฺปํ  วา  น  กปฺเปนฺติ  น ชเนนฺติ น สญฺชเนนฺติ น นิพฺพตฺเตนฺติ
นาภินิพฺพตฺเตนฺตีติ น กปฺปยนฺติ ฯ
     {๑๗๗.๔}   น  ปุเรกฺขโรนฺตีติ  ปุเรกฺขาราติ  เทฺว  ปุเรกฺขารา
ตณฺหาปุเรกฺขาโร  จ  ทิฏฺฐิปุเรกฺขาโร  จ  ฯเปฯ  อยํ  ตณฺหาปุเรกฺขาโร
ฯเปฯ   อยํ   ทิฏฺฐิปุเรกฺขาโร   ฯ   เตสํ   ตณฺหาปุเรกฺขาโร   ปหีโน
ทิฏฺฐิปุเรกฺขาโร      ปฏินิสฺสฏฺโฐ      ตณฺหาปุเรกฺขารสฺส     ปหีนตฺตา
ทิฏฺฐิปุเรกฺขารสฺส   ปฏินิสฺสฏฺฐตฺตา  น  ตณฺหํ  วา  น  ทิฏฺฐึ  วา  ปุรโต
กตฺวา   จรนฺติ   น   ตณฺหาธชา   น   ตณฺหาเกตู  น  ตณฺหาธิปเตยฺยา
น   ทิฏฺฐิทฺธชา  น  ทิฏฺฐิเกตู  น  ทิฏฺฐาธิปเตยฺยา  น  ตณฺหาย  วา  น
ทิฏฺฐิยา วา ปริวาริตา ๓- จรนฺตีติ น กปฺปยนฺติ น ปุเรกฺขโรนฺติ ฯ
     [๑๗๘]   ธมฺมาปิ   เตสํ   น   ปฏิจฺฉิตาเสติ   ธมฺมา   วุจฺจนฺติ
ทฺวาสฏฺฐี   ทิฏฺฐิคตานิ   ฯ   เตสนฺติ   เตสํ  อรหนฺตานํ  ขีณาสวานํ  ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ... กนฺตารํ ฯ ๒ ม. วิปริยาสคฺคาโห ฯ ๓ โป. ยุ. ปริวาเรตฺวา ฯ
ปฏิจฺฉิตาเสติ   ๑-   สสฺสโต   โลโก   อิทเมว  สจฺจํ  โมฆมญฺญนฺติ  น
ปฏิจฺฉิตาเส  อสสฺสโต  โลโก  ฯเปฯ  เนว  โหติ  น  น โหติ ตถาคโต
ปรมฺมรณา   อิทเมว   สจฺจํ   โมฆมญฺญนฺติ   น   ปฏิจฺฉิตาเสติ  ธมฺมาปิ
เตสํ น ปฏิจฺฉิตาเส ฯ
     [๑๗๙]   น  พฺราหฺมโณ  สีลวเตน  เนยฺโยติ  นาติ  ปฏิกฺเขโป  ฯ
พฺราหฺมโณติ    สตฺตนฺนํ    ธมฺมานํ    พาหิตตฺตา    พฺราหฺมโณ   ฯเปฯ
อนิสฺสิโต   ตาทิ   ปวุจฺจเต   ส  พฺรหฺมา  ฯ  น  พฺราหฺมโณ  สีลวเตน
เนยฺโยติ   พฺราหฺมโณ   สีเลน   วา  วตฺเตน  วา  สีลวตฺเตน  วา  น
ยายติ  น  นิยฺยายติ  น  วุยฺหติ  น  สํหริยตีติ  น  พฺราหฺมโณ  สีลวเตน
เนยฺโย ฯ
     [๑๘๐]   ปารงฺคโต  น  ปจฺเจติ  ตาทีติ  ปารํ วุจฺจติ อมตํ นิพฺพานํ
โย   โส   สพฺพสงฺขารสมโถ   สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค   ตณฺหกฺขโย  วิราโค
นิโรโธ  นิพฺพานํ  ฯ  โย  ปารคโต  ปารปฺปตฺโต  อนฺตคโต  อนฺตปฺปตฺโต
โกฏิคโต   โกฏิปฺปตฺโต   ฯเปฯ  นตฺถิ  ตสฺส  ปุนพฺภโวติ  ปารงฺคโต  ฯ
น  ปจฺเจตีติ  โสตาปตฺติมคฺเคน  เย  กิเลสา ปหีนา เต กิเลเส น ปุเนติ
น  ปจฺเจติ  น  ปจฺจาคจฺฉติ  สกทาคามิมคฺเคน  เย  กิเลสา  ปหีนา เต
กิเลเส  น  ปุเนติ  น ปจฺเจติ น ปจฺจาคจฺฉติ อนาคามิมคฺเคน เย กิเลสา
ปหีนา  เต  กิเลเส  น  ปุเนติ  น ปจฺเจติ น ปจฺจาคจฺฉติ อรหตฺตมคฺเคน
เย  กิเลสา  ปหีนา  เต  กิเลเส  น  ปุเนติ น ปจฺเจติ น ปจฺจาคจฺฉตีติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. น ปฏิจฺฉิตาเสติ ฯ
ปารงฺคโต  น  ปจฺเจติ  ฯ  ตาทีติ อรหา ปญฺจหากาเรหิ ตาทิ อิฏฺฐานิฏฺเฐ
ตาทิ จตฺตาวีติ ตาทิ ติณฺณาวีติ ตาทิ มุตฺตาวีติ ตาทิ ตํนิทฺเทสา ตาทิ ฯ
     {๑๘๐.๑}   กถํ  อรหา  อิฏฺฐานิฏฺเฐ  ตาทิ ฯ อรหา ลาเภปิ ตาทิ
อลาเภปิ  ตาทิ  ยเสปิ  ตาทิ  อยเสปิ  ตาทิ  ปสํสายปิ  ตาทิ  นินฺทายปิ
ตาทิ  สุเขปิ  ตาทิ  ทุกฺเขปิ  ตาทิ  ฯ  เอกญฺเจ  พาหํ คนฺเธน ลิมฺเปยฺยุํ
เอกญฺเจ   พาหํ  วาสิยา  ตจฺเฉยฺยุํ  อมุสฺมึ  นตฺถิ  ราโค  อมุสฺมึ  นตฺถิ
ปฏิฆํ     อนุนยปฏิฆวิปฺปหีโน    อุคฺฆาตินิคฺฆาติวีติวตฺโต    อนุโรธวิโรธ-
สมติกฺกนฺโต เอวํ อรหา อิฏฺฐานิฏฺเฐ ตาทิ ฯ
     {๑๘๐.๒}   กถํ อรหา จตฺตาวีติ ตาทิ ฯ อรหโต ราโค จตฺโต วนฺโต
มุตฺโต  ปหีโน  ปฏินิสฺสฏฺโฐ  ฯ  โทโส  โมโห  โกโธ  อุปนาโห  มกฺโข
ปฬาโส   อิสฺสา   มจฺฉริยํ   มายา  สาเฐยฺยํ  ถมฺโภ  สารมฺโภ  มาโน
อติมาโน  มโท  ปมาโท  สพฺเพ  กิเลสา  สพฺเพ  ทุจฺจริตา สพฺเพ ทรถา
สพฺเพ    ปริฬาหา   สพฺเพ   สนฺตาปา   สพฺพากุสลาภิสงฺขารา   จตฺตา
วนฺตา มุตฺตา ปหีนา ปฏินิสฺสฏฺฐา เอวํ อรหา จตฺตาวีติ ตาทิ ฯ
     {๑๘๐.๓}   กถํ  อรหา  ติณฺณาวีติ  ตาทิ  ฯ อรหา กาโมฆํ ติณฺโณ
ภโวฆํ   ติณฺโณ   ทิฏฺโฐฆํ   ติณฺโณ  อวิชฺโชฆํ  ติณฺโณ  สพฺพสํสารปถํ  ๑-
ติณฺโณ      อุตฺติณฺโณ      นิตฺติณฺโณ      อติกฺกนฺโต      สมติกฺกนฺโต
@เชิงอรรถ: ๑ โป. สพฺพสํสารปฏิปถํ ฯ ยุ. สพฺพสงฺขารปฏิปถํ ฯ
วีติวตฺโต    โส    วุฏฺฐวาโส    จิณฺณจรโณ    ฯเปฯ    นตฺถิ   ตสฺส
ปุนพฺภโวติ เอวํ อรหา ติณฺณาวีติ ตาทิ ฯ
     {๑๘๐.๔}   กถํ  อรหา มุตฺตาวีติ ตาทิ ฯ อรหโต ราคา จิตฺตํ มุตฺตํ
วิมุตฺตํ  สุวิมุตฺตํ  ฯ  โทสา  จิตฺตํ  มุตฺตํ วิมุตฺตํ สุวิมุตฺตํ ฯ โมหา จิตฺตํ
มุตฺตํ   วิมุตฺตํ   สุวิมุตฺตํ   ฯ  โกธา  อุปนาหา  มกฺขา  ปฬาสา  อิสฺสา
มจฺฉริยา   มายา  สาเฐยฺยา  ถมฺภา  สารมฺภา  มานา  อติมานา  มทา
ปมาทา    สพฺพกิเลเสหิ   สพฺพทุจฺจริเตหิ   สพฺพทรเถหิ   สพฺพปริฬาเหหิ
สพฺพสนฺตาเปหิ   สพฺพากุสลาภิสงฺขาเรหิ   จิตฺตํ   มุตฺตํ   วิมุตฺตํ  สุวิมุตฺตํ
เอวํ อรหา มุตฺตาวีติ ตาทิ ฯ
     {๑๘๐.๕}   กถํ  อรหา ตํนิทฺเทสา ตาทิ ฯ อรหา สีเล สติ สีลวาติ
ตํนิทฺเทสา   ตาทิ   ฯ   สทฺธาย   สติ   สทฺโธติ  ตํนิทฺเทสา  ตาทิ  ฯ
วิริเย   สติ   วิริยวาติ   ตํนิทฺเทสา   ตาทิ   ฯ  สติยา  สติ  สติมาติ
ตํนิทฺเทสา   ตาทิ   ฯ  สมาธิสฺมึ  สติ  สมาหิโตติ  ตํนิทฺเทสา  ตาทิ  ฯ
ปญฺญาย    สติ    ปญฺญวาติ    ตํนิทฺเทสา   ตาทิ   ฯ   วิชฺชาย   สติ
เตวิชฺโชติ    ตํนิทฺเทสา    ตาทิ    ฯ    อภิญฺญาย   สติ   ฉฬภิญฺโญติ
ตํนิทฺเทสา   ตาทิ   เอวํ   อรหา   ตํนิทฺเทสา   ตาทีติ  ปารงฺคโต  น
ปจฺเจติ ตาทิ ฯ เตนาห ภควา
                      น กปฺปยนฺติ น ปุเรกฺขโรนฺติ
                      ธมฺมาปิ เตสํ น ปฏิจฺฉิตาเส
                      น พฺราหฺมโณ สีลวเตน เนยฺโย
                      ปารงฺคโต น ปจฺเจติ ตาทีติ ฯ
                                 ปญฺจโม ปรมฏฺฐกสุตฺตนิทฺเทโส นิฏฺฐิโต ฯ
                                            ---------------


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๙ หน้าที่ ๑๓๑-๑๔๐.
http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=29&item=169&items=12&modeTY=2
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=29&item=169&items=12&modeTY=2&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=29&item=169&items=12&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=29&item=169&items=12&modeTY=2
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=169
             The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=45&A=5510
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=45&A=5510
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๙
http://84000.org/tipitaka/read/?index_29