ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ฉบับหลวง   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๗ ภาษาบาลี อักษรไทย พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๔ อภิ. กถาวตฺถุ
                                  อภิธมฺมปิฏเก กถาวตฺถุ
                                            --------
                       นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
                                          ปุคฺคลกถา
     [๑]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ   ตโต  โส  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเนาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๑.๑}   อาชานาหิ  นิคฺคหํ  หญฺจิ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเน  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ โย สจฺฉิกฏฺโ ปรมฏฺโ  ตโต โส
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ   วตฺตพฺเพ
โข   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน  จ  วตฺตพฺเพ  โย
สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
มิจฺฉา
     {๑.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ โย สจฺฉิกฏฺโ ปรมฏฺโ ตโต โส
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร  วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ
โข   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน  จ  วตฺตพฺเพ  โย
สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
มิจฺฉา ฯ
                                      อนุโลมปญฺจกํ ฯ
     [๒]   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
โย    สจฺฉิกฏฺโ    ปรมฏฺโ    ตโต    โส    ปุคฺคโล    นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๒.๑}   อาชานาหิ    ปฏิกมฺมํ    หญฺจิ    ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    เตน    วต   เร   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ
ปรมฏฺโ    ตโต    โส    ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
ยํ   ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
โน  จ  วตฺตพฺเพ  โย  สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต โส ปุคฺคโล นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา
     {๒.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ โย สจฺฉิกฏฺโ ปรมฏฺโ ตโต โส
ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร  วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ
โข   ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน  จ  วตฺตพฺเพ  โย
สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
มิจฺฉา ฯ
                                       ปฏิกมฺมจตุกฺกํ
     [๓]   ตฺวญฺเจ   ปน   มญฺสิ  วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ
ตโต    โส   ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   เตน   ตฺวํ
ตตฺถ   เหตาย   ปฏิญฺาย   เหวํ  ปฏิชานนฺตํ  เหวํ  นิคฺคเหตพฺเพ  อถ
ตํ    นิคฺคณฺหาม    สุนิคฺคหิโตว    โหสิ    หญฺจิ   ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    เตน    วต   เร   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ
ปรมฏฺโ   ตโต   โส   ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ยํ
ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
โน   จ   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล
นูปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา
     {๓.๑}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ โย สจฺฉิกฏฺโ ปรมฏฺโ ตโต โส
ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร  วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ
โข   ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน  จ  วตฺตพฺเพ  โย
สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
อิทํ เต มิจฺฉา ฯ
                                        นิคฺคหจตุกฺกํ
     [๔]   เอเส  เจ  ทุนฺนิคฺคหิเต  เหวเมว  ตตฺถ ทกฺข วตฺตพฺเพ โข
ปุคฺคโล    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   โย
สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
โน   จ  มยํ  ตยา  ตตฺถ  เหตาย  ปฏิญฺาย  เหวํ  ปฏิชานนฺตา  เหวํ
นิคฺคเหตพฺพา อถ มํ นิคฺคณฺหาสิ ทุนฺนิคฺคหิตาว โหม
     {๔.๑}   หญฺจิ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  เตน  วต
เร  วตฺตพฺเพ  โย  สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ
ปรมฏฺโ    ตโต    โส    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
มิจฺฉา
     {๔.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  โย  สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ ตโต
โส    ปุคฺคโล    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร
วตฺตพฺเพ    ปุคฺคโล    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ยํ   ตตฺถ
วเทสิ    วตฺตพฺเพ    โข    ปุคฺคโล    อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
โน   จ   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ อิทํ เต มิจฺฉา ฯ
                                         อุปนยนจตุกฺกํ
     [๕]   น   เหวํ   นิคฺคเหตพฺเพ  เตน  หิ  ยํ  นิคฺคณฺหาสิ  หญฺจิ
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ
โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ   ตโต  โส  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเนาติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ
ตโต โส ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา
     {๕.๑}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ โย สจฺฉิกฏฺโ ปรมฏฺโ ตโต โส
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร  วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ
โข   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน  จ  วตฺตพฺเพ  โย
สจฺฉิกฏฺโ      ปรมฏฺโ     ตโต     โส     ปุคฺคโล     อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  อิทํ  เต  มิจฺฉา  เตน  หิ  เย  กเต นิคฺคเห เส
นิคฺคเห ทุกฺกเฏ สุกเต ปฏิกมฺเม สุกตา ปฏิปาทนาติ ฯ
                                        นิคฺคมจตุกฺกํ ฯ
                                       ปโม นิคฺคโห ฯ
     [๖]   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
โย    สจฺฉิกฏฺโ    ปรมฏฺโ    ตโต    โส    ปุคฺคโล    นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๖.๑}   อาชานาหิ  นิคฺคหํ  หญฺจิ  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเน  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  โย  สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต
โส    ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ
วตฺตพฺเพ    โข    ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ
วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ  ตโต  โส   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา
     {๖.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ โย สจฺฉิกฏฺโ ปรมฏฺโ ตโต โส
ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร  วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ
โข   ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน  จ  วตฺตพฺเพ  โย
สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
มิจฺฉา ฯ
                                       ปจฺจนีกปญฺจกํ
     [๗]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
โย สจฺฉิกฏฺโ ปรมฏฺโ ตโต โส ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๗.๑}   อาชานาหิ  ปฏิกมฺมํ  หญฺจิ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเน  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ โย สจฺฉิกฏฺโ ปรมฏฺโ  ตโต โส
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ   วตฺตพฺเพ
โข   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน  จ  วตฺตพฺเพ  โย
สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
มิจฺฉา
     {๗.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ โย สจฺฉิกฏฺโ ปรมฏฺโ ตโต โส
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร  วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ
โข   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน  จ  วตฺตพฺเพ  โย
สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
มิจฺฉา ฯ
                                       ปฏิกมฺมจตุกฺกํ ฯ
     [๘]   ตฺวญฺเจ   ปน   มญฺสิ  วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ
ตโต    โส   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   เตน   ตฺวํ
ตตฺถ   เหตาย   ปฏิญฺาย   เหวํ  ปฏิชานนฺตํ  เหวํ  นิคฺคเหตพฺเพ  อถ
ตํ นิคฺคณฺหาม สุนิคฺคหิโตว โหสิ
     {๘.๑}   หญฺจิ     ปุคฺคโล    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเ
เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ  ตโต  โส
ปุคฺคโล          อุปลพฺภติ         สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ         ยํ
ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
โน   จ   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา
     {๘.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ โย สจฺฉิกฏฺโ ปรมฏฺโ ตโต โส
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร  วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล     อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ยํ    ตตฺถ    วเทสิ
วตฺตพฺเพ    โข    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ
วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ   ตโต  โส  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ อิทํ เต มิจฺฉา ฯ
                                        นิคฺคหจตุกฺกํ ฯ
     [๙]   เอเส  เจ  ทุนฺนิคฺคหิเต  เหวเมว  ตตฺถ ทกฺข วตฺตพฺเพ โข
ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  โน  จ  วตฺตพฺเพ  โย สจฺฉิกฏฺโ
ปรมฏฺโ    ตโต    โส    ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
โน   จ  มยํ  ตยา  ตตฺถ  เหตาย  ปฏิญฺาย  เหวํ  ปฏิชานนฺตา  เหวํ
นิคฺคเหตพฺพา อถ มํ นิคฺคณฺหาสิ ทุนฺนิคฺคหิตาว โหม
     {๙.๑}   หญฺจิ  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  เตน  วต
เร  วตฺตพฺเพ  โย  สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
     {๙.๒}   โน  จ วตฺตพฺเพ โย สจฺฉิกฏฺโ ปรมฏฺโ ตโต โส ปุคฺคโล
นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   มิจฺฉา  โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  โย
สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต โส ปุคฺคโล นูปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ โน
วต   เร   วตฺตพฺเพ   ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ
ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
โน   จ   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล
นูปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ อิทํ เต มิจฺฉา ฯ
                                        อุปนยนจตุกฺกํ ฯ
     [๑๐]   น   เหวํ  นิคฺคเหตพฺเพ  เตน  หิ  ยํ  นิคฺคณฺหาสิ  หญฺจิ
ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ
โย    สจฺฉิกฏฺโ    ปรมฏฺโ    ตโต    โส    ปุคฺคโล    นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ   ปรมฏฺโ
ตโต   โส   ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   มิจฺฉา   โน
เจ   ปน   วตฺตพฺเพ   โย   สจฺฉิกฏฺโ  ปรมฏฺโ  ตโต  โส  ปุคฺคโล
นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร   วตฺตพฺเพ  ปุคฺคโล
นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข
ปุคฺคโล    นูปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   โย
สจฺฉิกฏฺโ    ปรมฏฺโ   ตโต   โส   ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเนาติ   อิทํ   เต   มิจฺฉา  เตน  หิ  เย  กเต  นิคฺคเห  เส
นิคฺคเห ทุกฺกเฏ สุกเต ปฏิกมฺเม สุกตา ปฏิปาทนาติ ฯ
                                        นิคฺคมจตุกฺกํ ฯ
                                        ทุติโย นิคฺคโห ฯ
     [๑๑]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
สพฺพตฺถ    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯ
     {๑๑.๑}   อาชานาหิ    นิคฺคหํ    หญฺจิ    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   สพฺพตฺถ   ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ  สพฺพตฺถ
ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา
     {๑๑.๒}   โน   เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  สพฺพตฺถ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   สพฺพตฺถ   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา ฯเปฯ
                                       ตติโย นิคฺคโห ฯ
     [๑๒]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
สพฺพทา    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯ
     {๑๒.๑}   อาชานาหิ    นิคฺคหํ    หญฺจิ    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   สพฺพทา   ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ  สพฺพทา
ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  มิจฺฉา  โน  เจ  ปน วตฺตพฺเพ
สพฺพทา   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร
วตฺตพฺเพ    ปุคฺคโล    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ยํ   ตตฺถ
วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  โน
จ    วตฺตพฺเพ    สพฺพทา   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๑๓]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
สพฺเพสุ    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯ
     {๑๓.๑}   อาชานาหิ    นิคฺคหํ    หญฺจิ    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   สพฺเพสุ   ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ  สพฺเพสุ
ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา
     {๑๓.๒}   โน   เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  สพฺเพสุ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   สพฺเพสุ   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๑๔]   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
สพฺพตฺถ    ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯ
     {๑๔.๑}   อาชานาหิ นิคฺคหํ หญฺจิ ปุคฺคโล นูปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเ
เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  สพฺพตฺถ ปุคฺคโล นูปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
ยํ   ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
โน   จ   วตฺตพฺเพ   สพฺพตฺถ  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
มิจฺฉา
     {๑๔.๒}   โน   เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  สพฺพตฺถ  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   สพฺพตฺถ   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๑๕]   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
สพฺพทา    ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯ
     {๑๕.๑}   อาชานาหิ    นิคฺคหํ    หญฺจิ    ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   สพฺพทา   ปุคฺคโล
นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข
ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ  สพฺพทา
ปุคฺคโล นูปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา
     {๑๕.๒}   โน   เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  สพฺพทา  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   สพฺพทา   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๑๖]   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
สพฺเพสุ    ปุคฺคโล   นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯ
     {๑๖.๑}   อาชานาหิ  นิคฺคหํ  หญฺจิ  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเน   เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ  สพฺเพสุ  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   ปุคฺคโล
นูปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   สพฺเพสุ  ปุคฺคโล
นูปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา
     {๑๖.๒}   โน   เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  สพฺเพสุ  ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   โน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   สพฺเพสุ   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ มิจฺฉา ฯเปฯ
                                         อฏฺกนิคฺคโห ฯ
     [๑๗]   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  รูปญฺจ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อญฺ  รูปํ  อญฺโ  ปุคฺคโลติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๑๗.๑}   อาชานาหิ    นิคฺคหํ    หญฺจิ    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    รูปญฺจ    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    เตน
วต   เร   วตฺตพฺเพ   อญฺ   รูปํ  อญฺโ  ปุคฺคโลติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ
วตฺตพฺเพ    โข    ปุคฺคโล    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   รูปญฺจ
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ  อญฺ  รูปํ  อญฺโ
ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๑๗.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  อญฺ  รูปํ อญฺโ ปุคฺคโลติ โน
วต   เร   วตฺตพฺเพ   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  รูปญฺจ
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข
ปุคฺคโล      อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     รูปญฺจ     อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   อญฺ  รูปํ  อญฺโ  ปุคฺคโลติ
มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๑๘]   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   เวทนา   จ
อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    ฯเปฯ    สญฺา    จ    อุปลพฺภติ
ฯเปฯ    สงฺขารา    จ   อุปลพฺภนฺติ   ฯเปฯ   วิญฺาณญฺจ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ฯ    อามนฺตา   ฯ   อญฺ   วิญฺาณํ   อญฺโ
ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๑๘.๑}   อาชานาหิ    นิคฺคหํ    หญฺจิ    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน      วิญฺาณญฺจ     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   อญฺ   วิญฺาณํ   อญฺโ   ปุคฺคโลติ  ยํ
ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
วิญฺาณญฺจ    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    โน    จ    วตฺตพฺเพ
อญฺ วิญฺาณํ อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๑๘.๒}   โน   เจ   ปน   วตฺตพฺเพ   อญฺ   วิญฺาณํ  อญฺโ
ปุคฺคโลติ  โน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
วิญฺาณญฺจ      อุปลพฺภติ      สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ      ยํ     ตตฺถ
วเทสิ    วตฺตพฺเพ    โข    ปุคฺคโล    อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
วิญฺาณญฺจ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
โน จ วตฺตพฺเพ อญฺ วิญฺาณํ อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๑๙]   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   จกฺขายตนญฺจ
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   ฯเปฯ   โสตายตนญฺจ  อุปลพฺภติ  ฯเปฯ
ฆานายตนญฺจ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ   ชิวฺหายตนญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
กายายตนญฺจ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ    รูปายตนญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
สทฺทายตนญฺจ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ   คนฺธายตนญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
รสายตนญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   โผฏฺพฺพายตนญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
มนายตนญฺจ      อุปลพฺภติ      ฯเปฯ     ธมฺมายตนญฺจ     อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๒๐]   จกฺขุธาตุ    จ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   ฯเปฯ
โสตธาตุ   จ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   ฆานธาตุ   จ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
ชิวฺหาธาตุ   จ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   กายธาตุ   จ   อุปลพฺภติ  ฯเปฯ
รูปธาตุ    จ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   สทฺทธาตุ   จ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
คนฺธธาตุ    จ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   รสธาตุ   จ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
โผฏฺพฺพธาตุ   จ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   จกฺขุวิญฺาณธาตุ   จ  อุปลพฺภติ
ฯเปฯ    โสตวิญฺาณธาตุ    จ    อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   ฆานวิญฺาณธาตุ
จ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ    ชิวฺหาวิญฺาณธาตุ   จ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
กายวิญฺาณธาตุ    จ    อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   มโนธาตุ   จ   อุปลพฺภติ
ฯเปฯ   มโนวิญฺาณธาตุ   จ  อุปลพฺภติ  ฯเปฯ  ธมฺมธาตุ  จ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๒๑]   จกฺขุนฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   ฯเปฯ
โสตินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ   ฆานินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
ชิวฺหินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ   กายินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
มนินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ    ชีวิตินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
อิตฺถินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ   ปุริสินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
สุขินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ    ทุกฺขินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
โสมนสฺสินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ    โทมนสฺสินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ
ฯเปฯ   อุเปกฺขินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   สทฺทินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ
ฯเปฯ    วิริยินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ   สตินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ
ฯเปฯ    สมาธินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   ปญฺินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ
ฯเปฯ        อนญฺาตญฺสฺสามีตินฺทฺริยญฺจ        อุปลพฺภติ       ฯเปฯ
อญฺินฺทฺริยญฺจ     อุปลพฺภติ    ฯเปฯ    อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ฯ    อามนฺตา    ฯ   อญฺ   อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺโ ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๒๑.๑}   อาชานาหิ  นิคฺคหํ  หญฺจิ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเน     อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   อญฺ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ  อญฺโ  ปุคฺคโลติ
ยํ   ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     โน     จ
วตฺตพฺเพ อญฺ อญฺาตาวินฺทฺริยํ อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๒๑.๒}   โน   เจ   ปน   วตฺตพฺเพ   อญฺ   อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺโ    ปุคฺคโลติ   โน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน      อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเนาติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
โน จ วตฺตพฺเพ อญฺ อญฺาตาวินฺทฺริยํ อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๒๒]   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
วุตฺตํ   ภควตา   อตฺถิ   ปุคฺคโล   อตฺตหิตาย   ปฏิปนฺโน   ๑-  รูปญฺจ
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  อญฺ  รูปํ  อญฺโ
ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๒๒.๑}   อาชานาหิ  ปฏิกมฺมํ  หญฺจิ  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ ปุคฺคโล
อตฺตหิตาย    ปฏิปนฺโน   รูปญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   เตน
วต   เร   วตฺตพฺเพ   อญฺ   รูปํ  อญฺโ  ปุคฺคโลติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ
วตฺตพฺเพ   โข   วุตฺตํ   ภควตา   อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโน
รูปญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ  วตฺตพฺเพ  อญฺ  รูปํ
อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๒๒.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  อญฺ  รูปํ อญฺโ ปุคฺคโลติ โน
วต  เร  วตฺตพฺเพ  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโน
รูปญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ   ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ
โข   วุตฺตํ   ภควตา   อตฺถิ   ปุคฺคโล   อตฺตหิตาย   ปฏิปนฺโน  รูปญฺจ
@เชิงอรรถ:  อภิ. ปุ. ๑๒๗
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ  อญฺ  รูปํ  อญฺโ
ปุคฺคโลติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     {๒๒.๓}   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ อามนฺตา ฯ
วุตฺตํ   ภควตา   อตฺถิ   ปุคฺคโล   อตฺตหิตาย   ปฏิปนฺโน   เวทนา  จ
อุปลพฺภติ  ฯเปฯ  สญฺา  จ  อุปลพฺภติ  ฯเปฯ  สงฺขารา  จ  อุปลพฺภนฺติ
ฯเปฯ   วิญฺาณญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อญฺ วิญฺาณํ อญฺโ ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๒๒.๔}   อาชานาหิ  ปฏิกมฺมํ  หญฺจิ  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ ปุคฺคโล
อตฺตหิตาย    ปฏิปนฺโน    วิญฺาณญฺจ    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  อญฺ  วิญฺาณํ  อญฺโ ปุคฺคโลติ ยํ ตตฺถ วเทสิ
วตฺตพฺเพ   โข   วุตฺตํ   ภควตา   อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโน
วิญฺาณญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ  อญฺ
วิญฺาณํ อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๒๒.๕}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  อญฺ  วิญฺาณํ อญฺโ ปุคฺคโลติ
โน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  วุตฺตํ  ภควตา อตฺถิ ปุคฺคโล อตฺตหิตาย ปฏิปนฺโน
วิญฺาณญฺจ   อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ
โข   วุตฺตํ   ภควตา   อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโน  วิญฺาณญฺจ
อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   อญฺ   วิญฺาณํ
อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๒๓]   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
วุตฺตํ   ภควตา   อตฺถิ   ปุคฺคโล   อตฺตหิตาย   ปฏิปนฺโน  จกฺขายตนญฺจ
อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    ฯเปฯ    โสตายตนญฺจ    อุปลพฺภติ
ฯเปฯ ธมฺมายตนญฺจ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๒๔]   ..  จกฺขุธาตุ  จ  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  ฯเปฯ
กายธาตุ  จ  อุปลพฺภติ  ฯเปฯ  รูปธาตุ  จ อุปลพฺภติ ฯเปฯ โผฏฺพฺพธาตุ
จ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ    จกฺขุวิญฺาณธาตุ    จ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
มโนวิญฺาณธาตุ    จ    อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   ธมฺมธาตุ   จ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๒๕]   ..   จกฺขุนฺทฺริยญฺจ  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  ฯเปฯ
โสตินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  ฯเปฯ  อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ
อุปลพฺภติ      สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     ฯเปฯ     ปุคฺคโล     นูปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล
อตฺตหิตาย        ปฏิปนฺโน        อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ       อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ฯ    อามนฺตา    ฯ   อญฺ   อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺโ ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๒๕.๑}   อาชานาหิ   ปฏิกมฺมํ   หญฺจิ   วุตฺตํ   ภควตา   อตฺถิ
ปุคฺคโล     อตฺตหิตาย     ปฏิปนฺโน    อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   เตน   วต   เร  วตฺตพฺเพ  อญฺ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺโ  ปุคฺคโลติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ
ปุคฺคโล     อตฺตหิตาย     ปฏิปนฺโน    อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    โน    จ    วตฺตพฺเพ    อญฺ   อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๒๕.๒}   โน   เจ   ปน   วตฺตพฺเพ   อญฺ   อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺโ  ปุคฺคโลติ  โน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ ปุคฺคโล
อตฺตหิตาย        ปฏิปนฺโน        อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ       อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ   ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  วุตฺตํ  ภควตา
อตฺถิ   ปุคฺคโล   อตฺตหิตาย   ปฏิปนฺโน   อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    โน    จ    วตฺตพฺเพ    อญฺ   อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา ฯเปฯ
                                      สุทฺธิกสํสนฺทนา ฯ
     [๒๖]   รูปํ  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  เวทนา  จ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   อญฺ   รูปํ   อญฺา   เวทนาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   รูปญฺจ   อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเนาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อญฺ   รูปํ  อญฺโ  ปุคฺคโลติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๒๖.๑}   อาชานาหิ     นิคฺคหํ    หญฺจิ    รูปํ    อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     เวทนา    จ    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺ   รูปํ   อญฺา   เวทนา   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
รูปญฺจ    อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ
อญฺ   รูปํ   อญฺโ   ปุคฺคโลติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข
รูปํ     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    เวทนา    จ    อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   อญฺ   รูปํ   อญฺา   เวทนา   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     รูปญฺจ    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    โน
จ   วตฺตพฺเพ   อญฺ   รูปํ   อญฺโ   ปุคฺคโลติ  มิจฺฉา  โน  เจ  ปน
วตฺตพฺเพ   อญฺ   รูปํ   อญฺโ   ปุคฺคโลติ   โน   วต  เร  วตฺตพฺเพ
รูปํ     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    เวทนา    จ    อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   อญฺ   รูปํ   อญฺา   เวทนา   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    รูปญฺจ    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ยํ
ตตฺถ    วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   รูปํ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
เวทนา    จ    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   อญฺ   รูปํ   อญฺา
เวทนา    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   รูปญฺจ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   อญฺ  รูปํ  อญฺโ  ปุคฺคโลติ
มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๒๗]   รูปํ   อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  สญฺา  จ  อุปลพฺภติ
ฯเปฯ    สงฺขารา    จ   อุปลพฺภนฺติ   ฯเปฯ   วิญฺาณญฺจ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   อญฺ   รูปํ   อญฺ   วิญฺาณนฺติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   รูปญฺจ   อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเนาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อญฺ   รูปํ  อญฺโ  ปุคฺคโลติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๒๗.๑}   อาชานาหิ     นิคฺคหํ    หญฺจิ    รูปํ    อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน      วิญฺาณญฺจ     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺ   รูปํ   อญฺ   วิญฺาณํ   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
รูปญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  อญฺ
รูปํ   อญฺโ  ปุคฺคโลติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  รูปํ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน      วิญฺาณญฺจ     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺ   รูปํ   อญฺ   วิญฺาณํ   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
รูปญฺจ    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   อญฺ
รูปํ อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๒๗.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  อญฺ  รูปํ อญฺโ ปุคฺคโลติ โน
วต   เร   วตฺตพฺเพ   รูปํ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  วิญฺาณญฺจ
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   อญฺ   รูปํ   อญฺ   วิญฺาณํ   ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   รูปญฺจ   อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ
ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข  รูปํ  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
วิญฺาณญฺจ     อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    อญฺ    รูปํ    อญฺ
วิญฺาณํ    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   รูปญฺจ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   อญฺ  รูปํ  อญฺโ  ปุคฺคโลติ
มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๒๘]   เวทนา    อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   สญฺา   จ
อุปลพฺภติ    ฯเปฯ    สงฺขารา   จ   อุปลพฺภนฺติ   ฯเปฯ   วิญฺาณญฺจ
อุปลพฺภติ ฯเปฯ รูปญฺจ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๒๙]   สญฺา   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   สงฺขารา   จ
อุปลพฺภนฺติ   ฯเปฯ   วิญฺาณญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   รูปญฺจ  อุปลพฺภติ
ฯเปฯ เวทนา จ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๓๐]   สงฺขารา   อุปลพฺภนฺติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   วิญฺาณญฺจ
อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   รูปญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   เวทนา  จ  อุปลพฺภติ
ฯเปฯ สญฺา จ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๓๑]   วิญฺาณํ     อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    รูปญฺจ
อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   เวทนา  จ  อุปลพฺภติ  ฯเปฯ  สญฺา  จ  อุปลพฺภติ
ฯเปฯ     สงฺขารา    จ    อุปลพฺภนฺติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    อญฺ
วิญฺาณํ   อญฺเ   สงฺขาราติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    วิญฺาณญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ
อามนฺตา    ฯ   อญฺ   วิญฺาณํ   อญฺโ   ปุคฺคโลติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯ
     {๓๑.๑}   อาชานาหิ    นิคฺคหํ    หญฺจิ    วิญฺาณํ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    สงฺขารา    จ    อุปลพฺภนฺติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺ    วิญฺาณํ   อญฺเ   สงฺขารา   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเน    วิญฺาณญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   เตน   วต
เร   วตฺตพฺเพ   อญฺ   วิญฺาณํ   อญฺโ   ปุคฺคโลติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ
วตฺตพฺเพ   โข   วิญฺาณํ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  สงฺขารา  จ
อุปลพฺภนฺติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    อญฺ   วิญฺาณํ   อญฺเ   สงฺขารา
ปุคฺคโล     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    วิญฺาณญฺจ    อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    โน    จ    วตฺตพฺเพ   อญฺ   วิญฺาณํ   อญฺโ
ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๓๑.๒}   โน   เจ   ปน   วตฺตพฺเพ   อญฺ   วิญฺาณํ  อญฺโ
ปุคฺคโลติ  โน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  วิญฺาณํ  อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
สงฺขารา    จ    อุปลพฺภนฺติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    อญฺ    วิญฺาณํ
อญฺเ      สงฺขารา     ปุคฺคโล     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
วิญฺาณญฺจ    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ยํ    ตตฺถ   วเทสิ
วตฺตพฺเพ    โข    วิญฺาณํ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   สงฺขารา
จ     อุปลพฺภนฺติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    อญฺ    วิญฺาณํ    อญฺเ
สงฺขารา     ปุคฺคโล     อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    วิญฺาณญฺจ
อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   อญฺ   วิญฺาณํ
อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๓๒]   จกฺขายตนํ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  โสตายตนญฺจ
อุปลพฺภติ     ฯเปฯ    ธมฺมายตนญฺจ    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
ฯเปฯ
     [๓๓]   โสตายตนํ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   ธมฺมายตนํ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    จกฺขายตนญฺจ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ   มนายตนญฺจ
อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๓๔]   จกฺขุธาตุ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โสตธาตุ  จ
อุปลพฺภติ ฯเปฯ ธมฺมธาตุ จ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๓๕]   โสตธาตุ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ   ธมฺมธาตุ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   จกฺขุธาตุ  จ  อุปลพฺภติ  ฯเปฯ  มโนวิญฺาณธาตุ  จ
อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๓๖]   จกฺขุนฺทฺริยํ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  โสตินฺทฺริยญฺจ
อุปลพฺภติ    ฯเปฯ   อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
ฯเปฯ
     [๓๗]   โสตินฺทฺริยํ   อุปลพฺภติ  ฯเปฯ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    จกฺขุนฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   อญฺินฺทฺริยญฺจ
อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     อญฺ     อญฺาตาวินฺทฺริยํ    อญฺ
อญฺินฺทฺริยนฺติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ
อญฺ อญฺาตาวินฺทฺริยํ อญฺโ ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๓๗.๑}   อาชานาหิ   นิคฺคหํ   หญฺจิ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     อญฺินฺทฺริยญฺจ     อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺ    อญฺาตาวินฺทฺริยํ    อญฺ    อญฺินฺทฺริยํ    ปุคฺคโล    อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
เตน   วต  เร  วตฺตพฺเพ  อญฺ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ  อญฺโ  ปุคฺคโลติ  ยํ
ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  อญฺาตาวินฺทฺริยํ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   อญฺ   อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺ      อญฺินฺทฺริยํ     ปุคฺคโล     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     โน     จ
วตฺตพฺเพ อญฺ อญฺาตาวินฺทฺริยํ อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๓๗.๒}   โน เจ ปน วตฺตพฺเพ อญฺ อญฺาตาวินฺทฺริยํ อญฺโ ปุคฺคโลติ
โน   วต  เร  วตฺตพฺเพ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   อญฺ   อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺ      อญฺินฺทฺริยํ     ปุคฺคโล     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ     อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ยํ    ตตฺถ
วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   อญฺาตาวินฺทฺริยํ  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   อญฺ   อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺ      อญฺินฺทฺริยํ     ปุคฺคโล     อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ  วตฺตพฺเพ
อญฺ อญฺาตาวินฺทฺริยํ อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๓๘]   รูปํ  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  เวทนา  จ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   อญฺ   รูปํ   อญฺา   เวทนาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ
วุตฺตํ   ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโน   รูปญฺจ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อญฺ  รูปํ  อญฺโ  ปุคฺคโลติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๓๘.๑}   อาชานาหิ  ปฏิกมฺมํ หญฺจิ รูปํ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเ
เวทนา   จ   อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  อญฺ  รูปํ  อญฺา  เวทนา
วุตฺตํ   ภควตา   อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโน  รูปญฺจ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  อญฺ  รูปํ อญฺโ ปุคฺคโลติ
ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  รูปํ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน เวทนา
จ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   อญฺ   รูปํ  อญฺา  เวทนา  วุตฺตํ
ภควตา    อตฺถิ   ปุคฺคโล   อตฺตหิตาย   ปฏิปนฺโน   รูปญฺจ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน โน จ วตฺตพฺเพ อญฺ รูปํ อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๓๘.๒}   โน เจ ปน วตฺตพฺเพ อญฺ รูปํ อญฺโ ปุคฺคโลติ โน วต เร
วตฺตพฺเพ   รูปํ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   เวทนา  จ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    อญฺ    รูปํ   อญฺา   เวทนา   วุตฺตํ   ภควตา
อตฺถิ     ปุคฺคโล     อตฺตหิตาย     ปฏิปนฺโน     รูปญฺจ    อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ   ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  รูปํ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   เวทนา   จ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  อญฺ
รูปํ   อญฺา   เวทนา   วุตฺตํ   ภควตา   อตฺถิ   ปุคฺคโล   อตฺตหิตาย
ปฏิปนฺโน   รูปญฺจ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน   จ  วตฺตพฺเพ
อญฺ รูปํ อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๓๙]   รูปํ   อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  สญฺา  จ  อุปลพฺภติ
ฯเปฯ    สงฺขารา    จ   อุปลพฺภนฺติ   ฯเปฯ   วิญฺาณญฺจ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๔๐]   เวทนา    อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   สญฺา   จ
อุปลพฺภติ    ฯเปฯ    สงฺขารา   จ   อุปลพฺภนฺติ   ฯเปฯ   วิญฺาณญฺจ
อุปลพฺภติ ฯเปฯ รูปญฺจ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๔๑]   สญฺา   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   สงฺขารา   จ
อุปลพฺภนฺติ   ฯเปฯ   วิญฺาณญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   รูปญฺจ  อุปลพฺภติ
ฯเปฯ เวทนา จ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๔๒]   สงฺขารา   อุปลพฺภนฺติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   วิญฺาณญฺจ
อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   รูปญฺจ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   เวทนา  จ  อุปลพฺภติ
ฯเปฯ สญฺา จ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๔๓]   วิญฺาณํ     อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    รูปญฺจ
อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   เวทนา  จ  อุปลพฺภติ  ฯเปฯ  สญฺา  จ  อุปลพฺภติ
ฯเปฯ สงฺขารา จ อุปลพฺภนฺติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๔๔]   จกฺขายตนํ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  โสตายตนญฺจ
อุปลพฺภติ     ฯเปฯ    ธมฺมายตนญฺจ    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
ฯเปฯ
     [๔๕]   โสตายตนํ   อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   ธมฺมายตนํ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    จกฺขายตนญฺจ    อุปลพฺภติ    ฯเปฯ   มนายตนญฺจ
อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๔๖]   จกฺขุธาตุ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โสตธาตุ  จ
อุปลพฺภติ ฯเปฯ ธมฺมธาตุ จ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๔๗]   โสตธาตุ  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  ฯเปฯ  ธมฺมธาตุ
อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    จกฺขุธาตุ    จ    อุปลพฺภติ   ฯเปฯ
มโนวิญฺาณธาตุ จ อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน ฯเปฯ
     [๔๘]   จกฺขุนฺทฺริยํ   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  โสตินฺทฺริยญฺจ
อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ   อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺ  ปรมฏฺเน
ฯเปฯ
     [๔๙]   โสตินฺทฺริยํ   อุปลพฺภติ  ฯเปฯ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    จกฺขุนฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ   ฯเปฯ   อญฺินฺทฺริยญฺจ
อุปลพฺภติ        สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน       อญฺ       อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺ   อญฺินฺทฺริยนฺติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล
อตฺตหิตาย        ปฏิปนฺโน        อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ       อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ฯ    อามนฺตา    ฯ   อญฺ   อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺโ ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๔๙.๑}   อาชานาหิ   ปฏิกมฺมํ  หญฺจิ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     อญฺินฺทฺริยญฺจ     อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺ    อญฺาตาวินฺทฺริยํ    อญฺ   อญฺินฺทฺริยํ   วุตฺตํ   ภควตา   อตฺถิ
ปุคฺคโล     อตฺตหิตาย     ปฏิปนฺโน    อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   เตน   วต   เร  วตฺตพฺเพ  อญฺ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺโ   ปุคฺคโลติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อุปลพฺภติ       สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน       อญฺินฺทฺริยญฺจ       อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     อญฺ     อญฺาตาวินฺทฺริยํ    อญฺ    อญฺินฺทฺริยํ
วุตฺตํ   ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโน  อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  โน  จ  วตฺตพฺเพ  อญฺ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๔๙.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  อญฺ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ  อญฺโ
ปุคฺคโลติ    โน    วต   เร   วตฺตพฺเพ   อญฺาตาวินฺทฺริยํ   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     อญฺินฺทฺริยญฺจ     อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน
อญฺ    อญฺาตาวินฺทฺริยํ    อญฺ   อญฺินฺทฺริยํ   วุตฺตํ   ภควตา   อตฺถิ
ปุคฺคโล     อตฺตหิตาย     ปฏิปนฺโน    อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ    อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อุปลพฺภติ       สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน       อญฺินฺทฺริยญฺจ       อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     อญฺ     อญฺาตาวินฺทฺริยํ    อญฺ    อญฺินฺทฺริยํ
วุตฺตํ   ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโน  อญฺาตาวินฺทฺริยญฺจ
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  โน  จ  วตฺตพฺเพ  อญฺ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ
อญฺโ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา ฯเปฯ
                                       โอปมฺมสํสนฺทนํ ฯ
     [๕๐]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
รูปํ ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๕๐.๑}   อาชานาหิ นิคฺคหํ หญฺจิ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเ
เตน  วต  เร วตฺตพฺเพ รูปํ ปุคฺคโลติ ยํ ตตฺถ วเทสิ วตฺตพฺเพ โข ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน โน จ วตฺตพฺเพ รูปํ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๕๐.๒}   โน  เจ ปน วตฺตพฺเพ รูปํ ปุคฺคโลติ โน วต เร วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ
โข   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน   โน  จ  วตฺตพฺเพ  รูปํ
ปุคฺคโลติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๕๑]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
รูปสฺมึ   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   อญฺตฺร   รูปา   ปุคฺคโล  ฯเปฯ  ปุคฺคลสฺมึ
รูปนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๕๑.๑}   อาชานาหิ    นิคฺคหํ    หญฺจิ    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน     เตน     วต     เร    วตฺตพฺเพ    ปุคฺคลสฺมึ
รูปนฺติ    ยํ    ตตฺถ    วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน โน จ วตฺตพฺเพ ปุคฺคลสฺมึ รูปนฺติ มิจฺฉา
     {๕๑.๒}   โน เจ ปน วตฺตพฺเพ ปุคฺคลสฺมึ รูปนฺติ โน วต เร วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ
โข  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  โน  จ  วตฺตพฺเพ  ปุคฺคลสฺมึ
รูปนฺติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๕๒]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
เวทนา   ปุคฺคโล  ฯเปฯ  เวทนาย  ปุคฺคโล  ฯเปฯ  อญฺตฺร  เวทนาย
ปุคฺคโล   ฯเปฯ   ปุคฺคลสฺมึ   เวทนา   ฯเปฯ  สญฺา  ปุคฺคโล  ฯเปฯ
สญฺาย    ปุคฺคโล    ฯเปฯ    อญฺตฺร    สญฺาย   ปุคฺคโล   ฯเปฯ
ปุคฺคลสฺมึ    สญฺา   ฯเปฯ   สงฺขารา   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   สงฺขาเรสุ
ปุคฺคโล    ฯเปฯ   อญฺตฺร   สงฺขาเรหิ   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   ปุคฺคลสฺมึ
สงฺขารา    ฯเปฯ   วิญฺาณํ   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   วิญฺสฺมึ   ปุคฺคโล
ฯเปฯ   อญฺตฺร   วิญฺาณา   ปุคฺคโล  ฯเปฯ  ปุคฺคลสฺมึ  วิญฺาณนฺติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๕๒.๑}   อาชานาหิ  นิคฺคหํ  หญฺจิ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเน   เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  ปุคฺคลสฺมึ  วิญฺาณนฺติ  ยํ  ตตฺถ
วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  โน  จ
วตฺตพฺเพ ปุคฺคลสฺมึ วิญฺาณนฺติ มิจฺฉา
     {๕๒.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ ปุคฺคลสฺมึ วิญฺาณนฺติ โน วต เร
วตฺตพฺเพ   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ
วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  โน  จ  วตฺตพฺเพ
ปุคฺคลสฺมึ วิญฺาณนฺติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๕๓]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
จกฺขายตนํ   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   จกฺขายตนสฺมึ   ปุคฺคโล  ฯเปฯ  อญฺตฺร
จกฺขายตนา   ปุคฺคโล   ฯเปฯ  ปุคฺคลสฺมึ  จกฺขายตนํ  ฯเปฯ  ธมฺมายตนํ
ปุคฺคโล   ฯเปฯ   ธมฺมายตนสฺมึ   ปุคฺคโล  ฯเปฯ  อญฺตฺร  ธมฺมายตนา
ปุคฺคโล ฯเปฯ ปุคฺคลสฺมึ ธมฺมายตนํ ฯเปฯ
     [๕๔]   ..  จกฺขุธาตุ  ปุคฺคโล  ฯเปฯ  จกฺขุธาตุยา ปุคฺคโล ฯเปฯ
อญฺตฺร   จกฺขุธาตุยา   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   ปุคฺคลสฺมึ   จกฺขุธาตุ  ฯเปฯ
ธมฺมธาตุ   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   ธมฺมธาตุยา   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   อญฺตฺร
ธมฺมธาตุยา ปุคฺคโล ฯเปฯ ปุคฺคลสฺมึ ธมฺมธาตุ ฯเปฯ
     [๕๕]   ..  จกฺขุนฺทฺริยํ  ปุคฺคโล ฯเปฯ จกฺขุนฺทฺริยสฺมึ ปุคฺคโล ฯเปฯ
อญฺตฺร   จกฺขุนฺทฺริยา   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   ปุคฺคลสฺมึ  จกฺขุนฺทฺริยํ  ฯเปฯ
อญฺาตาวินฺทฺริยํ     ปุคฺคโล    ฯเปฯ    อญฺาตาวินฺทฺริยสฺมึ    ปุคฺคโล
ฯเปฯ    อญฺตฺร    อญฺาตาวินฺทฺริยา    ปุคฺคโล    ฯเปฯ   ปุคฺคลสฺมึ
อญฺาตาวินฺทฺริยนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๕๕.๑}   อาชานาหิ นิคฺคหํ หญฺจิ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเ
เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  ปุคฺคลสฺมึ  อญฺาตาวินฺทฺริยนฺติ  ยํ  ตตฺถ วเทสิ
วตฺตพฺเพ  โข  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน  โน  จ  วตฺตพฺเพ
ปุคฺคลสฺมึ อญฺาตาวินฺทฺริยนฺติ มิจฺฉา
     {๕๕.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  ปุคฺคลสฺมึ  อญฺาตาวินฺทฺริยนฺติ
โน       วต       เร      วตฺตพฺเพ      ปุคฺคโล      อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ     สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเน    โน    จ    วตฺตพฺเพ    ปุคฺคลสฺมึ
อญฺาตาวินฺทฺริยนฺติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๕๖]   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
วุตฺตํ   ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโนติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
รูปํ ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๕๖.๑}   อาชานาหิ  ปฏิกมฺมํ  หญฺจิ  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ ปุคฺคโล
อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโน  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  รูปํ  ปุคฺคโลติ  ยํ ตตฺถ
วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล อตฺตหิตาย ปฏิปนฺโน
โน จ วตฺตพฺเพ รูปํ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๕๖.๒}   โน  เจ ปน วตฺตพฺเพ รูปํ ปุคฺคโลติ โน วต เร วตฺตพฺเพ
วุตฺตํ   ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโนติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ
วตฺตพฺเพ  โข  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโน  โน
จ วตฺตพฺเพ รูปํ ปุคฺคโลติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๕๗]   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
วุตฺตํ   ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโนติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
รูปสฺมึ   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   อญฺตฺร   รูปา   ปุคฺคโล  ฯเปฯ  ปุคฺคลสฺมึ
รูปํ   ฯเปฯ   เวทนา   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   เวทนาย   ปุคฺคโล  ฯเปฯ
อญฺตฺร   เวทนาย   ปุคฺคโล  ฯเปฯ  ปุคฺคลสฺมึ  เวทนา  ฯเปฯ  สญฺา
ปุคฺคโล   ฯเปฯ   สญฺาย   ปุคฺคโล  ฯเปฯ  อญฺตฺร  สญฺาย  ปุคฺคโล
ฯเปฯ   ปุคฺคลสฺมึ  สญฺา  ฯเปฯ  สงฺขารา  ปุคฺคโล  ฯเปฯ  สงฺขาเรสุ
ปุคฺคโล    ฯเปฯ   อญฺตฺร   สงฺขาเรหิ   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   ปุคฺคลสฺมึ
สงฺขารา    ฯเปฯ   วิญฺาณํ   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   วิญฺาณสฺมึ   ปุคฺคโล
ฯเปฯ   อญฺตฺร   วิญฺาณา   ปุคฺคโล  ฯเปฯ  ปุคฺคลสฺมึ  วิญฺาณนฺติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๕๗.๑}   อาชานาหิ  ปฏิกมฺมํ  หญฺจิ  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ ปุคฺคโล
อตฺตหิตาย   ปฏิปนฺโน   เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  ปุคฺคลสฺมึ  วิญฺาณนฺติ
ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ ปุคฺคโล อตฺตหิตาย
ปฏิปนฺโน โน จ วตฺตพฺเพ ปุคฺคลสฺมึ วิญฺาณนฺติ มิจฺฉา
     {๕๗.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ ปุคฺคลสฺมึ วิญฺาณนฺติ โน วต เร
วตฺตพฺเพ  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโนติ  ยํ ตตฺถ
วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล อตฺตหิตาย ปฏิปนฺโน
โน จ วตฺตพฺเพ ปุคฺคลสฺมึ วิญฺาณนฺติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๕๘]   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
วุตฺตํ   ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโนติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
จกฺขายตนํ     ปุคฺคโล    ฯเปฯ    จกฺขายตนสฺมึ    ปุคฺคโล    ฯเปฯ
อญฺตฺร   จกฺขายตนา   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   ปุคฺคลสฺมึ  จกฺขายตนํ  ฯเปฯ
ธมฺมายตนํ     ปุคฺคโล    ฯเปฯ    ธมฺมายตนสฺมึ    ปุคฺคโล    ฯเปฯ
อญฺตฺร    ธมฺมายตนา    ปุคฺคโล    ฯเปฯ    ปุคฺคลสฺมึ    ธมฺมายตนํ
ฯเปฯ    จกฺขุธาตุ   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   จกฺขุธาตุยา   ปุคฺคโล   ฯเปฯ
อญฺตฺร   จกฺขุธาตุยา   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   ปุคฺคลสฺมึ   จกฺขุธาตุ  ฯเปฯ
ธมฺมธาตุ   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   ธมฺมธาตุยา   ปุคฺคโล   ฯเปฯ   อญฺตฺร
ธมฺมธาตุยา ปุคฺคโล ฯเปฯ ปุคฺคลสฺมึ ธมฺมธาตุ ฯเปฯ
     [๕๙]   ..   จกฺขุนฺทฺริยํ  ปุคฺคโล  ฯเปฯ  จกฺขุนฺทฺริยสฺมึ  ปุคฺคโล
ฯเปฯ   อญฺตฺร   จกฺขุนฺทฺริยา   ปุคฺคโล   ฯเปฯ  ปุคฺคลสฺมึ  จกฺขุนฺทฺริยํ
ฯเปฯ     อญฺาตาวินฺทฺริยํ     ปุคฺคโล    ฯเปฯ    อญฺาตาวินฺทฺริยสฺมึ
ปุคฺคโล    ฯเปฯ    อญฺตฺร    อญฺาตาวินฺทฺริยา    ปุคฺคโล    ฯเปฯ
ปุคฺคลสฺมึ อญฺาตาวินฺทฺริยนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๕๙.๑}   อาชานาหิ  ปฏิกมฺมํ  หญฺจิ  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ ปุคฺคโล
อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโน  เตน  วต เร วตฺตพฺเพ ปุคฺคลสฺมึ อญฺาตาวินฺทฺริยนฺติ
ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ ปุคฺคโล อตฺตหิตาย
ปฏิปนฺโน โน จ วตฺตพฺเพ ปุคฺคลสฺมึ อญฺาตาวินฺทฺริยนฺติ มิจฺฉา
     {๕๙.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  ปุคฺคลสฺมึ  อญฺาตาวินฺทฺริยนฺติ
โน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย
ปฏิปนฺโนติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  วุตฺตํ  ภควตา อตฺถิ ปุคฺคโล
อตฺตหิตาย   ปฏิปนฺโน   โน  จ  วตฺตพฺเพ  ปุคฺคลสฺมึ  อญฺาตาวินฺทฺริยนฺติ
มิจฺฉา ฯเปฯ
                                      จตุกฺกนยสํสนฺทนํ ฯ
     [๖๐]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปุคฺคโล   สปฺปจฺจโย   ฯเปฯ   ปุคฺคโล   อปฺปจฺจโย   ฯเปฯ   ปุคฺคโล
สงฺขโต   ฯเปฯ   ปุคฺคโล   อสงฺขโต  ฯเปฯ  ปุคฺคโล  สสฺสโต  ฯเปฯ
ปุคฺคโล    อสสฺสโต    ฯเปฯ   ปุคฺคโล   สนิมิตฺโต   ฯเปฯ   ปุคฺคโล
อนิมิตฺโตติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ สงฺขิตฺตํ ฯ
     [๖๑]   ปุคฺคโล  นูปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
วุตฺตํ   ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโนติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปุคฺคโล   สปฺปจฺจโย   ฯเปฯ   ปุคฺคโล   อปฺปจฺจโย   ฯเปฯ   ปุคฺคโล
สงฺขโต   ฯเปฯ   ปุคฺคโล   อสงฺขโต  ฯเปฯ  ปุคฺคโล  สสฺสโต  ฯเปฯ
ปุคฺคโล    อสสฺสโต    ฯเปฯ   ปุคฺคโล   สนิมิตฺโต   ฯเปฯ   ปุคฺคโล
อนิมิตฺโตติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ สงฺขิตฺตํ ฯ
                                     ลกฺขณยุตฺติกตา ฯ
     [๖๒]   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   อุปลพฺภติ   ปุคฺคโลติ   ฯ  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ    อุปลพฺภติ   เกหิจิ   ปุคฺคโล   เกหิจิ   น   ปุคฺคโลติ   ฯ
ปุคฺคโล   เกหิจิ   อุปลพฺภติ   เกหิจิ   น   อุปลพฺภตีติ   ฯ   น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๖๓]   ปุคฺคโล   สจฺฉิกฏฺโ   สจฺฉิกฏฺโ  ปุคฺคโลติ  ฯ  ปุคฺคโล
สจฺฉิกฏฺโ  สจฺฉิกฏฺโ  เกหิจิ  ปุคฺคโล  เกหิจิ  น  ปุคฺคโลติ  ฯ ปุคฺคโล
เกหิจิ สจฺฉิกฏฺโ เกหิจิ น สจฺฉิกฏฺโติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๖๔]   ปุคฺคโล   วิชฺชมาโน   วิชฺชมาโน  ปุคฺคโลติ  ฯ  ปุคฺคโล
วิชฺชมาโน  วิชฺชมาโน  เกหิจิ  ปุคฺคโล  เกหิจิ  น  ปุคฺคโลติ  ฯ ปุคฺคโล
เกหิจิ วิชฺชมาโน เกหิจิ น วิชฺชมาโนติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๖๕]   ปุคฺคโล  สํวิชฺชมาโน  สํวิชฺชมาโน  ปุคฺคโลติ  ฯ  ปุคฺคโล
สํวิชฺชมาโน   สํวิชฺชมาโน   เกหิจิ   ปุคฺคโล   เกหิจิ  น  ปุคฺคโลติ  ฯ
ปุคฺคโล   เกหิจิ   สํวิชฺชมาโน   เกหิจิ  น  สํวิชฺชมาโนติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๖๖]   ปุคฺคโล   อตฺถิ   อตฺถิ   ปุคฺคโลติ   ฯ   ปุคฺคโล  อตฺถิ
อตฺถิ   เกหิจิ  ปุคฺคโล  เกหิจิ  น  ปุคฺคโลติ  ฯ  ปุคฺคโล  เกหิจิ  อตฺถิ
เกหิจิ น อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๖๗]   ปุคฺคโล  อตฺถิ  อตฺถิ  น  สพฺโพ  ปุคฺคโลติ  ฯ อามนฺตา ฯ
ปุคฺคโล   นตฺถิ   นตฺถิ   น   สพฺโพ  ปุคฺคโลติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ สงฺขิตฺตํ ฯ
                                         วจนโสธนํ ฯ
     [๖๘]   รูปธาตุยา  รูปี  ปุคฺคโลติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  กามธาตุยา
กามี ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๖๙]   รูปธาตุยา  รูปิโน  สตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  กามธาตุยา
กามิโน สตฺตาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๗๐]   อรูปธาตุยา  อรูปี  ปุคฺคโลติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ กามธาตุยา
กามี ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๗๑]   อรูปธาตุยา  อรูปิโน  สตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ กามธาตุยา
กามิโน สตฺตาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๗๒]   รูปธาตุยา   รูปี   ปุคฺคโล   อรูปธาตุยา  อรูปี  ปุคฺคโล
อตฺถิ  จ  โกจิ  รูปธาตุยา  จุโต  อรูปธาตุํ  อุปปชฺชตีติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
รูปี   ปุคฺคโล   อุจฺฉินฺโน   อรูปี   ปุคฺคโล   ชาโตติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๗๓]   รูปธาตุยา   รูปิโน  สตฺตา  อรูปธาตุยา  อรูปิโน  สตฺตา
อตฺถิ  จ  โกจิ  รูปธาตุยา  จุโต  อรูปธาตุํ  อุปปชฺชตีติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
รูปี    สตฺโต    อุจฺฉินฺโน   อรูปี   สตฺโต   ชาโตติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๗๔]   กาโยติ   วา  สรีรนฺติ  วา  สรีรนฺติ  วา  กาโยติ  วา
กายํ  อปฺปิยํ  กริตฺวา  เอเส  เส  เอกฏฺเ  สเม สภาเค ตชฺชาเตติ ฯ
อามนฺตา   ฯ   ปุคฺคโลติ  วา  ชีโวติ  วา  ชีโวติ  วา  ปุคฺคโลติ  วา
ปุคฺคลํ  อปฺปิยํ  กริตฺวา  เอเส  เส  เอกฏฺเ สเม สภาเค ตชฺชาเตติ ฯ
อามนฺตา   ฯ   อญฺโ   กาโย   อญฺโ   ปุคฺคโลติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ
อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๗๔.๑}   อาชานาหิ   นิคฺคหํ  หญฺจิ  กาโยติ  วา  สรีรนฺติ  วา
สรีรนฺติ  วา  กาโยติ  วา  กายํ อปฺปิยํ กริตฺวา เอเส เส เอกฏฺเ สเม
สภาเค  ตชฺชาเต  ปุคฺคโลติ  วา  ชีโวติ  วา  ชีโวติ  วา ปุคฺคโลติ วา
ปุคฺคลํ  อปฺปิยํ  กริตฺวา  เอเส  เส  เอกฏฺเ  สเม  สภาเค  ตชฺชาเต
อญฺโ   กาโย   อญฺโ   ปุคฺคโล   เตน   วต   เร  วตฺตพฺเพ  อญฺ
ชีวํ   อญฺ   สรีรนฺติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   กาโยติ
วา   สรีรนฺติ   วา  สรีรนฺติ  วา  กาโยติ  วา  กายํ  อปฺปิยํ  กริตฺวา
เอเส   เส  เอกฏฺเ  สเม  สภาเค  ตชฺชาเต  ปุคฺคโลติ  วา  ชีโวติ
วา   ชีโวติ   วา  ปุคฺคโลติ  วา  ปุคฺคลํ  อปฺปิยํ  กริตฺวา  เอเส  เส
เอกฏฺเ   สเม   สภาเค   ตชฺชาเต   อญฺโ  กาโย  อญฺโ  ปุคฺคโล
โน จ วตฺตพฺเพ อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺติ มิจฺฉา
     {๗๔.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  อญฺ  ชีวํ  อญฺ  สรีรนฺติ โน
วต  เร  วตฺตพฺเพ  กาโยติ  วา  สรีรนฺติ  วา  สรีรนฺติ วา กาโยติ วา
กายํ   อปฺปิยํ  กริตฺวา  เอเส  เส  เอกฏฺเ  สเม  สภาเค  ตชฺชาเต
ปุคฺคโลติ   วา  ชีโวติ  วา  ชีโวติ  วา  ปุคฺคโลติ  วา  ปุคฺคลํ  อปฺปิยํ
กริตฺวา  เอเส  เส  เอกฏฺเ  สเม  สภาเค  ตชฺชาเต  อญฺโ  กาโย
อญฺโ  ปุคฺคโลติ  ยํ  ตตฺถ  วเทสิ  วตฺตพฺเพ  โข  กาโยติ  วา สรีรนฺติ
วา   สรีรนฺติ   วา   กาโยติ  วา  กายํ  อปฺปิยํ  กริตฺวา  เอเส  เส
เอกฏฺเ   สเม  สภาเค  ตชฺชาเต  ปุคฺคโลติ  วา  ชีโวติ  วา  ชีโวติ
วา   ปุคฺคโลติ   วา   ปุคฺคลํ   อปฺปิยํ  กริตฺวา  เอเส  เส  เอกฏฺเ
สเม   สภาเค   ตชฺชาเต   อญฺโ   กาโย   อญฺโ  ปุคฺคโล  โน  จ
วตฺตพฺเพ อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๗๕]   กาโยติ   วา  สรีรนฺติ  วา  สรีรนฺติ  วา  กาโยติ  วา
กายํ  อปฺปิยํ  กริตฺวา  เอเส  เส  เอกฏฺเ  สเม สภาเค ตชฺชาเตติ ฯ
อามนฺตา     ฯ    วุตฺตํ    ภควตา    อตฺถิ    ปุคฺคโล    อตฺตหิตาย
ปฏิปนฺโนติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อญฺโ   กาโย  อญฺโ  ปุคฺคโลติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๗๕.๑}   อาชานาหิ     ปฏิกมฺมํ    หญฺจิ    กาโยติ    วา
สรีรนฺติ  วา  สรีรนฺติ  วา  กาโยติ  วา  กายํ  อปฺปิยํ  กริตฺวา  เอเส
เส   เอกฏฺเ  สเม  สภาเค  ตชฺชาเต  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล
อตฺตหิตาย   ปฏิปนฺโน   เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   อญฺโ   กาโย
อญฺโ   ปุคฺคโลติ   ยํ   ตตฺถ   วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข  กาโยติ  วา
สรีรนฺติ  วา  สรีรนฺติ  วา  กาโยติ  วา  กายํ  อปฺปิยํ  กริตฺวา  เอเส
เส   เอกฏฺเ  สเม  สภาเค  ตชฺชาเต  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล
อตฺตหิตาย   ปฏิปนฺโน   โน   จ   วตฺตพฺเพ   อญฺโ   กาโย   อญฺโ
ปุคฺคโลติ มิจฺฉา
     {๗๕.๒}   โน  เจ  ปน  วตฺตพฺเพ  อญฺโ  กาโย อญฺโ ปุคฺคโลติ
โน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  กาโยติ วา สรีรนฺติ วา สรีรนฺติ วา กาโยติ วา
กายํ  อปฺปิยํ  กริตฺวา  เอเส  เส  เอกฏฺเ สเม สภาเค ตชฺชาเต วุตฺตํ
ภควตา  อตฺถิ  ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโนติ  ยํ  ตตฺถ วเทสิ วตฺตพฺเพ
โข  กาโยติ  วา สรีรนฺติ วา สรีรนฺติ วา กาโยติ วา กายํ อปฺปิยํ กริตฺวา
เอเส  เส  เอกฏฺเ  สเม  สภาเค ตชฺชาเต วุตฺตํ ภควตา อตฺถิ ปุคฺคโล
อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโน  โน  จ  วตฺตพฺเพ  อญฺโ  กาโย  อญฺโ ปุคฺคโลติ
มิจฺฉา ฯเปฯ สงฺขิตฺตํ ฯ
                                       ปญฺตฺตานุโยโค ฯ
     [๗๖]   ปุคฺคโล   สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ  ปรสฺมา
โลกา   อิมํ  โลกนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  โส  ปุคฺคโล  สนฺธาวติ  อสฺมา
โลกา   ปรํ   โลกํ   ปรสฺมา   โลกา   อิมํ   โลกนฺติ   ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๗๗]   ปุคฺคโล   สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ  ปรสฺมา
โลกา   อิมํ   โลกนฺติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  อญฺโ  ปุคฺคโล  สนฺธาวติ
อสฺมา   โลกา  ปรํ  โลกํ  ปรสฺมา  โลกา  อิมํ  โลกนฺติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๗๘]   ปุคฺคโล   สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ  ปรสฺมา
โลกา   อิมํ   โลกนฺติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  โส  จญฺโ  จ  สนฺธาวติ
อสฺมา   โลกา   ปรํ   โลกํ   ปรสฺมา   โลกา   อิมํ  โลกนฺติ  ฯ  น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๗๙]   ปุคฺคโล   สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ  ปรสฺมา
โลกา  อิมํ  โลกนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เนว  โส  สนฺธาวติ  น  อญฺโ
สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ  ปรสฺมา  โลกา  อิมํ  โลกนฺติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๘๐]   ปุคฺคโล   สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ  ปรสฺมา
โลกา   อิมํ   โลกนฺติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   โส   ปุคฺคโล  สนฺธาวติ
อญฺโ   ปุคฺคโล   สนฺธาวติ   โส   จญฺโ   จ   สนฺธาวติ  เนว  โส
สนฺธาวติ   น   อญฺโ   สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ  ปรสฺมา
โลกา อิมํ โลกนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๘๑]   น   วตฺตพฺพํ   ปุคฺคโล   สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ
โลกํ    ปรสฺมา    โลกา   อิมํ   โลกนฺติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   นนุ
วุตฺตํ ภควตา
                     ส สตฺตกฺขตฺตุปรมํ         สนฺธาวิตฺวาน ปุคฺคโล
                     ทุกฺขสฺสนฺตกโร โหติ      สพฺพสญฺโชนกฺขยาติ ๑-
อตฺเถว   สุตฺตนฺโตติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  เตน  หิ  ปุคฺคโล  สนฺธาวติ
อสฺมา โลกา ปรํ โลกํ ปรสฺมา โลกา อิมํ โลกนฺติ ฯ
     [๘๒]   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  สนฺธาวติ  อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ
ปรสฺมา   โลกา   อิมํ   โลกนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  นนุ  วุตฺตํ  ภควตา
อนมตคฺโคยํ  ภิกฺขเว  สํสาโร  ปุพฺพา  โกฏิ  น ปญฺายติ อวิชฺชานีวรณานํ
สตฺตานํ    ตณฺหาสญฺโชนานํ    สนฺธาวตํ    สํสรตนฺติ    ๒-   อตฺเถว
สุตฺตนฺโตติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   เตน   หิ  ปุคฺคโล  สนฺธาวติ  อสฺมา
โลกา ปรํ โลกํ ปรสฺมา โลกา อิมํ โลกนฺติ ฯ
     [๘๓]   ปุคฺคโล   สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ  ปรสฺมา
โลกา   อิมํ   โลกนฺติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  เสฺวว  ปุคฺคโล  สนฺธาวติ
อสฺมา   โลกา   ปรํ   โลกํ   ปรสฺมา   โลกา   อิมํ  โลกนฺติ  ฯ  น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๘๓.๑}   เสฺวว  ปุคฺคโล  สนฺธาวติ อสฺมา โลกา ปรํ โลกํ ปรสฺมา
โลกา อิมํ โลกนฺติ ฯ อามนฺตา ฯ อตฺถิ โกจิ มนุสฺโส หุตฺวา เทโว โหตีติ ฯ
อามนฺตา  ฯ  เสฺวว มนุสฺโส โส เทโวติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เสฺวว
มนุสฺโส โส เทโวติ ฯ อามนฺตา ฯ มนุสฺโส หุตฺวา เทโว โหติ เทโว หุตฺวา
@เชิงอรรถ:  ขุ. อิติวุตฺตก. ๑๙๖ ฯ  สํ. นิ. ๑๖๒ ฯ
มนุสฺโส    โหติ    มนุสฺสภูโต    อญฺโ   เทโว   อญฺโ   มนุสฺสภูโต
เสฺววายํ สนฺธาวตีติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     {๘๓.๒}   สเจ  หิ  สนฺธาวติ  เสฺวว  ปุคฺคโล อิโต จุโต ปรํ โลกํ
อนญฺโ   เหวํ   มรณํ   น   เหหิติ   ปาณาติปาโตปิ   นูปลพฺภติ  กมฺมํ
อตฺถิ   กมฺมวิปาโก   อตฺถิ  กตานํ  กมฺมานํ  วิปาโก  อตฺถิ  กุสลากุสเล
วิปจฺจมาเน เสฺววายํ สนฺธาวตีติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     {๘๓.๓}   เสฺวว  ปุคฺคโล  สนฺธาวติ อสฺมา โลกา ปรํ โลกํ ปรสฺมา
โลกา  อิมํ  โลกนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ  โกจิ มนุสฺโส หุตฺวา ยกฺโข
โหติ  เปโต  โหติ  เนรยิโก โหติ ติรจฺฉานคโต โหติ โอฏฺโ โหติ โคโณ
โหติ  คทฺรโภ  โหติ  สูกโร  โหติ  มหิโส  โหตีติ  ฯ อามนฺตา ฯ เสฺวว
มนุสฺโส โส มหิโสติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๘๓.๔}   เสฺวว  มนุสฺโส โส มหิโสติ ฯ อามนฺตา ฯ มนุสฺโส หุตฺวา
มหิโส   โหติ  มหิโส  หุตฺวา  มนุสฺโส  โหติ  มนุสฺสภูโต  อญฺโ  มหิโส
อญฺโ มนุสฺสภูโต เสฺววายํ สนฺธาวตีติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     {๘๓.๕}   สเจ  หิ  สนฺธาวติ  เสฺวว  ปุคฺคโล อิโต จุโต ปรํ โลกํ
อนญฺโ   เหวํ   มรณํ   น   เหหิติ   ปาณาติปาโตปิ   นูปลพฺภติ  กมฺมํ
อตฺถิ   กมฺมวิปาโก   อตฺถิ  กตานํ  กมฺมานํ  วิปาโก  อตฺถิ  กุสลากุสเล
วิปจฺจมาเน เสฺววายํ สนฺธาวตีติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     {๘๓.๖}   เสฺวว   ปุคฺคโล  สนฺธาวติ  อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ
ปรสฺมา   โลกา   อิมํ  โลกนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ  โกจิ  ขตฺติโย
หุตฺวา   พฺราหฺมโณ   โหตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  เสฺวว  ขตฺติโย  โส
พฺราหฺมโณติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๘๓.๗}   อตฺถิ  โกจิ  ขตฺติโย หุตฺวา เวสฺโส โหติ สุทฺโท โหตีติ ฯ
อามนฺตา ฯ เสฺวว ขตฺติโย โส สุทฺโทติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๘๓.๘}   อตฺถิ  โกจิ  พฺราหฺมโณ  หุตฺวา เวสฺโส โหติ สุทฺโท โหติ
ขตฺติโย  โหตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เสฺวว  พฺราหฺมโณ  โส ขตฺติโยติ ฯ น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๘๓.๙}   อตฺถิ  โกจิ  เวสฺโส  หุตฺวา  สุทฺโท  โหติ ขตฺติโย โหติ
พฺราหฺมโณ  โหตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เสฺวว  เวสฺโส  โส พฺราหฺมโณติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๘๓.๑๐}   อตฺถิ  โกจิ  สุทฺโท  หุตฺวา  ขตฺติโย  โหติ  พฺราหฺมโณ
โหติ  เวสฺโส  โหตีติ ฯ อามนฺตา ฯ เสฺวว สุทฺโท โส เวสฺโสติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๘๓.๑๑}   เสฺวว  ปุคฺคโล  สนฺธาวติ  อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ
ปรสฺมา  โลกา  อิมํ  โลกนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ หตฺถจฺฉินฺโน หตฺถจฺฉินฺโนว
โหติ      ปาทจฺฉินฺโน     ปาทจฺฉินฺโนว     โหติ     หตฺถปาทจฺฉินฺโน
หตฺถปาทจฺฉินฺโนว    โหติ   กณฺณจฺฉินฺโน   นาสจฺฉินฺโน   กณฺณนาสจฺฉินฺโน
องฺคุลิจฺฉินฺโน    อฬจฺฉินฺโน    กณฺฑรจฺฉินฺโน    กุณิหตฺถโก    ผณหตฺถโก
กุฏฺิโย  คณฺฑิโย  กิลาสิโย  โสสิโย  อปมาริโย  โอฏฺโ  โคโณ คทฺรโภ
สูกโร มหิโส มหิโสว โหตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๘๔]   น   วตฺตพฺพํ   เสฺวว  ปุคฺคโล  สนฺธาวติ  อสฺมา  โลกา
ปรํ  โลกํ  ปรสฺมา  โลกา  อิมํ  โลกนฺติ  ฯ อามนฺตา ฯ นนุ โสตาปนฺโน
ปุคฺคโล     มนุสฺสโลกา     จุโต     เทวโลกํ    อุปปนฺโน    ตตฺถปิ
โสตาปนฺโนว โหตีติ ฯ อามนฺตา ฯ
     {๘๔.๑}   หญฺจิ  โสตาปนฺโน  ปุคฺคโล  มนุสฺสโลกา  จุโต เทวโลกํ
อุปปนฺโน  ตตฺถปิ  โสตาปนฺโนว  โหติ  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  เสฺวว
ปุคฺคโล สนฺธาวติ อสฺมา โลกา ปรํ โลกํ ปรสฺมา โลกา อิมํ โลกนฺติ ฯ
     [๘๕]   โสตาปนฺโน  ปุคฺคโล  มนุสฺสโลกา  จุโต เทวโลกํ อุปปนฺโน
ตตฺถปิ  โสตาปนฺโนว  โหตีติ  กตฺวา  เตน  จ  การเณน  เสฺวว ปุคฺคโล
สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ  ปรสฺมา  โลกา  อิมํ  โลกนฺติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   โสตาปนฺโน   ปุคฺคโล   มนุสฺสโลกา   จุโต   เทวโลกํ
อุปปนฺโน ตตฺถปิ มนุสฺโส โหตีติ กตฺวา ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๘๖]   เสฺวว  ปุคฺคโล  สนฺธาวติ  อสฺมา  โลกา ปรํ โลกํ ปรสฺมา
โลกา  อิมํ  โลกนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อนญฺโ  อวิคโต  สนฺธาวตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๘๗]   อนญฺโ  อวิคโต  สนฺธาวตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ หตฺถจฺฉินฺโน
หตฺถจฺฉินฺโนว   โหติ   ปาทจฺฉินฺโน  ปาทจฺฉินฺโนว  โหติ  หตฺถปาทจฺฉินฺโน
หตฺถปาทจฺฉินฺโนว    โหติ   กณฺณจฺฉินฺโน   นาสจฺฉินฺโน   กณฺณนาสจฺฉินฺโน
องฺคุลิจฺฉินฺโน    อฬจฺฉินฺโน    กณฺฑรจฺฉินฺโน    กุณิหตฺถโก    ผณหตฺถโก
กุฏฺิโย  คณฺฑิโย  กิลาสิโย  โสสิโย  อปมาริโย  โอฏฺโ  โคโณ คทฺรโภ
สูกโร มหิโส มหิโสว โหตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๘๘]   เสฺวว   ปุคฺคโล   สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ
ปรสฺมา   โลกา  อิมํ  โลกนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  สรูโป  สนฺธาวตีติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ  สรูโป  สนฺธาวตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ตํ
ชีวํ ตํ สรีรนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๘๘.๑}   สเวทโน   ฯเปฯ  สสญฺโ  ฯเปฯ  สสงฺขาโร  ฯเปฯ
สวิญฺาโณ   สนฺธาวตีติ   ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  สวิญฺาโณ
สนฺธาวตีติ ฯ อามนฺตา ฯ ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๘๙]   เสฺวว  ปุคฺคโล  สนฺธาวติ  อสฺมา  โลกา ปรํ โลกํ ปรสฺมา
โลกา  อิมํ  โลกนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อรูโป  สนฺธาวตีติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   อรูโป   สนฺธาวตีติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  อญฺ  ชีวํ
อญฺ สรีรนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๘๙.๑}   อเวทโน ฯเปฯ อสญฺโ ฯเปฯ อสงฺขาโร ฯเปฯ อวิญฺาโณ
สนฺธาวตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ ฯ อวิญฺาโณ สนฺธาวตีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๙๐]   เสฺวว   ปุคฺคโล   สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ
ปรสฺมา   โลกา   อิมํ   โลกนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  รูปํ  สนฺธาวตีติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   รูปํ   สนฺธาวตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ตํ
ชีวํ ตํ สรีรนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๙๐.๑}   เวทนา  ฯเปฯ  สญฺา  ฯเปฯ  สงฺขารา ฯเปฯ วิญฺาณํ
สนฺธาวตีติ   ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  วิญฺาณํ  สนฺธาวตีติ  ฯ
อามนฺตา ฯ ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๙๑]   เสฺวว   ปุคฺคโล   สนฺธาวติ   อสฺมา  โลกา  ปรํ  โลกํ
ปรสฺมา  โลกา  อิมํ  โลกนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  รูปํ  น  สนฺธาวตีติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   รูปํ   น  สนฺธาวตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๙๑.๑}   เวทนา  ฯเปฯ  สญฺา ฯเปฯ สงฺขารา ฯเปฯ วิญฺาณํ น
สนฺธาวตีติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  วิญฺาณํ  น  สนฺธาวตีติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   อญฺ   ชีวํ   อญฺ   สรีรนฺติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ สงฺขิตฺตํ ฯ
                       ขนฺเธสุ ภิชฺชมาเนสุ      โส เจ ภิชฺชติ ปุคฺคโล
                       อุจฺเฉทา ภวติ ทิฏฺิ      ยา พุทฺเธน วิวชฺชิตา
                       ขนฺเธสุ ภิชฺชมาเนสุ      โน เจ ภิชฺชติ ปุคฺคโล
                       ปุคฺคโล สสฺสโต โหติ     นิพฺพาเนน สมสโมติ
                                        คติอนุโยโค ฯ
     [๙๒]   รูปํ   อุปาทาย   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
รูปํ   อนิจฺจํ   สงฺขตํ   ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนํ   ขยธมฺมํ   วยธมฺมํ   วิราคธมฺมํ
นิโรธธมฺมํ   วิปริณามธมฺมนฺติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ปุคฺคโลปิ   อนิจฺโจ
สงฺขโต     ปฏิจฺจสมุปฺปนฺโน     ขยธมฺโม     วยธมฺโม    วิราคธมฺโม
นิโรธธมฺโม วิปริณามธมฺโมติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๙๒.๑}   เวทนํ  อุปาทาย  ฯเปฯ  สญฺ อุปาทาย ฯเปฯ สงฺขาเร
อุปาทาย  ฯเปฯ  วิญฺาณํ  อุปาทาย  ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ  ฯ อามนฺตา ฯ
วิญฺาณํ   อนิจฺจํ   สงฺขตํ   ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนํ  ขยธมฺมํ  วยธมฺมํ  วิราคธมฺมํ
นิโรธธมฺมํ   วิปริณามธมฺมนฺติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ปุคฺคโลปิ   อนิจฺโจ
สงฺขโต     ปฏิจฺจสมุปฺปนฺโน     ขยธมฺโม     วยธมฺโม    วิราคธมฺโม
นิโรธธมฺโม วิปริณามธมฺโมติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๙๓]   รูปํ   อุปาทาย   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
นีลํ   รูปํ   อุปาทาย   นีลกสฺส   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ   น  เหวํ
วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   ปีตํ   รูปํ  อุปาทาย  ฯเปฯ  โลหิตํ  รูปํ  อุปาทาย
ฯเปฯ   โอทาตํ   รูปํ   อุปาทาย   ฯเปฯ   สนิทสฺสนํ   รูปํ  อุปาทาย
ฯเปฯ   อนิทสฺสนํ   รูปํ   อุปาทาย   ฯเปฯ   สปฺปฏิฆํ   รูปํ  อุปาทาย
ฯเปฯ   อปฺปฏิฆํ   รูปํ   อุปาทาย   อปฺปฏิฆสฺส  ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๙๔]   เวทนํ   อุปาทาย  ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
กุสลํ   เวทนํ   อุปาทาย   กุสลสฺส   ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ    ฯเปฯ    กุสลํ    เวทนํ   อุปาทาย   กุสลสฺส   ปุคฺคลสฺส
ปญฺตฺตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  กุสลา  เวทนา  สผลา  สวิปากา  อิฏฺผลา
กนฺตผลา    มนุญฺผลา    อเสจนกผลา    สุขุทฺรยา   สุขวิปากาติ   ฯ
อามนฺตา   ฯ   กุสโลปิ  ปุคฺคโล  สผโล  สวิปาโก  อิฏฺผโล  กนฺตผโล
มนุญฺผโล    อเสจนกผโล    สุขุทฺรโย   สุขวิปาโกติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๙๕]   เวทนํ   อุปาทาย  ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อกุสลํ   เวทนํ   อุปาทาย   อกุสลสฺส   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ   น
เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ  อกุสลํ  เวทนํ  อุปาทาย  อกุสลสฺส  ปุคฺคลสฺส
ปญฺตฺตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อกุสลา   เวทนา   สผลา   สวิปากา
อนิฏฺผลา     อกนฺตผลา     อมนุญฺผลา    เสจนกผลา    ทุกฺขุทฺรยา
ทุกฺขวิปากาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  อกุสโลปิ  ปุคฺคโล  สผโล  สวิปาโก
อนิฏฺผโล     อกนฺตผโล     อมนุญฺผโล    เสจนกผโล    ทุกฺขุทฺรโย
ทุกฺขวิปาโกติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๙๖]   เวทนํ   อุปาทาย  ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อพฺยากตํ   เวทนํ   อุปาทาย   อพฺยากตสฺส   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ  อพฺยากตํ  เวทนํ  อุปาทาย  อพฺยากตสฺส
ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  อพฺยากตา  เวทนา  อนิจฺจา
สงฺขตา     ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนา     ขยธมฺมา     วยธมฺมา    วิราคธมฺมา
นิโรธธมฺมา   วิปริณามธมฺมาติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  อพฺยากโตปิ  ปุคฺคโล
อนิจฺโจ   สงฺขโต   ปฏิจฺจสมุปฺปนฺโน   ขยธมฺโม   วยธมฺโม  วิราคธมฺโม
นิโรธธมฺโม วิปริณามธมฺโมติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๙๖.๑}   สญฺ  อุปาทาย  ฯเปฯ สงฺขาเร อุปาทาย ฯเปฯ วิญฺาณํ
อุปาทาย  ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  กุสลํ  วิญฺาณํ อุปาทาย
กุสลสฺส   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  กุสลํ
วิญฺาณํ   อุปาทาย   กุสลสฺส   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ
กุสลํ    วิญฺาณํ    สผลํ    สวิปากํ    อิฏฺผลํ    กนฺตผลํ   มนุญฺผลํ
อเสจนกผลํ   สุขุทฺรยํ   สุขวิปากนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  กุสโลปิ  ปุคฺคโล
สผโล    สวิปาโก    อิฏฺผโล   กนฺตผโล   มนุญฺผโล   อเสจนกผโล
สุขุทฺรโย สุขวิปาโกติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๙๗]   วิญฺาณํ  อุปาทาย  ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อกุสลํ   วิญฺาณํ   อุปาทาย   อกุสลสฺส   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ  น
เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อกุสลํ  วิญฺาณํ  อุปาทาย  อกุสลสฺส  ปุคฺคลสฺส
ปญฺตฺตีติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  อกุสลํ  วิญฺาณํ  สผลํ  สวิปากํ  อนิฏฺผลํ
อกนฺตผลํ    อมนุญฺผลํ    เสจนกผลํ    ทุกฺขุทฺรยํ    ทุกฺขวิปากนฺติ   ฯ
อามนฺตา  ฯ  อกุสโลปิ  ปุคฺคโล  สผโล  สวิปาโก  อนิฏฺผโล อกนฺตผโล
อมนุญฺผโล   เสจนกผโล   ทุกฺขุทฺรโย   ทุกฺขวิปาโกติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๙๘]   วิญฺาณํ  อุปาทาย  ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อพฺยากตํ   วิญฺาณํ   อุปาทาย   อพฺยากตสฺส   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อพฺยากตํ  วิญฺาณํ  อุปาทาย  อพฺยากตสฺส
ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อพฺยากตํ   วิญฺาณํ  อนิจฺจํ
สงฺขตํ    ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนํ    ขยธมฺมํ   วยธมฺมํ   วิราคธมฺมํ   นิโรธธมฺมํ
วิปริณามธมฺมนฺติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อพฺยากโตปิ   ปุคฺคโล   อนิจฺโจ
สงฺขโต   ปฏิจฺจสมุปฺปนฺโน  ขยธมฺโม  วยธมฺโม  วิราคธมฺโม  นิโรธธมฺโม
วิปริณามธมฺโมติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๙๙]   จกฺขุํ   อุปาทาย   จกฺขุมา   ปุคฺคโลติ   วตฺตพฺโพติ   ฯ
อามนฺตา  ฯ  จกฺขุมฺหิ  นิรุทฺเธ  จกฺขุมา  ปุคฺคโล  นิรุทฺโธติ วตฺตพฺโพติ ฯ
น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  โสตํ  อุปาทาย  ฯเปฯ ฆานํ อุปาทาย ฯเปฯ
ชิวฺหํ   อุปาทาย  ฯเปฯ  กายํ  อุปาทาย  ฯเปฯ  มนํ  อุปาทาย  มนวา
ปุคฺคโลติ   วตฺตพฺโพติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   มนมฺหิ   นิรุทฺเธ   มนวา
ปุคฺคโล นิรุทฺโธติ วตฺตพฺโพติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๐๐]   มิจฺฉาทิฏฺึ    อุปาทาย    มิจฺฉาทิฏฺิโย    ปุคฺคโลติ
วตฺตพฺโพติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   มิจฺฉาทิฏฺิยา  นิรุทฺธาย  มิจฺฉาทิฏฺิโย
ปุคฺคโล นิรุทฺโธติ วตฺตพฺโพติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๐๑]   มิจฺฉาสงฺกปฺปํ   อุปาทาย   ฯเปฯ  มิจฺฉาวาจํ  อุปาทาย
ฯเปฯ    มิจฺฉากมฺมนฺตํ    อุปาทาย    ฯเปฯ   มิจฺฉาอาชีวํ   อุปาทาย
ฯเปฯ   มิจฺฉาวายามํ   อุปาทาย   ฯเปฯ   มิจฺฉาสตึ  อุปาทาย  ฯเปฯ
มิจฺฉาสมาธึ    อุปาทาย    มิจฺฉาสมาธิโย   ปุคฺคโลติ   วตฺตพฺโพติ   ฯ
อามนฺตา    ฯ    มิจฺฉาสมาธิมฺหิ    นิรุทฺเธ   มิจฺฉาสมาธิโย   ปุคฺคโล
นิรุทฺโธติ วตฺตพฺโพติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๐๒]   สมฺมาทิฏฺึ    อุปาทาย    สมฺมาทิฏฺิโย    ปุคฺคโลติ
วตฺตพฺโพติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   สมฺมาทิฏฺิยา  นิรุทฺธาย  สมฺมาทิฏฺิโย
ปุคฺคโล    นิรุทฺโธติ   วตฺตพฺโพติ   ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ
สมฺมาสงฺกปฺปํ    อุปาทาย    ฯเปฯ    สมฺมาวาจํ    อุปาทาย   ฯเปฯ
สมฺมากมฺมนฺตํ    อุปาทาย    ฯเปฯ    สมฺมาอาชีวํ   อุปาทาย   ฯเปฯ
สมฺมาวายามํ    อุปาทาย    ฯเปฯ    สมฺมาสตึ    อุปาทาย    ฯเปฯ
สมฺมาสมาธึ    อุปาทาย    สมฺมาสมาธิโย   ปุคฺคโลติ   วตฺตพฺโพติ   ฯ
อามนฺตา    ฯ    สมฺมาสมาธิมฺหิ    นิรุทฺเธ   สมฺมาสมาธิโย   ปุคฺคโล
นิรุทฺโธติ วตฺตพฺโพติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๐๓]   รูปํ  อุปาทาย  เวทนํ  อุปาทาย  ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ  ฯ
อามนฺตา  ฯ  ทฺวินฺนํ  ขนฺธานํ  อุปาทาย  ทฺวินฺนํ  ปุคฺคลานํ  ปญฺตฺตีติ  ฯ
น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  รูปํ  อุปาทาย เวทนํ อุปาทาย สญฺ อุปาทาย
สงฺขาเร    อุปาทาย   วิญฺาณํ   อุปาทาย   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ
อามนฺตา    ฯ    ปญฺจนฺนํ    ขนฺธานํ   อุปาทาย   ปญฺจนฺนํ   ปุคฺคลานํ
ปญฺตฺตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๐๔]   จกฺขายตนํ   อุปาทาย   โสตายตนํ  อุปาทาย  ปุคฺคลสฺส
ปญฺตฺตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ทฺวินฺนํ   อายตนานํ   อุปาทาย  ทฺวินฺนํ
ปุคฺคลานํ ปญฺตฺตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๐๕]   จกฺขายตนํ   อุปาทาย   โสตายตนํ   อุปาทาย   ฯเปฯ
ธมฺมายตนํ    อุปาทาย    ปุคฺคลสฺส    ปญฺตฺตีติ    ฯ   อามนฺตา   ฯ
ทฺวาทสนฺนํ   อายตนานํ   อุปาทาย   ทฺวาทสนฺนํ  ปุคฺคลานํ  ปญฺตฺตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๐๖]   จกฺขุธาตุํ   อุปาทาย   โสตธาตุํ   อุปาทาย   ปุคฺคลสฺส
ปญฺตฺตีติ    ฯ    อามนฺตา   ฯ   ทฺวินฺนํ   ธาตูนํ   อุปาทาย   ทฺวินฺนํ
ปุคฺคลานํ ปญฺตฺตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๐๗]   จกฺขุธาตุํ  อุปาทาย  โสตธาตุํ  อุปาทาย  ฯเปฯ ธมฺมธาตุํ
อุปาทาย   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  อฏฺารสนฺนํ  ธาตูนํ
อุปาทาย อฏฺารสนฺนํ ปุคฺคลานํ ปญฺตฺตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๐๘]   จกฺขุนฺทฺริยํ   อุปาทาย   โสตินฺทฺริยํ  อุปาทาย  ปุคฺคลสฺส
ปญฺตฺตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ทฺวินฺนํ   อินฺทฺริยานํ   อุปาทาย  ทฺวินฺนํ
ปุคฺคลานํ ปญฺตฺตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๐๙]   จกฺขุนฺทฺริยํ   อุปาทาย   โสตินฺทฺริยํ   อุปาทาย   ฯเปฯ
อญฺาตาวินฺทฺริยํ   อุปาทาย   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ
พาวีสตีนํ   อินฺทฺริยานํ   อุปาทาย   พาวีสตีนํ   ปุคฺคลานํ   ปญฺตฺตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๑๐]   เอกโวการภวํ  อุปาทาย  เอกสฺส  ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ ฯ
อามนฺตา   ฯ   จตุโวการภวํ  อุปาทาย  จตุนฺนํ  ปุคฺคลานํ  ปญฺตฺตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๑๑]   เอกโวการภวํ  อุปาทาย  เอกสฺส  ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ ฯ
อามนฺตา  ฯ  ปญฺจโวการภวํ  อุปาทาย  ปญฺจนฺนํ  ปุคฺคลานํ  ปญฺตฺตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๑๒]   เอกโวการภเว   เอโกว   ปุคฺคโลติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
จตุโวการภเว จตฺตาโรว ปุคฺคลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๑๓]   เอกโวการภเว   เอโกว   ปุคฺคโลติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปญฺจโวการภเว ปญฺเจว ปุคฺคลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๑๔]   ยถา   รุกฺขํ   อุปาทาย   ฉายาย   ปญฺตฺติ  เอวเมว
รูปํ    อุปาทาย   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ   ยถา   รุกฺขํ   อุปาทาย
ฉายาย   ปญฺตฺติ   รุกฺโขปิ   อนิจฺโจ  ฉายาปิ  อนิจฺจา  เอวเมว  รูปํ
อุปาทาย   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺติ   รูปมฺปิ  อนิจฺจํ  ปุคฺคโลปิ  อนิจฺโจติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ  ยถา  รุกฺขํ  อุปาทาย  ฉายาย  ปญฺตฺติ
อญฺโ   รุกฺโข   อญฺา   ฉายา   เอวเมว   รูปํ  อุปาทาย  ปุคฺคลสฺส
ปญฺตฺติ อญฺ รูปํ อญฺโ ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๑๔.๑}   ยถา  คามํ  อุปาทาย  คามิยสฺส  ปญฺตฺติ เอวเมว รูปํ
อุปาทาย   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ   ยถา  คามํ  อุปาทาย  คามิยสฺส
ปญฺตฺติ  อญฺโ  คาโม  อญฺโ  คามิโย  เอวเมว รูปํ อุปาทาย ปุคฺคลสฺส
ปญฺตฺติ อญฺ รูปํ อญฺโ ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๑๔.๒}   ยถา  รฏฺ  อุปาทาย  รญฺโ  ปญฺตฺติ  เอวเมว  รูปํ
อุปาทาย   ปุคฺคลสฺส   ปญฺตฺตีติ   ฯ   ยถา   รฏฺ   อุปาทาย  รญฺโ
ปญฺตฺติ  อญฺ  รฏฺ  อญฺโ  ราชา  เอวเมว  รูปํ  อุปาทาย  ปุคฺคลสฺส
ปญฺตฺติ อญฺ รูปํ อญฺโ ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๑๔.๓}   ยถา  น  นิคโฬ  เนคฬิโก  ยสฺส  นิคโฬ โส เนคฬิโก
เอวเมว  น  รูปํ  รูปวา ยสฺส รูปํ โส รูปวาติ ฯ ยถา น นิคโฬ เนคฬิโก
ยสฺส  นิคโฬ  โส  เนคฬิโก  อญฺโ  นิคโฬ  อญฺโ  เนคฬิโก  เอวเมว
น  รูปํ  รูปวา  ยสฺส  รูปํ  โส  รูปวา  อญฺ  รูปํ  อญฺโ  รูปวาติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๑๕]   จิตฺเต   จิตฺเต   ปุคฺคลสฺส  ปญฺตฺตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
จิตฺเต   จิตฺเต   ปุคฺคโล   ชายติ  ชิยฺยติ  มิยฺยติ  จวติ  อุปปชฺชตีติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   ทุติเย   จิตฺเต  อุปฺปนฺเน  น  วตฺตพฺพํ
โสติ   วา   อญฺโติ  วาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ทุติเย  จิตฺเต  อุปฺปนฺเน
น วตฺตพฺพํ กุมารโกติ วา กุมาริกาติ วาติ ฯ วตฺตพฺพํ ฯ
     {๑๑๕.๑}   อาชานาหิ  นิคฺคหํ  หญฺจิ  ทุติเย  จิตฺเต  อุปฺปนฺเน  น
วตฺตพฺพํ  โสติ  วา  อญฺโติ  วา  เตน  วต  เร วตฺตพฺเพ ทุติเย จิตฺเต
อุปฺปนฺเน  น  วตฺตพฺพํ  กุมารโกติ  วา  กุมาริกาติ  วาติ  ยํ ตตฺถ วเทสิ
วตฺตพฺเพ  โข  ทุติเย  จิตฺเต  อุปฺปนฺเน  น  วตฺตพฺพํ  โสติ  วา อญฺโติ
วา   ทุติเย   จิตฺเต   อุปฺปนฺเน   วตฺตพฺพํ  กุมารโกติ  วา  กุมาริกาติ
วาติ มิจฺฉา
     {๑๑๕.๒}   หญฺจิ   วา   ปน  ทุติเย  จิตฺเต  อุปฺปนฺเน  วตฺตพฺพํ
กุมารโกติ   วา   กุมาริกาติ   วา   เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  ทุติเย
จิตฺเต   อุปฺปนฺเน   วตฺตพฺพํ   โสติ   วา   อญฺโติ   วาติ   ยํ  ตตฺถ
วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   ทุติเย   จิตฺเต  อุปฺปนฺเน  น  วตฺตพฺพํ  โสติ
วา   อญฺโติ   วา  ทุติเย  จิตฺเต  อุปฺปนฺเน  วตฺตพฺพํ  กุมารโกติ  วา
กุมาริกาติ วาติ มิจฺฉา ฯ
     [๑๑๖]   ทุติเย  จิตฺเต  อุปฺปนฺเน  น  วตฺตพฺพํ  โสติ  วา อญฺโติ
วาติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  ทุติเย  จิตฺเต  อุปฺปนฺเน  น  วตฺตพฺพํ  อิตฺถีติ
วา  ปุริโสติ  วา  คหฏฺโติ  วา  ปพฺพชิโตติ  วา  เทโวติ วา มนุสฺโสติ
วาติ  ฯ  วตฺตพฺพํ  ฯ  อาชานาหิ  นิคฺคหํ  หญฺจิ  ทุติเย  จิตฺเต อุปฺปนฺเน
น  วตฺตพฺพํ  โสติ  วา  อญฺโติ  วา  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  ทุติเย
จิตฺเต   อุปฺปนฺเน  น  วตฺตพฺพํ  เทโวติ  วา  มนุสฺโสติ  วาติ  ยํ  ตตฺถ
วเทสิ   วตฺตพฺเพ   โข   ทุติเย   จิตฺเต  อุปฺปนฺเน  น  วตฺตพฺพํ  โสติ
วา   อญฺโติ   วา   ทุติเย   จิตฺเต  อุปฺปนฺเน  วตฺตพฺพํ  เทโวติ  วา
มนุสฺโสติ วาติ มิจฺฉา
     {๑๑๖.๑}   หญฺจิ  วา  ปน  ทุติเย จิตฺเต อุปฺปนฺเน วตฺตพฺพํ เทโวติ
วา  มนุสฺโสติ  วา  เตน วต เร วตฺตพฺเพ ทุติเย จิตฺเต อุปฺปนฺเน วตฺตพฺพํ
โสติ  วา อญฺโติ วาติ ยํ ตตฺถ วเทสิ วตฺตพฺเพ โข ทุติเย จิตฺเต อุปฺปนฺเน
น  วตฺตพฺพํ  โสติ  วา อญฺโติ วา ทุติเย จิตฺเต อุปฺปนฺเน วตฺตพฺพํ เทโวติ
วา มนุสฺโสติ วาติ มิจฺฉา ฯเปฯ
     [๑๑๗]   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   นนุ  โย  ปสฺสติ  ยํ  ปสฺสติ  เยน  ปสฺสติ  โส  ปสฺสติ
ตํ   ปสฺสติ   เตน   ปสฺสตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  หญฺจิ  โย  ปสฺสติ  ยํ
ปสฺสติ   เยน   ปสฺสติ   โส   ปสฺสติ   ตํ  ปสฺสติ  เตน  ปสฺสติ  เตน
วต เร วตฺตพฺเพ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๑๘]   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   นนุ   โย   สุณาติ   ฯเปฯ   โย  ฆายติ  ฯเปฯ  โย
สายติ   ฯเปฯ   โย  ผุสติ  ฯเปฯ  โย  วิชานาติ  ยํ  วิชานาติ  เยน
วิชานาติ  โส  วิชานาติ  ตํ  วิชานาติ  เตน  วิชานาตีติ  ฯ อามนฺตา ฯ
หญฺจิ   โย   วิชานาติ    ยํ  วิชานาติ  เยน  วิชานาติ  โส  วิชานาติ
ตํ   วิชานาติ   เตน   วิชานาติ   เตน   วต  เร  วตฺตพฺเพ  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๑๙]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
นนุ   โย  น  ปสฺสติ  ยํ  น  ปสฺสติ  เยน  น  ปสฺสติ  โส  น  ปสฺสติ
ตํ  น  ปสฺสติ  เตน  น  ปสฺสตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  หญฺจิ  โย น ปสฺสติ
ยํ  น  ปสฺสติ  เยน  น  ปสฺสติ  โส น ปสฺสติ ตํ น ปสฺสติ เตน น ปสฺสติ
โน วต เร วตฺตพฺเพ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๒๐]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
นนุ  โย  น  สุณาติ  ฯเปฯ  โย  น  ฆายติ  ฯเปฯ โย น สายติ ฯเปฯ
โย  น  ผุสติ  ฯเปฯ  โย  น  วิชานาติ ยํ น วิชานาติ เยน น วิชานาติ
โส  น  วิชานาติ  ตํ  น  วิชานาติ  เตน  น  วิชานาตีติ ฯ อามนฺตา ฯ
หญฺจิ  โย  น  วิชานาติ  ยํ  น  วิชานาติ  เยน  น  วิชานาติ  โส  น
วิชานาติ  ตํ  น  วิชานาติ  เตน  น  วิชานาติ  โน  วต  เร วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๒๑]   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ  นนุ  วุตฺตํ  ภควตา  ปสฺสามหํ  ภิกฺขเว  ทิพฺเพน  จกฺขุนา
วิสุทฺเธน   อติกฺกนฺตมานุสเกน   สตฺเต   จวมาเน   อุปปชฺชมาเน  หีเน
ปณีเต   สุวณฺเณ   ทุพฺพณฺเณ   สุคเต   ทุคฺคเต   ยถากมฺมูปเค   สตฺเต
ปชานามีติ   อตฺเถว   สุตฺตนฺโตติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  เตน  หิ  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     {๑๒๑.๑}   วุตฺตํ    ภควตา    ปสฺสามหํ    ภิกฺขเว   ทิพฺเพน
จกฺขุนา      วิสุทฺเธน     อติกฺกนฺตมานุสเกน     สตฺเต     จวมาเน
อุปปชฺชมาเน    หีเน   ปณีเต   สุวณฺเณ   ทุพฺพณฺเณ   สุคเต   ทุคฺคเต
ยถากมฺมูปเค   สตฺเต   ปชานามีติ   กตฺวา  เตเนว  การเณน  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ภควา  ทิพฺเพน
จกฺขุนา   วิสุทฺเธน  อติกฺกนฺตมานุสเกน  รูปํ  ปสฺสติ  ปุคฺคลํ  ปสฺสตีติ  ฯ
รูปํ   ปสฺสติ   ฯ   รูปํ   ปุคฺคโล   รูปํ   จวติ   รูปํ   อุปปชฺชติ  รูปํ
ยถากมฺมูปคนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๒๑.๒}   ภควา  ทิพฺเพน  จกฺขุนา  วิสุทฺเธน  อติกฺกนฺตมานุสเกน
รูปํ  ปสฺสติ  ปุคฺคลํ  ปสฺสตีติ  ฯ  ปุคฺคลํ  ปสฺสติ  ฯ ปุคฺคโล รูปํ รูปายตนํ
รูปธาตุ   นีลํ   ปีตกํ  โลหิตํ  โอทาตํ  จกฺขุวิญฺเยฺยํ  จกฺขุสฺมึ  ปฏิหญฺติ
จกฺขุสฺส อาปาถํ อาคจฺฉตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๒๑.๓}   ภควา  ทิพฺเพน  จกฺขุนา  วิสุทฺเธน  อติกฺกนฺตมานุสเกน
รูปํ  ปสฺสติ  ปุคฺคลํ  ปสฺสตีติ  ฯ อุโภ ปสฺสติ ฯ อุโภ รูปํ รูปายตนํ รูปธาตุ
อุโภ  นีลา  อุโภ ปีตกา อุโภ โลหิตกา อุโภ โอทาตา อุโภ จกฺขุวิญฺเยฺยา
อุโภ   จกฺขุสฺมึ   ปฏิหญฺนฺติ   อุโภ  จกฺขุสฺส  อาปาถํ  อาคจฺฉนฺติ  อุโภ
จวนฺติ อุโภ อุปปชฺชนฺติ อุโภ ยถากมฺมูปคาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
                                    อุปาทาปญฺตฺตานุโยโค ฯ
     [๑๒๒]   กลฺยาณปาปกานิ  กมฺมานิ  อุปลพฺภนฺตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
กลฺยาณปาปกานํ   กมฺมานํ   กตฺตา   กาเรตา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๒๓]   กลฺยาณปาปกานิ  กมฺมานิ  อุปลพฺภนฺตีติ  ฯ กลฺยาณปาปกานํ
กมฺมานํ   กตฺตา   กาเรตา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ตสฺส  กตฺตา
กาเรตา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ ฯเปฯ ตสฺส กตฺตา กาเรตา
อุปลพฺภตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  ตสฺส  ตสฺเสว  นตฺถิ  ทุกฺขสฺส  อนฺตกิริยา
นตฺถิ    วฏฺฏูปจฺเฉโท    นตฺถิ   อนุปาทาปรินิพฺพานนฺติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๒๔]   กลฺยาณปาปกานิ     กมฺมานิ     อุปลพฺภนฺตีติ     ฯ
กลฺยาณปาปกานํ     กมฺมานํ    กตฺตา    กาเรตา    อุปลพฺภตีติ    ฯ
อามนฺตา   ฯ   ปุคฺคโล   อุปลพฺภตีติ   ฯ   ปุคฺคลสฺส  กตฺตา  กาเรตา
อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๒๕]   กลฺยาณปาปกานิ     กมฺมานิ     อุปลพฺภนฺตีติ     ฯ
กลฺยาณปาปกานํ     กมฺมานํ    กตฺตา    กาเรตา    อุปลพฺภตีติ    ฯ
อามนฺตา   ฯ   นิพฺพานํ   อุปลพฺภตีติ   ฯ  นิพฺพานสฺส  กตฺตา  กาเรตา
อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๒๖]   กลฺยาณปาปกานิ     กมฺมานิ     อุปลพฺภนฺตีติ     ฯ
กลฺยาณปาปนานํ     กมฺมานํ    กตฺตา    กาเรตา    อุปลพฺภตีติ    ฯ
อามนฺตา    ฯ    มหาปวี    อุปลพฺภตีติ   ฯ   มหาปวิยา   กาตฺตา
กาเรตา อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๒๗]   กลฺยาณปาปกานิ     กมฺมานิ     อุปลพฺภนฺตีติ     ฯ
กลฺยาณปาปกานํ  กมฺมานํ  กตฺตา  กาเรตา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
มหาสมุทฺโท  อุปลพฺภตีติ  ฯ  มหาสมุทฺทสฺส  กตฺตา  กาเรตา อุปลพฺภตีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๒๘]   กลฺยาณปาปกานิ   กมฺมานิ   อุปลพฺภนฺตีติ   ฯ  กลฺยาณ-
ปาปกานํ   กมฺมานํ   กตฺตา   กาเรตา   อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
สิเนรุปพฺพตราชา     อุปลพฺภตีติ     ฯ    สิเนรุปพฺพตราชสฺส    กตฺตา
กาเรตา อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๒๙]   กลฺยาณปาปกานิ     กมฺมานิ     อุปลพฺภนฺตีติ     ฯ
กลฺยาณปาปกานํ  กมฺมานํ  กตฺตา  กาเรตา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อาโป   อุปลพฺภตีติ   ฯ   อาปสฺส  กตฺตา  กาเรตา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๓๐]   กลฺยาณปาปกานิ     กมฺมานิ     อุปลพฺภนฺตีติ     ฯ
กลฺยาณปาปกานํ  กมฺมานํ  กตฺตา  กาเรตา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
เตโช   อุปลพฺภตีติ   ฯ   เตชสฺส  กตฺตา  กาเรตา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๓๑]   กลฺยาณปาปกานิ     กมฺมานิ     อุปลพฺภนฺตีติ     ฯ
กลฺยาณปาปกานํ  กมฺมานํ  กตฺตา  กาเรตา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
วาโย   อุปลพฺภตีติ   ฯ   วายสฺส  กตฺตา  กาเรตา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๓๒]   กลฺยาณปาปกานิ     กมฺมานิ     อุปลพฺภนฺตีติ     ฯ
กลฺยาณปาปกานํ  กมฺมานํ  กตฺตา  กาเรตา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ติณกฏฺวนปฺปตโย     อุปลพฺภนฺตีติ     ฯ     ติณกฏฺวนปฺปตีนํ    กตฺตา
กาเรตา อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๓๓]   กลฺยาณปาปกานิ     กมฺมานิ     อุปลพฺภนฺตีติ     ฯ
กลฺยาณปาปกานํ  กมฺมานํ  กตฺตา  กาเรตา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อญฺานิ     กลฺยาณปาปกานิ     กมฺมานิ     อญฺโ    กลฺยาณปาปกานํ
กมฺมานํ กตฺตา กาเรตาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๓๔]   กลฺยาณปาปกานํ   กมฺมานํ   วิปาโก   อุปลพฺภตีติ   ฯ
อามนฺตา   ฯ   กลฺยาณปาปกานํ  กมฺมานํ  วิปากปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๓๔.๑}   กลฺยาณปาปกานํ   กมฺมานํ   วิปาโก   อุปลพฺภตีติ  ฯ
กลฺยาณปาปกานํ      กมฺมานํ     วิปากปฏิสํเวที     อุปลพฺภตีติ     ฯ
อามนฺตา  ฯ  ตสฺส  ปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
ตสฺส  ปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ตสฺส ตสฺเสว นตฺถิ ทุกฺขสฺส
อนฺตกิริยา    นตฺถิ    วฏฺฏูปจฺเฉโท   นตฺถิ   อนุปาทาปรินิพฺพานนฺติ   ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๓๔.๒}   กลฺยาณปาปกานํ   กมฺมานํ   วิปาโก   อุปลพฺภตีติ  ฯ
กลฺยาณปาปกานํ   กมฺมานํ   วิปากปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปุคฺคโล   อุปลพฺภตีติ   ฯ  ปุคฺคลสฺส  ปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๓๔.๓}   กลฺยาณปาปกานํ   กมฺมานํ   วิปาโก   อุปลพฺภตีติ  ฯ
กลฺยาณปาปกานํ   กมฺมานํ   วิปากปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
นิพฺพานํ   อุปลพฺภตีติ  ฯ  นิพฺพานสฺส  ปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๓๔.๔}   กลฺยาณปาปกานํ       กมฺมานํ       วิปาโก
อุปลพฺภตีติ      ฯ     กลฺยาณปาปกานํ     กมฺมานํ     วิปากปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   มหาปวี  อุปลพฺภตีติ  ฯ  มหาสมุทฺโท
อุปลพฺภตีติ     ฯ     สิเนรุปพฺพตราชา     อุปลพฺภตีติ    ฯ    อาโป
อุปลพฺภตีติ   ฯ   เตโช    อุปลพฺภตีติ   ฯ   วาโย  อุปลพฺภตีติ  ฯเปฯ
ติณกฏฺวนปฺปตโย     อุปลพฺภนฺตีติ    ฯ    ติณกฏฺวนปฺปตีนํ    ปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๓๔.๕}   กลฺยาณปาปกานํ   กมฺมานํ   วิปาโก   อุปลพฺภตีติ  ฯ
กลฺยาณปาปกานํ   กมฺมานํ   วิปากปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อญฺโ   กลฺยาณปาปกานํ   กมฺมานํ   วิปาโก   อญฺโ   กลฺยาณปาปกานํ
กมฺมานํ วิปากปฏิสํเวทีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๓๕]   ทิพฺพํ  สุขํ  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ทิพฺพสฺส  สุขสฺส
ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๓๖]   ทิพฺพํ   สุขํ   อุปลพฺภตีติ  ฯ  ทิพฺพสฺส  สุขสฺส  ปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ตสฺส   ปฏิสํเวที   อุปลพฺภตีติ  ฯ  น
เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ  ตสฺส  ปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ตสฺส    ตสฺเสว    นตฺถิ   ทุกฺขสฺส   อนฺตกิริยา   นตฺถิ   วฏฺฏูปจฺเฉโท
นตฺถิ อนุปาทาปรินิพฺพานนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๓๗]   ทิพฺพํ   สุขํ   อุปลพฺภตีติ  ฯ  ทิพฺพสฺส  สุขสฺส  ปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ปุคฺคโล   อุปลพฺภตีติ   ฯ   ปุคฺคลสฺส
ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๓๘]   ทิพฺพํ   สุขํ   อุปลพฺภตีติ  ฯ  ทิพฺพสฺส  สุขสฺส  ปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   นิพฺพานํ   อุปลพฺภตีติ   ฯ  นิพฺพานสฺส
ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๓๙]   ทิพฺพํ   สุขํ   อุปลพฺภตีติ  ฯ  ทิพฺพสฺส  สุขสฺส  ปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  มหาปวี  อุปลพฺภตีติ  ฯเปฯ  มหาสมุทฺโท
อุปลพฺภตีติ     ฯ     สิเนรุปพฺพตราชา     อุปลพฺภตีติ    ฯ    อาโป
อุปลพฺภตีติ   ฯ   เตโช   อุปลพฺภตีติ   ฯ   วาโย   อุปลพฺภตีติ  ฯเปฯ
ติณกฏฺวนปฺปตโย    อุปลพฺภตีติ    ฯเปฯ    ติณกฏฺวนปฺปตีนํ   ปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๔๐]   ทิพฺพํ   สุขํ   อุปลพฺภตีติ  ฯ  ทิพฺพสฺส  สุขสฺส  ปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อญฺ   ทิพฺพํ   สุขํ   อญฺโ  ทิพฺพสฺส
สุขสฺส ปฏิสํเวทีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๔๑]   มานุสกํ   สุขํ  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  มานุสกสฺส
สุขสฺส ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๔๒]   มานุสกํ   สุขํ   อุปลพฺภตีติ   ฯ   มานุสกสฺส   สุขสฺส
ปฏิสํเวที   อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ตสฺส  ปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ
น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  ตสฺส  ปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
ตสฺส    ตสฺเสว    นตฺถิ   ทุกฺขสฺส   อนฺตกิริยา   นตฺถิ   วฏฺฏูปจฺเฉโท
นตฺถิ อนุปาทาปรินิพฺพานนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๔๓]   มานุสกํ   สุขํ   อุปลพฺภตีติ   ฯ   มานุสกสฺส   สุขสฺส
ปฏิสํเวที   อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  ปุคฺคโล  ฯ  อุปลพฺภตีติ  ฯ
ปุคฺคลสฺส ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๔๔]   มานุสกํ  สุขํ  อุปลพฺภตีติ  ฯ  มานุสกสฺส  สุขสฺส ปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   นิพฺพานํ   อุปลพฺภตีติ   ฯ  นิพฺพานสฺส
ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๔๕]   มานุสกํ  สุขํ  อุปลพฺภตีติ  ฯ  มานุสกสฺส  สุขสฺส ปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  มหาปวี  อุปลพฺภตีติ  ฯเปฯ  มหาสมุทฺโท
อุปลพฺภตีติ   ฯ  สิเนรุปพฺพตราชา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อาโป  อุปลพฺภตีติ  ฯ
เตโช   อุปลพฺภตีติ   ฯ   วาโย  อุปลพฺภตีติ  ฯเปฯ   ติณกฏฺวนปฺปตโย
อุปลพฺภนฺตีติ   ฯ   ติณกฏฺวนปฺปตีนํ   ปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๔๖]   มานุสกํ  สุขํ  อุปลพฺภตีติ  ฯ  มานุสกสฺส  สุขสฺส ปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ    ฯ    อามนฺตา    ฯ    อญฺ    มานุสกํ   สุขํ   อญฺโ
มานุสกสฺส สุขสฺส ปฏิสํเวทีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๔๗]   อาปายิกํ  ทุกฺขํ  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ อาปายิกสฺส
ทุกฺขสฺส ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๔๘]   อาปายิกํ   ทุกฺขํ   อุปลพฺภตีติ  ฯ  อาปายิกสฺส  ทุกฺขสฺส
ปฏิสํเวที   อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ตสฺส  ปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ
น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  ตสฺส  ปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
ตสฺส    ตสฺเสว    นตฺถิ   ทุกฺขสฺส   อนฺตกิริยา   นตฺถิ   วฏฺฏูปจฺเฉโท
นตฺถิ อนุปาทาปรินิพฺพานนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๔๙]   อาปายิกํ   ทุกฺขํ   อุปลพฺภตีติ  ฯ  อาปายิกสฺส  ทุกฺขสฺส
ปฏิสํเวที   อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ปุคฺคโล   อุปลพฺภตีติ   ฯ
ปุคฺคลสฺส ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๕๐]   อาปายิกํ   ทุกฺขํ   อุปลพฺภตีติ  ฯ  อาปายิกสฺส  ทุกฺขสฺส
ปฏิสํเวที   อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   นิพฺพานํ   อุปลพฺภตีติ   ฯ
นิพฺพานสฺส ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๕๑]   อาปายิกํ   ทุกฺขํ   อุปลพฺภตีติ  ฯ  อาปายิกสฺส  ทุกฺขสฺส
ปฏิสํเวที    อุปลพฺภตีติ    ฯ    อามนฺตา   ฯ   มหาปวี   อุปลพฺภตีติ
ฯเปฯ   มหาสมุทฺโท   อุปลพฺภตีติ   ฯ  สิเนรุปพฺพตราชา  อุปลพฺภตีติ  ฯ
อาโป   อุปลพฺภตีติ   ฯ   เตโช   อุปลพฺภตีติ   ฯ   วาโย  อุปลพฺภตีติ
ฯเปฯ     ติณกฏฺวนปฺปตโย     อุปลพฺภนฺตีติ     ฯ    ติณกฏฺวนปฺปตีนํ
ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๕๒]   อาปายิกํ   ทุกฺขํ   อุปลพฺภตีติ  ฯ  อาปายิกสฺส  ทุกฺขสฺส
ปฏิสํเวที    อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อญฺ   อาปายิกํ   ทุกฺขํ
อญฺโ อาปายิกสฺส ทุกฺขสฺส ปฏิสํเวทีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๕๓]   เนรยิกํ  ทุกฺขํ  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เนรยิกสฺส
ทุกฺขสฺส ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๕๔]   เนรยิกํ   ทุกฺขํ   อุปลพฺภตีติ   ฯ   เนรยิกสฺส  ทุกฺขสฺส
ปฏิสํเวที   อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ตสฺส  ปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ
น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  ตสฺส  ปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
ตสฺส    ตสฺเสว    นตฺถิ   ทุกฺขสฺส   อนฺตกิริยา   นตฺถิ   วฏฺฏูปจฺเฉโท
นตฺถิ อนุปาทาปรินิพฺพานนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๕๕]   เนรยิกํ   ทุกฺขํ   อุปลพฺภตีติ   ฯ   เนรยิกสฺส  ทุกฺขสฺส
ปฏิสํเวที   อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ปุคฺคโล   อุปลพฺภตีติ   ฯ
ปุคฺคลสฺส ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๕๖]   เนรยิกํ   ทุกฺขํ   อุปลพฺภตีติ   ฯ   เนรยิกสฺส  ทุกฺขสฺส
ปฏิสํเวที   อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   นิพฺพานํ   อุปลพฺภตีติ   ฯ
นิพฺพานสฺส ปฏิสํเวที อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๕๗]   เนรยิกํ   ทุกฺขํ   อุปลพฺภตีติ   ฯ   เนรยิกสฺส  ทุกฺขสฺส
ปฏิสํเวที   อุปลพฺภตีติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  มหาปวี  อุปลพฺภตีติ  ฯเปฯ
มหาสมุทฺโท   อุปลพฺภตีติ   ฯ   สิเนรุปพฺพตราชา  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อาโป
อุปลพฺภตีติ    ฯ    เตโช   อุปลพฺภตีติ   ฯ   วาโย   อุปลพฺภตีติ   ฯ
ติณกฏฺวนปฺปตโย     อุปลพฺภนฺตีติ    ฯ    ติณกฏฺวนปฺปตีนํ    ปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๕๘]   เนรยิกํ   ทุกฺขํ   อุปลพฺภตีติ   ฯ   เนรยิกสฺส  ทุกฺขสฺส
ปฏิสํเวที    อุปลพฺภตีติ    ฯ   อามนฺตา   ฯ   อญฺ   เนรยิกํ   ทุกฺขํ
อญฺโ เนรยิกสฺส ทุกฺขสฺส ปฏิสํเวทีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๕๙]   กลฺยาณปาปกานิ   กมฺมานิ   อุปลพฺภนฺตีติ   ฯ  กลฺยาณ-
ปาปกานํ   กมฺมานํ   กตฺตา   กาเรตา  วิปากปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   โส  กโรติ  โส  ปฏิสํเวเทตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ   โส   กโรติ   โส   ปฏิสํเวเทตีติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  สยํกตํ
สุขทุกฺขนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๖๐]   กลฺยาณปาปกานิ  กมฺมานิ  อุปลพฺภนฺตีติ  ฯ กลฺยาณปาปกานํ
กมฺมานํ   กตฺตา  กาเรตา  วิปากปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อญฺโ   กโรติ   อญฺโ   ปฏิสํเวเทตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
อญฺโ  กโรติ  อญฺโ  ปฏิสํเวเทตีติ  ฯ  อามนฺตา ฯ ปรกตํ สุขทุกฺขนฺติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๖๑]   กลฺยาณปาปกานิ   กมฺมานิ   อุปลพฺภนฺตีติ   ฯ  กลฺยาณ-
ปาปกานํ   กมฺมานํ   กตฺตา   กาเรตา  วิปากปฏิสํเวที  อุปลพฺภตีติ  ฯ
อามนฺตา  ฯ  โส  จ  อญฺโ จ กโรนฺติ โส จ อญฺโ จ ปฏิสํเวเทนฺตีติ ฯ
น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  โส  จ  อญฺโ  จ  กโรนฺติ โส จ อญฺโ จ
ปฏิสํเวเทนฺตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  สยํกตญฺจ  ปรกตญฺจ  สุขทุกฺขนฺติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๖๒]   กลฺยาณปาปกานิ     กมฺมานิ     อุปลพฺภนฺตีติ     ฯ
กลฺยาณปาปกานํ     กมฺมานํ     กตฺตา     กาเรตา    วิปากปฏิสํเวที
อุปลพฺภตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เนว  โส  กโรติ  น  โส  ปฏิสํเวเทติ น
อญฺโ   กโรติ   น   อญฺโ   ปฏิสํเวเทตีติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ   เนว  โส  กโรติ  น  โส  ปฏิสํเวเทติ  น  อญฺโ  กโรติ  น
อญฺโ    ปฏิสํเวเทตีติ    ฯ    อามนฺตา    ฯ   อสยํการํ   อปรการํ
ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนํ สุขทุกฺขนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๖๓]   กลฺยาณปาปกานิ  กมฺมานิ  อุปลพฺภนฺตีติ  ฯ กลฺยาณปาปกานํ
กมฺมานํ     กตฺตา     กาเรตา    วิปากปฏิสํเวที    อุปลพฺภตีติ    ฯ
อามนฺตา    ฯ    โส    กโรติ   โส   ปฏิสํเวเทติ   อญฺโ   กโรติ
อญฺโ   ปฏิสํเวเทติ   โส  จ  อญฺโ  จ  กโรนฺติ  โส  จ  อญฺโ  จ
ปฏิสํเวเทนฺติ   เนว   โส   กโรติ   น   โส  ปฏิสํเวเทติ  น  อญฺโ
กโรติ น อญฺโ ปฏิสํเวเทตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๖๓.๑}   โส  กโรติ  โส  ปฏิสํเวเทติ  อญฺโ  กโรติ  อญฺโ
ปฏิสํเวเทติ  โส  จ  อญฺโ  จ  กโรนฺติ  โส  จ อญฺโ จ ปฏิสํเวเทนฺติ
เนว   โส  กโรติ  น  โส  ปฏิสํเวเทติ  น  อญฺโ  กโรติ  น  อญฺโ
ปสํเวเทตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   สยํกตํ   สุขทุกฺขํ   ปรกตํ   สุขทุกฺขํ
สยํกตญฺจ    ปรกตญฺจ   สุขทุกฺขํ   อสยํการํ   อปรการํ   ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนํ
สุขทุกฺขนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๖๔]   กมฺมํ  อตฺถีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  กมฺมการโก  อตฺถีติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  กมฺมํ  อตฺถีติ  ฯ  กมฺมการโก  อตฺถีติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   ตสฺส   การโก  อตฺถีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
ตสฺส   การโก  อตฺถีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ตสฺส  ตสฺเสว  นตฺถิ  ทุกฺขสฺส
อนฺตกิริยา    นตฺถิ    วฏฺฏูปจฺเฉโท   นตฺถิ   อนุปาทาปรินิพฺพานนฺติ   ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  กมฺมํ  อตฺถีติ  ฯ  กมฺมการโก  อตฺถีติ  ฯ
อามนฺตา  ฯ  ปุคฺคโล  อตฺถีติ  ฯ  ปุคฺคลสฺส  การโก  อตฺถีติ  ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  กมฺมํ  อตฺถีติ  ฯ  กมฺมการโก  อตฺถีติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
นิพฺพานํ  อตฺถีติ  ฯ  นิพฺพานสฺส  การโก  อตฺถีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ  กมฺมํ  อตฺถีติ  ฯ  กมฺมการโก  อตฺถีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ มหาปวี
อตฺถีติ   ฯเปฯ   มหาสมุทฺโท   อตฺถีติ  ฯ  สิเนรุปพฺพตราชา  อตฺถีติ  ฯ
อาโป  อตฺถีติ  ฯ  เตโช  อตฺถีติ  ฯ  วาโย  อตฺถีติ ฯ ติณกฏฺวนปฺปตโย
อตฺถีติ   ฯ   ติณกฏฺวนปฺปตีนํ   การโก  อตฺถีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ   กมฺมํ   อตฺถีติ  ฯ  กมฺมการโก  อตฺถีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อญฺ
กมฺมํ   อญฺโ   กมฺมการโกติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  วิปาโก
อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ วิปากปฏิสํเวที อตฺถีติ ฯ
     {๑๖๔.๑}   น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ วิปาโก อตฺถีติ ฯ วิปากปฏิสํเวที
อตฺถีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ตสฺส ปฏิสํเวที อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
ตสฺส  ปฏิสํเวที  อตฺถีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ตสฺส  ตสฺเสว  นตฺถิ  ทุกฺขสฺส
อนฺตกิริยา   นตฺถิ   วฏฺฏูปจฺเฉโท   นตฺถิ   อนุปาทาปรินิพฺพานนฺติ  ฯ  น
เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  วิปาโก  อตฺถีติ  ฯ  วิปากปฏิสํเวที  อตฺถีติ  ฯ
อามนฺตา  ฯ  ปุคฺคโล  อตฺถีติ  ฯ  ปุคฺคลสฺส  ปฏิสํเวที  อตฺถีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  วิปาโก  อตฺถีติ  ฯ วิปากปฏิสํเวที อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
นิพฺพานํ  อตฺถีติ  ฯ  นิพฺพานสฺส  ปฏิสํเวที  อตฺถีติ  ฯ  น  เหวํ วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ  วิปาโก  อตฺถีติ  ฯ  วิปากปฏิสํเวที อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ มหาปวี
อตฺถีติ   ฯเปฯ   มหาสมุทฺโท   อตฺถีติ  ฯ  สิเนรุปพฺพตราชา  อตฺถีติ  ฯ
อาโป  อตฺถีติ  ฯ  เตโช  อตฺถีติ  ฯ  วาโย  อตฺถีติ ฯ ติณกฏฺวนปฺปตโย
อตฺถีติ   ฯ   ติณกฏฺวนปฺปตีนํ  ปฏิสํเวที  อตฺถีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ   วิปาโก   อตฺถีติ   ฯ  วิปากปฏิสํเวที  อตฺถีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อญฺโ   วิปาโก   อญฺโ   วิปากปฏิสํเวทีติ   ฯ   น   เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ สงฺขิตฺตํ ฯ
                                     กลฺยาณวคฺโค ปโม ฯ
     [๑๖๕]   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   นนุ   อตฺถิ   โกจิ   อิทฺธึ  วิกุพฺพตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
หญฺจิ   อตฺถิ   โกจิ  อิทฺธึ  วิกุพฺพติ  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     {๑๖๕.๑}   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
อามนฺตา  ฯ  นนุ  อตฺถิ  โกจิ  ทิพฺพาย  โสตธาตุยา  สทฺทํ สุณาติ ฯเปฯ
ปรจิตฺตํ  ชานาติ  ฯเปฯ  ปุพฺเพนิวาสํ  อนุสฺสรติ  ฯเปฯ  ทิพฺเพน จกฺขุนา
รูปํ  ปสฺสติ  ฯเปฯ  อาสวานํ  ขยํ  สจฺฉิกโรตีติ ฯ อามนฺตา ฯ หญฺจิ อตฺถิ
โกจิ  อาสวานํ  ขยํ  สจฺฉิกโรติ  เตน วต เร วตฺตพฺเพ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     {๑๖๕.๒}   อตฺถิ โกจิ อิทฺธึ วิกุพฺพตีติ กตฺวา เตน จ การเณน ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  โย  อิทฺธึ  วิกุพฺพติ
เสฺวว  ปุคฺคโล  โย  อิทฺธึ น วิกุพฺพติ น โส ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ โย ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ ฯเปฯ โย ปรจิตฺตํ ชานาติ ฯเปฯ
โย ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรติ ฯเปฯ โย ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ  ปสฺสติ ฯเปฯ โย
อาสวานํ   ขยํ   สจฺฉิกโรติ   เสฺวว   ปุคฺคโล  โย  อาสวานํ  ขยํ  น
สจฺฉิกโรติ น โส ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
                                       อภิญฺานุโยโค ฯ
     [๑๖๖]   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   นนุ   มาตา   อตฺถีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  หญฺจิ  มาตา
อตฺถิ  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
น     วตฺตพฺพํ     ปุคฺคโล    อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ฯ
อามนฺตา   ฯ   นนุ   ปิตา   อตฺถิ   ฯเปฯ  ภาตา  อตฺถิ  ภคินี  อตฺถิ
ขตฺติโย    อตฺถิ   พฺราหฺมโณ   อตฺถิ   เวสฺโส   อตฺถิ   สุทฺโท   อตฺถิ
คหฏฺโ   อตฺถิ   ปพฺพชิโต   อตฺถิ   เทโว   อตฺถิ  มนุสฺโส  อตฺถีติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   หญฺจิ   มนุสฺโส   อตฺถิ   เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๖๗]   มาตา   อตฺถีติ   กตฺวา   เตน  จ  การเณน  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อตฺถิ  โกจิ  น
มาตา  หุตฺวา  มาตา  โหตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ  โกจิ  น ปุคฺคโล
หุตฺวา   ปุคฺคโล   โหตีติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อตฺถิ  โกจิ
น   ปิตา   หุตฺวา   ฯเปฯ   น   ภาตา  หุตฺวา  น  ภคินี  หุตฺวา  น
ขตฺติโย   หุตฺวา   น   พฺราหฺมโณ   หุตฺวา   น   เวสฺโส   หุตฺวา  น
สุทฺโท    หุตฺวา   น   คหฏฺโ   หุตฺวา   น   ปพฺพชิโต   หุตฺวา   น
เทโว   หุตฺวา   น  มนุสฺโส  หุตฺวา  มนุสฺโส  โหตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อตฺถิ   โกจิ   น   ปุคฺคโล   หุตฺวา   ปุคฺคโล   โหตีติ   ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๖๘]   มาตา   อตฺถีติ   กตฺวา   เตน  จ  การเณน  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ  โกจิ  มาตา
หุตฺวา   น   มาตา   โหตีติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ  โกจิ  ปุคฺคโล
หุตฺวา  น  ปุคฺคโล  โหตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อตฺถิ  โกจิ
ปิตา    หุตฺวา    ภาตา    หุตฺวา   ภคินี   หุตฺวา   ขตฺติโย   หุตฺวา
พฺราหฺมโณ    หุตฺวา    เวสฺโส    หุตฺวา    สุทฺโท   หุตฺวา   คหฏฺโ
หุตฺวา    ปพฺพชิโต    หุตฺวา   เทโว   หุตฺวา   มนุสฺโส   หุตฺวา   น
มนุสฺโส   โหตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  อตฺถิ  โกจิ  ปุคฺคโล  หุตฺวา  น
ปุคฺคโล โหตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๖๙]   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   นนุ   โสตาปนฺโน   อตฺถีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  หญฺจิ
โสตาปนฺโน   อตฺถิ   เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ   น   วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเนาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   นนุ   สกทาคามี   อตฺถิ   ฯเปฯ
อนาคามี    อตฺถิ   ฯเปฯ   อรหา   อตฺถิ   ฯเปฯ   อุภโตภาควิมุตฺโต
อตฺถิ     ปญฺาวิมุตฺโต     อตฺถิ     กายสกฺขี    อตฺถิ    ทิฏฺิปฺปตฺโต
อตฺถิ     สทฺธาวิมุตฺโต    อตฺถิ    ธมฺมานุสารี    อตฺถิ    สทฺธานุสารี
อตฺถีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   หญฺจิ  สทฺธานุสารี  อตฺถิ  เตน  วต  เร
วตฺตพฺเพ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๗๐]   โสตาปนฺโน  อตฺถีติ  กตฺวา  เตน  จ  การเณน  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อตฺถิ  โกจิ  น
โสตาปนฺโน   หุตฺวา  โสตาปนฺโน  โหตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ  โกจิ
น   ปุคฺคโล   หุตฺวา   ปุคฺคโล  โหตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
อตฺถิ   โกจิ   น   สกทาคามี  หุตฺวา  น  อนาคามี  หุตฺวา  น  อรหา
หุตฺวา    น    อุภโตภาควิมุตฺโต   หุตฺวา   น   ปญฺาวิมุตฺโต   หุตฺวา
น   กายสกฺขี   หุตฺวา   น   ทิฏฺิปฺปตฺโต   หุตฺวา   น   สทฺธาวิมุตฺโต
หุตฺวา   น   ธมฺมานุสารี   หุตฺวา  น  สทฺธานุสารี  หุตฺวา  สทฺธานุสารี
โหตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อตฺถิ  โกจิ  น  ปุคฺคโล  หุตฺวา  ปุคฺคโล
โหตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๗๑]   โสตาปนฺโน  อตฺถีติ  กตฺวา  เตน  จ  การเณน  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ    สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ฯ   อามนฺตา   ฯ   อตฺถิ   โกจิ
โสตาปนฺโน   หุตฺวา   น   โสตาปนฺโน  โหตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ
โกจิ   ปุคฺคโล   หุตฺวา   น   ปุคฺคโล  โหตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ   อตฺถิ  โกจิ  สกทาคามี  หุตฺวา  อนาคามี  หุตฺวา  น  อนาคามี
โหตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อตฺถิ  โกจิ  ปุคฺคโล  หุตฺวา  น  ปุคฺคโล
โหตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๗๒]   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   นนุ  จตฺตาโร  ปุริสยุคา  อฏฺ  ปุริสปุคฺคลา  อตฺถีติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   หญฺจิ   จตฺตาโร   ปุริสยุคา   อฏฺ  ปุริสปุคฺคลา  อตฺถิ
เตน วต เร วตฺตพฺเพ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๗๓]   จตฺตาโร   ปุริสยุคา  อฏฺ  ปุริสปุคฺคลา  อตฺถีติ  กตฺวา
เตน   จ   การเณน   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ
อามนฺตา   ฯ   จตฺตาโร   ปุริสยุคา  อฏฺ  ปุริสปุคฺคลา  พุทฺธปาตุภาวา
ปาตุภวนฺตีติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  ปุคฺคโล  พุทฺธปาตุภาวา  ปาตุภวตีติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   ปุคฺคโล  พุทฺธปาตุภาวา  ปาตุภวตีติ  ฯ
อามนฺตา    ฯ    พุทฺธสฺส   ภควโต   ปรินิพฺพุเต   อุจฺฉินฺโน   ปุคฺคโล
นตฺถิ ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๗๔]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
ปุคฺคโล  สงฺขโตติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  ปุคฺคโล อสงฺขโตติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๗๔.๑}   ปุคฺคโล  เนวสงฺขโต  นาสงฺขโตติ  ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ   ปุคฺคโล   เนวสงฺขโต  นาสงฺขโตติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  สงฺขตญฺจ
อสงฺขตญฺจ   เปตฺวา  อตฺถญฺา  ตติยา  โกฏีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ   สงฺขตญฺจ   อสงฺขตญฺจ   เปตฺวา  อตฺถญฺา  ตติยา  โกฏีติ  ฯ
อามนฺตา  ฯ  นนุ  วุตฺตํ  ภควตา  เทฺวมา  ภิกฺขเว  ธาตุโย กตมา เทฺว
สงฺขตา   จ  ธาตุ  อสงฺขตา  จ  ธาตุ  อิมา โข ภิกฺขเว เทฺว ธาตุโยติ
อตฺเถว   สุตฺตนฺโตติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เตน  หิ  น  วตฺตพฺพํ  สงฺขตญฺจ
อสงฺขตญฺจ  เปตฺวา  อตฺถญฺา  ตติยา  โกฏีติ  ฯ  ปุคฺคโล  เนวสงฺขโต
นาสงฺขโตติ ฯ อามนฺตา ฯ
อญฺ    สงฺขตํ   อญฺ   อสงฺขตํ   อญฺโ   ปุคฺคโลติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ    ฯเปฯ    ขนฺธา    สงฺขตา   นิพฺพานํ   อสงฺขตํ   ปุคฺคโล
เนวสงฺขโต   นาสงฺขโตติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อญฺเ   ขนฺธา  อญฺ
นิพฺพานํ อญฺโ ปุคฺคโล ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๗๔.๒}   รูปํ   สงฺขตํ  นิพฺพานํ  อสงฺขตํ  ปุคฺคโล  เนวสงฺขโต
นาสงฺขโตติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อญฺ   รูปํ   อญฺ  นิพฺพานํ  อญฺโ
ปุคฺคโลติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  เวทนา  ฯเปฯ  สญฺา ฯเปฯ
สงฺขารา  ฯเปฯ  วิญฺาณํ  สงฺขตํ  นิพฺพานํ  อสงฺขตํ  ปุคฺคโล เนวสงฺขโต
นาสงฺขโตติ    ฯ    อามนฺตา   ฯ   อญฺ   วิญฺาณํ   อญฺ   นิพฺพานํ
อญฺโ ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๗๕]   ปุคฺคลสฺส    อุปฺปาโท    ปญฺายติ   วโย   ปญฺายติ
ิตสฺส   อญฺถตฺตํ   ปญฺายตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ปุคฺคโล  สงฺขโตติ  ฯ
น   เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  วุตฺตํ  ภควตา  ตีณิมานิ  ภิกฺขเว  สงฺขตสฺส
สงฺขตลกฺขณานิ    สงฺขตานํ    ภิกฺขเว   ธมฺมานํ   อุปฺปาโท   ปญฺายติ
วโย    ปญฺายติ    ิตานํ    อญฺถตฺตํ   ปญฺายตีติ   ๑-   ปุคฺคลสฺส
อุปฺปาโท     ปญฺายติ     วโย     ปญฺายติ     ิตสฺส    อญฺถตฺตํ
ปญฺายติ   เตน   หิ   ปุคฺคโล   สงฺขโตติ  ฯ  ปุคฺคลสฺส  น  อุปฺปาโท
ปญฺายติ   น   วโย   ปญฺายติ   น  ิตสฺส  อญฺถตฺตํ  ปญฺายตีติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   ปุคฺคโล   อสงฺขโตติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
@เชิงอรรถ:  อํ. ติก. ๑๙๓ สํสนฺทนํ ฯ
วุตฺตํ    ภควตา    ตีณิมานิ    ภิกฺขเว    อสงฺขตสฺส   อสงฺขตลกฺขณานิ
อสงฺขตานํ   ภิกฺขเว   ธมฺมานํ   น   อุปฺปาโท   ปญฺายติ   น   วโย
ปญฺายติ    น    ิตานํ    อญฺถตฺตํ    ปญฺายตีติ    ปุคฺคลสฺส    น
อุปฺปาโท    ปญฺายติ   น   วโย   ปญฺายติ   น   ิตสฺส   อญฺถตฺตํ
ปญฺายติ เตน หิ ปุคฺคโล อสงฺขโตติ ฯ
     [๑๗๖]   ปรินิพฺพุโต    ปุคฺคโล   อตฺถตฺถมฺหิ   นตฺถตฺถมฺหีติ   ฯ
อตฺถตฺถมฺหีติ   ฯ  ปรินิพฺพุโต  ปุคฺคโล  สสฺสโตติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ   นตฺถตฺถมฺหีติ   ฯ  ปรินิพฺพุโต  ปุคฺคโล  อุจฺฉินฺโนติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๗๗]   ปุคฺคโล  กึ  นิสฺสาย  ติฏฺตีติ  ฯ  ภวํ นิสฺสาย ติฏฺตีติ ฯ
ภโว  อนิจฺโจ  สงฺขโต  ปฏิจฺจสมุปฺปนฺโน  ขยธมฺโม  วยธมฺโม วิราคธมฺโม
นิโรธธมฺโม   วิปริณามธมฺโมติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ปุคฺคโลปิ  อนิจฺโจ
สงฺขโต   ปฏิจฺจสมุปฺปนฺโน  ขยธมฺโม  วยธมฺโม  วิราคธมฺโม  นิโรธธมฺโม
วิปริณามธมฺโมติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๗๘]   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   นนุ  อตฺถิ  โกจิ  สุขํ  เวทนํ  เวทิยมาโน  สุขํ  เวทนํ
เวทิยามีติ  ปชานาตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  หญฺจิ  อตฺถิ  โกจิ  สุขํ  เวทนํ
เวทิยมาโน  สุขํ  เวทนํ  เวทิยามีติ  ปชานาติ  เตน  วต  เร วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     {๑๗๘.๑}   น       วตฺตพฺพํ      ปุคฺคโล      อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ฯ    อามนฺตา    ฯ    นนุ    อตฺถิ    โกจิ
ทุกฺขํ   เวทนํ   เวทิยมาโน   ฯเปฯ   อทุกฺขมสุขํ   เวทนํ  เวทิยมาโน
อทุกฺขมสุขํ  เวทนํ  เวทิยามีติ  ปชานาตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  หญฺจิ  อตฺถิ
โกจิ   อทุกฺขมสุขํ   เวทนํ   เวทิยมาโน  อทุกฺขมสุขํ  เวทนํ  เวทิยามีติ
ปชานาติ เตน วต เร วตฺตพฺเพ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     {๑๗๘.๒}   อตฺถิ  โกจิ สุขํ เวทนํ เวทิยมาโน สุขํ เวทนํ เวทิยามีติ
ปชานาตีติ   กตฺวา  เตน  จ  การเณน  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺ-
ปรมฏฺเนาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  โย  สุขํ  เวทนํ  เวทิยมาโน  สุขํ
เวทนํ   เวทิยามีติ   ปชานาติ   เสฺวว   ปุคฺคโล   โย   สุขํ   เวทนํ
เวทิยมาโน  สุขํ  เวทนํ  เวทิยามีติ  น  ปชานาติ  น  โส  ปุคฺคโลติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๗๘.๓}   โย  ทุกฺขํ  เวทนํ  เวทิยมาโน  ฯเปฯ โย  อทุกฺขมสุขํ
เวทนํ   เวทิยมาโน   อทุกฺขมสุขํ   เวทนํ  เวทิยามีติ  ปชานาติ  เสฺวว
ปุคฺคโล   โย   อทุกฺขมสุขํ   เวทนํ   เวทิยมาโน   อทุกฺขมสุขํ   เวทนํ
เวทิยามีติ น ปชานาติ น โส ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๗๘.๔}   อตฺถิ  โกจิ สุขํ เวทนํ เวทิยมาโน สุขํ เวทนํ เวทิยามีติ
ปชานาตีติ    กตฺวา    เตน    จ    การเณน    ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ    ฯ    อามนฺตา   ฯ   อญฺา   สุขา   เวทนา
อญฺโ  สุขํ  เวทนํ  เวทิยมาโน  สุขํ  เวทนํ  เวทิยามีติ  ปชานาตีติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   อญฺา  ทุกฺขา  เวทนา  ฯเปฯ  อญฺา
อทุกฺขมสุขา    เวทนา    อญฺโ    อทุกฺขมสุขํ    เวทนํ   เวทิยมาโน
อทุกฺขมสุขํ     เวทนํ    เวทิยามีติ    ปชานาตีติ    ฯ    น    เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๗๙]   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ
อามนฺตา  ฯ  นนุ  อตฺถิ  โกจิ  กาเย กายานุปสฺสี วิหรตีติ ฯ อามนฺตา ฯ
หญฺจิ  อตฺถิ  โกจิ  กาเย  กายานุปสฺสี  วิหรติ  เตน  วต  เร วตฺตพฺเพ
ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     {๑๗๙.๑}   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
อามนฺตา  ฯ  นนุ  อตฺถิ  โกจิ  เวทนาสุ  ฯเปฯ  จิตฺเต  ฯเปฯ ธมฺเมสุ
ธมฺมานุปสฺสี   วิหรตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  หญฺจิ  อตฺถิ  โกจิ  ธมฺเมสุ
ธมฺมานุปสฺสี   วิหรติ   เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     {๑๗๙.๒}   อตฺถิ  โกจิ  กาเย  กายานุปสฺสี วิหรตีติ กตฺวา เตน จ
การเณน   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
โย  กาเย  กายานุปสฺสี  วิหรติ  เสฺวว ปุคฺคโล โย น กาเย กายานุปสฺสี
วิหรติ น โส ปุคฺคโลติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๗๙.๓}   โย  เวทนาสุ  ฯเปฯ จิตฺเต ฯเปฯ ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสี
วิหรติ  เสฺวว ปุคฺคโล โย น ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสี วิหรติ น โส ปุคฺคโลติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๑๗๙.๔}   อตฺถิ   โกจิ   กาเย   กายานุปสฺสี  วิหรตีติ  กตฺวา
เตน   จ   การเณน   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ   ฯ
อามนฺตา   ฯ   อญฺโ  กาโย  อญฺโ  กาเย  กายานุปสฺสี  วิหรตีติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   อญฺา   เวทนา   ฯเปฯ  อญฺ  จิตฺตํ
ฯเปฯ   อญฺเ   ธมฺมา   อญฺโ   ธมฺเมสุ   ธมฺมานุปสฺสี   วิหรตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๘๐]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
นนุ วุตฺตํ ภควตา
                       สุญฺโต โลกํ อเวกฺขสฺสุ   โมฆราช สทา สโต
                       อตฺตานุทิฏฺึ อูหจฺจ          เอวํ มจฺจุตโร สิยา
                       เอวํ โลกํ อเวกฺขนฺตํ          มจฺจุราชา น ปสฺสตีติ ๑-
อตฺเถว   สุตฺตนฺโตติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  เตน  หิ  น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๘๑]   ปุคฺคโล  อเวกฺขตีติ  ฯ  อามนฺตา ฯ สห รูเปน อเวกฺขตีติ
วินา   รูเปน   อเวกฺขตีติ  ฯ  สห  รูเปน  อเวกฺขตีติ  ฯ  ตํ  ชีวํ  ตํ
สรีรนฺติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  วินา  รูเปน  อเวกฺขตีติ  ฯ
อญฺ   ชีวํ   อญฺ   สรีรนฺติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  ปุคฺคโล
อเวกฺขตีติ    ฯ   อามนฺตา   ฯ   อพฺภนฺตรคโต   อเวกฺขตีติ   พหิทฺธา
นิกฺขมิตฺวา   อเวกฺขตีติ   ฯ   อพฺภนฺตรคโต  อเวกฺขตีติ  ฯ  ตํ  ชีวํ  ตํ
สรีรนฺติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  พหิทฺธา นิกฺขมิตฺวา อเวกฺขตีติ ฯ
อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๘๒]   น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   นนุ   ภควา   สจฺจวาที   กาลวาที   ภูตวาที  ตถวาที
อวิตถวาที   อนญฺถวาทีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   วุตฺตํ   ภควตา  อตฺถิ
@เชิงอรรถ:  ขุ, สุ. ๕๔๙ ฯ
ปุคฺคโล  อตฺตหิตาย  ปฏิปนฺโนติ  ๑-  อตฺเถว  สุตฺตนฺโตติ  ฯ อามนฺตา ฯ
เตน   หิ   ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ   สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  น  วตฺตพฺพํ
ปุคฺคโล   อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  นนุ  ภควา
สจฺจวาที   กาลวาที   ภูตวาที   ตถวาที   อวิตถวาที  อนญฺถวาทีติ  ฯ
อามนฺตา  ฯ  วุตฺตํ  ภควตา  เอกปุคฺคโล  ภิกฺขเว  โลเก  อุปฺปชฺชมาโน
อุปฺปชฺชติ   พหุชนหิตาย   พหุชนสุขาย   โลกานุกมฺปาย   อตฺถาย  หิตาย
สุขาย   เทวมนุสฺสานนฺติ   ๒-   อตฺเถว   สุตฺตนฺโตติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
เตน หิ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๘๓]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
นนุ  ภควา  สจฺจวาที กาลวาที ภูตวาที ตถวาที อวิตถวาที อนญฺถวาทีติ ฯ
อามนฺตา   ฯ   วุตฺตํ   ภควตา  สพฺเพ  ธมฺมา  อนตฺตาติ  ๓-  อตฺเถว
สุตฺตนฺโตติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  เตน  หิ  น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๘๔]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
นนุ    ภควา    สจฺจวาที   กาลวาที   ภูตวาที   ตถวาที   อวิตถวาที
อนญฺถวาทีติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  วุตฺตํ  ภควตา  ทุกฺขเมว  อุปฺปชฺชมานํ
อุปฺปชฺชติ   ทุกฺขเมว  นิรุชฺฌมานํ  นิรุชฺฌตีติ  น  กงฺขติ  น  วิจิกิจฺฉติ  ฯ
อปรปจฺจยา   าณเมวสฺส   เอตฺถ   โหติ   เอตฺตาวตา   โข  กจฺจาน
สมฺมาทิฏฺิ  โหตีติ  ๔-  อตฺเถว  สุตฺตนฺโตติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ เตน หิ น
@เชิงอรรถ:  อภิ. ปุ. ๑๖๗-๑๙๓ ฯ  อํ. เอก. ๒๘ ฯ  ขุ. ขุ. ๔๓ ฯ  สํ. นิ. ๒๑ ฯ
วตฺตพฺพํ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๘๕]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
นนุ วชิรา ภิกฺขุนี มารํ ปาปิมนฺตํ เอตทโวจ
                      กึ นุ สตฺโตติ ปจฺเจสิ       มาร ทิฏฺิคตํ นุ เต
                      สุทฺธสงฺขารปุญฺโชยํ       น ยิธ สตฺตูปลพฺภติ
                      ยถา หิ องฺคสมฺภารา     โหติ สทฺโท รโถ อิติ
                      เอวํ ขนฺเธสุ สนฺเตสุ       โหติ สตฺโตติ สมฺมติ
                      ทุกฺขเมว หิ สมฺโภติ       ทุกฺขํ ติฏฺติ เวติ จ
                      นาญฺตฺร ทุกฺขา สมฺโภติ   นาญฺตฺร ทุกฺขา นิรุชฺฌตีติ ๑-
อตฺเถว   สุตฺตนฺโตติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  เตน  หิ  น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๘๖]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
นนุ    อายสฺมา    อานนฺโท    ภควนฺตํ   เอตทโวจ   สุญฺโ   โลโก
สุญฺโ   โลโกติ   ภนฺเต   วุจฺจติ   กิตฺตาวตา   นุโข   ภนฺเต  สุญฺโ
โลโกติ   วุจฺจตีติ  ยสฺมา  โข  อานนฺท  สุญฺ  อตฺเตน  วา  อตฺตนิเยน
วา   ตสฺมา   สุญฺโ   โลโกติ  วุจฺจติ  กิญฺจานนฺท  สุญฺ  อตฺเตน  วา
อตฺตนิเยน   วา   จกฺขุํ   โข  อานนฺท  สุญฺ  อตฺเตน  วา  อตฺตนิเยน
วา   รูปา   สุญฺา   ฯเปฯ   จกฺขุวิญฺาณํ  สุญฺ  ฯเปฯ  จกฺขุสมฺผสฺโส
สุญฺโ      ฯเปฯ      ยมฺปิทํ      จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา      อุปฺปชฺชติ
@เชิงอรรถ:  สํ. ส. ๑๙๘ ฯ
เวทยิตํ   สุขํ   วา   ทุกฺขํ  วา  อทุกฺขมสุขํ  วา  ตมฺปิ  สุญฺ  อตฺเตน
วา   อตฺตนิเยน   วา   โสตํ   สุญฺ   ฯเปฯ   สทฺทา  สุญฺา  ฯเปฯ
ฆานํ  สุญฺ  ...  คนฺธา  สุญฺา  ฯเปฯ  ชิวฺหา สุญฺา ... รสา สุญฺา
ฯเปฯ  กาโย  สุญฺโ  ...  โผฏฺพฺพา  สุญฺา  ฯเปฯ มโน สุญฺโ ...
ธมฺมา  สุญฺา  ...  มโนวิญฺาณํ  สุญฺ  ... มโนสมฺผสฺโส สุญฺโ ฯเปฯ
ยมฺปิทํ   มโนสมฺผสฺสปจฺจยา   อุปฺปชฺชติ   เวทยิตํ   สุขํ  วา  ทุกฺขํ  วา
อทุกฺขมสุขํ   วา   ตมฺปิ   สุญฺ   อตฺเตน  วา  อตฺตนิเยน  วา  ยสฺมา
โข   อานนฺท   สุญฺ   อตฺเตน   วา   อตฺตนิเยน  วา  ตสฺมา  สุญฺโ
โลโกติ   วุจฺจตีติ  ๑-  อตฺเถว  สุตฺตนฺโตติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เตน  หิ
น วตฺตพฺพํ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๘๗]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
นนุ    ภควา    สจฺจวาที   กาลวาที   ภูตวาที   ตถวาที   อวิตถวาที
อนญฺถวาทีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  วุตฺตํ  ภควตา  อตฺตนิ  วา  ภิกฺขเว สติ
อตฺตนิยํ   เมติ   อสฺสาติ   เอวํ   ภนฺเต  อตฺตนิเย  วา  ภิกฺขเว  สติ
อตฺตา   เมติ  อสฺสาติ  เอวํ  ภนฺเต  อตฺตนิ  จ  ภิกฺขเว  อตฺตนิเย  จ
สจฺจโต   เถตโต   อนุปลพฺภิยมาเน  ยมิทํ  ทิฏฺิฏฺานํ  โส  โลโก  โส
อตฺตา   โส   เปจฺจ  ภวิสฺสามิ  นิจฺโจ  ธุโว  สสฺสโต  อวิปริณามธมฺโม
สสฺสติสมํ    ตเถว   สฺสามีติ   นนฺวายํ   ภิกฺขเว   เกวโล   ปริปูโร
พาลธมฺโมติ   กิญฺจิ   โน   สิยา   ภนฺเต  เกวโล  หิ  ภนฺเต  ปริปูโร
@เชิงอรรถ:  ขุ. ป. ๔๓๓ ฯ
พาลธมฺโมติ   ๑-   อตฺเถว  สุตฺตนฺโตติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เตน  หิ  น
วตฺตพฺพํ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๘๘]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
นนุ    ภควา    สจฺจวาที   กาลวาที   ภูตวาที   ตถวาที   อวิตถวาที
อนญฺถวาทีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  วุตฺตํ  ภควตา  ตโยเม  เสนิย สตฺถาโร
สนฺโต  สํวิชฺชมานา  โลกสฺมึ  กตเม  ตโย  อิธ  เสนิย  เอกจฺโจ สตฺถา
ทิฏฺเ  เจว  ธมฺเม  อตฺตานํ  สจฺจโต  เถตโต  ปญฺเปติ อภิสมฺปรายญฺจ
อตฺตานํ สจฺจโต เถตโต ปญฺเปติ
     {๑๘๘.๑}   อิธ  ปน  เสนิย  เอกจฺโจ สตฺถา ทิฏฺเว หิ โข ธมฺเม
อตฺตานํ  สจฺจโต  เถตโต  ปญฺเปติ  โน  จ  โข  อภิสมฺปรายํ  อตฺตานํ
สจฺจโต เถตโต ปญฺเปติ
     {๑๘๘.๒}   อิธ  ปน  เสนิย  เอกจฺโจ  สตฺถา  ทิฏฺเ เจว ธมฺเม
อตฺตานํ   สจฺจโต   เถตโต   น   ปญฺเปติ   อภิสมฺปรายญฺจ   อตฺตานํ
สจฺจโต เถตโต น ปญฺเปติ
     {๑๘๘.๓}   ตตฺร  เสนิย  ยฺวายํ  สตฺถา ทิฏฺเ เจว ธมฺเม อตฺตานํ
สจฺจโต   เถตโต   ปญฺเปติ  อภิสมฺปรายญฺจ  อตฺตานํ  สจฺจโต  เถตโต
ปญฺเปติ อยํ วุจฺจติ เสนิย สตฺถา สสฺสตวาโท
     {๑๘๘.๔}   ตตฺร  เสนิย ยฺวายํ สตฺถา ทิฏฺเว หิ โข ธมฺเม อตฺตานํ
สจฺจโต   เถตโต   ปญฺเปติ   โน   จ   โข   อภิสมฺปรายํ   อตฺตานํ
สจฺจโต เถตโต ปญฺเปติ อยํ วุจฺจติ เสนิย สตฺถา อุจฺเฉทวาโท
     {๑๘๘.๕}   ตตฺร เสนิย ยฺวายํ สตฺถา ทิฏฺเ เจว ธมฺเม อตฺตานํ สจฺจโต
@เชิงอรรถ:  ม. มู. ๒๖๐ ฯ
เถตโต   น   ปญฺเปติ   อภิสมฺปรายญฺจ   อตฺตานํ   สจฺจโต   เถตโต
น   ปญฺเปติ   อยํ   วุจฺจติ  เสนิย  สตฺถา  สมฺมาสมฺพุทฺโธ  อิเม  โข
เสนิย   ตโย   สตฺถาโร   สนฺโต   สํวิชฺชมานา   โลกสฺมินฺติ   อตฺเถว
สุตฺตนฺโตติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  เตน  หิ  น  วตฺตพฺพํ  ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ
สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๘๙]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
นนุ    ภควา    สจฺจวาที   กาลวาที   ภูตวาที   ตถวาที   อวิตถวาที
อนญฺถวาทีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ   วุตฺตํ ภควตา สปฺปิกุมฺโภติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตฺถิ   โกจิ   สปฺปิสฺส   กุมฺภํ   กโรตีติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ
เตน หิ น วตฺตพฺพํ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ
     [๑๙๐]   ปุคฺคโล  อุปลพฺภติ  สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
นนุ    ภควา    สจฺจวาที   กาลวาที   ภูตวาที   ตถวาที   อวิตถวาที
อนญฺถวาทีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  วุตฺตํ  ภควตา  เตลกุมฺโภ  มธุกุมฺโภ
ผาณิตกุมฺโภ     ขีรกุมฺโภ     อุทกกุมฺโภ    ปานียถาลกํ    ปานียโกสกํ
ปานียสราวกํ   นิจฺจภตฺตํ  ธุวยาคูติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ  กาจิ  ยาคุ
นิจฺจา  ธุวา  สสฺสตา  อวิปริณามธมฺมาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ ฯ เตน
หิ น วตฺตพฺพํ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺปรมฏฺเนาติ ฯ สงฺขิตฺตํ ฯ
                                          ปุคฺคลกถา
              อฏฺนิคฺคหเปยฺยาลา        สนฺธาวนิยา อุปาทาย
              จิตฺเตน ปญฺจมํ กลฺยาณํ    อิทฺธิ สุตฺตาหรเณน อฏฺมํ ฯ
                                            -------
                                         ปริหานิกถา
     [๑๙๑]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  สพฺพตฺถ
อรหา   อรหตฺตา   ปริหายตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  สพฺพตฺถ
อรหา   อรหตฺตา   ปริหายตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   สพฺพตฺถ  อรหโต
ปริหานีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  ปริหายติ  อรหา อรหตฺตาติ ฯ
อามนฺตา    ฯ    สพฺพทา    อรหา   อรหตฺตา   ปริหายตีติ   ฯ   น
เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   สพฺพทา   อรหา   อรหตฺตา  ปริหายตีติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   สพฺพทา   อรหโต   ปริหานีติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   สพฺเพว
อรหนฺโต   อรหตฺตา   ปริหายนฺตีติ   ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
สพฺเพว    อรหนฺโต    อรหตฺตา    ปริหายนฺตีติ    ฯ   อามนฺตา   ฯ
สพฺเพสญฺเว อรหนฺตานํ ปริหานีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๙๒]   ปริหายติ   อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อรหา
อรหตฺตา   ปริหายมาโน   จตูหิ   ผเลหิ   ปริหายตีติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   จตูหิ   สตสหสฺเสหิ   เสฏฺี   เสฏฺิตฺตํ  กาเรนฺโต
สตสหสฺเส   ปริหีเน   เสฏฺิตฺตา   ปริหีโน   โหตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ
สพฺพสาปเตยฺยา   ปริหีโน   โหตีติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  จตูหิ
สตสหสฺเสหิ   เสฏฺี   เสฏฺิตฺตํ  กาเรนฺโต  สตสหสฺเส  ปริหีเน  ภพฺโพ
สพฺพสาปเตยฺยา   ปริหายิตุนฺติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อรหา   อรหตฺตา
ปริหายมาโน    ภพฺโพ   จตูหิ   ผเลหิ   ปริหายิตุนฺติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๙๓]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ปริหายติ
โสตาปนฺโน   โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  ปริหายติ
อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ ปริหายติ สกทาคามี สกทาคามิผลาติ ฯ
น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ อามนฺตา ฯ
ปริหายติ อนาคามี อนาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๙๔]   ปริหายติ   อนาคามี   อนาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปริหายติ   โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
ปริหายติ    อนาคามี   อนาคามิผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ปริหายติ
สกทาคามี สกทาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๙๕]   ปริหายติ  สกทาคามี  สกทาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปริหายติ โสตาปนฺโน โสตาปตฺติผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๙๖]   น  ปริหายติ  โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ ฯ อามนฺตา ฯ
น   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  น
ปริหายติ   สกทาคามี   สกทาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  น  ปริหายติ
อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ  น  ปริหายติ
อนาคามี   อนาคามิผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   น   ปริหายติ  อรหา
อรหตฺตาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๙๗]   น  ปริหายติ  โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ ฯ อามนฺตา ฯ
น   ปริหายติ  อนาคามี  อนาคามิผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
น  ปริหายติ  สกทาคามี  สกทาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  น ปริหายติ
อนาคามี อนาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๙๘]   น  ปริหายติ  โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ ฯ อามนฺตา ฯ
น ปริหายติ สกทาคามี สกทาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๑๙๙]   ปริหายติ   อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อรหา
อรหตฺตา    ปริหายมาโน   กตฺถ   สณฺาตีติ   ฯ   อนาคามิผเลติ   ฯ
อนาคามี     อนาคามิผลา    ปริหายมาโน    กตฺถ    สณฺาตีติ    ฯ
สกทาคามิผเลติ     ฯ     สกทาคามี     สกทาคามี    สกทาคามิผลา
ปริหายมาโน   กตฺถ   สณฺาตีติ   ฯ   โสตาปตฺติผเลติ  ฯ  โสตาปนฺโน
โสตาปตฺติผลา   ปริหายมาโน   ปุถุชฺชนภูมิยํ   สณฺาตีติ   ฯ   น  เหวํ
วตฺตพฺเพ   ฯ  อาชานาหิ  นิคฺคหํ  หญฺจิ  อรหา  อรหตฺตา  ปริหายมาโน
อนาคามิผเล     สณฺาติ    อนาคามี    อนาคามิผลา    ปริหายมาโน
สกทาคามิผเล    สณฺาติ    สกทาคามี   สกทาคามิผลา   ปริหายมาโน
โสตาปตฺติผเล    สณฺาติ   เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ   โสตาปนฺโน
โสตาปตฺติผลา ปริหายมาโน ปุถุชฺชนภูมิยํ สณฺาตีติ ฯ
     [๒๐๐]   อรหา  อรหตฺตา  ปริหายมาโน โสตาปตฺติผเล สณฺาตีติ ฯ
อามนฺตา   ฯ  โสตาปตฺติผลสฺส  อนนฺตรา  อรหตฺตญฺเว  สจฺฉิกโรตีติ  ฯ
น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ อามนฺตา ฯ
ปริหายติ  โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ กสฺส
พหุตรา  กิเลสา  ปหีนา  อรหโต  วา  โสตาปนฺนสฺส  วาติ ฯ อรหโต ฯ
หญฺจิ   อรหโต   พหุตรา   กิเลสา  ปหีนา  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตา
เตน วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ โสตาปนฺโน โสตาปตฺติผลาติ ฯ
     [๒๐๑]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ปริหายติ
สกทาคามี   สกทาคามิผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  กสฺส  พหุตรา
กิเลสา   ปหีนา   อรหโต   วา   สกทาคามิสฺส  วาติ  ฯ  อรหโต  ฯ
หญฺจิ   อรหโต   พหุตรา   กิเลสา  ปหีนา  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตา
เตน วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ สกทาคามี สกทาคามิผลาติ ฯ
     [๒๐๒]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ปริหายติ
อนาคามี   อนาคามิผลาติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  กสฺส  พหุตรา
กิเลสา   ปหีนา   อรหโต   วา   อนาคามิสฺส   วาติ  ฯ  อรหโต  ฯ
หญฺจิ   อรหโต   พหุตรา   กิเลสา  ปหีนา  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตา
เตน วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ อนาคามี อนาคามิผลาติ ฯ
     [๒๐๓]   ปริหายติ   อนาคามี   อนาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปริหายติ   โสตาปนฺโน   โสตาปตฺติผลาติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ
กสฺส  พหุตรา  กิเลสา  ปหีนา  อนาคามิสฺส  วา  โสตาปนฺนสฺส  วาติ ฯ
อนาคามิสฺส   ฯ  หญฺจิ  อนาคามิสฺส  พหุตรา  กิเลสา  ปหีนา  ปริหายติ
อนาคามี  อนาคามิผลา  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  ปริหายติ โสตาปนฺโน
โสตาปตฺติผลาติ ฯ
     [๒๐๔]   ปริหายติ   อนาคามี   อนาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปริหายติ   สกทาคามี   สกทาคามิผลาติ   ฯ   น   เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ
กสฺส  พหุตรา  กิเลสา  ปหีนา  อนาคามิสฺส  วา  สกทาคามิสฺส  วาติ ฯ
อนาคามิสฺส   ฯ  หญฺจิ  อนาคามิสฺส  พหุตรา  กิเลสา  ปหีนา  ปริหายติ
อนาคามี  อนาคามิผลา  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  ปริหายติ  สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ ฯ
     [๒๐๕]   ปริหายติ  สกทาคามี  สกทาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปริหายติ   โสตาปนฺโน   โสตาปตฺติผลาติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ
กสฺส   พหุตรา   กิเลสา   ปหีนา   สกทาคามิสฺส   วา   โสตาปนฺนสฺส
วาติ   ฯ   สกทาคามิสฺส   ฯ   หญฺจิ   สกทาคามิสฺส  พหุตรา  กิเลสา
ปหีนา   ปริหายติ  สกทาคามี  สกทาคามิผลา  เตน  วต  เร  วตฺตพฺเพ
ปริหายติ โสตาปนฺโน โสตาปตฺติผลาติ ฯ
     [๒๐๖]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ปริหายติ
โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  กสฺส อธิมตฺตา
มคฺคภาวนา   อรหโต   วา  โสตาปนฺนสฺส  วาติ  ฯ  อรหโต  ฯ  หญฺจิ
อรหโต   อธิมตฺตา   มคฺคภาวนา   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตา  เตน
วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ โสตาปนฺโน โสตาปตฺติผลาติ ฯ
     [๒๐๗]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ปริหายติ
โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  กสฺส อธิมตฺตา
สติปฏฺานภาวนา     ฯเปฯ     สมฺมปฺปธานภาวนา     อิทฺธิปาทภาวนา
อินฺทฺริยภาวนา   พลภาวนา  โพชฺฌงฺคภาวนา  อรหโต  วา  โสตาปนฺนสฺส
วาติ   ฯ   อรหโต   ฯ   หญฺจิ   อรหโต   อธิมตฺตา  โพชฺฌงฺคภาวนา
ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตา   เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ  ปริหายติ
โสตาปนฺโน โสตาปตฺติผลาติ ฯ
     [๒๐๘]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ปริหายติ
สกทาคามี  สกทาคามิผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  กสฺส  อธิมตฺตา
มคฺคภาวนา    ฯเปฯ   โพชฺฌงฺคภาวนา   อรหโต   วา   สกทาคามิสฺส
วาติ   ฯ   อรหโต   ฯ   หญฺจิ   อรหโต   อธิมตฺตา  โพชฺฌงฺคภาวนา
ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตา   เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ  ปริหายติ
สกทาคามี สกทาคามิผลาติ ฯ
     [๒๐๙]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ปริหายติ
อนาคามี   อนาคามิผลาติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  กสฺส  อธิมตฺตา
มคฺคภาวนา    ฯเปฯ    โพชฺฌงฺคภาวนา   อรหโต   วา   อนาคามิสฺส
วาติ   ฯ   อรหโต   ฯ   หญฺจิ   อรหโต   อธิมตฺตา  โพชฺฌงฺคภาวนา
ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตา   เตน   วต   เร   วตฺตพฺเพ  ปริหายติ
อนาคามี อนาคามิผลาติ ฯ
     [๒๑๐]   ปริหายติ   อนาคามี   อนาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปริหายติ   โสตาปนฺโน   โสตาปตฺติผลาติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ
กสฺส   อธิมตฺตา   มคฺคภาวนา   ฯเปฯ   โพชฺฌงฺคภาวนา   อนาคามิสฺส
วา   โสตาปนฺนสฺส   วาติ   ฯ   อนาคามิสฺส   ฯ   หญฺจิ  อนาคามิสฺส
อธิมตฺตา   โพชฺฌงฺคภาวนา   ปริหายติ   อนาคามี   อนาคามิผลา  เตน
วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ โสตาปนฺโน โสตาปตฺติผลาติ ฯ
     [๒๑๑]   ปริหายติ   อนาคามี   อนาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปริหายติ   สกทาคามี   สกทาคามิผลาติ   ฯ   น   เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ
กสฺส   อธิมตฺตา   มคฺคภาวนา   ฯเปฯ   โพชฺฌงฺคภาวนา   อนาคามิสฺส
วา   สกทาคามิสฺส   วาติ   ฯ   อนาคามิสฺส   ฯ   หญฺจิ  อนาคามิสฺส
อธิมตฺตา   โพชฺฌงฺคภาวนา   ปริหายติ   อนาคามี   อนาคามิผลา  เตน
วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ สกทาคามี สกทาคามิผลาติ ฯ
     [๒๑๒]   ปริหายติ  สกทาคามี  สกทาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปริหายติ   โสตาปนฺโน   โสตาปตฺติผลาติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ
กสฺส   อธิมตฺตา   มคฺคภาวนา   ฯเปฯ   โพชฺฌงฺคภาวนา  สกทาคามิสฺส
วา   โสตาปนฺนสฺส   วาติ   ฯ   สกทาคามิสฺส  ฯ  หญฺจิ  สกทาคามิสฺส
อธิมตฺตา    โพชฺฌงฺคภาวนา    ปริหายติ    สกทาคามี   สกทาคามิผลา
เตน วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ โสตาปนฺโน โสตาปตฺติผลาติ ฯ
     [๒๑๓]   อรหตา   ทุกฺขํ  ทิฏฺ  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ
อามนฺตา    ฯ   โสตาปนฺเนน   ทุกฺขํ   ทิฏฺ   ปริหายติ   โสตาปนฺโน
โสตาปตฺติผลาติ   ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ  อรหตา  สมุทโย
ทิฏฺโ   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  โสตาปนฺเนน
สมุทโย    ทิฏฺโ   ปริหายติ   โสตาปนฺโน   โสตาปตฺติผลาติ   ฯ   น
เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   อรหตา   นิโรโธ  ทิฏฺโ  ปริหายติ  อรหา
อรหตฺตาติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  โสตาปนฺเนน  นิโรโธ  ทิฏฺโ  ปริหายติ
โสตาปนฺโน   โสตาปตฺติผลาติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหตา
มคฺโค    ทิฏฺโ   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ
โสตาปนฺเนน  มคฺโค  ทิฏฺโ  ปริหายติ  โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ
น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหตา  จตฺตาริ  สจฺจานิ  ทิฏฺานิ ปริหายติ
อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  โสตาปนฺเนน  จตฺตาริ  สจฺจานิ
ทิฏฺานิ    ปริหายติ    โสตาปนฺโน   โสตาปตฺติผลาติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๑๔]   อรหตา   ทุกฺขํ  ทิฏฺ  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ
อามนฺตา    ฯ    สกทาคามินา   ทุกฺขํ   ทิฏฺ   ปริหายติ   สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ   ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ  อรหตา  สมุทโย
ทิฏฺโ    ฯเปฯ   นิโรโธ   ทิฏฺโ   ฯเปฯ   มคฺโค   ทิฏฺโ   ฯเปฯ
จตฺตาริ  สจฺจานิ  ทิฏฺานิ  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
สกทาคามินา    จตฺตาริ    สจฺจานิ    ทิฏฺานิ   ปริหายติ   สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๑๕]   อรหตา   ทุกฺขํ  ทิฏฺ  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ
อามนฺตา    ฯ    อนาคามินา    ทุกฺขํ    ทิฏฺ   ปริหายติ   อนาคามี
อนาคามิผลาติ  ฯ  น  เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อรหตา สมุทโย ทิฏฺโ ฯเปฯ
นิโรโธ  ทิฏฺโ  ฯเปฯ  มคฺโค  ทิฏฺโ  ฯเปฯ  จตฺตาริ  สจฺจานิ ทิฏฺานิ
ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  อนาคามินา  จตฺตาริ
สจฺจานิ   ทิฏฺานิ   ปริหายติ   อนาคามี   อนาคามิผลาติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๑๖]   อนาคามินา    ทุกฺขํ    ทิฏฺ    ปริหายติ   อนาคามี
อนาคามิผลาติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  โสตาปนฺเนน  ทุกฺขํ  ทิฏฺ  ปริหายติ
โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ อนาคามินา
สมุทโย   ทิฏฺโ   ฯเปฯ   นิโรโธ   ทิฏฺโ   ฯเปฯ   มคฺโค   ทิฏฺโ
ฯเปฯ  จตฺตาริ  สจฺจานิ  ทิฏฺานิ  ปริหายติ  อนาคามี  อนาคามิผลาติ ฯ
อามนฺตา     ฯ     โสตาปนฺเนน     จตฺตาริ     สจฺจานิ    ทิฏฺานิ
ปริหายติ   โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
อนาคามินา   ทุกฺขํ   ทิฏฺ   ปริหายติ   อนาคามี   อนาคามิผลาติ   ฯ
อามนฺตา    ฯ    สกทาคามินา   ทุกฺขํ   ทิฏฺ   ปริหายติ   สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อนาคามินา  สมุทโย
ทิฏฺโ   ฯเปฯ  นิโรโธ  ทิฏฺโ  ฯเปฯ  มคฺโค  ทิฏฺโ  ฯเปฯ  จตฺตาริ
สจฺจานิ     ทิฏฺานิ     ปริหายติ    อนาคามี    อนาคามิผลาติ    ฯ
อามนฺตา   ฯ   สกทาคามินา   จตฺตาริ   สจฺจานิ   ทิฏฺานิ   ปริหายติ
สกทาคามี สกทาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๑๗]   สกทาคามินา    ทุกฺขํ   ทิฏฺ   ปริหายติ   สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  โสตาปนฺเนน  ทุกฺขํ  ทิฏฺ  ปริหายติ
โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ ฯเปฯ สกทาคามินา
สมุทโย   ทิฏฺโ  ฯเปฯ  นิโรโธ  ทิฏฺโ  ฯเปฯ  มคฺโค  ทิฏฺโ  ฯเปฯ
จตฺตาริ   สจฺจานิ   ทิฏฺานิ   ปริหายติ  สกทาคามี  สกทาคามิผลาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   โสตาปนฺเนน   จตฺตาริ   สจฺจานิ   ทิฏฺานิ   ปริหายติ
โสตาปนฺโน โสตาปตฺติผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๑๘]   โสตาปนฺเนน   ทุกฺขํ   ทิฏฺ  น  ปริหายติ  โสตาปนฺโน
โสตาปตฺติผลาติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  อรหตา  ทุกฺขํ  ทิฏฺ  น  ปริหายติ
อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  โสตาปนฺเนน สมุทโย
ทิฏฺโ   ฯเปฯ  นิโรโธ  ทิฏฺโ  ฯเปฯ  มคฺโค  ทิฏฺโ  ฯเปฯ  จตฺตาริ
สจฺจานิ   ทิฏฺานิ   น   ปริหายติ   โสตาปนฺโน   โสตาปตฺติผลาติ   ฯ
อามนฺตา   ฯ   อรหตา    จตฺตาริ   สจฺจานิ   ทิฏฺานิ   น  ปริหายติ
อรหา อรหตฺตาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๑๙]   สกทาคามินา   ทุกฺขํ   ทิฏฺ   ฯเปฯ  จตฺตาริ  สจฺจานิ
ทิฏฺานิ   น   ปริหายติ   สกทาคามี  สกทาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อรหตา  จตฺตาริ  สจฺจานิ  ทิฏฺานิ  น  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๒๐]   อนาคามินา   ทุกฺขํ   ทิฏฺ   ฯเปฯ   จตฺตาริ  สจฺจานิ
ทิฏฺานิ   น   ปริหายติ   อนาคามี   อนาคามิผลาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ
อรหตา  จตฺตาริ  สจฺจานิ  ทิฏฺานิ  น  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๒๑]   โสตาปนฺเนน  ทุกฺขํ  ทิฏฺ  ฯเปฯ จตฺตาริ สจฺจานิ ทิฏฺานิ
น  ปริหายติ  โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ อนาคามินา
ทุกฺขํ   ทิฏฺ  ฯเปฯ  จตฺตาริ  สจฺจานิ  ทิฏฺานิ  น  ปริหายติ  อนาคามี
อนาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๒๒]   สกทาคามินา   ทุกฺขํ   ทิฏฺ   ฯเปฯ  จตฺตาริ  สจฺจานิ
ทิฏฺานิ   น   ปริหายติ   สกทาคามี  สกทาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อนาคามินา   ทุกฺขํ   ทิฏฺ   ฯเปฯ   จตฺตาริ   สจฺจานิ   ทิฏฺานิ   น
ปริหายติ อนาคามี อนาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๒๓]   โสตาปนฺเนน  ทุกฺขํ  ทิฏฺ  ฯเปฯ จตฺตาริ สจฺจานิ ทิฏฺานิ
น  ปริหายติ  โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ สกทาคามินา
ทุกฺขํ  ทิฏฺ  ฯเปฯ  จตฺตาริ  สจฺจานิ  ทิฏฺานิ  น  ปริหายติ  สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๒๔]   อรหโต  ราโค  ปหีโน  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ  โสตาปนฺนสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา  ปริหายติ  โสตาปนฺโน
โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหโต  ราโค  ปหีโน
ปริหายติ   อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  โสตาปนฺนสฺส  วิจิกิจฺฉา
ปหีนา   ฯเปฯ   สีลพฺพตปรามาโส  ปหีโน  ฯเปฯ  อปายคมนิโย  ราโค
ปหีโน   ฯเปฯ   อปายคมนิโย   โทโส   ปหีโน   ฯเปฯ  อปายคมนิโย
โมโห   ปหีโน   ปริหายติ   โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหโต  โทโส  ปหีโน  ฯเปฯ  โมโห  ปหีโน  มาโน
ปหีโน    ทิฏฺิ    ปหีนา    วิจิกิจฺฉา   ปหีนา   ถีนํ   ปหีนํ   อุทฺธจฺจํ
ปหีนํ   อหิริกํ   ปหีนํ   ฯเปฯ   อโนตฺตปฺปํ   ปหีนํ   ปริหายติ   อรหา
อรหตฺตาติ    ฯ   อามนฺตา   ฯ   โสตาปนฺนสฺส   สกฺกายทิฏฺิ   ปหีนา
ปริหายติ   โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
อรหโต  อโนตฺตปฺปํ  ปหีนํ  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ
โสตาปนฺนสฺส    วิจิกิจฺฉา   ปหีนา   ฯเปฯ   สีลพฺพตปรามาโส   ปหีโน
ฯเปฯ   อปายคมนิโย   ราโค   ปหีโน   ฯเปฯ   อปายคมนิโย  โทโส
ปหีโน   ฯเปฯ   อปายคมนิโย   โมโห   ปหีโน  ปริหายติ  โสตาปนฺโน
โสตาปตฺติผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๒๕]   อรหโต  ราโค  ปหีโน  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   สกทาคามิสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา  ปริหายติ  สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหโต  ราโค  ปหีโน
ปริหายติ   อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  สกทาคามิสฺส  วิจิกิจฺฉา
ปหีนา   ฯเปฯ  สีลพฺพตปรามาโส  ปหีโน  ฯเปฯ  โอฬาริโก  กามราโค
ปหีโน   ฯเปฯ   โอฬาริโก   พฺยาปาโท   ปหีโน  ปริหายติ  สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหโต  โทโส  ปหีโน
ฯเปฯ  อโนตฺตปฺปํ  ปหีนํ  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
สกทาคามิสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา  ฯเปฯ  โอฬาริโก  พฺยาปาโท  ปหีโน
ปริหายติ สกทาคามี สกทาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๒๖]   อรหโต  ราโค  ปหีโน  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   อนาคามิสฺส   สกฺกายทิฏฺิ   ปหีนา  ปริหายติ  อนาคามี
อนาคามิผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหโต  ราโค   ปหีโน
ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อนาคามิสฺส  วิจิกิจฺฉา
ปหีนา    ฯเปฯ    สีลพฺพตปรามาโส   ปหีโน   อณุสหคโต   กามราโค
ปหีโน     อณุสหคโต    พฺยาปาโท    ปหีโน    ปริหายติ    อนาคามี
อนาคามิผลาติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหโต  โทโส  ปหีโน
ฯเปฯ  อโนตฺตปฺปํ  ปหีนํ  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อนาคามิสฺส   สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา  ฯเปฯ  อณุสหคโต  พฺยาปาโท  ปหีโน
ปริหายติ อนาคามี อนาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๒๗]   อนาคามิสฺส   สกฺกายทิฏฺิ   ปหีนา  ปริหายติ  อนาคามี
อนาคามิผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   โสตาปนฺนสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา
ปริหายติ   โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
อนาคามิสฺส      สกฺกายทิฏฺิ      ปหีนา      ปริหายติ     อนาคามี
อนาคามิผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   โสตาปนฺนสฺส   วิจิกิจฺฉา   ปหีนา
ฯเปฯ    อปายคมนิโย    โมโห    ปหีโน    ปริหายติ    โสตาปนฺโน
โสตาปตฺติผลาติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อนาคามิสฺส  วิจิกิจฺฉา
ปหีนา   ฯเปฯ   อณุสหคโต   พฺยาปาโท   ปหีโน   ปริหายติ  อนาคามี
อนาคามิผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   โสตาปนฺนสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา
ฯเปฯ    อปายคมนิโย    โมโห    ปหีโน    ปริหายติ    โสตาปนฺโน
โสตาปตฺติผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๒๘]   อนาคามิสฺส   สกฺกายทิฏฺิ   ปหีนา  ปริหายติ  อนาคามี
อนาคามิผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   สกทาคามิสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา
ปริหายติ   สกทาคามี   สกทาคามิผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
อนาคามิสฺส      สกฺกายทิฏฺิ      ปหีนา      ปริหายติ     อนาคามี
อนาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  สกทาคามิสฺส  วิจิกิจฺฉา  ปหีนา  ฯเปฯ
สีลพฺพตปรามาโส   ปหีโน   โอฬาริโก   กามราโค   ปหีโน  โอฬาริโก
พฺยาปาโท   ปหีโน  ปริหายติ  สกทาคามี  สกทาคามิผลาติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   อนาคามิสฺส   วิจิกิจฺฉา   ปหีนา  ฯเปฯ  อณุสหคโต
พฺยาปาโท  ปหีโน  ปริหายติ  อนาคามี  อนาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
สกทาคามิสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา  ฯเปฯ  โอฬาริโก  พฺยาปาโท  ปหีโน
ปริหายติ สกทาคามี สกทาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๒๙]   สกทาคามิสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา  ปริหายติ  สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  โสตาปนฺนสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา
ปริหายติ   โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
สกทาคามิสฺส      สกฺกายทิฏฺิ     ปหีนา     ปริหายติ     สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  โสตาปนฺนสฺส  วิจิกิจฺฉา  ปหีนา ฯเปฯ
อปายคมนิโย  โมโห  ปหีโน  ปริหายติ  โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   สกทาคามิสฺส  วิจิกิจฺฉา  ปหีนา  ฯเปฯ
โอฬาริโก   กามราโค  ปหีโน  โอฬาริโก  พฺยาปาโท  ปหีโน  ปริหายติ
สกทาคามี    สกทาคามิผลาติ    ฯ    อามนฺตา    ฯ    โสตาปนฺนสฺส
สกฺกายทิฏฺิ   ปหีนา   ฯเปฯ   อปายคมนิโย   โมโห  ปหีโน  ปริหายติ
โสตาปนฺโน โสตาปตฺติผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๓๐]   โสตาปนฺนสฺส    สกฺกายทิฏฺิ   ปหีนา   น   ปริหายติ
โสตาปนฺโน   โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อรหโต  ราโค  ปหีโน
น   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ   น   เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
โสตาปนฺนสฺส    สกฺกายทิฏฺิ    ปหีนา    น    ปริหายติ   โสตาปนฺโน
โสตาปตฺติผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อรหโต   โทโส  ปหีโน  ฯเปฯ
อโนตฺตปฺปํ   ปหีนํ   น   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ  โสตาปนฺนสฺส  วิจิกิจฺฉา  ปหีนา  ฯเปฯ  อปายคมนิโย
โมโห    ปหีโน    น   ปริหายติ   โสตาปนฺโน   โสตาปตฺติผลาติ   ฯ
อามนฺตา   ฯ   อรหโต   ราโค   ปหีโน  ฯเปฯ  อโนตฺตปฺปํ  ปหีนํ  น
ปริหายติ อรหา อรหตฺตาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๓๑]   สกทาคามิสฺส    สกฺกายทิฏฺิ   ปหีนา   น   ปริหายติ
สกทาคามี   สกทาคามิผลาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  อรหโต  ราโค  ปหีโน
ฯเปฯ   อโนตฺตปฺปํ   ปหีนํ   น   ปริหายติ   อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  น
เหวํ    วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   สกทาคามิสฺส   วิจิกิจฺฉา   ปหีนา   ฯเปฯ
โอฬาริโก     พฺยาปาโท     ปหีโน     น    ปริหายติ    สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อรหโต   ราโค  ปหีโน  ฯเปฯ
อโนตฺตปฺปํ   ปหีนํ   น   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๓๒]   อนาคามิสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา  น  ปริหายติ  อนาคามี
อนาคามิผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อรหโต   ราโค   ปหีโน  ฯเปฯ
อโนตฺตปฺปํ   ปหีนํ   น   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   อนาคามิสฺส   วิจิกิจฺฉา   ปหีนา  ฯเปฯ  อณุสหคโต
พฺยาปาโท    ปหีโน    น   ปริหายติ   อนาคามี   อนาคามิผลาติ   ฯ
อามนฺตา   ฯ   อรหโต   ราโค   ปหีโน  ฯเปฯ  อโนตฺตปฺปํ  ปหีนํ  น
ปริหายติ อรหา อรหตฺตาติ ฯ น เหวํ  วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๓๓]   โสตาปนฺนสฺส    สกฺกายทิฏฺิ   ปหีนา   น   ปริหายติ
โสตาปนฺโน  โสตาปตฺติผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อนาคามิสฺส  สกฺกายทิฏฺิ
ปหีนา   ฯเปฯ   อณุสหคโต  พฺยาปาโท  ปหีโน  น  ปริหายติ  อนาคามี
อนาคามิผลาติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  โสตาปนฺนสฺส  วิจิกิจฺฉา
ปหีนา   ฯเปฯ  อปายคมนิโย  โมโห  ปหีโน  น  ปริหายติ  โสตาปนฺโน
โสตาปตฺติผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อนาคามิสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา
ฯเปฯ    อณุสหคโต    พฺยาปาโท   ปหีโน   น   ปริหายติ   อนาคามี
อนาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๓๔]   สกทาคามิสฺส    สกฺกายทิฏฺิ   ปหีนา   น   ปริหายติ
สกทาคามี   สกทาคามิผลาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อนาคามิสฺส  สกฺกายทิฏฺิ
ปหีนา   ฯเปฯ   อณุสหคโต  พฺยาปาโท  ปหีโน  น  ปริหายติ  อนาคามี
อนาคามิผลาติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  สกทาคามิสฺส  วิจิกิจฺฉา
ปหีนา   ฯเปฯ  โอฬาริโก  พฺยาปาโท  ปหีโน  น  ปริหายติ  สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อนาคามิสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา
ฯเปฯ    อณุสหคโต    พฺยาปาโท   ปหีโน   น   ปริหายติ   อนาคามี
อนาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๓๕]   โสตาปนฺนสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา น ปริหายติ โสตาปนฺโน
โสตาปตฺติผลาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  สกทาคามิสฺส  สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา
ฯเปฯ    โอฬาริโก   พฺยาปาโท   ปหีโน   น   ปริหายติ   สกทาคามี
สกทาคามิผลาติ    ฯ    น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   โสตาปนฺนสฺส
วิจิกิจฺฉา   ปหีนา   ฯเปฯ   อปายคมนิโย  โมโห  ปหีโน  น  ปริหายติ
โสตาปนฺโน    โสตาปตฺติผลาติ    ฯ    อามนฺตา    ฯ   สกทาคามิสฺส
สกฺกายทิฏฺิ  ปหีนา  ฯเปฯ  โอฬาริโก  พฺยาปาโท  ปหีโน  น  ปริหายติ
สกทาคามี สกทาคามิผลาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๓๖]   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  นนุ
อรหโต   ราโค   ปหีโน   อุจฺฉินฺนมูโล   ตาลาวตฺถุกโต  อนภาวํ  กโต
อายตึอนุปฺปาทธมฺโมติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  หญฺจิ  อรหโต  ราโค  ปหีโน
อุจฺฉินฺนมูโล   ตาลาวตฺถุกโต   อนภาวํ   กโต  อายตึอนุปฺปาทธมฺโม  โน
วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ อรหา อรหตฺตาติ ฯ
     [๒๓๗]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ นนุ อรหโต
โทโส   ปหีโน   ฯเปฯ   โมโห   ปหีโน  มาโน  ปหีโน  ทิฏฺิ  ปหีนา
วิจิกิจฺฉา    ปหีนา    ถีนํ    ปหีนํ    อุทฺธจฺจํ   ปหีนํ   อหิริกํ   ปหีนํ
อโนตฺตปฺปํ   ปหีนํ   อุจฺฉินฺนมูลํ   ตาลาวตฺถุกตํ   อนภาวํ   กตํ  อายตึ-
อนุปฺปาทธมฺมนฺติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  หญฺจิ  อรหโต  อโนตฺตปฺปํ  ปหีนํ
อุจฺฉินฺนมูลํ    ตาลาวตฺถุกตํ    อนภาวํ   กตํ   อายตึอนุปฺปาทธมฺมํ   โน
วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ อรหา อรหตฺตาติ ฯ
     [๒๓๘]   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  นนุ
อรหโต   ราคปฺปหานาย   มคฺโค   ภาวิโตติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  หญฺจิ
อรหโต   ราคปฺปหานาย   มคฺโค   ภาวิโต   โน   วต  เร  วตฺตพฺเพ
ปริหายติ อรหา อรหตฺตาติ ฯ
     [๒๓๙]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ นนุ อรหโต
ราคปฺปหานาย   สติปฏฺานา   ภาวิตา   ฯเปฯ   สมฺมปฺปธานา  ภาวิตา
อิทฺธิปาทา   ภาวิตา   อินฺทฺริยา   ภาวิตา   พลา   ภาวิตา  โพชฺฌงฺคา
ภาวิตาติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  หญฺจิ  อรหโต  ราคปฺปหานาย  โพชฺฌงฺคา
ภาวิตา โน วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ อรหา อรหตฺตาติ ฯ
     [๒๔๐]   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  นนุ
อรหโต   โทสปฺปหานาย   ฯเปฯ   อโนตฺตปฺปปฺปหานาย  มคฺโค  ภาวิโต
ฯเปฯ    โพชฺฌงฺคา   ภาวิตาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   หญฺจิ   อรหโต
อโนตฺตปฺปปฺปหานาย   โพชฺฌงฺคา   ภาวิตา   โน   วต   เร  วตฺตพฺเพ
ปริหายติ อรหา อรหตฺตาติ ฯ
     [๒๔๑]   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  นนุ
อรหา    วีตราโค    วีตโทโส    วีตโมโห   กตกรณีโย   โอหิตภาโร
อนุปฺปตฺตสทตฺโถ      ปริกฺขีณภวสญฺโชโน      สมฺมทญฺา      วิมุตฺโต
อุกฺขิตฺตปลิโฆ     สงฺกิณฺณปริโข    อพฺพุฬฺเหสิโก    นิรคฺคโฬ     อริโย
ปนฺนทฺธโช    ปนฺนภาโร    วิสญฺุตฺโต    สุวิชิตวิชโย    ทุกฺขํ    ตสฺส
ปริญฺาตํ    สมุทโย    ปหีโน   นิโรโธ   สจฺฉิกโต   มคฺโค   ภาวิโต
อภิญฺเยฺยํ    อภิญฺาตํ    ปริญฺเยฺยํ    ปริญฺาตํ    ปหาตพฺพํ    ปหีนํ
ภาเวตพฺพํ    ภาวิตํ    สจฺฉิกาตพฺพํ    สจฺฉิกตนฺติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ
หญฺจิ    อรหา   วีตราโค   วีตโทโส   ฯเปฯ   สจฺฉิกาตพฺพํ   สจฺฉิกตํ
โน วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ อรหา อรหตฺตาติ ฯ
     [๒๔๒]   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ  ฯ  สมยวิมุตฺโต  อรหา
อรหตฺตา   ปริหายติ  อสมยวิมุตฺโต  อรหา  อรหตฺตา  น  ปริหายตีติ  ฯ
สมยวิมุตฺโต    อรหา    อรหตฺตา    ปริหายตีติ    ฯ   อามนฺตา   ฯ
อสมยวิมุตฺโต   อรหา  อรหตฺตา  ปริหายตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ
อสมยวิมุตฺโต   อรหา   อรหตฺตา   น   ปริหายตีติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ
สมยวิมุตฺโต อรหา อรหตฺตา น ปริหายตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     [๒๔๓]   สมยวิมุตฺตสฺส    อรหโต   ราโค   ปหีโน   ปริหายติ
สมยวิมุตฺโต   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อสมยวิมุตฺตสฺส
อรหโต   ราโค  ปหีโน  ปริหายติ  อสมยวิมุตฺโต  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯ  สมยวิมุตฺตสฺส  อรหโต  โทโส  ปหีโน  ฯเปฯ
อโนตฺตปฺปํ    ปหีนํ   ปริหายติ   สมยวิมุตฺโต   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ
อามนฺตา  ฯ  อสมยวิมุตฺตสฺส  อรหโต  โทโส  ปหีโน  ฯเปฯ  อโนตฺตปฺปํ
ปหีนํ   ปริหายติ   อสมยวิมุตฺโต   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ   ฯ   สมยวิมุตฺตสฺส   อรหโต  ราคปฺปหานาย  มคฺโค  ภาวิโต
ปริหายติ  สมยวิมุตฺโต  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา ฯ อสมยวิมุตฺตสฺส
อรหโต    ราคปฺปหานาย   มคฺโค   ภาวิโต   ปริหายติ   อสมยวิมุตฺโต
อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  สมยวิมุตฺตสฺส  อรหโต
ราคปฺปหานาย   สติปฏฺานา   ภาวิตา   ฯเปฯ   สมฺมปฺปธานา  ภาวิตา
อิทฺธิปาทา   ภาวิตา   อินฺทฺริยา   ภาวิตา   พลา   ภาวิตา  โพชฺฌงฺคา
ภาวิตา   ปริหายติ   สมยวิมุตฺโต   อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อสมยวิมุตฺตสฺส   อรหโต   ราคปฺปหานาย   สติปฏฺานา  ภาวิตา  ฯเปฯ
โพชฺฌงฺคา   ภาวิตา   ปริหายติ   อสมยวิมุตฺโต   อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯ  สมยวิมุตฺตสฺส  อรหโต  โทสปฺปหานาย  ฯเปฯ
อโนตฺตปฺปปฺปหานาย    มคฺโค   ภาวิโต   ฯเปฯ   โพชฺฌงฺคา   ภาวิตา
ปริหายติ    สมยวิมุตฺโต    อรหา    อรหตฺตาติ    ฯ   อามนฺตา   ฯ
อสมยวิมุตฺตสฺส   อรหโต   อโนตฺตปฺปปฺปหานาย   มคฺโค  ภาวิโต  ฯเปฯ
โพชฺฌงฺคา   ภาวิตา   ปริหายติ   อสมยวิมุตฺโต   อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๔๔]   สมยวิมุตฺโต   อรหา   วีตราโค   วีตโทโส   วีตโมโห
กตกรณีโย     โอหิตภาโร     อนุปฺปตฺตสทตฺโถ     ปริกฺขีณภวสญฺโชโน
สมฺมทญฺา    วิมุตฺโต    อุกฺขิตฺตปลิโฆ    สงฺกิณฺณปริโข    อพฺพุฬฺเหสิโก
นิรคฺคโฬ    อริโย   ปนฺนทฺธโช   ปนฺนภาโร   วิสญฺุตฺโต   สุวิชิตวิชโย
ทุกฺขํ   ตสฺส   ปริญฺาตํ   สมุทโย   ปหีโน   นิโรโธ  สจฺฉิกโต  มคฺโค
ภาวิโต    อภิญฺเยฺยํ    อภิญฺาตํ    ปริญฺเยฺยํ   ปริญฺาตํ   ปหาตพฺพํ
ปหีนํ   ภาเวตพฺพํ   ภาวิตํ  สจฺฉิกาตพฺพํ  สจฺฉิกตํ  ปริหายติ  สมยวิมุตฺโต
อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  อสมยวิมุตฺโต  อรหา  วีตราโค
วีตโทโส    ฯเปฯ    สจฺฉิกาตพฺพํ   สจฺฉิกตํ   ปริหายติ   อสมยวิมุตฺโต
อรหา อรหตฺตาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๔๕]   อสมยวิมุตฺตสฺส   อรหโต   ราโค  ปหีโน  น  ปริหายติ
อสมยวิมุตฺโต   อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   สมยวิมุตฺตสฺส
อรหโต  ราโค  ปหีโน  น  ปริหายติ  สมยวิมุตฺโต  อรหา  อรหตฺตาติ ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯ   อสมยวิมุตฺตสฺส   อรหโต   โทโส   ปหีโน
ฯเปฯ    อโนตฺตปฺปํ    ปหีนํ    น   ปริหายติ   อสมยวิมุตฺโต   อรหา
อรหตฺตาติ    ฯ   อามนฺตา   ฯ   สมยวิมุตฺตสฺส   อรหโต   อโนตฺตปฺปํ
ปหีนํ   น   ปริหายติ   สมยวิมุตฺโต   อรหา   อรหตฺตาติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ   ฯ   อสมยวิมุตฺตสฺส  อรหโต  ราคปฺปหานาย  มคฺโค  ภาวิโต
ฯเปฯ    โพชฺฌงฺคา   ภาวิตา   น   ปริหายติ   อสมยวิมุตฺโต   อรหา
อรหตฺตาติ ฯ
     {๒๔๕.๑}   อามนฺตา   ฯ  สมยวิมุตฺตสฺส  อรหโต  ราคปฺปหานาย
มคฺโค  ภาวิโต  ฯเปฯ  โพชฺฌงฺคา  ภาวิตา  น  ปริหายติ   สมยวิมุตฺโต
อรหา   อรหตฺตาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  อสมยวิมุตฺตสฺส  อรหโต
โทสปฺปหานาย   ฯเปฯ   อโนตฺตปฺปปฺปหานาย   มคฺโค   ภาวิโต  ฯเปฯ
โพชฺฌงฺคา   ภาวิตา  น  ปริหายติ  อสมยวิมุตฺโต  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ
อามนฺตา    ฯ   สมยวิมุตฺตสฺส   อรหโต   อโนตฺตปฺปปฺปหานาย   มคฺโค
ภาวิโต    ฯเปฯ   โพชฺฌงฺคา   ภาวิตา   น   ปริหายติ   สมยวิมุตฺโต
อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  อสมยวิมุตฺโต  อรหา
วีตราโค    วีตโทโส   ฯเปฯ   สจฺฉิกาตพฺพํ   สจฺฉิกตํ   น   ปริหายติ
อสมยวิมุตฺโต    อรหา   อรหตฺตาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   สมยวิมุตฺโต
อรหา    วีตราโค    วีตโทโส   ฯเปฯ   สจฺฉิกาตพฺพํ    สจฺฉิกตํ   น
ปริหายติ สมยวิมุตฺโต อรหา อรหตฺตาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๔๖]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ สารีปุตฺโต
เถโร  ปริหายิตฺถ  อรหตฺตาติ  ฯ  น  เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ มหาโมคฺคลฺลาโน
เถโร    มหากสฺสโป   เถโร   มหากจฺจายโน   เถโร   มหาโกฏฺิโก
เถโร    มหาปณฺโก    เถโร    ปริหายิตฺถ    อรหตฺตาติ    ฯ   น
เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯ  สารีปุตฺโต  เถโร  น  ปริหายิตฺถ  อรหตฺตาติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   หญฺจิ  สารีปุตฺโต  เถโร  น  ปริหายิตฺถ  อรหตฺตา  โน
วต   เร  วตฺตพฺเพ  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  มหาโมคฺคลฺลาโน
เถโร ... มหากสฺสโป เถโร ... มหากจฺจายโน เถโร ... มหาโกฏฺิโก
เถโร  ...  มหาปณฺโก  เถโร  น ปริหายิตฺถ อรหตฺตาติ ฯ อามนฺตา ฯ
หญฺจิ   มหาโมคฺคลฺลาโน   เถโร  ...  ฯเปฯ  มหาปณฺโก  เถโร  น
ปริหายิตฺถ อรหตฺตา โน วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ อรหา อรหตฺตาติ ฯ
     [๒๔๗]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  นนุ วุตฺตํ
ภควตา
                     อุจฺจาวจา หิ ปฏิปทา     สมเณน ปกาสิตา
                     น ปารํ ทิคุณํ ยนฺติ         นยิทํ เอกคุณํ มุตนฺติ ๑-
อตฺเถว   สุตฺตนฺโตติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เตน  หิ  น  วตฺตพฺพํ  ปริหายติ
@เชิงอรรถ: ๑. ขุ. สุ. ๓๘๔ ฯ
อรหา อรหตฺตาติ ฯ
     [๒๔๘]   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ
ฉินฺนสฺส  เฉทิยนฺติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  อตฺถิ ฉินฺนสฺส เฉทิยนฺติ ฯ
อามนฺตา ฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา
                    วีตตณฺโห อนาทาโน      กิจฺจํ ยสฺส น วิชฺชติ
                    ฉินฺนสฺส เฉทิยํ นตฺถิ      โอฆปาโส สมูหโตติ
อตฺเถว   สุตฺตนฺโตติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  เตน  หิ  น  วตฺตพฺพํ  อตฺถิ
ฉินฺนสฺส เฉทิยนฺติ ฯ
     [๒๔๙]   ปริหายติ   อรหา   อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ
กตสฺส  ปฏิจโยติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  อตฺถิ  กตสฺส  ปฏิจโยติ ฯ
อามนฺตา ฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา
                    ตสฺส สมฺมาวิมุตฺตสฺส       สนฺตจิตฺตสฺส ภิกฺขุโน
                    กตสฺส ปฏิจโย นตฺถิ        กรณียํ น วิชฺชติ
                    เสโล ยถา เอกฆโน         วาเตน น สมีรติ
                    เอวํ รูปา รสา สทฺทา        คนฺธา ผสฺสา จ เกวลา
                    อิฏฺา ธมฺมา อนิฏฺา จ   นปฺปเวเธนฺติ ตาทิโน
                    ิตํ จิตฺตํ วิปฺปมุตฺตํ         วยํ จสฺสานุปสฺสตีติ ๑-
อตฺเถว   สุตฺตนฺโตติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  เตน  หิ  น  วตฺตพฺพํ  อตฺถิ
กตสฺส ปฏิจโยติ ฯ
@เชิงอรรถ:  วิ. ม. ๒. ๑๑
     [๒๕๐]   น  วตฺตพฺพํ  ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ อามนฺตา ฯ
นนุ   วุตฺตํ   ภควตา   ปญฺจิเม  ภิกฺขเว  ธมฺมา  สมยวิมุตฺตสฺส  ภิกฺขุโน
ปริหานาย    สํวตฺตนฺติ    กตเม   ปญฺจ   กมฺมารามตา   ภสฺสารามตา
นิทฺทารามตา   สงฺคณิการามตา   ยถา   วิมุตฺตํ   จิตฺตํ  น  ปจฺจเวกฺขติ
อิเม   โข   ภิกฺขเว   ปญฺจ  ธมฺมา  สมยวิมุตฺตสฺส  ภิกฺขุโน  ปริหานาย
สํวตฺตนฺตีติ  ๑-  อตฺเถว  สุตฺตนฺโตติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เตน หิ ปริหายติ
อรหา อรหตฺตาติ ฯ
     [๒๕๑]   อตฺถิ  อรหโต  กมฺมารามตาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ อตฺถิ
อรหโต  กมฺมารามตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ อรหโต ราโค กามราโค
กามราคปริยุฏฺานํ   กามราคสญฺโชนํ  กาโมโฆ  กามโยโค  กามจฺฉนฺท-
นีวรณนฺติ   ฯ   น   เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  อตฺถิ  อรหโต  ภสฺสารามตา
อตฺถิ   อรหโต   นิทฺทารามตา   อตฺถิ   อรหโต   สงฺคณิการามตาติ  ฯ
น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  อตฺถิ  อรหโต  สงฺคณิการามตาติ  ฯ อามนฺตา ฯ
อตฺถิ   อรหโต  ราโค  กามราโค  กามราคปริยุฏฺานํ  กามราคสญฺโชนํ
กาโมโฆ กามโยโค กามจฺฉนฺทนีวรณนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๕๒]   ปริหายติ   อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อรหา
อรหตฺตา   ปริหายมาโน   กึ  ปริยุฏฺิโต  ปริหายตีติ  ฯ  ราคปริยุฏฺิโต
ปริหายตีติ   ฯ   ปริยุฏฺานํ   กึ  ปฏิจฺจ  อุปฺปชฺชตีติ  ฯ  อนุสยํ  ปฏิจฺจ
อุปฺปชฺชตีติ  ฯ  อตฺถิ  อรหโต  อนุสยาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
@เชิงอรรถ:  อํ. ปญฺจก. ๑๙๓ ฯ
อตฺถิ  อรหโต  อนุสยาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ อรหโต กามราคานุสโย
ปฏิฆานุสโย       มานานุสโย       ทิฏฺานุสโย       วิจิกิจฺฉานุสโย
ภวราคานุสโย  อวิชฺชานุสโยติ  ฯ  น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ โทสปริยุฏฺิโต
ปริหายตีติ    ฯเปฯ    โมหปริยุฏฺิโต    ปริหายตีติ    ฯ   ปริยุฏฺานํ
กึ   ปฏิจฺจ   อุปฺปชฺชตีติ   ฯ   อนุสยํ   ปฏิจฺจ   อุปฺปชฺชตีติ   ฯ  อตฺถิ
อรหโต   อนุสยาติ    ฯ   น   เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อตฺถิ  อรหโต
อนุสยาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อตฺถิ  อรหโต  กามราคานุสโย  ฯเปฯ
อวิชฺชานุสโยติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๕๓]   ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อรหโต
อรหตฺตา   ปริหายมานสฺส   กึ   อุปจยํ   คจฺฉตีติ   ฯ   ราโค  อุปจยํ
คจฺฉตีติ   ฯ   สกฺกายทิฏฺิ   อุปจยํ   คจฺฉตีติ   ฯ   วิจิกิจฺฉา   อุปจยํ
คจฺฉตีติ   ฯ  สีลพฺพตปรามาโส  อุปจยํ  คจฺฉตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ   โทโส   อุปจยํ   คจฺฉตีติ   ฯเปฯ  โมโห  อุปจยํ  คจฺฉตีติ  ฯ
สกฺกายทิฏฺิ   อุปจยํ   คจฺฉตีติ   ฯ   วิจิกิจฺฉา   อุปจยํ   คจฺฉตีติ   ฯ
สีลพฺพตปรามาโส อุปจยํ คจฺฉตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๕๔]   ปริหายติ   อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อรหา
อาจินตีติ   ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหา  อปจินตีติ  ฯ  น
เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหา  ปชหตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
อรหา  อุปาทิยตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหา  วิสิเนตีติ  ฯ
น   เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหา  อุสฺสิเนตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ   อรหา   วิธูเปตีติ   ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อรหา
สนฺธูเปตีติ   ฯ   น   เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  นนุ  อรหา  เนวาจินาติ
น   อปจินาติ   อปจินิตฺวา   ิโตติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  หญฺจิ  อรหา
เนวาจินาติ   น   อปจินาติ  อปจินิตฺวา  ิโต  โน  วต  เร  วตฺตพฺเพ
ปริหายติ  อรหา  อรหตฺตาติ  ฯ  นนุ  อรหา  เนว  ปชหติ  น อุปาทิยติ
ปชหิตฺวา   ิโตติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  หญฺจิ  อรหา  เนว  ปชหติ  น
อุปาทิยติ   ปชหิตฺวา   ิโต  โน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  ปริหายติ  อรหา
อรหตฺตาติ   ฯ   นนุ   อรหา   เนว  วิสิเนติ  น  อุสฺสิเนติ  วิสินิตฺวา
ิโตติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  หญฺจิ  อรหา  เนว  วิสิเนติ  น  อุสฺสิเนติ
วิสินิตฺวา  ิโต  โน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  ปริหายติ  อรหา อรหตฺตาติ ฯ
นนุ  อรหา  เนว  วิธูเปติ  น  สนฺธูเปติ วิธูเปตฺวา ิโตติ ฯ อามนฺตา ฯ
หญฺจิ   อรหา   เนว   วิธูเปติ   น   สนฺธูเปติ  วิธูเปตฺวา  ิโต  โน
วต เร วตฺตพฺเพ ปริหายติ อรหา อรหตฺตาติ ฯ
                                        ปริหานิกถา ฯ
                                              -----
                                        พฺรหฺมจริยกถา
     [๒๕๕]   นตฺถิ  เทเวสุ  พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ สพฺเพ
เทวา    ชฬา    เอฬมูคา    อวิญฺู    หตฺถสํวาจิกา    น   ปฏิพลา
สุภาสิตทุพฺภาสิตานํ   อตฺถมญฺาตุํ  สพฺเพ  เทวา  น  พุทฺเธ  ปสนฺนา  น
ธมฺเม   ปสนฺนา   น   สงฺเฆ  ปสนฺนา  น  พุทฺธํ  ภควนฺตํ  ปยิรุปาสนฺติ
น   พุทฺธํ   ภควนฺตํ   ปญฺหํ   ปุจฺฉนฺติ   น   พุทฺเธน   ภควตา  ปญฺเห
วิสชฺชิเต    อตฺตมนา    สพฺเพ    เทวา   กมฺมาวรเณน   สมนฺนาคตา
กิเลสาวรเณน    สมนฺนาคตา   วิปากาวรเณน   สมนฺนาคตา   อสฺสทฺธา
อจฺฉนฺทิกา   ทุปฺปญฺา   อภพฺพา   นิยามํ   โอกฺกมิตุํ   กุสเลสุ  ธมฺเมสุ
สมฺมตฺตํ    สพฺเพ    เทวา   มาตุฆาตกา   ปิตุฆาตกา   อรหนฺตฆาตกา
รุหิรุปฺปาทกา     สงฺฆเภทกา     สพฺเพ     เทวา     ปาณาติปาติโน
อทินฺนาทายิโน    กาเมสุ    มิจฺฉาจาริโน    มุสาวาทิโน    ปิสุณวาจา
ผรุสวาจา       สมฺผปฺปลาปิโน       อภิชฺฌาลุโน      พฺยาปนฺนจิตฺตา
มิจฺฉาทิฏฺิกาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๕๕.๑}   นนุ   อตฺถิ   เทวา   อชฬา   อเนฬมูคา  วิญฺู  น
หตฺถสํวาจิกา     ปฏิพลา    สุภาสิตทุพฺภาสิตานํ    อตฺถมญฺาตุํ    อตฺถิ
เทวา  พุทฺเธ  ปสนฺนา  ธมฺเม  ปสนฺนา  สงฺเฆ  ปสนฺนา  พุทฺธํ  ภควนฺตํ
ปยิรุปาสนฺติ    พุทฺธํ    ภควนฺตํ    ปญฺหํ   ปุจฺฉนฺติ   พุทฺเธน   ภควตา
ปญฺเห   วิสชฺชิเต   อตฺตมนา   โหนฺติ   อตฺถิ  เทวา  น  กมฺมาวรเณน
สมนฺนาคตา    น    กิเลสาวรเณน   สมนฺนาคตา   น   วิปากาวรเณน
สมนฺนาคตา   สทฺธา   ฉนฺทิกา   ปญฺวนฺโต   ภพฺพา   นิยามํ  โอกฺกมิตุํ
กุสเลสุ  ธมฺเมสุ  สมฺมตฺตํ  อตฺถิ  เทวา  น  มาตุฆาตกา  น  ปิตุฆาตกา
น   อรหนฺตฆาตกา   น   รุหิรุปฺปาทกา   น  สงฺฆเภทกา  อตฺถิ  เทวา
น   ปาณาติปาติโน   น   อทินฺนาทายิโน  น  กาเมสุ  มิจฺฉาจาริโน  น
มุสาวาทิโน   น   ปิสุณวาจา   น   ผรุสวาจา   น  สมฺผปฺปลาปิโน  น
อภิชฺฌาลุโน อพฺยาปนฺนจิตฺตา สมฺมาทิฏฺิกาติ ฯ อามนฺตา ฯ
     {๒๕๕.๒}   หญฺจิ   อตฺถิ   เทวา   อชฬา  อเนฬมูคา  วิญฺู  น
หตฺถสํวาจิกา    ปฏิพลา    สุภาสิตทุพฺภาสิตานํ    อตฺถมญฺาตุํ    ฯเปฯ
อตฺถิ  เทวา  พุทฺเธ  ปสนฺนา  ฯเปฯ  สมฺมาทิฏฺิกา โน วต เร วตฺตพฺเพ
นตฺถิ เทเวสุ พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ
     [๒๕๖]   อตฺถิ  เทเวสุ  พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ
ตตฺถ    ปพฺพชฺชา    มุณฺฑิยํ    กาสาวธารณา    ปตฺตธารณา   เทเวสุ
สมฺมาสมฺพุทฺธา    อุปฺปชฺชนฺติ    ปจฺเจกสมฺพุทฺธา   อุปฺปชฺชนฺติ   สาวกยุคํ
อุปฺปชฺชตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๕๗]   เทเวสุ ปพฺพชฺชา นตฺถีติ ฯ นตฺถิ เทเวสุ พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ
อามนฺตา    ฯ    ยตฺถ   อตฺถิ   ปพฺพชฺชา   ตตฺเถว   พฺรหฺมจริยวาโส
ยตฺถ  นตฺถิ  ปพฺพชฺชา  นตฺถิ  ตตฺถ  พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ    ยตฺถ    อตฺถิ   ปพฺพชฺชา   ตตฺเถว   พฺรหฺมจริยวาโส   ยตฺถ
นตฺถิ   ปพฺพชฺชา   นตฺถิ   ตตฺถ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ
โย   ปพฺพชฺชติ   ตสฺเสว   พฺรหฺมจริยวาโส   โย   น  ปพฺพชฺชติ  นตฺถิ
ตสฺส พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๕๘]   เทเวสุ  มุณฺฑิยํ นตฺถีติ ฯ นตฺถิ เทเวสุ พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ
อามนฺตา    ฯ    ยตฺถ    อตฺถิ    มุณฺฑิยํ   ตตฺเถว   พฺรหฺมจริยวาโส
ยตฺถ   นตฺถิ   มุณฺฑิยํ   นตฺถิ   ตตฺถ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ    ฯเปฯ   ยตฺถ   อตฺถิ   มุณฺฑิยํ   ตตฺเถว   พฺรหฺมจริยวาโส
ยตฺถ  นตฺถิ  มุณฺฑิยํ  นตฺถิ  ตตฺถ  พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ โย
มุณฺโฑ    โหติ   ตสฺเสว   พฺรหฺมจริยวาโส   โย   มุณฺโฑ   น   โหติ
นตฺถิ ตสฺส พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๕๙]   เทเวสุ  กาสาวธารณา นตฺถีติ ฯ นตฺถิ เทเวสุ พฺรหฺมจริย-
วาโสติ  ฯ อามนฺตา ฯ ยตฺถ อตฺถิ กาสาวธารณา ตตฺเถว พฺรหฺมจริยวาโส
ยตฺถ    นตฺถิ    กาสาวธารณา   นตฺถิ   ตตฺถ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   อตฺถ   อตฺถิ   กาสาวธารณา  ตตฺเถว
พฺรหฺมจริยวาโส     ยตฺถ     นตฺถิ    กาสาวธารณา    นตฺถิ    ตตฺถ
พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   โย  กาสาวํ  ธาเรติ  ตสฺเสว
พฺรหฺมจริยวาโส  โย  กาสาวํ  น  ธาเรติ นตฺถิ ตสฺส พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๖๐]   เทเวสุ  ปตฺตธารณา  นตฺถีติ  ฯ นตฺถิ เทเวสุ พฺรหฺมจริย-
วาโสติ    ฯ   อามนฺตา   ฯ   ยตฺถ   อตฺถิ   ปตฺตธารณา   ตตฺเถว
พฺรหฺมจริยวาโส     ยตฺถ     นตฺถิ     ปตฺตธารณา     นตฺถิ    ตตฺถ
พฺรหฺมจริยวาโสติ    ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   ยตฺถ   อตฺถิ
ปตฺตธารณา    ตตฺเถว    พฺรหฺมจริยวาโส   ยตฺถ   นตฺถิ   ปตฺตธารณา
นตฺถิ   ตตฺถ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  โย  ปตฺตํ  ธาเรติ
ตสฺเสว    พฺรหฺมจริยวาโส   โย   ปตฺตํ   น   ธาเรติ   นตฺถิ   ตสฺส
พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๖๑]   เทเวสุ  สมฺมาสมฺพุทฺธา  นุปฺปชฺชนฺตีติ  ฯ  นตฺถิ  เทเวสุ
พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  ยตฺถ  สมฺมาสมฺพุทฺธา  อุปฺปชฺชนฺติ
ตตฺเถว     พฺรหฺมจริยวาโส     ยตฺถ     สมฺมาสมฺพุทฺธา    นุปฺปชฺชนฺติ
นตฺถิ   ตตฺถ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  ยตฺถ
สมฺมาสมฺพุทฺธา     อุปฺปชฺชนฺติ     ตตฺเถว     พฺรหฺมจริยวาโส    ยตฺถ
สมฺมาสมฺพุทฺธา    นุปฺปชฺชนฺติ    นตฺถิ    ตตฺถ    พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ
อามนฺตา   ฯ   ลุมฺพินิยา   ภควา   ชาโต  โพธิยา  มูเล  อภิสมฺพุทฺโธ
พาราณสิยํ   ภควตา  ธมฺมจกฺกํ  ปวตฺติตํ  ตตฺถ  ตตฺเถว  พฺรหฺมจริยวาโส
นตฺถญฺตฺร พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๖๒]   เทเวสุ  ปจฺเจกสมฺพุทฺธา  นุปฺปชฺชนฺตีติ  ฯ  นตฺถิ  เทเวสุ
พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  ยตฺถ  ปจฺเจกสมฺพุทฺธา  อุปฺปชฺชนฺติ
ตตฺเถว   พฺรหฺมจริยวาโส   ยตฺถ   ปจฺเจกสมฺพุทฺธา   นุปฺปชฺชนฺติ   นตฺถิ
ตตฺถ  พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ  น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ ยตฺถ ปจฺเจกสมฺพุทฺธา
อุปฺปชฺชนฺติ     ตตฺเถว     พฺรหฺมจริยวาโส    ยตฺถ    ปจฺเจกสมฺพุทฺธา
นุปฺปชฺชนฺติ   นตฺถิ   ตตฺถ  พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  มชฺฌิเมสุ
ชนปเทสุ    ปจฺเจกสมฺพุทฺธา    อุปฺปชฺชนฺติ    ตตฺเถว   พฺรหฺมจริยวาโส
นตฺถญฺตฺร พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๖๓]   เทเวสุ   สาวกยุคํ   นุปฺปชฺชตีติ   ฯ   นตฺถิ   เทเวสุ
พฺรหฺมจริยวาโสติ    ฯ    อามนฺตา   ฯ   ยตฺถ   สาวกยุคํ   อุปฺปชฺชติ
ตตฺเถว   พฺรหฺมจริยวาโส   ยตฺถ   สาวกยุคํ   นุปฺปชฺชติ   นตฺถิ   ตตฺถ
พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ ยตฺถ สาวกยุคํ อุปฺปชฺชติ
ตตฺเถว   พฺรหฺมจริยวาโส   ยตฺถ   สาวกยุคํ   นุปฺปชฺชติ   นตฺถิ   ตตฺถ
พฺรหฺมจริยวาโสติ    ฯ   อามนฺตา   ฯ   มคเธสุ   สาวกยุคํ   อุปฺปนฺนํ
ตตฺเถว    พฺรหฺมจริยวาโส    นตฺถญฺตฺร    พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ   น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๖๔]   อตฺถิ  เทเวสุ พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ อามนฺตา ฯ สพฺพเทเวสุ
พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๖๕]   อตฺถิ   มนุสฺเสสุ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ
สพฺพมนุสฺเสสุ อตฺถิ พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๖๖]   อตฺถิ เทเวสุ พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ อามนฺตา ฯ อสญฺสตฺเตสุ
เทเวสุ อตฺถิ พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๖๗]   อตฺถิ   มนุสฺเสสุ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ
ปจฺจนฺติเมสุ   ชนปเทสุ   อตฺถิ  พฺรหฺมจริยวาโส  มิลกฺขูสุ  อวิญฺาตาเรสุ
ยตฺถ   นตฺถิ   คติ   ภิกฺขูนํ   ภิกฺขุนีนํ   อุปาสกานํ   อุปาสิกานนฺติ   ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๖๘]   อตฺถิ  เทเวสุ  พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ  อตฺถิ  ยตฺถ  อตฺถิ
อตฺถิ   ยตฺถ   นตฺถีติ   ฯ   อสญฺสตฺเตสุ   เทเวสุ  อตฺถิ  ยตฺถ  อตฺถิ
อตฺถิ    ยตฺถ   นตฺถิ   พฺรหฺมจริยวาโส   สญฺสตฺเตสุ   เทเวสุ   อตฺถิ
ยตฺถ   อตฺถิ   อตฺถิ   ยตฺถ   นตฺถิ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ   น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๖๘.๑}   เทเวสุ อตฺถิ ยตฺถ อตฺถิ อตฺถิ ยตฺถ นตฺถิ พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ
อามนฺตา     ฯ    กตฺถตฺถิ    กตฺถ    นตฺถีติ    ฯ     อสญฺสตฺเตสุ
สตฺเตสุ   เทเวสุ   นตฺถิ   พฺรหฺมจริยวาโส  สญฺสตฺเตสุ  เทเวสุ  อตฺถิ
พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ  อสญฺสตฺเตสุ  เทเวสุ  นตฺถิ  พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ
อามนฺตา    ฯ   สญฺสตฺเตสุ   เทเวสุ   นตฺถิ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๒๖๘.๒}   สญฺสตฺเตสุ   เทเวสุ   อตฺถิ   พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   อสญฺสตฺเตสุ   เทเวสุ  อตฺถิ  พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ  น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๖๙]   อตฺถิ   มนุสฺเสสุ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ   อตฺถิ  ยตฺถ
อตฺถิ   อตฺถิ   ยตฺถ   นตฺถีติ   ฯ   ปจฺจนฺติเมสุ  ชนปเทสุ  อตฺถิ  ยตฺถ
อตฺถิ   อตฺถิ   ยตฺถ   นตฺถิ   พฺรหฺมจริยวาโส   มิลกฺขูสุ  อวิญฺาตาเรสุ
ยตฺถ   นตฺถิ   คติ   ภิกฺขูนํ   ภิกฺขุนีนํ  อุปาสกานํ  อุปาสิกานํ  มชฺฌิเมสุ
ชนปเทสุ   อตฺถิ   ยตฺถ  อตฺถิ  อตฺถิ  ยตฺถ  นตฺถิ  พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     [๒๗๐]   มนุสฺเสสุ  อตฺถิ  ยตฺถ  อตฺถิ  อตฺถิ ยตฺถ นตฺถิ พฺรหฺมจริย-
วาโสติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   กตฺถตฺถิ  กตฺถ  นตฺถีติ  ฯ  ปจฺจนฺติเมสุ
ชนปเทสุ    นตฺถิ    พฺรหฺมจริยวาโส   มิลกฺขูสุ   อวิญฺาตาเรสุ   ยตฺถ
นตฺถิ    คติ    ภิกฺขูนํ    ภิกฺขุนีนํ   อุปาสกานํ   อุปาสิกานํ   มชฺฌิเมสุ
ชนปเทสุ   อตฺถิ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ   ปจฺจนฺติเมสุ  ชนปเทสุ  นตฺถิ
พฺรหฺมจริยวาโส   มิลกฺขูสุ   อวิญฺาตาเรสุ   ยตฺถ   นตฺถิ   คติ  ภิกฺขูนํ
ภิกฺขุนีนํ    อุปาสกานํ    อุปาสิกานนฺติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   มชฺฌิเมสุ
ชนปเทสุ  นตฺถิ  พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ  มชฺฌิเมสุ
ชนปเทสุ   อตฺถิ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ปจฺจนฺติเมสุ
ชนปเทสุ    อตฺถิ    พฺรหฺมจริยวาโส   มิลกฺขูสุ   อวิญฺาตาเรสุ   ยตฺถ
นตฺถิ   คติ   ภิกฺขูนํ   ภิกฺขุนีนํ   อุปาสกานํ  อุปาสิกานนฺติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๗๑]   อตฺถิ  เทเวสุ  พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  นนุ
วุตฺตํ   ภควตา  ตีหิ  ภิกฺขเว  าเนหิ  ชมฺพูทีปกา  มนุสฺสา  อุตฺตรกุรุเก
จ   มนุสฺเส   อธิคฺคณฺหนฺติ   เทเว  จ  ตาวตึเส  ฯ  กตเมหิ  ตีหิ  ฯ
สูรา   สติมนฺโต   อิธ   พฺรหฺมจริยวาโสติ  ๑-  อตฺเถว  สุตฺตนฺโตติ  ฯ
อามนฺตา ฯ เตน หิ นตฺถิ เทเวสุ พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ
     {๒๗๑.๑}   สาวตฺถิยํ   วุตฺตํ  ภควตา  อิธ  พฺรหฺมจริยวาโสติ  ฯ
อามนฺตา     ฯ     สาวตฺถิยญฺเว     พฺรหฺมจริยวาโส     นตฺถญฺตฺร
พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯ
     {๒๗๑.๒}   อนาคามิสฺส  ปุคฺคลสฺส  ปญฺโจรมฺภาคิยานิ  สญฺโชนานิ
ปหีนานิ     ปญฺจุทฺธมฺภาคิยานิ     สญฺโชนานิ     อปฺปหีนานิ     อิโต
จุตสฺส   ตตฺถ   อุปฺปนฺนสฺส   กุหึ   ผลุปฺปตฺตีติ   ฯ   ตตฺเถว  ฯ  หญฺจิ
อนาคามิสฺส    ปุคฺคลสฺส    ปญฺโจรมฺภาคิยานิ    สญฺโชนานิ    ปหีนานิ
ปญฺจุทฺธมฺภาคิยานิ    สญฺโชนานิ    อปฺปหีนานิ    อิโต   จุตสฺส   ตตฺถ
อุปฺปนฺนสฺส   ตหึ   ผลุปฺปตฺติ   โน   วต  เร  วตฺตพฺเพ  นตฺถิ  เทเวสุ
พฺรหฺมจริยวาโสติ    ฯ    อนาคามิสฺส    ปุคฺคลสฺส    ปญฺโจรมฺภาคิยานิ
สญฺโชนานิ        ปหีนานิ       ปญฺจุทฺธมฺภาคิยานิ       สญฺโชนานิ
@เชิงอรรถ:  อํ. นวก. ๔๗
อปฺปหีนานิ   อิโต   จุตสฺส   ตตฺถ   อุปฺปนฺนสฺส   กุหึ   ภาโรหรณํ  กุหึ
ทุกฺขปริญฺาตํ    กุหึ    กิเลสปฺปหานํ    กุหึ    นิโรธสจฺฉิกิริยา    กุหึ
อกุปฺปปฏิเวโธติ    ฯ    ตตฺเถว   ฯ   หญฺจิ   อนาคามิสฺส   ปุคฺคลสฺส
ปญฺโจรมฺภาคิยานิ      สญฺโชนานิ      ปหีนานิ      ปญฺจุทฺธมฺภาคิยานิ
สญฺโชนานิ    อปฺปหีนานิ    อิโต    จุตสฺส   ตตฺถ   อุปฺปนฺนสฺส   ตหึ
อกุปฺปปฏิเวโธ โน วต เร วตฺตพฺเพ นตฺถิ เทเวสุ พฺรหฺมจริยวาโสติ ฯ
     {๒๗๑.๓}   อนาคามิสฺส  ปุคฺคลสฺส  ปญฺโจรมฺภาคิยานิ  สญฺโชนานิ
ปหีนานิ    ปญฺจุทฺธมฺภาคิยานิ   สญฺโชนานิ   อปฺปหีนานิ   อิโต   จุตสฺส
ตตฺถ   อุปฺปนฺนสฺส   ตหึ   ผลุปฺปตฺติ  ตหึ  ภาโรหรณํ  ตหึ  ทุกฺขปริญฺาตํ
ตหึ    กิเลสปฺปหานํ    ตหึ    นิโรธสจฺฉิกิริยา    ตหึ   อกุปฺปปฏิเวโธ
เกนฏฺเน   วเทสิ   นตฺถิ   เทเวสุ   พฺรหฺมจริยวาโสติ   ฯ  หนฺท  หิ
อนาคามี ปุคฺคโล อิธ ภาวิเตน มคฺเคน ตตฺถ ผลํ สจฺฉิกโรติ ฯ
     [๒๗๒]   อนาคามี   ปุคฺคโล  อิธ  ภาวิเตน  มคฺเคน  ตตฺถ  ผลํ
สจฺฉิกโรตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  โสตาปนฺโน  ปุคฺคโล  ตตฺถ  ภาวิเตน
มคฺเคน  อิธ  ผลํ  สจฺฉิกโรตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ อนาคามี
ปุคฺคโล  อิธ  ภาวิเตน  มคฺเคน  ตตฺถ  ผลํ  สจฺฉิกโรตีติ  ฯ อามนฺตา ฯ
สกทาคามี   ปุคฺคโล   อิธ   ปรินิพฺพายิปุคฺคโล  ตตฺถ  ภาวิเตน  มคฺเคน
อิธ  ผลํ  สจฺฉิกโรตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ ฯเปฯ โสตาปนฺโน ปุคฺคโล
อิธ   ภาวิเตน   มคฺเคน   อิธ   ผลํ   สจฺฉิกโรตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ
อนาคามี  ปุคฺคโล  ตตฺถ  ภาวิเตน  มคฺเคน  ตตฺถ  ผลํ  สจฺฉิกโรตีติ  ฯ
น   เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  สกทาคามี  ปุคฺคโล  อิธ  ปรินิพฺพายิปุคฺคโล
อิธ   ภาวิเตน   มคฺเคน   อิธ   ผลํ   สจฺฉิกโรตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ
อนาคามี  ปุคฺคโล  ตตฺถ  ภาวิเตน  มคฺเคน  ตตฺถ  ผลํ สจฺฉิกโรตีติ ฯ น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๗๓]   อิธ   วิหายนิฏฺสฺส   ปุคฺคลสฺส  มคฺโค  จ  ภาวิยติ  น
จ   กิเลสา   ปหียนฺตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   โสตาปตฺติผลสจฺฉิกิริยาย
ปฏิปนฺนสฺส    ปุคฺคลสฺส    มคฺโค    จ    ภาวิยติ   น   จ   กิเลสา
ปหียนฺตีติ   ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อิธ  วิหายนิฏฺสฺส  ปุคฺคลสฺส
มคฺโค  จ  ภาวิยติ  น  จ กิเลสา ปหียนฺตีติ ฯ อามนฺตา ฯ สกทาคามิผล-
สจฺฉิกิริยาย    ปฏิปนฺนสฺส    ปุคฺคลสฺส    ฯเปฯ    อรหตฺตสจฺฉิกิริยาย
ปฏิปนฺนสฺส  ปุคฺคลสฺส  มคฺโค  จ  ภาวิยติ  น  จ  กิเลสา  ปหียนฺตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๗๔]   โสตาปตฺติผลสจฺฉิกิริยาย   ปฏิปนฺนสฺส   ปุคฺคลสฺส  อปุพฺพํ
อจริมํ   มคฺโค   จ   ภาวิยติ  กิเลสา  จ  ปหียนฺตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อิธ   วิหายนิฏฺสฺส   ปุคฺคลสฺส   อปุพฺพํ   อจริมํ   มคฺโค   จ  ภาวิยติ
กิเลสา   จ   ปหียนฺตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  สกทาคามิผล-
สจฺฉิกิริยาย    ปฏิปนฺนสฺส    ปุคฺคลสฺส    ฯเปฯ    อรหตฺตสจฺฉิกิริยาย
ปฏิปนฺนสฺส   ปุคฺคลสฺส   อปุพฺพํ   อจริมํ   มคฺโค   จ  ภาวิยติ  กิเลสา
จ   ปหียนฺตีติ   ฯ   อามนฺตา  ฯ  อิธ  วิหายนิฏฺสฺส  ปุคฺคลสฺส  อปุพฺพํ
อจริมํ   มคฺโค   จ   ภาวิยติ   กิเลสา   จ   ปหียนฺตีติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๗๕]   อนาคามี   ปุคฺคโล   กตกรณีโย   ภาวิตภาวโน   ตตฺถ
อุปปชฺชตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อรหา  อุปปชฺชตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ  อรหา  อุปปชฺชตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อตฺถิ  อรหโต ปุนพฺภโวติ ฯ
น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ  อตฺถิ  อรหโต  ปุนพฺภโวติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อรหา   ภเวน   ภวํ   คจฺฉติ   คติยา   คตึ  คจฺฉติ  สํสาเรน  สํสารํ
คจฺฉติ อุปปตฺติยา อุปปตฺตึ คจฺฉตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๗๖]   อนาคามี  ปุคฺคโล  กตกรณีโย  ภาวิตภาวโน อโนหฏภาโร
ตตฺถ  อุปปชฺชตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  ภาโรหรณาย  ปุน  มคฺคํ ภาเวตีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๗๗]   อนาคามี  ปุคฺคโล  กตกรณีโย  ภาวิตภาวโน  อปริญฺาต-
ทุกฺโข    อปฺปหีนกิเลโส    อสจฺฉิกตนิโรโธ   อปฺปฏิวิทฺธากุปฺโป   ตตฺถ
อุปปชฺชตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อกุปฺปปฏิเวธาย  ปุน  มคฺคํ  ภาเวตีติ ฯ น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๗๘]   อนาคามี  ปุคฺคโล  กตกรณีโย  ภาวิตภาวโน อโนหฏภาโร
ตตฺถ  อุปปชฺชติ  น  จ  ภาโรหรณาย  ปุน  มคฺคํ ภาเวตีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อโนหฏภาโร   จ   ตตฺถ   ปรินิพฺพายตีติ   ฯ   น  เหวํ  วตฺตพฺเพ  ฯ
อนาคามี     ปุคฺคโล    กตกรณีโย    ภาวิตภาวโน    อปริญฺาตทุกฺโข
อปฺปหีนกิเลโส           อสจฺฉิกตนิโรโธ           อปฺปฏิวิทฺธากุปฺโป
ตตฺถ     อุปปชฺชติ     น     จ     อกุปฺปปฏิเวธาย    ปุน    มคฺคํ
ภาเวตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  อปฺปฏิวิทฺธากุปฺโป  จ  ตตฺถ  ปรินิพฺพายตีติ ฯ
น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   ยถา   มิโค   สลฺเลน  วิทฺโธ  ทูรมฺปิ
คนฺตฺวา   กาลํ   กโรติ   เอวเมว   อนาคามี  ปุคฺคโล  อิธ  ภาวิเตน
มคฺเคน   ตตฺถ   ผลํ   สจฺฉิกโรตีติ   ฯ   ยถา  มิโค  สลฺเลน  วิทฺโธ
ทูรมฺปิ   คนฺตฺวา   สสลฺโลว  กาลํ  กโรติ  เอวเมว  อนาคามี  ปุคฺคโล
อิธ   ภาวิเตน   มคฺเคน   ตตฺถ  สสลฺโลว  ปรินิพฺพายตีติ  ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
                                        พฺรหฺมจริยกถา ฯ
                                              ------
                                           โอธิโสกถา
     [๒๗๙]   โอธิโสธิโส  กิเลเส  ชหตีติ ฯ อามนฺตา ฯ โสตาปตฺติผล-
สจฺฉิกิริยาย  ปฏิปนฺโน  ปุคฺคโล  ทุกฺขทสฺสเนน  กึ  ชหตีติ ฯ สกฺกายทิฏฺึ
วิจิกิจฺฉํ  สีลพฺพตปรามาสํ  ตเทกฏฺเ  จ  กิเลเส  เอกเทเส  ชหตีติ  ฯ
เอกเทสํ    โสตาปนฺโน    เอกเทสํ    น    โสตาปนฺโน    เอกเทสํ
โสตาปตฺติผลปฺปตฺโต   ปฏิลทฺโธ   อธิคโต   สจฺฉิกโต  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ
กาเยน  ผุสิตฺวา  วิหรติ  เอกเทสํ  น  กาเยน  ผุสิตฺวา วิหรติ เอกเทสํ
สตฺตกฺขตฺตุํปรโม    โกลํโกโล    เอกวีชี    พุทฺเธ    อเวจฺจปฺปสาเทน
สมนฺนาคโต    ธมฺเม   ฯเปฯ   สงฺเฆ   ฯเปฯ   อริยกนฺเตหิ   สีเลหิ
สมนฺนาคโต   เอกเทสํ   อริยกนฺเตหิ   สีเลหิ  น  สมนฺนาคโตติ  ฯ  น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๗๙.๑}   สมุทยทสฺสเนน    กึ    ชหตีติ    ฯ   สกฺกายทิฏฺ
ชหติ   วิจิกิจฺฉํ   สีลพฺพตปรามาสํ   ตเทกฏฺเ   จ  กิเลเส  เอกเทเส
ชหตีติ   ฯ   เอกเทสํ   โสตาปนฺโน  เอกเทสํ  น  โสตาปนฺโน  ฯเปฯ
เอกเทสํ   อริยกนฺเตหิ   สีเลหิ   สมนฺนาคโต   เอกเทสํ   อริยกนฺเตหิ
สีเลหิ น สมนฺนาคโตติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๗๙.๒}   นิโรธทสฺสเนน กึ ชหตีติ ฯ วิจิกิจฺฉํ ชหติ สีลพฺพตปรามาสํ
ตเทกฏฺเ จ กิเลเส เอกเทเส ชหตีติ ฯ เอกเทสํ โสตาปนฺโน เอกเทสํ น
โสตาปนฺโน  ฯเปฯ  เอกเทสํ  อริยกนฺเตหิ  สีเลหิ  สมนฺนาคโต เอกเทสํ
อริยกนฺเตหิ สีเลหิ น สมนฺนาคโตติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๗๙.๓}   มคฺคทสฺสเนน  กึ  ชหตีติ  ฯ สีลพฺพตปรามาสํ ตเทกฏฺเ
จ กิเลเส ชหตีติ ฯ เอกเทสํ โสตาปนฺโน เอกเทสํ น โสตาปนฺโน เอกเทสํ
โสตาปตฺติผลปฺปตฺโต   ปฏิลทฺโธ   อธิคโต   สจฺฉิกโต  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ
กาเยน  ผุสิตฺวา  วิหรติ  เอกเทสํ  น  กาเยน  ผุสิตฺวา วิหรติ เอกเทสํ
สตฺตกฺขตฺตุํปรโม    โกลํโกโล    เอกวีชี    พุทฺเธ    อเวจฺจปฺปสาเทน
สมนฺนาคโต    ธมฺเม   ฯเปฯ   สงฺเฆ   ฯเปฯ   อริยกนฺเตหิ   สีเลหิ
สมนฺนาคโต   เอกเทสํ   อริยกนฺเตหิ   สีเลหิ  น  สมนฺนาคโตติ  ฯ  น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๘๐]   สกทาคามิผลสจฺฉิกิริยาย  ปฏิปนฺโน  ปุคฺคโล  ทุกฺขทสฺสเนน
กึ  ชหตีติ  ฯ  โอฬาริกํ  กามราคํ  ชหติ โอฬาริกํ พฺยาปาทํ ตเทกฏฺเ จ
กิเลเส  เอกเทเส  ชหตีติ  ฯ เอกเทสํ สกทาคามี เอกเทสํ น สกทาคามี
เอกเทสํ   สกทาคามิผลปฺปตฺโต  ปฏิลทฺโธ  อธิคโต  สจฺฉิกโต  อุปสมฺปชฺช
วิหรติ   กาเยน   ผุสิตฺวา   วิหรติ   เอกเทสํ   น   กาเยน  ผุสิตฺวา
วิหรตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๘๐.๑}   สมุทยทสฺสเนน  กึ  ชหตีติ  ฯ  โอฬาริกํ กามราคํ ชหติ
โอฬาริกํ  พฺยาปาทํ  ตเทกฏฺเ  จ  กิเลเส เอกเทเส ชหตีติ ฯ เอกเทสํ
สกทาคามี   เอกเทสํ   น   สกทาคามี   เอกเทสํ  สกทาคามิผลปฺปตฺโต
ปฏิลทฺโธ  อธิคโต  สจฺฉิกโต  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  กาเยน  ผุสิตฺวา วิหรติ
เอกเทสํ น กาเยน ผุสิตฺวา วิหรตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๘๐.๒}   นิโรธทสฺสเนน  กึ  ชหตีติ  ฯ  โอฬาริกํ พฺยาปาทํ ชหติ
ตเทกฏฺเ  จ  กิเลเส เอกเทเส ชหตีติ ฯ เอกเทสํ สกทาคามี  เอกเทสํ
น    สกทาคามี   เอกเทสํ   สกทาคามิผลปฺปตฺโต   ปฏิลทฺโธ   อธิคโต
สจฺฉิกโต  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  กาเยน  ผุสิตฺวา วิหรติ เอกเทสํ น กาเยน
ผุสิตฺวา วิหรตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๘๐.๓}   มคฺคทสฺสเนน   กึ   ชหตีติ   ฯ  โอฬาริกํ  พฺยาปาทํ
ชหติ  ตเทกฏฺเ  จ  กิเลเส  ชหตีติ  ฯ  เอกเทสํ  สกทาคามี เอกเทสํ
น    สกทาคามี   เอกเทสํ   สกทาคามิผลปฺปตฺโต   ปฏิลทฺโธ   อธิคโต
สจฺฉิกโต   อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   กาเยน   ผุสิตฺวา   วิหรติ   เอกเทสํ
น กาเยน ผุสิตฺวา วิหรตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๘๑]   อนาคามิผลสจฺฉิกิริยาย  ปฏิปนฺโน  ปุคฺคโล  ทุกฺขทสฺสเนน
กึ  ชหตีติ  ฯ  อณุสหคตํ  กามราคํ  ชหติ  อณุสหคตํ  พฺยาปาทํ ตเทกฏฺเ
จ   กิเลเส   เอกเทเส  ชหตีติ  ฯ  เอกเทสํ  อนาคามี  เอกเทสํ  น
อนาคามี   เอกเทสํ   อนาคามิผลปฺปตฺโต   ปฏิลทฺโธ  อธิคโต  สจฺฉิกโต
อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   กาเยน   ผุสิตฺวา   วิหรติ  เอกเทสํ  น  กาเยน
ผุสิตฺวา   วิหรติ   เอกเทสํ   อนฺตรา   ปรินิพฺพายี  อุปหจฺจ  ปรินิพฺพายี
อสงฺขารปรินิพฺพายี     สสงฺขารปรินิพฺพายี     อุทฺธํโสโต    อกนิฏฺคามี
เอกเทสํ น อุทฺธํโสโต อกนิฏฺคามีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๘๑.๑}   สมุทยทสฺสเนน  กึ  ชหตีติ  ฯ  อณุสหคตํ กามราคํ ชหติ
อณุสหคตํ  พฺยาปาทํ  ตเทกฏฺเ  จ  กิเลเส เอกเทเส ชหตีติ ฯ เอกเทสํ
อนาคามี  เอกเทสํ  น  อนาคามี  ฯเปฯ เอกเทสํ อุทฺธํโสโต อกนิฏฺคามี
เอกเทสํ น อุทฺธํโสโต อกนิฏฺคามีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๘๑.๒}   นิโรธทสฺสเนน  กึ  ชหตีติ  ฯ  อณุสหคตํ พฺยาปาทํ ชหติ
ตเทกฏฺเ  จ  กิเลเส  เอกเทเส  ชหตีติ ฯ เอกเทสํ อนาคามี เอกเทสํ
น   อนาคามี   ฯเปฯ  เอกเทสํ  อุทฺธํโสโต  อกนิฏฺคามี  เอกเทสํ  น
อุทฺธํโสโต อกนิฏฺคามีติ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๘๑.๓}   มคฺคทสฺสเนน กึ ชหตีติ ฯ ตเทกฏฺเ จ กิเลเส ชหตีติ ฯ
เอกเทสํ  อนาคามี  เอกเทสํ  น  อนาคามี  เอกเทสํ อนาคามิผลปฺปตฺโต
ปฏิลทฺโธ  อธิคโต  สจฺฉิกโต  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  กาเยน  ผุสิตฺวา วิหรติ
เอกเทสํ   น   กาเยน   ผุสิตฺวา   วิหรติ  เอกเทสํ  อนฺตราปรินิพฺพายี
อุปหจฺจ   ปรินิพฺพายี   อสงฺขารปรินิพฺพายี  สสงฺขารปรินิพฺพายี  อุทฺธํโสโต
อกนิฏฺคามี   เอกเทสํ   น   อุทฺธํโสโต   อกนิฏฺคามีติ   ฯ  น  เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๘๒]   อรหตฺตสจฺฉิกิริยาย  ปฏิปนฺโน  ปุคฺคโล  ทุกฺขทสฺสเนน  กึ
ชหตีติ   ฯ   รูปราคํ   อรูปราคํ  มานํ  อุทฺธจฺจํ  อวิชฺชํ  ตเทกฏฺเ  จ
กิเลเส   เอกเทเส  ชหตีติ  ฯ  เอกเทสํ  อรหา  เอกเทสํ  น  อรหา
เอกเทสํ   อรหตฺตปฺปตฺโต   ปฏิลทฺโธ   อธิคโต   สจฺฉิกโต   อุปสมฺปชฺช
วิหรติ   กาเยน   ผุสิตฺวา   วิหรติ   เอกเทสํ   น   กาเยน  ผุสิตฺวา
วิหรติ  เอกเทสํ  วีตราโค  วีตโทโส  วีตโมโห  กตกรณีโย  โอหิตภาโร
อนุปฺปตฺตสทตฺโถ      ปริกฺขีณภวสญฺโชโน      สมฺมทญฺา      วิมุตฺโต
อุกฺขิตฺตปลิโฆ   สงฺกิณฺณปริโข  อพฺพุฬฺเหสิโก  นิรคฺคโฬ  อริโย  ปนฺนทฺธโช
ธโช    ปนฺนภาโร    วิสญฺุตฺโต   สุวิชิตวิชโย   ทุกฺขนฺตสฺส   ปริญฺาตํ
สมุทโย    ปหีโน   นิโรโธ   สจฺฉิกโต   มคฺโค   ภาวิโต   อภิญฺเยฺยํ
อภิญฺาตํ    ปริญฺเยฺยํ    ปริญฺาตํ    ปหาตพฺพํ    ปหีนํ    ภาเวตพฺพํ
ภาวิตํ    สจฺฉิกาตพฺพํ    สจฺฉิกตํ    เอกเทสํ    สจฺฉิกาตพฺพํ   สจฺฉิกตํ
เอกเทสํ สจฺฉิกาตพฺพํ น สจฺฉิกตนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๘๒.๑}   สมุทยทสฺสเนน  กึ  ชหตีติ  ฯ  รูปราคํ  อรูปราคํ ชหติ
มานํ  อุทฺธจฺจํ  อวิชฺชํ  ตเทกฏฺเ จ กิเลเส เอกเทเส ชหตีติ ฯ เอกเทสํ
อรหา   เอกเทสํ   น   อรหา  ฯเปฯ  เอกเทสํ  สจฺฉิกาตพฺพํ  สจฺฉิกตํ
เอกเทสํ สจฺฉิกาตพฺพํ น สจฺฉิกตนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๘๒.๒}   นิโรธทสฺสเนน  กึ  ชหตีติ  ฯ มานํ ชหติ อุทฺธจฺจํ อวิชฺชํ
ตเทกฏฺเ จ กิเลเส เอกเทเส ชหตีติ ฯ เอกเทสํ อรหา เอกเทสํ น อรหา
ฯเปฯ เอกเทสํ สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ เอกเทสํ สจฺฉิกาตพฺพํ  น สจฺฉิกตนฺติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๘๒.๓}   มคฺคทสฺสเนน  กึ  ชหตีติ  ฯ  อุทฺธจฺจํ อวิชฺชํ ตเทกฏฺเ
จ  กิเลเส  ชหตีติ  ฯ  เอกเทสํ  อรหา  เอกเทสํ  น  อรหา เอกเทสํ
อรหตฺตปฺปตฺโต  ปฏิลทฺโธ  อธิคโต  สจฺฉิกโต  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  กาเยน
ผุสิตฺวา  วิหรติ  เอกเทสํ  น  กาเยน  ผุสิตฺวา วิหรติ เอกเทสํ วีตราโค
วีตโทโส     วีตโมโห    กตกรณีโย    โอหิตภาโร    อนุปฺปตฺตสทตฺโถ
ปริกฺขีณภวสญฺโชโน       สมฺมทญฺา       วิมุตฺโต      อุกฺขิตฺตปลิโฆ
สงฺกิณฺณปริโข   อพฺพุฬฺเหสิโก   นิรคฺคโฬ   อริโย  ปนฺนทฺธโช  ปนฺนภาโร
วิสญฺุตฺโต  สุวิชิตวิชโย  ทุกฺขํ  ตสฺส  ปริญฺาตํ  สมุทโย  ปหีโน  นิโรโธ
สจฺฉิกโต   มคฺโค   ภาวิโต  อภิญฺเยฺยํ  อภิญฺาตํ  ปริญฺเยฺยํ  ปริญฺาตํ
ปหาตพฺพํ   ปหีนํ   ภาเวตพฺพํ   ภาวิตํ   สจฺฉิกาตพฺพํ  สจฺฉิกตํ  เอกเทสํ
สจฺฉิกาตพฺพํ  สจฺฉิกตํ  เอกเทสํ  สจฺฉิกาตพฺพํ  น  สจฺฉิกตนฺติ  ฯ  น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๘๓]   น  วตฺตพฺพํ  โอธิโสธิโส  กิเลเส  ชหตีติ  ฯ อามนฺตา ฯ
นนุ วุตฺตํ ภควตา
                       อนุปุพฺเพน เมธาวี     โถกํ โถกํ ขเณ ขเณ
                       กมฺมาโร รชตสฺเสว      นิทฺธเม มลมตฺตโนติ ๑-
อตฺเถว  สุตฺตนฺโตติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เตน  หิ  น  วตฺตพฺพํ โอธิโสธิโส
กิเลเส ชหตีติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ขุ. ขุ. ๓๙ ฯ
     [๒๘๔]   โอธิโสธิโส   กิเลเส   ชหตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  นนุ
วุตฺตํ ภควตา
                               สหาวสฺส ทสฺสนสมฺปทาย
                               ตยสฺสุ ธมฺมา ชหิตา ภวนฺติ
                               สกฺกายทิฏฺิ วิจิกิจฺฉิตญฺจ
                               สีลพฺพตํ วาปิ ยทตฺถิ กิญฺจิ
                               จตูหปาเยหิ จ วิปฺปมุตฺโต
                               ฉจาภิานานิ อภพฺโพ กาตุนฺติ ๑-
อตฺเถว  สุตฺตนฺโตติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เตน  หิ  น  วตฺตพฺพํ โอธิโสธิโส
กิเลเส ชหตีติ ฯ
     [๒๘๕]   โอธิโสธิโส   กิเลเส   ชหตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  นนุ
วุตฺตํ   ภควตา   ยสฺมึ   ภิกฺขเว   สมเย   อริยสาวกสฺส  วิรชํ  วีตมลํ
ธมฺมจกฺขุํ    อุทปาทิ    ยงฺกิญฺจิ    สมุทยธมฺมํ   สพฺพนฺตํ   นิโรธธมฺมนฺติ
สห   ทสฺสนุปฺปาทา   ภิกฺขเว   อริยสาวกสฺส  ตีณิ  สญฺโชนานิ  ปหียนฺติ
สกฺกายทิฏฺิ   วิจิกิจฺฉา   สีลพฺพตปรามาโสติ   อตฺเถว   สุตฺตนฺโตติ   ฯ
อามนฺตา ฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ โอธิโสธิโส กิเลเส ชหตีติ ฯ
                                          โอธิโสกถา ฯ
@เชิงอรรถ:  ขุ. ขุ. 
                                            ชหติกถา
     [๒๘๖]   ชหติ   ปุถุชฺชโน  กามราคพฺยาปาทนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
อจฺจนฺตํ    ชหติ    อนวเสสํ    ชหติ    อปฺปฏิสนฺธิยํ    ชหติ    สมูลํ
ชหติ    สตณฺหํ    ชหติ    สานุสยํ   ชหติ   อริเยน   าเณน   ชหติ
อริเยน    มคฺเคน   ชหติ   อกุปฺปํ   ปฏิวิชฺฌนฺโต   ชหติ   อนาคามิผลํ
สจฺฉิกโรนฺโต ชหตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๘๗]   วิกฺขมฺเภติ  ปุถุชฺชโน  กามราคพฺยาปาทนฺติ  ฯ อามนฺตา ฯ
อจฺจนฺตํ   วิกฺขมฺเภติ   อนวเสสํ   วิกฺขมฺเภติ   อปฺปฏิสนฺธิยํ   วิกฺขมฺเภติ
สมูลํ     วิกฺขมฺเภติ     สตณฺหํ    วิกฺขมฺเภติ    สานุสยํ    วิกฺขมฺเภติ
อริเยน   าเณน   วิกฺขมฺเภติ   อริเยน   มคฺเคน   วิกฺขมฺเภติ  อกุปฺปํ
ปฏิวิชฺฌนฺโต   วิกฺขมฺเภติ   อนาคามิผลํ   สจฺฉิกโรนฺโต   วิกฺขมฺเภตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๘๘]   ชหติ    อนาคามิผลสจฺฉิกิริยาย    ปฏิปนฺโน   ปุคฺคโล
กามราคพฺยาปาทํ   โส   จ   อจฺจนฺตํ   ชหติ   อนวเสสํ  ชหติ  ฯเปฯ
อนาคามิผลํ   สจฺฉิกโรนฺโต   ชหตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  ชหติ  ปุถุชฺชโน
กามราคพฺยาปาทํ   โส   จ   อจฺจนฺตํ   ชหติ   อนวเสสํ  ชหติ  ฯเปฯ
อนาคามิผลํ สจฺฉิกโรนฺโต ชหตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๘๙]   วิกฺขมฺเภติ   อนาคามิผลสจฺฉิกิริยาย   ปฏิปนฺโน  ปุคฺคโล
กามราคพฺยาปาทํ   โส   จ   อจฺจนฺตํ  วิกฺขมฺเภติ  อนวเสสํ  วิกฺขมฺเภติ
ฯเปฯ   อนาคามิผลํ   สจฺฉิกโรนฺโต   วิกฺขมฺเภตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ
วิกฺขมฺเภติ   ปุถุชฺชโน   กามราคพฺยาปาทํ   โส  จ  อจฺจนฺตํ  วิกฺขมฺเภติ
อนวเสสํ  วิกฺขมฺเภติ  ฯเปฯ  อนาคามิผลํ  สจฺฉิกโรนฺโต  วิกฺขมฺเภตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๙๐]   ชหติ  ปุถุชฺชโน  กามราคพฺยาปาทํ  โส  จ  น  อจฺจนฺตํ
ชหติ    น    อนวเสสํ   ชหติ   น   อปฺปฏิสนฺธิยํ   ชหติ   น   สมูลํ
ชหติ   น   สตณฺหํ   ชหติ   น   สานุสยํ   ชหติ  น  อริเยน  าเณน
ชหติ   น   อริเยน   มคฺเคน   ชหติ   น   อกุปฺปํ  ปฏิวิชฺฌนฺโต  ชหติ
น    อนาคามิผลํ   สจฺฉิกโรนฺโต   ชหตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   ชหติ
อนาคามิผลสจฺฉิกิริยาย    ปฏิปนฺโน    ปุคฺคโล   กามราคพฺยาปาทํ   โส
จ  น  อจฺจนฺตํ  ชหติ  ฯเปฯ  น  อนาคามิผลํ  สจฺฉิกโรนฺโต  ชหตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๙๑]   วิกฺขมฺเภติ   ปุถุชฺชโน   กามราคพฺยาปาทํ   โส  จ  น
อจฺจนฺตํ   วิกฺขมฺเภติ   น  อนวเสสํ  วิกฺขมฺเภติ  ฯเปฯ  น  อนาคามิผลํ
สจฺฉิกโรนฺโต     วิกฺขมฺเภตีติ     ฯ     อามนฺตา    ฯ    วิกฺขมฺเภติ
อนาคามิผลสจฺฉิกิริยาย  ปฏิปนฺโน  ปุคฺคโล  กามราคพฺยาปาทํ  โส  จ  น
อจฺจนฺตํ   วิกฺขมฺเภติ   น  อนวเสสํ  วิกฺขมฺเภติ  ฯเปฯ  น  อนาคามิผลํ
สจฺฉิกโรนฺโต วิกฺขมฺเภตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๙๒]   ชหติ   ปุถุชฺชโน  กามราคพฺยาปาทนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
กตเมน   มคฺเคนาติ   รูปาวจเรน   มคฺเคนาติ   ฯ  รูปาวจโร  มคฺโค
นิยฺยานิโก   ขยคามี   โพธคามี   อปจยคามี   อนาสโว   อสญฺโชนิโย
อคนฺถนิโย  อโนฆนิโย  อโยคนิโย  อนีวรณิโย  อปรามฏฺโ  อนุปาทานิโย
อสงฺกิเลสิโกติ   ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯเปฯ   นนุ   รูปาวจโร
มคฺโค   อนิยฺยานิโก  น  ขยคามี  น  โพธคามี  น  อปจยคามี  สาสโว
สญฺโชนิโย   ฯเปฯ   สงฺกิเลสิโกติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  หญฺจิ  รูปาวจโร
มคฺโค   อนิยฺยานิโก  น  ขยคามี  น  โพธคามี  น  อปจยคามี  สาสโว
สญฺโชนิโย   ฯเปฯ   สงฺกิเลสิโก   โน   วต   เร   วตฺตพฺเพ  ชหติ
ปุถุชฺชโน รูปาวจเรน มคฺเคน กามราคพฺยาปาทนฺติ ฯ
     [๒๙๓]   ชหติ    อนาคามิผลสจฺฉิกิริยาย    ปฏิปนฺโน   ปุคฺคโล
อนาคามิมคฺเคน   กามราคพฺยาปาทํ  โส  จ  มคฺโค  นิยฺยานิโก  ขยคามี
โพธคามี  อปจยคามี  อนาสโว  อสญฺโชนิโย  ฯเปฯ  อสงฺกิเลสิโกติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   ชหติ  ปุถุชฺชโน  รูปาวจเรน  มคฺเคน  กามราคพฺยาปาทํ
โส   จ   มคฺโค   นิยฺยานิโก  ขยคามี  โพธคามี  อปจยคามี  อนาสโว
อสญฺโชนิโย ฯเปฯ อสงฺกิเลสิโกติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๙๔]   ชหติ  ปุถุชฺชโน  รูปาวจเรน  มคฺเคน  กามราคพฺยาปาทํ
โส   จ  มคฺโค  อนิยฺยานิโก  น  ขยคามี  น  โพธคามี  น  อปจยคามี
สาสโว   สญฺโชนิโย   ฯเปฯ   สงฺกิเลสิโกติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  ชหติ
อนาคามิผลสจฺฉิกิริยาย      ปฏิปนฺโน      ปุคฺคโล     อนาคามิมคฺเคน
กามราคพฺยาปาทํ  โส  จ  มคฺโค  อนิยฺยานิโก  น  ขยคามี  น โพธคามี
น   อปจยคามี   สาสโว   สญฺโชนิโย   ฯเปฯ   สงฺกิเลสิโกติ  ฯ  น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๙๕]   ปุถุชฺชโน  กาเมสุ วีตราโค สห ธมฺมาภิสมยา อนาคามิผเล
สณฺาตีติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   อรหตฺเต   สณฺาตีติ   ฯ   น   เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๙๖]   ปุถุชฺชโน  กาเมสุ วีตราโค สห ธมฺมาภิสมยา อนาคามิผเล
สณฺาตีติ   ฯ  อามนฺตา  ฯ  อปุพฺพํ  อจริมํ  ตโย  มคฺเค  ภาเวตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๙๖.๑}   อปุพฺพํ  อจริมํ  ตโย  มคฺเค  ภาเวตีติ  ฯ อามนฺตา ฯ
อปุพฺพํ อจริมํ ตีณิ สามญฺผลานิ สจฺฉิกโรตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     {๒๙๖.๒}   อปุพฺพํ   อจริมํ   ตีณิ  สามญฺผลานิ  สจฺฉิกโรตีติ  ฯ
อามนฺตา   ฯ   ติณฺณํ   ผสฺสานํ   ติสฺสนฺนํ   เวทนานํ  ติสฺสนฺนํ  สญฺานํ
ติสฺสนฺนํ   เจตนานํ   ติณฺณํ   จิตฺตานํ   ติสฺสนฺนํ  สทฺธานํ  ติณฺณํ  วีริยานํ
ติสฺสนฺนํ   สตีนํ   ติณฺณํ  สมาธีนํ  ติสฺสนฺนํ  ปญฺานํ  สโมธานํ  โหตีติ  ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๙๗]   ปุถุชฺชโน  กาเมสุ วีตราโค สห ธมฺมาภิสมยา อนาคามิผเล
สณฺาตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  โสตาปตฺติมคฺเคนาติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ   สกทาคามิมคฺเคนาติ   ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ   ฯ  กตเมน
มคฺเคนาติ   ฯ   อนาคามิมคฺเคนาติ   ฯ   อนาคามิมคฺเคน  สกฺกายทิฏฺึ
วิจิกิจฺฉํ   สีลพฺพตปรามาสํ   ชหตีติ   ฯ   น   เหวํ   วตฺตพฺเพ  ฯเปฯ
อนาคามิมคฺเคน   สกฺกายทิฏฺึ   วิจิกิจฺฉํ   สีลพฺพตปรามาสํ   ชหตีติ   ฯ
อามนฺตา   ฯ   นนุ   ติณฺณํ   สญฺโชนานํ  ปหานา  โสตาปตฺติผลํ  วุตฺตํ
ภควตาติ    ฯ   อามนฺตา   ฯ   หญฺจิ   ติณฺณํ   สญฺโชนานํ   ปหานา
โสตาปตฺติผลํ   วุตฺตํ  ภควตา  โน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  อนาคามิมคฺเคน
สกฺกายทิฏฺึ   วิจิกิจฺฉํ   สีลพฺพตปรามาสํ  ชหตีติ  ฯเปฯ  อนาคามิมคฺเคน
โอฬาริกํ  กามราคํ  โอฬาริกํ  พฺยาปาทํ  ชหตีติ  ฯ  น  เหวํ  วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ  อนาคามิมคฺเคน  โอฬาริกํ  กามราคํ  โอฬาริกํ พฺยาปาทํ ชหตีติ ฯ
อามนฺตา   ฯ   นนุ  กามราคพฺยาปาทานํ  ตนุภาวา  สกทาคามิผลํ  วุตฺตํ
ภควตาติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   หญฺจิ   กามราคพฺยาปาทานํ   ตนุภาวา
สกทาคามิผลํ   วุตฺตํ  ภควตา  โน  วต  เร  วตฺตพฺเพ  อนาคามิมคฺเคน
โอฬาริกํ กามราคํ โอฬาริกํ พฺยาปาทํ ชหตีติ ฯ
     [๒๙๘]   ปุถุชฺชโน  กาเมสุ วีตราโค สห ธมฺมาภิสมยา อนาคามิผเล
สณฺาตีติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ  เย  เกจิ  ธมฺมํ  อภิสเมนฺติ  สพฺเพ เต สห
ธมฺมาภิสมยา อนาคามิผเล สณฺหนฺตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
     [๒๙๙]   น   วตฺตพฺพํ   ชหติ  ปุถุชฺชโน  กามราคพฺยาปาทนฺติ  ฯ
อามนฺตา ฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา
                      อเหสุนฺเต อตีตํเส        ฉ สตฺถาโร ยสสฺสิโน
                      นิรามคนฺธา กรุเณ       วิมุตฺตา กามสญฺโชนา
                      กามราคํ วิราเชตฺวา     พฺรหฺมโลกูปคา อหุ
                      อเหสุํ สาวกา เตสํ       อเนกานิ สตานิปิ
                      นิรามคนฺธา กรุเณ       วิมุตฺตา กามสญฺโชนา
                      กามราคํ วิราเชตฺวา     พฺรหฺมโลกูปคา อหูติ ๑-
@เชิงอรรถ:  อํ. ฉกฺก. ๘๙ ตตฺถ ปน อภิเสกา อตีตํเสติ ปาโ
อตฺเถว   สุตฺตนฺโตติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ   เตน   หิ  ชหติ  ปุถุชฺชโน
กามราคพฺยาปาทนฺติ ฯ
     [๓๐๐]   ชหติ   ปุถุชฺชโน  กามราคพฺยาปาทนฺติ  ฯ  อามนฺตา  ฯ
นนุ   วุตฺตํ   ภควตา   โส   หิ   นาม   ภิกฺขเว   สุเนตฺโต   สตฺถา
เอวํทีฆายุโก   สมาโน   เอวํจิรฏฺิติโก   อปริมุตฺโต   อโหสิ   ชาติยา
ชรามรเณน   โสเกหิ   ปริเทเวหิ   ทุกฺเขหิ   โทมนสฺเสหิ  อุปายาเสหิ
อปริมุตฺโต   ทุกฺขสฺมาติ  วทามิ  ฯ  ตํ  กิสฺส  เหตุ  ฯ  จตุนฺนํ  ธมฺมานํ
อนนุโพธา   อปฺปฏิเวธา   ฯ   กตเมสํ   จตุนฺนํ   ฯ   อริยสฺส  สีลสฺส
อนนุโพธา    อปฺปฏิเวธา    อริยสฺส    สมาธิสฺส    อริยาย   ปญฺาย
อริยาย   วิมุตฺติยา   อนนุโพธา   อปฺปฏิเวธา   ตยิทํ   ภิกฺขเว   อริยํ
สีลํ   อนุพุทฺธํ   ปฏิวิทฺธํ   อริโย   สมาธิ   อนุพุทฺโธ  ปฏิวิทฺโธ  อริยา
ปญฺา    อนุพุทฺธา   ปฏิวิทฺธา   อริยา   วิมุตฺติ   อนุพุทฺธา   ปฏิวิทฺธา
อุจฺฉินฺนา ภวตณฺหา ขีณา ภวเนตฺติ นตฺถิทานิ ปุนพฺภโวติ
                       สีลํ สมาธิ ปญฺา จ      วิมุตฺติ จ อนุตฺตรา
                       อนุพุทฺธา อิเม ธมฺมา     โคตเมน ยสสฺสินา
                       อิติ พุทฺโธ อภิญฺาย     ธมฺมมกฺขาสิ ภิกฺขุนํ
                       ทุกฺขสฺสนฺตกโร สตฺถา     จกฺขุมา ปรินิพฺพุโตติ ๑-
อตฺเถว   สุตฺตนฺโตติ   ฯ   อามนฺตา   ฯ  เตน  หิ  น  วตฺตพฺพํ  ชหติ
ปุถุชฺชโน กามราคพฺยาปาทนฺติ ฯ
                                           ชหติกถา ฯ
@เชิงอรรถ:  อํ. สตฺตก. ๑๐๖ ฯ



             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้าที่ ๑-๑๓๒. http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=37&item=1&items=300              อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=37&item=1&items=300&mode=bracket              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=37&item=1&items=300              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=37&item=1&items=300              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=37&i=1              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=2701              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=2701              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_37

แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย

บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :