มจร. ๖. พักกุลเถราปทาน : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๐. ปิลินทวัจฉวรรค]

๖. พักกุลเถราปทาน

๖. พักกุลเถราปทาน ประวัติในอดีตชาติของพระพักกุลเถระ (พระพักกุลเถระ เมื่อจะประกาศประวัติในอดีตชาติของตน จึงกล่าวว่า) [๓๘๖] ในที่ไม่ไกลภูเขาหิมพานต์ มีภูเขาลูกหนึ่งชื่อโสภิตะ พวกศิษย์ของข้าพเจ้า ช่วยกันสร้างอาศรมอย่างสวยงามให้ข้าพเจ้า [๓๘๗] ที่ใกล้อาศรมนั้น มีมณฑปจำนวนมาก ต้นย่านทรายมีดอกบานสะพรั่ง ต้นมะขวิด ต้นจำปา ต้นกากะทิง ต้นเกด มีจำนวนมาก [๓๘๘] มีต้นคนทีสอ ต้นพุทรา และต้นมะขามป้อม ต้นมะปราง น้ำเต้า และบัวขาว มีดอกบานสะพรั่งจำนวนมาก [๓๘๙] มีต้นรักขาว ต้นมะตูม ต้นกล้วย และต้นมะงั่ว (มะนาว) ต้นกระท้อน ต้นรกฟ้าขาว และต้นประยงค์ มีอยู่มาก [๓๙๐] มีต้นคำ ต้นช้างน้าว ต้นกระทุ่ม ต้นไทร และต้นมะขวิด อาศรมของข้าพเจ้าเป็นเช่นนี้ ข้าพเจ้าพร้อมด้วยศิษย์อยู่ที่อาศรมนั้น [๓๙๑] พระผู้มีพระภาคพระนามว่าอโนมทัสสี ผู้เป็นพระสยัมภู ทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก ทรงแสวงหาที่เร้น เสด็จเข้ามาใกล้อาศรมของข้าพเจ้า [๓๙๒] เมื่อพระมหาวีรเจ้าพระนามว่าอโนมทัสสี ผู้มีพระยศยิ่งใหญ่เสด็จเข้ามาใกล้แล้ว โรคลมก็เกิดขึ้นแก่พระองค์ ผู้ทรงเป็นที่พึ่งของสัตว์โลกโดยฉับพลัน {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๒ หน้า : ๖๓๕}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๐. ปิลินทวัจฉวรรค]

๖. พักกุลเถราปทาน

[๓๙๓] ข้าพเจ้าเที่ยวไปในป่า ได้เห็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก มีพระจักษุ มีพระยศยิ่งใหญ่ จึงได้เข้าเฝ้า [๓๙๔] ครั้นได้เห็นพระอิริยาบถก็เข้าใจได้ในทันทีว่า พระพุทธเจ้าทรงพระประชวรแน่นอน [๓๙๕] ข้าพเจ้าจึงรีบกลับมายังอาศรม ในสำนักของศิษย์ทั้งหลายของข้าพเจ้า ขณะนั้นข้าพเจ้าปรึกษาศิษย์ว่า เราต้องการปรุงยา [๓๙๖] ศิษย์ทั้งหมดผู้มีความเคารพ เชื่อฟังข้าพเจ้าแล้วร่วมประชุมกัน เพราะเคารพข้าพเจ้าผู้เป็นครู [๓๙๗] ข้าพเจ้ารีบขึ้นภูเขาไปเก็บยาทุกสิ่งมาปรุง ได้ปรุงให้เป็นยาสำหรับดื่มถวายพระพุทธเจ้าผู้ประเสริฐ [๓๙๘] เมื่อพระมหาวีรเจ้าผู้สัพพัญญู ผู้ทรงเป็นผู้นำสัตว์โลกเสวยแล้ว โรคลมของพระสุคตผู้แสวงหาคุณอันยิ่งใหญ่ก็สงบลงฉับพลัน [๓๙๙] พระพุทธเจ้าพระนามว่าอโนมทัสสี ผู้มีพระยศยิ่งใหญ่ ทรงเห็นข้าพเจ้ามีความกระวนกระวายสงบแล้ว ประทับนั่งบนอาสนะของพระองค์ ได้ตรัสพระคาถาเหล่านี้ว่า [๔๐๐] เราจักพยากรณ์ผู้ที่ได้ถวายยา แก่เราและระงับอาพาธของเราได้ ท่านทั้งหลายจงฟังเรากล่าวเถิด [๔๐๑] ผู้นี้จักรื่นรมย์ในเทวโลกตลอด ๑๐๐,๐๐๐ กัป จักบันเทิงในเทวโลกนั้น ซึ่งมีดนตรีประโคมอยู่ทุกเมื่อ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๒ หน้า : ๖๓๖}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๐. ปิลินทวัจฉวรรค]

๖. พักกุลเถราปทาน

[๔๐๒] อันกุศลมูลตักเตือนมา(เกิด)ยังมนุษยโลกแล้ว จักได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ๑,๐๐๐ ชาติ [๔๐๓] ในกัปที่ ๕๕ (นับจากกัปนี้ไป) จักได้เป็นกษัตริย์พระนามว่าอโนมิ ทรงมีชัยชนะมีสมุทรทั้ง ๔ เป็นขอบเขต เป็นใหญ่ในชมพูทวีป [๔๐๔] จักเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ สมบูรณ์ด้วยรัตนะ ๗ ประการ มีพลานุภาพมาก ลือกระฉ่อนไปจนถึงภพดาวดึงส์ ครองความเป็นใหญ่ [๔๐๕] เขา(เกิด)เป็นเทวดาหรือมนุษย์ก็ตาม จักเป็นผู้มีอาพาธน้อย จักเว้นความเร่าร้อนแล้ว ผ่านพ้นความเจ็บไข้ได้ในโลก [๔๐๖] ในกัปที่นับมิได้ นับจากกัปนี้ไป พระศาสดาพระนามว่าโคดม ตามพระโคตร ทรงสมภพในราชสกุลโอกกากราช จักอุบัติขึ้นในโลก [๔๐๗] เขาจักเป็นธรรมทายาทของพระศาสดาพระองค์นั้น เป็นโอรสที่ธรรมเนรมิต กำหนดรู้อาสวะทั้งปวง จักเป็นผู้ไม่มีอาสวะแล้วนิพพาน [๔๐๘] เผากิเลสทั้งหลายแล้ว ข้ามพ้นกระแสตัณหาได้ จักมีนามว่าพักกุละเป็นสาวกของพระศาสดา [๔๐๙] พระโคดมศากยะผู้ประเสริฐ ทรงทราบความนี้ทั้งหมดแล้ว ประทับนั่งในท่ามกลางหมู่ภิกษุ จักทรงตั้งเขาไว้ในเอตทัคคะ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๒ หน้า : ๖๓๗}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๐. ปิลินทวัจฉวรรค]

๖. พักกุลเถราปทาน

[๔๑๐] พระผู้มีพระภาคพระนามว่าอโนมทัสสี ผู้เป็นพระสยัมภู ทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก ทรงตรวจดูอาศรมของข้าพเจ้าว่าเป็นที่วิเวก จึงเสด็จเข้าไป [๔๑๑] ข้าพเจ้ามีความเลื่อมใส ให้พระมหาวีรเจ้า ผู้สัพพัญญูทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก เสด็จมาถึง อิ่มเอิบด้วยโอสถทุกอย่างด้วยมือของตน [๔๑๒] ข้าพเจ้านั้นได้ทำกรรมไว้ดีแล้ว เพราะความถึงพร้อมด้วยพืชในเขตที่ดี ข้าพเจ้าจึงไม่อาจจะให้กรรม ที่ข้าพเจ้าทำแล้วสิ้นไปได้เลยในกาลนั้น [๔๑๓] การที่ข้าพเจ้าได้เห็นพระผู้มีพระภาค ผู้ทรงเป็นผู้นำนั้น เป็นลาภที่ข้าพเจ้าได้ดีแล้ว ด้วยกรรมที่เหลืออยู่นั้น ข้าพเจ้าจึงได้บรรลุบทที่ไม่หวั่นไหว [๔๑๔] พระโคดมศากยะผู้ประเสริฐทรงทราบความนั้นทั้งหมดแล้ว ประทับนั่งในท่ามกลางหมู่ภิกษุแล้ว ทรงตั้งข้าพเจ้าไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะ [๔๑๕] ในกัปที่นับมิได้ นับจากกัปนี้ไป ข้าพเจ้าได้ทำกรรมไว้ในครั้งนั้น จึงไม่รู้จักทุคติเลย นี้เป็นผลแห่งการถวายยา [๔๑๖] กิเลสทั้งหลายข้าพเจ้าก็เผาได้แล้ว ภพทั้งปวงข้าพเจ้าก็ถอนได้แล้ว ข้าพเจ้ามีอาสวะทั้งปวงสิ้นไปแล้ว บัดนี้ ภพใหม่ไม่มีอีก {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๒ หน้า : ๖๓๘}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๐. ปิลินทวัจฉวรรค]

๗. คิริมานันทเถราปทาน

[๔๑๗] การที่ข้าพเจ้าได้มาในสำนักของพระพุทธเจ้า เป็นการมาดีแล้วโดยแท้ วิชชา ๓ ข้าพเจ้าได้บรรลุแล้วโดยลำดับ คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว [๔๑๘] คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา ๔ วิโมกข์ ๘ และอภิญญา ๖ ข้าพเจ้าได้ทำให้แจ้งแล้ว คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว ดังนี้แล ได้ทราบว่า ท่านพระพักกุลเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประการฉะนี้ พักกุลเถราปทานที่ ๖ จบ