พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔ พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๑๑ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๕

พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ทุกติกปัฏฐาน
_____________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
             [๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
             [๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             [๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
อารัมมณปัจจัย
             [๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)
             [๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
             นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
             กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
             อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
             อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
             ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๒}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
             สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
             วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
             นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
             วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
(อนุโลม จบ)
นอธิปติปัจจัย
             [๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (๓)
             [๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัยเป็นต้น
             [๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             เพราะนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๓}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
นกัมมปัจจัย
             [๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
นวิปากปัจจัยเป็นต้น
             [๑๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ เพราะนวิปปยุตตปัจจัย
มี ๙ วาระ
             [๑๑] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
             นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
             นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
             นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
(ปัจจนียะ จบ)
             นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             อารัมมณปัจจัย     	”  มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
             (พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๑. กุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
             [๑๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
โดยเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๓)
อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
             [๑๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             [๑๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๕}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัยเป็นต้น
             [๑๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลโดยอนันตรปัจจัย เป็นปัจจัยโดยสมนันตรปัจจัย เป็นปัจจัยโดย
สหชาตปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอัญญมัญญปัจจัย เป็นปัจจัยโดยนิสสยปัจจัย
             [๑๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ
และปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ
และปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ
อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ
             ... เป็นปัจจัยโดยอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
             [๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยกัมมปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยกัมมปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยกัมมปัจจัย (๓)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๖}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
อาหารปัจจัยเป็นต้น
             [๑๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
             [๑๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
             [๒๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
             [๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
             [๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
             นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
             กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
             อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
             อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
             ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
             มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
             สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๗}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
             วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
ปัจจนียุทธาร
             [๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
             [๒๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (๓)
             [๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
มี ๓ วาระ
             [๒๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
             โนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
             นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
             โนนัตถิปัจจัย           	”  มี ๓ วาระ
             โนวิคตปัจจัย           	”  มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๘}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย         	”  มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
             (พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. อกุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
             [๒๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
             [๒๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
             [๒๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๙}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
             [๓๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
             กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
             อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลม จบ)
นเหตุปัจจัย
             [๓๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
นอธิปติปัจจัยเป็นต้น
             [๓๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑) (ย่อ)
             [๓๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
             นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๐}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
             นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
             นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
             นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
(ปัจจนียะ จบ)
             นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
             อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
             (พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๒. อกุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
             [๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลโดยเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๓)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๑}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
             [๓๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             [๓๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ
ฯลฯ
             [๓๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยกัมมปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลโดยกัมมปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยกัมมปัจจัย (๓)
อาหารปัจจัยเป็นต้น
             [๓๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๒}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             [๓๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
             [๔๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยฌานปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
             [๔๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
             นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
             กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
             อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
             อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
             ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
             มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
             สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
             นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
             วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๓}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
             [๔๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)
             [๔๓] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             นสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             นสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
             โนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
(ปัจจนียะ จบ)
             นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
             อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
             (พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
             [๔๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๔}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
             [๔๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             [๔๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)
             [๔๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
             นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
             กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
             วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
             อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
             อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๕}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
             มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
             สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
             วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
             นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
             วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
(อนุโลม จบ)
นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
             [๔๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
             [๔๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
นอธิปติปัจจัยเป็นต้น
             [๕๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
             [๕๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๖}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
             [๕๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอาหารปัจจัย เพราะนอินทรียปัจจัย เพราะ
นฌานปัจจัย (ย่อ)
             [๕๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
             นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
             นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
             นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
             นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
             นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
             นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
             นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
             นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
             นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
             นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
             นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
             นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
             โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
             โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
(ปัจจนียะ จบ)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๗}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             นอธิปติปัจจัย         	”  มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
             อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
             (พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
             [๕๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและ
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๓)
อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
             [๕๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             [๕๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๘}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ
มี ๓ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัยเป็นต้น
             [๕๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             [๕๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
             [๕๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
             [๖๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
             [๖๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอาหารปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอินทรียปัจจัย เป็นปัจจัย
โดยฌานปัจจัย เป็นปัจจัยโดยมัคคปัจจัย เป็นปัจจัยโดยสัมปยุตตปัจจัย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๙}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
วิปปยุตตปัจจัย
             [๖๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยวิปปยุตตปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยวิปปยุตตปัจจัย (๑) (ย่อ)
             [๖๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
             นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
             กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
             วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
             อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
             อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
             ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
             มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
             สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๒๐}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
             วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
             อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
             นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
             วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
ปัจจนียุทธาร
             [๖๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย และ
ปัจฉาชาตปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (๓)
             [๖๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย
ปุเรชาตปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย อาหารปัจจัย และอินทรียปัจจัย
             [๖๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
             นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๒๑}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
             อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
             (พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและกุสลติกะ จบ

                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๔๔ หน้าที่ ๑-๒๒.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=44&siri=1
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2], [3], [4], [5]. 
                  อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=44&A=1&Z=461
                  ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=44&i=1
             พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=44&item=1&items=71
             The Pali Tipitaka in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=44&item=1&items=71
                  สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu44