ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ฉบับหลวง   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๕ สุตฺต. ม. มชฺฌิมปณฺณาสกํ
                       อปณฺณกสุตฺตํ
     [๑๐๓]   เอวมฺเม  สุตํ  เอกํ สมยํ ภควา โกสเลสุ จาริกญฺจรมาโน
มหตา  ภิกฺขุสงฺเฆน  สทฺธึ  เยน  สาลา  นาม  โกสลานํ  พฺราหฺมณคาโม
ตทวสริ   ฯ   อสฺโสสุํ  โข  สาเลยฺยกา  พฺราหฺมณคหปติกา  สมโณ  ขลุ
โภ  โคตโม  สกฺยปุตฺโต  สกฺยกุลา  ปพฺพชิโต  โกสเลสุ  จาริกญฺจรมาโน
มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน สทฺธึ สาลํ อนุปฺปตฺโต ฯ
     {๑๐๓.๑}   ตํ  โข  ปน  ภวนฺตํ  โคตมํ  เอวํกลฺยาโณ  กิตฺติสทฺโท
อพฺภุคฺคโต   อิติปิ  โส  ภควา  อรหํ  สมฺมาสมฺพุทฺโธ  วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน
สุคโต   โลกวิทู  อนุตฺตโร  ปุริสทมฺมสารถิ  สตฺถา  เทวมนุสฺสานํ  พุทฺโธ
ภควา  ๑-  โส  อิมํ  โลกํ  สเทวกํ  สมารกํ  สพฺรหฺมกํ สสฺสมณพฺราหฺมณึ
ปชํ  สเทวมนุสฺสํ  สยํ  อภิญฺญา  สจฺฉิกตฺวา  ปเวเทติ  โส  ธมฺมํ เทเสติ
อาทิกลฺยาณํ    มชฺเฌกลฺยาณํ    ปริโยสานกลฺยาณํ    สาตฺถํ    สพฺยญฺชนํ
เกวลปริปุณฺณํ  ปริสุทฺธํ  พฺรหฺมจริยํ  ปกาเสติ  สาธุ  โข  ปน  ตถารูปานํ
อรหตํ ทสฺสนํ โหตีติ ฯ
     {๑๐๓.๒}   อถ  โข  สาเลยฺยกา  พฺราหฺมณคหปติกา  เยน  ภควา
เตนุปสงฺกมึสุ    อุปสงฺกมิตฺวา    อปฺเปกจฺเจ    ภควนฺตํ   อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ   นิสีทึสุ   อปฺเปกจฺเจ   ภควตา   สทฺธึ  สมฺโมทึสุ  สมฺโมทนียํ
กถํ    สาราณียํ    วีติสาเรตฺวา    เอกมนฺตํ    นิสีทึสุ    อปฺเปกจฺเจ
เยน      ภควา      เตนญฺชลิมฺปณาเมตฺวา      เอกมนฺตํ     นิสีทึสุ
@เชิงอรรถ:  ม. ภควาติ ฯ
อปฺเปกจฺเจ   ภควโต  สนฺติเก  นามโคตฺตํ  สาเวตฺวา  เอกมนฺตํ  นิสีทึสุ
อปฺเปกจฺเจ ตุณฺหีภูตา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ
     [๑๐๔]   เอกมนฺตํ   นิสินฺเน  โข  สาเลยฺยเก  พฺราหฺมณคหปติเก
ภควา   เอตทโวจ   อตฺถิ   ปน  โว  คหปตโย  โกจิ  มนาโป  สตฺถา
ยสฺมึ   โว   อาการวตี  สทฺธา  ปฏิลทฺธาติ  ฯ  นตฺถิ  โข  โน  ภนฺเต
โกจิ   มนาโป   สตฺถา   ยสฺมึ  โน  อาการวตี  สทฺธา  ปฏิลทฺธาติ  ฯ
มนาปํ   โว   คหปตโย   สตฺถารํ   อลภนฺเตหิ   อยํ  อปณฺณโก  ธมฺโม
สมาทาย    วตฺติตพฺโพ    อปณฺณโก   หิ   คหปตโย   ธมฺโม   สมตฺโต
สมาทินฺโน   โส   โว   ภวิสฺสติ   ทีฆรตฺตํ   หิตาย  สุขาย  ฯ  กตโม
จ คหปตโย อปณฺณโก ธมฺโม ๑- ฯ
     [๑๐๕]   สนฺติ   คหปตโย   เอเก   สมณพฺราหฺมณา  เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน   นตฺถิ   ทินฺนํ  นตฺถิ  ยิฏฺฐํ  นตฺถิ  หุตํ  นตฺถิ  สุกฏทุกฺกฏานํ
กมฺมานํ   ผลํ   วิปาโก   นตฺถิ  อยํ  โลโก  นตฺถิ  ปโร  โลโก  นตฺถิ
มาตา    นตฺถิ    ปิตา   นตฺถิ   สตฺตา   โอปปาติกา   นตฺถิ   โลเก
สมณพฺราหฺมณา    สมฺมคฺคตา    สมฺมาปฏิปนฺนา    เย    อิมญฺจ   โลกํ
ปรญฺจ    โลกํ   สยํ   อภิญฺญา   สจฺฉิกตฺวา   ปเวเทนฺตีติ   เตสญฺเญว
โข      คหปตโย      สมณพฺราหฺมณานํ     เอเก     สมณพฺราหฺมณา
อุชุวิปจฺจนีกวาทา    เต    เอวมาหํสุ    อตฺถิ    ทินฺนํ   อตฺถิ   ยิฏฺฐํ
อตฺถิ    หุตํ    อตฺถิ   สุกฏทุกฺกฏานํ   กมฺมานํ   ผลํ   วิปาโก   อตฺถิ
อยํ   โลโก   อตฺถิ   ปโร   โลโก   อตฺถิ  มาตา  อตฺถิ  ปิตา  อตฺถิ
@เชิงอรรถ:  ม. สมาทาย...หิตาย สุขาย ฯ
สตฺตา    โอปปาติกา    อตฺถิ    โลเก    สมณพฺราหฺมณา   สมฺมคฺคตา
สมฺมาปฏิปนฺนา    เย   อิมญฺจ   โลกํ   ปรญฺจ   โลกํ   สยํ   อภิญฺญา
สจฺฉิกตฺวา    ปเวเทนฺตีติ    ฯ   ตํ   กึ   มญฺญถ   คหปตโย   นนุเม
สมณพฺราหฺมณา      อญฺญมญฺญํ      ๑-      อุชุวิปจฺจนีกวาทาติ     ฯ
เอวํ ภนฺเต ฯ
     [๑๐๖]   ตตฺร   คหปตโย  เย  เต  สมณพฺราหฺมณา  เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน   นตฺถิ   ทินฺนํ   นตฺถิ   ยิฏฺฐํ   นตฺถิ   หุตํ   ฯเปฯ   เย
อิมญฺจ   โลกํ   ปรญฺจ   โลกํ   สยํ   อภิญฺญา  สจฺฉิกตฺวา  ปเวเทนฺตีติ
เตสเมตํ  ปาฏิกงฺขํ  ยมิทํ   ๒-  กายสุจริตํ  วจีสุจริตํ  มโนสุจริตํ  อิเม
ตโย   กุสเล   ธมฺเม   อภินิพฺพชฺเชตฺวา  ยมิทํ  กายทุจฺจริตํ  วจีทุจฺจริตํ
มโนทุจฺจริตํ   อิเม   ตโย   อกุสเล   ธมฺเม  สมาทาย  วตฺติสฺสนฺติ  ตํ
กิสฺส   เหตุ   น   หิ  เต  โภนฺโต  สมณพฺราหฺมณา  ปสฺสนฺติ  อกุสลานํ
ธมฺมานํ   อาทีนวํ   โอการํ   สงฺกิเลสํ   กุสลานํ   ธมฺมานํ  เนกฺขมฺเม
อานิสํสํ โวทานปกฺขํ ฯ
     {๑๐๖.๑}   สนฺตํเยว  โข  ปน  ปรํ  โลกํ  นตฺถิ  ปโร โลโกติสฺส
ทิฏฺฐิ  โหติ  สาสฺส  โหติ  มิจฺฉาทิฏฺฐิ  ฯ  สนฺตํเยว  โข  ปน  ปรํ โลกํ
นตฺถิ   ปโร   โลโกติ   สงฺกปฺเปติ   สฺวาสฺส  โหติ  มิจฺฉาสงฺกปฺโป  ฯ
สนฺตํเยว  โข  ปน  ปรํ  โลกํ  นตฺถิ  ปโร  โลโกติ  วาจํ ภาสติ สาสฺส
โหติ   มิจฺฉาวาจา   ฯ   สนฺตํเยว   โข  ปน  ปรํ  โลกํ  นตฺถิ  ปโร
โลโกติ   อาห   เย   เต   อรหนฺโต  ปรโลกวิทุโน  เตสมยํ  ปจฺจนีกํ
กโรติ   ฯ   สนฺตํเยว   โข   ปน   ปรํ   โลกํ  นตฺถิ  ปโร  โลโกติ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อญฺญมญฺญสุส ฯ    ม. ยทิทํ ฯ สพฺพตฺถาปิ อีทิสเมว ฯ
ปรํ   สญฺญเปติ  ๑-  สาสฺส  โหติ  อสทฺธมฺมสญฺญตฺติ  ๒-  ตาย  จ  ปน
อสทฺธมฺมสญฺญตฺติยา ๓- อตฺตานุกฺกํเสติ ปรํ วมฺเภติ ฯ
     {๑๐๖.๒}   อิติ  ปุพฺเพว  โข  ปนสฺส  สุสีลฺยํ  ปหีนํ  โหติ ทุสฺสีลฺยํ
ปจฺจุปฏฺฐิตํ   อยญฺจ   มิจฺฉาทิฏฺฐิ   มิจฺฉาสงฺกปฺโป   มิจฺฉาวาจา  อริยานํ
ปจฺจนีกตา   อสทฺธมฺมสญฺญตฺติ  อตฺตุกฺกํสนา  ปรวมฺภนา  ฯ  เอวํสิเม  ๔-
อเนเก ปาปกา อกุสลา ธมฺมา สมฺภวนฺติ มิจฺฉาทิฏฺฐิปจฺจยา ฯ
     [๑๐๗]   ตตฺร   คหปตโย   วิญฺญู   ปุริโส   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ
สเจ   โข   นตฺถิ   ปโร   โลโก  เอวมยํ  ภวํ  ปุริสปุคฺคโล  กายสฺส
เภทา   ปรมฺมรณา  ๕-  โสตฺถิมตฺตานํ  กริสฺสติ  สเจ  โข  อตฺถิ  ปโร
โลโก    เอวมยํ    ภวํ   ปุริสปุคฺคโล   กายสฺส   เภทา   ปรมฺมรณา
อปายํ   ทุคฺคตึ   วินิปาตํ  นิรยํ  อุปปชฺชิสฺสติ  ฯ  กามํ  โข  ปน  มาหุ
ปโร    โลโก   โหตุ   เนสํ   ภวตํ   สมณพฺราหฺมณานํ   สจฺจํ   วจนํ
อถ   จ   ปนายํ   ภวํ  ปุริสปุคฺคโล  ทิฏฺเฐว  ธมฺเม  วิญฺญูนํ  คารโยฺห
ทุสฺสีโล ปุริสปุคฺคโล มิจฺฉาทิฏฺฐี นตฺถิกวาโทติ ฯ
     {๑๐๗.๑}   สเจ  โข  อตฺเถว  ปโร  โลโก  เอวํ  อิมสฺส โภโต
ปุริสปุคฺคลสฺส    อุภยตฺถ    กลิคฺคาโห   ๖-   ยญฺจ   ทิฏฺเฐว   ธมฺเม
วิญฺญูนํ   คารโยฺห   ยญฺจ   กายสฺส   เภทา  ปรมฺมรณา  อปายํ  ทุคฺคตึ
วินิปาตํ    นิรยํ    อุปปชฺชิสฺสติ   ฯ   เอวมสฺสายํ   อปณฺณโก   ธมฺโม
ทุสฺสมตฺโต สมาทินฺโน ๗- เอกํสํ ผริตฺวา ติฏฺฐติ ริญฺจติ กุสลฏฺฐานํ ฯ ๘-
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. สญฺญาเปติ ฯ สพฺพตฺถาปิ อีทิสเมว ฯ    โป. ...ปญฺญตฺติ ฯ    โป. ...
@ปญฺญตฺติยา ฯ    ม. เอวมสฺสิเม ฯ    ม. ยุ. ปรมฺมรณาติ นตฺถิ ฯ    ม. ยุ.
@กลิคฺคโห ฯ    โป. ทุสฺสมาทินฺโน ฯ    ม. ยุ. กุสลํ ฐานํ ฯ
     [๑๐๘]   ตตฺร   คหปตโย  เย  เต  สมณพฺราหฺมณา  เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน    อตฺถิ    ทินฺนํ    ฯเปฯ   เย   อิมญฺจ   โลกํ   ปรญฺจ
โลกํ   สยํ   อภิญฺญา   สจฺฉิกตฺวา   ปเวเทนฺตีติ   เตสเมตํ   ปาฏิกงฺขํ
ยมิทํ   กายทุจฺจริตํ   วจีทุจฺจริตํ   มโนทุจฺจริตํ   อิเม   ตโย   อกุสเล
ธมฺเม    อภินิพฺพชฺเชตฺวา    ยมิทํ   กายสุจริตํ   วจีสุจริตํ   มโนสุจริตํ
อิเม   ตโย   กุสเล   ธมฺเม   สมาทาย   วตฺติสฺสนฺติ  ตํ  กิสฺส  เหตุ
ปสฺสนฺติ    หิ    เต    โภนฺโต   สมณพฺราหฺมณา   อกุสลานํ   ธมฺมานํ
อาทีนวํ   โอการํ   สงฺกิเลสํ   กุสลานํ   ธมฺมานํ   เนกฺขมฺเม  อานิสํสํ
โวทานปกฺขํ ฯ
     {๑๐๘.๑}   สนฺตํเยว  โข  ปน  ปรํ  โลกํ  อตฺถิ  ปโร โลโกติสฺส
ทิฏฺฐิ  โหติ  สาสฺส  โหติ  สมฺมาทิฏฺฐิ  ฯ  สนฺตํเยว  โข  ปน  ปรํ โลกํ
อตฺถิ   ปโร   โลโกติ   สงฺกปฺเปติ   สฺวาสฺส  โหติ  สมฺมาสงฺกปฺโป  ฯ
สนฺตํเยว  โข  ปน  ปรํ  โลกํ  อตฺถิ  ปโร  โลโกติ  วาจํ ภาสติ สาสฺส
โหติ  สมฺมาวาจา  ฯ  สนฺตํเยว  โข  ปน  ปรํ  โลกํ อตฺถิ ปโร โลโกติ
อาห เย เต อรหนฺโต ปรโลกวิทุโน เตสมยํ น ปจฺจนีกํ กโรติ ฯ
     {๑๐๘.๒} สนฺตํเยว โข ปน ปรํ โลกํ อตฺถิ ปโร โลโกติ ปรํ สญฺญเปติ
สาสฺส    โหติ    สทฺธมฺมสญฺญตฺติ   ตาย   จ   ปน   สทฺธมฺมสญฺญตฺติยา
เนวตฺตานุกฺกํเสติ   น   ปรํ   วมฺเภติ   ฯ   อิติ  ปุพฺเพว  โข  ปนสฺส
ทุสฺสีลฺยํ    ปหีนํ    โหติ    สุสีลฺยํ    ปจฺจุปฏฺฐิตํ   อยญฺจ   สมฺมาทิฏฺฐิ
สมฺมาสงฺกปฺโป    สมฺมาวาจา   อริยานํ   อปฺปจฺจนีกตา   สทฺธมฺมสญฺญตฺติ
อนตฺตุกฺกํสนา  ๑-  อปรวมฺภนา  ฯ  เอวํสิเม  ๒-  อเนเก กุสลา ธมฺมา
สมฺภวนฺติ สมฺมาทิฏฺฐิปจฺจยา ฯ
     [๑๐๙]   ตตฺร   คหปตโย   วิญฺญู   ปุริโส   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ
สเจ   โข   อตฺถิ   ปโร   โลโก  เอวมยํ  ภวํ  ปุริสปุคฺคโล  กายสฺส
เภทา   ปรมฺมรณา   สุคตึ   สคฺคํ   โลกํ   อุปปชฺชิสฺสติ  ฯ  กามํ  โข
ปน    มาหุ    ปโร   โลโก   โหตุ   เนสํ   ภวตํ   สมณพฺราหฺมณานํ
สจฺจํ   วจนํ   อถ   จ   ปนายํ   ภวํ   ปุริสปุคฺคโล   ทิฏฺเฐว  ธมฺเม
วิญฺญูนํ   ปาสํโส   สีลวา   ปุริสปุคฺคโล   สมฺมาทิฏฺฐี   อตฺถิกวาโทติ  ฯ
สเจ   โข   อตฺเถว  ปโร  โลโก  เอวํ  อิมสฺส  โภโต  ปุริสปุคฺคลสฺส
อุภยตฺถ   กฏคฺคาโห   ๓-   ยญฺจ   ทิฏฺเฐว   ธมฺเม   วิญฺญูนํ  ปาสํโส
ยญฺจ   กายสฺส   เภทา  ปรมฺมรณา  สุคตึ  สคฺคํ  โลกํ  อุปปชฺชิสฺสติ  ฯ
เอวมสฺสายํ    อปณฺณโก    ธมฺโม    สุสมตฺโต    สมาทินฺโน    อุภยํสํ
ผริตฺวา ติฏฺฐติ ริญฺจติ อกุสลฏฺฐานํ ๔- ฯ
     [๑๑๐]   สนฺติ   คหปตโย   เอเก   สมณพฺราหฺมณา  เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน  กรโต  การยโต  ฉินฺทโต  เฉทาปยโต ปจโต ๕- ปจาปยโต
โสจโต   โสจาปยโต   กิลมโต  กิลมาปยโต  ๖-  ผนฺทโต  ผนฺทาปยโต
ปาณมติปาตาปยโต   ๗-   อทินฺนํ   อาทิยโต   สนฺธึ   ฉินฺทโต  นิลฺโลปํ
หรโต   เอกาคาริกํ   กโรโต   ปริปนฺเถ   ติฏฺฐโต   ปรทารํ  คจฺฉโต
@เชิงอรรถ:  ม. อนตฺตุกฺกํสนาปรวมฺภนา ฯ    ม. เอวมสฺสิเม ฯ    ม. ยุ. กฏคฺคโห ฯ
@ ม. ยุ. อกุสลํ ฐานนฺติ ทิสฺสติ ฯ    ยุ. ม. ปาจยโต ฯ    สี. ยุ. โสจยโต
@กิลมยโตติ ปาฐา  ทิสฺสนฺติ ฯ    สี. ยุ. ปาณมติมาปยโต ฯ
มุสา   ภณโต   กโรโต  น  กรียติ  ปาปํ  ขุรปริยนฺเตน  เจปิ  จกฺเกน
โย    อิมิสฺสา   ปฐวิยา   ปาเณ   เอกมํสขลํ   เอกมํสปุญฺชํ   กเรยฺย
นตฺถิ    ตโตนิทานํ   ปาปํ   นตฺถิ   ปาปสฺส   อาคโม   ทกฺขิณํ   เจปิ
คงฺคาย   ตีรํ   คจฺเฉยฺย   หนนฺโต  ฆาเตนฺโต  ฉินฺทนฺโต  เฉทาเปนฺโต
ปจนฺโต    ปาเจนฺโต    นตฺถิ    ตโตนิทานํ    ปาปํ   นตฺถิ   ปาปสฺส
อาคโม   อุตฺตรํ   เจปิ   คงฺคาย   ตีรํ  คจฺเฉยฺย  ททนฺโต  ทาเปนฺโต
ยชนฺโต   ยชาเปนฺโต   ๑-   นตฺถิ   ตโตนิทานํ   ปุญฺญํ  นตฺถิ  ปุญฺญสฺส
อาคโม    ทาเนน    ทเมน    สญฺญเมน   สจฺจวชฺเชน   นตฺถิ   ปุญฺญํ
นตฺถิ ปุญฺญสฺส อาคโมติ ฯ
     {๑๑๐.๑}   เตสํเยว   โข   คหปตโย   สมณพฺราหฺมณานํ  เอเก
สมณพฺราหฺมณา   อุชุวิปจฺจนีกวาทา   เต   เอวมาหํสุ   กรโต  การยโต
ฉินฺทโต   เฉทาปยโต  ปจโต  ปจาปยโต  โสจโต  โสจาปยโต  กิลมโต
กิลมาปยโต     ผนฺทโต    ผนฺทาปยโต    ปาณมติปาตาปยโต    อทินฺนํ
อาทิยโต  สนฺธึ  ฉินฺทโต  นิลฺโลปํ  หรโต  เอกาคาริกํ  กโรโต ปริปนฺเถ
ติฏฺฐโต  ปรทารํ  คจฺฉโต  มุสา  ภณโต กโรโต กรียติ ปาปํ ขุรปริยนฺเตน
เจปิ  จกฺเกน  โย  อิมิสฺสา ปฐวิยา ปาเณ เอกมํสขลํ เอกมํสปุญฺชํ กเรยฺย
อตฺถิ    ตโตนิทานํ   ปาปํ   อตฺถิ   ปาปสฺส   อาคโม   ทกฺขิณํ   เจปิ
คงฺคาย   ตีรํ   คจฺเฉยฺย   หนนฺโต  ฆาเตนฺโต  ฉินฺทนฺโต  เฉทาเปนฺโต
ปจนฺโต    ปาเจนฺโต    อตฺถิ    ตโตนิทานํ    ปาปํ   อตฺถิ   ปาปสฺส
อาคโม   อุตฺตรํ   เจปิ   คงฺคาย   ตีรํ  คจฺเฉยฺย  ททนฺโต  ทาเปนฺโต
@เชิงอรรถ:  ยุ. ยาเชนฺโต ฯ
ยชนฺโต    ยชาเปนฺโต    อตฺถิ    ตโตนิทานํ   ปุญฺญํ   อตฺถิ   ปุญฺญสฺส
อาคโม   ทาเนน   ทเมน   สญฺญเมน   สจฺจวชฺเชน   ๑-  อตฺถิ  ปุญฺญํ
อตฺถิ   ปุญฺญสฺส   อาคโมติ   ฯ   ตํ   กึ   มญฺญถ   คหปตโย   นนุเม
สมณพฺราหฺมณา     อญฺญมญฺญสฺส     อุชุวิปจฺจนีกวาทาติ     ฯ     เอวํ
ภนฺเต ฯ
     [๑๑๑]   ตตฺร   คหปตโย  เย  เต  สมณพฺราหฺมณา  เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน   กรโต  การยโต  ฉินฺทโต  เฉทาปยโต  ปจโต  ปจาปยโต
โสจโต    โสจาปยโต   กิลมโต   กิลมาปยโต   ผนฺทโต   ผนฺทาปยโต
ปาณมติปาตาปยโต    อทินฺนํ    อาทิยโต    สนฺธึ    ฉินฺทโต   นิลฺโลปํ
หรโต   เอกาคาริกํ   กโรโต   ปริปนฺเถ   ติฏฺฐโต   ปรทารํ  คจฺฉโต
มุสา   ภณโต   กโรโต  น  กรียติ  ปาปํ  ขุรปริยนฺเตน  เจปิ  จกฺเกน
โย    อิมิสฺสา   ปฐวิยา   ปาเณ   เอกมํสขลํ   เอกมํสปุญฺชํ   กเรยฺย
นตฺถิ    ตโตนิทานํ   ปาปํ   นตฺถิ   ปาปสฺส   อาคโม   ทกฺขิณํ   เจปิ
คงฺคาย   ตีรํ   คจฺเฉยฺย   หนนฺโต  ฆาเตนฺโต  ฯเปฯ  ทาเนน  ทเมน
สญฺญเมน สจฺจวชฺเชน นตฺถิ ปุญฺญํ นตฺถิ ปุญฺญสฺส อาคโมติ ฯ
     {๑๑๑.๑}   เตสเมตํ   ปาฏิกงฺขํ   ยมิทํ   กายสุจริตํ   วจีสุจริตํ
มโนสุจริตํ   อิเม   ตโย   กุสเล   ธมฺเม  อภินิพฺพชฺเชตฺวา  ๒-  ยมิทํ
กายทุจฺจริตํ  วจีทุจฺจริตํ  มโนทุจฺจริตํ  อิเม  ตโย อกุสเล ธมฺเม สมาทาย
วตฺติสฺสนฺติ  ตํ  กิสฺส  เหตุ  น  หิ  เต  โภนฺโต  สมณพฺราหฺมณา ปสฺสนฺติ
อกุสลานํ   ธมฺมานํ   อาทีนวํ   โอการํ   สงฺกิเลสํ   กุสลานํ   ธมฺมานํ
@เชิงอรรถ:  ม. สจฺจวาเจน ฯ   ม. อภินิพฺพิชฺชิตฺวา ฯ
เนกฺขมฺเม   อานิสํสํ   โวทานปกฺขํ  ฯ  สนฺตํเยว  โข  ปน  กิริยํ  นตฺถิ
กิริยาติสฺส   ทิฏฺฐิ   โหติ   สาสฺส  โหติ  มิจฺฉาทิฏฺฐิ  ฯ  สนฺตํเยว  โข
ปน  กิริยํ  นตฺถิ  กิริยาติ  สงฺกปฺเปติ  สฺวาสฺส  โหติ  มิจฺฉาสงฺกปฺโป  ฯ
สนฺตํเยว   โข   ปน  กิริยํ  นตฺถิ  กิริยาติ  วาจํ  ภาสติ  สาสฺส  โหติ
มิจฺฉาวาจา  ฯ  สนฺตํเยว  โข  ปน  กิริยํ  นตฺถิ  กิริยาติ  อาห เย เต
อรหนฺโต   กิริยวาทา  เตสมยํ  ปจฺจนีกํ  กโรติ  ฯ  สนฺตํเยว  โข  ปน
กิริยํ   นตฺถิ   กิริยาติ   ปรํ   สญฺญเปติ  สาสฺส  โหติ  อสทฺธมฺมสญฺญตฺติ
ตาย จ ปน อสทฺธมฺมสญฺญตฺติยา อตฺตานุกฺกํเสติ ปรํ วมฺเภติ ฯ
     {๑๑๑.๒}   อิติ  ปุพฺเพว  โข  ปนสฺส  สุสีลฺยํ  ปหีนํ  โหติ ทุสฺสีลฺยํ
ปจฺจุปฏฺฐิตํ   อยญฺจ   มิจฺฉาทิฏฺฐิ   มิจฺฉาสงฺกปฺโป   มิจฺฉาวาจา  อริยานํ
ปจฺจนีกตา    อสทฺธมฺมสญฺญตฺติ    อตฺตุกฺกํสนา    ๑-    ปรวมฺภนา   ฯ
เอวํสิเม ๒- อเนเก ปาปกา อกุสลา ธมฺมา สมฺภวนฺติ มิจฺฉาทิฏฺฐิปจฺจยา ฯ
     [๑๑๒]   ตตฺร   คหปตโย   วิญฺญู   ปุริโส   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ
สเจ   โข   นตฺถิ   กิริยา  เอวมยํ  ภวํ  ปุริสปุคฺคโล  กายสฺส  เภทา
ปรมฺมรณา   ๓-   โสตฺถิมตฺตานํ  กริสฺสติ  ฯ  สเจ  โข   อตฺถิ  กิริยา
เอวมยํ   ภวํ   ปุริสปุคฺคโล  กายสฺส  เภทา  ปรมฺมรณา  อปายํ  ทุคฺคตึ
วินิปาตํ   นิรยํ   อุปปชฺชิสฺสติ   ฯ  กามํ  โข  ปน  มาหุ  กิริยา  โหตุ
เนสํ   ภวตํ   สมณพฺราหฺมณานํ   สจฺจํ   วจนํ   อถ   จ   ปนายํ  ภวํ
ปุริสปุคฺคโล   ทิฏฺเฐว   ธมฺเม   วิญฺญูนํ  คารโยฺห  ทุสฺสีโล  ปุริสปุคฺคโล
@เชิงอรรถ:  ม. อตฺตุกฺกํสนปรวมฺภนํ ฯ    ม. เอวสฺสิเม ฯ   ม. ยุ. ปรมฺมรณาติ นตฺถิ ฯ
ปุคฺคโล   มิจฺฉาทิฏฺฐี   อกิริยวาโทติ   ฯ   สเจ   โข  อตฺเถว  กิริยา
เอวํ    อิมสฺส    โภโต   ปุริสปุคฺคลสฺส   อุภยตฺถ   กลิคฺคาโห   ยญฺจ
ทิฏฺเฐว   ธมฺเม   วิญฺญูนํ   คารโยฺห  ยญฺจ  กายสฺส  เภทา  ปรมฺมรณา
อปายํ   ทุคฺคตึ   วินิปาตํ   นิรยํ   อุปปชฺชิสฺสตีติ   ๑-  ฯ  เอวมสฺสายํ
อปณฺณโก   ธมฺโม   ทุสฺสมตฺโต   สมาทินฺโน   เอกํสํ   ผริตฺวา   ติฏฺฐติ
ริญฺจติ กุสลฏฺฐานํ ฯ
     [๑๑๓]   ตตฺร   คหปตโย  เย  เต  สมณพฺราหฺมณา  เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน   กรโต  การยโต  ฉินฺทโต  เฉทาปยโต  ปจโต  ปจาปยโต
โสจโต    โสจาปยโต   กิลมโต   กิลมาปยโต   ผนฺทโต   ผนฺทาปยโต
ปาณมติปาตาปยโต    อทินฺนํ    อาทิยโต    สนฺธึ    ฉินฺทโต   นิลฺโลปํ
หรโต   เอกาคาริกํ   กโรโต   ปริปนฺเถ   ติฏฺฐโต   ปรทารํ  คจฺฉโต
มุสา   ภณโต   กรโต  กรียติ  ปาปํ  ขุรปริยนฺเตน  เจปิ  จกฺเกน  โย
อิมิสฺสา   ปฐวิยา   ปาเณ   เอกมํสขลํ   เอกมํสปุญฺชํ   กเรยฺย   อตฺถิ
ตโตนิทานํ    ปาปํ   อตฺถิ   ปาปสฺส   อาคโม   ทกฺขิณญฺเจปิ   คงฺคาย
ตีรํ   คจฺเฉยฺย   หนนฺโต   ฆาเตนฺโต  ฉินฺทนฺโต  เฉทาเปนฺโต  ปจนฺโต
ปาเจนฺโต    อตฺถิ    ตโตนิทานํ    ปาปํ    อตฺถิ   ปาปสฺส   อาคโม
อุตฺตรญฺเจปิ   คงฺคาย   ตีรํ   คจฺเฉยฺย   ททนฺโต   ทาเปนฺโต  ยชนฺโต
ยชาเปนฺโต    อตฺถิ    ตโตนิทานํ    ปุญฺญํ   อตฺถิ   ปุญฺญสฺส   อาคโม
ทาเนน   ทเมน   สญฺญเมน   สจฺจวชฺเชน   อตฺถิ   ปุญฺญํ  [๑]-  อตฺถิ
ปุญฺญสฺส อาคโมติ ฯ
     {๑๑๓.๑}   เตสเมตํ     ปาฏิกงฺขํ     ยมิทํ     กายทุจฺจริตํ
@เชิงอรรถ:  โป. เอตฺถนฺตเร "อตฺถิ ตโต นิทานํ ปุญฺญนฺติ อิเม ปาฐา ทิสฺสนฺติ ฯ
วจีทุจฺจริตํ   มโนทุจฺจริตํ   อิเม  ตโย  อกุสเล  ธมฺเม  อภินิพฺพชฺเชตฺวา
ยมิทํ   กายสุจริตํ   วจีสุจริตํ   มโนสุจริตํ   อิเม  ตโย  กุสเล  ธมฺเม
สมาทาย  วตฺติสฺสนฺตีติ  ๑-  ตํ  กิสฺส  เหตุ  ปสฺสนฺติ  หิ เต ๒- โภนฺโต
สมณพฺราหฺมณา    อกุสลานํ    ธมฺมานํ    อาทีนวํ   โอการํ   สงฺกิเลสํ
กุสลานํ   ธมฺมานํ   เนกฺขมฺเม   อานิสํสํ   โวทานปกฺขํ   ฯ   สนฺตํเยว
โข    ปน   กิริยํ   อตฺถิ   กิริยาติสฺส   ทิฏฺฐิ   โหติ   สาสฺส   โหติ
สมฺมาทิฏฺฐิ   ฯ   สนฺตํเยว   โข  ปน  กิริยํ  อตฺถิ  กิริยาติ  สงฺกปฺเปติ
สฺวาสฺส   โหติ   สมฺมาสงฺกปฺโป   ฯ   สนฺตํเยว  โข  ปน  กิริยํ  อตฺถิ
กิริยาติ   วาจํ   ภาสติ   สาสฺส   โหติ   สมฺมาวาจา   ฯ   สนฺตํเยว
โข   ปน   กิริยํ  อตฺถิ  กิริยาติ  อาห  เย  เต  อรหนฺโต  กิริยวาทา
เตสมยํ   น   ปจฺจนีกํ   กโรติ   ฯ   สนฺตํเยว  โข  ปน  กิริยํ  อตฺถิ
กิริยาติ    ปรํ    สญฺญเปติ    สาสฺส    โหติ   สทฺธมฺมสญฺญตฺติ   ตาย
จ ปน สทฺธมฺมสญฺญตฺติยา เนวตฺตานุกฺกํเสติ น ปรํ วมฺเภติ ฯ
     {๑๑๓.๒}   อิติ  ปุพฺเพว  โข  ปนสฺส  ทุสฺสีลฺยํ  ปหีนํ  โหติ สุลีลฺยํ
ปจฺจุปฏฺฐิตํ   อยญฺจ   สมฺมาทิฏฺฐิ   สมฺมาสงฺกปฺโป   สมฺมาวาจา  อริยานํ
อปฺปจฺจนีกตา     สทฺธมฺมสญฺญตฺติ     อนตฺตุกฺกํสนา    อปรวมฺภนา    ฯ
เอวํสิเม อเนเก กุสลา ธมฺมา สมฺภวนฺติ สมฺมาทิฏฺฐิปจฺจยา ฯ
     [๑๑๔]   ตตฺร   คหปตโย   วิญฺญู   ปุริโส   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ
สเจ   โข   อตฺถิ   กิริยา  เอวมยํ  ภวํ  ปุริสปุคฺคโล  กายสฺส  เภทา
ปรมฺมรณา   สุคตึ   สคฺคํ   โลกํ   อุปปชฺชิสฺสติ   ฯ   กามํ   โข  ปน
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อิติสทฺโท นตฺถิ ฯ     ม. เตติ นตฺถิ ฯ
มาหุ    กิริยา   โหตุ   เนสํ   ภวตํ   สมณพฺราหฺมณานํ   สจฺจํ   วจนํ
อถ   จ   ปนายํ   ภวํ   ปุริสปุคฺคโล  ทิฏฺเฐว  ธมฺเม  วิญฺญูนํ  ปาสํโส
สีลวา   ปุริสปุคฺคโล   สมฺมาทิฏฺฐี   กิริยวาโทติ  ฯ  สเจ  โข  อตฺเถว
กิริยา    เอวํ   อิมสฺส   โภโต   ปุริสปุคฺคลสฺส   อุภยตฺถ   กฏคฺคาโห
ยญฺจ    ทิฏฺเฐว   ธมฺเม   วิญฺญูนํ   ปาสํโส   ยญฺจ   กายสฺส   เภทา
ปรมฺมรณา    สุคตึ    สคฺคํ    โลกํ    อุปปชฺชิสฺสติ   ฯ   เอวมสฺสายํ
อปณฺณโก    ธมฺโม    สุสมตฺโต    สมาทินฺโน   ๑-   อุภยํสํ   ผริตฺวา
ติฏฺฐติ ริญฺจติ อกุสลฏฺฐานํ ฯ
     [๑๑๕]   สนฺติ   คหปตโย   เอเก   สมณพฺราหฺมณา  เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน    นตฺถิ    เหตุ   นตฺถิ   ปจฺจโย   สตฺตานํ   สงฺกิเลสาย
อเหตู   อปฺปจฺจยา   สตฺตา   สงฺกิลิสฺสนฺติ   นตฺถิ  เหตุ  นตฺถิ  ปจฺจโย
สตฺตานํ    วิสุทฺธิยา    อเหตู   อปฺปจฺจยา   สตฺตา   วิสุชฺฌนฺติ   นตฺถิ
พลํ   นตฺถิ   วิริยํ   นตฺถิ   ปุริสถาโม   นตฺถิ   ปุริสปรกฺกโม   สพฺเพ
สตฺตา   สพฺเพ   ปาณา   สพฺเพ   ภูตา   สพฺเพ  ชีวา  อวสา  อพลา
อวิริยา     นิยติสงฺคติภาวปริณตา    ๒-    ฉเสฺววาภิชาตีสุ    สุขทุกฺขํ
ปฏิสํเวเทนฺตีติ    เตสํเยว   โข   คหปตโย   สมณพฺราหฺมณานํ   เอเก
สมณพฺราหฺมณา    อุชุวิปจฺจนีกวาทา    เต    เอวมาหํสุ   อตฺถิ   เหตุ
อตฺถิ    ปจฺจโย   สตฺตานํ   สงฺกิเลสาย   สเหตู   สปฺปจฺจยา   สตฺตา
สงฺกิลิสฺสนฺติ    อตฺถิ    เหตุ    อตฺถิ    ปจฺจโย   สตฺตานํ   วิสุทฺธิยา
สเหตู    สปฺปจฺจยา    สตฺตา   วิสุชฺฌนฺติ   อตฺถิ   พลํ   อตฺถิ   วิริยํ
@เชิงอรรถ:  โป. สุสมาทินฺโน ฯ     ม. ... สภาวปริณตา ฯ
อตฺถิ   ปุริสถาโม   อตฺถิ   ปุริสปรกฺกโม   ๑-   สพฺเพ  สตฺตา  สพฺเพ
ปาณา   สพฺเพ   ภูตา   สพฺเพ   ชีวา   สวสา   ๒-  สพลา  สวิริยา
นิยติสงฺคติภาวปริณตา    ฉเสฺววาภิชาตีสุ   สุขทุกฺขํ   ปฏิสํเวเทนฺตีติ   ฯ
ตํ   กึ   มญฺญถ   คหปตโย   นนุเม   สมณพฺราหฺมณา   อญฺญมญฺญํ   ๓-
อุชุวิปจฺจนีกวาทาติ ฯ เอวํ ภนฺเต ฯ
     [๑๑๖]   ตตฺร   คหปตโย  เย  เต  สมณพฺราหฺมณา  เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน    นตฺถิ    เหตุ   นตฺถิ   ปจฺจโย   สตฺตานํ   สงฺกิเลสาย
อเหตู    อปฺปจฺจยา    สตฺตา    สงฺกิลิสฺสนฺติ    นตฺถิ    เหตุ   นตฺถิ
ปจฺจโย   สตฺตานํ   วิสุทฺธิยา   อเหตู   อปฺปจฺจยา   สตฺตา   วิสุชฺฌนฺติ
นตฺถิ    พลํ   นตฺถิ   วิริยํ   นตฺถิ   ปุริสถาโม   นตฺถิ   ปุริสปรกฺกโม
สพฺเพ   สตฺตา   สพฺเพ   ปาณา   สพฺเพ   ภูตา  สพฺเพ  ชีวา  อวสา
อพลา    อวิริยา    นิยติสงฺคติภาวปริณตา    ฉเสฺววาภิชาตีสุ   สุขทุกฺขํ
ปฏิสํเวเทนฺตีติ    เตสเมตํ    ปาฏิกงฺขํ   ยมิทํ   กายสุจริตํ   วจีสุจริตํ
มโนสุจริตํ    อิเม    ตโย   กุสเล   ธมฺเม   อภินิพฺพชฺเชตฺวา   ยมิทํ
กายทุจฺจริตํ   วจีทุจฺจริตํ   มโนทุจฺจริตํ   อิเม   ตโย   อกุสเล  ธมฺเม
สมาทาย    วตฺติสฺสนฺติ    ตํ   กิสฺส   เหตุ   น   หิ   เต   โภนฺโต
สมณพฺราหฺมณา    ปสฺสนฺติ    อกุสลานํ    ธมฺมานํ    อาทีนวํ   โอการํ
สงฺกิเลสํ   กุสลานํ   ธมฺมานํ   เนกฺขมฺเม   อานิสํสํ   โวทานปกฺขํ   ฯ
สนฺตํเยว   โข   ปน   เหตุํ   นตฺถิ   เหตูติสฺส   ทิฏฺฐิ   โหติ  สาสฺส
โหติ   มิจฺฉาทิฏฺฐิ   ฯ   สนฺตํเยว   โข   ปน   เหตุํ   นตฺถิ   เหตูติ
@เชิงอรรถ:  ยุ. เอตฺถนฺตเร นกาโร อตฺถิ ฯ โปตฺถเกปิ อีทิโสเยว ฯ  ยุ. อวสา อพลา
@อวิริยา ฯ โปตฺถเกปิ อีทิโสเยว ฯ     ม. ยุ. อญฺญมญฺญสฺส ฯ
สงฺกปฺเปติ   สฺวาสฺส   โหติ   มิจฺฉาสงฺกปฺโป   ฯ   สนฺตํเยว  โข  ปน
เหตุํ   นตฺถิ   เหตูติ   วาจํ   ภาสติ   สาสฺส   โหติ  มิจฺฉาวาจา  ฯ
สนฺตํเยว   โข   ปน   เหตุํ   นตฺถิ  เหตูติ  อาห  เย  เต  อรหนฺโต
เหตุวาทา   เตสมยํ   ปจฺจนีกํ   กโรติ   ฯ  สนฺตํเยว  โข  ปน  เหตุํ
นตฺถิ    เหตูติ    ปรํ    สญฺญเปติ    สาสฺส   โหติ   อสทฺธมฺมสญฺญตฺติ
ตาย จ ปน อสทฺธมฺมสญฺญตฺติยา อตฺตานุกฺกํเสติ ปรํ วมฺเภติ ฯ
     {๑๑๖.๑}   อิติ ปุพฺเพว โข ปนสฺส สุสีลฺยํ ปหีนํ โหติ ทุสฺสีลฺยํ ปจฺจุปฏฺฐิตํ
อยญฺจ   มิจฺฉาทิฏฺฐิ   มิจฺฉาสงฺกปฺโป   มิจฺฉาวาจา   อริยานํ  ปจฺจนีกตา
อสทฺธมฺมสญฺญตฺติ   อตฺตานุกฺกํสนา   ปรวมฺภนา   ฯ   เอวํสิเม   อเนเก
ปาปกา อกุสลา ธมฺมา สมฺภวนฺติ มิจฺฉาทิฏฺฐิปจฺจยา ฯ
     [๑๑๗]   ตตฺร   คหปตโย   วิญฺญู   ปุริโส   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ
สเจ   โข   นตฺถิ   เหตุ   เอวมยํ  ภวํ  ปุริสปุคฺคโล  กายสฺส  เภทา
ปรมฺมรณา   ๑-   โสตฺถิมตฺตานํ   กริสฺสติ   ฯ  สเจ  โข  อตฺถิ  เหตุ
เอวมยํ    ภวํ    ปุริสปุคฺคโล   กายสฺส   เภทา   ปรมฺมรณา   อปายํ
ทุคฺคตึ   วินิปาตํ   นิรยํ   อุปปชฺชิสฺสติ  ฯ  กามํ  โข  ปน  มาหุ  เหตุ
โหตุ   เนสํ   ภวตํ   สมณพฺราหฺมณานํ   สจฺจํ   วจนํ   อถ  จ  ปนายํ
ภวํ    ปุริสปุคฺคโล    ทิฏฺเฐว    ธมฺเม   วิญฺญูนํ   คารโยฺห   ทุสฺสีโล
ปุริสปุคฺคโล    มิจฺฉาทิฏฺฐี   อเหตุกวาโทติ   ฯ   สเจ   โข   อตฺเถว
เหตุ    เอวํ    อิมสฺส   โภโต   ปุริสปุคฺคลสฺส   อุภยตฺถ   กลิคฺคาโห
ยญฺจ   ทิฏฺเฐว   ธมฺเม   วิญฺญูนํ   คารโยฺห   ยญฺจ   กายสฺส   เภทา
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
ปรมฺมรณา   อปายํ  ทุคฺคตึ  วินิปาตํ  นิรยํ  อุปปชฺชิสฺสติ  ฯ  เอวมสฺสายํ
อปณฺณโก   ธมฺโม   ทุสฺสมตฺโต   สมาทินฺโน   เอกํสํ   ผริตฺวา   ติฏฺฐติ
ริญฺจติ กุสลฏฺฐานํ ฯ
     [๑๑๘]   ตตฺร   คหปตโย  เย  เต  สมณพฺราหฺมณา  เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน    อตฺถิ    เหตุ   อตฺถิ   ปจฺจโย   สตฺตานํ   สงฺกิเลสาย
สเหตู   สปฺปจฺจยา   สตฺตา   สงฺกิลิสฺสนฺติ   อตฺถิ  เหตุ  อตฺถิ  ปจฺจโย
สตฺตานํ    วิสุทฺธิยา    สเหตู   สปฺปจฺจยา   สตฺตา   วิสุชฺฌนฺติ   อตฺถิ
พลํ   อตฺถิ   วิริยํ   อตฺถิ   ปุริสถาโม   อตฺถิ   ปุริสปรกฺกโม   สพฺเพ
สตฺตา   สพฺเพ   ปาณา   สพฺเพ   ภูตา   สพฺเพ  ชีวา  สวสา  สพลา
สวิริยา       นิยติสงฺคติภาวปริณตา      ฉเสฺววาภิชาตีสุ      สุขทุกฺขํ
ปฏิสํเวเทนฺตีติ   เตสเมตํ   ปาฏิกงฺขํ   ยมิทํ   กายทุจฺจริตํ   วจีทุจฺจริตํ
มโนทุจฺจริตํ   อิเม   ตโย   อกุสเล   ธมฺเม   อภินิพฺพชฺเชตฺวา   ยมิทํ
กายสุจริตํ   วจีสุจริตํ  มโนสุจริตํ  อิเม  ตโย  กุสเล  ธมฺเม  สมาทาย
วตฺติสฺสนฺติ   ตํ   กิสฺส  เหตุ  ปสฺสนฺติ  หิ  เต  โภนฺโต  สมณพฺราหฺมณา
อกุสลานํ     ธมฺมานํ     อาทีนวํ     โอการํ    สงฺกิเลสํ    กุสลานํ
ธมฺมานํ   เนกฺขมฺเม   อานิสํสํ   โวทานปกฺขํ   ฯ   สนฺตํเยว  โข  ปน
เหตุํ   อตฺถิ   เหตูติสฺส   ทิฏฺฐิ   โหติ   สาสฺส   โหติ  สมฺมาทิฏฺฐิ  ฯ
สนฺตํเยว    โข    ปน   เหตุํ   อตฺถิ   เหตูติ   สงฺกปฺเปติ   สฺวาสฺส
โหติ   สมฺมาสงฺกปฺโป   ฯ   สนฺตํเยว   โข   ปน  เหตุํ  อตฺถิ  เหตูติ
วาจํ   ภาสติ   สาสฺส   โหติ   สมฺมาวาจา    ฯ  สนฺตํเยว  โข  ปน
เหตุํ   อตฺถิ   เหตูติ   อาห   เย  เต  อรหนฺโต  เหตุวาทา  เตสมยํ
น   ปจฺจนีกํ   กโรติ   ฯ   สนฺตํเยว   โข   ปน  เหตุํ  อตฺถิ  เหตูติ
ปรํ     สญฺญเปติ     สาสฺส    โหติ    สทฺธมฺมสญฺญตฺติ    ตาย    จ
ปน สทฺธมฺมสญฺญตฺติยา เนวตฺตานุกฺกํเสติ น ปรํ วมฺเภติ ฯ
     {๑๑๘.๑}   อิติ  ปุพฺเพว  โข  ปนสฺส  ทุสฺสีลฺยํ  ปหีนํ  โหติ สุสีลฺยํ
ปจฺจุปฏฺฐิตํ   อยญฺจ   สมฺมาทิฏฺฐิ   สมฺมาสงฺกปฺโป   สมฺมาวาจา  อริยานํ
อปฺปจฺจนีกตา     สทฺธมฺมสญฺญตฺติ     อนตฺตุกฺกํสนา    อปรวมฺภนา    ฯ
เอวํสิเม อเนเก กุสลา ธมฺมา สมฺภวนฺติ สมฺมาทิฏฺฐิปจฺจยา ฯ
     [๑๑๙]   ตตฺร   คหปตโย   วิญฺญู   ปุริโส   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ
สเจ   โข   อตฺถิ   เหตุ   เอวมยํ  ภวํ  ปุริสปุคฺคโล  กายสฺส  เภทา
ปรมฺมรณา   สุคตึ   สคฺคํ   โลกํ   อุปปชฺชิสฺสติ   ฯ   กามํ   โข  ปน
มาหุ    เหตุ    โหตุ   เนสํ   ภวตํ   สมณพฺราหฺมณานํ   สจฺจํ   วจนํ
อถ   จ   ปนายํ   ภวํ   ปุริสปุคฺคโล  ทิฏฺเฐว  ธมฺเม  วิญฺญูนํ  ปาสํโส
สีลวา   ปุริสปุคฺคโล   สมฺมาทิฏฺฐี   เหตุวาโทติ  ฯ  สเจ  โข  อตฺเถว
เหตุ    เอวํ    อิมสฺส   โภโต   ปุริสปุคฺคลสฺส   อุภยตฺถ   กฏคฺคาโห
ยญฺจ    ทิฏฺเฐว   ธมฺเม   วิญฺญูนํ   ปาสํโส   ยญฺจ   กายสฺส   เภทา
ปรมฺมรณา    สุคตึ    สคฺคํ    โลกํ    อุปปชฺชิสฺสติ   ฯ   เอวมสฺสายํ
อปณฺณโก    ธมฺโม   สุสมตฺโต   สมาทินฺโน   อุภยํสํ   ผริตฺวา   ติฏฺฐติ
ริญฺจติ อกุสลฏฺฐานํ ฯ
     [๑๒๐]   สนฺติ   คหปตโย   เอเก   สมณพฺราหฺมณา  เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน   นตฺถิ   สพฺพโส   อารุปฺปาติ   เตสํเยว   โข   คหปตโย
สมณพฺราหฺมณานํ    เอเก    สมณพฺราหฺมณา    อุชุวิปจฺจนีกวาทา    เต
เอวมาหํสุ   อตฺถิ   สพฺพโส   อารุปฺปาติ   ฯ  ตํ  กึ  มญฺญถ  คหปตโย
นนุเม    สมณพฺราหฺมณา   อญฺญมญฺญสฺส   อุชุวิปจฺจนีกวาทาติ   ฯ   เอวํ
ภนฺเต ฯ
     {๑๒๐.๑}   ตตฺร  คหปตโย  วิญฺญู  ปุริโส  อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  เย
โข   เต   โภนฺโต   สมณพฺราหฺมณา   เอวํวาทิโน   เอวํทิฏฺฐิโน  นตฺถิ
สพฺพโส  อารุปฺปาติ  อิทํ  เม  อทิฏฺฐํ  เยปิ  เต  โภนฺโต สมณพฺราหฺมณา
เอวํวาทิโน   เอวํทิฏฺฐิโน   อตฺถิ  สพฺพโส  อารุปฺปาติ  อิทํ  เม  อวิทิตํ
อหญฺเจว  โข  ปน  อชานนฺโต ๑- อปสฺสนฺโต เอกํเสน อาทาย โวหเรยฺยํ
อิทเมว  สจฺจํ  โมฆมญฺญนฺติ  น  เม  ตํ  อสฺส ปฏิรูปํ เย โข เต โภนฺโต
สมณพฺราหฺมณา   เอวํวาทิโน    เอวํทิฏฺฐิโน   นตฺถิ  สพฺพโส  อารุปฺปาติ
สเจ  โข  เตสํ  ภวตํ   สมณพฺราหฺมณานํ  สจฺจํ  วจนํ  ฐานเมตํ  วิชฺชติ
เย  เต  เทวา  รูปิโน  มโนมยา  อปณฺณกํ  เม  ๒- ตตฺรูปปตฺติ ภวิสฺสติ
เย  ปน เต  โภนฺโต สมณพฺราหฺมณา เอวํวาทิโน เอวํทิฏฺฐิโน อตฺถิ สพฺพโส
อารุปฺปาติ  สเจ  เตสํ  ภวตํ  สมณพฺราหฺมณานํ สจฺจํ วจนํ ฐานเมตํ วิชฺชติ
เย  เต  เทวา  อรูปิโน  สญฺญามยา  อปณฺณกํ เม ๓- ตตฺรูปปตฺติ ภวิสฺสติ
ทิสฺสนฺเต  โข  ปน  รูปาธิกรณํ  ๔-  ทณฺฑาทานสตฺถาทานกลหวิคฺคหวิวาท-
ตุวํตุวํเปสุญฺญ ๕- ๖- มุสาวาทา นตฺถิ โข ปเนตํ สพฺพโส อารุปฺเปติ ฯ โส
@เชิงอรรถ:  โป. อชานํ อชานนฺโต อชานํ อปสฺสนฺโต ฯ   ๒-๓ โป. อปณฺณกเมตํ ฯ    ม.
@รูปการณา ฯ   ม. ... สตฺถาทานํ ฯ   ม. วิวาทาตุวํตุวํ ฯ
อิติ ปฏิสงฺขาย รูปานํเยว นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ปฏิปนฺโน โหติ ฯ
     [๑๒๑]   สนฺติ   คหปตโย   เอเก   สมณพฺราหฺมณา  เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน   นตฺถิ   สพฺพโส  ภวนิโรโธติ  ฯ  เตสํเยว  โข  คหปตโย
สมณพฺราหฺมณานํ    เอเก    สมณพฺราหฺมณา    อุชุวิปจฺจนีกวาทา    เต
เอวมาหํสุ   อตฺถิ   สพฺพโส   ภวนิโรโธติ  ฯ  ตํ  กึ  มญฺญถ  คหปตโย
นนุเม     สมณพฺราหฺมณา     อญฺญมญฺญสฺส     อุชุวิปจฺจนีกวาทาติ    ฯ
เอวํ ภนฺเต ฯ
     {๑๒๑.๑}   ตตฺร  คหปตโย  วิญฺญู  ปุริโส  อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ เย ๑-
โข   เต   โภนฺโต   สมณพฺราหฺมณา   เอวํวาทิโน   เอวํทิฏฺฐิโน  นตฺถิ
สพฺพโส  ภวนิโรโธติ  อิทํ  เม  อทิฏฺฐํ  เยปิ  เต โภนฺโต สมณพฺราหฺมณา
เอวํวาทิโน   เอวํทิฏฺฐิโน  อตฺถิ  สพฺพโส  ภวนิโรโธติ  อิทํ  เม  อวิทิตํ
อหญฺเจว  โข  ปน  อชานนฺโต  อปสฺสนฺโต  เอกํเสน  อาทาย โวหเรยฺยํ
อิทเมว   สจฺจํ   โมฆมญฺญนฺติ  น  เม  ตํ  อสฺส  ปฏิรูปํ  เย  โข  เต
โภนฺโต    สมณพฺราหฺมณา   เอวํวาทิโน   เอวํทิฏฺฐิโน   นตฺถิ   สพฺพโส
ภวนิโรโธติ   สเจ  เตสํ  ภวตํ  สมณพฺราหฺมณานํ  สจฺจํ  วจนํ  ฐานเมตํ
วิชฺชติ   เย  เต  เทวา  อรูปิโน  สญฺญามยา  อปณฺณกํ  เม  ตตฺรูปปตฺติ
ภวิสฺสติ    เย    ปน    เต   โภนฺโต   สมณพฺราหฺมณา   เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน    อตฺถิ    สพฺพโส    ภวนิโรโธติ    สเจ   เตสํ   ภวตํ
สมณพฺราหฺมณานํ   สจฺจํ   วจนํ   ฐานเมตํ   วิชฺชติ  ยํ  ทิฏฺเฐว  ธมฺเม
@เชิงอรรถ:  ม. เย จ โข เต ฯ
ปรินิพฺพายิสฺสามิ  ฯ  เย  โข  เต  โภนฺโต  สมณพฺราหฺมณา  เอวํวาทิโน
เอวํทิฏฺฐิโน   นตฺถิ   สพฺพโส   ภวนิโรโธติ   เตสมยํ   ทิฏฺฐิ  สราคาย
สนฺติเก    สํโยคาย    สนฺติเก   อภินนฺทนาย   สนฺติเก   อชฺโฌสานาย
สนฺติเก   อุปาทานาย   สนฺติเก  เย  ปน  เต  โภนฺโต  สมณพฺราหฺมณา
เอวํวาทิโน    เอวํทิฏฺฐิโน    อตฺถิ    สพฺพโส   ภวนิโรโธติ   เตสมยํ
ทิฏฺฐิ   อสาราคาย   ๑-   สนฺติเก   อสํโยคาย  สนฺติเก  อนภินนฺทนาย
สนฺติเก   อนชฺโฌสานาย   สนฺติเก   อนุปาทานาย   สนฺติเกติ   ฯ  โส
อิติ   ปฏิสงฺขาย   ภวานํเยว   นิพฺพิทาย  วิราคาย  นิโรธาย  ปฏิปนฺโน
โหติ ฯ
     [๑๒๒]   จตฺตาโรเม   คหปตโย   ปุคฺคลา   สนฺโต  สํวิชฺชมานา
โลกสฺมึ    กตเม    จตฺตาโร    อิธ   คหปตโย   เอกจฺโจ   ปุคฺคโล
อตฺตนฺตโป     โหติ    อตฺตปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต    อิธ    คหปตโย
เอกจฺโจ    ปุคฺคโล    ปรนฺตโป    โหติ    ปรปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต
อิธ  คหปตโย  เอกจฺโจ  ปุคฺคโล  อตฺตนฺตโป  จ  โหติ อตฺตปริตาปนานุ-
โยคมนุยุตฺโต     ปรนฺตโป    จ    ปรปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต    อิธ
คหปตโย  เอกจฺโจ  ปุคฺคโล  เนวตฺตนฺตโป  จ  โหติ  นาตฺตปริตาปนานุ-
โยคมนุยุตฺโต    น   ปรนฺตโป   น   ปรปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต   โส
อนตฺตนฺตโป    อปรนฺตโป    ทิฏฺเฐว    ธมฺเม    นิจฺฉาโต    นิพฺพุโต
สิติภูโต สุขปฏิสํเวที พฺรหฺมภูเตน อตฺตนา วิหรติ ฯ
     [๑๒๓]   กตโม       จ       คหปตโย       ปุคฺคโล
อตฺตนฺตโป อตฺตปริตาปนานุโยคมยุตฺโต ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. อสราคาย ฯ
อิธ    คหปตโย   เอกจฺโจ   ปุคฺคโล   อเจลโก   โหติ   มุตฺตาจาโร
หตฺถาวเลขโน   ฯ   ยถา   กนฺทรกสุตฺตํ   ตถา   วิตฺถาโร   ฯ   อิติ
เอวรูปํ     อเนกวิหิตํ     กายสฺส     อาตาปนปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต
วิหรติ      อยํ      วุจฺจติ     คหปตโย     ปุคฺคโล     อตฺตนฺตโป
อตฺตปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต ฯ
     {๑๒๓.๑}   กตโม    จ    คหปตโย    ปุคฺคโล    ปรนฺตโป
ปรปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต    ฯ    อิธ    คหปตโย    ๑-    ปุคฺคโล
โอรพฺภิโก   โหติ   สูกริโก   โหติ   ฯเปฯ  เย  วา  ปนญฺเญปิ  เกจิ
กุรูรกมฺมนฺตา     อยํ     วุจฺจติ     คหปตโย    ปุคฺคโล    ปรนฺตโป
ปรปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต ฯ
     {๑๒๓.๒}   กตโม จ คหปตโย ปุคฺคโล อตฺตนฺตโป จ อตฺตปริตาปนานุ-
โยคมนุยุตฺโต    ปรนฺตโป   จ   ปรปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต   ฯ   อิธ
คหปตโย   เอกจฺโจ  ปุคฺคโล  ราชา  วา  โหติ  ขตฺติโย  มุทฺธาวสิตฺโต
ฯเปฯ   เตปิ  ทณฺฑตชฺชิตา  ภยตชฺชิตา  อสฺสุมุขา  โรทมานา  ปริกมฺมานิ
กโรนฺติ  อยํ  วุจฺจติ  คหปตโย  ปุคฺคโล  อตฺตนฺตโป  จ อตฺตปริตาปนานุ-
โยคมนุยุตฺโต ปรนฺตโป จ ปรปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต ฯ
     {๑๒๓.๓}   กตโม  จ  คหปตโย  ปุคฺคโล  เนวตฺตนฺตโป  จ  ๒-
นาตฺตปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต       น      ปรนฺตโป      จ      น
ปรปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต       โส      อนตฺตนฺตโป      อปรนฺตโป
ทิฏฺเฐว   ธมฺเม   นิจฺฉาโต  นิพฺพุโต  สีติภูโต  สุขปฏิสํเวที  พฺรหฺมภูเตน
อตฺตนา   วิหรติ   ฯ   อิธ   คหปตโย   ตถาคโต   โลเก   อุปฺปชฺชติ
อรหํ   สมฺมาสมฺพุทฺโธ   ฯเปฯ   โส   อิเม   ปญฺจ   นีวรเณ   ปหาย
@เชิงอรรถ:  โป. ม. ยุ. เอกจฺโจ ปุคฺคโล ฯ    ม. ยุ. อยํ สทฺโท นตฺถิ. ฯ
เจตโส    อุปกฺกิเลเส    ปญฺญาย    ทุพฺพลีกรเณ   วิวิจฺเจว   กาเมหิ
วิวิจฺจ   อกุสเลหิ   ธมฺเมหิ   สวิตกฺกํ   สวิจารํ  วิเวกชํ  ปีติสุขํ  ปฐมํ
ฌานํ     อุปสมฺปชฺช    วิหรติ    วิตกฺกวิจารานํ    วูปสมา    อชฺฌตฺตํ
สมฺปสาทนํ   เจตโส   เอโกทิภาวํ   อวิตกฺกํ   อวิจารํ  สมาธิชํ  ปีติสุขํ
ทุติยํ   ฌานํ  *-  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  ปีติยา  จ  วิราคา  ฯเปฯ  ตติยํ
ฌานํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   สุขสฺส   จ  ปหานา  ฯเปฯ  จตุตฺถํ  ฌานํ
อุปสมฺปชฺช วิหรติ ฯ
     {๑๒๓.๔}   โส เอวํ สมาหิเต จิตฺเต ปริสุทฺเธ ปริโยทาเต อนงฺคเณ
วิคตูปกฺกิเลเส     มุทุภูเต     กมฺมนิเย     ฐิเต     อาเนญฺชปฺปตฺเต
ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณาย      จิตฺตํ      อภินินฺนาเมติ     ฯ     โส
อเนกวิหิตํ    ปุพฺเพนิวาสํ    อนุสฺสรติ    เสยฺยถีทํ    เอกมฺปิ    ชาตึ
เทฺวปิ    ชาติโย    ฯเปฯ    อิติ    สาการํ   สอุทฺเทสํ   อเนกวิหิตํ
ปุพฺเพนิวาสํ   อนุสฺสรติ   ฯ   โส   เอวํ   สมาหิเต  จิตฺเต  ปริสุทฺเธ
ปริโยทาเต    อนงฺคเณ    วิคตูปกฺกิเลเส   มุทุภูเต   กมฺมนิเย   ฐิเต
อาเนญฺชปฺปตฺเต สตฺตานํ จุตูปปาตญาณาย จิตฺตํ อภินินฺนาเมติ ฯ
     {๑๒๓.๕}   โส   ทิพฺเพน  จกฺขุนา  วิสุทฺเธน  อติกฺกนฺตมานุสเกน
สตฺเต  ปสฺสติ  จวมาเน  อุปปชฺชมาเน  หีเน  ปณีเต  สุวณฺเณ  ทุพฺพณฺเณ
สุคเต ทุคฺคเต ฯเปฯ ยถากมฺมูปเค สตฺเต ปชานาติ ฯ
     {๑๒๓.๖}   โส เอวํ สมาหิเต จิตฺเต ปริสุทฺเธ ปริโยทาเต อนงฺคเณ
วิคตูปกฺกิเลเส   มุทุภูเต   กมฺมนิเย   ฐิเต   อาเนญฺชปฺปตฺเต  อาสวานํ
ขยญาณาย  จิตฺตํ  อภินินฺนาเมติ ฯ โส อิทํ ทุกฺขนฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ ฯเปฯ
@เชิงอรรถ: * มีการแก้ไขคำ ณานํ เป็น ฌานํ
อยํ    อาสวนิโรธคามินี    ปฏิปทาติ   ยถาภูตํ   ปชานาติ   ฯ   ตสฺส
เอวํ   ชานโต   เอวํ  ปสฺสโต  กามาสวาปิ  จิตฺตํ  วิมุจฺจติ  ภวาสวาปิ
จิตฺตํ   วิมุจฺจติ   อวิชฺชาสวาปิ   จิตฺตํ  วิมุจฺจติ  วิมุตฺตสฺมึ  วิมุตฺตมิติ
ญาณํ   โหติ   ขีณา   ชาติ   วุสิตํ   พฺรหฺมจริยํ   กตํ   กรณียํ  นาปรํ
อิตฺถตฺตายาติ   ปชานาติ   อยํ  วุจฺจติ  คหปตโย  ปุคฺคโล  เนวตฺตนฺตโป
นาตฺตปริตาปนานุโยคมนุยุตฺโต    น    ปรนฺตโป    น   ปรปริตาปนานุ-
โยคมนุยุตฺโต   โส  อนตฺตนฺตโป  อปรนฺตโป  ทิฏฺเฐว  ธมฺเม  นิจฺฉาโต
นิพฺพุโต สีติภูโต สุขปฏิสํเวที พฺรหฺมภูเตน อตฺตนา วิหรตีติ ฯ
     [๑๒๔]   เอวํ   วุตฺเต   สาเลยฺยกา  พฺราหฺมณคหปติกา  ภควนฺตํ
เอตทโวจุํ   อภิกฺกนฺตํ   โภ   โคตม  อภิกฺกนฺตํ  โภ  โคตม  เสยฺยถาปิ
โภ  โคตม  นิกฺกุชฺชิตํ  วา  อุกฺกุชฺเชยฺย  ปฏิจฺฉนฺนํ  วา วิวเรยฺย มูฬฺหสฺส
วา  มคฺคํ  อาจิกฺเขยฺย  อนฺธกาเร  วา  เตลปชฺโชตํ ธาเรยฺย จกฺขุมนฺโต
รูปานิ  ทกฺขนฺตีติ  ๑-  เอวเมว  โภตา  โคตเมน อเนกปริยาเยน ธมฺโม
ปกาสิโต  เอเต  มยํ  ภวนฺตํ  โคตมํ  สรณํ  คจฺฉาม ธมฺมญฺจ ภิกฺขุสงฺฆญฺจ
อุปาสเก โน ภวํ โคตโม ธาเรตุ อชฺชตคฺเค ปาณุเปเต สรณงฺคเตติ ฯ
                 อปณฺณกสุตฺตํ  นิฏฺฐิตํ ทสมํ ฯ
                    คหปติวคฺโค ปฐโม ฯ
                        -------
@เชิงอรรถ:  ยุ. ทกฺขินฺตีติ ฯ
                    ตสฺส วคฺคสฺส อุทฺทานํ
         กนฺทรนาครสํวโร ๑- โปตลิโย ปุน ชีวกภจฺโจ
         อุปาลิทโม ๒- ตถา ๓- กุกฺกุโร ๔- อภโย
         พหุเวทนิโยปิ ๕- จ อปณฺณกตาทสโม
         ปฐโม ๖- ปวโร วคฺโค จ ฯ
                       ---------
@เชิงอรรถ:  ม. เสขวโต จ ฯ    ม. อุปาลิทมฺมโต ฯ    ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
@ ม. กุกฺกุรอภโย ฯ    ม. พหุเวทนิยาปณฺณกโต ทสโม ฯ    ม. ปฐโม ปวโร
@วคฺโค จาติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ



             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๐๐-๑๒๒. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=13&item=103&items=22&modeTY=2              อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=13&item=103&items=22&modeTY=2&mode=bracket              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=13&item=103&items=22&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=13&item=103&items=22&modeTY=2              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=103              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=2181              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=2181              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_13

อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :