บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๑

หน้าที่ ๑๖๐.

กตนฺ'ติ, อถายํ ราชา มงฺกุ หุตฺวา สงฺขมฺภิตุํ ^๑- น สกฺกุเณยฺย, ปริยาเยน ธมฺมํ กเถนฺตสฺเสว เม สลฺลกฺเขสฺสตี"ติ ธมฺมเทสนํ อารภนฺโต ตํ กึ มญฺญสีติอาทิมาห. ตตฺถ สทฺธายิโกติ สทฺธาตพฺโพ, ยสฺส ตฺวํ วจนํ สทฺทหสีติ อตฺโถ. ปจฺจยิโกติ ตสฺเสว เววจนํ, ยสฺส วจนํ ปฏิยายสีติ ^๒- อตฺโถ. อพฺภสมนฺติ อากาสสมํ. นิปฺโปเถนฺโต อาคจฺฉตีติ ปฐวีตลโต ยาว อกนิฏฺฐพฺรหฺมโลกา สพฺพสตฺเต สณหกรณียํ ติลจุณฺณํ วิย กโรนฺโต ปึสนฺโต ^๓- อาคจฺฉติ. อญฺญตฺร ธมฺมจริยายาติ ฐเปตฺวา ธมฺมจริยํ อญฺญํ กตฺตพฺพํ นตฺถิ, ทสกุสลกมฺมปถสงฺขาตา ธมฺมจริยาว กตฺตพฺพา ภนฺเตติ. สมจริยาทีนิ ตสฺเสว เววจนานิ. อาโรเจมีติ อาจิกฺขามิ. ปฏิเวทยามีติ ชานาเปมิ. อธิวตฺตตีติ อชฺโฌตฺถรติ. หตฺถิยุทฺธานีติ นาฬาคิริสทิเส เหมกปฺปเน นาเค อารุยฺห ยุชฺฌิตพฺพยุตฺตานิ ^๔- คตีติ นิปฺผตฺติ. วิสโยติ โอกาโส, สมตฺถภาโว วา. น หิ สกฺกา เตหิ ชรามรณํ ปฏิพาหิตุํ. มนฺติโน มหามตฺตาติ มนฺตสมฺปนฺนา มโหสถวิธุรปณฺฑิตสทิสมหามจฺจา. ภูมิคตนฺติ มหาโลหกุมฺภิโย ปูเรตฺวา ภูมิยํ ฐปิตํ. เวหาสฏฺฐนฺติ จมฺมปสิพฺพเก ปูเรตฺวา ตุลาสงฺฆาฏาทีสุ ลคฺเคตฺวา เจว นิยุหาทีสุ ^๕- จ ปูเรตฺวา ฐปิตํ. อุปลาเปตุนฺติ อญฺญมญฺญํ ภินฺทิตุํ. ยถา เทฺว ชนา เอเกน มคฺเคน น คจฺฉนฺติ, เอวํ กาตุํ. นภํ อาหจฺจาติ อากาสํ ปูเรตฺวา. เอวํ ชรา จ มจฺจุ จาติ อิธ ^๖- เทฺวเยว ปพฺพตา คหิตา, ราโชวาเท ปน "ชรา อาคญฺฉิ ^๗- สพฺพํ โยพฺพนํ วิลุมฺปมานาปี"ติ เอวํ ชรา มรณํ พฺยาธิ วิปตฺตีติ จตฺตาโรเปเต อาคตาว. ตสฺมาติ ยสฺมา หตฺถิยุทฺธาทีหิ ชรามรณํ ชินิตุํ น สกฺกา, ตสฺมา. สทฺธํ นิเวสเยติ สทฺธํ นิเวเสยฺย ปติฏฺฐาเปยฺยาติ. ปญฺจมํ. ตติโย ภาโค. อิติ โกสลสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. --------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม., อิ. สนฺถมฺภิตุํ, ม. สณฺฐมฺภิตุํ ^๒ ฉ.ม., อิ. ปตฺติยายสิ @^๓ ฉ.ม., อิ. สณฺหกรณียํ ติณจุณฺณํ วิย กโรนฺโต ปิสนฺโต @^๔ ฉ.ม. อภิรุยฺห ยุชฺฌิตพฺพยุทฺธานิ ^๕ ฉ.ม., อิ. นิยฺยุหาทีสุ @^๖ สี., อิ. อิเม, ม. อิธ ปน ^๗ ฉ.ม., อิ. อาคจฺฉติ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้า ๑๖๐. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=11&A=4172&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=4172&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=411 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=3219 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=2831 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=2831 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_15