บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
เอวเมวํ ยาว ราคาทโย นุปฺปชฺชนฺติ, ตาว ปุคฺคลํ สญฺชานิตุํ น สกฺกา โหติ, โสตาปนฺโน วิย สกทาคามี วิย อนาคามี วิย จ ขายติ, ยทา ปนสฺส ราคาทโย อุปฺปชฺชนฺติ, ตทา รตฺโต ทุฏฺโ มุโฬฺหติ ปญฺายติ. อิติ เต "เอตฺตโก อยนฺ"ติ ปุคฺคลสฺส ปมาณํ ทสฺเสนฺโตว อุปฺปชฺชนฺตีติ ปมาณกรณา นาม วุตฺตา. ยาวตา โข ภนฺเต อปฺปมาณา เจโตวิมุตฺติโยติ ยตฺตกา อปฺปมาณา เจโตวิมุตฺติโย. กิตฺตกา ปน ตา? จตฺตาโร พฺรหฺมวิหารา จตฺตาโร มคฺคา จตฺตาริ ผลานีติ ทฺวาทส. ตตฺร พฺรหฺมวิหารา ผรณอปฺปมาณตาย อปฺปมาณา, เสสา ปมาณการกานํ กิเลสานํ อภาเวน นิพฺพานมฺปิ อปฺปมาณเมว, เจโตวิมุตฺติ ปน น โหติ, ตสฺมา น คหิตํ. อกุปฺปาติ อรหตฺตผลเจโตวิมุตฺติ. สา หิ ตาสํ สพฺพเชฏฺิกา, ตสฺมา "อคฺคมกฺขายตี"ติ วุตฺตา, ราโค โข ภนฺเต กิญฺจนนฺติ ราโค อุปฺปชฺชิตฺวา ปุคฺคลํ กิญฺจติ มทฺทติ ปลิพุนฺธติ, ตสฺมา กิญฺจนนฺติ วุตฺโต. มนุสฺสา กิร โคเณหิ ขลํ มทฺทาเปนฺตา กิญฺเจหิ กปิล ๑- กิญฺเจหิ กาฬกา"ติ วทนฺติ. เอวํ มทฺทนฏฺโ กิญฺจนฏฺโติ เวทิตพฺโพ. โทสโมเหสุปิ เอเสว นโย. อากิญฺจญฺา เจโตวิมุตฺติโย นาม นว ธมฺมา อากิญฺจญฺายตนํ มคฺคผลานิ จ. ตตฺถ อากิญฺจญฺายตนํ กิญฺจนํ อารมฺมณํ อสฺส นตฺถีติ อากิญฺจญฺ. มคฺคผลานิ กิญฺจนานํ มทฺทนปลิพุนฺธกิเลสานํ นตฺถิตาย อากิญฺจญฺา, นิพฺพานมฺปิ อากิญฺจญฺ, เจโตวิมุตฺติ ปน น โหติ, ตสฺมา น คหิตํ. ราโค โข ภนฺเต นิมิตฺตกรโณติอาทีสุ ยถา นาม ทฺวินฺนํ กุลานํ สทิสา เทฺว วจฺฉกา โหนฺติ. ยาว เตสํ ลกฺขณํ น กตํ โหติ, ตาว "อยํ อสุกกุลสฺส @เชิงอรรถ: ๑ สี. กาปิลา วจฺฉโก, อยํ อสุกกุลสฺสา"ติ น สกฺกา โหติ ชานิตุํ. ยทา ปน เตสํ ติสูลาทีสุ อญฺตรํ ลกฺขณํ กตํ โหติ, ตทา สกฺกา โหติ ชานิตุํ. เอวเมว ยาว ปุคฺคลสฺส ราโค นุปฺปชฺชติ, ตาว น สกฺกา โหติ ชานิตุํ "อริโย วา ปุถุชฺชโน วา"ติ. ราโค ปนสฺส อุปฺปชฺชมาโนว "สราโค นาม อยํ ปุคฺคโล"ติ สญฺชานนนิมิตฺตํ ๑- กโรนฺโต วิย อุปฺปชฺชติ, ตสฺมา นิมิตฺตกรโณติ วุตฺโต. โทสโมเหสุปิ เอเสว นโย. อนิมิตฺตา เจโตวิมุตฺติโย นาม เตรส ธมฺมา วิปสฺสนา, จตฺตาโร อารุปฺปา, จตฺตาโร มคฺคา, จตฺตาริ ผลานิ. ตตฺถ วิปสฺสนา นิจฺจนิมิตฺตํ สุขนิมิตฺตํ อตฺตนิมิตฺตํ อุคฺฆาเฏตีติ อนิมิตฺตา นาม. จตฺตาโร อารุปฺปา รูปนิมิตฺตสฺส อภาเวน ๒- อนิมิตฺตา นาม. มคฺคผลานิ นิมิตฺตกรานํ กิเลสานํ อภาเวน อนิมิตฺตานิ, นิพฺพานมฺปิ อนิมิตฺตเมว, ตํ ปน เจโตวิมุตฺติ น โหติ, ตสฺมา น คหิตํ. อถ กสฺมา สุญฺตา เจโตวิมุตฺติ น คหิตาติ? สา "สุญฺา ราเคนา"ติอาทิวจนโต สพฺพตฺถ อนุปวิฏฺาว, ตสฺมา วิสุํ น คหิตาติ. เอกตฺถาติ อารมฺมณวเสน เอกตฺถา "อปฺปมาณํ อากิญฺจญฺ สุญฺตํ อนิมิตฺตนฺ"ติ หิ สพฺพาเนตานิ นิพฺพานสฺเสว นามานิ. อิติ อิมินา ปริยาเยน เอกตฺถา. อญฺสฺมึ ปน าเน อปฺปมาณาปิ โหติ, อญฺสฺมึ อากิญฺจญฺา, อญฺสฺมึ สุญฺตา, อญฺสฺมึ อนิมิตฺตาติ อิมินา ปริยาเยน นานาพฺยญฺชนาติ.อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้า ๑๖๐-๑๖๑. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=13&A=3499&modeTY=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=3499&modeTY=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=571 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=7525 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=7398 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=7398 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘ http://84000.org/tipitaka/read/?index_18
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]