บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๖

หน้าที่ ๑๙๙.

ปุตฺตภาติเกสุ เมตฺตํ ปฏิลภิตฺวา กาลํ กตฺวา ^๑- เทวมนุสฺเสสุ นิพฺพตฺตนฺติ. เทวตาโย อากาเสน จรนฺติโย อาโรเจนฺติ "น อิทํ ฐานํ สสฺสตํ น นิวทฺธํ, เมตฺตํ ภาเวถ, กรุณํ, มุทิตํ, อุเปกฺขํ ภาเวถา"ติ. เต เมตฺตาทโย ภาเวตฺวา ตโต จุตา พฺรหฺมโลเก นิพฺพตฺตนฺติ. พีชคามาติ เอตฺถ พีชคามา นาม ปญฺจ พีชชาตานิ. ภูตคาโม นาม ยงฺกิญฺจิ นิกฺขนฺตมูลปณฺณํ หรีตกํ. โอสธิติณวนปฺปตโยติ เอตฺถ โอสธีติ โอสถรุกฺขา. ติณาติ พหิสารา ตาลนาฬิเกราทโย. วนปฺปตโยติ วนเชฏฺฐกรุกฺขา. กุนฺนทิโยติ ฐเปตฺวา ปญฺจ มหานทิโย อวเสสา นินฺนคา. กุโสพฺภาติ ^๒- ฐเปตฺวา สตฺต มหาสเร อวเสสา รหทาทโย. ทุติโย สูริโยติอาทีสุ ทุติยสูริยกาเล เอโก อุเทติ, เอโก อตฺถงฺคเมติ. ตติยกาเล เอโก อุเทติ, เอโก อตฺถงฺคเมติ, เอโก มชฺเฌ โหติ. จตุตฺถกาเล จตุกุลิเก คาเม จตฺตาโร ปิณฺฑจาริกา ทิวารปฏิปาฏิยา ฐิตา วิย โหนฺติ. ปญฺจมาทิกาเลปิ เอเสว นโย. ปลุชฺชนฺตีติ ฉิชฺชิตฺวา ^๓- ปตนฺติ. เนว ฉาริกา ปญฺญายติ น มสีติ จกฺกวาฬมหาปฐวี สิเนรุปพฺพตราชา หิมวา จกฺกวาฬปพฺพโต ฉ กามสคฺคา ปฐมชฺฌานภูมิกพฺรหฺมโลกาติ เอตฺตเก ฐาเน ทฑฺเฒ อจฺฉราย คเหตพฺพมตฺตาปิ ฉาริกา วา องฺคาโร วา น ปญฺญายติ. โก มนฺตา โก สทฺธาตาติ โก ตสฺส สทฺธาปนตฺถาย สมตฺโถ, โก วา ตสฺส สทฺธาตา. อญฺญตฺตร ทิฏฺฐปเทหีติ ทิฏฺฐปเท โสตาปนฺเน อริยสาวเก ฐเปตฺวา โก อญฺเญ สทฺทหิสฺสตีติ อตฺโถ. วีตราโคติ วิกฺขมฺภนวเสน วีตราโค. สาสนํ อาชานึสูติ อนุสิฏฺฐึ ชานึสุ, พฺรหฺมโลกสหพฺยตาย มคฺคํ ปฏิปชฺชึสุ. สมสมคติโยติ ^๔- ทุติยกภเว ^๕- สพฺพากาเรน สมคติโก เอกคติโก. อุตฺตริ เมตฺตํ ภาเวยฺยนฺติ ปฐมชฺฌานโต อุตฺตริ ยาว ติกจตุกฺกชฺฌานํ ปณีตํ กตฺวา เมตฺตํ ภาเวยฺยํ. จกฺขุมาติ ปญฺจหิ จกฺขูหิ จกฺขุมา. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. กาลกตา ^๒ สี. กุสฺสุพฺภา @^๓ ฉ.ม. ฉิชฺชิตฺวา ฉิชฺชิตฺวา ^๔ สี. สมคติโยติ ^๕ ฉ.ม. ทุติยตฺตภาเว

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๐.

ปรินิพฺพุโตติ โพธิปลฺลงฺเกเยว กิเลสปรินิพฺพาเนน ปรินิพฺพุโต. เอวํ อนิจฺจลกฺขณํ ทีเปตฺวา สตฺถริ เทสนํ วินิวฏฺเฏนฺเต ปญฺจสตาปิ เต อนิจฺจกมฺมฏฺฐานิกา ภิกฺขู เทสนานุสาเรน ญาณํ เปเสตฺวา นิสินฺนาสเนสุเยว อรหตฺตํ ปาปุณึสูติ.

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้า ๑๙๙-๒๐๐. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=4439&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=4439&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=23&i=63 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=23&A=2162 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=23&A=2162 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=23&A=2162 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_23