อรรถกถาเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วิมาน.อ. (ปรมตฺถที.)

หน้าที่ ๔๑๐.
     อิทานิ เทวปุตฺโต ตํ นามโคตฺตาทิวเสน ทสฺเสนฺโต:-
     [๑๒๗๓]       "โย กปฺปโก สมฺภวนามเธยฺโย
                   อุปาสโก โกจฺฉผลูปชีวี
                   ชานาถ นํ ตุมฺหากํ เปสิโย โส
                   มา โข นํ หีฬิตฺถ สุเปสโล โส"ติ.
อาห. ตตฺถ กปฺปโกติ นฺหาปิโต. สมฺภวนามเธยฺโยติ สมฺภโวติ เอวํนาโม.
โกจฺฉผลูปชีวีติ โกจฺฉญฺจ ผลญฺจ อุปนิสฺสาย ชีวนโก. ตตฺถ โกจฺฉํ นาม อาฬกาทิ-
สณฺฐาปนตฺถํ เกสาทีนํ อุลฺลิขนสาธนํ. เปสิโยติ เปสนการโก เวยฺยาวจฺจกโร.
     อิทานิ วาณิชา ตํ สญฺชานิตฺวา อาหํสุ:-
     [๑๒๗๔]       "ชานามเส ยํ ตฺวํ ปวเทสิ ๑- ยกฺข
                   น โข นํ ชานาม ส เอทิโสติ
                   มยมฺปิ นํ ปูชยิสฺสาม ยกฺข
                   สุตฺวาน ตุยฺหํ วจนํ อุฬารนฺ"ติ.
     ตตฺถ ชานามเสติ ยํ ตฺวํ วเทสิ, ตํ มยํ สรูปโต ชานาม. เอทิโสตีติ
คุณโต ปน ยถา ตยา กิตฺติตํ, เอวํ เอทิโสติ ตํ น โข ชานาม, ยถา
ตํ อวิทฺทสุโนติ อธิปฺปาโย.
     อิทานิ เทวปุตฺโต เต อตฺตโน วิมานํ อาโรเปตฺวา อนุสาสนตฺถํ
คาถมาห:-
     [๑๒๗๕]       "เย เกจิ อิมสฺมึ สตฺเถ มนุสฺสา
                   ทหรา มหนฺตา อถ วาปิ มชฺฌิมา
@เชิงอรรถ: ๑ สี.,ก. วเทสิ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๑๑.
                   สพฺเพว เต อาลมฺพนฺตุ วิมานํ
                   ปสฺสนฺตุ ปุญฺญานํ ผลํ กทริยา"ติ.
     ตตฺถ มหนฺตาติ วุฑฺฒา. อาลมฺพนฺตูติ อาโรหนฺตุ. กทริยาติ มจฺฉริโน
อทานสีลา. ๑-
     อิทานิ ปริโยสาเน ฉ คาถา ธมฺมสงฺคาหเกหิ วุตฺตา:-
     [๑๒๗๖]       "เต ตตฺถ สพฺเพว อหํ ปุเรติ
                   ตํ กปฺปกํ ตตฺถ ปุรกฺขตฺวา ๒-
                   สพฺเพว เต อาลมฺพึสุ วิมานํ
                   มสกฺกสารํ วิย วาสวสฺส.
     [๑๒๗๗]        เต ตตฺถ สพฺเพว อหํ ปุเรติ
                   อุปาสกตฺตํ ปฏิเวทยึสุ
                   ปาณาติปาตา วิรตา อเหสุํ
                   โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยึสุ
                   อมชฺชปา โน จ มุสา ภณึสุ
                   สเกน ทาเรน จ อเหสุํ ตุฏฺฐา.
     [๑๒๗๘]        เต ตตฺถ สพฺเพว อหํ ปุเรติ
                   อุปาสกตฺตํ ปฏิเวทยิตฺวา
                   ปกฺกามิ สตฺโถ อนุโมทมาโน
                   ยกฺขิทฺธิยา อนุมโต ปุนปฺปุนํ.
@เชิงอรรถ: ๑ ก. อจาคสีลา  ๒ สี. ปุรกฺขิปิตฺวา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๑๒.
     [๑๒๗๙]        คนฺตฺวาน เต สินฺธุโสวีรภูมึ
                   อนตฺถิกา อุทฺทยํ ๑- ปตฺถยานา
                   ยถาปโยคา ปริปุณฺณลาภา
                   ปจฺจาคมุํ ปาฏลิปุตฺตมกฺขตํ.
     [๑๒๘๐]        คนฺตฺวาน เต สํฆรํ โสตฺถิวนฺโต
                   ปุตฺเตหิ ทาเรหิ สมงฺคิภูตา
                   อานนฺที วิตฺตา สุมนา ปตีตา
                   อกํสุ เสรีสมหํ อุฬารํ
                   เสรีสกํ เต ปริเวณํ มาปยึสุ.
     [๑๒๘๑]        เอตาทิสา สปฺปุริสาน เสวนา
                   มหตฺถิกา ธมฺมคุณาน เสวนา
                   เอกสฺส อตฺถาย อุปาสกสฺส
                   สพฺเพว สตฺตา สุขิตา ๒- อเหสุนฺ"ติ.
    #[๑๒๗๖]  ตตฺถ อหํ ปุเรติ อหํ ปุริมํ อหํ ปุริมนฺติ อหมหํกราติ ๓- อตฺโถ.
เต ตตฺถ สพฺเพวาติ วตฺวา ปุน "สพฺเพว เต"ติ วจนํ "สพฺเพว เต ยถา
วิมานสฺส อารุหเน อุสฺสุกฺกชาตา อเหสุํ, ตถา สพฺเพว ตํ อารุหึสุ, น กสฺสจิ
อารุหเน อนฺตราโย อโหสี"ติ ทสฺสนตฺถํ วุตฺตํ. มสกฺกสารํ วิย วาสวสฺสาติ
"มสกฺกสารนฺ"ติ จ ตาวตึสภวนํ วุจฺจติ, สพฺพํ วา เทวภวนํ, อิธ ปน สกฺกภวนํ
เวทิตพฺพํ. เตนาห "มสกฺกสารํ วิย วาสวสฺสา"ติ.
    #[๑๒๗๗-๘]  อถ เต วาณิชา วิมานํ ปสฺสิตฺวา ปสนฺนจิตฺตา ตสฺส เทว-
ปุตฺตสฺส โอวาเท ฐตฺวา สรเณสุ จ สีเลสุ จ ปติฏฺฐาย ตสฺส อานุภาเวน
@เชิงอรรถ: ๑ อิ. อุทย  ๒ อิ. สุขิโน  ๓ ม. อหํการาติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๑๓.
โสตฺถินา อิจฺฉิตํ เทสํ อคมํสุ. เตน วุตฺตํ "เต ตตฺถ สพฺเพวา"ติอาทิ. ตตฺถ
อนุมโต ปกฺกามิ สตฺโถ ยกฺขิทฺธิยา ปุนปฺปุนํ อนุโมทมาโนติ โยชนา. เกน ปน
อนุมโตติ? ยกฺเขนาติ ปากโฏยมตฺโถ.
    #[๑๒๗๙]  ยถาปโยคาติ ยถาอชฺฌาสยํ กตปโยคา. ปริปุณฺณลาภาติ สมิทฺธ-
ลาภา. อกฺขตนฺติ อนุปทฺทุตํ ปาฏลิปุตฺตํ. อกฺขตนฺติ วา อนาพาธํ อนุปฺปีฬํ,
อนนฺตราเยนาติ อตฺโถ.
    #[๑๒๘๐]  สํฆรนฺติ สกํ เคหํ. โสตฺถิวนฺโตติ โสตฺถิภาเวน ยุตฺตา เขมิโน.
อานนฺทีติอาทีหิปิ ๑- จตูหิ ปเทหิ โสมนสฺสิตภาวเมว วทติ. เสรีสกํ เต ปริเวณํ
มาปยึสูติ กตญฺญุตาย ฐตฺวา ปฏิสฺสวโมจนตฺถญฺจ เทวปุตฺตสฺส นาเมน เสรีสกํ
นาม ปริจฺเฉทวเสเนว ๒- เวณิยโต เปกฺขิตพฺพโต ปริเวณํ ปาสาทกูฏาคารรตฺติฏฺฐานาทิ-
สมฺปนฺนํ ปาการปริกฺขิตฺตํ ทฺวารโกฏฺฐกยุตฺตํ อาวาสํ อกํสุ.
    #[๑๒๘๑]  เอตาทิสาติ เอทิสี, เอวํ อนตฺถปฏิพาหินี อตฺถสาธิกา จ. มหตฺถิกาติ
มหาปโยชนา มหานิสํสา. ธมฺมคุณานนฺติ อวิปรีตคุณานํ. เอกสฺส สตฺตสฺส
หิตตฺถํ สพฺเพว สตฺตา สพฺเพ เอว เต สตฺถปริยาปนฺนา สตฺตา สุขิตา ๓- สุขปฺปตฺตา
เขมปฺปตฺตา อเหสุํ.
     สมฺภโว ปน อุปาสโก ปายาสิสฺส เทวปุตฺตสฺส เตสญฺจ วาณิชานํ
วจนปฏิวจนวเสน ปวตฺตํ คาถาพนฺธํ สุตนิยาเมเนว อุคฺคเหตฺวา เถรานํ อาโรเจสิ.
ปายาสิเทวปุตฺโต อายสฺมโต สมฺภวตฺเถรสฺส กเถสีติ อปเร. ตํ ยสตฺเถรปฺปมุขา
มหาเถรา ทุติยสงฺคีติยํ สงฺคหํ อาโรเปสุํ. สมฺภโว ปน อุปาสโก มาตาปิตูนํ
อจฺจเยน ปพฺพชิตฺวา อรหตฺเต ปติฏฺฐาสิ.
                     เสรีสกวิมานวณฺณนา  นิฏฺฐิตา.
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อาทีหิ  ๒ ฉ.ม. เอว-สทฺโท น ทิสฺสติ  ๓ อิ. สุขิโน

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้า ๔๑๐-๔๑๓.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=30&A=8641&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=8641&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=84
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=2771
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=2896
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=2896
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26