บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๒

หน้าที่ ๒๙๗.

อโห พุทฺโธ อโห ธมฺโม อโห โน สตฺถุ สมฺปทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ถูปปูชายิทํ ผลํ. จตุนฺนวุติโต กปฺเป ถูปสีขสนามกา โสฬสาสึสุ ราชาโน จกฺกวตฺตี มหพฺพลา. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. อรหตฺตํ ปน ปตฺวา ธมฺมคารวพหุมาเนน ^๑- ปีติเวควิสฺสฏฺฐํ อุทานํ อุทาเนนฺโต:- [๙๑] ^๒- "น ตถา มตํ สตรสํ สุธนฺนํ ยํ มยชฺช ปริภุตฺตํ อปริมิตทสฺสินา โคตเมน พุทฺเธน สุเทสิโต ธมฺโม"ติ คาถํ อภาสิ. ^๒- ตตฺถ น ตถา มตํ สตรสํ, สุธนฺนํ ยํ มยชฺช ปริภุตฺตนฺติ ตถาติ เตน ปกาเรน. มตนฺติ ^๓- อภิมตํ. สตรสนฺติ สตรสโภชนํ, ^๔- "สตรสโภชนํ นาม สต- ปากสปฺปิอาทีหิ อภิสงฺขตํ โภชนนฺ"ติ วทนฺติ. อถวา อเนกตฺโถ สตสทฺโท "สตโส สหสฺสโส"ติอาทีสุ วิย. ตสฺมา ยํ โภชนํ อเนกสูปํ อเนกพฺยญฺชนํ, ตํ อเนกรสตาย "สตรสนฺ"ติ วุจฺจติ, นานารสโภชนนฺติ อตฺโถ. สุธาเอว อนฺนํ สุธาโภชนํ เทวานํ อาหาโร. ยํ มยชฺช ปริภุตฺตนฺติ ยํ มยา อชฺช อนุภุตฺตํ. "ยํ มยา ปริภุตฺตนฺ"ติ จ อิทํ "สตรสํ สุธนฺนนฺ"ติ เอตฺถาปิ โยเชตพฺพํ. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- ยํ มยา อชฺช เอตรหิ นิโรธสมาปตฺติสมาปชฺชนวเสน ผลสมาปตฺติสมาปชฺชนวเสน จ อจฺจนฺตเมว สนฺตํ ปณีตํ นิพฺพานสุขํ ปริภุญฺชิยมานํ, ตํ ยถา มตํ อภิมตํ สมฺภาวิตํ, ตถา ราชกาเล มยา ปริภุตฺตํ สตรสโภชนํ เทวตฺตภาเว ปริภุตฺตํ สุธนฺนํ จ ^๕- น มตํ นาภิมตํ. กสฺมา? อิทํ หิ อริเยหิ เสวิตํ ^๖- นิรามิสํ กิเลสานํ อวตฺถุภูตํ, @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ธมฺเม คารวพหุมาเนน ^๒-๒ ฉ.ม. "น ตถา มตํ สตรสนฺ"ติ คาถํ อภาสิ @^๓ สี. อมตนฺติ ^๔ สี. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ^๕ ม. สุธนฺนํว ^๖ ฉ.ม. อริยนิเสวิตํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๘.

ตํ ปน ปุถุชฺชนเสวิตํ สามิสํ กิเลสานํ วตฺถุภูตํ, ตํ อิมสฺส สงฺขมฺปิ กลมฺปิ กลภาคมฺปิ น อุเปตีติ. อิทานิ "ยํ มยชฺช ปริภุตฺตนฺ"ติ วุตฺตธมฺมํ เทเสนฺโต อปริมิตทสฺสินา โคตเมน, พุทฺเธน สุเทสิโต ธมฺโม"ติ อาห. ตสฺสตฺโถ:- อปริมิตํ อปริจฺฉินฺนํ อุปฺปาทวยาภาวโต สนฺตํ อสงฺขตธาตุํ สยมฺภูญาเณน ปสฺสี, อปริมิตสฺส อนนฺตาปริเมยฺยสฺส เญยฺยสฺส ทสฺสาวีติ เตน อปริมิตทสฺสินา โคตมโคตฺเตน สมฺมา- สมฺพุทฺเธน "ขยํ วิราคํ อมตํ ปณีตนฺ"ติ จ ^๑- "มทนิมฺมทโน ปิปาสวินโย" ^๒- "สพฺพสงฺขารสมโถ"ติ ^๓- จ อาทินา สุฏฺฐุ เทสิโต ธมฺโม, นิพฺพานํ มยา อชฺช ปริภุตฺตนฺติ โยชนา. ปริปุณฺณกตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๒๙๗-๒๙๘. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=32&A=6599&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=6599&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=228 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5508 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5703 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5703 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26