|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
ตตฺถ ทุติโย นวุติโกฏีนนฺติ ทุติโย อภิสมโย อโหสิ นวุติโกฏิปาณีนนฺติ อตฺโถ. พนฺธนาโตติ พนฺธนโต, ทสหิ สํโยชเนหิ ปริโมเจสีติ อตฺโถ. อิทานิ ปริโมจิเต สตฺเต สรูปโต ทสฺเสนฺโต "นรมรู"ติ อาห. นรมรูติ นรามเร. ยสวตีนคเร กิร อนฺโตวสฺสํ ปพฺพชิตานํ อรหนฺตานํ สตสหสฺเสหิ ปริวุโต ปวาเรสิ, โส ปฐโม สนฺนิปาโต อโหสิ. อุภโต สุชาตสฺส สุชาตสฺส นาม รญฺโญ นาริวาหนกุมาโร นาริวาหนนครํ อนุปฺปตฺเต ภควติ โลกนาเถ สปริวาโร ปจฺจุคฺคนฺตฺวา ทสพลํ สภิกฺขุสํฆํ นิมนฺเตตฺวา สตฺตาหํ อสทิสทานํ ทตฺวา อตฺตโน รชฺชํ ปุตฺตสฺส นิยฺยาเตตฺวา สปริวาโร สพฺพโลกาธิปติสฺส ติสฺสสมฺมาสมฺพุทฺธสฺส สนฺติเก เอหิภิกฺขุปพฺพชฺชาย ปพฺพชิ. ตสฺส กิร สา ปพฺพชฺชา สพฺพทิสาสุ ปากฏา อโหสิ. ตสฺมา ตโต ตโต อาคนฺตฺวา นาริวาหนกุมารํ มหาชโน อนุปพฺพชิ. ตทา ตถาคโต นวุติยา ภิกฺขุสตสหสฺสสฺส มชฺฌคโต ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิ, โส ทุติโย สนฺนิปาโต อโหสิ. ปุน เขมวตีนคเร ญาติสมาคเม พุทฺธวํสธมฺมกถํ สุตฺวา อสีติสตสหสฺสานิ ตสฺส สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณึสุ เตหิ ปริวุโต สุคโต ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิ, โส ตติโย สนฺนิปาโต อโหสิ, เตน วุตฺตํ:- [๖] "สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ติสฺสสฺส จ มเหสิโน ๒- ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ. [๗] ขีณาสวสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม นวุติสตสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม. [๘] อสีติสตสหสฺสานํ ตติโย อาสิ สมาคโม ขีณาสวานํ วิมลานํ ปุปฺผิตานํ วิมุตฺติยา"ติ @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ติสฺเส โลกคฺคนายเก--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๑.
ตทา อมฺหากํ โพธิสตฺโต ยสวตีนคเร สุชาโต นาม ราชา หุตฺวา อิทํ ผีตํ ชนปทํ อเนกโกฏิธนสนฺนิจยํ อนุราคมุปคตหทยญฺจ ปริชนํ ติณนฬมิว ๑- ปริจฺจชิตฺวา ชาติอาทีสุ สํวิคฺคหทโย นิกฺขมิตฺวา ตาปสปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา มหิทฺธิโก มหานุภาโว หุตฺวา "พุทฺโธ โลเก อุปฺปนฺโน"ติ สุตฺวา ปญฺจวณฺณาย ปีติยา ผุฏฺฐสรีโร หุตฺวา สปติสฺโส ติสฺสํ ๒- ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา จินฺเตสิ "หนฺทาหํ มนฺทารวปาริจฺฉตฺตกาทีหิ ทิพฺพกุสุเมหิ ภควนฺตํ ปูเชสฺสามี"ติ อถ โส เอวํ จินฺเตตฺวา อิทฺธิยา สคฺคโลกํ คนฺตฺวา จิตฺตลตาวนํ ปวิสิตฺวา ปทุมปาริจฺฉตฺตกมนฺทารวาทีหิ ทิพฺพกุสุเมหิ รตนมยํ จงฺโกฏกํ คาวุตปฺปมาณํ ปูเรตฺวา คเหตฺวา คคนตเลน อาคนฺตฺวา ทิพฺเพหิ สุรภิกุสุเมหิ ภควนฺตํ ปูเชสิ. เอกญฺจ มณิทณฺฑกํ สุวณฺณมยกณฺณิกํ ปทุมราคมณิมยปณฺณํ สุคนฺธเกสรจฺฉตฺตํ วิย ปทุมจฺฉตฺตํ ภควโต สิรสิ ธารยนฺโต จตุปริสมชฺเฌ อฏฺฐาสิ, อถ ภควา นํ "อิโต เทฺวนวุเต กปฺเป โคตโม นาม พุทฺโธ ภวิสฺสตี"ติ พฺยากาสิ, เตน วุตฺตํ:- [๙] "อหนฺเตน สมเยน สุชาโต นาม ขตฺติโย มหาโภคํ ฉฑฺฑยิตฺวา ปพฺพชึ อิสิปพฺพชํ. [๑๐] มยิ ปพฺพชิเต สนฺเต อุปฺปชฺชิ โลกนายโก พุทฺโธติ สทฺทํ สุตฺวาน ปีติ เม อุปปชฺชถ. [๑๑] ทิพฺพํ มนฺทารวํ ปุปฺผํ ปทุมํ ปาริฉตฺตกํ อุโภ หตฺเถหิ ปคฺคยฺห ธุนมาโน อุปาคมึ. [๑๒] จาตุวณฺณปริวุตํ ติสฺสํ โลกคฺคนายกํ ตมหํ ปุปฺผํ คเหตฺวา มตฺถเก ธารยึ ชินํ. @เชิงอรรถ: ๑ สี.,อิ. ปริชิณฺณติณลวมิว ๒ สี.,อิ. อปคตอิสฺสํ ติสฺสํ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๒.
[๑๓] โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ ชนมชฺเฌ นิสีทิย เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ. ๑- อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต. ๑- [๑๔] ปธานํ ปทหิตฺวาน ฯเปฯ เทสฺสาม สมฺมุขา อิมํ. [๑๕] ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา"ติ. ตตฺถ มยิ ปพฺพชิเตติ มยิ ปพฺพชิตภาวํ อุปคเต. "มม ปพฺพชิตํ สนฺตนฺ"ติ โปตฺถเกสุ ลิขนฺติ, โส ปมาทเลโขติ เวทิตพฺโพ. อุปปชฺชถาติ อุปฺปชฺชิตฺถ. อุโภ หตฺเถหีติ อุโภหิ หตฺเถหิ. ปคฺคยฺหาติ คเหตฺวาน. ธุนมาโนติ วากจีรานิ วิธุนมาโนว. จาตุวณฺณปริวุตนฺติ จตุปริสปริวุตํ, ขตฺติยพฺราหฺมณ- คหปติสมณปริวุตนฺติ อตฺโถ. "จตุวณฺเณหิ ปริวุตนฺ"ติ ปฐนฺติ เกจิ. ตสฺส ปน ภควโต เขมํ นาม นครํ อโหสิ. ชนสนฺโธ นาม ขตฺติโย ปิตา, ปทุมา นาม ชนิกา, พฺรหฺมเทโว จ อุทโย จ เทฺว อคฺคสาวกา, สมงฺโค ๒- นามุปฏฺฐาโก, ผุสฺสา จ สุทตฺตา จ เทฺว อคฺคสาวิกา, อสนรุกฺโข โพธิ, สรีรํ สฏฺฐิหตฺถุพฺเพธํ อโหสิ, วสฺสสตสหสฺสํ อายุ, สุภทฺทา นาม อคฺคมเหสี, อานนฺโท นาม ปุตฺโต, ตุรงฺคยาเนน นิกฺขมิ. เตน วุตฺตํ:- [๑๖] "เขมกํ นาม นครํ ชนสนฺโธ นาม ขตฺติโย ปทุมา นาม ชนิกา ติสฺสสฺส จ มเหสิโน. [๒๑] พฺรหฺมเทโว จ อุทโย จ อเหสุํ อคฺคสาวกา สมงฺโค ๒- นามุปฏฺฐาโก ติสฺสสฺส จ มเหสิโน. @เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม. อิเม ปาฐา น ทิสฺสนฺติ ๒ สี.,อิ. สมโห, สุมงฺคโล อภิ.อ. ๑/๖๘--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๓.
[๒๒] ผุสฺสา เจว สุทตฺตา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต อสโนติ ปวุจฺจติ. [๒๔] โส พุทฺโธ สฏฺฐิรตโน อหุ อุจฺจตฺตเน ชิโน อนูปโม อสทิโส หิมวา วิย ทิสฺสติ. [๒๕] ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส อายุ อาสิ อนุตฺตโร วสฺสสตสหสฺสานิ โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมา. [๒๖] อุตฺตมํ ปวรํ เสฏฺฐํ อนุโภตฺวา มหายสํ ชลิตฺวา อคฺคิกฺขนฺโธว นิพฺพุโต โส สสาวโก. [๒๗] วลาหโกว อนิเลน สูริเยน วิย อุสฺสโว อนฺธกาโรว ปทีเปน นิพฺพุโต โส สสาวโก"ติ. ตตฺถ อุจฺจตฺตเนติ อุจฺจภาเวน. หิมวา วิย ทิสฺสตีติ หิมวาว ปทิสฺสติ. อยเมว วา ปาโฐ. ยถา โยชนานํ สตานุจฺโจ หิมวา ปญฺจปพฺพโต สุทูเร ฐิตานมฺปิ อุจฺจภาเวน จ โสมฺมภาเวน จ อติรมณีโย หุตฺวา ทิสฺสติ, เอวํ ภควาปิ ทิสฺสตีติ อตฺโถ. อนุตฺตโรติ นาติทีโฆ นาติรสฺโส. อายุ วสฺสสตสหสฺสนฺติ อตฺโถ. อุตฺตมํ ปวรํ เสฏฺฐนฺติ อญฺญมญฺญเววจนานิ. อุสฺสโวติ หิมพินฺทุ วลาหกอุสฺสวอนฺธการา วิย อนิลสูริยทีเปหิ อนิจฺจตานิลสูริยทีเปหิ ๑- อุปทฺทุโต ปรินิพฺพุโต สสาวโก ภควาติ อตฺโถ. ติสฺโส กิร ภควา สุนนฺทวตีนคเร สุนนฺทาราเม ปรินิพฺพายิ. เสสเมตฺถคาถาสุ ปากฏเมวาติ. ติสฺสพุทฺธวํสวณฺณนา นิฏฺฐิตา. นิฏฺฐิโต สตฺตรสโม พุทฺธวํโส. ------------- @เชิงอรรถ: ๑ สี.,อิ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๑ หน้า ๓๓๐-๓๓๓. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=51&A=7317&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=51&A=7317&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=198 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=8092 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=10445 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=10445 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_33
![อ่านหน้า[ต่าง] แรก](go1.gif) ![อ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้ว](go2.gif)   ![อ่านหน้า[ต่าง] ถัดไป](go3.gif) ![อ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย](go4.gif)   |
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]