อรรถกถาเล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๖๒.

๘. มานปริญฺญาสุตฺตวณฺณนา [๘] อฏฺฐเม อปุพฺพํ นตฺถิ, เกวลํ มานวเสน เทสนา ปวตฺตา. คาถาสุ ปน มานุเปตา อยํ ปชาติ กมฺมกิเลเสหิ ปชายตีติ ปชาติ ลทฺธนามา อิเม สตฺตา มญฺญนลกฺขเณน มาเนน อุเปตา อุปคตา มานคนฺถา ภเว รตาติ กิมิกีฏปฏงฺคาทิอตฺตภาเวปิ มาเนน คนฺถิตา มานสํโยชเนน สํยุตฺตา, ตโต เอว ทีฆรตฺตํ ปริภาวิตา อหํการวเสน "เอตํ มมา"ติ สงฺขาเรสุ อชฺโฌสานพหุลตฺตา ตตฺถ นิจฺจสุขอตฺตาทิวิปลฺลาสวเสน จ กามาทิภเว รตา. มานํ อปริชานนฺตาติ มานํ ตีหิ ปริญฺญาหิ น ปริชานนฺตา อรหตฺตมคฺคญาเณน วา อนติกฺกมนฺตา, "มานํ อปริญฺญายา"ติ เกจิ ปฐนฺติ. อาคนฺตาโร ปุนพฺภวนฺติ ปุน อายตึ อุปปตฺติภวํ, ปุนปฺปุนํ ภวโต ^๑- วา ปุนพฺภวสงฺขาตํ สํสารํ อปราปรํ ปริวตฺตนวเสน คนฺตาโร อุปคนฺตาโร โหนฺติ, ภวโต น ปริมุจฺจนฺตีติ อตฺโถ. เย จ มานํ ปหนฺตฺวาน, วิมุตฺตา มานสงฺขเยติ เย ปน อรหตฺตมคฺเคน สพฺพโส มานํ ปชหิตฺวา มานสฺส อจฺจนฺตสงฺขยภูเต อรหตฺตผเล นิพฺพาเน วา ตเทกฏฺฐสพฺพกิเลสวิมุตฺติยา วิมุตฺตา สุฏฺฐุ มุตฺตา. เต มานคนฺถาภิภุโน, สพฺพํ คนฺถํ อุปจฺจคุนฺติ เต ปริกฺขีณภวสํโยชนา อรหนฺโต สพฺพโส มานคนฺถํ มานสํโยชนํ สมุจฺเฉทปฺปหาเนน อภิภวิตฺวา ฐิตา, อนวเสสํ วฏฺฏทุกฺขํ อติกฺกมึสูติ อตฺโถ. เอวเมตสฺมึ สตฺตมสุตฺเต จ อรหตฺตํ กถิตนฺติ. อฏฺฐมสุตฺตวณฺณนา นิฏฐิตา. ------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ภวนโต

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๖๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=27&page=62&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=27&A=1359&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=27&A=1359&modeTY=2&pagebreak=1#p62