กามาวจรรูปาวจรวิปากํ ปวตฺเต สมฺปยุตฺตธมฺมานญฺเจว จิตฺตสมุฏฺฐานรูปสฺส จ,
ปฏิสนฺธิยํ กฏตฺตารูปสฺสาปิ นิสฺสยปจฺจโย โหติ. อรูปาวจรวิปากํ สมฺปยุตฺต-
ธมฺมานญฺเญว. ๑- โลกุตฺตรวิปากํ ปญฺจโวกาเร สมฺปยุตฺตธมฺมานญฺเจว จิตฺตสมุฏฺฐาน-
รูปสฺส จ, จตุโวกาเร อรูปานญฺเญว ๒- นิสฺสยปจฺจโย โหติ. กามาวจรอรูปาวจรกิริยา
ปญฺจโวกาเร สมฺปยุตฺตกานญฺเจว จิตฺตสมุฏฺฐานรูปสฺส จ นิสฺสยปจฺจโย โหติ,
จตุโวกาเร อรูปานญฺเญว. รูปาวจรกิริยา ปญฺจโวกาเร ๓- สมฺปยุตฺตกานญฺเจว
จิตฺตสมุฏฺฐานรูปสฺส จ เอกนฺเตน นิสฺสยปจฺจโย โหติ.
จตุสมุฏฺฐานิกรูปสฺส จ กมฺมสมุฏฺฐานรูเป เอกํ มหาภูตํ ติณฺณํ, ตีณิ เอกสฺส,
เทฺว ทฺวินฺนํ มหาภูตานํ, มหาภูตา อุปาทารูปานํ, วตฺถุรูปํ ปญฺจโวการภเว
จตุภูมิกกุสลสฺส, อกุสลสฺส, ฐเปตฺวา อรูปวิปากญฺเจว เทฺว ปญฺจวิญฺญาณานิ
จ เสสเตภูมิกวิปากสฺส, เตภูมิกกิริยสฺสาติ อิเมสํ จตุนฺนํ ธมฺมราสีนํ นิสฺสย-
ปจฺจโย โหติ. จกฺขฺวายตนาทีนิ ปญฺจ สสมฺปยุตฺตานํ จกฺขุวิญฺญาณาทีนํ นิสฺสยปจฺจยา
โหนฺติ. ๔- อุตุจิตฺตาหารสมุฏฺฐาเนสุ ปน มหาภูตา มหาภูตานญฺเจว อุปาทารูปสฺส
จ นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยติ เอวเมตฺถ ปจฺจยุปฺปนฺนโตปิ วิญฺญาตพฺโพ
วินิจฺฉโยติ.
นิสฺสยปจฺจยนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
----------
๙. อุปนิสฺสยปจฺจยนิทฺเทสวณฺณนา
[๙] อุปนิสฺสยปจฺจยนิทฺเทเส ปุริมา ปุริมาติ อนนฺตรูปนิสฺสเย
สมนนฺตราตีตา ลพฺภนฺติ, อารมฺมณูปนิสฺสยปกตูปนิสฺสเยสุ นานาวีถิวเสน ปุริมตรา.
เต ตโยปิ ราสโย กุสลปเทน ๕- กุสลปเท ลพฺภนฺติ, กุสเลน ปน อกุสเล
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. สมฺปยุตฺตกฺขนฺธานํเยว โหติ ๒ ฉ.ม. อรูปสฺเสว
@๓ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ๔ ฉ.ม. นิสฺสยปจฺจโย โหติ ๕ ฉ.ม. กุสลวเสน
เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๔๒๒.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=422&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=9519&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=9519&modeTY=2&pagebreak=1#p422