พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๐  พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๗
มหาปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๑

วิปากติกะ
ปฏิจจวาร
             [๑๒๓๘] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปาก เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒
เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปาก เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัย
ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยวิปากขันธ์ทั้งหลาย เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ กฏัตตารูป
อาศัยวิปากขันธ์ทั้งหลาย เกิดขึ้น
             วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๒
และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ และกฎัตตารูป อาศัย
ขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ และกฎัตตารูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             [๑๒๓๙] วิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒
เกิดขึ้น
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น
             วิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น
ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             [๑๒๔๐] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑
เกิดขึ้น มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๒ เกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป
อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             วิปากธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ วิปากขันธ์ อาศัยหทัยวัตถุ เกิดขึ้น
             วิปากธรรม และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมม-
*ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ วิปากขันธ์ อาศัยหทัยวัตถุ เกิดขึ้น กฏัตตารูป อาศัยมหา-
*ภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๔๑] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากและหทัยวัตถุ เกิดขึ้น
ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทัยวัตถุ เกิดขึ้น
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยวิปากขันธ์และมหาภูตรูป เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ
กฎัตตารูป อาศัยวิปากขันธ์และมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนววิปาก-
*นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัย-
*ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ เกิดขึ้น กฎัตตารูปอาศัยวิปากขันธ์ และมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๔๒] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรมและเนววิปาก-
*นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๔๓] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             [๑๒๔๔] วิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณ-
*ปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒
เกิดขึ้น
             [๑๒๔๕] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ขันธ์ ๒
อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             วิปากธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ วิบากขันธ์ อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น
             [๑๒๔๖] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม-
*เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและหทัยวัตถุ เกิดขึ้น
ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทัยวัตถุ เกิดขึ้น
             [๑๒๔๗] วิปากธรรมอาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะอธิปติปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะอธิปติปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยวิบากขันธ์ เกิดขึ้น
             วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะ-
*อธิปติปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๒
และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น มี ๓ นัย
             [๑๒๔๘] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธรรม เกิดขึ้น
เพราะอธิปติปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ขันธ์ ๒
และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น จิตต-
*สมุฏฐานรูป กฎัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๔๙] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปาก-
*ธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะอธิปติปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๕๐] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรมและเนววิปาก-
*นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะอธิปติปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๕๑] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะ อนันตรปัจจัย ฯลฯ
เพราะ สมนันตรปัจจัย ฯลฯ เหมือนกับอารัมมณปัจจัย ฯลฯ เพราะ สหชาตปัจจัย สหชาต-
*ปัจจัยทั้งหมด เหมือนเหตุปัจจัย
             [๑๒๕๒] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น เพราะสหชาตปัจจัย
             คือ พาหิรรูป อาหารสมุฏฐานรูป อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ
             สำหรับพวกอสัญญสัตว์ ฯลฯ
             นี้เป็นข้อแตกต่างกันในสหชาตปัจจัย
             [๑๒๕๓] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะอัญญมัญญปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะอัญญมัญญ-
*ปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุ อาศัยวิบากขันธ์ เกิดขึ้น
             วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะ-
*อัญญมัญญปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ และหทยวัตถุ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น
ขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             [๑๒๕๔] วิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะอัญญมัญญ-
*ปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒
เกิดขึ้น
             [๑๒๕๕] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น เพราะอัญญมัญญปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม มหาภูตรูป ๓ อาศัย-
*มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ พาหิรรูป อาหารสมุฏฐานรูป อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ
             สำหรับพวกอสัญญสัตว์ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ ฯลฯ
             วิปากธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะอัญญมัญญ-
*ปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ วิปากขันธ์ อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น
             [๑๒๕๖] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น เพราะอัญญมัญญปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากและหทยวัตถุ เกิดขึ้น
ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ เกิดขึ้น
             [๑๒๕๗] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะนิสสยปัจจัย ฯลฯ
เพราะอุปนิสสยปัจจัย เพราะปุเรชาตปัจจัย
             [๑๒๕๘] วิปากธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะอาเสวนปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒
เกิดขึ้น
             [๑๒๕๙] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น เพราะอาเสวนปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ขันธ์ ๒
อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             [๑๒๖๐] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะกัมมปัจจัย ฯลฯ
เพราะวิปากปัจจัย มี ๓ นัย
             [๑๒๖๑] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น เพราะวิปากปัจจัย
             คือ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูป กฎัตตารูป ที่เป็น
อุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             วิปากธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น เพราะวิปากปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ วิบากขันธ์ อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น
             วิปากธรรมและเนววิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น
เพราะวิปากปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ วิบากขันธ์ อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น กฎัตตารูป อาศัยมหาภูตรูป
เกิดขึ้น
             [๑๒๖๒] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น เพราะวิปากปัจจัย
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม ฯลฯ เกิดขึ้น เพราะวิปากปัจจัย
             วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ฯลฯ เกิดขึ้น เพราะวิปากปัจจัย
             [๑๒๖๓] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะอาหารปัจจัย ฯลฯ
เพราะอินทริยปัจจัย เพราะฌานปัจจัย เพราะมัคคปัจจัย เพราะสัมปยุตตปัจจัย
เพราะวิปปยุตตปัจจัย เพราะอัตถิปัจจัย เพราะนัตถิปัจจัย เพราะวิคตปัจจัย เพราะ
อวิคตปัจจัย
             [๑๒๖๔] 	ในเหตุปัจจัย	มีวาระ ๑๓
                          ในอารัมมณปัจจัย	มี "   ๕
                          ในอธิปติปัจจัย	มี "   ๙
                          ในอนันตรปัจจัย	มี "   ๕
                          ในสมนันตรปัจจัย	มี "   ๕
                          ในสหชาตปัจจัย	มี "   ๑๓
                          ในอัญญมัญญปัจจัย	มี "   ๗
                          ในนิสสยปัจจัย	มี "   ๑๓
                          ในอุปนิสสยปัจจัย	มี "   ๕
                          ในปุเรชาตปัจจัย	มี "   ๓
                          ในอาเสวนปัจจัย	มี "   ๒
                          ในกัมมปัจจัย	มี "   ๑๓
                          ในวิปากปัจจัย	มี "   ๙
                          ในอาหารปัจจัย	มี "   ๑๓
                          ในอินทริยปัจจัย	มีวาระ ๑๓
                          ในฌานปัจจัย	มี "   ๑๓
                          ในมัคคปัจจัย	มี "   ๑๓
                          ในสัมปยุตตปัจจัย	มี "   ๕
                          ในวิปปยุตตปัจจัย	มี "   ๑๓
                          ในอัตถิปัจจัย	มี "   ๑๓
                          ในนัตถิปัจจัย	มี "   ๕
                          ในวิคตปัจจัย	มี "   ๕
                          ในอวิคตปัจจัย	มี "   ๑๓
             [๑๒๖๕] ในเหตุปัจจัย กับเหตุปัจจัย มีวาระ ๕ ฯลฯ
             ในอวิคตปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มีวาระ ๑๓
พึงนับเหมือนจำนวนกุสลัตติกะ
             [๑๒๖๖] 	ในเหตุปัจจัย กับอาเสวนปัจจัย	มีวาระ ๒
                          ในอารัมมณปัจจัย	กับ   ฯลฯ	มี "   ๒
                          ในอธิปติปัจจัย	กับ   ฯลฯ	มี "   ๒
                          ในอนันตรปัจจัย	กับ   ฯลฯ	มี "   ๒
                          ในสมนันตรปัจจัย	กับ   ฯลฯ	มี "   ๒
                          ในสหชาตปัจจัย	กับ   ฯลฯ	มี "   ๒
                          ในอัญญมัญญปัจจัย	กับ   ฯลฯ	มี "   ๒
                          ในนิสสยปัจจัย	กับ   ฯลฯ	มี "   ๒
                          ในอุปนิสสยปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๒
                          ในปุเรชาตปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๒
                          ในกัมมปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๒
                          ในอาหารปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๒
                          ในอินทริยปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๒
                          ในฌานปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๒
                          ในมัคคปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มีวาระ ๒
                          ในสัมปยุตตปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๒
                          ในวิปปยุตตปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๒
                          ในอัตถิปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๒
                          ในนัตถิปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๒
                          ในวิคตปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๒
                          ในอวิคตปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๒
             [๑๒๖๗] 	ในเหตุปัจจัย กับวิปากปัจจัย	มีวาระ ๙
                          ในอารัมมณปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๓
                          ในอธิปติปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๕
                          ในอนันตรปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๓
                          ในสมนันตรปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๓
                          ในสหชาตปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๙
                          ในอัญญมัญญปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๖
                          ในนิสสยปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๙
                          ในอุปนิสสยปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๓
                          ในปุเรชาตปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๑
                          ในกัมมปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๙
                          ในอาหารปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๙
                          ในอินทริยปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๙
                          ในฌานปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๙
                          ในมัคคปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๙
                          ในสัมปยุตตปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๓
                          ในวิปปยุตตปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๙
                          ในอัตถิปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๙
                          ในนัตถิปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๓
                          ในวิคตปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๓
                          ในอวิคตปัจจัย	กับ   ฯลฯ   มี "   ๙
จำนวนอนุโลม จบ
             [๑๒๖๘] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอเหตุกวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒
เกิดขึ้น ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๑ อาศัย
ขันธ์ ๓ เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะเหตุปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นอเหตุกวิบาก เกิดขึ้น ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ
กฎัตตารูป อาศัยวิบากขันธ์ เกิดขึ้น
             วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่
เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอเหตุกวิบาก เกิดขึ้น
ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ และ
กฏัตตารูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์และกฏัตตารูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             [๑๒๖๙] วิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะเหตุ
ปัจจัย
             คือ โมหะที่สหรคด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วย-
*วิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ เกิดขึ้น
             [๑๒๗๐] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
ซึ่งเป็นอเหตุกะ เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น มหาภูตรูป ๓
อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๒ เกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูป
กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย เกิดขึ้น พาหิรรูป อาหารสมุฏฐานรูป
อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ
             สำหรับพวกอสัญญสัตว์ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น กฏัตตารูป ที่เป็น
อุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย เกิดขึ้น
             วิปากธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะเหตุ-
*ปัจจัย
             คือ ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ วิบากขันธ์ อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น กฏัตตารูป อาศัย
มหาภูตรูป เกิดขึ้น
             วิปากธรรม และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ วิบากขันธ์ อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น กฏัตตารูป อาศัย
มหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๗๑] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก และหทยวัตถุ
เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ เกิดขึ้น
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะเหตุปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นอเหตุกวิบาก และมหาภูตรูป เกิดขึ้น ใน
อเหตุกปฏิสนธิขณะ กฎัตตารูป อาศัยวิบากขันธ์ และมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             วิปากธรรม และเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม และเนว-
*วิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและหทัยวัตถุ
เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทัยวัตถุ เกิดขึ้น กฏัตตารูป อาศัยวิบากขันธ์และมหา-
*ภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๗๒] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่
เพราะอารัมมณปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยวิบากขันธ์ เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ กฏัตตารูป อาศัย
วิบากขันธ์ เกิดขึ้น
             [๑๒๗๓] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่
เพราะอารัมมณปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น
             [๑๒๗๔] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะอารัมมณปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น มหาภูต-
*รูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูป อาศัย
มหาภูตรูป เกิดขึ้น พาหิรรูป อาหารสมุฏฐานรูป อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ
             สำหรับพวกอสัญญสัตว์ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น กฏัตตารูป
ที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๗๕] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม และเนววิปากน-
*วิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะอารัมมณปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูป เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ
กฏัตตารูป อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๗๖] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม และเนววิปากน-
*วิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะอารัมมณปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๗๗] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะอธิปติปัจจัย
             ย่อเหมือนสหชาตปัจจัย ที่เป็นอนุโลม
             [๑๒๗๘] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่
เพราะอนันตรปัจจัย ไม่ใช่เพราะสมนันตรปัจจัย ไม่ใช่เพราะอัญญมัญญปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป กฏัตตารูป ที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย เกิดขึ้น
พาหิรรูป อาหารสมุฏฐานรูป อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ
             สำหรับพวกอสัญญสัตว์ กฎัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย เกิดขึ้น
             นี้เป็นความต่างกันสำหรับธรรมที่เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะอัญญมัญญปัจจัย ไม่ใช่เพราะ
อุปนิสสยปัจจัย
             [๑๒๗๙] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะปุเรชาตปัจจัย
             คือ ในอรูปภูมิ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒
เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะปุเรชาต-
*ปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยวิบากขันธ์ เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
             วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่
เพราะปุเรชาตปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ และกฏัตตารูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น
ขันธ์ ๒ และกฏัตตารูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             [๑๒๘๐] วิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะ
ปุเรชาตปัจจัย
             คือ ในอรูปภูมิ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ขันธ์ ๒
อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะ
ปุเรชาตปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น
             [๑๒๘๑] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะปุเรชาตปัจจัย
             คือ ในอรูปภูมิ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น
ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น พาหิรรูป จิตตสมุฏฐานรูป อุตุสมุฏฐานรูป
ฯลฯ
             สำหรับพวกอสัญญสัตว์ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น
             วิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะ-
*ปุเรชาตปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ วิบากขันธ์ อาศัยหทัยวัตถุ เกิดขึ้น
             วิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะปุเรชาตปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ วิบากขันธ์ อาศัยหทัยวัตถุ เกิดขึ้น กฏัตตารูป อาศัยมหา-
*ภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๘๒] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะปุเรชาตปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและหทยวิบากและหทยวัตถุ
เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ เกิดขึ้น
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะปุเรชาตปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูป เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ
กฏัตตารูป อาศัยวิบากขันธ์และมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             วิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนว-
*วิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะปุเรชาตปัจจัย
             คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่วิบากและหทยวัตถุ เกิดขึ้น ขันธ์ ๒
อาศัยขันธ์ ๒ และหทยวัตถุ เกิดขึ้น กฏัตตารูปอาศัยวิบากขันธ์ และมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๘๓] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรมและเนววิปาก-
*นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะปุเรชาตปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะปัจฉาชาตปัจจัย ฯลฯ
ไม่ใช่เพราะอาเสวนปัจจัย
             วิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะกัมมปัจจัย
             คือ เจตนาที่เป็นวิปากธัมมธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น
             [๑๒๘๔] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะกัมมปัจจัย
             คือ เจตนาที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมม-
*ธรรม เกิดขึ้น พาหิรรูป อาหารสมุฏฐานรูป อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑
เกิดขึ้น อุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๘๕] วิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะ-
*วิปากปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒
เกิดขึ้น
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะ-
*วิปากปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น
             วิปากธัมมธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะวิปากปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น
ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             [๑๒๘๖] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะวิปากปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑
เกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูปที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น พาหิรรูป อาหารสมุฏฐานรูป
อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ
             สำหรับพวกอสัญญสัตว์ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น กฎัตตารูป
ที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๘๗] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรมและเนววิปาก-
*นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะวิปากปัจจัย
             คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นวิปากธัมมธรรมและมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๘๘] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะอาหารปัจจัย
             คือ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น พาหิรรูป อาหารสมุฏฐานรูป
อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ
             สำหรับพวกอสัญญสัตว์ กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๘๙] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะอินทริยปัจจัย
             คือ พาหิรรูป อาหารสมุฏฐานรูป อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูต-
*รูป ๑ เกิดขึ้น
             สำหรับพวกอสัญญสัตว์ รูปชีวิตินทรีย์ อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๙๐] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะฌานปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่สหรคตด้วยปัญจวิญญาณ เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒
เกิดขึ้น
             [๑๒๙๑] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะฌานปัจจัย
             คือ พาหิรรูป อาหารสมุฏฐานรูป อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ
             สำหรับพวกอสัญญสัตว์ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ
             [๑๒๙๒] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะมัคคปัจจัย
             คือ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอเหตุกวิบาก เกิดขึ้น มี ๓ นัย
             [๑๒๙๓] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะมัคคปัจจัย
             คือ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ เกิดขึ้น มี ๓ นัย
             [๑๒๙๔] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรมและเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะมัคคปัจจัย
             คือ ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากและหทยวัตถุ เกิดขึ้น มี ๓ นัย
             [๑๒๙๕] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่-
*เพราะสัมปยุตตปัจจัย มี ๒ นัย
             เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะ-
*สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ นัย
             อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น มี ๑ นัย
             [๑๒๙๖] วิปากธรรม อาศัยวิปากธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะวิปปยุตตปัจจัย
             คือ ในอรูปภูมิ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๒
เกิดขึ้น ขันธ์ ๒ อาศัย ขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             [๑๒๙๗] วิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะ-
*วิปปยุตตปัจจัย
             คือ ในอรูปภูมิ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ขันธ์ ๒
อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
             [๑๒๙๘] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยเนววิปากนวิปากธัมมธรรม
เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะวิปปยุตตปัจจัย
             คือ ในอรูปภูมิ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น
ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น พาหิรรูป อาหารสมุฏฐานรูป อุตสมุฏฐานรูป ฯลฯ
             สำหรับพวกอสัญญสัตว์ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น กฏัตตารูป
ที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น
             [๑๒๙๙] เนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัยวิปากธัมมธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่-
*เพราะนัตถิปัจจัย ไม่ใช่เพราะวิคตปัจจัย
             [๑๓๐๐] ในปัจจัยที่ไม่ใช่เหตุปัจจัย มีวาระ ๑๐
             ในปัจจัยที่ไม่ใช่อารัมมณปัจจัย	มีวาระ ๕
                          "    อธิปติปัจจัย	มี  "  ๑๓
                          "    อนันตรปัจจัย	มี "   ๕
                          "    สมนันตรปัจจัย	มี "   ๕
                          "    อัญญมัญญปัจจัย	มี "   ๕
                          "    อุปนิสสยปัจจัย	มี "   ๕
                          "    ปุเรชาตปัจจัย	มี "   ๑๒
                          "    ปัจฉาชาตปัจจัย	มี "   ๑๓
                          "    อาเสวนปัจจัย	มี "   ๑๓
                          "    กัมมปัจจัย	มี "   ๒
                          "    วิปากปัจจัย	มี "   ๕
                          "    อาหารปัจจัย	มี "   ๑
                          "    อินทริยปัจจัย	มี "   ๑
                          "    ฌานปัจจัย	มี "   ๒
                          "    มัคคปัจจัย	มี "   ๙
                          "    สัมปยุตตปัจจัย	มี "   ๕
                          "    วิปปยุตตปัจจัย	มี "   ๓
                          "    นัตถิปัจจัย	มี "   ๕
                          "    วิคตปัจจัย	มี "   ๕
             [๑๓๐๑] ในปัจจัยที่ไม่ใช่อารัมมณปัจจัย กับปัจจัยที่ไม่ใช่เหตุปัจจัย มีวาระ ๓
             ในปัจจัยที่ไม่ใช่อธิปติปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๑๐
                          "       อนันตรปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
                          "       สมนันตรปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในปัจจัยที่ไม่ใช่อัญญมัญญปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๓
                          "    อุปนิสสยปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
                          "    ปุเรชาตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๐
                          "    ปัจฉาชาตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๐
                          "    อาเสวนปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๐
                          "    กัมมปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๒
                          "    วิปากปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๒
                          "    อาหารปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑
                          "    อินทริยปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑
                          "    ฌานปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๒
                          "    มัคคปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๙
                          "    สัมปยุตตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
                          "    วิปปยุตตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๒
                          "    นัตถิปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
                          "    วิคตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             [๑๓๐๒] ในปัจจัยที่ไม่ใช่อธิปติปัจจัย กับปัจจัยที่ไม่ใช่เหตุปัจจัย กับปัจจัย-
*ที่ไม่ใช่อารัมมณปัจจัย มีวาระ ๓
             ในปัจจัยที่ไม่ใช่อนันตรปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๓
                          "    สมนันตรปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
                          "    นัตถิปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
                          "    วิคตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
นเหตุมูลกนัย จบ
แม้ในวิปากติกะนี้ พึงนับเหมือนที่นับไว้แล้ว โดยวิธีสาธยายในกุสลัตติกะ
ปัจจนียะ จบ
             [๑๓๐๓] ในปัจจัยที่ไม่ใช่อารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มีวาระ ๕
             ในปัจจัยที่ไม่ใช่อธิปติปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๑๓
                          "    อนันตรปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
                          "    สมนันตรปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
                          "    อัญญมัญญปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
                          "    อุปนิสสยปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
                          "    ปุเรชาตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๒
                          "    ปัจฉาชาตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๓
                          "    อาเสวนปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๓
                          "    กัมมปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๒
                          "    วิปากปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
                          "    สัมปยุตตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
                          "    วิปปยุตตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
                          "    นัตถิปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
                          "    วิคตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
             [๑๓๐๔] ในปัจจัยที่ไม่ใช่อธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย  กับอารัมมณปัจจัย มีวาระ ๕
             ในปัจจัยที่ไม่ใช่ปุเรชาตปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๕
                          "    ปัจฉาชาตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี  "  ๕
                          "    อาเสวนปัจจัย	กับ ฯลฯ มี  "  ๕
                          "    กัมมปัจจัย	กับ ฯลฯ มี  "  ๒
                          "    วิปากปัจจัย	กับ ฯลฯ มี  "  ๒
                          "    วิปปยุตตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี  "  ๓
             [๑๓๐๕] ในปัจจัยที่ไม่ใช่ปุเรชาตปัจจัย กับเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย กับ-
*อธิปติปัจจัย มีวาระ ๓
             ในปัจจัยที่ไม่ใช่ปัจฉาชาตปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๓
                          "    อาเสวนปัจจัย	กับ ฯลฯ มี  "  ๓
                          "    กัมมปัจจัย	กับ ฯลฯ มี  "  ๒
                          "    วิปากปัจจัย	กับ ฯลฯ มี  "  ๒
                          "    วิปปยุตตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี  "  ๓
             [๑๓๐๖] ในปัจจัยที่ไม่ใช่ปัจฉาชาตปัจจัย กับเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย
กับอธิปติปัจจัย กับอนันตรปัจจัย ฯลฯ กับปุเรชาตปัจจัย มีวาระ ๓
             ในปัจจัยที่ไม่ใช่อาเสวนปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๓
                          "    กัมมปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๒
                          "    วิปากปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๒ ฯลฯ
             พึงนับเหมือนนับจำนวนอนุโลมปัจจนียะ ในกุสลัตติกะ
อนุโลมปัจจนียะ จบ
             [๑๓๐๗] ในอารัมมณปัจจัย กับปัจจัยที่ไม่ใช่เหตุปัจจัย มีวาระ ๕
             ในอนันตรปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๕
             ในสมนันตรปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
             ในสหชาตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๐
             ในอัญญมัญญปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๗
             ในนิสสยปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๐
             ในอุปนิสสยปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
             ในปุเรชาตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในอาเสวนปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๒
             ในกัมมปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๐
             ในวิปากปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๙
             ในอาหารปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๐
             ในอินทริยปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๐
             ในฌานปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๐
             ในมัคคปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๑
             ในสัมปยุตตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
             ในวิปปยุตตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๐
             ในอัตถิปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๑๐
             ในนัตถิปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
             ในวิคตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๕
             ในอวิคตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๑๐
             [๑๓๐๘] ในสหชาตปัจจัย กับปัจจัยที่ไม่ใช่เหตุปัจจัย กับปัจจัยที่ไม่ใช่อารัมมณปัจจัย
มีวาระ ๓
             ในอัญญมัญญปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๓
             ในนิสสยปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในกัมมปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในวิปากปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในอาหารปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในอินทริยปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในฌานปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในวิปปยุตตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในอัตถิปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในอวิคตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             [๑๓๐๙] ในสหชาตปัจจัย กับปัจจัยที่ไม่ใช่เหตุปัจจัย กับปัจจัยที่ไม่ใช่อารัมมณ-
*ปัจจัย กับปัจจัยที่ไม่ใช่อธิปติปัจจัย กับปัจจัยที่ไม่ใช่อนันตรปัจจัย กับปัจจัยที่ไม่ใช่สมนันตร-
*ปัจจัย กับปัจจัยที่ไม่ใช่อัญญมัญญปัจจัย มีวาระ ๓
             ในนิสสยปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๓
             ในกัมมปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในวิปากปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในอาหารปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในอินทริยปัจจัย	กับ ฯลฯ มีวาระ ๓
             ในฌานปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในวิปปยุตตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในอัตถิปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓
             ในอวิคตปัจจัย	กับ ฯลฯ มี "   ๓ ฯลฯ
             พึงนับเหมือนที่นับปัจจัยที่ไม่ใช่เหตุมูลกนัย ในกุสลัตติกะ
             พึงแจกวิปากติกะให้พิสดาร เหมือนที่แจกปัจจนียานุโลมปัฏฐาน ในกุสลัตติกะ
ปัจจนียานุโลม จบ
ปฏิจจวาร จบ

             เนื้อความพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๐ บรรทัดที่ ๑๖๕๔๑-๑๗๐๙๐ หน้าที่ ๖๕๕-๖๗๗.
https://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=40&A=16541&Z=17090&pagebreak=0
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=40&item=1238&items=72
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็น เกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=40&item=1238&items=72&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาบาลีอักษรไทย :-
https://84000.org/tipitaka/pali/pali_item.php?book=40&item=1238&items=72
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=40&item=1238&items=72
             ศึกษาอรรถกถานี้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=40&i=1238
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๐
https://84000.org/tipitaka/read/?index_40
https://84000.org/tipitaka/english/?index_40