๗ จนฺทกุมารชาตกํ ๔-
[๗๗๕] |๗๗๕.๑| ราชาสิ ลุทฺทกกมฺโม
เอกราชา ปุปฺผวติตายํ ๕-
โส ปุจฺฉิ พฺรหฺมพนฺธุํ
ขณฺฑหาลํ ปุโรหิตํ มุฬฺหํ
|๗๗๕.๒| สคฺคานมคฺคมาจิกฺข ๖-
ตฺวมสิ พฺราหฺมณ ธมฺมวินยกุสโล
ยถา อิโต วชนฺติ สุคตึ
นรา ปุญฺญานิ กตฺวาน ฯ
[๗๗๖] อติทานํ ททตฺวาน ๗-
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อีสํ ฯ สี. ยุ. อีโส ขคฺคํว ฯ ๒ ม. จิตฺตสิพฺพนา ฯ ๓ ม. ธตรฏฺฐา หิ
@เต นาคา ฯ ๔ สี. ยุ. ขณฺฑหาลชาตกํ ฯ ๕ ม. ปุปผวตียา ฯ ๖ สี. ยุ.
@สคฺคมคฺคมาจิกฺข ฯ ๗ ม. ททิตฺวาน ฯ
อวชฺเฌ เทว ฆาเตตฺวา
เอวํ วชนฺติ สุคตึ
นรา ปุญฺญานิ กตฺวาน ฯ
[๗๗๗] กึ ปเนตํ ๑- อติทานํ
เก จ อวชฺฌา อิมสฺมึ โลกสฺมึ
เอตญฺจ โข โน อกฺขาหิ
ยชิสฺสามิ ททามิ ๒- ทานานิ ฯ
[๗๗๘] ปุตฺเตหิ เทว ยชิตพฺพํ
มเหสีหิ เนคเมหิ จ
อุสเภหิ อาชานิเยหิ จตูหิ
สพฺพจตุกฺเกน เทว ยชิตพฺพํ ฯ
[๗๗๙] ตํ สุตฺวา อนฺเตปุเร
กุมารา มเหสิโย จ หญฺญนฺตุ
เอโก อโหสิ นิคฺโฆโส
เภสฺมา ๓- อจฺจุคฺคโต สทฺโท ฯ
[๗๘๐] คจฺฉถ วเทถ กุมาเร
จนฺทญฺจ สุริยญฺจ ภทฺทเสนญฺจ
สุรญฺจ วามโคตฺตญฺจ
ปจุรา ๔- กิร โหถ ยญฺญตฺถาย ฯ
[๗๘๑] กุมาริโยปิ วเทถ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปน ตํ ฯ ๒ สี. ยุ. ยชิสฺสาม ททาม ฯ ๓ ม. ภิสฺมา ฯ ๔ สี. ยุ. ปสุรา ฯ
@อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
อุปเสนญฺจ โกกิลญฺจ
มุทิตญฺจ นนฺทญฺจาปิ กุมาริกํ
ปจุรา กิร โหถ ยญฺญตฺถาย ฯ
[๗๘๒] วิชยมฺปิ มยฺหํ มเหสึ
เอราวตึ ๑- เกสินึ สุนนฺทญฺจ
ลกฺขณวรูปปนฺนา
ปจุรา กิร โหถ ยญฺญตฺถาย ฯ
[๗๘๓] คหปตโยปิ ๒- วเทถ
ปุณฺณมุขํ ภทฺทิยํ สิงฺคาลญฺจ
วฑฺฒญฺจาปิ คหปตึ
ปจุรา กิร โหถ ยญฺญตฺถาย ฯ
[๗๘๔] เต ตตฺถ คหปตโย อโวจยึสุ
สมาคตา ปุตฺตทารปริกิณฺณา
สพฺเพ ๓- สิขิโน เทว กโรหิ
อถวา โน ทาเส สาเวหิ ฯ
[๗๘๕] |๗๘๕.๑| อภยงฺกรมฺปิ เม หตฺถึ นาฬาคิรึ อจฺจุคฺคตํ (วรุณทนฺตํ)
อาเนถ โข เต ขิปฺปํ ยญฺญตฺถาย ภวิสฺสติ ฯ
|๗๘๕.๒| อสฺสรตนมฺปิ เม ๔- เกสึ สุรามุขํ ๕- ปุณฺณกํ วินตกญฺจ
อาเนถ โข เต ขิปฺปํ ยญฺญตฺถาย ภวิสฺสติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. เอกปตึ ฯ ๒ ม. จ ฯ ๓ ม. สพฺเพว ฯ ๔ สี. ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
@๕ สี. สุรํมุขํ ฯ
|๗๘๕.๓| อุสภมฺปิ เม ยูถปตึ
อโนชํ นิสภํ ควมฺปตึ
เตปิ มยฺหํ อาเนถ สมฺมุขา ๑- กโรนฺตุ สพฺพํ
ยชิสฺสามิ ททามิ ทานานิ ฯ
|๗๘๕.๔| สพฺพํปิ ปฏิยาเทถ
ยญฺญํ ปน อุคฺคตมฺหิ สุริยมฺหิ
อาณาเปถ จนฺทกุมาเร ๒-
อภิรมนฺตุ อิมํ รตฺตึ ฯ
|๗๘๕.๕| สพฺพํปิ อุปฏฺฐเปถ
ยญฺญํ ปน อุคฺคตมฺหิ สุริยมฺหิ
วเทถทานิ กุมาเร
อชฺช โข ปจฺฉิมา รตฺติ ฯ
[๗๘๖] ตํ ตํ มาตา อโวจ โรทนฺตี อาคตา ๓- วิมานโต ๔-
ยญฺโญ กิร เต ปุตฺต ภวิสฺสติ จตูหิ ปุตฺเตหิ ฯ
[๗๘๗] สพฺเพปิ มยฺหํ ปุตฺตา จตฺตา จนฺทสฺมึ หญฺญมานสฺมึ
ปุตฺเตหิ ยญฺญํ ยชิตฺวาน สุคตึ สคฺคํ คมิสฺสามิ ฯ
[๗๘๘] |๗๘๘.๑| มา ตํ ปุตฺต สทฺทเหสิ สุคติ กิร โหติ ปุตฺตยญฺเญน
นิรยาเนโส มคฺโค เนโส มคฺโค หิ สคฺคานํ ฯ
|๗๘๘.๒| ทานานิ เทหิ โกณฺฑญฺญ อหึสา สพฺพภูตภพฺยานํ
เอส มคฺโค สุคติยา น จ มคฺโค ปุตฺตยญฺเญน ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สมูห ฯ ๒ ม. -จ กุมาเร ฯ ๓ ม. อาคนฺตฺวา ฯ ๔ สวิมานโตติปิ ฯ
[๗๘๙] อาจริยานํ วจนา ฆาติสฺสํ ๑- จนฺทญฺจ สุริยญฺจ
ปุตฺเตหิ ยชิตฺวา ๒- ทุจฺจเชหิ สุคตึ สคฺคํ คมิสฺสามิ ฯ
[๗๙๐] ตํ ตํ ปิตาปิ อวจ วสวตฺติ โอรสํ สกํ ปุตฺตํ
ยญฺโญ กิร เต ปุตฺต ภวิสฺสติ จตูหิ ปุตฺเตหิ ฯ
[๗๙๑] สพฺเพปิ มยฺหํ ปุตฺตา จตฺตา จนฺทสฺมึ หญฺญมานสฺมึ
ปุตฺเตหิ ยญฺญํ ยชิตฺวาน สุคตึ สคฺคํ คมิสฺสามิ ฯ
[๗๙๒] |๗๙๒.๑| มา ตํ ปุตฺต สทฺทเหสิ สุคติ กิร โหติ ปุตฺตยญฺเญน
นิรยาเนโส มคฺโค เนโส มคฺโค หิ สคฺคานํ ฯ
|๗๙๒.๒| ทานานิ เทหิ โกณฺฑญฺญ อหึสา สพฺพภูตภพฺยานํ
เอส มคฺโค สุคติยา น จ มคฺโค ปุตฺตยญฺเญน ฯ
[๗๙๓] อาจริยานํ วจนา ฆาติสฺสํ ๑- จนฺทญฺจ สุริยญฺจ
ปุตฺเตหิ ยชิตฺวา ๒- ทุจฺจเชหิ สุคตึ สคฺคํ คมิสฺสามิ ฯ
[๗๙๔] ทานานิ เทหิ โกณฺฑญฺญ อหึสา สพฺพภูตภพฺยานํ
ปุตฺตปริวุโต ตุวํ รฏฺฐํ ชนปทญฺจ ปาเลหิ ฯ
[๗๙๕] |๗๙๕.๑| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส
อปิ นิคฬพนฺธกาปิ หตฺถี อสฺเส จ ปาเลม ฯ
|๗๙๕.๒| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส
อปิ นิคฬพนฺธกาปิ หตฺถิฉกณานิ อุชฺเฌม ฯ
|๗๙๕.๓| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส
อปิ นิคฬพนฺธกาปิ อสฺสฉกณานิ อุชฺเฌม ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ฆาเตสฺสํ ฯ ๒ ม. - ยญฺญํ ยชิตฺวาน ฯ
|๗๙๕.๔| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส
ยสฺส โหนฺติ ตว กามา อปิ รฏฺฐา ปพฺพาชิตา
ภิกฺขาจริยํ จริสฺสาม ฯ
[๗๙๖] ทุกฺขํ โข เม ชนยิตฺถ ๑- วิลปนฺตา ชีวิตสฺส กามา หิ
มุญฺจถทานิ กุมาเร อลํปิ เม โหตุ ปุตฺตยญฺเญน ฯ
[๗๙๗] |๗๙๗.๑| ปุพฺเพว โขสิ เม วุตฺโต ทุกฺกรํ ทุรภิสมฺภวํ เจตํ
อถ โน อุปกฺขตสฺส ยญฺญสฺส กสฺมา กโรสิ วิกฺเขปํ ฯ
|๗๙๗.๒| สพฺเพ วชนฺติ สุคตึ เย ยชนฺติ เยปิ เจว ยชาเปนฺติ
เย จาปิ อนุโมทนฺติ ยชนฺตานํ เอทิสํ มหายญฺญํ ฯ
[๗๙๘] |๗๙๘.๑| อถ กิสฺส จ โน ๒- ปุพฺเพ โสตฺถานํ พฺราหฺมเณ อวาเจสิ
อถ โน อการณสฺมา ยญฺญตฺถาย เทว ฆาเตสิ ฯ
|๗๙๘.๒| ปุพฺเพว โน ทหรกาเล น หเนสิ น ฆาเตสิ
ทหรมฺหา โยพฺพนปฺปตฺตา อทูสกา ตาต หญฺญาม ฯ
|๗๙๘.๓| หตฺถิคเต อสฺสคเต สนฺนทฺเธ ปสฺส โน มหาราช
ยุทฺเธ วา ยุชฺฌมาเน วา นหิ มาทิสา [๓]- โหนฺติ ยญฺญตฺถาย ฯ
|๗๙๘.๔| ปจฺจนฺเต วา กุปฺปิเต อฏวีสุ วา มาทิเส นิโยเชนฺติ
อถ โน อการณสฺมา อภูมิยํ ตาต หญฺญาม ฯ
|๗๙๘.๕| ยากาจิ สกุณิกาโย ๔- วสนฺติ ติณฆรานิ กตฺวาน
ตาสํปิ ปิยา ปุตฺตา อถ โน ตฺวํ เทว ฆาเตสิ ฯ
|๗๙๘.๖| มา ขฺวสฺส ๕- สทฺทเหสิ น มํ ขณฺฑหาโล ฆาเตยฺย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ชนยถ ฯ ๒ ม. ชโน ฯ ๓ ม. สูรา ฯ ๔ ม. ยาปิ หิตา สกุณิโย ฯ ๕ ม. ตสฺส ฯ
มมญฺหิ โส ฆาเตตฺวาน อนนฺตรา ตมฺปิ เทว ฆาเตยฺย ฯ
|๗๙๘.๗| คามวรํ นิคมวรํ ททนฺติ โภคํปิสฺส มหาราช
อถคฺคปิณฺฑิกาปิ กุเล กุเล เหเต ภุญฺชนฺติ ฯ
|๗๙๘.๘| เตสํปิ ตาทิสานํ อิจฺฉนฺติ ทุพฺภิตุํ มหาราช
เยภุยฺเยน หิ เอเต อกตญฺญุโน พฺราหฺมณา เทว ฯ
|๗๙๘.๙| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส
อปิ นิคฬพนฺธกาปิ หตฺถี อสฺเส จ ปาเลม ฯ
|๗๙๘.๑๐| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส
อปิ นิคฬพนฺธกาปิ หตฺถิฉกณานิ อุชฺเฌม ฯ
|๗๙๘.๑๑| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส
อปิ นิคฬพนฺธกาปิ อสฺสฉกณานิ อุชฺเฌม ฯ
|๗๙๘.๑๒| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส
ยสฺส โหนฺติ ตว กามา อปิ รฏฺฐา ปพฺพาชิตา
ภิกฺขาจริยํ จริสฺสาม ฯ
[๗๙๙] ทุกฺขํ โข เม ชนยิตฺถ ๑- วิลปนฺตา ชีวิตสฺส กามา หิ
มุญฺจถทานิ ๒- กุมาเร อลํปิ เม โหติ ปุตฺตยญฺเญน ฯ
[๘๐๐] |๘๐๐.๑| ปุพฺเพว โขสิ เม วุตฺโต ทุกฺกรํ ทุรภิสมฺภวํ เจตํ
อถ โน อุปกฺขตสฺส ยญฺญสฺส กสฺมา กโรสิ วิกฺเขปํ ฯ
|๘๐๐.๒| สพฺเพ วชนฺติ สุคตึ เย ยชนฺติ เยปิ เจว ยชาเปนฺติ ๓-
เย จาปิ อนุโมทนฺติ ยชนฺตานํ เอทิสํ มหายญฺญํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ชนยถ ฯ ๒ ม. มุญฺเจถ - ฯ ๓ ม. เยปิ ยาเปนฺติ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
[๘๐๑] |๘๐๑.๑| ยทิ กิร ยชิตฺวา ปุตฺเตหิ เทวโลกํ อิโต จุตา ยนฺติ
พฺราหฺมโณ ตาว ยชตุ ปจฺฉาปิ ยชิสฺสสิ ราช ๑- ฯ
|๘๐๑.๒| ยทิ กิร ยชิตฺวา ปุตฺเตหิ เทวโลกํ อิโต จุตา ยนฺติ
เอเสว ขณฺฑหาโล ยชตุ สเกหิ ปุตฺเตหิ ฯ
|๘๐๑.๓| เอวํ ชานํ เจ ๒- ขณฺฑหาโล กึ ปุตฺตเก น ฆาเตสิ
สพฺพญฺจ ญาติชนํ อตฺตานญฺจ น ฆาเตสิ ฯ
|๘๐๑.๔| สพฺเพ วชนฺติ นิรยํ เย ยชนฺติ เยปิ เจว ยชาเปนฺติ
เย จาปิ อนุโมทนฺติ ยชนฺตานํ เอทิสํ มหายญฺญํ ฯ
[๓]-
[๘๐๒] |๘๐๒.๑| กถญฺจ กิร ปุตฺตกามาโย
คหปตโย ฆรณิโย จ
นครมฺหิ น อุปวทนฺติ ราชานํ
มา ฆาตยิ โอรสํ ปุตฺตํ ฯ
|๘๐๒.๒| กถญฺจ กิร ปุตฺตกามาโย
คหปตโย ฆรณิโย จ
นครมฺหิ น อุปวทนฺติ ราชานํ
มา ฆาตยิ อตฺรชํ ปุตฺตํ ฯ
|๘๐๒.๓| รญฺโญ จมฺหิ อตฺถกาโม
หิโต จ สพฺพชนปทสฺส ๔-
น โกจิ อสฺส ปฏิฆํ มยา
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ปจฺฉาปิ ยขิสฺสเต ราชา ฯ ม. ปจฺฉาปิ ยชสิ ตุวํ ราชา ฯ ๒ ม. ชานนฺโต ฯ
@๓ ม. สเจ หิ โส สฺชฺฌติ โย หนาติ หโตปิ โส สคฺคมุเปติ ฐานํ
@ โภวาทิ โภวาทิน มารเยยฺยุํ เย จาปิ เตสํ อภิสทฺทเหยฺยุํ ฯ
@๔ สี. ยุ. สพฺพทา ชนปทสฺส ฯ
ชนปโท น ปเวเทติ ฯ
[๘๐๓] |๘๐๓.๑| คจฺฉถ โว ฆรณิโย ตาตญฺจ วเทถ ขณฺฑหาลญฺจ
มา ฆาเตถ กุมาเร อทูสเก สีหสงฺกาเส
|๘๐๓.๒| คจฺฉถ โว ฆรณิโย ตาตญฺจ วเทถ ขณฺฑหาลญฺจ
มา ฆาเตถ กุมาเร อเปกฺขิเต สพฺพโลกสฺส ฯ
[๘๐๔] ยนฺนูนาหํ ชาเยยฺยํ รถการกุเล ๑- วา
ปุกฺกุสกุเล ๒- วา เวสฺเสสุ วา ชาเยยฺยํ
น หชฺช มํ ราชา ยญฺเญ ๓- ฆาเตยฺย ฯ
[๘๐๕] |๘๐๕.๑| สพฺพาปิ มนฺตินิโย ๔- คจฺฉถ อยฺยสฺส ขณฺฑหาลสฺส
ปาเทสุ นิปตถ อปราธาหํ น ปสฺสามิ ฯ
|๘๐๕.๒| สพฺพาปิ ฆรณิโย ๕- คจฺฉถ อยฺยสฺส ขณฺฑหาลสฺส
ปาเทสุ นิปตถ กินฺเต ภนฺเต มยํ อทูเสม ฯ
[๘๐๖] กปณา ๖- วิลปติ เสลา ทิสฺวาน ภาตโร อุปนีตตฺเต
ยญฺโญ กิร เม อุกฺขิปิโต ตาเตน สคฺคกาเมน ฯ
[๘๐๗] อาวตฺติ จ ปริวตฺติ จ วสุโล สมฺมุขา รญฺโญ
มา โน เทว ปิตรํ อวธิ ทหรมฺหา อโยพฺพนปฺปตฺตา ฯ
[๘๐๘] เอโส เต วสุล ปิตา สเมหิ ปิตรา สห
ทุกฺขํ โข เม ชนยสิ วิลปนฺโต อนฺเตปุรสฺมึ
มุญฺจถทานิ กุมาเร อลํปิ เม โหตุ ปุตฺตยญฺเญน ฯ
[๘๐๙] |๘๐๙.๑| ปุพฺเพว โขสิ เม วุตฺโต ทุกฺกรํ ทุรภิสมฺภวํ เจตํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. รถการกุเลสุ วา ฯ ๒ ม. ปุกฺกุสกุเลสุ วา ฯ ๓ สี. ยุ. ยญฺญตฺถาย ฯ
@๔-๕ ม. สพฺพา สีมนฺตินิโย ฯ ๖ สี. ยุ. กปณํ ฯ
อถ โน อุปกฺขตสฺส ยญฺญสฺส กสฺมา กโรสิ วิกฺเขปํ
|๘๐๙.๒| สพฺเพ วชนฺติ สุคตึ เย ยชนฺติ เยปิ เจว ยชาเปนฺติ
เย จาปิ อนุโมทนฺติ ยชนฺตานํ เอทิสํ มหายญฺญํ ฯ
[๘๑๐] สพฺพรตนสฺส ยญฺโญ อุปกฺขโต เอกราช ตว ปฏิยตฺโต
อภินิกฺขมสฺสุ เทว สคฺคํ คโต ตฺวํ ปโมทิสฺสสิ ฯ
[๘๑๑] |๘๑๑.๑| ทหรา สตฺตสตา เอตา จนฺทกุมารสฺส ภริยาโย
เกเส วิกิริตฺวาน โรทนฺติโย มคฺคมนุยายนฺติ ๑- ฯ
|๘๑๑.๒| อปรา ปน โสเกน นิกฺขนฺตา นนฺทเน วิย เทวา
เกสา วิกิริตฺวาน ๒- โรทนฺติโย มคฺคมนุยายนฺติ ๓- ฯ
[๘๑๒] |๘๑๒.๑| กาสิกสุจิวตฺถธรา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา
นียนฺติ จนฺทสุริยา ยญฺญตฺถาย เอกราชสฺส ฯ
|๘๑๒.๒| กาสิกสุจิวตฺถธรา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา
นียนฺติ จนฺทสุริยา มาตุ กตฺวา หทยโสกํ ฯ
|๘๑๒.๓| กาสิกสุจิวตฺถธรา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา
นียนฺติ จนฺทสุริยา ชนสฺส กตฺวา หทยโสกํ ฯ
|๘๑๒.๔| มํสรสโภชนา นฺหาปกสุนฺหาตา ๔- กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา
นียนฺติ จนฺทสุริยา ยญฺญตฺถาย เอกราชสฺส ฯ
|๘๑๒.๕| มํสรสโภชนา นฺหาปกสุนฺหาตา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา
นียนฺติ จนฺทสุริยา มาตุ กตฺวา หทยโสกํ ฯ
|๘๑๒.๖| มํสรสโภชนา นฺหาปกสุนฺหาตา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา
@เชิงอรรถ: ๑-๓ ม. มคฺคมนุยายึสุ ฯ สี. ยุ. มคฺคมนุยนฺติ ฯ ๒ ม. ปกิริตฺวาน ฯ
@๔ ม. สุนฺหาปิตา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
นียนฺติ จนฺทสุริยา ชนสฺส กตฺวา หทยโสกํ ฯ
|๘๑๒.๗| ยสฺสุ ปุพฺเพ หตฺถิวรธุรคเต หตฺถิกา ๑- อนุวชนฺติ
ตฺยชฺช จนฺทสุริยา อุโภว ปตฺติกา ยนฺติ ฯ
|๘๑๒.๘| ยสฺสุ ปุพฺเพ อสฺสวรธุรคเต อสฺสกา ๒- อนุวชนฺติ
ตฺยชฺช จนฺทสุริยา อุโภว ปตฺติกา ยนฺติ ฯ
|๘๑๒.๙| ยสฺสุ ปุพฺเพ รถวรธุรคเต รถิกา ๓- อนุวชนฺติ
ตฺยชฺช จนฺทสุริยา อุโภว ปตฺติกา ยนฺติ ฯ
|๘๑๒.๑๐| เย หิสฺสุ ปุพฺเพ นียึสุ ตปนียกปฺปเนหิ ตุรงฺเคหิ
ตฺยชฺช จนฺทสุริยา อุโภว ปตฺติกา ยนฺติ ฯ
[๘๑๓] |๘๑๓.๑| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ๔- ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ ๕-
ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ ปุตฺเตหิ ฯ
|๘๑๓.๒| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ
ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ กญฺญาหิ ฯ
|๘๑๓.๓| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ
ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ มเหสีหิ ฯ
|๘๑๓.๔| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ
ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ คหปตีหิ ฯ
|๘๑๓.๕| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ
ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ หตฺถีหิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. หตฺถีหิ ฯ ๒ ม. อสฺเสหิ ฯ ๓ ม. รเถหิ ฯ ๔ ม. ฑยสฺสุ ฯ
@๕ ม. ปุปฺผวติยา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
|๘๑๓.๖| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ
ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ อสฺเสหิ ฯ
|๘๑๓.๗| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ
ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ อุสเภหิ ฯ
|๘๑๓.๘| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ
ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห สพฺพจตุกฺเกน ฯ
[๘๑๔] |๘๑๔.๑| อยมสฺส ปาสาโท โสวณฺโณ ปุปฺผมาลฺยาภิกิณฺโณ ๑-
เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ
|๘๑๔.๒| อิทมสฺส กูฏาคารํ โสวณฺณํ ปุปฺผมาลฺยาภิกิณฺณํ ๒-
เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ
|๘๑๔.๓| อิทมสฺส อุยฺยานํ สุปุปฺผิตํ สพฺพกาลิกํ รมฺมํ
เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ
|๘๑๔.๔| อิทมสฺส อโสกวนํ สุปุปฺผิตํ สพฺพกาลิกํ รมฺมํ
เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ
|๘๑๔.๕| อิทมสฺส กณิการวนํ สุปุปฺผิตํ สพฺพกาลิกํ รมฺมํ
เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ
|๘๑๔.๖| อิทมสฺส ปาฏลิวนํ สุปุปฺผิตํ สพฺพกาลิกํ รมฺมํ
เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ
|๘๑๔.๗| อิทมสฺส อมฺพวนํ สุปุปฺผิตํ สพฺพกาลิกํ รมฺมํ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ม. อิทํ อนฺเตปุรํ สุรมฺมณียํ ฯ ๒ ม. ปุปฺผมลฺยวิกิณฺณํ ฯ
เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ
|๘๑๔.๘| อยมสฺส โปกฺขรณี สญฺฉนฺนา ปทุมปุณฺฑรีเกหิ
นาวา จ โสวณฺณวิกตา ปุปฺผวลฺลิยา ๑- จิตฺตา สุรมฺมณียา
เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ
[๘๑๕] |๘๑๕.๑| อิทมสฺส หตฺถิรตนํ เอราวโณ คโช พลี ทนฺตี
เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ
|๘๑๕.๒| อิทมสฺส อสฺสรตนํ เอกขุโร เวโค อสฺโส ๒-
เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ
อยมสฺส อสฺสรโถ สาลิยา วิย นิคฺโฆโส ๓-
|๘๑๕.๓| สุโภ รตนวิจิตฺโต ยตฺถสฺสุ อยฺยปุตฺตาโสภึสุนนฺทเนวิยเทวา
เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ
|๘๑๕.๔| กถนฺนาม สามสมสุนฺทเรหิ จนฺทนมุทุกคตฺเตหิ
ราชา ยชิสฺสเต ยญฺญํ สมฺมุโฬฺห จตูหิ ปุตฺเตหิ ฯ
|๘๑๕.๕| กถนฺนาม สามสมสุนฺทราหิ จนฺทนมุทุกคตฺตาหิ
ราชา ยชิสฺสเต ยญฺญํ สมฺมุโฬฺห จตูหิ กญฺญาหิ ฯ
|๘๑๕.๖| กถนฺนาม สามสมสุนฺทราหิ จนฺทนมุทุกคตฺตาหิ
ราชา ยชิสฺสเต ยญฺญํ สมฺมุโฬฺห จตูหิ มเหสีหิ ฯ
|๘๑๕.๗| กถนฺนาม สามสมสุนฺทเรหิ จนฺทนมุทุกคตฺเตหิ
ราชา ยชิสฺสเต ยญฺญํ สมฺมุโฬฺห จตูหิ คหปตีหิ ฯ
|๘๑๕.๘| ยถา โหนฺติ คามนิคมา สุญฺญา อมนุสฺสกา พฺรหารญฺญา
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. ปุปฺผาวลิยา ฯ ๒ ม. เอกขูโร อสฺโส ฯ ๓ ม. สาฬิย นิคฺโฆโส ฯ
ตถา เหสฺสติ ปุปฺผวติยา ยิฏฺเฐสุ จนฺทสุริเยสุ ฯ
[๘๑๖] |๘๑๖.๑| อุมฺมตฺติกา ภวิสฺสามิ ภูนหตา ปํสุนาว ๑- ปริกิณฺณา
สเจ จนฺทกุมารํ ๒- หนฺติ ปาณา เม เทว ภิชฺชนฺติ ๓- ฯ
|๘๑๖.๒| อุมฺมตฺติกา ภวิสฺสามิ ภูนหตา ปํสุนาว ๑- ปริกิณฺณา
สเจ สุริยกุมารํ หนฺติ ปาณา เม เทว ภิชฺชนฺติ ๔- ฯ
[๘๑๗] กินฺนุมา น รมาเปยฺยุํ อญฺญมญฺญํ ปิยํวทา
ฆฏฺฏิกา อุปริกฺขี จ โปกฺขรณี จ คายิกา
จนฺทสุริเยสุ นจฺจนฺติโย สมา ตาสํ น วิชฺชติ ฯ
[๘๑๘] |๘๑๘.๑| อิมํ มยฺหํ หทยโสกํ ปฏิมุญฺจตุ ขณฺฑหาล ตว มาตา
โย มยฺหํ หทยโสโก จนฺทสฺมึ วธาย นินฺนีเต ฯ
|๘๑๘.๒| อิมํ มยฺหํ หยทโสกํ ปฏิมุญฺจตุ ขณฺฑหาล ตว มาตา
โย มยฺหํ หทยโสโก สุริยสฺมึ วธาย นินฺนีเต ฯ
|๘๑๘.๓| อิมํ มยฺหํ หทยโสกํ ปฏิมุญฺจตุ ขณฺฑหาล ตว ชายา
โย มยฺหํ หทยโสโก จนฺทสฺมึ วธาย นินฺนีเต ฯ
|๘๑๘.๔| อิมํ มยฺหํ หทยโสกํ ปฏิมุญฺจตุ ขณฺฑหาล ตว ชายา
โย มยฺหํ หทยโสโก สุริยสฺมึ วธาย นินฺนีเต ฯ
|๘๑๘.๕| มา จ ปุตฺเต มา จ ปตึ อทฺทกฺขิ ขณฺฑหาล ตว มาตา
โย ฆาเตสิ กุมาเร อทูสเก สีหสงฺกาเส ฯ
|๘๑๘.๖| มา จ ปุตฺเต มา จ ปตึ อทฺทกฺขิ ขณฺฑหาล ตว มาตา
โย ฆาเตสิ กุมาเร อเปกฺขิเต สพฺพโลกสฺส ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. - จ ฯ ๒ ม. จนฺทวรํ ฯ ๓-๔ ม. รุชฺฌนฺติ ฯ
|๘๑๘.๗| มา จ ปุตฺเต มา จ ปตึ อทฺทกฺขิ ขณฺฑหาล ตว ชายา
โย ฆาเตสิ กุมาเร อทูสเก สีหสงฺกาเส ฯ
|๘๑๘.๘| มา จ ปุตฺเต มา จ ปตึ อทฺทกฺขิ ขณฺฑหาล ตว ชายา
โย ฆาเตสิ กุมาเร อเปกฺขิเต สพฺพโลกสฺส ฯ
[๘๑๙] |๘๑๙.๑| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส
อปิ นิคฬพนฺธกาปิ หตฺถี อสฺเส จ ปาเลม ฯ
|๘๑๙.๒| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส
อปิ นิคฬพนฺธกาปิ หตฺถิฉกณานิ อุชฺเฌม ฯ
|๘๑๙.๓| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส
อปิ นิคฬพนฺธกาปิ อสฺสฉกณานิ อุชฺเฌม ฯ
|๘๑๙.๔| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส
ยสฺส โหนฺติ ตว กามา อปิ รฏฺฐา ปพฺพาชิตา
ภิกฺขาจริยํ จริสฺสาม ฯ
|๘๑๙.๕| ทิพฺยํ เทว อุปยาจนฺติ ปุตฺตตฺถิกา ทลิทฺทาปิ
ปฏิภาณานิปิ หิตฺวา ปุตฺเต น ลภนฺติ เอกจฺจา
|๘๑๙.๖| อาสาสิกานิ ๑- กโรนฺติ ปุตฺตา โน ชายนฺตุ ตโต ปปุตฺตา
อถ โน อการณสฺมา ยญฺญตฺถาย เทว ฆาเตสิ ฯ
|๘๑๙.๗| อุปยาจิตเกน ปุตฺตํ ลภนฺติ มา ตาต โน อฆาเตสิ
มา กิจฺฉลทฺธเกหิ ปุตฺเตหิ ยชิตฺโถ อิมํ ยญฺญํ ฯ
|๘๑๙.๘| อุปยาจิตเกน ปุตฺตํ ลภนฺติ มา ตาต โน อฆาเตสิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อาสีสิกานิ ฯ
มา กปณลทฺธเกหิ ปุตฺเตหิ อมฺมาย โน วิปฺปวาเสสิ ฯ
[๘๒๐] |๘๒๐.๑| พหุทุกฺขํ ๑- โปสิยา จนฺทํ อมฺม ตุวํ ชียเส ปุตฺตํ
วนฺทามิ โข เต ปาเท ลภตํ ตาโต ปรโลกํ
|๘๒๐.๒| หนฺท จ มํ อุปคูห ๒- ปาเท เต อมฺม วนฺทิตุํ เทหิ
คจฺฉามิทานิ ปวาสํ ยญฺญตฺถาย เอกราชสฺส ฯ
|๘๒๐.๓| หนฺท จ มํ อุปคูห ๓- ปาเท เต อมฺม วนฺทิตุํ เทหิ
คจฺฉามิทานิ ปวาสํ มาตุ กตฺวา หทยโสกํ ฯ
|๘๒๐.๔| หนฺท จ มํ อุปคูห ๔- ปาเท เต อมฺม วนฺทิตุํ เทหิ
คจฺฉามิทานิ ปวาสํ ชนสฺส กตฺวา หทยโสกํ ฯ
[๘๒๑] |๘๒๑.๑| หนฺท จ ปทุมปตฺตานํ โมลึ พนฺธสฺสุ โคตมิปุตฺต
จมฺปกทลมิสฺสาโย เอสา เต โปราณิกา ปกติ ฯ
|๘๒๑.๒| หนฺท จ วิเลปนนฺเต ปจฺฉิมกํ จนฺทนํ วิลิมฺปสฺสุ
เยหิ จ สุวิลิตฺโต โสภสิ ราชปริสายํ ฯ
|๘๒๑.๓| หนฺท จ มุทุกานิ วตฺถานิ ปจฺฉิมํ กาสิกํ นิวาเสหิ
เยหิ จ สุนิวตฺโถ โสภสิ ราชปริสายํ ฯ
|๘๒๑.๔| มุตฺตามณิกนกวิภูสิตานิ คณฺหสฺสุ หตฺถาภรณานิ
เยหิ จ หตฺถาภรเณหิ โสภสิ ราชปริสายํ ฯ
[๘๒๒] น หิ นูนายํ รฏฺฐปาโล ภูมิปติ ชนปทสฺส ทายาโท
โลกิสฺสโร มหนฺโต ปุตฺเต สิเนหํ ชนยติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. พทุทุกฺขา ฯ ๒-๓-๔ ม. อุปคุยฺห ฯ
[๘๒๓] มยฺหํ ปิยา ๑- ปุตฺตา อโถปิ ปิยา ๒- ตุเมฺห จ ภริยาโย
สคฺคญฺจ ปตฺถยมาโน ๓- เตนาหํ ฆาตยิสฺสามิ ฯ
[๘๒๔] |๘๒๔.๑| มํ ปฐมํ ฆาเตหิ มา เม หทยํ ทุกฺขํ อผาเลสิ
อลงฺกโต สุนฺทรโก ปุตฺโต เทว ตว สุขุมาโล ฯ
|๘๒๔.๒| หนฺทยฺย มํ หนสฺสุ สโสกา ๔- จนฺทเกน ๕- เหสฺสามิ
ปุญฺญํ กรสฺสุ วิปุลํ วิจราม อุโภ ปรโลเก ฯ
[๘๒๕] มา ตฺวํ จนฺเท รุจฺจิ (มรณํ) พหุกา ตว เทวรา วิสาลกฺขิ
เต ตํ รมยิสฺสนฺติ ยิฏฺฐสฺมึ โคตมิปุตฺเต ฯ
[๘๒๖] |๘๒๖.๑| เอวํ วุตฺเต จนฺทา อตฺตานํ หนฺติ หตฺถตลเกหิ
อลเมตฺถ ๖- ชีวิเตน ปิสฺสามิ วิสํ มริสฺสามิ ฯ
|๘๒๖.๒| น หิ นูนิมสฺส รญฺโญ ญาติมิตฺตา ๗- จ วิชฺชเร
สุหทา เยน วทนฺติ ราชานํ มา ฆาตยิ โอรเส ปุตฺเต
|๘๒๖.๓| น หิ นูนิมสฺส รญฺโญ ญาติมิตฺตา ๗- จ วิชฺชเร
สุหทา เยน วทนฺติ ราชานํ มา ฆาตยิ อตฺรเช ปุตฺเต ฯ
|๘๒๖.๔| อิเม เตปิ มยฺหํ ปุตฺตา คุณิโน กายุรธาริโน
ราชา เตหิปิ ยชสฺสุ ยญฺญํ อถ มุญฺจตุ โคตมิปุตฺเต ฯ
|๘๒๖.๕| วิลสตมฺปิ มํ กตฺวา ยชสฺสุ สตฺตธา มหาราช
มา เชฏฺฐปุตฺตํ อวธิ อทูสกํ สีหสงฺกาสํ ฯ
|๘๒๖.๖| วิลสตมฺปิ มํ กตฺวา ยชสฺสุ สตฺตธา มหาราช
@เชิงอรรถ: ๑ ม. มยฺหมฺปิ ฯ ๒ อตฺตาปิ ปิโยติปิ ปาโฐ ฯ ม. อตฺตา จ ปิโย ฯ ๓ ม. ปตฺถยาโน ฯ
@๔ ม. ปรโลเก ฯ ๕ สี. ยุ. จนฺทิเยน ฯ ๖ สี. ยุ. อลมตถุ ฯ ๗ ม. มิตฺตามจฺจา จ ฯ
มา เชฏฺฐปุตฺตํ อวธิ อเปกฺขิตํ สพฺพโลกสฺส ฯ
[๘๒๗] พหุกา ตว ทินฺนา อาภรณา อุจฺจาวจา สุภณิตมฺหิ
มุตฺตา มณิ เวฬุริยา เอตนฺเต ปจฺฉิมกํ ทานํ ฯ
[๘๒๘] |๘๒๘.๑| เยสํ ปุพฺเพ ขนฺเธสุ ผุลฺลา มาลาคุณา วิวตฺตึสุ
เตสชฺชปิ สุนิสิโต ๑- เนตฺตึโส วิวตฺติสฺสติ ขนฺเธสุ ฯ
|๘๒๘.๒| เยสํ ปุพฺเพ ขนฺเธสุ จิตฺตา มาลาคุณา วิวตฺตึสุ
เตสชฺชปิ สุนิสิโต ๑- เนตฺตึโส วิวตฺติสฺสติ ขนฺเธสุ ฯ
|๘๒๘.๓| อจิรา วต เนตฺตึโส วิวตฺติสฺสติ ราชปุตฺตานํ ขนฺเธสุ
อถ มม หทยํ น ผลติ ตาว ทฬฺหพนฺธนญฺจ เม อาสิ ฯ
|๘๒๘.๔| กาสิกสุจิวตฺถธรา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา
นิยฺยาถ จนฺทสุริยา ยญฺญตฺถาย เอกราชสฺส ฯ
|๘๒๘.๕| กาสิกสุจิวตฺถธรา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา
นิยฺยาถ จนฺทสุริยา มาตุ กตฺวา หทยโสกํ ฯ
|๘๒๘.๖| กาสิกสุจิวตฺถธรา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา
นิยฺยาถ จนฺทสุริยา ชนสฺส กตฺวา หทยโสกํ ฯ
|๘๒๘.๗| มํสรสโภชนา นฺหาปกสุนฺหาตา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา
นิยฺยาถ จนฺทสุริยา ยญฺญตฺถาย เอกราชสฺส ฯ
|๘๒๘.๘| มํสรสโภชนา นฺหาปกสุนฺหาตา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา
นิยฺยาถ จนฺทสุริยา มาตุ กตฺวา หทยโสกํ ฯ
|๘๒๘.๙| มํสรสโภชนา นฺหาปกสุนฺหาตา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. ปีตนิสิโต ฯ ๒ ม. อจิรํ ฯ
นิยฺยาถ จนฺทสุริยา ชนสฺส กตฺวา หทยโสกํ ฯ
[๘๒๙] |๘๒๙.๑| สพฺพสฺมึ อุปกฺขตสฺมึ นิสีทิเต จนฺทสุริยสฺมึ ๑- ยญฺญตฺถาย
ปญฺจาลราชธีตา ปญฺชลิกา สพฺพปริสนฺตรมนุปริยาสิ ๒- ฯ
|๘๒๙.๒| เยน สจฺเจน ขณฺฑหาโล ปาปกมฺมํ กโรติ ทุมฺเมโธ
เอเตน สจฺจวชฺเชน สมงฺคินี สามิเกน โหมิ ฯ
|๘๒๙.๓| เย อิธตฺถิ อมนุสฺสา ยานิ จ ยกฺขภูตภพฺยานิ
กโรนฺตุ เม เวยฺยาวฏิกํ สมงฺคินี สามิเกน โหมิ ฯ
|๘๒๙.๔| ยา เทวตา อิธาคตา ยานิ จ สพฺพภูตภพฺยานิ ๓-
สรเณสินึ อนาถํ ตายถ มํ ยาจามิ โว ปติมาหํ อเชยฺยํ ฯ
[๘๓๐] |๘๓๐.๑| ตํ สุตฺวา อมนุสฺโส อโยกุฏํ ปริพฺภมิตฺวาน
ภยมสฺส ชนยนฺโต ราชานํ อิทมโวจ ฯ
|๘๓๐.๒| พุชฺฌสฺสุ โข ราชกลิ มา เตหํ มตฺถกํ นิตาเฬสึ
มา เชฏฺฐปุตฺตํ อวธิ อทูสกํ สีหสงฺกาสํ ฯ
|๘๓๐.๓| โก เต ทิฏฺโฐ ราชกลิ ปุตฺตภริยาโย หญฺญมานาโย
เสฏฺฐี จ คหปตโย อทูสกา สคฺคกามา หิ ฯ
[๘๓๑] |๘๓๑.๑| ตํ สุตฺวา ขณฺฑหาโล ราชา จ อพฺภูตมิทํ ทิสฺวาน
สพฺเพสํ พนฺธนานิ โมเจสุํ ยถา ตํ อนุปฆาตํ ๔- ฯ
|๘๓๑.๒| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ เย ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุํ
สพฺเพ เอเกกเลฑฺฑุมทํสุ เอส วโธ ขณฺฑหาลสฺส ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. จนฺทสฺมึ ฯ ๒ ม. สพฺพปริสาย สมนปริยายิ ฯ ๓ ม. ยกฺขภูตภพฺยานิ ฯ
@๔ สี. อปาปานํ ฯ
[๘๓๒] สพฺเพ ปวิฏฺฐา ๑- นิรยํ ยถา ตํ ปาปกมฺมํ กริตฺวาน
น หิ ปาปกมฺมํ กตฺวา ลพฺภา สุคติ ๒- อิโต คนฺตุํ ฯ
[๘๓๓] |๘๓๓.๑| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ เย ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุํ
จนฺทํ อภิสิญฺจึสุ สมาคตา ราชปุริสา ๓- จ ฯ
|๘๓๓.๒| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ ยา ๔- ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุํ
จนฺทํ อภิสิญฺจึสุ สมาคตา ราชกญฺญาโย ฯ
|๘๓๓.๓| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ เย ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุํ
จนฺทํ อภิสิญฺจึสุ สมาคตา เทวปุริสา ๕- จ ฯ
|๘๓๓.๔| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ ยา ๔- ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุํ
จนฺทํ อภิสิญฺจึสุ สมาคตา เทวกญฺญาโย ฯ
|๘๓๓.๕| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ เย ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุํ
เจลุกฺเขปมกรุํ สมาคตา ราชปุริสา ๓- จ ฯ
|๘๓๓.๖| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ ยา ๔- ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุํ
เจลุกฺเขปมกรุํ สมาคตา ราชกญฺญาโย ฯ
|๘๓๓.๗| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ เย ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุํ
เจลุกฺเขปมกรุํ สมาคตา เทวปุริสา ๕- จ ฯ
|๘๓๓.๘| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ ยา ๔- ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุํ
เจลุกฺเขปมกรุํ สมาคตา เทวกญฺญาโย ฯ
|๘๓๓.๙| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ พหู อานนฺทิโน อหุ ๖-
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ปตีสุ ฯ ยุ. ปติตฺวา ฯ ๒ ม. สุคตึ ฯ ๓ ม. ราชปริสา ฯ ๔ ม. เย ฯ
@๕ ม. เทวปริสา ฯ ๖ ม. พหู อานนฺทิตา อหุํ ฯ
วาทึสุ นนฺทิปฺปเวสนครํ ๑- พนฺธนา โมกฺโข อโฆสิตฺถาติ ฯ
จนฺทกุมารชาตกํ สตฺตมํ ฯ
---------
๘ มหานารทกสฺสปชาตกํ
[๘๓๔] |๘๓๔.๑| อหุ ราชา วิเทหานํ องฺคติ นาม ขตฺติโย
ปหุตโยคฺโค ธนิมา อนนฺตพลโปริโส ฯ
|๘๓๔.๒| โส จ ปณฺณรเส ๒- รตฺตึ ปุริเม ยาเม อนาคเต
จาตุมาสา โกมุทิยา อมจฺเจ สนฺนิปาตยิ ฯ
|๘๓๔.๓| ปณฺฑิเต สุตสมฺปนฺเน มิตปุพฺเพ วิจกฺขเณ
วิชยญฺจ สุนามญฺจ เสนาปตึ อลาตกํ ฯ
|๘๓๔.๔| ตมนุปุจฺฉิ เวเทโห ปจฺเจกํ พฺรูถ สํ รุจึ
จาตุมาสา โกมุทชฺช ชุณฺหํ พฺยปหตํ ตมํ
กายชฺช รติยา รตฺตึ วิหเรมุ อิมํ อุตุํ ฯ
[๘๓๕] |๘๓๕.๑| ตโต เสนาปติ รญฺโญ อลาโต เอตทพฺรวิ
หฏฺฐํ โยคฺคํ พลํ สพฺพํ เสนํ สนฺนาหยามเส ฯ
|๘๓๕.๒| นิยฺยาม เทว ยุทฺธาย อนนฺตพลโปริสา
เย เต วสํ น อายนฺติ วสํ อุปนียามเส ๓- ฯ
เอสา มยฺหํ สกา ทิฏฺฐิ อชิตํ โอชิยามเส ๔-
รมสฺสุ เทว ยุทฺธาย เอตํ จิตฺตมตํ มม
@เชิงอรรถ: ๑ ม. นนฺทึ ปเวสิ นครํ ฯ ๒ ม. ปนฺนรสึ ฯ ๓ ม. อุปนยามเส ฯ
@๔ ม. โอชินามเส ฯ
[๘๓๖] |๘๓๖.๑| อลาตสฺส วโจ สุตฺวา สุนาโม เอตทพฺรวิ
สพฺเพ ตุยฺหํ มหาราช อมิตฺตา วสมาคตา ฯ
|๘๓๖.๒| นิกฺขิตฺตสตฺถา ปจฺจตฺตา ๑- นิวาตมนุวตฺตเร
อุตฺตโม อุสฺสโว อชฺช น ยุทฺธํ มม รุจฺจติ ฯ
|๘๓๖.๓| อนฺนปานญฺจ ขชฺชญฺจ ขิปฺปํ อภิหรนฺตุ เต
รมสฺสุ เทว กาเมหิ นจฺจคีเตสุ วาทิเต ๒- ฯ
[๘๓๗] |๘๓๗.๑| สุนามสฺส วโจ สุตฺวา วิชโย เอตทพฺรวิ
สพฺเพ กามา มหาราช นิจฺจํ ตว อุปฏฺฐิตา ฯ
|๘๓๗.๒| น เหเต ทุลฺลภา เทว ตว กาเมหิ โมทิตุํ
สทาปิ กามา ลพฺภนฺติ ๓- เนตํ จิตฺตมตํ มม ฯ
|๘๓๗.๓| สมณํ พฺราหฺมณํ วาปิ อุปาเสมุ พหุสฺสุตํ
โย นชฺช วินเย กงฺขํ อตฺถธมฺมวิทู อิเส ฯ
[๘๓๘] |๘๓๘.๑| วิชยสฺส วโจ สุตฺวา ราชา องฺคติมพฺรวิ
ยถา วิชโย ภณติ มยฺหํ เปตํว รุจฺจติ ฯ
|๘๓๘.๒| สมณํ พฺราหฺมณํ วาปิ อุปาเสมุ พหุสฺสุตํ
โย นชฺช วินเย กงฺขํ อตฺถธมฺมวิทู อิเส ฯ
|๘๓๘.๓| สพฺเพว สนฺตา กโรถ มตึ กํ อุปาเสมุ ปณฺฑิตํ
โย ๔- นชฺช วินเย กงฺขํ อตฺถธมฺมวิทู อิเส ฯ
[๘๓๙] |๘๓๙.๑| เวเทหสฺส วโจ สุตฺวา อลาโต เอตทพฺรวิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปจฺจตฺถา ฯ ๒ ม. นจฺจคีเต สุวาทิเต ฯ ๓ ม. สุลภา ฯ ๔ สี ยุ. โก ฯ
อตฺถายํ มิคทายสฺมึ อเจโล ธีรสมฺมโต ฯ
|๘๓๙.๒| คุโณ กสฺสปโคตฺตายํ สุโต จิตฺรกถี คณี
ตํ เทว ปยิรุปาเสมุ โส โน กงฺขํ วิเนสฺสติ ฯ
[๘๔๐] อลาตสฺส วโจ สุตฺวา ราชา โจเทสิ สารถึ
มิคทายํ คมิสฺสาม ยุตฺตํ ยานํ อิธานย ฯ
[๘๔๑] |๘๔๑.๑| ตสฺส ยานํ อโยเชสุํ ทนฺตํ รูปิยปกฺขรํ ฯ
สุกฺกมฏฺฐปริวารํ ปณฺฑรํ โทสินา มุขํ ฯ
|๘๔๑.๒| ตตฺราสุํ กุมุทายุตฺตา จตฺตาโร สินฺธวา หยา
อนิลูปมสมุปฺปาตา สุทนฺตา สุวณฺณมาลิโน ฯ
|๘๔๑.๓| เสตจฺฉตฺตํ เสตรโถ เสตสฺสา เสตวีชนี
เวเทโห สหมจฺเจหิ นียํ จนฺโทว โสภติ ฯ
|๘๔๑.๔| ตมนุยายึสุ พหโว อินฺทิขคฺคธรา ๑- พลี
อสฺสปิฏฺฐิคตา วีรา นรา นรวราธิปํ ฯ
|๘๔๑.๕| โส มุหุตฺตํว ยายิตฺวา ยานา โอรุยฺห ขตฺติโย
เวเทโห สหมจฺเจหิ ปตฺติ คุณมุปาคมิ ฯ
|๘๔๑.๖| เยปิ ตตฺถ ตทา อาสุํ พฺราหฺมณิพฺภา สมาคตา
น เต อปนยิ ราชา อกตํ ภูมิมาคเต ฯ
[๘๔๒] |๘๔๒.๑| ตโต โส มุทุกา ภิสิยา มุทุจิตฺตกสนฺถเต
มุทุปจฺจตฺถเต ราชา เอกมนฺตํ อุปาวิสิ ฯ
|๘๔๒.๒| นิสชฺช ราชา สมฺโมทิ กถํ สาราณิยํ ตโต
@เชิงอรรถ: ๑ สี. อินฺทขคฺคธรา ฯ ยุ. อิฏฺฐิขคฺคธรา ฯ
กจฺจิ ยาปนียํ ภนฺเต วาตานมวิยตฺตตา ฯ
|๘๔๒.๓| กจฺจิ อกสิรา วุตฺติ ลภสิ ปิณฺฑิยาปนํ ๑-
อปฺปาพาโธ ๒- จสิ กจฺจิ จกฺขุ น ปริหายติ ฯ
[๘๔๓] |๘๔๓.๑| ตํ คุโณ ปฏิสมฺโมทิ เวเทหํ วินเย รตํ
ยาปนียํ มหาราช สพฺพเมตํ ตทูภยํ ฯ
|๘๔๓.๒| กจฺจิ ตุยฺหํปิ เวเทห ปจฺจนฺตา น พลียเร
กจฺจิ อโรคํ โยคฺคนฺเต กจฺจิ วหติ วาหนํ
กจฺจิ เต พฺยาธิโย นตฺถิ สรีรสฺสุปตาปิยา ๓- ฯ
[๘๔๔] |๘๔๔.๑| ปฏิสมฺโมทิโต ราชา ตโต ปุจฺฉิ อนนฺตรา
อตฺถํ ธมฺมญฺจ ญายญฺจ ธมฺมกาโม รเถสโภ ฯ
|๘๔๔.๒| กถํ ธมฺมญฺจเร มจฺโจ มาตาปิตูสุ กสฺสป
กถญฺจเร อาจริเย ปุตฺตทาเร กถญฺจเร ฯ
|๘๔๔.๓| กถญฺจเรยฺย วุฑฺเฒสุ กถํ สมณพฺราหฺมเณ
กถญฺจ พลกายสฺมึ กถํ ชนปเท จเร ฯ
|๘๔๔.๔| กถํ ธมฺมญฺจริตฺวาน เปจฺจ ๔- คจฺฉนฺติ สุคฺคตึ
กถญฺเจเก อธมฺมฏฺฐา ปตนฺติ นิรยํ อโธ ฯ
[๘๔๕] |๘๔๕.๑| เวเทหสฺส วโจ สุตฺวา กสฺสโป เอตทพฺรวิ
สุโณหิ เม มหาราช สจฺจํ อวิตถํ ปทํ ฯ
|๘๔๕.๒| นตฺถิ ธมฺมจริตสฺส ผลํ กลฺยาณปาปกํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปิณฺฑยาปนํ ฯ ๒ ม. อปาพาโธ ฯ ๓ สี. ยุ. สรีรสฺสุปตาปิกา ฯ
@๔ ม. มจฺจา ฯ
นตฺถิ เทว ปรโลโก ๑- โก ตโต หิ อิธาคโต ฯ
|๘๔๕.๓| นตฺถิ เทว ปิตโร วา กุโต มาตา กุโต ปิตา
นตฺถิ อาจริโย นาม อทนฺตํ โก ทเมสฺสติ ฯ
|๘๔๕.๔| สมตุลฺยานิ ภูตานิ นตฺถิ เชฏฺฐาปจายิกา
นตฺถิ พลํ วิริยํ วา กุโต อุฏฺฐานโปริโส ๒- ฯ
|๘๔๕.๕| นิยตานิ หิ ภูตานิ ยถา โคฏวิโส ตถา
ลทฺเธยฺยํ ลภเต มจฺโจ ตตฺถ ทานผลํ กุโต ฯ
|๘๔๕.๖| นตฺถิ ทานผลํ เทว อวโส เทววีริโย
พาเลหิ ทานํ ปญฺญตฺตํ ปณฺฑิเตหิ ปฏิจฺฉิตํ
อวสา เทนฺติ ธีรานํ พาลา ปณฺฑิตมานิโน ฯ
[๘๔๖] |๘๔๖.๑| สตฺติเม สสฺสตา กายา อจฺเฉชฺชา อวิโกปิโน
เตโช ปฐวี อาโป จ วาโย สุขทุกฺขญฺจิเม ฯ
|๘๔๖.๒| ชีเว จ สตฺติเม กายา เยสํ เฉตฺตา น วิชฺชติ
นตฺถิ หนฺตา ว เฉตฺตา วา หญฺญเร วาปิ โกจินํ ๓- ฯ
|๘๔๖.๓| อนฺตเรเยว ๔- กายานํ สตฺถานิ วีติวตฺตเร
โย จายํ ๕- สิรมาทาย ปเรสํ นิสิตาสินา
น โส ฉินฺทติ เต กาเย ตตฺถ ปาปผลํ กุโต ฯ
|๘๔๖.๔| จุลฺลาสีติมหากปฺเป สพฺเพ สุชฺฌนฺติ สํสรํ
อนาคเต ตมฺหิ กาเล สญฺญโตปิ น สุชฺฌติ ฯ
|๘๔๖.๕| จริตฺวาปิ พหุํ ภทฺรํ เนว สุชฺฌนฺติ นาคเต
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปโร โลโก ฯ ๒ ม. -โปริสํ ฯ ๓ ม. หญฺเญ เยวาปิ โกจิ นํ ฯ
@๔ ม. อนฺตเรเนว ฯ ๕ ม. จาปิ ฯ
ปาปญฺเจปิ พหุํ กตฺวา ตํ ขณํ นาติวตฺตเร ฯ
|๘๔๖.๖| อนุปุพฺเพน โน สุทฺธิ กปฺปานํ จุลฺลาสีติยา
นิยตึ นาติวตฺตาม เวลนฺตมิว สาคโร ฯ
[๘๔๗] |๘๔๗.๑| กสฺสปสฺส วโจ สุตฺวา อลาโต เอตทพฺรวิ
ยถา ภทนฺโต ภณติ มยฺหเมตํว รุจฺจติ ฯ
|๘๔๗.๒| อหํปิ ปุริมํ ชาตึ สเร สํสริตตฺตโน
ปิงฺคโล นามหํ อาสึ ลุทฺโท โคฆาตโก ปุเร ฯ
|๘๔๗.๓| พาราณสิยํ ผีตายํ พหุํ ปาปํ กตํ มยา
พหู มยา หตา ปาณา มหึสา สูกรา อชา ฯ
|๘๔๗.๔| ตโต จุตาหํ อิธ ชาโต อิทฺเธ เสนาปติกุเล
นตฺถิ นูน ผลํ ปาเป ๑- โยหํ ๒- น นิรยํ คโต ฯ
[๘๔๘] |๘๔๘.๑| อเถตฺถ วีชโก นาม ทาโส อาสิ ปฏชฺชรี ๓- ฯ
อุโปสถํ อุปวสนฺโต คุณสนฺติกุปาคมิ ฯ
|๘๔๘.๒| กสฺสปสฺส วโจ สุตฺวา อลาตสฺส จ ภาสิตํ
ปสฺสสนฺโต มุหุํ อุณฺหํ รุทํ อสฺสูนิ วตฺตยิ ฯ
[๘๔๙] ตมนุปุจฺฉิ เวเทโห กิมตฺถํ สมฺม โรทสิ
กินฺเต สุตํ วา ทิฏฺฐํ วา กึ มํ เวเทสิ เวทนํ ฯ
[๘๕๐] |๘๕๐.๑| เวเทหสฺส วโจ สุตฺวา วีชโก เอตทพฺรวิ
นตฺถิ เม เวทนา ทุกฺขา มหาราช สุโณหิ เม ฯ
|๘๕๐.๒| อหํปิ ปุริมํ ชาตึ สรามิ สุขมตฺตโน
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปาปํ ฯ ๒ สี. ยุ. โสหํ ฯ ๓ ม. ปฏจฺจรี ฯ
สาเกตาหํ ปุเร อาสึ ภาวเสฏฺฐี คุเณ รโต ฯ
|๘๕๐.๓| สมฺมโต พฺราหฺมณิพฺภานํ สํวิภาครโต สุจิ
น จาปิ ปาปกํ กมฺมํ สรามิ กตมตฺตโน ฯ
|๘๕๐.๔| ตโต จุตาหํ เวเทห อิธ ชาโต ทุริตฺถิยา
คพฺภมฺหิ กุมฺภทาสิยา ยโต ชาโต สุทุคฺคโต ฯ
|๘๕๐.๕| เอวมฺปิ ทุคฺคโต สนฺโต สมจริยมธิฏฺฐิโต
อุปฑฺฒภาคํ ภตฺตสฺส ททามิ โย เม อิจฺฉติ ฯ
|๘๕๐.๖| จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ สทา อุปวสามหํ
น จาปิ ปาเณ หึสามิ เถยฺยญฺจาปิ วิวชฺชยึ ฯ
|๘๕๐.๗| สพฺพเมว หิ นูเนตํ สุจิณฺณํ ภวติ นิปฺผลํ
นิรตฺถํ มญฺญิทํ สีลํ อลาโต ภาสตี ยถา ฯ
|๘๕๐.๘| กลิเมว นูน คณฺหามิ อสิปฺโป ธุตฺตโก ยถา
กฏํ อลาโต คณฺหาติ กิตโว สิกฺขิโต ยถา ฯ
|๘๕๐.๙| ทฺวารํ นปฺปฏิปสฺสามิ เยน คจฺฉามิ สุคฺคตึ
ตสฺมา ราช ปโรทามิ สุตฺวา กสฺสปภาสิตํ ฯ
[๘๕๑] |๘๕๑.๑| วีชกสฺส วโจ สุตฺวา ราชา องฺคติมพฺรวิ
นตฺถิ ทฺวารํ สุคติยา นิยตํ ๑- กงฺข วีชก ฯ
|๘๕๑.๒| สุขํ วา ยทิ วา ทุกฺขํ นิยตํ ๒- กิร ลพฺภติ
สํสารสุทฺธิ สพฺเพสํ มา ตุริโต ๓- อนาคเต ฯ
|๘๕๑.๓| อหมฺปิ ปุพฺเพ กลฺยาโณ พฺราหฺมณิพฺเภสุ ปาวโฏ ๔-
@เชิงอรรถ: ๑ ม. นิยตึ ฯ ๒ ม. นิยติยา ฯ ๓ ม. ตุริตฺโถ ฯ ๔ ม. พฺยาวโฏ ฯ
โวหารมนุสาสนฺโต รติหีโน ตทนฺตรา ฯ
[๘๕๒] ปุนปิ ภนฺเต ทกฺเขมุ สงฺคติ เจ ภวิสฺสติ ฯ
อิทํ วตฺวาน เวเทโห ปจฺจคา สนฺนิเวสนํ ฯ
[๘๕๓] |๘๕๓.๑| ตโต รตฺยา วิวสเน อุปฏฺฐานมฺปิ องฺคติ
อมจฺเจ สนฺนิปาเตตฺวา อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ
|๘๕๓.๒| จนฺทเก เม วิมานสฺมึ สทา กาเม วิเธนฺตุ เม
มา มุปคจฺฉุํ ๑- อตฺเถสุ คุยฺหปฺปกาสิเยสุ จ ฯ
|๘๕๓.๓| วิชโย จ สุนาโม จ เสนาปติ อลาตโก
เอเต อตฺเถ นิสีทนฺตุ โวหารกุสลา ตโย ฯ
|๘๕๓.๔| อิทํ วตฺวาน เวเทโห กาเมว พหุ มญฺญถ
น จาปิ พฺราหฺมณิพฺเภสุ อตฺเถ กิสฺมิญฺจิ ปาวโฏ ๒- ฯ
[๘๕๔] |๘๕๔.๑| ตโต เทฺวสตฺตรตฺตสฺส เวเทหสฺสตฺรชา ปิยา
ราชกญฺญา รุจา ๓- นาม ธาติมาตรมพฺรวิ ฯ
|๘๕๔.๒| อลงฺกโรถ มํ อมฺม สขิโย จ อลงฺกโรนฺตุ เม
สุเว ปณฺณรโส ทิโพฺย คจฺฉํ ปิตุสฺส สนฺติเก ๔- ฯ
|๘๕๔.๓| ตสฺสา มาลฺยํ อภิหรึสุ จนฺทนญฺจ มหารหํ
มณิสงฺขมุตฺตารตนํ นานารตฺเต จ อมฺพเร ฯ
|๘๕๔.๔| ตญฺจ โสวณฺณมเย ปีเฐ นิสินฺนํ พหุกิตฺถิโย
ปริกีริย อโสภึสุ ๕- รุจํ รุจิรวณฺณินึ ฯ
[๘๕๕] |๘๕๕.๑| สา จ สขีมชฺฌคตา สพฺพาภรณภูสิตา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. มา อุปคจฺฉ ฯ ๒ ม. พฺยาวโฏ ฯ ๓ สี. ยุ. รุชา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
@๔ ม. อิสฺสรสนฺติเก ฯ ๕ ปโสภึสุ ฯ
สเตริตา ๑- อพฺภมิว จนฺทกํ ปาวิสี รุจา ฯ
|๘๕๕.๒| อุปสงฺกมิตฺวา เวเทหํ วนฺทิตฺวา วินเย รตํ
สุวณฺณขจิเต ๒- ปีเฐ เอกมนฺตํ อุปาวิสิ ฯ
[๘๕๖] |๘๕๖.๑| ตญฺจ ทิสฺวาน เวเทโห อจฺฉรานํว สงฺคมํ
รุจํ สขิมชฺฌคตํ อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ
|๘๕๖.๒| กจฺจิ รมสิ ปาสาเท อนฺโต โปกฺขรณึ ปติ
กจฺจิ พหุวิธํ ขชฺชํ สทา อภิหรนฺติ เต ฯ
|๘๕๖.๓| กจฺจิ พหุวิธํ มาลฺยํ โอจินิตฺวา กุมาริโย
ฆรเก กโรถ ปจฺเจกํ ขิฑฺฑา รติรตา อหุ ๓- ฯ
|๘๕๖.๔| เกน วา วิกลํ ตุยฺหํ กึ ขิปฺปํ อาหรนฺตุ เต
มโน กรสฺสุ กุฏฺฏมุขี ๔- อปิ จนฺทสมํ ๕- หิ เต ฯ
[๘๕๗] |๘๕๗.๑| เวเทหสฺส วโจ สุตฺวา รุจา ปิตรมพฺรวิ
สพฺพเมตํ มหาราช ลพฺภติสฺสรสนฺติเก ฯ
|๘๕๗.๒| สุเว ปณฺณรโส ทิโพฺย สหสฺสํ อาหรนฺตุ เม
ยถา ทินฺนญฺจ ทสฺสามิ ทานํ สพฺพวณีสฺวหํ ฯ
[๘๕๘] |๘๕๘.๑| รุจาย วจนํ สุตฺวา ราชา องฺคติมพฺรวิ
พหุํ วินาสิตํ วิตฺตํ นิรตฺถํ อผลํ ตยา ฯ
|๘๕๘.๒| อุโปสเถ วสํ นิจฺจํ อนฺนปานํ น ภุญฺชสิ
นิยเตตํ อภุตฺตพฺพํ นตฺถิ ปุญฺญํ อภุญฺชโต
|๘๕๘.๓| วิชโกปิ หิ สุตฺวาน ตทา กสฺสปภาสิตํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สเตรตา ฯ ๒ สี. ยุ. สุวณฺณวิกเต ฯ ๓ ม. มุหุํ ฯ ๔ ม. กุฑฺฑมุขี ฯ
@๕ ม. จนฺทสมมฺหิปิ ฯ
ปสฺสสนฺโต มุหุํ อุณฺหํ รุทํ อสฺสูนิ วตฺตยิ ฯ
|๘๕๘.๔| ยาว รุเจ ชีวมานา ๑- มา ภตฺตมปนามยิ
นตฺถิ ภทฺเท ปโร โลโก กึ นิรตฺถํ วิหญฺญสิ ฯ
[๘๕๙] |๘๕๙.๑| เวเทหสฺส วโจ สุตฺวา รุจา รุจิรวณฺณินี
ชานํ ปุพฺพาปรํ ธมฺมํ ปิตรํ เอตทพฺรวิ ฯ
|๘๕๙.๒| สุตเมว ปุเร อาสิ ปจฺจกฺขํ ๒- ทิฏฺฐมิทํ มยา
พาลูปเสวี โย โหติ พาโลว สมปชฺชถ ฯ
|๘๕๙.๓| มุโฬฺห หิ มุฬฺหมาคมฺม ภิยฺโย โมหํ นิคจฺฉติ
ปฏิรูปํ อลาเตน วีชเกน จ มุยฺหิตุํ ฯ
[๘๖๐] |๘๖๐.๑| ตฺวญฺจ เทวาสิ สปฺปญฺโญ ธีโร อตฺถสฺส โกวิโท
กถํ พาเลหิ สทิโส หีนทิฏฺฐิมุปาคมิ ฯ
|๘๖๐.๒| สเจ หิ สํสารปเถน สุชฺฌติ
นิรตฺถิยา ปพฺพชฺชา คุณสฺส
กีโฏว อคฺคึ ชลิตํ อปาปตํ
อาปชฺชติ โมหมุโฬฺห ๓- นคฺคภาวํ ฯ
|๘๖๐.๓| สํสารสุทฺธีติ ปุเร นิวิฏฺฐา
กมฺมํ วิทูเสนฺติ พหู อชานํ
ปุพฺเพ กลิ ทุคฺคหิโตว อตฺโถ ๔-
ทุมฺโมจโย พลิสา อมฺพุโชว ฯ
[๘๖๑] |๘๖๑.๑| อุปมนฺเต กริสฺสามิ มหาราช ตวตฺถิยา
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. ชีวสิโน ฯ ๒ ม. สกฺขิ ฯ ๓ สี. ยุ. โมมุโห ฯ ๔ กลี ทุคฺคหิตา
@วนตฺถาติปิ ฯ
อุปมายปิเธกจฺเจ อตฺถํ ชานนฺติ ปณฺฑิตา ฯ
|๘๖๑.๒| วาณิชานํ ยถา นาวา อปฺปมาณภารา ครุ
อติภารํ สมาทาย อณฺณเว อวสีทติ ฯ
|๘๖๑.๓| เอวเมว นโร ปาปํ โถกํ โถกมฺปิ อาจินํ
อติภารํ สมาทาย นิรเย อวสีทติ ฯ
|๘๖๑.๔| น ตาว ภาโร ปริปูโร อลาตสฺส มหีปติ
อาจินาติ จ ตํ ปาปํ เยน คจฺฉติ ทุคฺคตึ ฯ
|๘๖๑.๕| ปุพฺเพวสฺส กตํ ปุญฺญํ อลาตสฺส มหีปติ
ตสฺเสว เทว นิสฺสนฺโท ยญฺเจโส ลภเต สุขํ ฯ
|๘๖๑.๖| ขียเตวสฺส ตํ ปุญฺญํ ตถาหิ อคุเณ รโต
อุชุมคฺคํ อวหาย กุมฺมคฺคํ อนุธาวติ ฯ
|๘๖๑.๗| ตุลา ยถา ปคฺคหิตา โอหิเต ตุลมณฺฑเล
อุนฺนเมติ ตุลาสีสํ ภาเร โอโรปิเต สติ ฯ
|๘๖๑.๘| เอวเมว นโร ปุญฺญํ โถกํ โถกมฺปิ อาจินํ
สคฺคาติมาโน ทาโสว วีชโก สาตเว รโต ฯ
|๘๖๑.๙| ยมชฺช วีชโก ทาโส ทุกฺขํ ปสฺสติ อตฺตนิ
ปุพฺเพวสฺส กตํ ปาปํ ตเมโส ปฏิเสวติ ฯ
|๘๖๑.๑๐| ขียเตวสฺส ตํ ปาปํ ตถาหิ วินเย รโต
กสฺสปญฺจ สมาปชฺช มาเหวุปฺปถมาคมา ฯ
[๘๖๒] |๘๖๒.๑| ยํ ยํ หิ ราช ภชติ สนฺตํ วา ยทิวา อสํ
สีลวนฺตํ วิสีลํ วา วสํ ตสฺเสว คจฺฉติ ฯ
|๘๖๒.๒| ยาทิสํ กุรุเต มิตฺตํ ยาทิสญฺจูปเสวติ
โสปิ ตาทิสโก โหติ สหวาโส หิ ตาทิโส ฯ
|๘๖๒.๓| เสวมาโน เสวมานํ สํผุฏฺโฐ สํผุสํ ปรํ
สโร ทุฏฺโฐ กลาปํว อลิตฺตมุปลิมฺปติ
อุปเลปภยา ธีโร เนว ปาปสขา สิยา ฯ
|๘๖๒.๔| ปูติมจฺฉํ กุสคฺเคน โย นโร อุปนยฺหติ
กุสาปิ ปูตี วายนฺติ เอวํ พาลูปเสวนา ฯ
|๘๖๒.๕| ตครญฺจ ปลาเสน โย นโร อุปนยฺหติ
ปตฺตาปิ สุรภี วายนฺติ เอวํ ธีรูปเสวนา ฯ
|๘๖๒.๖| ตสฺมา ปตฺตปุฏสฺเสว ญตฺวา สมฺปากมตฺตโน
อสนฺเต นูปเสเวยฺย สนฺเต เสเวยฺย ปณฺฑิโต
อสนฺโต นิรยํ เนนฺติ สนฺโต ปาเปนฺติ สุคตึ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๒๗๒-๓๐๓.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=28&item=775&items=88
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=28&item=775&items=88&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=28&item=775&items=88
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=28&item=775&items=88
ศึกษาอรรถกถาชาดกนี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=775
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘
https://84000.org/tipitaka/read/?index_28
https://84000.org/tipitaka/english/?index_28
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
