paliTIPITAKA Volume 11 - Sutta Pitaka 3

[228] Atthi kho āvuso tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena tayo dhammā sammadakkhātā tattha sabbeheva saṅgāyitabbaṃ .pe. atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ . Katame tayo dhammā. {228.1} Tīṇi akusalamūlāni lobho akusalamūlaṃ doso akusalamūlaṃ moho akusalamūlaṃ . tīṇi kusalamūlāni alobho kusalamūlaṃ adoso kusalamūlaṃ amoho kusalamūlaṃ . tīṇi duccaritāni kāyaduccaritaṃ vacīduccaritaṃ manoduccaritaṃ . tīṇi sucaritāni kāyasucaritaṃ @Footnote: ¹ Ma. Yu. saṅgītiyadukaṃ niṭṭhitanti na dissanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page228.

Vacīsucaritaṃ manosucaritaṃ. {228.2} Tayo akusalavitakkā kāmavitakko byāpādavitakko vihiṃsāvitakko . tayo kusalavitakkā nekkhammavitakko abyāpādavitakko avihiṃsāvitakko . tayo akusalasaṅkappā kāmasaṅkappo byāpādasaṅkappo vihiṃsāsaṅkappo . tayo kusalasaṅkappā nekkhammasaṅkappo abyāpādasaṅkappo avihiṃsāsaṅkappo. {228.3} Tisso akusalasaññā kāmasaññā byāpādasaññā vihiṃsāsaññā . tisso kusalasaññā nekkhammasaññā abyāpādasaññā avihiṃsāsaññā . tisso akusaladhātuyo kāmadhātu byāpādadhātu vihiṃsādhātu . tisso kusaladhātuyo nekkhammadhātu abyāpādadhātu avihiṃsādhātu. {228.4} Aparāpi tisso dhātuyo kāmadhātu rūpadhātu arūpadhātu. Aparāpi tisso dhātuyo rūpadhātu arūpadhātu nirodhadhātu . aparāpi tisso dhātuyo hīnadhātu majjhimadhātu paṇītadhātu ^1- . tisso taṇhā kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā . aparāpi tisso taṇhā kāmataṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā . aparāpi tisso taṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā nirodhataṇhā . tīṇi saññojanāni sakkāyadiṭṭhi vicikicchā sīlabbataparāmāso . tayo āsavā kāmāsavo bhavāsavo avijjāsavo . tayo bhavā kāmabhavo rūpabhavo arūpabhavo. {228.5} Tisso esanā kāmesanā bhavesanā brahmacariyesanā. Tisso vidhā seyyohamasmīti vidhā sadisohamasmīti vidhā hīnohamasmīti vidhā . tayo addhā atīto addhā anāgato addhā @Footnote: ¹ Yu. hīnādhātu majjhimādhātu paṇītādhātu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page229.

Paccuppanno addhā . tayo antā sakkāyo anto sakkāyasamudayo anto sakkāyanirodho anto . tisso vedanā sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā . tisso dukkhatā dukkhadukkhatā saṅkhāradukkhatā vipariṇāmadukkhatā . tayo rāsī micchattaniyato rāsi sammattaniyato rāsi aniyato rāsi. {228.6} Tisso kaṅkhā ^1- atītaṃ vā addhānaṃ ārabbha kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati anāgataṃ vā addhānaṃ ārabbha kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati etarahi vā paccuppannaṃ addhānaṃ ārabbha kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati. {228.7} Tīṇi tathāgatassa arakkheyyāni ^2- parisuddhakāyasamācāro āvuso tathāgato natthi tathāgatassa kāyaduccaritaṃ yaṃ tathāgato rakkheyya mā me idaṃ paro aññāsīti parisuddhavacīsamācāro āvuso tathāgato natthi tathāgatassa vacīduccaritaṃ yaṃ tathāgato rakkheyya mā me idaṃ paro aññāsīti parisuddhamanosamācāro āvuso tathāgato natthi tathāgatassa manoduccaritaṃ yaṃ tathāgato rakkheyya mā me idaṃ paro aññāsīti . tayo kiñcanā rāgo kiñcanaṃ doso kiñcanaṃ moho kiñcanaṃ . tayo aggī rāgaggi dosaggi mohaggi . aparepi tayo aggī āhuneyyaggi dakkhiṇeyyaggi gahapataggi . tividhena rūpasaṅgaho sanidassanasappaṭigharūpaṃ anidassanasappaṭigharūpaṃ anidassana- appaṭigharūpaṃ . tayo saṅkhārā puññābhisaṅkhāro apuññābhisaṅkhāro @Footnote: ¹ Ma. tayo tamā . ² Yu. ārakkheyyāni.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page230.

Āneñjābhisaṅkhāro . tayo puggalā sekkho puggalo asekkho puggalo nevasekkho nāsekkho puggalo . tayo therā jātitthero dhammatthero sammatitthero ^1- . tīṇi puññakiriyāvatthūni ^2- dānamayaṃ puññakiriyāvatthu ^3- sīlamayaṃ puññakiriyāvatthu bhāvanāmayaṃ puññakiriyāvatthu. Tīṇi codanāvatthūni diṭṭhena sutena parisaṅkāya. {228.8} Tisso kāmūpapattiyo santāvuso sattā paccupaṭṭhitakāmā te paccupaṭṭhitesu kāmesu vasaṃ vattenti seyyathāpi manussā ekacce ca devā ekacce ca vinipātikā ayaṃ paṭhamā kāmūpapatti santāvuso sattā nimmitakāmā te nimminitvā nimminitvā ^4- kāmesu vasaṃ vattenti seyyathāpi devā nimmānaratī ayaṃ dutiyā kāmūpapatti santāvuso sattā paranimmitakāmā te paranimmitesu kāmesu vasaṃ vattenti seyyathāpi devā paranimmitavasavattī ayaṃ tatiyā kāmūpapatti. {228.9} Tisso sukhūpapattiyo santāvuso sattā sukhaṃ ^5- uppādetvā uppādetvā sukhaṃ viharanti seyyathāpi devā brahmakāyikā ayaṃ paṭhamā sukhūpapatti santāvuso sattā sukhena abhisannā parisannā paripūrā paripphuṭā te kadāci karahaci udānaṃ udānenti aho sukhaṃ aho sukhanti seyyathāpi devā ābhassarā ayaṃ dutiyā sukhūpapatti santāvuso sattā sukhena abhisannā parisannā paripūrā paripphuṭā te santaṃyeva saṃtusitā cittasukhaṃ paṭivedenti ^6- seyyathāpi devā subhakiṇhā ^7- ayaṃ tatiyā @Footnote: ¹ Ma. Yu. sammutithero. ² Ma. Yu. ... kiriyavatthūni. ³ Ma. Yu. ...kiriyavatthu. @⁴ Yu. nimmetvā nimmetvā. ⁵ Ma. Yu. ayaṃ pāṭho na dissati. ⁶ Ma. Yu. @tusitā sukhaṃ paṭisaṃvedenti. ⁷ Yu. subhakiṇṇā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page231.

Sukhūpapatti . tisso paññā sekkhā paññā asekkhā paññā nevasekkhā nāsekkhā paññā . aparāpi tisso paññā cintāmayā paññā sutamayā paññā bhāvanāmayā paññā . Tīṇāvudhāni sutāvudhaṃ pavivekāvudhaṃ paññāvudhaṃ . tīṇindriyāni anaññātaññassāmītindriyaṃ aññindriyaṃ aññātāvindriyaṃ . tīṇi cakkhūni maṃsacakkhu dibbacakkhu paññācakkhu . tisso sikkhā adhisīlasikkhā adhicittasikkhā adhipaññāsikkhā . tisso bhāvanā kāyabhāvanā cittabhāvanā paññābhāvanā . tīṇi anuttariyāni dassanānuttariyaṃ paṭipadānuttariyaṃ vimuttānuttariyaṃ. {228.10} Tayo samādhī savitakkavicāro ^1- samādhi avitakkavicāramatto ^2- samādhi avitakkavicāro ^3- samādhi . Aparepi tayo samādhī suññato samādhi animitto samādhi appaṇihito samādhi . tīṇi soceyyāni kāyasoceyyaṃ vacīsoceyyaṃ manosoceyyaṃ . tīṇi moneyyāni kāyamoneyyaṃ vacīmoneyyaṃ manomoneyyaṃ . tīṇi kosallāni āyakosallaṃ apāyakosallaṃ upāyakosallaṃ . tayo madā ārogyamado yobbanamado jātimado ^4-. Tīṇādhipateyyāni ^5- attādhipateyyaṃ lokādhipateyyaṃ dhammādhipateyyaṃ . Tīṇi kathāvatthūni atītaṃ vā addhānaṃ ārabbha kathaṃ katheyya evaṃ ahosi atītamaddhānanti anāgataṃ vā addhānaṃ ārabbha kathaṃ katheyya evaṃ bhavissati anāgatamaddhānanti etarahi vā paccuppannaṃ addhānaṃ ārabbha kathaṃ katheyya evaṃ ^6- etarahi paccuppannanti ^7- . Tisso @Footnote: ¹ Ma. savitakkasavicāro. Yu. savitakko savicāro. ² Yu. avitakko vicāramatto. @³ Ma. avitakkaavicāro. Yu. avitakko avicāro. ⁴ Ma. Yu. jīvitamado. @⁵ Ma. tīṇi adhipateyyāni. ⁶ Ma. Yu. evaṃ hoti. ⁷ Ma. paccuppannaṃ addhānanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page232.

Vijjā pubbenivāsānussatiñāṇaṃ vijjā sattānaṃ cutūpapāte ñāṇaṃ vijjā āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ vijjā . tayo vihārā dibyo vihāro ^1- brahmavihāro ^2- ariyo vihāro . tīṇi pāṭihāriyāni iddhipāṭihāriyaṃ ādesanāpāṭihāriyaṃ anusāsanīpāṭihāriyaṃ . ime kho āvuso tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena tayo dhammā sammadakkhātā tattha sabbeheva saṅgāyitabbaṃ na vivaditabbaṃ .pe. Atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ. Saṅgītiyattikaṃ niṭṭhitaṃ ^3-.

The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 11 page 227-232. https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=11&item=228&items=1&pagebreak=1 Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=11&item=228&items=1&pagebreak=1&mode=bracket Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=11&item=228&items=1&pagebreak=1 Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=11&item=228&items=1&pagebreak=1 Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=11&i=228 Contents of The Tipitaka Volume 11 https://84000.org/tipitaka/read/?index_11 https://84000.org/tipitaka/english/?index_11