ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
read First itemread Previous itemแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ROMAN letter
TIPITAKA Volume 10 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 2 : Sutta. Tī. Ma.
     [117]  Athakho  bhagava  bhoganagare  yathabhirantam viharitva ayasmantam
anandam  amantesi  ayamananda  yena  pava  tenupasankamissamati .
Evam  bhanteti  kho  ayasma  anando  bhagavato  paccassosi  .  athakho
bhagava  mahata  bhikkhusanghena  saddhim  yena  pava  tadavasari  .  tatra  sudam
bhagava   pavayam  viharati  cundassa  kammaraputtassa  ambavane  .  assosi
kho  cundo  kammaraputto  bhagava  kira  pavam  anuppatto  pavayam viharati
mayham  ambavaneti  .  athakho  cundo kammaraputto yena bhagava tenupasankami
upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi.
     {117.1}   Ekamantam   nisinnam   kho   cundam  kammaraputtam  bhagava
dhammiya   kathaya   sandassesi   samadapesi   samuttejesi  sampahamsesi .
Athakho   cundo   kammaraputto   bhagavata   dhammiya   kathaya  sandassito
samadapito  samuttejito  sampahamsito  bhagavantam  etadavoca  adhivasetu  me
bhante  bhagava  svatanaya  bhattam  saddhim bhikkhusanghenati. Adhivasesi bhagava
tunhibhavena  .  athakho  cundo  kammaraputto  bhagavato  adhivasanam viditva
@Footnote: 1 Ma. Yu. viharanto.
Utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami.
     {117.2}  Athakho  cundo  kammaraputto  tassa  rattiya accayena
sake   nivesane   panitam   khadaniyam   bhojaniyam   patiyadapetva  pahutanca
sukaramaddavam  bhagavato  kalam  arocapesi  kalo  bhante nitthitam bhattanti.
Athakho    bhagava    pubbanhasamayam   nivasetva   pattacivaramadaya   saddhim
bhikkhusanghena    yena   cundassa   kammaraputtassa   nivesanam   tenupasankami
upasankamitva   pannattasane   nisidi   .   nisajja   kho   bhagava  cundam
kammaraputtam   amantesi   yante   cunda   sukaramaddavam   patiyattam   tena
mam   parivisa   yam   panannam   khadaniyam   bhojaniyam  patiyattam  tena  bhikkhusangham
parivisati   .   evam   bhanteti   kho   cundo   kammaraputto  bhagavato
patissutva    yam    ahosi    sukaramaddavam    patiyattam    tena   bhagavantam
parivisi    yam   panannam   khadaniyam   bhojaniyam   patiyattam   tena   bhikkhusangham
parivisi.
     {117.3}   Athakho  bhagava  cundam  kammaraputtam  amantesi  yante
cunda   sukaramaddavam   avasittham   tam   sobbhe   nikhanahi   nahantam   cunda
passami   sadevake   loke   samarake   sabrahmake  sassamanabrahmaniya
pajaya   sadevamanussaya   yassa   tam  paribhuttam  samma  parinamam  gaccheyya
annatra   tathagatassati   .   evam  bhanteti  kho  cundo  kammaraputto
bhagavato   patissutva   yam   ahosi   sukaramaddavam   avasittham   tam  sobbhe
nikhanitva       yena      bhagava      tenupasankami      upasankamitva
bhagavantam     abhivadetva     ekamantam     nisidi     .     ekamantam
Nisinnam   kho   cundam  kammaraputtam  bhagava  dhammiya  kathaya  sandassetva
samadapetva samuttejetva sampahamsetva utthayasana pakkami.
     {117.4}    Athakho   bhagavato   cundassa   kammaraputtassa   bhattam
bhuttavissa   kharo   abadho   uppajji  lohitapakkhandika  sabalha  1-
vedana  vattanti  maranantika  .  tapi  2-  sudam  bhagava sato sampajano
adhivasesi   avihannamano   .   athakho   bhagava   ayasmantam   anandam
amantesi   ayamananda   yena   kusinara   tenupasankamissamati  .
Evam bhanteti kho ayasma anando bhagavato paccassosi.
     [118] Cundassa bhattam bhunjitva   kammarassati me sutam
                 abadham samphusi dhiro           sabalham 3- maranantikam.
                          Bhuttassa ve 4- sukaramaddavena
                          byadhi sabalha 5- udapadi satthu 6-
                          virecamano 7- bhagava avoca
                          gacchamaham kusinaram -* nagaranti.
         (ima gathayo sangitikale sangitikarakehi vutta 8-)
     [119]  Athakho  bhagava  magga  okkamma  yena  annataram  rukkhamulam
tenupasankami     upasankamitva     ayasmantam     anandam    amantesi
ingha   me   tvam  ananda  catuggunam  sanghatim  pannapehi  9-  kilantosmi
ananda   nisidissamiti   .   evam   bhanteti   kho  ayasma  anando
@Footnote: 1-5 Ma. Yu. pabalha. 2 Ma. Yu. ta. 3 Ma. Yu. pabalham. 4 Ma. Yu. ca.
@6 Po. Ma. Yu. satthuno. 7 Yu. viriccamano. 8 Si. Ma. Yu. ime patha natthi.
@9 Po. Yu. pannapesi. ito param idisameva.
@* mikar—kr khagoe kusinaram peDna kusinaram
Bhagavato   patissutva   catuggunam   sanghatim   pannapesi   .  nisidi  bhagava
pannatte   asane   .   nisajja   kho   bhagava   ayasmantam   anandam
amantesi   ingha   me   tvam   ananda   paniyam   ahara  pipasitosmi
ananda   pivissamiti   .   evam   vutte  ayasma  anando  bhagavantam
etadavoca    idani    bhante   pancamattani   sakatasatani   abhikkantani
tam   cakkacchinnam   udakam   parittam   lulitam   avilam   sandati   ayam  bhante
kakudhanadi  1-  avidure  acchodaka  satodaka  sitodaka  setodaka  2-
supatittha    ramaniya    ettha   bhagava   paniyanca   pivissati   gattani
ca sitikarissatiti 3-.
     {119.1}    Dutiyampi    kho    bhagava    ayasmantam    anandam
amantesi   ingha   me   tvam   ananda   paniyam   ahara  pipasitosmi
ananda   pivissamiti   .   dutiyampi   kho  ayasma  anando  bhagavantam
etadavoca    idani    bhante   pancamattani   sakatasatani   abhikkantani
tam   cakkacchinnam   udakam   parittam   lulitam   avilam   sandati   ayam  bhante
kakudhanadi    avidure    acchodaka    satodaka   sitodaka   setodaka
supatittha   ramaniya   ettha   bhagava  paniyanca  pivissati  gattanipi  4-
sitikarissatiti.
     {119.2}   Tatiyampi  kho  bhagava  ayasmantam  anandam  amantesi
ingha    me   tvam   ananda   paniyam   ahara   pipasitosmi   ananda
pivissamiti   .   evam   bhanteti   kho   ayasma   anando  bhagavato
@Footnote: 1 Si. Yu. kakuttha naditipi kakudha naditipi patho. Ma. kakudhanadi. 2 Si. Yu.
@acchodika satodika sitodika setaka. 3 Po. Yu. sitam karissatiti. ito param
@idisameva. 4 Ma. Yu. gattani ca.
Patissutva   pattam   gahetva   yena   sa   nadika   tenupasankami  .
Athakho   sa   nadika  cakkacchinna  paritta  lulita  avila  sandamana
ayasmante   anande   upasankamante   accha   vippasanna   anavila
sandati   1-   .   athakho   ayasmato  anandassa  etadahosi  acchariyam
vata   bho   abbhutam  vata  bho  tathagatassa  mahiddhikata  mahanubhavata  2-
ayam   hi  sa  nadika  cakkacchinna  paritta  lulita  avila  sandamana
mayi   upasankamante   accha  vippasanna  anavila  sandatiti  .  pattena
paniyam   adaya   yena   bhagava   tenupasankami   upasankamitva  bhagavantam
etadavoca   acchariyam   bhante   abbhutam   bhante   tathagatassa  mahiddhikata
mahanubhavata   3-   idani   sa  bhante  nadika  cakkacchinna  paritta
lulita   avila   sandamana   mayi   upasankamante   accha  vippasanna
anavila   sandittha   pivatu   bhagava  paniyam  pivatu  sugato  paniyanti .
Athakho bhagava paniyam apayi.
     [120]  Tena  kho  pana  samayena  pukkuso  mallaputto  alarassa
kalamassa   savako   kusinaraya   pavam  addhanamaggapatipanno  hoti .
Addasa   kho   pukkuso   mallaputto   bhagavantam   annatarasmim   rukkhamule
nisinnam     disvana     yena    bhagava    tenupasankami    upasankamitva
bhagavantam   abhivadetva   ekamantam   nisidi   .  ekamantam  nisinno  kho
pukkuso   mallaputto   bhagavantam   etadavoca   acchariyam   bhante   abbhutam
bhante   santena   vata   bhante   pabbajita  viharena  viharanti  bhutapubbam
@Footnote: 1 Ma. Yu. sandittha. 2-3 Po. mahanubhavakata.
Bhante   alaro   kalamo   addhanamaggapatipanno   magga   okkamma
avidure   annatarasmim   rukkhamule   divaviharam  1-  nisidi  athakho  bhante
pancamattani   sakatasatani   alaram  kalamam  nissaya  nissaya  atikkamimsu
athakho    bhante    annataro    puriso   tassa   sakatasatthassa   pitthito
pitthito    agacchanto    yena    alaro    kalamo   tenupasankami
upasankamitva   alaram   kalamam   etadavoca  api  bhante  pancamattani
sakatasatani    atikkantani    addasati    na    kho    aham    avuso
addasanti   kim   pana   bhante   saddam   assositi  na  kho  aham  avuso
saddam    assosinti    kim   pana   bhante   sutto   ahositi   na   kho
aham   avuso   sutto   ahosinti   kim   pana   bhante   sanni  ahositi
evamavusoti   so   tvam   bhante  sanni  samano  jagaro  pancamattani
sakatasatani nissaya nissaya atikkantani neva addasa
     {120.1}  na  pana  saddam  assosi  api  hi 2- te bhante sanghati
rajena    okinnati   evamavusoti   athakho   bhante   tassa   purisassa
etadahosi   acchariyam   vata   bho   abbhutam  vata  bho  santena  vata  bho
pabbajita    viharena    viharanti   yatra   hi   nama   sanni   samano
jagaro       pancamattani      sakatasatani      nissaya      nissaya
atikkantani    neva   dakkhati   na   pana   saddam   sossatiti   alare
kalame ularam pasadam pavedetva pakkamiti.
     {120.2}   Tam  kim  mannasi  pukkusa  katamam  nu  kho  dukkarataram  va
durabhisambhavataram   va   yo   va   sanni   samano  jagaro  pancamattani
@Footnote: 1 Yu. divavihare. 2 Ma. su..
Sakatasatani     nissaya    nissaya    atikkantani    neva    passeyya
na   pana   saddam   suneyya   yo   va  sanni  samano  jagaro  deve
vassante     deve    galagalayante    vijjutasu    1-    niccharantisu
asaniya   phalantiya   neva   passeyya   na   pana  saddam  suneyyati .
Kim   hi   bhante   [2]-   karissanti   panca   va  sakatasatani  cha  va
sakatasatani    satta   va   sakatasatani   attha   va   sakatasatani   nava
va  sakatasatani  dasa  va  sakatasatani  .pe.  sahassam  va sakatasatani 3-
athakho    etadeva    dukkarataranceva    durabhisambhavataranca    yo   sanni
samano   jagaro   deve   vassante   deve  galagalayante  vijjutasu
niccharantisu asaniya phalantiya neva passeyya na pana saddam suneyyati.
     [121]  Ekamidaham  pukkusa  samayam  atumayam  viharami bhusagare.
Tena  kho  pana  samayena  deve  vassante  deve galagalayante vijjutasu
niccharantisu   asaniya   phalantiya   avidure   bhusagarassa  dve  kassaka
bhataro   hata   cattaro   ca  balibadda  .  athakho  pukkusa  atumayam
mahajanakayo   nikkhamitva   yena   te   dve  kassaka  bhataro  hata
cattaro   ca   balibadda   tenupasankami   .  tena  kho  panaham  pukkusa
samayena  bhusagara  nikkhamitva  bhusagaradvare  abbhokase cankamami.
Athakho    pukkusa   annataro   puriso   tamha   mahajanakaya   yenaham
tenupasankami   upasankamitva   mam   abhivadetva   ekamantam  atthasi .
@Footnote: 1 Ma. vijjullatasu. ito param idisameva. 2 Yu. tani. 3 Ma. sakatasatasahassam
@va.
Ekamantam   thitam   kho   aham   pukkusa   tam  purisam  etadavocam  kinnu  kho
so   avuso   mahajanakayo   sannipatitoti   .  idani  bhante  deve
vassante  deve  galagalayante  vijjutasu  niccharantisu  asaniya  phalantiya
dve  kassaka  bhataro  hata  cattaro  ca  balibadda  ettha  1-  so
mahajanakayo    sannipatito    tvam   pana   bhante   kva   ahositi  .
Idheva   kho  aham  avuso  ahosinti  .  kim  pana  bhante  addasati .
Na  kho  aham  avuso  addasanti  .  kim  pana  bhante  saddam  assositi.
Na   kho   aham   avuso  saddam  assosinti  .  kim  pana  bhante  sutto
ahositi   .   na   kho   aham   avuso  sutto  ahosinti  .  kim  pana
bhante   sanni   ahositi   .  evamavusoti  .  so  tvam  bhante  sanni
samano   jagaro   deve   vassante   deve  galagalayante  vijjutasu
niccharantisu    asaniya    phalantiya    neva   addasa   na   pana   saddam
assositi. Evamavusoti.
     {121.1}   Athakho   pukkusa   tassa  purisassa  etadahosi  acchariyam
vata  bho  abbhutam  vata  bho  santena  vata  bho pabbajita viharena viharanti
yatra   hi   nama   sanni   samano   jagaro  deve  vassante  deve
galagalayante    vijjutasu    niccharantisu    asaniya    phalantiya   neva
dakkhissati   2-   na   pana   saddam   sunissatiti   .  mayi  ularam  pasadam
pavedetva padakkhinam katva pakkamiti.
     {121.2}    Evam    vutte    pukkuso    mallaputto   bhagavantam
etadavoca      esaham      bhante     yo     [3]-     alare
kalame      pasado      tam      mahavate     va     ophunami
@Footnote: 1 Ma. Yu. etthe. 2 Ma. dakkhati. Yu. dakkhiti. 3 Ma. Yu. me..
Sighasotaya    va    nadiya   pavahemi   abhikkantam   bhante   abhikkantam
bhante   seyyathapi   bhante   nikkujjitam   va   ukkujjeyya   paticchannam
va   vivareyya   mulhassa   va   maggam   acikkheyya   andhakare  va
telappajjotam   dhareyya   cakkhumanto   rupani   dakkhanti  1-  evameva
bhagavata   anekapariyayena   dhammo   pakasito  esaham  bhante  bhagavantam
saranam   gacchami   dhammanca   bhikkhusanghanca   upasakam   mam  bhagava  dharetu
ajjatagge panupetam saranangatanti.
     {121.3}    Athakho    pukkuso    mallaputto    annataram   purisam
amantesi    ingha   me   tvam   bhane   singivannam   yugamattham   dharaniyam
aharati   .   evam  bhanteti  kho  so  puriso  pukkusassa  mallaputtassa
patissutva    tam   singivannam   yugamattham   dharaniyam   ahari   .   athakho
pukkuso    mallaputto    tam    singivannam   yugamattham   dharaniyam   bhagavato
upanamesi    idam    bhante   singivannam   yugamattham   dharaniyam   tam   me
bhante     bhagava     patigganhatu     anukampam     upadayati    .
Tenahi   pukkusa   ekena   mam   acchadehi   ekena   anandanti  .
Evam   bhanteti   kho  pukkuso  mallaputto  bhagavato  patissutva  ekena
bhagavantam   acchadesi   ekena   ayasmantam  anandam  .  athakho  bhagava
pukkusam   mallaputtam   dhammiya  kathaya  sandassesi  samadapesi  samuttejesi
sampahamsesi   .   athakho   pukkuso  mallaputto  bhagavata  dhammiya  kathaya
sandassito     samadapito    samuttejito    sampahamsito    utthayasana
bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami.
@Footnote: 1 Po. Ma. dakkhantiti. Yu. dakkhintiti.
     [122]  Athakho  ayasma anando acirapakkante pukkuse mallaputte
tam    singivannam   yugamattham   dharaniyam   bhagavato   kayam   upanamesi  .
Tam   bhagavato   kayam   upanamitam   hatacchikam  1-  viya  khayati  .  athakho
ayasma   anando   bhagavantam   etadavoca   acchariyam   bhante   abbhutam
bhante   yava   parisuddho   bhante   tathagatassa   chavivanno  pariyodato
idam   bhante   singivannam   yugamattham   dharaniyam   bhagavato  kayam  upanamitam
hatacchikam   1-  viya  khayatiti  .  evametam  ananda  dvisu  kho  ananda
kalesu    ativiya    tathagatassa   kayo   parisuddho   hoti   chavivanno
pariyodato    katamesu    dvisu    yanca    ananda   rattim   tathagato
anuttaram    sammasambodhim    abhisambujjhati   yanca   rattim   anupadisesaya
nibbanadhatuya   parinibbayati   imesu   kho   ananda   dvisu   kalesu
ativiya   tathagatassa   kayo   parisuddho   hoti   chavivanno  pariyodato
ajja   kho   panananda  rattiya  pacchime  yame  kusinarayam  upavattane
mallanam    salavane    antare   yamakasalanam   tathagatassa   parinibbanam
bhavissati    ayamananda    yena    kakudhanadi   tenupasankamissamati  .
Evam bhanteti kho ayasma anando bhagavato paccassosi.
     [123] Singivannam yugamattham      pukkuso abhiharayi
                 tena acchadito sattha   somavanno 2- asobhathati.
     [124]  Athakho  bhagava  mahata  bhikkhusanghena  saddhim  yena  kakudhanadi
@Footnote: 1 Ma. hataccikam. Yu. vitaccikam. ito param idisameva. 2 Si. Yu. hemavanno.
Tenupasankami    upasankamitva    kakudhanadim    ajjhogahetva    nhatva
ca  pivitva  ca  paccuttaritva  yena  ambavanam  tenupasankami  upasankamitva
ayasmantam   cundakam   amantesi   ingha   me   tvam   cundaka   catuggunam
sanghatim pannapehi kilantosmi cundaka nipajjissamiti.
     {124.1}  Evam  bhanteti  kho ayasma cundako bhagavato patissutva
catuggunam  sanghati  pannapesi  .  athakho  bhagava dakkhinena passena sihaseyyam
kappesi   padena  1-  padam  accadhaya  sato  sampajano  utthanasannam
manasikaritva   .   ayasma   pana   cundako   tattheva  bhagavato  purato
nisidi.
     [125] Gantvana buddho nadikam 2- kakudham
               acchodakam satodakam vippasannam
               ogahi sattha akilantarupo 3-
               tathagato appatimo ca loke.
               Nhatva ca pivitva cudakani 4- sutva
               purakkhato bhikkhuganassa majjhe
               sattha 5- pavatta bhagava idha dhamme
               upagami ambavanam mahesi.
               Amantayi cundakam nama bhikkhum
               catuggunam santhari 6- me nipajjim 7-
               so codito 8- bhavitattena cundo
@Footnote: 1 Ma. Yu. pade. 2 Yu. nadiyam. 3 Yu. sukilantarupo. 4 Ma. Yu. cudatari
@sattha. 5 Ma. vatuta. 6 Ma. santhara. Yu. patthara. 7 Ma. Yu. nipajjam.
@8 Yu. modito.
               Catuggunam santhari 1- khippameva
               nipajji sattha akilantarupo 2-
               cundopi tattha pamukhe nisiditi.
     [126]  Athakho  bhagava  ayasmantam  anandam  amantesi  siya kho
panananda    cundassa   kammaraputtassa   koci   vippatisaram   uppadeyya
tassa   te   avuso   cunda   alabha  tassa  te  dulladdham  yassa  te
tathagato    pacchimam    pindapatam    paribhunjitva   parinibbutoti   cundassa
kho    ananda    kammaraputtassa    evam   vippatisaro   pativinetabbo
tassa   te   avuso   cunda   labha   tassa   te  suladdham  yassa  te
tathagato    pacchimam    pindapatam    paribhunjitva    parinibbuto   sammukha
metam   avuso   cunda   bhagavato   sutam   sammukha   patiggahitam   dveme
pindapata   samasamaphala   samasamavipaka   ativiya   annehi   pindapatehi
mahapphalatara ca mahanisamsatara ca.
     {126.1}  Katame  dve  .  yanca  pindapatam paribhunjitva tathagato
anuttaram    sammasambodhim   abhisambujjhati   yanca   pindapatam   paribhunjitva
tathagato   anupadisesaya   nibbanadhatuya   parinibbayati   ime   dve
pindapata   samasamaphala   samasamavipaka   ativiya   annehi   pindapatehi
mahapphalatara   ca   mahanisamsatara   ca  ayusamvattanikam  ayasmata  cundena
kammaraputtena    kammam    upacitam   vannasamvattanikam   ayasmata   cundena
kammaraputtena    kammam    upacitam    sukhasamvattanikam    ayasmata   .pe.
Yasasamvattanikam .pe.
@Footnote: 1 Yu. patthari .  2 Yu. sukilantarupo.
Saggasamvattanikam     .pe.    adhipateyyasamvattanikam    ayasmata    cundena
kammaraputtena    kammam   upacitanti   cundassa   ananda   kammaraputtassa
evam    vippatisaro   pativinetabboti   .   athakho   bhagava   etamattham
viditva tayam velayam imam udanam udanesi
     [127] Dadato punnam pavaddhati
               samyamato veram na viyati 1-
               kusalo va jahati papakam
               ragadosamohakkhaya nibbutoti 2-.
                     Catutthabhanavaram.
     [128]    Athakho    bhagava    ayasmantam   anandam   amantesi
ayamananda     yena    hirannavatiya    nadiya    parimantiram    yena
kusinara    upavattanam    mallanam    salavanam   tenupasankamissamati  .
Evam  bhanteti  kho  ayasma  anando  bhagavato  paccassosi  .  athakho
bhagava    mahata    bhikkhusanghena    saddhim   yena   hirannavatiya   nadiya
parimantiram   yena   kusinara   upavattanam  mallanam  salavanam  tenupasankami
upasankamitva    ayasmantam    anandam   amantesi   ingha   me   tvam
ananda    antarena    yamakasalanam    uttarasisakam    mancakam   pannapehi
kilantosmi   ananda   nipajjissamiti   .  evam  bhanteti  kho  ayasma
anando  bhagavato  patissutva  antarena  yamakasalanam  uttarasisakam  mancakam
pannapesi   .   athakho   bhagava   dakkhinena  passena  sihaseyyam  kappesi
@Footnote: 1 Ma. Yu. na ciyati. 2 Po. parinibbuto. Ma. sanibbuto. Yu. sa nibbuto.
Padena padam accadhaya sato sampajano.
     [129]   Tena   kho   pana   samayena  yamakasala  sabbaphaliphulla
honti   akalapupphehi   te   tathagatassa   sariram  okiranti  ajjhokiranti
abhippakiranti    tathagatassa    pujaya    .   dibbanipi   mandaravapupphani
antalikkha   papatanti   tani   tathagatassa   sariram  okiranti  ajjhokiranti
abhippakiranti    tathagatassa    pujaya    .    dibbanipi    candanacunnani
antalikkha  sampatanti  1-  tani  tathagatassa  sariram  okiranti ajjhokiranti
abhippakiranti   tathagatassa   pujaya   .   dibbanipi   turiyani  antalikkhe
vajjanti   2-   tathagatassa   pujaya  .  dibbanipi  sangitani  antalikkhe
vattanti tathagatassa pujaya.
     {129.1}    Athakho   bhagava   ayasmantam   anandam   amantesi
sabbaphaliphulla    kho    ananda    yamakasala   akalapupphehi   [3]-
tathagatassa    sariram   okiranti   ajjhokiranti   abhippakiranti   tathagatassa
pujaya    dibbanipi    mandaravapupphani    antalikkha    papatanti   tani
tathagatassa    sariram   okiranti   ajjhokiranti   abhippakiranti   tathagatassa
pujaya     dibbanipi    candanacunnani    antalikkha    papatanti    tani
tathagatassa    sariram   okiranti   ajjhokiranti   abhippakiranti   tathagatassa
pujaya   dibbanipi   turiyani   antalikkhe   vajjanti   tathagatassa  pujaya
dibbanipi    sangitani   antalikkhe   vattanti   tathagatassa   pujaya   na
kho   ananda   ettavata  va  tathagato  sakkato  va  hoti  garukato
va   manito   va   pujito   va   apacito   va  yo  kho  ananda
@Footnote: 1 Ma. Yu. papatanti. 2 Yu. vajjenti. 3 Ma. te.
Bhikkhu  va  bhikkhuni  va  upasako  va  upasika va dhammanudhammapatipanno
viharati   samicipatipanno   anudhammacari  so  tathagatam  sakkaroti  garukaroti
maneti  pujeti  [1]-  paramaya pujaya tasmatihananda dhammanudhammapatipanna
viharissama   samicipatipanna   anudhammacarinoti   evanhi   vo   ananda
sikkhitabbanti.
     [130]   Tena   kho  pana  samayena  ayasma  upavano  bhagavato
purato   thito   hoti  bhagavantam  vijamano  .  athakho  bhagava  ayasmantam
upavanam   apasadeti  2-  apehi  bhikkhu  ma  me  purato  atthasiti .
Athakho    ayasmato    anandassa   etadahosi   ayam   kho   ayasma
upavano    digharattam    bhagavato   upatthako   santikavacaro   samipacari
atha  ca  pana  bhagava  pacchime  kale  ayasmantam  upavanam apasadeti 3-
apehi  bhikkhu  ma  me  purato  atthasiti  ko nu kho hetu ko paccayo yam
bhagava   ayasmantam  upavanam  apasadeti  apehi  bhikkhu  ma  me  purato
atthasiti.
     {130.1}   Athakho  ayasma  anando  bhagavantam  etadavoca  ayam
bhante   ayasma  upavano  digharattam  bhagavato  upatthako  santikavacaro
samipacari   atha   ca   pana  bhagava  pacchime  kale  ayasmantam  upavanam
apasadeti  apehi  bhikkhu  ma  me purato atthasiti ko nu kho bhante hetu
ko  paccayo  yam  bhagava  ayasmantam  upavanam  apasadeti apehi bhikkhu ma
me  purato  atthasiti  .  yebhuyyena  ananda  dasasu  lokadhatusu devata
@Footnote: 1 Ma. apaciyati. 2-3 Ma. apasaresi. Yu. apasadesi. ito param idisameva.
Sannipatita   tathagatam   dassanaya   yavata  ananda  kusinara  upavattanam
mallanam   salavanam   samantato   dvadasa   yojanani  natthi  so  padeso
valaggakotinituddanamattopi    mahesakkhahi   devatahi   apphuto   devata
ananda    ujjhayanti   dura   vatamha   agata   tathagatam   dassanaya
kadaci   karahaci   tathagato  1-  loke  uppajjati  araham  sammasambuddho
ajjeva    rattiya    pacchimayame    tathagatassa   parinibbanam   bhavissati
ayanca   mahesakkho   bhikkhu   bhagavato   purato   thito  ovarento  na
mayam labhama pacchime kale tathagatam dassanayati [2]-.
     {130.2}  Kathambhuta  pana  bhante bhagava devata manasikarontiti 3-.
Santananda   devata   akase   pathavisanniniyo  kese  pakiriya  kandanti
baha   paggayha   kandanti   chinnapadam   4-   viya  papatanti  avattanti
vivattanti     atikhippam    bhagava    parinibbayissati    atikhippam    sugato
parinibbayissati atikhippam cakkhuma loke 5- antaradhayissatiti
     {130.3}   santananda   devata   pathaviya  pathavisanniniyo  kese
pakiriya   kandanti   baha   paggayha   kandanti   chinnapadam  viya  papatanti
avattanti    vivattanti    atikhippam    bhagava   parinibbayissati   atikhippam
sugato    parinibbayissati   atikhippam   cakkhuma   loke   antaradhayissatiti
ya   pana   ta  devata  vitaraga  ta  sata  sampajana  adhivasenti
anicca sankhara tam kutettha labbhati.
@Footnote: 1 Ma. Yu. tathagata --- sammasambuddha. 2 Yu. (devata ananda ujjhayantiti .)
@3 Ma. Yu. manasikarotiti. 4 Ma. Yu. chinnapatam. ito param idisameva.
@5 Si. Ma. Yu. cakkhum loke. ito param idisameva.
     [131]   Pubbe   bhante  disasu  vassam  vuttha  bhikkhu  agacchanti
tathagatam   dassanaya   te   mayam   labhama  manobhavaniye  bhikkhu  dassanaya
labhama    payirupasanaya   bhagavato   pana   mayam   bhante   accayena   na
labhissama     manobhavaniye     bhikkhu     dassanaya     na    labhissama
payirupasanayati.
     {131.1}     Cattarimani     ananda    saddhassa    kulaputtassa
dassaniyani  samvejaniyani  thanani  .  katamani  cattari  .  idha tathagato
jatoti   ananda   saddhassa   kulaputtassa  dassaniyam  samvejaniyam  thanam  idha
tathagato    anuttaram   sammasambodhim   abhisambuddhoti   ananda   saddhassa
kulaputtassa   dassaniyam   samvejaniyam   thanam   idha  tathagatena  1-  anuttaram
dhammacakkam    pavattitanti    ananda    saddhassa    kulaputtassa    dassaniyam
samvejaniyam    thanam    idha    tathagato   anupadisesaya   nibbanadhatuya
parinibbutoti   ananda   saddhassa   kulaputtassa   dassaniyam  samvejaniyam  thanam
imani    kho    ananda   cattari   saddhassa   kulaputtassa   dassaniyani
samvejaniyani thanani
     {131.2}   agamissanti   kho   ananda  saddha  bhikkhu  bhikkhuniyo
upasaka    upasikayo   idha   tathagato   jatotipi   idha   tathagato
anuttaram    sammasambodhim    abhisambuddhotipi    idha    tathagatena    2-
anuttaram    dhammacakkam    pavattitantipi    idha   tathagato   anupadisesaya
nibbanadhatuya   parinibbutotipi   ye   hi   keci   ananda  cetiyacarikam
ahindanta    pasannacitta   kalam   karissanti   sabbe   te   kayassa
bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjissantiti.
@Footnote: 1-2 Po. tathagato ... pavattatiti.
     [132]   Katham  mayam  bhante  matugame  patipajjamati  .  adassanam
anandati  .  dassane  bhagava  sati  katham  patipajjitabbanti  .  analapo
anandati  .  alapante  1-  bhante  katham patipajjitabbanti. Sati ananda
upatthapetabbati.
     [133]   Katham   mayam  bhante  tathagatassa  sarire  patipajjamati .
Abyavata   tumhe   ananda   hotha   tathagatassa   sariram  pujaya  ingha
tumhe   ananda   sadatthe   ghatatha   sadatthe   2-   anuyunjatha  sadatthe
appamatta      atapino      pahitatta      viharatha      santananda
khattiyapanditapi            brahmanapanditapi           gahapatipanditapi
tathagate abhippasanna te tathagatassa sarirapujam karissantiti.
     {133.1}  Katham  pana  bhante  tathagatassa  sarire  patipajjitabbanti.
Yatha   kho   ananda   ranno   cakkavattissa   sarire  patipajjanti  evam
tathagatassa   sarire   patipajjitabbanti   .   katham   pana   bhante   ranno
cakkavattissa   sarire   patipajjantiti   .   ranno   ananda  cakkavattissa
sariram  ahatena  vatthena  vethenti  ahatena  vatthena  vethetva  vihatena
kappasena   vethenti  vihatena  kappasena  vethetva  ahatena  vatthena
vethenti  etena  upayena pancahi yugasatehi ranno cakkavattissa sarire 3-
vethetva    ayasaya    teladoniya   pakkhipitva   annissa   ayasaya
doniya   patikkujjitva  sabbagandhanam  citakam  karitva  ranno  cakkavattissa
sariram    jhapenti    4-   catummahapathe   ranno   cakkavattissa   thupam
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. alapantena pana. 2 Yu. sadattham. 3 Ma. Yu.
@sariram. 4 Po. jalenti.
Karonti   evam   kho   ananda  ranno  cakkavattissa  sarire  patipajjanti
yatha   kho   ananda   ranno   cakkavattissa   sarire  patipajjanti  evam
tathagatassa     sarire     patipajjitabbam     catummahapathe    tathagatassa
thupo   katabbo   tattha   ye  te  malam  va  gandham  va  cunnakam  va
aropessanti   va   abhivadessanti   va   cittam   va  pasadessanti
tesantam bhavissati digharattam hitaya sukhayati.
     [134]  Cattarome  ananda  thuparaha  .  katame  cattaro .
Tathagato     araham     sammasambuddho     thuparaho    paccekasambuddho
thuparaho tathagatassa savako thuparaho raja cakkavatti thuparaho 1-.
     {134.1}   Kincananda   2-   atthavasam   paticca  tathagato  araham
sammasambuddho    thuparaho    .    ayam    tassa    bhagavato   arahato
sammasambuddhassa     thupoti    ananda    bahu    3-    jana    cittam
pasadenti    te    tattha    cittam    pasadetva    kayassa   bheda
parammarana    sugatim    saggam   lokam   upapajjanti   idam   kho   ananda
atthavasam paticca tathagato araham sammasambuddho thuparaho.
     {134.2}    Kincananda    atthavasam    paticca    paccekasambuddho
thuparaho   .   ayam   tassa  paccekabuddhassa  thupoti  ananda  bahu  jana
cittam   pasadenti   te   tattha   cittam   pasadetva   kayassa  bheda
parammarana    sugatim    saggam   lokam   upapajjanti   idam   kho   ananda
atthavasam paticca paccekasambuddho thuparaho.
     {134.3}     Kincananda     atthavasam     paticca     tathagatassa
@Footnote: 1 Po. Ma. thuparahoti. 2 Si. katamacananda. Yu. katamancananda.
@ito param idisameva. 3 Yu. bahujano ... pasadeti. ito param idisameva.
Savako   thuparaho   .   ayam  tassa  bhagavato  arahato  sammasambuddhassa
savakathupoti    ananda   bahu   jana   cittam   pasadenti   te   tattha
cittam   pasadetva   kayassa   bheda   parammarana   sugatim  saggam  lokam
upapajjanti   idam   kho   ananda   atthavasam  paticca  tathagatassa  savako
thuparaho.
     {134.4}  Kincananda  atthavasam  paticca raja cakkavatti thuparaho.
Ayam   tassa   dhammikassa   dhammaranno   thupoti  ananda  bahu  jana  cittam
pasadenti   te   tattha  cittam  pasadetva  kayassa  bheda  parammarana
sugatim   saggam   lokam   upapajjanti   idam   kho  ananda  atthavasam  paticca
raja cakkavatti thuparaho ime kho ananda cattaro thuparahati.
     [135]   Athakho   ayasma   anando  viharam  pavisitva  kapisisam
alambitva   rodamano   atthasi   ahanca   vatamhi  sekkho  sakaraniyo
satthu   ca   me  parinibbanam  bhavissati  yo  mama  anukampakoti  .  athakho
bhagava   bhikkhu  amantesi  kaham  nu  kho  bhikkhave  anandoti  .  eso
bhante   ayasma   anando   viharam   pavisitva   kapisisam  alambitva
rodamano    thito    ahanca    vatamhi    sekkho    sakaraniyo   satthu
ca me parinibbanam bhavissati yo mama anukampakoti.
     {135.1}  Athakho  bhagava  annataram  bhikkhum amantesi ehi tvam bhikkhu
mama  vacanena  anandam  amantehi sattha tam avuso ananda amantetiti.
Evam   bhanteti   kho   so   bhikkhu   bhagavato   patissutva  yenayasma
anando     tenupasankami     upasankamitva     ayasmantam     anandam
Etadavoca   sattha  tam  avuso  ananda  amantetiti  .  evamavusoti
kho   ayasma   anando   tassa   bhikkhuno   patissutva  yena  bhagava
tenupasankami   upasankamitva   bhagavantam  abhivadetva  ekamantam  nisidi .
Ekamantam   nisinnam   kho   ayasmantam   anandam  bhagava  etadavoca  alam
ananda   ma   soci   ma  paridevi  na  nu  evam  1-  ananda  maya
patikacceva    akkhatam    sabbeheva    piyehi   manapehi   nanabhavo
vinabhavo   annathabhavo  tam  kutettha  [2]-  labbha  yantam  jatam  bhutam
sankhatam   palokadhammam   tam   vata   ma   palujjiti   netam   thanam   vijjati
digharattam    kho    te    ananda   tathagato   paccupatthito   mettena
kayakammena  hitena  sukhena  advayena  appamanena  mettena  vacikammena
hitena   sukhena   advayena   appamanena  mettena  manokammena  hitena
sukhena   advayena   appamanena  katapunnosi  tvam  ananda  padhanamanuyunja
khippam hohipi 3- anasavoti.
     {135.2}   Athakho  bhagava  bhikkhu  amantesi  yepi  te  bhikkhave
ahesum      atitamaddhanam      arahanto     sammasambuddha     tesampi
bhagavantanam     etaparamayeva     upatthaka     ahesum     seyyathapi
mayham    anando    yepi   te   bhikkhave   bhavissanti   anagatamaddhanam
arahanto     sammasambuddha    tesampi    bhagavantanam    etaparamayeva
upatthaka   bhavissanti   seyyathapi   mayham   anando   pandito  [4]-
bhikkhave    anando    janati    ayam    kalo   tathagatam   dassanaya
upasankamitum   ayam   kalo   bhikkhunam   ayam   kalo  bhikkhuninam  ayam  kalo
@Footnote: 1 Ma. Yu. etam. 2 Po. Ma. Yu. ananda. 3 Ma. Yu. hohisi. 4 Yu. kho.
Upasakanam  ayam  kalo  upasikanam  ayam  kalo  ranno  rajamahamattanam
ayam kalo titthiyanam ayam kalo titthiyasavakananti.
     [136]  Cattarome  bhikkhave acchariya abbhutadhamma 1- anande.
Katame   cattaro   .   sace   bhikkhave  bhikkhuparisa  anandam  dassanaya
upasankamati   dassanena   sa   attamana   hoti   tatra   ce  anando
dhammam    bhasati    bhasitenapi    sa   attamana   hoti   atitta   va
bhikkhave    bhikkhuparisa    hoti   atha   anando   tunhi   hoti   sace
bhikkhave   bhikkhuniparisa   anandam   dassanaya   upasankamati  dassanena  sa
attamana   hoti   tatra   ce   anando   dhammam   bhasati   bhasitenapi
sa    attamana   hoti   atitta   va   bhikkhave   bhikkhuniparisa   hoti
atha   2-  anando  tunhi  hoti  sace  bhikkhave  upasakaparisa  anandam
dassanaya upasankamati dassanena sa attamana hoti
     {136.1}   tatra   ce  anando  dhammam  bhasati  bhasitenapi  sa
attamana   hoti   atitta   va  bhikkhave  upasakaparisa  hoti  atha  3-
anando    tunhi    hoti   sace   bhikkhave   upasikaparisa   anandam
dassanaya   upasankamati   dassanena   sa   attamana   hoti   tatra  ce
anando   dhammam   bhasati   bhasitenapi   sa   attamana  hoti  atitta
va   bhikkhave   upasikaparisa   hoti   atha  4-  anando  tunhi  hoti
ime kho bhikkhave cattaro acchariya abbhutadhamma 5- anande.
     {136.2}   Cattarome   bhikkhave  acchariya  abbhutadhamma  ranne
cakkavattimhi   [6]-   sace   bhikkhave   khattiyaparisa  rajanam  cakkavattim
@Footnote: 1-5 Ma. Yu. abbhuta dhamma. 2-3-4 Ma. athakho. sabbattha idisameva.
@6 Ma. katame cattaro.
Dassanaya   upasankamati   dassanena   sa   attamana   hoti   tatra  ce
raja   cakkavatti  bhasati  bhasitenapi  sa  attamana  hoti  atitta  va
bhikkhave   khattiyaparisa   hoti   atha   raja  cakkavatti  tunhi  hoti .
Sace    bhikkhave    brahmanaparisa   .   gahapatiparisa   .   samanaparisa
rajanam   cakkavattim   dassanaya   upasankamati   dassanena   sa  attamana
hoti   tatra   ce  raja  cakkavatti  bhasati  bhasitenapi  sa  attamana
hoti   atitta   va   bhikkhave  samanaparisa  hoti  atha  raja  cakkavatti
tunhi   hotiti   1-   evameva   kho   bhikkhave   cattaro   acchariya
abbhutadhamma   ananda   sace   bhikkhave   bhikkhuparisa  anandam  dassanaya
upasankamati dassanena sa attamana hoti
     {136.3}   tatra   ce  anando  dhammam  bhasati  bhasitenapi  sa
attamana   hoti  atitta  va  bhikkhave  bhikkhuparisa  hoti  atha  anando
tunhi   hoti   .   sace   bhikkhave   bhikkhuniparisa  .  upasakaparisa .
Upasikaparisa    anandam    dassanaya    upasankamati    dassanena   sa
attamana   hoti   tatra   ce  anando  dhammam  bhasati  bhasitenapi  sa
attamana   hoti   atitta   va   bhikkhave  upasikaparisa  hoti  athakho
anando   tunhi   hoti   ime   kho   bhikkhave   cattaro   acchariya
abbhutadhamma anandeti.
     [137]   Evam   vutte  ayasma  anando  bhagavantam  etadavoca
ma  bhante  bhagava  imasmim khuddakanagarake 2- ujjangalanagarake sakhanagarake
parinibbayi   3-   santi  [4]-  bhante  annani  mahanagarani  seyyathidam
@Footnote: 1 Ma. Yu. hoti. 2 Yu. kuddanagarake. ito param idisameva. 3 Yu.
@parinibbayatu. 4 Yu. hi.
Campa   rajagaham   savatthi   saketam  kosambi  baranasi  ettha  bhagava
parinibbayatu     ettha    bahu    khattiyamahasala    brahmanamahasala
gahapatimahasala    tathagate   abhippasanna   te   tathagatassa   sarirapujam
karissantiti   .   ma   hevam  ananda  avaca  ma  hevam  ananda  avaca
khuddakanagarakam ujjangalanagarakam sakhanagarakanti
     {137.1}   bhutapubbam  ananda  raja  mahasudassano  nama  ahosi
cakkavatti  dhammiko  dhammaraja  caturanto  vijitavi  janapadatthavariyappatto
sattaratanasamannagato     ranno     ananda     mahasudassanassa     ayam
kusinara   kusavati   nama   rajadhani  ahosi  puratthimena  ca  pacchimena
ca  dvadasayojanani  ayamena  uttarena  ca  dakkhinena  ca sattayojanani
vittharena   kusavati  ananda  rajadhani  iddha  ceva  ahosi  phita  ca
bahujana  ca  akinnamanussa  ca  subhikkha  ca  seyyathapi  ananda devanam
alakamanda   nama   rajadhani  iddha  ceva  ahosi  phita  ca  bahujana
ca   akinnayakkha   ca   subhikkha   ca  evameva  kho  ananda  kusavati
rajadhani   iddha   ceva  ahosi  phita  ca  bahujana  ca  akinnamanussa
ca   subhikkha   ca  kusavati  ananda  rajadhani  dasahi  saddehi  avivitta
ahosi   diva   ceva   rattinca   seyyathidam   hatthisaddena   assasaddena
rathasaddena   bherisaddena   mudingasaddena   1-   vinasaddena  gitasaddena
sammasaddena  talasaddena  2-  [3]-  asatha  4-  pivatha khadathati dasamena
saddena   gaccha   tvam   ananda   kusinarayam   pavisitva   kosinarakanam
@Footnote: 1 Yu. mutinga .... 2 Ma. panitalasaddena. 3 Po. Ma. sankhasaddena.
@4 Ma. Yu. asanatha. ime asamapatha annatthapi evam natabba.
Mallanam  arocehi  ajja  kho  vasittha  1-  rattiya  pacchime  yame
tathagatassa    parinibbanam    bhavissati    abhikkamatha   vasittha   abhikkamatha
vasittha    ma    paccha   vippatisarino   ahuvattha   amhakanca   no
gamakkhette    tathagatassa    parinibbanam   ahosi   na   mayam   labhimha
pacchime  kale  tathagatam  dassanayati  .  evam  bhanteti  kho  ayasma
anando    bhagavato    patissutva    nivasetva   pattacivaram   adaya
adutiyo 2- kusinarayam pavisi.
     {137.2}  Tena  kho  pana  samayena kosinaraka malla santhagare
sannipatita  honti  kenacideva  karaniyena  .  athakho  ayasma  anando
yena   kosinarakanam   mallanam   santhagaram   tenupasankami  upasankamitva
kosinarakanam  mallanam  arocesi  ajja  kho  vasittha  rattiya pacchime
yame   tathagatassa   parinibbanam  bhavissati  abhikkamatha  vasittha  abhikkamatha
vasittha  ma  paccha  vippatisarino  ahuvattha amhakanca no gamakkhette
tathagatassa   parinibbanam   ahosi   na   mayam   labhimha   pacchime  kale
tathagatassa   3-   dassanayati   .   idamayasmato   anandassa  sutva
malla   ca  mallaputta  ca  mallasunisa  ca  mallapajapatiyo  ca  aghavino
dummana  cetodukkhasamappita  appekacce  kese  pakiriya  kandanti  baha
paggayha  kandanti  chinnapadam  viya  papatanti  avattanti  vivattanti  atikhippam
bhagava    parinibbayissati    atikhippam   sugato   parinibbayissati   atikhippam
@Footnote: 1 Si. Ma. Yu. vasettha. ito param idisameva. 2 Si. Ma. Yu. attadutiyo.
@3 Ma. Yu. tathagatam.
Cakkhuma   loke  antaradhayissatiti  .  athakho  malla  ca  mallaputta  ca
mallasunisa  ca  mallapajapatiyo  ca  aghavino  dummana  cetodukkhasamappita
yena upavattanam mallanam salavanam yenayasma anando tenupasankamimsu.
     {137.3}  Athakho  ayasmato  anandassa  etadahosi sace kho aham
kosinarake   malle   ekamekam   bhagavantam  vandapessami  avandito  ca
bhagava   kosinarakehi   mallehi   bhavissati   athayam   ratti   vibhayissati
yannunaham   kosinarake   malle   kulaparivattaso  kulaparivattaso  thapetva
bhagavantam   vandapeyyam   itthannamo   bhante   mallo  saputto  sabhariyo
sapariso  samacco  bhagavato  pade  sirasa  vandatiti  .  athakho ayasma
anando   kosinarake   malle   kulaparivattaso  kulaparivattaso  thapetva
bhagavantam   vandapesi   itthannamo   bhante   mallo   saputto  sabhariyo
sapariso  samacco  bhagavato  pade  sirasa  vandatiti  .  athakho ayasma
anando   etena   upayena  pathameneva  yamena  kosinarake  malle
bhagavantam vandapesi.
     [138]   Tena   kho   pana  samayena  subhaddo  nama  paribbajako
kusinarayam   pativasati   .   assosi  kho  subhaddo  paribbajako  ajjeva
[1]-  Rattiya  pacchime  yame  samanassa gotamassa parinibbanam bhavissatiti.
Athakho   subhaddassa   paribbajakassa   etadahosi   sutam   kho   pana  metam
paribbajakanam    vuddhanam    mahallakanam   acariyapacariyanam   bhasamananam
kadaci  karahaci  tathagata  loke  uppajjanti  arahanto sammasambuddha 2-
@Footnote: 1 Yu. kira. 2 Ma. Yu. sammasambuddhati. ito param idisameva.
Ajjeva   rattiya   pacchime   yame   samanassa   gotamassa   parinibbanam
bhavissati   atthi   ca   me   ayam   kankhadhammo  uppanno  evampasanno
aham   samane   gotame   pahoti   me   samano   gotamo   tatha  dhammam
desetum yatha aham imam kankhadhammam pajaheyyanti.
     {138.1}  Athakho  subhaddo  paribbajako  yena  upavattanam  mallanam
salavanam   yenayasma   anando  tenupasankami  upasankamitva  ayasmantam
anandam   etadavoca   sutam   metam  bho  ananda  paribbajakanam  vuddhanam
mahallakanam   acariyapacariyanam   bhasamananam   kadaci   karahaci  tathagata
loke    uppajjanti    arahanto    sammasambuddha   ajjeva   rattiya
pacchime   yame  samanassa  gotamassa  parinibbanam  bhavissati  atthi  ca  me
ayam    kankhadhammo   uppanno   evampasanno   aham   samane   gotame
pahoti   me   samano   gotamo   tatha  dhammam  desetum  yatha  aham  imam
kankhadhammam   pajaheyyam   sadhaham   1-   bho   ananda   labheyyam  samanam
gotamam dassanayati.
     {138.2}   Evam  vutte  ayasma  anando  subhaddam  paribbajakam
etadavoca  alam  avuso  subhadda  ma tathagatam vihethesi kilanto bhagavati.
Dutiyampi   kho   subhaddo   paribbajako   .pe.   tatiyampi  kho  subhaddo
paribbajako   ayasmantam   anandam  etadavoca  sutam  metam  bho  ananda
paribbajakanam        vuddhanam       mahallakanam       acariyapacariyanam
bhasamananam     kadaci     karahaci    tathagata    loke    uppajjanti
@Footnote: 1 Si. Yu. svaham. ito param idisameva.
Arahanto   sammasambuddha   ajjeva   rattiya  pacchime  yame  samanassa
gotamassa   parinibbanam   bhavissati   atthi   ca   me   ayam   kankhadhammo
uppanno   evampasanno   aham   samane   gotame   pahoti  me  samano
gotamo  tatha  dhammam  desetum  yatha  aham  imam  kankhadhammam  pajaheyyam 1-
sadhaham    bho   ananda   labheyyam   samanam   gotamam   dassanayati  .
Tatiyampi   kho   ayasma   anando   subhaddam   paribbajakam   etadavoca
alam avuso subhadda ma tathagatam vihethesi kilanto bhagavati.
     {138.3}  Assosi  kho  bhagava  ayasmato  anandassa  subhaddena
paribbajakena   saddhim   imam   kathasallapam  .  athakho  bhagava  ayasmantam
anandam  amantesi  alam  ananda  ma  subhaddam  varesi labhatu 2- ananda
subhaddo    tathagatam    dassanaya    yankinci    mam   subhaddo   pucchissati
sabbantam    annapekkho    va    mam   pucchissati   no   vihesapekkho
yancassaham puttho byakarissami tam khippameva ajanissatiti.
     {138.4}  Athakho  ayasma  anando subhaddam paribbajakam etadavoca
gacchavuso   subhadda  karoti  te  bhagava  okasanti  .  athakho  subhaddo
paribbajako    yena    bhagava    tenupasankami   upasankamitva   bhagavata
saddhim   sammodi   sammodaniyam   katham   saraniyam   vitisaretva  ekamantam
nisidi   .   ekamantam   nisinno   kho   subhaddo   paribbajako  bhagavantam
etadavoca    yeme   bho   gotama   samanabrahmana   sanghino   ganino
ganacariya    nata    yasassino    titthakara   sadhusammata   bahujanassa
@Footnote: 1 Po. Ma. pajaheyyanti. 2 Ma. Yu. labhatam.
Seyyathidam   purano   kassapo  makkhali  gosalo  ajito  kesakambalo  1-
pakudho   kaccayano   sanjayo   velatthaputto   2-  nigantho  nataputto
sabbe   te   sakaya   patinnaya   abbhannimsu   sabbe   3-   pana   na
abbhannimsu   udahu   ekacce  na  abbhannimsuti  .  alam  subhadda  titthatetam
sabbe  te  sakaya  patinnaya  abbhannimsu  sabbe  4-  pana  na  abbhannimsu
udahu    ekacce   abbhannimsu   ekacce   na   abbhannimsuti   dhammante
subhadda   desissami   tam   sunahi   sadhukam   manasikarohi  bhasissamiti .
Evam   bhanteti   kho   subhaddo   paribbajako   bhagavato  paccassosi .
Bhagava etadavoca
     {138.5}   yasmim   kho   subhadda   dhammavinaye  ariyo  atthangiko
maggo    na    upalabbhati    samanopi   tattha   na   upalabbhati   dutiyopi
tattha   samano   na   upalabbhati   tatiyopi   tattha  samanopi  na  upalabbhati
catutthopi    tattha    samano    na   upalabbhati   yasminca   kho   subhadda
dhammavinaye   ariyo   atthangiko   maggo   upalabbhati    samanopi   tattha
upalabbhati    dutiyopi    tattha    samano    upalabbhati    tatiyopi   tattha
samano    upalabbhati    catutthopi    tattha    samano   upalabbhati   imasmim
kho    subhadda    dhammavinaye    ariyo   atthangiko   maggo   upalabbhati
idheva   subhadda   samano   idha   dutiyo   samano   idha   tatiyo  samano
idha    catuttho    samano    sunna    parappavada   samanebhi   annehi
@Footnote: 1 Si. Yu. kesakambali. 2 Si. Yu. velatthiputto. 3-4 Ma. Yu. sabbeva.
Ime   ca   subhadda  bhikkhu  samma  vihareyyum  asunno  loko  arahantehi
assati.
     [139] Ekunatimsa- 1- vayasa subhadda
           yam pabbajim kimkusalanuesi
           vassani pannasasamadhikani
           yato aham pabbajito subhadda
           nayassa dhammassa padesavatti
           ito bahiddha samanopi natthi.
Dutiyopi   samano   natthi   tatiyopi   samano   natthi   catutthopi   samano
natthi    sunna   parappavada   samanebhi   annehi   ime   ca   subhadda
bhikkhu samma vihareyyum asunno loko arahantehi assati.
     [140]   Evam  vutte  subhaddo  paribbajako  bhagavantam  etadavoca
abhikkantam   bhante   abhikkantam   bhante   seyyathapi   bhante   nikkujjitam
va   ukkujjeyya   paticchannam   va   vivareyya   mulhassa   va   maggam
acikkheyya    andhakare   va   telappajjotam   dhareyya   cakkhumanto
rupani   dakkhanti   evameva  bhagavata  anekapariyayena  dhammo  pakasito
esaham    bhante    bhagavantam   saranam   gacchami   dhammanca   bhikkhusanghanca
labheyyamaham  2-  bhante  bhagavato  santike pabbajjam labheyyam upasampadanti.
Yo     kho     subhadda     annatitthiyapubbo     imasmim     dhammavinaye
@Footnote: 1 Si. Ma. Yu. ekunatimso. 2 Ma. Yu. labheyyaham.
Akankhati    pabbajjam    akankhati   upasampadam   so   cattaro   mase
parivasati   catunnam   masanam   accayena  araddhacitta  bhikkhu  pabbajenti
upasampadenti     bhikkhubhavaya     apica     mettha    puggalavemattata
viditati    .    sace   bhante   annatitthiyapubba   imasmim   dhammavinaye
akankhanta    pabbajjam    akankhanta    upasampadam   cattaro   mase
parivasanti     catunnam     masanam    accayena    araddhacitta    bhikkhu
pabbajenti    upasampadenti    bhikkhubhavaya   aham   cattari   vassani
parivasissami  catunnam  vassanam  accayena  araddhacitta  bhikkhu  pabbajentu
upasampadentu bhikkhubhavayati.
     {140.1}  Athakho  bhagava ayasmantam anandam amantesi tenahananda
subhaddam  paribbajakam  pabbajethati  .  evam bhanteti kho ayasma anando
bhagavato  paccassosi  .  athakho  subhaddo  paribbajako  ayasmantam anandam
etadavoca  labha  te 1- avuso ananda suladdham te 2- avuso ananda
ye  ettha  satthara  3-  sammukha  antevasikabhisekena  abhisittati.
Alattha   kho   subhaddo   paribbajako  bhagavato  santike  pabbajjam  alattha
upasampadam  .  acirupasampanno  kho  panayasma  subhaddo  eko  vupakattho
appamatto    atapi    pahitatto   viharanto   nacirasseva   yassatthaya
kulaputta    sammadeva    agarasma    anagariyam   pabbajanti   tadanuttaram
brahmacariyapariyosanam   ditthe   va   dhamme   sayam   abhinna   sacchikatva
upasampajja   vihasi   khina  jati  vusitam  brahmacariyam  katam  karaniyam  naparam
@Footnote: 1-2 Ma. Yu. vo. 3 Ma. satthu.
Itthattayati   abbhannasi   .   annataro  kho  pana  ayasma  subhaddo
arahatam ahosi. So bhagavato pacchimo sakkhisavako ahositi.
                   Pancamabhanavaram samattam.
     [141]   Athakho   bhagava   ayasmantam  anandam  amantesi  siya
kho    panananda    tumhakam    evamassa   atitasatthukam   pavacanam   natthi
no   satthati   na   kho   panetam   ananda   evam  datthabbam  yo  vo
ananda   maya   dhammo   ca   vinayo  ca  desito  pannatto  so  vo
mamaccayena sattha
     {141.1}   yatha   kho   panananda   etarahi   bhikkhu   annamannam
avusovadena   samudacaranti   na   te  mamaccayena  evam  samudacaritabbam
theratarena   ananda   bhikkhuna  navakataro  bhikkhu  namena  va  gottena
va   avusovadena  va  samudacaritabbo  navakatarena  bhikkhuna  therataro
bhikkhu   bhanteti   va   ayasmati   va   samudacaritabbo  akankhamano
ananda     sangho     mamaccayena     khuddanukhuddakani     sikkhapadani
samuhanatu    channassa    ananda    bhikkhuno    mamaccayena    brahmadando
databboti    .    katamo   pana   bhante   brahmadandoti   .   channo
ananda   bhikkhu  yam  iccheyya  tam  vadeyya  so  bhikkhuhi  neva  vattabbo
na ovaditabbo na anusasitabboti.
     [142]  Athakho  bhagava  bhikkhu  amantesi  siya  kho  pana bhikkhave
ekabhikkhussapi   kankha  va  vimati  va  buddhe  va  dhamme  va  sanghe
va   magge   va   patipadaya   va   pucchatha   bhikkhave   ma   paccha
Vippatisarino   ahuvattha   sammukhibhuto   no   sattha   ahosi   na   mayam
sikkhimha   bhagavantam   sammukha  patipucchitunti  .  evam  vutte  te  bhikkhu
tunhi   ahesum   .   dutiyampi  kho  bhagava  .pe.  tatiyampi  kho  bhagava
bhikkhu   amantesi   siya  kho  pana  bhikkhave  ekabhikkhussapi  kankha  va
vimati  va  buddhe  va  dhamme  va  sanghe  va magge va patipadaya va
pucchatha    bhikkhave   ma   paccha   vippatisarino   ahuvattha   sammukhibhuto
no  sattha  ahosi  na  mayam  sikkhimha  bhagavantam  sammukha  patipucchitunti.
Tatiyampi kho te bhikkhu tunhi ahesum.
     {142.1}  Athakho  bhagava  bhikkhu  amantesi  siya kho pana bhikkhave
satthu   garavenapi   na   puccheyyatha   sahayakopi   bhikkhave  sahayakassa
arocetuti  .  evam  vutte  te  bhikkhu  tunhi ahesum. Athakho ayasma
anando  bhagavantam  etadavoca  acchariyam  bhante abbhutam bhante evam pasanno
aham  bhante  imasmim  bhikkhusanghe  natthi  imasmim  bhikkhusanghe  ekabhikkhussapi
kankha  va  vimati va buddhe va dhamme va sanghe va magge va patipadaya
vati  .  pasada  kho  tvam  ananda  vadesi  nanameva  hettha  ananda
tathagatassa   natthi   imasmim   bhikkhusanghe   ekabhikkhussapi   kankha   va
vimati  va  buddhe  va  dhamme  va  sanghe  va magge va patipadaya va
imesam   hi   ananda   pancannam   bhikkhusatanam  yo  pacchimako  bhikkhu  so
sotapanno avinipatadhammo niyato sambodhiparayanoti.
     [143]   Athakho   bhagava   bhikkhu   amantesi  handadani  bhikkhave
amantayami   vo   vayadhamma   sankhara  appamadena  sampadethati .
Ayam tathagatassa pacchima vaca.
     [144]    Athakho   bhagava   pathamajjhanam   samapajji   pathamajjhana
vutthahitva   dutiyajjhanam   samapajji   dutiyajjhana  vutthahitva  tatiyajjhanam
samapajji     tatiyajjhana     vutthahitva     catutthajjhanam     samapajji
catutthajjhana       vutthahitva       akasanancayatanam      samapajji
akasanancayatanasamapattiya    vutthahitva   vinnanancayatanam   samapajji
vinnanancayatanasamapattiya    vutthahitva    akincannayatanam    samapajji
akincannayatanasamapattiya       vutthahitva      nevasannanasannatayanam
samapajji         nevasannanasannayatanasamapattiya         vutthahitva
sannavedayitanirodham samapajji.
     {144.1}  Athakho  ayasma anando ayasmantam anuruddham etadavoca
parinibbuto  bhante  anuruddha  bhagavati . Navuso ananda bhagava parinibbuto
sannavedayitanirodham   samapannoti  .  athakho  bhagava  sannavedayitanirodha-
samapattiya       vutthahitva     nevasannanasannayatanam     samapajji
nevasannanasannayatanasamapattiya       vutthahitva      akincannayatanam
samapajji    akincannayatanasamapattiya    vutthahitva    vinnanancayatanam
samapajji    vinnanancayatanasamapattiya   vutthahitva   akasanancayatanam
samapajji    akasanancayatanasamapattiya    vutthahitva   catuttham   jhanam
Samapajji    catuttha    jhana    vutthahitva   tatiyam   jhanam   samapajji
tatiya   jhana   vutthahitva   dutiyam   jhanam   samapajji   dutiya  jhana
vutthahitva    pathamam    jhanam    samapajji   pathama   jhana   vutthahitva
dutiyam    jhanam   samapajji   dutiya   jhana   vutthahitva   tatiyam   jhanam
samapajji   tatiya   jhana   vutthahitva   catuttham   jhanam   samapajji .
Catuttha jhana vutthahitva samanantara bhagava parinibbayi.
     [145]   Parinibbute   bhagavati   saha   parinibbana   mahabhumicalo
ahosi bhimsanako lomahamso devadundabhiyo ca phalimsu.
     [146]   Parinibbute   bhagavati  saha  parinibbana  brahma  sahampati
imam gatham abhasi
         sabbe va nikkhipissanti       bhuta loke samussayam
         yattha etadiso sattha      loke appatipuggalo
         tathagato balappatto        sambuddho parinibbutoti.
     [147]  Parinibbute  bhagavati  saha  parinibbana  sakko devanamindo
imam gatham abhasi
         anicca vata sankhara           uppadavayadhammino
         uppajjitva nirujjhanti       tesam vupasamo sukhoti.
     [148]  Parinibbute  bhagavati  saha  parinibbana  ayasma  anuruddho
ima gatha abhasi
         Nahu assasapassaso        thitacittassa tadino
         anejjo 1- santimarabbha    yam kalamakari muni.
         Asallinena cittena             vedanam ajjhavasayi
         pajjotasseva nibbanam        vimokkho cetaso ahuti.
     [149]  Parinibbute  bhagavati  saha  parinibbana  ayasma  anando
imam gatham abhasi
         tadasi yam bhimsanakam             tadasi lomahamsanam
         sabbakaravarupete         sambuddhe parinibbuteti.
     [150]   Parinibbute   bhagavati  ye  tettha  2-  bhikkhu  avitaraga
appekacce    baha    paggayha   kandanti   chinnapadam   viya   papatanti
avattanti     vivattanti    atikhippam    bhagava    parinibbuto    atikhippam
sugato    parinibbuto    atikhippam    cakkhuma   loke   antarahitoti  .
Ye   pana   te   bhikkhu   vitaraga  te  sata  sampajana  adhivasenti
anicca vata sankhara tam kutettha labbhati.
     [151]   Athakho   ayasma   anuruddho   bhikkhu   amantesi  alam
avuso   ma  socittha  ma  paridevittha  na  nu  etam  avuso  bhagavata
patikacceva    akkhatam    sabbeheva    piyehi   manapehi   nanabhavo
vinabhavo    annathabhavo    tam    kutettha   avuso   labbha   yantam
jatam    bhutam    sankhatam   palokadhammam   tam   vata   ma   palujjiti   netam
@Footnote: 1 Ma. Yu. anejo. 2 Si. tattha ye te. Ma. Yu. ye te tattha.
Thanam    vijjati   devata   avuso   ujjhayantiti   .   kathambhuta   pana
bhante anuruddha devata manasikarontiti 1-.
     {151.1}   Santavuso  ananda  devata  akase  pathavisanniniyo
kese  pakiriya  kandanti  baha  paggayha  kandanti  chinnapadam  viya papatanti
avattanti   vivattanti   atikhippam   bhagava   parinibbuto   atikhippam  sugato
parinibbuto   atikhippam   cakkhuma  loke  antarahitoti  santavuso  ananda
devata  pathaviya  pathavisanniniyo kese pakiriya kandanti .pe. Antarahitoti.
Ya  pana  devata  vitaraga  ta  sata  sampajana  adhivasenti anicca
sankhara   tam   kutettha   labbhati   .  athakho  ayasma  ca  anuruddho
ayasma ca anando tam rattavasesam dhammiya kathaya vitinamesum.
     {151.2}  Athakho  ayasma anuruddho ayasmantam anandam amantesi
gaccha   avuso   ananda   kusinaram   pavisitva   kosinarakanam  mallanam
arocehi   parinibbuto  vasittha  bhagava  yassadani  kalam  mannathati .
Evam    bhanteti   kho   ayasma   anando   ayasmato   anuruddhassa
patissutva    pubbanhasamayam   nivasetva   pattacivaram   adaya   adutiyo
kusinaram pavisi.
     [152]  Tena  kho  pana  samayena  kosinaraka  malla santhagare
sannipatita  honti  kena  2-  karaniyena  .  athakho  ayasma  anando
yena   kosinarakanam   mallanam   santhagaram   tenupasankami  upasankamitva
@Footnote: 1 Ma. Yu. manasikarotiti. 2 Si. Ma. Yu. teneva.
Kosinarakanam      mallanam     arocesi     parinibbuto     vasittha
bhagava    yassadani   kalam   mannathati   .   idamayasmato   anandassa
sutva   malla   ca   mallaputta   ca   mallasunisa   ca  mallapajapatiyo
ca    aghavino    dummana    cetodukkhasamappita   appekacce   kese
pakiriya   kandanti   baha   paggayha   kandanti   chinnapadam  viya  papatanti
avattanti     vivattanti    atikhippam    bhagava    parinibbuto    atikhippam
sugato parinibbuto atikhippam cakkhuma loke antarahitoti.
     {152.1}  Athakho  kosinaraka malla purise anapesum tenahi bhane
kusinarayam    gandhamalanca    sabbanca   talavacaram   sannipatethati  .
Athakho    kosinaraka    malla    gandhamalanca    sabbanca   talavacaram
panca   [1]-  dussayugasatani  adaya  yena  upavattanam  mallanam  salavanam
yena   bhagavato   sariram   tenupasankamimsu   upasankamitva   bhagavato   sariram
naccehi   gitehi   vaditehi  malehi  gandhehi  sakkaronta  garukaronta
manenta    pujenta   celavitanani   karonta   mandalamalani   2-
patiyadenta evam tam 3- divasam vitinamesum.
     {152.2}  Athakho  kosinarakanam  mallanam etadahosi ativikalo kho
ajja  bhagavato  sariram  jhapetum svedani mayam bhagavato sariram jhapessamati.
Athakho  kosinaraka  malla  bhagavato sariram naccehi gitehi vaditehi malehi
gandhehi sakkaronta garukaronta manenta pujenta celavitanani karonta
mandalamalani   4-   patiyadenta   dutiyampi  divasam  vitinamesum  tatiyampi
@Footnote: 1 Ma. Yu. ca. 2-4 Ma. mandalamale. 3 Ma. ekadivasam.
Divasam    vitinamesum    catutthampi   divasam   vitinamesum   pancamampi   divasam
vitinamesum   chatthampi   divasam   vitinamesum   .   athakho  sattamampi  divasam
kosinarakanam    mallanam   etadahosi   mayam   bhagavato   sariram   naccehi
gitehi  vaditehi  malehi  gandhehi  sakkaronta  garukaronta  manenta
pujenta    dakkhinena   dakkhinam   nagarassa   haritva   bahirena   bahiram
dakkhinato nagarassa bhagavato sariram jhapessamati.
     [153]   Tena   kho   pana   samayena   attha  malla  pamokkha
sisanhata   1-   ahatani   vatthani   nivattha   mayam   bhagavato   sariram
uccaressamati   na   sakkonti   uccaretum   .  athakho  kosinaraka
malla   ayasmantam   anuruddham  etadavocum  ko  nu  kho  bhante  anuruddha
hetu   ko   paccayo   yenime   attha   malla  pamokkha  sisanhata
ahatani   vatthani   nivattha   mayam   bhagavato   sariram   uccaressamati
na   sakkonti   uccaretunti   .   annatha   kho   vasittha  tumhakam
adhippayo annatha devatanam adhippayoti.
     {153.1}  Katham  pana  bhante  devatanam  adhippayoti. Tumhakam kho
vasittha  adhippayo  mayam  bhagavato  sariram naccehi gitehi vaditehi malehi
gandhehi  sakkaronta  garukaronta  manenta  pujenta  dakkhinena dakkhinam
nagarassa   haritva   bahirena  bahiram  dakkhinato  nagarassa  bhagavato  sariram
jhapessamati  devatanam kho vasittha adhippayo mayam bhagavato sariram dibbehi
@Footnote: 1 Si. Ma. Yu. sisam nahata.
Naccehi   gitehi   vaditehi  malehi  gandhehi  sakkaronta  garukaronta
manenta   pujenta   uttarena   uttaram   nagarassa  haritva  uttarena
dvarena   nagaram  pavisitva  majjhena  majjham  nagarassa  haritva  puratthimena
dvarena    nikkhamitva    puratthimato    nagarassa    makutabandhanam    nama
mallanam   cetiyam   ettha   bhagavato   sariram   jhapessamati   .  yatha
bhante devatanam adhippayo tatha hotuti.
     {153.2} Tena kho pana samayena kosinara 1- yava sandhisamalasakatira
jannumattena   odhina   mandaravapupphehi  santhita  2-  hoti  .  athakho
deva  ca  kosinaraka  ca  malla  bhagavato sariram dibbehi ca manusakehi ca
naccehi   gitehi   vaditehi  malehi  gandhehi  sakkaronta  garukaronta
manenta  pujenta  uttarena  uttaram nagarassa haritva uttarena dvarena
nagaram   pavisitva  majjhena  majjham  nagarassa  haritva  puratthimena  dvarena
nikkhamitva   puratthimato   nagarassa   makutabandhanam   nama   mallanam  cetiyam
ettha bhagavato sariram nikkhipimsu.
     {153.3}  Athakho  kosinaraka malla ayasmantam anandam etadavocum
katham  mayam  bhante  ananda  tathagatassa  sarire  patipajjamati . Yatha kho
vasittha  ranno  cakkavattissa  sarire  patipajjanti  evam tathagatassa sarire
patipajjitabbanti  .  katham  pana  bhante  ananda  ranno  cakkavattissa sarire
patipajjantiti   .  ranno  vasittha  cakkavattissa  sariram  ahatena  vatthena
vethenti  ahatena  vatthena vethetva vihatena kappasena vethenti vihatena
@Footnote: 1 Ma. Yu. kusinara yava sandhisamalasamkatira. 2 Ma. Yu. santhata.
Kappasena   vethetva   ahatena  vatthena  vethenti  etena  upayena
pancahi   yugasatehi   ranno  cakkavattissa  sariram  vethetva  ayasaya  1-
teladoniya   pakkhipitva  annissa  ayasaya  2-  doniya  patikkujjitva
sabbagandhanam   citakam   karitva   ranno   cakkavattissa   sariram   jhapenti
catummahapathe    ranno    cakkavattissa    thupam   karonti   evam   kho
vasittha    ranno    cakkavattissa    sarire   patipajjanti   yatha   kho
vasittha   ranno   cakkavattissa   sarire   patipajjanti  evam  tathagatassa
sarire   patipajjitabbam  catummahapathe  tathagatassa  thupo  karetabbo  3-
tattha   ye   malam   va   gandham  va  cunnakam  va  aropessanti  va
abhivadessanti    va   cittam   va   pasadessanti   tesantam   bhavissati
digharattam   hitaya   sukhayati   .   athakho   kosinaraka  malla  purise
anapesum tenahi bhane mallanam vihatakappasam sannipatethati.
     {153.4}   Athakho   kosinaraka  malla  bhagavato  sariram  ahatena
vatthena   vethesum   ahatena   vatthena   vethetva  vihatena  kappasena
vethesum  vihatena  kappasena  vethetva  ahatena vatthena vethesum etena
upayena  pancahi  yugasatehi  bhagavato  sariram vethetva ayasaya teladoniya
pakkhipitva   annissa   ayasaya   doniya   patikkujjitva   sabbagandhanam
citakam karitva bhagavato sariram citakam aropesum.
     [154]  Tena  kho  pana  samayena  ayasma  mahakassapo  pavaya
kusinaram    addhanamaggapatipanno    hoti    mahata   bhikkhusanghena   saddhim
@Footnote: 1-2 Ma. ayasaya. sabbattha idisameva. 3 Ma. Yu. katabbo.
Pancamattehi   bhikkhusatahi   .   athakho   ayasma   mahakassapo   magga
okkamma   annataramhi   rukkhamule   nisidi   .  tena  kho  pana  samayena
annataro    ajivako    kusinarayam    mandaravapuppham   gahetva   pavam
addhanamaggapatipanno   hoti   .   addasa   kho  ayasma  mahakassapo
tam   ajivakam   durato   va   agacchantam  disva  tam  ajivakam  etadavoca
apavuso   amhakam   sattharam   janasiti  .  amavuso  janami  ajja
sattaham   parinibbuto   samano   gotamo   tato  me  idam  mandaravapuppham
gahitanti   .   tattha   ye   te  bhikkhu  avitaraga  appekacce  baha
paggayha    kandanti   chinnapadam   viya   papatanti   avattanti   vivattanti
atikhippam   bhagava   parinibbuto   atikhippam   sugato   parinibbuto   atikhippam
cakkhuma   loke   antarahitoti   .   ye   pana   te  bhikkhu  vitaraga
te   sata   sampajana   adhivasenti   anicca  sankhara  tam  kutettha
labbhati.
     [155]   Tena   kho  pana  samayena  subhaddo  nama  vuddhapabbajito
tassam   parisayam   nisinno   hoti   .   athakho   subhaddo  vuddhapabbajito
te   bhikkhu   etadavoca   alam   avuso  ma  socittha  ma  paridevittha
sumutta   mayam   tena   mahasamanena  upadduta  ca  homa  idam  te  1-
kappati   idam   te   na   kappatiti   idani   pana   mayam  yam  icchissama
tam   karissama   yam   na   icchissama   tam   na  karissamati  .  athakho
@Footnote: 1 votipi patho.
[1]-   Mahakassapo  bhikkhu  amantesi  alam  avuso  ma  socittha  ma
paridevittha   na   nu   evam  2-  avuso  bhagavata  patikacceva  akkhatam
sabbeheva   piyehi   manapehi   nanabhavo   vinabhavo  annathabhavo
tam   kutettha   avuso   labbha   yantam   jatam  bhutam  sankhatam  palokadhammam
tam vata ma palujjiti netam thanam vijjatiti.
     [156] Tena kho pana samayena cattaro mallapamokkha sisanhata 3-
ahatani   vatthani   nivattha   mayam   bhagavato   citakam   alimpessamati
na    sakkonti    alimpetum    .    athakho    kosinaraka    malla
ayasmantam   anuruddham   etadavocum   ko  nu  kho  bhante  anuruddha  hetu
ko   paccayo   yenime   cattaro  mallapamokkha  sisanhata  ahatani
vatthani    nivattha    mayam    bhagavato    citakam   alimpessamati   na
sakkonti    alimpetunti    .   annatha   kho   vasittha   devatanam
adhippayoti. Katham pana bhante devatanam adhippayoti.
     {156.1}   Devatanam   kho  vasittha  adhippayo  ayam  ayasma
mahakassapo     pavaya     kusinaram     addhanamaggapatipanno    mahata
bhikkhusanghena   saddhim   pancamattehi  bhikkhusatehi  na  tava  bhagavato  citako
pajjalissati   yavayasma   mahakassapo   bhagavato   pade  sahattha  4-
vandissatiti. Yatha bhante devatanam adhippayo tatha hotuti.
     {156.2}      Athakho      ayasma     mahakassapo     yena
kusinarayam      5-      makutabandhanam     mallanam     cetiyam     yena
@Footnote: 1 Ma. Yu. ayasma. 2 Ma. Yu. etam. 3 Si. Yu. sisam nahata.
@4 Ma. Yu. sirasa. 5 Ma. kusinara.
Bhagavato   citako   tenupasankami   upasankamitva   ekamsam   civaram   katva
anjalim    panametva    tikkhattum    citakam   padakkhinam   katva   padato
vivaritva  bhagavato  pade  sirasa  vandi  .  tanipi  kho panca bhikkhusatani
ekamsam   civaram   katva   anjalim   panametva  tikkhattum  padakkhinam  katva
bhagavato   pade   sirasa   vandimsu   .   vandite   [1]-  panayasmata
mahakassapena    tehi    ca    pancahi   bhikkhusatehi   sayameva   bhagavato
citako pajjali.
     {156.3}  Jhayamanassa  kho  pana  bhagavato  sarirassa yam ahosi chaviti
va  cammanti  va  mamsanti  va nharuti va lasikati va tassa neva charika
pannayittha  na  masi  sariraneva  avasissimsu  .  seyyathapi  nama  sappissa
va  telassa  va  jhayamanassa  neva  charika  pannayati na masi evameva
bhagavato  sarirassa  jhayamanassa  yam  ahosi  chaviti  va  cammanti va mamsanti
va   nharuti   va   lasikati   va   tassa  neva  charika  pannayittha
na   masi   sariraneva   avasissimsu   .   tesanca  pancannam  dussayugasatanam
dve   va   dussani   dayhimsu   yanca   sabbaabbhantarimam  yanca  bahiram .
Daddhe   kho   pana  bhagavato  sarire  antalikkha  udakadhara  patubhavitva
bhagavato    citakam    nibbapesi    .   udakam   salatopi   abbhunnamitva
bhagavato  citakam  nibbapesi  .  kosinaraka  2-  malla  sabbagandhodakena
bhagavato   citakam   nibbapesum   .   athakho  kosinaraka  malla  bhagavato
sarirani    sattaham    santhagare    sattipanjaram    katva   dhanupakaram
@Footnote: 1 Ma. Yu. ca. 2 Ma. Yu. kosinarakapi.
Parikkhipitva   naccehi   gitehi   vaditehi   malehi   gandhehi  sakkarimsu
garukarimsu manesum pujesum.
     [157]   Assosi  kho  raja  magadho  ajatasattu  vedehiputto
bhagava   kira   kusinarayam   parinibbutoti   .   athakho   raja  magadho
ajatasattu    vedehiputto    kosinarakanam    mallanam   dutam   pahesi
bhagavapi   khattiyo   ahampi   khattiyo   aham   arahami   bhagavato  sariranam
bhagam   ahampi   bhagavato  sariranam  thupanca  mahanca  karissamiti  .  assosum
kho   vesalika   licchavi   bhagava   kira   kusinarayam   parinibbutoti .
Athakho    vesalika   licchavi   kosinarakanam   mallanam   dutam   pahesum
bhagavapi   khattiyo   mayampi   khattiya  mayampi  arahama  bhagavato  sariranam
bhagam mayampi bhagavato sariranam thupanca mahanca karissamati.
     {157.1} Assosum kho kapilavatthava 1- sakya bhagava kira kusinarayam
parinibbutoti   .   athakho   kapilavatthava  sakya  kosinarakanam  mallanam
dutam   pahesum   bhagava   amhakam  natisettho  mayampi  arahama  bhagavato
sariranam  bhagam  mayampi  bhagavato  sariranam  thupanca  mahanca  karissamati .
Assosum   kho   allakappaka   thulayo   3-   bhagava   kira   kusinarayam
parinibbutoti   .   athakho   allakappaka   thulayo  kosanarakanam  mallanam
dutam   pahesum   bhagavapi   khattiyo   mayampi   khattiya   mayampi  arahama
bhagavato   sariranam   bhagam   mayampi   bhagavato   sariranam   thupanca  mahanca
@Footnote: 1-2 Ma. kapilavatthuvasi. 3 Si. Ma. Yu. bulayo.
Karissamati   .   assosum   kho   ramagamaka   koliya   bhagava  kira
kusinarayam   parinibbutoti  .  athakho  ramagamaka  koliya  kosinarakanam
mallanam   dutam   pahesum   bhagavapi   khattiyo   mayampi   khattiya  mayampi
arahama   bhagavato   sariranam   bhagam   mayampi   bhagavato  sariranam  thupanca
mahanca    karissamati   .   assosi   kho   vetthadipako    brahmano
bhagava  kira  kusinarayam  parinibbutoti  .  athakho  vetthadipako  brahmano
kosinarakanam    mallanam    dutam   pahesi   bhagavapi   khattiyo   ahampi
brahmano    ahampi    arahami    bhagavato    sariranam   bhagam   ahampi
bhagavato sariranam thupanca mahanca karissamiti.
     {157.2}  Assosum  kho  paveyyaka  malla bhagava kira kusinarayam
parinibbutoti  .  athakho  paveyyaka  malla  kosinarakanam  mallanam  dutam
pahesum   bhagavapi   khattiyo   mayampi  khattiya  mayampi  arahama  bhagavato
sariranam  bhagam  mayampi  bhagavato  sariranam  thupanca  mahanca  karissamati .
Evam  vutte  kosinaraka  malla  te  sanghe  gane  etadavocum  bhagava
amhakam    gamakkhette    parinibbuto    na   mayam   dassama   bhagavato
sariranam bhaganti.
     [158]   Evam   vutte   dono   brahmano  te  sanghe  gane
etadavoca
           sunantu bhonto mama ekavakyam 2-
           amhaka buddho ahu khantivado
@Footnote: 1 Ma. ekavacam.
           Na hi sadhuyam uttamapuggalassa
           sarirabhage siya 1- sampaharo.
           Sabbe va bhonto sahita samagga
           sammodamana karomattha bhage
           vittharika hontu disasu thupa
           bahu 2- jana cakkhumato pasannati.
     [159]   Tenahi   brahmana  tvanceva  bhagavato  sarirani  atthadha
samam   suvibhattam   vibhajahiti   .   evam   bhoti  evam  bhoti  kho  dono
brahmano   tesam   sanghanam   gananam   patissunitva   bhagavato   sarirani
atthadha   samam   suvibhattam   vibhajitva   te   sanghe   gane   etadavoca
imam   me   bhonto   tumbam  dentu  3-  ahampi  tumbassa  thupanca  mahanca
karissamiti. Adamsu kho te donassa brahmanassa tumbam.
     [160]  Assosum  kho  pipphalivaniya  moriya  bhagava kira kusinarayam
parinibbutoti   .   athakho   pipphalivaniya  moriya  kosinarakanam  mallanam
dutam   pahesum   bhagavapi   khattiyo   mayampi   khattiya   mayampi  arahama
bhagavato   sariranam   bhagam   mayampi   bhagavato   sariranam   thupanca  mahanca
karissamati   .   natthi   bhagavato   sariranam  bhago  vibhattani  bhagavato
sarirani ito angaram harathati. Te tato angaram aharimsu.
     [161]  Athakho  raja  magadho  ajatasattu vedehiputto rajagahe
bhagavato   sariranam   thupanca   mahanca   akasi   .   vesalikapi  licchavi
@Footnote: 1 Ma. Yu. siya. 2 Yu. bahujjano ... pasannoti. 3 Ma. Yu. dadantu.
Vesaliyam  bhagavato  sariranam  thupanca  mahanca  akamsu  .  kapilavatthavapi 1-
sakya  kapilavatthusmim  bhagavato  sariranam  thupanca mahanca akamsu. Allakappakapi
thulayo    allakappe   bhagavato   sariranam   thupanca   mahanca   akamsu  .
Ramagamakapi   koliya   ramagame   bhagavato   sariranam  thupanca  mahanca
akamsu   .   vetthadipakopi   brahmano   vetthadipe   bhagavato   sariranam
thupanca   mahanca   akasi   .   paveyyakapi   malla  pavayam  bhagavato
sariranam   thupanca   mahanca   akamsu   .  kosinarakapi  malla  kusinarayam
bhagavato   sariranam   thupanca   mahanca   akamsu   .   donopi   brahmano
tumbassa   thupanca   mahanca  akasi  .  pipphalivaniyapi  moriya  pipphalivane
angaranam   thupanca   mahanca   akamsu   .   iti   attha  sariratthupa  2-
navamo tumbathupo dasamo angarathupo evametam bhutapubbanti.
     [162] Atthadonam cakkhumato sariram
           sattadonam jambudipe mahenti
           ekanca donam purisavaruttamassa
           ramagame nagaraja mahenti 3-.
           Eka hi datha tidivehi pujita
           eka pana gandharapure mahiyyati
           kalingaranno vijite punekam
           ekam puna 4- nagaraja mahenti 5-.
@Footnote: 1 Ma. kapilavatthuvasipi. 2 Si. atthasariratthupananca. Yu. atthassa ....
@3-5 Ma. maheti. 4 Ma. pana.
           Tasseva tejena ayam vasundhara
           ayagasetthehi mahi alankata
           evam imam cakkhumato sariram
           susakkatam sakkatasakkatehi.
           Devindanagindanarindapujito
           manussindasetthehi 1- tatheva pujito
           tam tam 2- vandatha panjalika bhavitva
           buddha 3- have kappasatehi dullabhati.
     Cattalisasama 4- danta      kesa loma ca sabbaso
     deva harimsu ekekam                 cakkavalaparamparati.
               Mahaparinibbanasuttam nitthitam tatiyam.
                    --------------
@Footnote: 1 Yu. manussasetthehi. 2 Ma. Yu. tam vandatha .... 3 Yu. buddho ... dullabhoti.
@4 Yu. cattalisasama danta ... paramparati ime patha natthi.



             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 10 page 147-195. http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=10&item=117&items=46&modeTY=2              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=10&item=117&items=46&modeTY=2&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=10&item=117&items=46&modeTY=2              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=10&item=117&items=46&modeTY=2              Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=117              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=5&A=2965              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=5&A=2965              Contents of The Tipitaka Volume 10 http://84000.org/tipitaka/read/?index_10

read First itemread Previous itemแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ROMAN letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

Background color :