บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
TIPITAKA Volume 25 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 17 : Sutta. Khu. khuddakapāṭho-dhammapadagāthā-udānaṃ-itivuttakaṃ-suttanipāto
Suttanipate catuttho atthakavaggo 1- pathamam kamasuttam [408] |408.1194| 1 Kamam kamayamanassa tassa ce tam samijjhati addha pitimano hoti laddha macco yadicchati. |408.1195| Tassa ce kamayanassa 2- chandajatassa jantuno te kama parihayanti sallaviddhova ruppati. |408.1196| Yo kame parivajjeti sappasseva pada siro somam 3- visattikam loke sato samativattati. |408.1197| Khettam vatthum hirannanca 4- gavassam 5- dasaporisam thiyo bandhu puthu 6- kame yo naro anugijjhati 7- |408.1198| abala nam 8- baliyanti maddante nam parissaya tato nam dukkhamanveti navam bhinnamivodakam. |408.1199| Tasma jantu sada sato kamani parivajjaye te pahaya tare ogham navam sitvava 9- paraguti. Kamasuttam pathamam. ------------ @Footnote: 1 atthakavaggikotipi. 2 kamayamanassatipi. 3 so imam. 4 Ma. Yu. hirannam va. @5 Ma. gavassam. 6 Ma. Yu. putha . 7 Po. abhisajjati. 8 Yu. abalava nam. @9 Yu. sincitva. Suttanipate catutthassa atthakavaggassa dutiyam guhatthakasuttam [409] |409.1200| 2 Satto guhayam bahunabhichanno tittham naro mohanasmim pagalho dure viveka hi tathavidho so kama hi loke na hi suppahaya. |409.1201| Icchanidana bhavasatabandha 1- te duppamunca na hi annamokkha paccha pure vapi apekkhamana imeva kame purimeva jappam. |409.1202| Kamesu giddha pasuta pamulha avadaniya te visame nivittha dukkhupanita paridevayanti kimsu bhavissama ito cutase. |409.1203| Tasma hi sikkhetha idheva jantu yam kinci janna visamanti loke na tassa hetu visamam careyya appanhi tam jivitamahu dhira. |409.1204| Passami loke pariphandamanam pajam imam tanhagatam bhavesu @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. baddha . 2 Ma. appanhidam. Hina nara maccumukhe lapanti avitatanhase bhavabhavesu. |409.1205| Mamayite passatha phandamane maccheva appodake khinasote etampi disva amamo careyya bhavesu asattimakubbamano. |409.1206| Ubhosu antesu vineyya chandam phassam parinnaya ananugiddho yadattagarahi tadakubbamano na limpati ditthasutesu dhiro. |409.1207| Sannam parinna 1- vitareyya ogham pariggahesu muni nopalitto abbulhasallo caramappamatto nasimsati 2- lokamimam parancati. Guhatthakasuttam dutiyam. ----------- @Footnote: 1 Po. parinnaya tareyya . 2 Ma. nasisati. Suttanipate catutthassa atthakavaggassa tatiyam dutthatthakasuttam [410] |410.1208| 3 Vadanti ve dutthamanapi eke athopi ve saccamana vadanti vadanca jatam muni no upeti tasma muni natthi khilo kuhinci. |410.1209| Sakanhi ditthim kathamaccayeyya chandanunito ruciya nivittho sayam samattani pakubbamano 1- yatha hi janeyya tatha vadeyya. |410.1210| Yo attano silavatani jantu ananuputtho ca 2- paresa pava anariyadhammam kusala tamahu yo atumanam sayameva pava. |410.1211| Santo ca bhikkhu abhinibbutatto itihanti silesu akatthamano tamariyadhammam kusala vadanti yassussada natthi kuhinci loke. |410.1212| Pakappita sankhata yassa dhamma purakkhata santi 3- avivadata @Footnote: 1 Po. pakrubbamano. 2 Ma. va paresa pava . 3 Po. santimavivadata. Yadattani passati anisamsam tam nissito kuppapaticca santim. |410.1213| Ditthinivesa na hi svativatta dhammesu niccheyya samuggahitam tasma naro tesu nivesanesu nirassati adiyaticca dhammam. |410.1214| Dhonassa hi natthi kuhinci loke pakappita ditthi bhavabhavesu mayanca mananca pahaya dhono sa kena gaccheyya anupayo so. |410.1215| Upayo hi dhammesu upeti vadam anupayam kena katham vadeyya attam 1- nirattam na hi tassa atthi adhosi so ditthimidheva sabbanti 2-. Dutthatthakasuttam tatiyam. ---------- Suttanipate catutthassa atthakavaggassa catuttham suddhatthakasuttam [411] |411.1216| 4 Passami suddham paramam arogam ditthena samsuddhi narassa hoti @Footnote: 1 Ma. atta niratta. 2 Yu. sabbati. Po. sabbancati. Evabhijanam 1- paramanti natva suddhanupassipi pacceti nanam. |411.1217| Ditthena ce suddhi narassa hoti nanena va so pajahati dukkham annena so sujjhati sopadhiko ditthi hi nam pava tatha vadanam. |411.1218| Na brahmano annato suddhimaha ditthe sute silavate mute va punne ca pape ca anupalitto attanjaho na idha 2- pakubbamano. |411.1219| Purimam pahaya aparam sitase ejanuga te na taranti sangam te uggahayanti nirassajanti kapiva sakham pamukham 3- gahaya. |411.1220| Sayam samadaya vatani jantu uccavacam gacchati sannatatto vidva ca vedehi samecca dhammam na uccavacam gacchati bhuripanno. |411.1221| Sa sabbadhammesu visenibhuto yam kinci dittham va sutam mutam va @Footnote: 1 Yu. etabhijanam. 2 Ma. Yu. nayidha . 3 Po. pamuccuggahaya. Ma. pamuncam @gahayam. Yu. pamuncam. Tameva dassim vivatam carantam kenidha lokasmim vikappayeyya. |411.1222| Na kappayanti na purekkharonti accantasuddhiti na te vadanti adanagantham gadhitam visajja asam na kubbanti kuhinci loke. |411.1223| Simatigo brahmano tassa natthi natva va disva va samuggahitam na ragaragi na viragaratto tassidha natthi paramuggahitanti. Suddhatthakasuttam catuttham. -------------- Suttanipate catutthassa atthakavaggassa pancamam paramatthakasuttam [412] |412.1224| Paramanti ditthisu paribbasano yaduttarim kurute jantu loke hinati anne tato sabbamaha tasma vivadani avitivatto. |412.1225| Yadattani passati anisamsam Ditthe sute silabbate 1- mute va tadeva so tattha samuggahaya nihinato passati sabbamannam. |412.1226| Tam vapi gantham kusala vadanti yam nissito passati hinamannam tasma hi dittham va sutam mutam va silabbatam bhikkhu na nissayeyya. |412.1227| Ditthimpi lokasmim na kappayeyya nanena va silavatena vapi samoti attanamanupaneyya hino na mannetha visesi vapi 2-. |412.1228| Attam pahaya anupadiyano nanepi so nissayam no karoti sa ve viyattesu na vaggasari ditthimpi so na pacceti kinci. |412.1229| Yassubhayante panidhidha natthi bhavabhavaya idha va huram va nivesana yassa 3- na santi keci dhammesu niccheyya samuggahitam |412.1230| tassidha ditthe va sute mute va @Footnote: 1 Ma. Yu. silavate. 2 Po. capi . 3 Ma. Yu. tassa. Pakappita natthi anupi sanna tam brahmanam ditthimanadiyanam kenidha lokasmim vikappayeyya. |412.1231| Na kappayanti na purekkharonti dhammapi tesam na paticchitase na brahmano silavatena neyyo param gato na pacceti taditi. Paramatthakasuttam pancamam. --------------- Suttanipate catutthassa atthakavaggassa chattham jarasuttam [413] |413.1232| 6 Appam vata jivitam idam oram vassasatapi miyyati sacepi 1- aticca jivati atha kho so jarasapi miyyati. |413.1233| Socanti jana mamayite na hi santi nicca pariggaha vinabhavasantamevidam iti disva nagaramavase. |413.1234| Maranenapi tam pahiyyati yam puriso mamayidanti mannati etampi 2- viditva pandito na mamattaya nametha mamako. |413.1235| Supinena yathapi sangatam patibuddho puriso na passati evampi piyayitam janam petam kalakatam na passati. @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. yo cepi . 2 evampitipi. |413.1236| Ditthapi sutapi te jana yesam namamidam pavuccati namamevavasissati akkheyyam petassa jantuno. |413.1237| Sokaparidevamaccharam na jahanti giddha mamayite tasma munayo pariggaham hitva acarimsu khemadassino. |413.1238| Patilinacarassa bhikkhuno bhajamanassa vivittamasanam samaggiyamahu tassa tam yo attanam bhavane na dassaye. |413.1239| Sabbattha muni anissito na piyam kubbati nopi appiyam tasmim paridevamaccharam panne vari yatha na limpati. |413.1240| Udakabindu yathapi pokkhare padume vari yatha na limpati evam munino palimpati yadidam dittham sutam mutesu va. |413.1241| Dhono na hi tena mannati yadidam dittham sutam mutesu va nannena visuddhimicchati na hi so rajjati no virajjatiti. Jarasuttam chatthamam. ----------- Suttanipate catutthassa atthakavaggassa sattamam tissametteyyasuttam [414] |414.1242| 7 Methunamanuyuttassa (iccayasma tissametteyyo) 1- vighatam bruhi marisa sutvana tava sasanam viveke sikkhissamase. |414.1243| Methunamanuyuttassa (metteyyati bhagava) @Footnote: 1 Ma. Yu. tisso metteyyo. Mussate vapi sasanam miccha ca patipajjati etam tasmim anariyam. |414.1244| Eko pubbe caritvana methunam yo nisevati yanam bhantamva tam loke hinamahu puthujjanam. |414.1245| Yaso kitti ca ya pubbe hayate vapi tassa sa etampi disva sikkhetha methunam vippahatave. |414.1246| Sankappehi pareto so 1- kapano viya jhayati sutva paresam nigghosam manku hoti tathavidho. |414.1247| Atha satthani kurute paravadehi codito esa khvassa mahagedho mosavajjam pagahati. |414.1248| Panditoti samannato ekacariyam adhitthito athapi methune yutto mandova parikissati. |414.1249| Etamadinavam natva muni pubbapare idha ekacariyam dalham kayira na nisevetha methunam. |414.1250| Vivekanneva sikkhetha etadariyanamuttamam tena settho na mannetha sa ve nibbanasantike. |414.1251| Rittassa munino carato kamesu anapekkhino oghatinnassa pihayanti kamesu gadhita pajati. Tissametteyyasuttam sattamam. @Footnote: 1 Yu. yo. Suttanipate catutthassa atthakavaggassa atthamam pasurasuttam [415] |415.1252| 8 Idheva suddhi iti vadayanti nannesu dhammesu visuddhimahu yam nissita tattha subham vadana paccekasaccesu puthu nivittha. |415.1253| Te vadakama parisam vigayha balam dahanti mithu annamannam vadanti te annasita kathojjam pasamsakama kusala vadana. |415.1254| Yutto kathayam parisaya majjhe pasamsamiccham vinighati hoti apahatasmim pana manku hoti nindaya so kuppati randhamesi. |415.1255| Yamassa vadam parihinamahu apahatam panhavimamsakase paridevati socati hinavado upaccaga manti anutthunati. |415.1256| Ete vivada samanesu jata etesu ugghati nigghati hoti Etampi disva virame kathojjam na hannadatthatthi pasamsalabha. |415.1257| Pasamsito va pana tattha hoti akkhaya vadam parisaya majjhe so hassati unnamaticca 1- tena pappuyya tam attha yatha mano ahu 2-. |415.1258| Ya unnati sassa vighatabhumi manatimanam vadate paneso etampi disva virame kathojjam 3- na tena suddhim kusala vadanti. |415.1259| Suro yatha rajakhadaya puttho abhigajjameti patisuramiccham yeneva so tena palehi sura 4- pubbeva natthi yadidam yudhaya. |415.1260| Ye ditthimuggayha vivadayanti idameva saccanti ca vadayanti 5- te tvam vadassu na hi tedha atthi vadamhi jate patisenikatta. |415.1261| Visenikatva pana ye caranti ditthihi ditthim avirujjhamana @Footnote: 1 Ma. unnamati ca. 2 Po. manohu. 3 Po. Ma. Yu. etam pi disva na vivadayetha. @4 Po. suram. 5 Po. saccanti pavadayanti. Tesu tvam kim labhetho pasura yesidha natthi paramuggahitam. |415.1262| Atha tvam pavitakkamagama manasa ditthigatani cintayanto dhonena yugam samagama na hi tvam sakkhasi sampayataveti. Pasurasuttam atthamam. ------------ Suttanipate catutthassa atthakavaggassa navamam magandiyasuttam [416] |416.1263| 9 Disvana tanham aratinca ragam 1- nahosi chando api methunasmim kimevidam muttakarisapunnam padapi nam samphusitum na icche. |416.1264| Etadisance ratanam na icchasi narim narindehi bahuhi patthitam ditthigatam silavatam nu jivitam bhavupapattinca vadesi kidisam. |416.1265| Idam vadamiti na tassa hoti (magandiyati bhagava) dhammesu niccheyya samuggahitam @Footnote: 1 Ma. Yu. raganca. Passanca ditthisu anuggahaya ajjhattasantim pacinam addasam. |416.1266| Vinicchaya yani pakappitani (iti magandiyo) te ve muni brusi anuggahaya ajjhattasantiti yametamattham katham nu dhirehi paveditantam. |416.1267| Na ditthiya na sutiya na nanena (magandiyati bhagava) silabbatenapi na suddhimaha aditthiya assutiya anana asilata abbata nopi tena ete ca nisajja anuggahaya santo anissaya bhavam na jappe. |416.1268| No ce kira ditthiya na sutiya na nanena (iti magandiyo) silabbatenapi na suddhimaha aditthiya assutiya anana asilata abbata nopi tena mannamaham momuhameva dhammam ditthiya ca eke paccenti suddhim. |416.1269| Ditthinca 1- nissaya anupucchamano (magandiyati bhagava) samuggahitesu samohamaga @Footnote: 1 Ma. ditthanca. Ito ca naddakkhi anumpi sannam tasma tuvam momuhato dahasi |416.1270| samo visesi uda va nihino yo mannati so vivadetha tena tisu vidhasu avikampamano samo visesiti na tassa hoti. |416.1271| Saccanti so brahmano kim vadeyya musati va so vivadetha kena yasmim samam visamam vapi 1- natthi sa kena vadam patisamyujeyya. |416.1272| Okampahaya aniketasari game akubbam muni santhavani kamehi ritto apurekkharano katham na viggayha janena kayira. |416.1273| Yehi vivitto vicareyya loke na tani uggayha vadeyya nago elambujam 2- kantakavarijam 3- yatha jalena pankena ca nupalittam 4- evam muni santivado agiddho kame ca loke ca anupalitto. @Footnote: 1 Yu. capi. 2 Ma. jalambujam. 3 Ma. Yu. kantakam varijam. 4 Po. anupalittam. |416.1274| Na vedagu ditthiya na mutiya 1- sa manameti na hi tammayo so na kammuna nopi sutena neyyo anupanito sa 2- nivesanesu. |416.1275| Sannavirattassa na santi gantha pannavimuttassa na santi moha sannanca ditthinca ye aggahesum te ghattamana 3- vicaranti loketi. Magandiyasuttam navamam. ------------ Suttanipate catutthassa atthakavaggassa dasamam purabhedasuttam [417] |417.1276| 10 Kathamdassi kathamsilo upasantoti vuccati tamme gotama pabruhi pucchito uttamam naram. |417.1277| Vitatanho pura bheda (ti bhagava) pubbamantamanissito vemajjhe nupasankheyyo tassa natthi purekkhatam. |417.1278| Akkodhano asantasi avikatthi akukkucco 4- mantabhani anuddhato sa ve vacayato muni. |417.1279| Nirasatti anagate atitam nanusocati vivekadassi phassesu ditthisu ca na niyyati |417.1280| patilino akuhako apihalu amacchari @Footnote: 1 ditthiyayako na .... 2 Po. Yu. so . 3 Ma. Yu. ghattayanta. @4 Ma. Yu. akkukuco Appagabbho ajeguccho pesuneyye ca no yuto |417.1281| satiyesu anassavi atimane ca no yuto sanho ca patibhanava na saddho na virajjati |417.1282| labhakamya na sikkhati alabhe ca na kuppati aviruddho ca tanhaya rasesu 1- nanugijjhati |417.1283| upekkhako sada sato na loke mannate samam na visesi na niceyyo tassa no santi ussada. |417.1284| Yassa nissayata 2- natthi natva dhammam anissito bhavaya vibhavaya va tanha yassa na vijjati |417.1285| tam brumi upasantoti kamesu anapekkhinam gantha tassa na vijjanti atari 3- so visattikam. |417.1286| Na tassa putta pasavo khettam vatthunca vijjati attam vapi nirattam va 4- na tasmim upalabbhati. |417.1287| Yena nam vajjum puthujjana atho samanabrahmana tam tassa apurakkhatam tasma vadesu nejati 5-. |417.1288| Vitagedho amacchari na ussesu vadate muni na samesu na omesu kappam neti akappiyo. |417.1289| Yassa loke sakam natthi asata ca na socati dhammesu ca na gacchati sa ve santoti vuccatiti. Purabhedasuttam dasamam @Footnote: 1 Yu. rase ca. 2 Ma. nissayana. 3 Po. Ma. atari. 4 Ma. atta vapi niratta. @5 Po. ninjati. Suttanipate catutthassa atthakavaggassa ekadasamam kalahavivadasuttam [418] |418.1290| 11 Kuto pahuta kalaha vivada paridevasoka sahamacchara ca manatimana sahapesuna ca kuto pahuta te tadingha bruhi. |418.1291| Piyappahuta kalaha vivada paridevasoka sahamacchara ca manatimana sahapesuna ca maccherayutta kalaha vivada vivadajatesu ca pesunani. |418.1292| Piya su lokasmim kutonidana ye vapi 1- lobha vicaranti loke asa ca nittha ca kutonidana ye samparayaya narassa honti. |418.1293| Chandanidanani piyani loke ye vapi lobha vicaranti loke asa ca nittha ca itonidana ye samparayaya narassa honti. @Footnote: 1 Po. Ma. sabbattha varesu capi. |418.1294| Chando nu lokasmim kutonidano vinicchaya vapi kuto pahuta kodho mosavajjanca kathankatha ca ye vapi dhamma samanena vutta. |418.1295| Satam asatanti yamahu loke tamupanissaya pahoti chando rupesu disva vibhavam bhavanca vinicchayam kurute 1- jantu loke. |418.1296| Kodho mosavajjanca kathankatha ca etepi dhamma dvayameva sante kathankathi nanapathaya sikkhe natva pavutta samanena dhamma. |418.1297| Satam asatanca kutonidana kismim asante na bhavanti hete vibhavam bhavancapi yametamattham etamme pabruhi yatonidanam. |418.1298| Phassanidanam satam asatam phasse asante na bhavanti hete vibhavam bhavancapi yametamattham etante pabrumi itonidanam. @Footnote: 1 Ma. kubbati. |418.1299| Phasso nu lokasmim kutonidano pariggaha vapi kuto pahuta kasmim asante na mamattamatthi kasmim vibhute na phusanti phassa. |418.1300| Namanca rupanca paticca phasso icchanidanani pariggahani icchaya 1- asantya na mamattamatthi rupe vibhute na phusanti phassa. |418.1301| Kathamsametassa vibhoti rupam sukham dukkham vapi katham vibhoti etamme pabruhi yatha vibhoti tam janiyama iti 2- me mano ahu. |418.1302| Na sannasanni na visannasanni nopi asanni na vibhutasanni evamsametassa vibhoti rupam sannanidana hi papancasankha. |418.1303| Yantam apucchimha akittayi no annantam pucchama tadingha bruhi ettavataggam no 3- vadanti heke yakkhassa suddhim idha panditase @Footnote: 1 Yu. iccha na santya. 2 Ma. janiyamati. 3 Ma. nu. Udahu annampi vadanti etto. |418.1304| Ettavataggampi vadanti heke yakkhassa suddhim idha panditase tesam puneke samayam vadanti anupadisese kusala vadana. |418.1305| Ete ca natva upanissitati natva muni nissaye so vimamsi natva vimutto na vivadameti bhavabhavaya na sameti dhiroti. Kalahavivadasuttam ekadasamam. ---------- Suttanipate catutthassa atthakavaggassa dvadasamam culaviyuhasuttam [419] |419.1306| 12 Sakam sakam ditthiparibbasana viggayha nana kusala vadanti yo evam janati sa vedi dhammam idam patikkosamakevali so. |419.1307| Evampi viggayha vivadayanti balo paro akusaloti cahu sacco nu vado katamo imesam Sabbeva hime kusala vadana. |419.1308| Parassa ce dhammamananujanam balo mago 1- hoti nihinapanno sabbeva bala sunihinapanna sabbevime ditthiparibbasana. |419.1309| Sanditthiya ve pana vivadata 2- samsuddhapanna kusala matima na tesam koci nihinapanno 3- ditthihi tesampi tatha samatta. |419.1310| Na vahametam tathivanti 4- brumi yamahu balo 5- mithu annamannam sakam sakam ditthimakamsu saccam tasma hi baloti param dahanti. |419.1311| Yamahu saccam tathivanti eke tamahu annepi 6- tuccham musati evampi viggayha vivadayanti 7- kasma na ekam samana vadanti. |419.1312| Ekam hi saccam na dutiyamatthi yasmim pajano vivade pajanam nana te saccani sayam thunanti @Footnote: 1 Ma. balomako. 2 Po. ceva na cevadata. Ma. ceva na vivadata. @3 Ma. Yu. parihinapanno. 4 Ma. Yu. tathiyanti. 5 Ma. Yu. bala. @6 Ma. Yu. anne ca. 7 Yu. vivadiyanti. Tasma na ekam samana vadanti. |419.1313| Kasma nu saccani vadanti nana. Pavadiyase kusala vadana saccani sutani bahuni nana udahu te takkamanussaranti. |419.1314| Na heva saccani bahuni nana annatra sannaya niccani loke takkanca ditthisu pakappayitva saccam musati dvayadhammamahu. |419.1315| Ditthe sute silabbate mute va ete ca nissaya vimanadassi vinicchaye thatva pahassamano balo paro akusaloti caha. |419.1316| Yeneva baloti param dahati tenatumanam kusaloti caha sayamattana so kusalo vadano annam vimaneti tadeva pava. |419.1317| Atisaraditthiya so samatto manena matto paripunnamani sayameva samam manasabhisitto Ditthihi sa tassa tatha samatta. |419.1318| Parassa ce hi vacasa nihino tumo saha hoti nihinapanno atha ce sayam vedagu hoti dhiro na koci balo samanesu atthi. |419.1319| Annam ito yabhivadanti dhammam aparaddha suddhimakevali te 1- evampi titthya puthuso vadanti sanditthiragena hi tyabhiratta 2-. |419.1320| Idheva suddhim iti vadayanti nannesu dhammesu visuddhimahu evampi titthya puthuso nivittha |419.1321| sakayane tattha dalham vadana. Sakayane vapi dalham vadano kamettha baloti param daheyya sayameva so medhagam avaheyya param vadam balamasuddhidhammam. |419.1322| Vinicchaye thatva sayam pamaya uddham so lokasmim vivadameti hitvana sabbani vinicchayani @Footnote: 1 Yu. suddhimakevali no. 2 Po. sanditthiragena titthyabhiratta. Yu. tebhiratta. Na medhagam kurute jantu loketi. Culaviyuhasuttam dvadasamam. ----------- Suttanipate catutthassa atthakavaggassa terasamam mahaviyuhasuttam [420] |420.1323| 13 Ye kecime ditthiparibbasana idameva saccanti vivadayanti sabbeva te nindamanvanayanti atho pasamsampi labhanti tattha. |420.1324| Appanhi etam na alam samaya duve vivadassa phalani brumi etampi disvana vivadayetha khemabhipassam avivadabhumim. |420.1325| Ya kacima sammatiyo puthujja sabba va eta na upeti vidva anupayo so upayam kimeyya ditthe sute khantimakubbamano. |420.1326| Siluttama sannamenahu suddhim vattam samadaya upatthitase idheva sikkhema athassa suddhim Bhavupanita kusala vadana. |420.1327| Sace cuto silavatato hoti pavedhati kamma viradhayitva pajappati 1- patthayati ca suddhim sattha va hino pavasam gharamha. |420.1328| Silabbatam vapi pahaya sabbam dhammanca savajjanavajjametam suddhi asuddhiti apatthayano virato care santimanuggahaya. |420.1329| Tamupanissaya jigucchitam va atha vapi dittham va sutam mutam va uddhamsara suddhimanutthunanti avitatanhase bhavabhavesu. |420.1330| Patthayamanassa hi jappitani pavedhitam vapi pakappitesu cutupapato idha yassa natthi sa kena vedheyya kuhinci jappe 2-. |420.1331| Yamahu dhammam paramanti eke tameva hinanti panahu anne sacco nu vado katamo imesam @Footnote: 1 Po. pajampati. 2 Po. kuhim pajappe. Sabbeva hime kusala vadana. |420.1332| Sakanhi dhammam paripunnamahu annassa dhammam pana hinamahu evampi viggayha vivadayanti sakam sakam sammatimahu 1- saccam. |420.1333| Parassa ce vambhayitena hino na koci dhammesu visesi assa puthuhi annassa vadanti dhammam nihinato samhi dalham vadana. |420.1334| Sadhammapuja ca pana tatheva yatha pasamsanti sakayanani sabbe pavada 2- tathiva bhaveyyum suddhihi nesam paccattameva. |420.1335| Na brahmanassa paraneyyamatthi dhammesu niccheyya samuggahitam tasma vivadani upativatto na hi setthato passati dhammamannam. |420.1336| Janami passami tatheva etam ditthiya eke paccenti suddhim addakkhi ce kinhi tumassa tena @Footnote: 1 Po. Yu. sammutimahu. 2 Po. sabbeva vada. Atisitva annena vadanti suddhim. |420.1337| Passam naro dakkhati 1- namarupam disvana vannassati tani ceva kamam bahum passatu appakam va na hi tena suddhim kusala vadanti. |420.1338| Nivissavadi na hi subbinayo pakappitam ditthi purekkharano yannissito tattha subhamvadano suddhimvado 2- tattha tathaddasa so. |420.1339| Na brahmano kappamupeti sankham na ditthisari napi nanabandhu natva ca so sammatiyo puthujja upekkhati uggahanantimanne. |420.1340| Visajja ganthani munidha loke vivadajatesu na vaggasari santo asantesu upekkhako so anuggaho uggahanantimanne. |420.1341| Pubbasave hitva nave akubbam na chandagu napi nivissavado sa vippamutto ditthigatehi dhiro @Footnote: 1 Yu. dakkhiti. 2 Po. suddhivado. Na limpati loke anattagarahi. |420.1342| Sa sabbadhammesu visenibhuto yam kinci dittham va 1- sutam mutam va sampannabharo muni vippamutto na kappiyo nuparato na patthiyoti bhagavati. Mahaviyuhasuttam terasamam ------------ suttanipate catutthassa atthakavaggassa cuddasamam tuvatakasuttam [421] |421.1343| 14 Pucchami tam adiccabandhum vivekam santipadanca mahesim katham disva nibbati bhikkhu anupadiyano lokasmim kinci. |421.1344| Mulam papancasankhaya (ti bhagava) manta asmiti sabbamuparuddhe ya kaci tanha ajjhattam tasam vinaya sada sato sikkhe. |421.1345| Yam kinci dhammam abhijanna 2- ajjhattam atha vapi bahiddha na tena thamam kubbetha 3- @Footnote: 1 Po. ca. 2 Po. dhammamabhijanna. 3 Po. kurubbetha. Na hi sa nibbuti satam vutta |421.1346| seyyo na tena manneyya niceyyo atha vapi sarikkho puttho anekarupehi natumanam vikappayam titthe. |421.1347| Ajjhattameva upasame na annato 1- bhikkhu santimeseyya ajjhattam upasantassa natthi atta kuto nirattam va 2-. |421.1348| Majjhe yatha samuddassa umi no jayati thito hoti evam thito anejassa ussadam bhikkhu na kareyya kuhinci. |421.1349| Akittayi vivatacakkhu sakkhidhammam parissayavinayam patipadanca vadehi bhaddante patimokkham atha vapi samadhim. |421.1350| Cakkhuhi neva lolassa gamakathaya avaraye sotam rase ca nanugijjheyya @Footnote: 1 Yu. nannato. 2 Po. va. Na ca mamayetha kinci lokasmim. |421.1351| Phassena yada phutthassa paridevam bhikkhu na kareyya kuhinci bhavanca nabhijappeyya bheravesu ca na sampavedheyya. |421.1352| Annanamatho pananam khadaniyanam athopi vatthanam laddha na sannidhim kayira na ca parittase tani alabhamano. |421.1353| Jhayi na padalolassa virame kukkucca nappamajjeyya atha va asanesu sayanesu appasaddesu bhikkhu vihareyya. |421.1354| Niddam bahulam na kareyya jagariyam bhajeyya atapi tandim mayam hassam khiddam methunam vippajahe savibhusam. |421.1355| Athabbanam supinam lakkhanam no vidahe athopi nakkhattam virutanca gabbhakaranam Tikiccham mamako na seveyya. |421.1356| Nindaya nappavedheyya na unnameyya pasamsito bhikkhu lobham saha macchariyena kodham pesuniyanca panudeyya. |421.1357| Kayavikkaye na tittheyya upavadam bhikkhu na kareyya kuhinci game ca nabhisajjeyya labhakamya janam na lapayeyya. |421.1358| Na ca katthita siya bhikkhu na ca vacam payuttam bhaseyya pagabbhiyam na sikkheyya katham vigahikam na katheyya. |421.1359| Mosavajje na niyyetha sampajano sathani na kayira atha jivitena pannaya silabbatena nannamatimanne. |421.1360| Sutva rusito bahum vacam samananam va puthuvacananam pharusena nappativajja Na hi santo patisenikaronti. |421.1361| Etanca dhammamannaya vicinam bhikkhu sada sato sikkhe santiti nibbutim natva sasane gotamassa nappamajjeyya. |421.1362| Abhibhu hi so anabhibhuto sakkhidhammam anitihamadassi tasma hi tassa bhagavato sasane appamatto sada namassamanusikkheti bhagavati. Tuvatakasuttam cuddasamam. ------------- Suttanipate catutthassa atthakavaggassa pannarasamam attadandasuttam [422] |422.1363| 15 Attadanda bhayam jatam janam passatha medhagam samvegam kittayissami yatha samvijitam maya. |422.1364| Phandamanam pajam disva macche appodake yatha annamannehi byaruddhe disva mam bhayamasivi. |422.1365| Samantamasaro loko disa sabba samerita iccham bhavanamattano naddasasim anositam |422.1366| Osane tveva byaruddhe disva me arati ahu athettha sallamaddakkhim duddasam hadayanissitam. |422.1367| Yena sallena otinno disa sabba vidhavati tameva sallam abbuyha na dhavati na sidati. |422.1368| Tattha sikkhanugiyanti ............... (yani loke gadhitani) na tesu pasuto siya nibbijja sabbaso kame sikkhe nibbanamattano. |422.1369| Sacco siya appagabbho amayo rittapesuno akkodhano lobhapapakam 1- veviccham vitare muni. |422.1370| Niddam tandim sahe thinam pamadena na samvase atimane na tittheyya nibbanamanaso naro. |422.1371| Mosavajjena niyyetha rupe sneham na kubbaye mananca parijaneyya sahasa virato care. |422.1372| Puranam nabhinandeyya nave khantimakubbaye hiyyamane na soceyya akasam na sito siya. |422.1373| Gedham brumi mahoghoti ajavam brumi jappanam arammanam pakappanam kamapanko duraccayo. |422.1374| Sacca avokkamma muni thale titthati brahmano sabbaso patinissajja sa ve santoti vuccati. |422.1375| Sa ve vidva 2- sa vedagu natva dhammam anissito @Footnote: 1 Yu. lobhapapam. 2 Po. viddha. Samma so loke iriyano na pihetidha kassaci. |422.1376| Yodha kame accuttari 1- sangam loke duraccayam na so socati najjheti chinnasoto abandhano. |422.1377| Yam pubbe tam visosehi paccha te mahu kincanam majjhe ce no gahessasi upasanto carissasi. |422.1378| Sabbaso namarupasmim yassa natthi mamayitam asata ca na socati sa ve loke na jiyyati. |422.1379| Yassa natthi idam meti paresam capi 2- kincanam mamattam so asamvindam natthi meti na socati. |422.1380| Anutthuri 3- ananugiddho anejo sabbadhi samo tamanisamsam pabrumi pucchito avikappinam. |422.1381| Anejassa vijanato natthi kaci nisankhati 4- virato so viyarambha khemam passati sabbadhi. |422.1382| Na samesu na omesu na ussesu vadate muni santo so vitamaccharo nadeti na nirassatiti bhagavati. Attadandasuttam pannarasamam. ---------- @Footnote: 1 Po. accattari. Yu. accatari . 2 Yu. vapi . 3 Po. anutthari. Yu. @anitthuri . 4 Po. kacini sankhiti. Suttanipate catutthassa atthakavaggassa solasamam sariputtasuttam [423] |423.1383| 16 Name dittho ito pubbe (iccayasma sariputto) na suto uda kassaci evam vagguvado sattha tusita ganimagato. |423.1384| Sadevakassa lokassa yatha dissati cakkhuma sabbantamam vinodetva ekova ratimajjhaga. |423.1385| Tam buddham asitam tadim akuham ganimagatam bahunnamidha baddhanam atthi panhena agamam |423.1386| bhikkhuno vijigucchato bhajato rittamasanam rukkhamulam susanam va pabbatanam guhasu va |423.1387| uccavacesu sayanesu givanto tattha bherava yehi bhikkhu na vedheyya nigghose sayanasane. |423.1388| Kati parissaya loke gacchato agatam disam ye bhikkhu abhisambhave pantamhi sayanasane. |423.1389| Kyassa byapathayo assu kyassassu idha gocara kani silabbatanassa 1- pahitattassa bhikkhuno |423.1390| kam so sikkham samadaya ekodi nipako sato kammaro rajatasseva niddhame malamattano. @Footnote: 1 Po. Yu. silabbanassu. |423.1391| Vijigucchamanassa yadidam phasu (sariputtati bhagava) rittasanam sayanam sevato ce sambodhikamassa yathanudhammam tante pavakkhami yatha pajanam. |423.1392| Pancanna 1- dhiro bhayanam na bhaye bhikkhu sato sa pariyantacari damsadhipatanam sirimsapanam manussaphassanam catuppadanam |423.1393| paradhammikanampi na santaseyya disvapi tesam bahubheravani athaparani abhisambhaveyya parissayani kusalanuesi. |423.1394| Atankaphassena khudaya phuttho sitam accunham adhivasayeyya so tehi phuttho bahudha anoko viriyam parakkamma dalham kareyya. |423.1395| Theyyam na kareyya na musa bhaneyya mettaya phasse tasathavarani yadavilattam manaso vijanna kanhassa pakkhoti vinodayeyya. @Footnote: 1 Po. Yu. pancannam. |423.1396| Kodhatimanassa vasam na gacche mulampi tesam palikhanna titthe athappiyam va pana appiyam va addha bhavanto abhisambhaveyya. |423.1397| Pannam purakkhatva 1- kalyanapiti vikkhambhaye tani parissayani aratim sahetha sayanamhi pante caturo sahetha paridevadhamme |423.1398| kimsu asissami kuvam va assissam dukkham vata settha 2- kuvajjasessam ete vitakke paridevaneyye vinayetha sekkho aniketasari. |423.1399| Annanca laddha vasananca kale mattam so janna idha tosanattham so tesu gutto yatacari game rusitopi vacam pharusam na vajja. |423.1400| Okkhittacakkhu na ca padalolo jhananuyutto bahujagarassa upekkhamarabbha samahitatto takkasayam kukkucciyupachinde. @Footnote: 1 Po. purakkhitva. 2 Po. dukkham vasayetha. |423.1401| Cudito vacibhi satimabhinande sabrahmacarisu khilam pabhinde vacam pamunce kusalam nativelam janavadadhammaya na cetayeyya. |423.1402| Athaparam panca rajani loke yesam satima vinayaya sikkhe rupesu saddesu atho rasesu gandhesu phassesu sahetha ragam. |423.1403| Etesu dhammesu vineyya chandam bhikkhu satima suvimuttacitto kalena so sammadhammam parivimamsamano ekodibhuto vihane tamam soti bhagavati. Sariputtasuttam solasamam. Atthakavaggo catuttho. Tassuddanam kamaguhanca duttha ca suddhanca paramam jara metteyyo ca pasuro ca magandi purabhedanam kalaham dve ca byuhani punareva tuvattakam attadandavaram suttam tena sariputtena 1- solasa iti etani suttani sabbanatthakavaggikati. @Footnote: 1 Yu. therapanhena solasa.The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 25 page 484-523. http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=25&item=408&items=16&modeTY=2 Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=25&item=408&items=16&modeTY=2&mode=bracket Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=25&item=408&items=16&modeTY=2 Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=25&item=408&items=16&modeTY=2 Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=408 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=7768 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=7768 Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25
|
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]