Navamo magandiyasuttaniddeso
[321] Disvana tanham aratinca 1- ragam
nahosi chando api methunasmim
kimevidam muttakarisapunnam
padapi nam samphusitum na icche.
[322] Disvana tanham aratinca ragam nahosi chando api
methunasminti tanhanca aratinca raganca maradhitaro disva
passitva methunadhamme chando va rago va pemam va nahositi
disvana tanham aratinca ragam nahosi chando api methunasmim.
[323] Kimevidam muttakarisapunnam padapi nam samphusitum na iccheti
kimevidam sariram muttapunnam karisapunnam semhapunnam rudhirapunnam 2-
atthisanghatam nharusambandham rudhiramamsavalepanam cammavinaddham 3-
chaviya paticchannam chiddavachiddam uggharim 4- paggharim kimisanghanisevitam
nanakalimalaparipuram padena akkamitum na iccheyyam kuto pana samvaso
va samagamo vati kimevidam muttakarisapunnam padapi nam samphusitum
na icche. [5]- Tenaha bhagava
disvana tanham aratinca ragam
nahosi chando api methunasmim
@Footnote: 1 Ma. raganca. 2 Ma. ruhirapununam. 3 cammavanaddhantipi patho.
@4 Ma. uggharantam paggharantam. 5 Po. Ma. Yu. anacchariyancetam manusso dibbe
@kame patthayanto manusake kame na iccheyya manusake va kame patthayanto
@dibbe kame na iccheyya yam tvam ubhopi na icchasi na sadiyasi na patthesi na pihesi
@nabhijappasi kim te dassanam katamaya tvam ditthiya samannagatoti pucchatiti.
Kimevidam muttakarisapunnam
padapi nam samphusitum na iccheti.
[324] Etadisance ratanam na icchasi
narim narindehi bahuhi patthitam
ditthigatam silavatanujivitam 1-
bhavupapattinca vadesi kidisam.
[325] Idam vadamiti na tassa hoti (magandiyati bhagava)
dhammesu niccheyya samuggahitam
passanca ditthisu anuggahaya
ajjhattasantim pacinam adassam.
[326] Idam vadamiti na tassa hotiti idam vadamiti idam vadami
etam vadami ettakam vadami ettavata vadami idam ditthigatam vadami
sassato lokoti va .pe. neva hoti na na hoti tathagato
parammaranati vati . na tassa hotiti na mayham hotiti 2- idam
vadamiti na tassa hoti . magandiyati bhagava tam brahmanam
namena alapati . bhagavati garavadhivacanam .pe. sacchika
pannatti yadidam bhagavati magandiyati bhagava.
[327] Dhammesu niccheyya samuggahitanti dhammesuti dvasatthiya
ditthigatesu . niccheyyati nicchinitva vinicchinitva vicinitva
pavicinitva tulayitva tirayitva vibhavayitva vibhutam katva odhiggaho
@Footnote: 1 Po. Ma. silavatam. 2 Po. Ma. na mayham hoti ettavata vadamiti na tassa hotiti ...
Vilaggaho varaggaho kotthasaggaho uccayaggaho samuccayaggaho
idam saccam taccham tatham bhutam yathavam aviparitanti gahitam paramattham abhinivittham
ajjhositam adhimuttam natthi [1]- na samvijjati nupalabbhati pahinam samucchinnam
vupasantam patippassaddham abhabbuppattikam nanaggina daddhanti dhammesu
niccheyya samuggahitam.
[328] Passanca ditthisu anuggahayati ditthisu adinavam passanto
ditthiyo na ganhami na paramasami na abhinivisami athava na ganhitabba
na paramasitabba na abhinivisitabbati evampi passanca ditthisu
anuggahaya . athava sassato loko idameva saccam moghamannanti
ditthagatametam ditthigahanam ditthikantaro ditthivisukayikam ditthivipphanditam
ditthisannojanam sadukkham savighatam saupayasam saparilaham na nibbidaya
na viragaya na nirodhaya na upasamaya na abhinnaya na sambodhaya na
nibbanaya samvattatiti ditthisu adinavam passanto ditthiyo na ganhami
na paramasami na abhinivisami athava na ganhitabba na paramasitabba
na abhinivisitabbati evampi passanca ditthisu anuggahaya.
{328.1} [2]- Asassato loko antava loko anantava
loko tam jivam tam sariram annam jivam annam sariram hoti tathagato
parammarana na hoti tathagato parammarana hoti ca na ca
hoti tathagato parammarana neva hoti na na hoti tathagato
parammarana idameva saccam moghamannanti ditthigatametam ditthigahanam
@Footnote: 1 Ma. na santi . 2 Po. Ma. athava.
Ditthikantaro ditthivisukayikam ditthivipphanditam ditthisannojanam sadukkham
savighatam saupayasam saparilaham na nibbidaya na viragaya na nirodhaya
na upasamaya na abhinnaya na sambodhaya na nibbanaya samvattatiti
ditthisu adinavam passanto ditthiyo na ganhami na paramasami
na abhinivisami athava na ganhitabba na paramasitabba na
abhinivisitabbati evampi passanca ditthisu anuggahaya . athava
ima ditthiyo evamgahita evamparamattha evamgatika bhavanti 1- evam
abhisamparayati ditthisu adinavam passanto ditthiyo na ganhami na
paramasami na abhinivisami athava na ganhitabba na paramasitabba
na abhinivisitabbati evampi passanca ditthisu anuggahaya.
{328.2} Athava ima ditthiyo nirayasamvattanika tiracchanayoni-
samvattanika pittivisayasamvattanikati ditthisu adinavam passanto ditthiyo
na ganhami na paramasami nabhinivisami athava na ganhitabba na
paramasitabba nabhinivisitabbati evampi passanca ditthisu anuggahaya .
Athava ima ditthiyo anicca sankhata paticcasamuppanna khayadhamma
vayadhamma viragadhamma nirodhadhammati ditthisu adinavam passanto ditthiyo
na ganhami na paramasami nabhinivisami athava na ganhitabba na
paramasitabba nabhinivisitabbati evampi passanca ditthisu anuggahaya.
[329] Ajjhattasantim pacinam adassanti [2]- ajjhattam ragassa
santim dosassa santim mohassa santim kodhassa upanahassa
@Footnote: 1 Ma. bhavissanti. 2 Ma. ajjhattasantim. Yu. ajjhattam santim.
Makkhassa palasassa issaya macchariyassa mayaya satheyyassa
thambhassa sarambhassa manassa atimanassa madassa pamadassa
sabbakilesanam sabbaduccaritanam sabbadarathanam sabbaparilahanam
sabbasantapanam sabbakusalabhisankharanam santim [1]- vupasantim nibbutim
patippassaddhim [2]- . pacinanti pacinanto vicinanto pavicinanto tulayanto
tirayanto vibhavayanto vibhutam karonto sabbe sankhara aniccati
pacinanto vicinanto pavicinanto tulayanto tirayanto vibhavayanto vibhutam
karonto sabbe sankhara dukkhati sabbe dhamma anattati .pe.
Yankinci samudayadhammam sabbantam nirodhadhammanti pacinanto vicinanto
pavicinanto tulayanto tirayanto vibhavayanto vibhutam karonto .
Adassanti adassam adakkhim passim 3- pativijjhinti ajjhattasantim pacinam
adassam. Tenaha bhagava
idam vadamiti na tassa hoti (magandiyati bhagava)
dhammesu niccheyya samuggahitam
passanca ditthisu anuggahaya
ajjhattasantim pacinam adassanti.
[330] Vinicchaya yani pakappitani (iti magandiyo)
te ve muni brusi anuggahaya
ajjhattasantiti yametamattham
katham nu dhirehi paveditantam.
@Footnote: 1 Po. Ma. upasantim. 2 Po. Ma. santim. 3 Ma. apassim.
[331] Vinicchaya yani pakappitaniti vinicchayani vuccanti
dvasatthi ditthigatani [1]- . pakappitaniti kappita abhisankhata
santhapitatipi pakappita . athava anicca sankhata paticcasamuppanna
khayadhamma vayadhamma viragadhamma nirodhadhamma viparinamadhammatipi
pakappitati vinicchaya yani pakappitani . iti magandiyoti ititi
padasandhi .pe. padanupubbatametam ititi . magandiyoti tassa
brahmanassa namam sankha samanna [2]- voharoti iti magandiyo.
[332] Te ve muni brusi anuggahaya ajjhattasantiti yametamatthanti
te veti dvasatthi ditthigatani . muniti monam vuccati nanam .pe.
Sangajalamaticca so muniti . anuggahayati ditthisu adinavam passanto
ditthiyo na ganhami na paramasami nabhinivisamiti pagganhasi 3-
ajjhattasantiti ca bhanasi . yametamatthanti yam paramatthanti te ve muni
brusi anuggahaya ajjhattasantiti yametamattham.
[333] Katham nu dhirehi paveditantanti kathannuti samsayapuccha
vimatipuccha dvelhakapuccha anekamsapuccha evam nu kho na nu
kho kinnu kho katham nu khoti katham nu . dhirehiti [4]- panditehi
pannavantehi buddhimantehi nanihi vibhavihi medhavihi .
Paveditanti veditam paveditam acikkhitam desitam pannapitam patthapitam
vivaritam vibhajitam uttanikatam pakasitanti katham nu dhirehi
paveditantam. Tenaha bhagava
@Footnote: 1 Ma. Yu. ditthivinicchaya. 2 Ma. pannatti. 3 Ma. ca bhanasi. 4 Ma. dhirehi.
Vinicchaya yani pakappitani (iti magandiyo)
te ve muni brusi anuggahaya
ajjhattasantiti yametamattham
katham nu dhirehi paveditantanti.
[334] Na ditthiya na sutiya na nanena (magandiyati bhagava)
silabbatenapi na suddhimaha
aditthiya assutiya anana
asilata abbata nopi tena
ete ca nissajja anuggahaya
santo anissaya bhavam na jappe.
[335] Na ditthiya na sutiya na nanenati ditthenapi suddhim
visuddhim parisuddhim muttim vimuttim parimuttim naha na kathesi na bhanasi
na dipayasi na voharasi . sutenapi suddhim visuddhim parisuddhim muttim
vimuttim parimuttim naha na kathesi na bhanasi na dipayasi na voharasi .
Ditthasutenapi suddhim visuddhim parisuddhim muttim vimuttim parimuttim naha
na kathesi na bhanasi na dipayasi na voharasi . nanenapi suddhim visuddhim
parisuddhim muttim vimuttim parimuttim naha na kathesi na bhanasi na dipayasi
na voharasiti na ditthiya na sutiya na nanena . Magandiyati bhagava
tam brahmanam namena alapati . bhagavati garavadhivacanam .pe.
Sacchika pannatti yadidam bhagavati magandiyati bhagava.
[336] Silabbatenapi na suddhimahati silenapi suddhim visuddhim
parisuddhim muttim vimuttim parimuttim naha na kathesi na bhanasi na dipayasi
na voharasi . vattenapi suddhim visuddhim parisuddhim muttim vimuttim parimuttim
naha na kathesi na bhanasi na dipayasi na voharasi . Silabbatenapi suddhim
visuddhim parisuddhim muttim vimuttim parimuttim naha na kathesi na bhanasi na
dipayasi na voharasiti silabbatenapi na suddhimaha.
[337] Aditthiya assutiya anana asilata abbata nopi
tenati ditthipi icchitabba dasavatthuka sammaditthi atthi dinnam
atthi yittham atthi hutam atthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako
atthi ayam loko atthi paro loko atthi mata atthi pita atthi
satta opapatika atthi loke samanabrahmana sammaggata
sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna
sacchikatva pavedentiti . savanampi icchitabbam parato ghoso suttam
geyyam veyyakaranam gatha udanam itivuttakam jatakam abbhutadhammam vedallam.
Nanampi icchitabbam kammassakatananam saccanulomikananam abhinnananam
samapattinanam . silampi icchitabbam patimokkhasamvaro . vattampi
icchitabbam attha dhutangani arannikangam pindapatikangam pamsukulikangam
tecivarikangam sapadanacarikangam khalupacchabhattikangam nesajjikangam
yathasanthatikangam . aditthiya assutiya anana asilata abbata
Nopi tenati napi sammaditthimattena napi savanamattena napi
nanamattena napi silamattena napi vattamattena ajjhattasantippatto
hoti napi vina etehi dhammehi ajjhattasantim papunati apica
sambhara ime dhamma honti ajjhattasantim papunitum adhigantum phusitum
sacchikatunti aditthiya assutiya anana asilata abbata
nopi tena.
[338] Ete ca nissajja anuggahayati etehi 1- kanhapakkhikanam
dhammanam samugghatato pahanam icchitabbam . tedhatukesu kusalesu
dhammesu atammayata icchitabba . yato kanhapakkhika dhamma
samugghatappahanena pahina honti ucchinnamula talavatthukata
anabhavangata ayatim anuppadadhamma tedhatukesu ca kusalesu dhammesu
atammayata hoti ettavatapi na ganhati na paramasati nabhinivisati
athava na ganhitabba na paramasitabba nabhinivisitabbati
evampi ete ca nissajja anuggahaya . yato tanha ca ditthi ca
mano ca pahina honti ucchinnamula talavatthukata anabhavangata
ayatim anuppadadhamma ettavatapi na ganhati na paramasati
nabhinivisatiti evampi ete ca nissajja anuggahaya . yato
punnabhisankharo ca apunnabhisankharo ca anenjabhisankharo ca
pahina honti ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim
anuppadadhamma ettavatapi na ganhati na paramasati nabhinivisatiti
@Footnote: 1 Ma. eteti.
Evampi ete ca nissajja anuggahaya.
[339] Santo anissaya bhavam na jappeti santoti ragassa
santatta 1- santo dosassa santatta 1- santo mohassa
santatta 1- santo kodhassa upanahassa makkhassa palasassa
issaya macchariyassa mayaya satheyyassa thambhassa sarambhassa
manassa atimanassa madassa pamadassa sabbakilesanam
sabbaduccaritanam sabbadarathanam sabbaparilahanam sabbasantapanam
sabbakusalabhisankharanam santatta samitatta vupasamitatta vijjhatatta
nibbutatta vigatatta patippassaddhatta santo [2]- vupasanto
nibbuto patippassaddhoti santo . anissayati dve nissaya
tanhanissayo ca ditthinissayo ca .pe. ayam tanhanissayo .pe.
Ayam ditthinissayo.
{339.1} Tanhanissayam pahaya ditthinissayam patinissajjitva
cakkhum anissaya sotam anissaya ghanam anissaya jivham anissaya kayam
anissaya manam anissaya rupe sadde gandhe rase photthabbe kulam ganam
avasam labham yasam pasamsam sukham civaram pindapatam senasanam gilanapaccaya-
bhesajjaparikkharam kamadhatum rupadhatum arupadhatum kamabhavam rupabhavam arupabhavam
sannabhavam asannabhavam nevasannanasannabhavam ekavokarabhavam
catuvokarabhavam pancavokarabhavam atitam anagatam paccuppannam ditthasutamuta-
vinnatabbe dhamme anissaya agganhitva aparamasitva anabhinivisitvati
@Footnote: 1 Ma. samitatta . 2 Po. Ma. upasanto.
Santo anissaya . bhavam na jappeti kamabhavam na jappeyya rupabhavam
na jappeyya arupabhavam na jappeyya na pajappeyya na abhijappeyyati
santo anissaya bhavam na jappe. Tenaha bhagava
na ditthiya na sutiya na nanena (magandiyati bhagava)
silabbatenapi na suddhimaha
aditthiya assutiya anana
asilata abbata nopi tena
ete ca nissaya anuggahaya
santo anissaya bhavam na jappeti.
[340] No ce kira ditthiya na sutiya na nanena (iti magandiyo)
silabbatenapi na suddhimaha
aditthiya assutiya anana
asilata abbata nopi tena
mannamaham momuhameva dhammam
ditthiya eke paccenti suddhim.
[341] No ce kira ditthiya na sutiya na nanenati
ditthiyapi suddhim visuddhim parisuddhim muttim vimuttim parimuttim naha
na kathesi na bhanasi na dipayasi na voharasi . sutenapi suddhim
visuddhim parisuddhim muttim vimuttim parimuttim naha na kathesi na
bhanasi na dipayasi na voharasi . ditthasutenapi suddhim visuddhim
Parisuddhim muttim vimuttim parimuttim naha na kathesi na bhanasi na
dipayasi na voharasi . nanenapi suddhim visuddhim parisuddhim muttim
vimuttim parimuttim naha na kathesi na bhanasi na dipayasi na voharasiti
no ce kira ditthiya na sutiya na nanena . iti magandiyoti
ititi padasandhi .pe. padanupubbatametam ititi . magandiyoti
tassa brahmanassa namanti iti magandiyo.
[342] Silabbatenapi na suddhimahati silenapi suddhim visuddhim
parisuddhim vattenapi suddhim visuddhim parisuddhim silabbatenapi suddhim
visuddhim parisuddhim muttim vimuttim parimuttim naha na kathesi na bhanasi
na dipayasi na voharasiti silabbatenapi na suddhimaha.
[343] Aditthiya assutiya anana asilata abbata nopi
tenati ditthipi icchitabbati evam bhanasi savanampi icchitabbanti
evam bhanasi nanampi icchitabbanti evam bhanasi silampi
icchitabbanti evam bhanasi vattampi icchitabbanti evam bhanasi
na sakkosi ekamsena anujanitum na 1- sakkosi ekamsena patikkhipitunti
aditthiya assutiya anana asilata abbata nopi tena.
[344] Mannamaham momuhameva dhammanti momuhadhammo ayam
tuyham baladhammo mulhadhammo ananadhammo amaravikkhepadhammoti
evam mannami evam janami evam ajanami [2]- evam pativijjhamiti
mannamaham momuhameva dhammam.
@Footnote: 1 Ma. napi.. 2 Ma. evam vijanami evam pativijanami.
[345] Ditthiya eke paccenti suddhinti ditthiya eke
samanabrahmana suddhim visuddhim parisuddhim muttim vimuttim parimuttim
paccenti . sassato loko idameva saccam moghamannanti ditthiya
eke samanabrahmana suddhim visuddhim parisuddhim muttim vimuttim
parimuttim paccenti . asassato loko .pe. neva hoti na na hoti
tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti ditthiya eke
samanabrahmana suddhim visuddhim parisuddhim muttim vimuttim parimuttim
paccentiti ditthiya eke paccenti suddhim. Tenaha so brahmano
no ce kira ditthiya na sutiya na nanena (iti magandiyo)
silabbatenapi na suddhimaha
aditthiya assutiya anana
asilata abbata nopi tena
mannamaham momuhameva dhammam
ditthiya eke paccenti suddhinti.
[346] Ditthisu 1- nissaya anupucchamano (magandiyati bhagava)
samuggahitesu pamohamaga
ito ca naddakkhi anumpi sannam
tasma tuvam momuhato dahasi.
[347] Ditthisu nissaya anupucchamanoti magandiyo brahmano
ditthim nissaya ditthim pucchati lagganam nissaya lagganam pucchati
@Footnote: 1 Ma. ditthinca.
Bandhanam nissaya bandhanam pucchati palibodham nissaya palibodham
pucchati . anupucchamanoti punappunam pucchatiti ditthisu nissaya
anupucchamano . magandiyati bhagava tam brahmanam namena
alapati . bhagavati garavadhivacanam .pe. sacchika pannatti
yadidam bhagavati magandiyati bhagava.
[348] Samuggahitesu pamohamagati ya ditthi taya gahita
paramattha abhinivittha ajjhosita adhimutta tayeva tvam ditthiya
mulhosi pamulho sammulho moham agatosi pamoham agatosi
sammoham agatosi andhakaram pakkhantositi samuggahitesu pamohamaga.
[349] Ito ca naddakkhi anumpi sannanti ito ajjhattasantito
va patipattito 1- va dhammadesanato va yuttasannam va 2-
pattasannam va lakkhanasannam va karanasannam va thanasannam
va na patilabhasi 3- kuto nananti evampi ito ca naddakkhi
anumpi sannam . athava aniccam va aniccasannanulomam va
dukkham va dukkhasannanulomam va anattam va anattasannanulomam
va sannuppadamattam va sannanimittam va na patilabhasi 4- kuto
nananti evampi ito ca naddakkhi anumpi sannam.
[350] Tasma tuvam momuhato dahasiti tasmati tasma tamkarana
tamhetu tappaccaya tamnidana momuhadhammato baladhammato
@Footnote: 1 Ma. patipadato. 2 Ma. yuttasannam ... thanasannanti imesu pathesu vasaddo
@natthi. 3-4 Ma. patilabhati.
Mulhadhammato ananadhammato amaravikkhepadhammato dahasi passasi
dakkhasi olokesi nijjhayasi upaparikkhasiti tasma tuvam momuhato
dahasi. Tenaha bhagava
ditthisu nissaya anupucchamano (magandiyati bhagava)
samuggahitesu pamohamaga
ito ca naddakkhi anumpi sannam
tasma tuvam momuhato dahasiti.
[351] Samo visesi uda va nihino
yo mannati so vivadetha tena
tisu vidhasu avikampamano
samo visesiti na tassa hoti.
[352] Samo visesi uda va nihino yo mannati so vivadetha
tenati sadisohamasmiti va seyyohamasmiti va hinohamasmiti 1- va
yo mannati so tena manena taya ditthiya tena va puggalena
kalaham kareyya bhandanam kareyya viggaham kareyya vivadam kareyya medhagam
kareyya na tvam imam dhammavinayam ajanasi aham imam dhammavinayam ajanami
kim tvam imam dhammavinayam ajanissasi micchapatipanno tvamasi ahamasmi
sammapatipanno sahitamme asahitante pure vacaniyam paccha avaca paccha
vacaniyam pure avaca adhicinnante viparavattam aropito te vado
@Footnote: 1 Po. Yu. nihino ...
Niggahitosi 1- cara vadappamokkhaya nibbedhehi va sace pahositi
samo visesi uda va nihino yo mannati so vivadetha tena.
[353] Tisu vidhasu avikampamano samo visesiti na tassa
hotiti yasseta tisso vidha pahina samucchinna vupasanta
patippassaddha abhabbuppattika nanaggina daddha so tisu
vidhasu na kampati na vikampati avikampamanassa puggalassa
sadisohamasmiti va seyyohamasmiti va hinohamasmiti va . na tassa
hotiti na mayham hotiti 2- tisu vidhasu avikampamano samo visesiti na
tassa hoti. Tenaha bhagava
samo visesi uda va nihino
yo mannati so vivadetha tena
tisu vidhasu avikampamano
samo visesiti na tassa hotiti.
[354] Saccanti so brahmano kim vadeyya
musati va so vivadetha kena
yasmim samam visamam vapi natthi
sa kena vadam patisannujeyya.
[355] Saccanti so brahmano kim vadeyyati brahmanoti
sattannam dhammanam bahitatta brahmano .pe. anissito tadi
pavuccate sa brahmati saccanti so brahmano . kim vadeyyati
@Footnote: 1 Ma. Yu. niggahito tvamasi . 2. Ma. itisaddo natthi.
Sassato loko idameva saccam moghamannanti brahmano kim
vadeyya kim katheyya kim bhaneyya kim dipayeyya kim vohareyya .
Asassato loko .pe. neva hoti na na hoti tathagato
parammarana idameva saccam moghamannanti brahmano kim vadeyya
kim katheyya kim bhaneyya kim dipayeyya kim vohareyyati saccanti
so brahmano kim vadeyya.
[356] Musati va so vivadetha kenati brahmano mayhamva
saccam tuyham musati kena manena kaya ditthiya kena va puggalena
kalaham kareyya bhandanam kareyya viggaham kareyya vivadam kareyya
medhagam kareyya na tvam imam dhammavinayam ajanasi .pe. nibbedhehi
va sace pahositi musati va so vivadetha kena.
[357] Yasmim samam visamam vapi natthiti yasmim 1- arahante khinasave
sadisohamasmiti mano natthi seyyohamasmiti atimano natthi
hinohamasmiti omano natthi [2]- na samvijjati nupalabbhati pahinam
samucchinnam vupasantam patippassaddham abhabbuppattikam nanaggina
daddhanti yasmim samam visamam vapi natthi.
[358] Sa kena vadam patisannujeyyati so kena manena kaya
ditthiya kena va puggalena vadam patisannujjeyya 3- patipphareyya
kalaham kareyya bhandanam kareyya viggaham kareyya vivadam kareyya medhagam
kareyya na tvam imam dhammavinayam ajanasi .pe. nibbedhehi va
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. yasminti yasmim puggale ... 2 Po. Ma. na santi. 3. Ma.
@patinnojeyya.
Sace pahositi sa kena vadam patisannujeyya. Tenaha bhagava
saccanti so brahmano kim vadeyya
musati va so vivadetha kena
yasmim samam visamam vapi natthi
sa kena vadam patisannujeyyati.
[359] Okampahaya aniketasari
kame akubbam muni santhavani
kamehi ritto apurekkharano
katham na viggayha janena kayira.
[360] Atha kho halindakani gahapati yenayasma mahakaccano
tenupasankami upasankamitva ayasmantam mahakaccanam abhivadetva
ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho halindakani gahapati
ayasmantam mahakaccanam etadavoca vuttamidam bhante kaccana
bhagavata atthakavaggike magandiyapanhe
okampahaya aniketasari
kame akubbam muni santhavani
kamehi ritto apurekkharano
katham na viggayha janena kayirati.
Imassa nu kho bhante kaccana bhagavata sankhittena bhasitassa katham
attho vittharena datthabboti . rupadhatu kho gahapati vinnanassa
Oko rupadhaturagavinibandhanca pana vinnanam okasariti vuccati
vedanadhatu kho gahapati sannadhatu kho gahapati sankharadhatu
kho gahapati vinnanassa oko sankharadhaturagavinibandhanca pana
vinnanam okasariti vuccati evam kho gahapati okasari hoti.
{360.1} Kathanca gahapati anokasari hoti . rupadhatuya kho
gahapati yo chando yo rago ya nandi ya tanha ye upayupadana
cetaso adhitthanabhinivesanusaya te tathagatassa pahina ucchinnamula
talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma tasma tathagato
anokasariti vuccati . vedanadhatuya kho gahapati sannadhatuya
kho gahapati sankharadhatuya kho gahapati vinnanadhatuya kho gahapati
yo chando yo rago ya nandi ya tanha ye upayupadana cetaso
adhitthanabhinivesanusaya te tathagatassa pahina ucchinnamula
talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma tasma
tathagato anokasariti vuccati evam kho gahapati anokasari hoti.
{360.2} Kathanca gahapati niketasari hoti . rupanimitta-
niketasaravinibandham kho gahapati niketasariti vuccati . saddanimitta
gandhanimitta rasanimitta photthabbanimitta dhammanimittaniketasaravinibandham
kho gahapati niketasariti vuccati evam kho gahapati niketasari hoti.
{360.3} Kathanca gahapati aniketasari hoti . rupanimitta-
niketasaravinibandha kho gahapati tathagatassa pahina ucchinnamula
Talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma tasma
tathagato aniketasariti vuccati . saddanimittagandhanimittarasanimitta-
photthabbanimittadhammanimittaniketasaravinibandha kho gahapati
tathagatassa pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavangata
ayatim anuppadadhamma tasma tathagato aniketasariti vuccati
evam kho gahapati aniketasari hoti.
{360.4} Kathanca gahapati kame santhavajato hoti. Idha gahapati
ekacco [1]- gihihi samsattho viharati sahanandi sahasoki sukhitesu sukhito
dukkhitesu dukkhito uppannesu kiccakaraniyesu attana voyogam apajjati
evam kho gahapati kame santhavajato hoti.
{360.5} Kathanca gahapati kame na santhavajato hoti . Idha
gahapati [2]- bhikkhu gihihi asamsattho viharati na sahanandi na sahasoki
na sukhitesu sukhito na dukkhitesu dukkhito uppannesu kiccakaraniyesu
na attana voyogam apajjati evam kho gahapati kame na
santhavajato hoti.
{360.6} Kathanca gahapati kamehi aritto hoti . Idha gahapati
ekacco kamesu avitarago 3- hoti avitacchando avitapemo
avitapipaso avitaparilaho avitatanho evam kho gahapati kamehi
aritto hoti.
{360.7} Kathanca gahapati kamehi ritto hoti . idha
gahapati bhikkhu kamesu vitarago hoti vitacchando vitapemo
vitapipaso vitaparilaho vitatanho evam kho gahapati kamehi
ritto hoti . kathanca gahapati purekkharano hoti .
@Footnote: 1 Ma. bhikkhu. 2 Ma. ekacco. 3 Ma. avigata ... tanho ... vigata ... tanho.
Idha gahapati ekaccassa [1]- evam hoti evamrupo siyam anagatamaddhananti
tattha nandim samanvagameti 2- evamvedano siyam evamsanno siyam
evamsankharo siyam evamvinnano siyam anagatamaddhananti tattha
nandim samanvagameti evam kho gahapati purekkharano hoti.
{360.8} Kathanca gahapati apurekkharano hoti . idha gahapati
ekaccassa bhikkhuno na evam hoti evamrupo siyam anagatamaddhananti
tattha nandim na samanvagameti evamvedano siyam evamsanno siyam
evamsankharo siyam evamvinnano siyam anagatamaddhananti tattha
nandim na samanvagameti evam kho gahapati apurekkharano hoti.
{360.9} Kathanca gahapati katham viggayha janena katta hoti.
Idha gahapati ekacco evarupim katham katta hoti na tvam imam dhammavinayam
ajanasi .pe. nibbedhehi va sace pahositi evam kho gahapati katham
viggayha janena katta hoti.
{360.10} Kathanca gahapati katham na viggayha janena katta hoti.
Idha gahapati [3]- bhikkhu na evarupim katham katta hoti na tvam imam dhammavinayam
ajanasi .pe. nibbedhehi va sace pahositi evam kho gahapati katham 4-
na viggayha janena katta hoti . iti kho gahapati yantam vuttam bhagavata
atthakavaggike magandiyapanhe
okampahaya aniketasari
kame akubbam muni santhavani
@Footnote: 1 Ma. bhikkhuno. 2 Po. Ma. samannaneti aparampi idisameva. 3 Ma. Yu.
@ekacco. 4 Ma. ayam patho natthi.
Kamehi ritto apurekkharano
katham na viggayha janena kayirati
imassa kho gahapati bhagavata sankhittena bhasitassa evam vittharena
attho datthabbo 1-. Tenaha bhagava
okampahaya aniketasari
kame akubbam muni santhavani
kamehi ritto apurekkharano
katham na viggayha janena kayirati.
[361] Yehi vivitto vicareyya loke
na tani uggayha vadeyya nago
elambujam kantakavarijam yatha
jalena pankena ca nupalittam
evam muni santivado 2- agiddho
kame ca loke ca anupalitto.
[362] Yehi vivitto vicareyya loketi yehiti [3]- ditthigatehi.
Vivittoti kayaduccaritena vitto vivitto pavivitto vaciduccaritena
manoduccaritena ragena .pe. sabbakusalabhisankharehi vitto
vivitto pavivitto . vicareyyati careyya vihareyya iriyeyya vatteyya
paleyya yapeyya yapeyya . loketi manussaloketi yehi vivitto
vicareyya loke.
@Footnote: 1 Ma. datthabboti. 2 Po. Ma. santivado. sabbattha idisameva. 3 Ma. Yu.
@yehi.
[363] Na tani uggayha vadeyya nagoti nagoti agum
na karotiti nago. Na gacchatiti nago. Nagacchatiti nago.
{363.1} Katham agum na karotiti nago. Agu vuccanti papaka
akusala dhamma sankilesika ponobbhavika sadara dukkhavipaka
ayatim jatijaramaraniya.
Agum na karotiti kinci loke (sabhiyati bhagava)
sabbasamyoge visajja bandhanani
sabbattha na sajjati vimutto
nago tadi vuccate tathattati
evam agum na karotiti nago.
{363.2} Katham na gacchatiti nago. Na chandagatim gacchati na dosagatim
gacchati na mohagatim gacchati na bhayagatim gacchati na ragavasena gacchati na
dosavasena gacchati na mohavasena gacchati na manavasena gacchati na
ditthivasena gacchati na uddhaccavasena gacchati na vicikicchavasena
gacchati na anusayavasena gacchati na vaggehi dhammehi yayati niyyati
vuyhati samhariyati evam na gacchatiti nago.
{363.3} Katham nagacchatiti nago. Sotapattimaggena ye kilesa
pahina te kilese na puneti na pacceti na paccagacchati sakadagamimaggena
anagamimaggena arahattamaggena ye kilesa pahina te kilese
na puneti na pacceti na paccagacchati evam nagacchatiti nago.
{363.4} Na tani uggayha vadeyya nagoti nago na tani ditthigatani
gahetva uggahetva ganhitva paramasitva abhinivisitva vadeyya
katheyya bhaneyya dipayeyya vohareyya sassato loko asassato
loko .pe. neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva
saccam moghamannanti vadeyya katheyya bhaneyya dipayeyya vohareyyati
na tani uggayha vadeyya nago.
[364] Elambujam kantakavarijam yatha jalena pankena ca
nupalittanti elam vuccati udakam . ambu vuccati udakam . ambujam
vuccati padumam . kantako vuccati kharadando . vari vuccati
udakam . varijam vuccati padumam varijam varisambhavam . jalam vuccati
udakam . panko vuccati kaddamo . yatha padumam varijam varisambhavam
jalena ca pankena ca na limpati na samlimpati 1- nupalimpati alittam
asamlittam anupalittanti elambujam kantakavarijam yatha jalena
pankena ca nupalittam.
[365] Evam muni santivado agiddho kame ca loke ca
anupalittoti evanti opammasampatipadana . muniti monam vuccati
nanam .pe. sangajalamaticca so muni . santivadoti santivado
muni tanavado lenavado saranavado abhayavado accutavado
amatavado nibbanavadoti evam muni santivado . agiddhoti
gedho vuccati tanha yo rago sarago .pe. abhijjha
@Footnote: 1 Po. Ma. na palimpati. sabbattha idisameva.
Lobho akusalamulam . yasseso 1- gedho pahino samucchinno vupasanto
patippassaddho abhabbuppattiko nanaggina daddho so vuccati
agiddho . so rupe agiddho sadde gandhe rase photthabbe kule
gane avase labhe yase pasamsaya sukhe civare pindapate
senasane gilanapaccayabhesajjaparikkhare kamadhatuya rupadhatuya
arupadhatuya kamabhave rupabhave arupabhave sannabhave asannabhave
nevasannanasannabhave ekavokarabhave catuvokarabhave
pancavokarabhave atite anagate paccuppanne ditthasutamuta-
vinnatabbesu dhammesu agiddho agadhito amucchito anajjhopanno
vitagedho 2- cattagedho vantagedho muttagedho pahinagedho patinissatthagedho
vitarago 3- cattarago vantarago muttarago pahinarago
patinissattharago nicchato nibbuto sitibhuto sukhapatisamvedi
brahmabhutena attana viharatiti evam muni santivado agiddho.
{365.1} Kame ca loke ca anupalittoti kamati uddanato dve
kama vatthukama ca kilesakama ca .pe. ime vuccanti vatthukama
.pe. ime vuccanti kilesakama . loketi apayaloke manussaloke
devaloke khandhaloke dhatuloke ayatanaloke . lepoti dve lepa
tanhalepo ca ditthilepo ca .pe. ayam tanhalepo .pe. ayam
ditthilepo . muni tanhalepam pahaya ditthilepam patinissajjitva
kame ca loke ca na limpati na samlimpati nupalimpati alitto
@Footnote: 1 Po. Yu. yassa so. 2 Po. Ma. vigatagedho. 3 Ma. vigatarago.
Asamlitto anupalitto nikkhanto nissattho vippamutto visannutto
vimariyadikatena cetasa viharatiti evam muni santivado agiddho
kame ca loke ca anupalitto. Tenaha bhagava
yehi vivitto vicareyya loke
na tani uggayha vadeyya nago
elambujam kantakavarijam yatha
jalena pankena ca nupalittam
evam muni santivado agiddho
kame ca loke ca anupalittoti.
[366] Na vedagu ditthiya na mutiya
sa manameti na hi tammayo so
na kammuna nopi sutena neyyo
anupanito sa nivesanesu.
[367] Na vedagu ditthiya na mutiya sa manametiti nati
patikkhepo . vedaguti vedo vuccati catusu maggesu nanam
panna pannindriyam pannabalam dhammavicayasambojjhango vimamsa
vipassana sammaditthi . tehi vedehi jatijaramaranassa antagato
antappatto kotigato kotippatto pariyantagato pariyantappatto
vosanagato vosanappatto tanagato tanappatto lenagato
lenappatto saranagato saranappatto abhayagato abhayappatto
Accutagato accutappatto amatagato amatappatto nibbanagato
nibbanappatto . vedanam va antam gatoti vedagu . vedehi
va antagatoti vedagu . sattannam va dhammanam viditatta vedagu
sakkayaditthi vidita hoti vicikiccha vidita hoti silabbataparamaso
vidito hoti rago vidito hoti doso vidito hoti moho vidito hoti
mano vidito hoti . viditassa honti papaka akusala dhamma
sankilesika ponobbhavika sadara dukkhavipaka ayatim jatijaramaraniya.
Vedani viceyya kevalani (sabhiyati bhagava)
samananam yani patthi brahmananam
sabbavedanasu vitarago
sabbam vedamaticca vedagu soti.
{367.1} Na ditthiyati tassa dvasatthi ditthigatani pahinani
samucchinnani vupasantani patippassaddhani abhabbuppattikani
nanaggina daddhani so ditthiya na yayati na niyyati na vuyhati na
samhariyati napi tam ditthigatam sarato pacceti na paccagacchatiti na vedagu
ditthiya . na mutiya sa manametiti mutarupena va paraghosena va
mahajanasammutiya va na manam eti na upeti na upagacchati
na ganhati na paramasati nabhinivisatiti na vedagu ditthiya na
mutiya sa manameti . na hi tammayo soti na tanhavasena
Ditthivasena tammayo hoti tapparamo tapparayano . yato tanha
ca ditthi ca mano ca 1- pahina honti ucchinnamula talavatthukata
anabhavangata 2- ayatim anuppadadhamma ettavata na tammayo
hoti na tapparamo na tapparayanoti na hi tammayo so.
[368] Na kammuna nopi sutena neyyoti na kammunati
punnabhisankharena va apunnabhisankharena va anenjabhisankharena
va na yayati na niyyati na vuyhati na samhariyatiti na kammuna. Nopi
sutena neyyoti sutasuddhiya va paraghosena va mahajanasammutiya
va na yayati na niyyati na vuyhati na samhariyatiti na kammuna nopi
sutena neyyo.
[369] Anupanito sa nivesanesuti upayoti 3- dve upaya
tanhupayo ca ditthupayo ca .pe. ayam tanhupayo .pe. ayam
ditthupayo . tassa tanhupayo pahino ditthupayo patinissattho
tanhupayassa pahinatta ditthupayassa patinissatthatta so nivesanesu
anupanito anupalitto anupagato anajjhosito anadhimutto nikkhanto
nissattho vippamutto visannutto vimariyadikatena cetasa viharatiti
anupanito sa nivesanesu. Tenaha bhagava
na vedagu ditthiya na mutiya
sa manameti na hi tammayo so
na kammuna nopi sutena neyyo
anupanito sa nivesanesuti.
@Footnote: 1 Ma. cassa. 2 Ma. anabhavamkata. 3 Ma. upayati.
[370] Sannavirattassa na santi gantha
pannavimuttassa na santi moha
sannanca ditthinca ye aggahesum
te ghattayanta 1- vicaranti loke.
[371] Sannavirattassa na santi ganthati yo samathapubbangamam
ariyamaggam bhaveti tassa adito upadaya gantha vikkhambhita honti.
Arahattappatte arahato gantha ca moha ca nivarana ca kamasanna
byapadasanna vihimsasanna ditthisanna [2]- pahina honti
ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhammati
sannavirattassa na santi gantha.
[372] Pannavimuttassa na santi mohati yo vipassanapubbangamam
ariyamaggam bhaveti tassa adito upadaya moha vikkhambhita honti.
Arahattappatte arahato moha ca gantha ca nivarana ca kamasanna
byapadasanna vihimsasanna ditthisanna pahina honti
ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhammati
pannavimuttassa na santi moha.
[373] Sannanca ditthinca ye aggahesum te ghattayanta
vicaranti loketi ye sannam ganhanti kamasannam byapadasannam
vihimsasannam te sannavasena ghattenti sanghattenti . rajanopi
rajuhi vivadanti khattiyapi khattiyehi vivadanti brahmanapi
@Footnote: 1 Po. Ma. ghattamana. 2 Ma. Yu. sabbattha casaddo atthi.
Brahmanehi vivadanti gahapatipi gahapatihi vivadanti matapi
puttena vivadati puttopi matara vivadati pitapi puttena vivadati
puttopi pitara vivadati bhatapi bhatara vivadati bhaginipi bhaginiya
vivadati bhatapi bhaginiya vivadati bhaginipi bhatara vivadati sahayopi
sahayena vivadati.
{373.1} Te tattha kalahaviggahavivadapanna annamannam
panihipi upakkamanti ledduhipi upakkamanti dandehipi upakkamanti
satthehipi upakkamanti . te tattha maranampi nigacchanti maranamattampi
dukkham . Ye ditthim ganhanti sassato lokoti va .pe. Neva hoti na na hoti
tathagato parammaranati va te ditthivasena ghattenti sanghattenti
sattharato sattharam ghattenti dhammakkhanato dhammakkhanam ghattenti
ganato ganam ghattenti ditthiya ditthim ghattenti patipadaya patipadam
ghattenti maggato maggam ghattenti.
{373.2} Athava te vivadanti kalaham karonti bhandanam karonti
viggaham karonti vivadam karonti medhagam karonti na tvam imam dhammavinayam
ajanasi .pe. nibbedhehi va sace pahositi . tesam abhisankhara
appahina abhisankharanam appahinatta gatiya ghattenti niraye
ghattenti tiracchanayoniya ghattenti pittivisaye ghattenti
manussaloke ghattenti devaloke ghattenti gatiya gatim upapattiya
upapattim patisandhiya patisandhim bhavena bhavam samsarena samsaram
Vattena vattam ghattenti sanghattenti ghattenta caranti viharanti
iriyanti vattenti palenti yapenti yapenti . loketi apayaloke
manussaloke devaloke khandhaloke dhatuloke ayatanaloketi sannanca
ditthinca ye aggahesum te ghattayanta vicaranti loke. Tenaha bhagava
sannavirattassa na santi gantha
pannavimuttassa na santi moha
sannanca ditthinca ye aggahesum
te ghattayanta vicaranti loketi.
Navamo magandiyasuttaniddeso nitthito.
---------------
The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 29 page 220-250.
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=29&item=321&items=53&modeTY=2
Classified by [Item Number] :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=29&item=321&items=53&modeTY=2&mode=bracket
Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=29&item=321&items=53&modeTY=2
Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=29&item=321&items=53&modeTY=2
Study Atthakatha :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=321
The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=45&A=6967
The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=45&A=6967
Contents of The Tipitaka Volume 29
http://84000.org/tipitaka/read/?index_29
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ DhammaPerfect@yahoo.com