035 พุทธปฏิภาณ
ปัญหา ทุกครั้งที่มีผู้มาถามปัญหาธรรมกับพระพุทธเจ้า ปรากฏว่าพระองค์ทรงตอบปัญหานั้น
ๆ ได้อย่างแจ่มแจ้งทันที อยากทราบว่าพระพุทธองค์ทรงทราบปัญหานั้นด้วยญาณแล้วคิดคำตอบไว้ล่วงหน้า
หรือทรงตอบปัญหานั้นๆ ในขณะนั้นนั่นเอง?
พุทธดำรัสตอบ ..... ดูก่อนราชกุมาร ถ้าอย่างนั้นในข้อนี้
อาตมาภาพจักกลับถามพระองค์บ้าง ข้อนี้ควรแก่พระองค์อย่างใด
พระองค์พึงพยากรณ์ข้อนั้นอย่างนั้น.... พระองค์เป็นผู้ฉลาดในส่วนน้อยใหญ่ของรถหรือ
?
อภยราชกุมาร .... หม่อมฉันเป็นผู้ฉลาดในส่วนน้อยใหญ่ของรถ
พระผู้มีพระภาค ... ชนทั้งหลายเข้าไปเฝ้าพระองค์แล้ว พึงทูลถามอย่างนี้ว่า
ส่วนน้อยใหญ่ของรถอันนี้ชื่ออะไร การพยากรณ์ปัญหาของชนเหล่านั้น
พระองค์พึงตรึกด้วยใจไว้ก่อนว่า ชนทั้งหลายเข้ามาหาเราแล้วจักถามอย่างนี้เราอันชนเหล่านั้นถามอย่างนี้
จักพยากรณ์อย่างนี้ หรือว่าการพยากรณ์อย่างนั้น พึงแจ่มแจ้งกะพระองค์โดยทันที
?
อภยราชกุมาร .... เพราะหม่อมฉันเป็นทหารรถรู้จักดี ฉลาดในส่วนน้อยใหญ่ของรถ
ส่วนน้อยใหญ่ของรถทั้งหมด หม่อมฉันทราบดีแล้ว ฉะนั้นการพยากรณ์ปัญหานั้น
แจ่มแจ้งแก่หม่อมฉันโดยทันทีทีเดียว
พระผู้มีพระภาค ฉันนั้นเหมือนกันแล ราชกุมาร กษัตริย์ผู้บัณฑิตก็ดี
พราหมณ์ผู้บัณฑิตก็ดี คฤหบดีผู้บัญฑิตก็ดี ผูกปัญหาแล้งจักเข้ามาถามตถาคต
การพยากรณ์ปัญหานั้นย่อมแจ่มแจ้งตถาคตทันที ข้อนั้นเพราเหตุไร
เพราะความที่ธรรมธาตุนั้น ตถาคตแทงตลอดดีแล้ว การพยากรณ์ปัญหานั้น
จึงแจ่มแจ้งแก่ตถาคตโดยทันที
อภยราชกุมารสูตร ม. ม. (๙๕)
ตบ. ๑๓ : ๙๒-๙๓ ตท.๑๓ : ๘๓-๘๔
ตอ. MLS. II : ๖๓-๖๔
<หน้าก่อน<<<
สารบัญ >>>หน้าถัดไป>
::
อธิบายอักษรย่อแหล่งอ้างอิง ::
:: ค้นหาความหมายของศัพท์ จากพจนานุกรมพุทธศาสตร์ ::