496 จะละตัณหาด้วยตัณหาได้อย่างไร

ปัญหา อุณณาภพราหมณ์ถามพระอานนท์ว่า ประพฤติพรหมจรรย์เพื่ออะไร เมื่อพระอานนท์ตอบว่า เพื่อละความยินดีพอใจ (ฉันทะ) และตอบว่า การที่จะละฉันทะได้ ต้องเจริญอิทธิบาท ๔ ซึ่งมีฉันทะอยู่ด้วยอุณณาภพพราหมณ์ จึงตอบว่า จะละฉันทะด้วยฉันทะได้อย่างไร?

พระอานนท์ตอบ “ดูก่อนพราหมณ์ ถ้าเช่นนั้น เราจะย้อนถามท่านในเรื่องนี้ ท่านเห็นควรอย่างไร พึงตอบอย่างนั้น... ท่านควรมีความคิดเห็นในเองนี้อย่างไร ในเบื้องต้นท่านมีความอยากขึ้นมากว่า เราจักไปสู่อาราม เมื่อท่านไปถึงอารามแล้ว ความอยากที่เกิดขึ้นก็ระงับไปมิใช้หรือ?”
อุณณาภ “อย่างนั้น ท่านผู้เจริญ”
พระอานนท์ “ในเบื้องต้น ท่านเกิดความเพียร...ความคิด... การตริตรอง ขึ้นมาว่า เราจักไปสู่อารามเมื่อท่านไปถึงอารามแล้ว ความเพียร...ความคิด... การตริตรองนั้น ก็ระงับไปมิใช่หรือ ?
อุณณาภ “อย่างนั้น ท่านผู้เจริญ”
พระอานนท์ “ดูก่อนพราหมณ์ ก็เหมือนกันนั่นแล ภิกษุใดเป็นพระอรหันต์ขีณาสพ อยู่จบพรหมจรรย์แล้ว นำกิจที่ควรทำเสร็จแล้วปลงภาระแล้ว.... ภิกษุนั้นในเบื้องต้นก็มีความอยากเพื่อจะบรรลุพระอรหัตตผล... มีความพยายาม เพื่อบรรลุพระอรหัตตผล... มีความคิดเพื่อบรรลุพระอรหัตตผล...มีความไตร่ตรองเพื่อบรรลุพระอรหัตตผล เมื่อบรรลุแล้ว ความอยาก...ความพยายาม...ความคิด...ความไตร่ตรองที่เกิดขึ้นนั้น ก็ระงับไป ดูก่อนพราหมณ์ ท่านจะมีความคิดเห็นในข้อนั้นอย่างไร เมื่อเป็นเช่นนี้ จะเป็นงานมีที่สุดหรือไม่มีที่สุด?”
อุณณาภ “ท่านอานนท์ เมื่อเป็นเช่นนั้น จะเป็นงานมีที่สิ้นสุดโดยแท้ ไม่ใช่ไม่มีที่สิ้นสุด....”

พราหมณ์สูตร มหา. สํ. (๑๑๖๓-๑๑๖๙ )
ตบ. ๑๙ : ๓๔๙-๓๗๑ ตท. ๑๙ : ๓๒๔-๓๒๖
ตอ. K.S. ๕ : ๒๔๓-๒๔๕

<หน้าก่อน<<< สารบัญ >>>หน้าถัดไป>

:: อธิบายอักษรย่อแหล่งอ้างอิง ::
:: ค้นหาความหมายของศัพท์ จากพจนานุกรมพุทธศาสตร์ ::