ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 14 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.1)

page256.

4. Catutthavagga anandattheravatthu [219-223] Catutthassa pathame bahussutanantiadisu annepi thera bahussuta satimanta gatimanta dhitimanta upatthaka ca atthi, ayam panayasma anando buddhavacanam ugganhanto dasabalassa sasane bhandagarikapariyattiyam thatva ganhi. Tasma bahussutanam aggo nama jato. Imasseva ca therassa buddhavacanam gahetva dharanakasati annehi therehi balavatara ahosi, tasma satimantanam aggo nama jato. Ayameva cayasma ekapade thatva satthipadasahassani ganhanto satthara kathitaniyameneva sabbapadani sanjanati, 1- tasma gatimantanam aggo nama jato. Tasseva cayasmato buddhavacanam ugganhanaviriyanca sajjhayanaviriyanca dharanaviriyanca satthu upatthanaviriyanca annehi asadisam ahosi, tasma dhitimantanam aggo nama jato. Tathagatam upatthahanto cesa na annesam upatthakabhikkhunam upatthanakarena upatthati, 2- anne hi tathagatam upatthahanta na ciram upatthahimsu, na ca buddhanam manam gahetva upatthahimsu. Ayam thero pana upatthakatthanaladdhadivasato patthaya araddhaviriyo hutva tathagatassa manam gahetva upatthati. Tasma upatthakanam aggo nama jato. Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ito kira satasahassamatthake kappe 3- padumuttaro nama sattha loke uppajji. Tassa hamsavati nama nagaram ahosi, nando nama raja pita, sumedha nama devi mata, bodhisatto uttarakumaro nama ahosi. So puttassa jatadivase mahabhinikkhamanam nikkhamma pabbajitva padhanamanuyutto sabbannutam patva "anekajatisamsaran"ti udanam udanetva sattaham bodhipallanke @Footnote: 1 cha.Ma.,i. janati 2 Si. upatthahanakarena upatthahi, cha.Ma. upatthahi @3 Si. satasahassakappe

--------------------------------------------------------------------------------------------- page257.

Vitinametva "pathaviyam thapessami"ti padam abhinihari. Atha pathavim bhinditva hettha vuttappamanam padumam atthasi. 1- Tadupadaya bhagava padumuttarotveva 2- pannayittha. Tassa devilo 3- ca sujato ca dve aggasavaka ahesum, amita ca asama ca dve aggasavika, sumano nama upatthako. Padumuttaro bhagava pitu sangaham kurumano bhikkhusatasahassaparivaro hamsavatiya rajadhaniya pativasati. 4- Kanitthabhata panassa sumanakumaro nama. Tassa raja hamsavatinagarato 5- visatiyojanasatam 6- bhogagamam adasi. So kadaci kadaci agantva pitaranca sattharanca passati. Athekadivasam paccanto kupito sumano ranno pesesi. Raja "tvam maya tattha kasma thapito"ti patipesesi. So core vupasametva "upasanto deva janapado"ti ranno pativedesi. 7- Raja tuttho "sigham mama putto agacchatu"ti aha. Tassa sahassamatta amacca honti. So tehi saddhim antaramagge mantesi "mayham pita tuttho sace me varam deti, kim ganhissami"ti. 8- Atha nam ekacce "hatthim ganhatha, assam ganhatha, janapadam ganhatha, sattaratanani ganhatha"ti ahamsu. Apare "tumhe pathavissarassa 9- putta, na tumhakam dhanam dullabham, laddhampi cetam sabbam pahaya gamaniyam, punnameva etam adaya. 10- Tasma deve varam dadamane temasam padumuttaram bhagavantam upatthanavaram 11- ganhatha"ti ahamsu. So "tumhe mayham kalyanamitta, mametam 12- cittam atthi, tumhehi pana uppaditam, evam karissami"ti gantva pitaram vanditva pitara alingitva matthake cumbitva 13- "varam te putta demi"ti vutto 14- "icchamaham maharaja bhagavantam temasam catuhi paccayehi upatthahanto jivitam acalam 15- katum, imam me deva varam dehi"ti aha. Na sakka tata, annam vadehiti. 16- Deva khattiyanam nama dvekatha natthi, etadeva me varam dehi, na mama annena atthoti. Tata buddhanam @Footnote: 1 cha.Ma. utthasi 2 cha.Ma. padumuttaroteva 3 cha.Ma. devalo 4 cha.Ma.,i. vasati @5 cha.Ma.,i. hamsavatito 6 cha.Ma.,i. visayojanasate 7 cha.Ma.,i. pesesi @8 cha.Ma.,i. ganhamiti 9 Si.,i. puthuvissarassa 10 Si.,i.,cha.Ma. ekam adaya @gamaniyam 11 cha.,i. upatthatum varam 12 cha.Ma. na metam @13 cha.Ma. alingetva....cumbetva 14 cha.Ma.,i. vutte 15 cha.Ma.,i. avanjham @16 cha.Ma.,i. varehiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page258.

Nama cittam dujjanam, sace bhagava na icchissati, maya dinnepi kim bhavissatiti. "sadhu deva aham bhagavato cittam janissami"ti viharam gato. Tena ca samayena bhattakiccam nitthapetva bhagava gandhakutim pavittho hoti, so mandalamale sannipatitanam bhikkhunam santikam agamasi. Te tam ahamsu "rajaputta kasma agatosi"ti. Bhagavantam dassanaya, dassetha me bhagavantanti. Na mayam rajaputta icchiticchitakkhane sattharam datthum labhamati. Ko pana bhante labhatiti. Sumanatthero nama rajaputtoti. So "kuhim bhante thero"ti therassa nisinnatthanam pucchitva gantva vanditva "icchamaham bhante bhagavantam passitum, dassetha me 1- bhagavantan"ti aha. Thero passantasseva rajakumarassa apokasinajjhanam samapajjitva mahapathavim udakam adhitthaya pathaviyam nimujjitva satthu gandhakutiyamyeva paturahosi. Atha nam bhagava "sumana kasma agatosi"ti aha. Rajaputto bhante bhagavantam dassanaya agatoti. Tenahi bhikkhu asanam pannapehiti. Puna thero passantasseva rajakumarassa buddhasanam gahetva antogandhakutiyam nimujjitva bahiparivene patubhavitva parivene asanam pannapesi. Rajakumaro imani dve acchariyakaranani 2- disva "mahanto vatayam bhikkhu"ti cintesi. Bhagavapi gandhakutito nikkhamitva pannatte asane nisidi. Rajaputto bhagavantam vanditva patisantharam akasi. "kada agatosi rajaputta"ti vutte "bhante tumhesu gandhakutiyam 3- pavitthesu, bhikkhu pana `na mayam icchiticchitakkhane bhagavantam datthum labhama'ti mam therassa santikam pahesum. Thero pana ekavacaneneva dasseti, thero bhante tumhakam sasane vallabho manne"ti. Ama rajakumara, vallabho esa bhikkhu mayham sasaneti. Bhante buddhanam sasane kim katva vallabho hotiti. 4- Danam datva silam samadiyitva uposathakammam katva kumarati. Bhagava aham thero viya buddhasasane @Footnote: 1 i. meti 2 cha.Ma. acchariyakarani 3 cha.Ma.,i. gandhakutim 4 cha.Ma.,i. vallabha @hontiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page259.

Vallabho hotukamo, sve mayham bhikkham adhivasethati. Adhivasesi bhagava tunhibhavena. Rajakumaro attano vasanatthanam gantva sabbarattim mahasakkaram sajjetva sattadivasani khandhavarabhattam nama adasi. Sattame divase sattharam vanditva bhante maya pitu santika temasam antovassam tumhakam patijagganavaro laddho, temasam me vassavasam adhivasethati. Bhagava "atthi nu kho tena 1- attho"ti oloketva "atthi"ti disva "sunnagare kho rajakumara tathagata abhiramanti"ti aha. Kumaro "annatam bhagava annatam sugata"ti vatva "aham bhante purimataram gantva viharam karemi, maya pesite bhikkhusatasahassena saddhim agacchatha"ti patinnam gahetva 2- pitu santikam gantva "dinna me deva bhagavata patinna, maya pahite bhagavantam peseyyatha"ti vatva pitaram vanditva nikkhamitva yojane yojane viharam karonto visatiyojanasatam addhanam gato. Gantva ca attano nagare viharatthanam vicinanto sobhassa 3- kutumbikassa uyyanam disva satasahassena kinitva satasahassam vissajjetva viharam karesi. Tattha bhagavato gandhakutim sesabhikkhunanca rattitthanadivatthanakutilenamandape 4- karetva pakaraparikkhepam dvarakotthakanca nitthapetva pitu santikam pesesi "nitthitam mayham kiccam, sattharam pahinatha"ti. Raja bhagavantam bhojetva "bhagava sumanassa kiccam nitthitam, tumhakam gamanam paccasimsati"ti aha. Bhagava bhikkhusatasahassaparivuto 5- yojane yojane viharesu vasamano agamasi. Kumaro "sattha agacchati"ti sutva yojanam paccuggantva gandhamaladihi pujayamano viharam pavesetva:- "satasahassena me kitam satasahassena mapitam sobhanam nama uyyanam patigganha mahamuni"ti @Footnote: 1 cha.Ma. tattha gatena, i. garena 2 cha.Ma.,i. bhagavantam patinnam gahapetva @3 Si.,i. sobhanassa nama, cha.Ma. sobhananamassa @4 Si.,i.,cha.Ma. rattitthanadivatthanatthaya 5 Si.,i. satasahassabhikkhuparivaro

--------------------------------------------------------------------------------------------- page260.

Viharam niyyadesi. So vassupanayikadivase danam datva attano puttadare ca amacce ca pakkosapetva aha "sattha amhakam santikam duratova agato, buddha ca nama me dhammagaruno 1- na amisacakkhuka. Tasma aham imam temasam dve satake nivasetva dasa silani samadiyitva idheva vasissami, tumhe khinasavasatasahassassa iminava niharena temasam danam dadeyyatha"ti. So sumanarajakumaro sumanattherassa vasanatthanasabhageyeva thane vasanto yam thero bhagavato vattam karoti, tam sabbam disva "tathagate 2- ekantavallabho esa thero, etasseva me thanantaram patthetum vattati"ti cintetva upakatthaya pavaranaya gamam pavisitva sattaham mahadanam datva sattame divase bhikkhusatasahassassa padamule ticivaram thapetva bhagavantam vanditva "bhante yadetam maya sattaham khandhavarato 3- patthaya punnam katam, tam neva sakkasampattim, na brahmasampattim 4- patthayantena, buddhassa pana upatthakabhavam patthentena katam. Tasma ahampi ca 5- bhagava anagate sumanatthero viya ekassa buddhassa upatthako homi"ti pancapatitthitena nipatitva 6- vandi. Sattha tassa anantarayam disva byakaritva pakkami. Kumaro tam sutva "buddha ca nama advejjhakatha honti"ti 7- dutiyadivase gotamabuddhassa pattacivaram gahetva pitthito pitthito ca 8- gacchanto viya ahosi. So tasmim buddhuppade vassasatasahassam danam datva sagge nibbattitva kassapabuddhakale pindaya carato therassa pattagahanattham uttarisatakam datva pujam akasi, puna sagge nibbattitva tato cuto baranasiraja hutva uparipasadavaragato gandhamadanato akasena agacchante attha paccekabuddhe disva pakkosapetva 9- bhojetva attano mangaluyyane tesam attha pannasalayo karetva tesam @Footnote: 1 cha.Ma. dhammagaruka 2 cha.Ma. imasmim thane 3 Si.,i.,cha.Ma. khandhavaradanato @4 cha.Ma.,i. marabrahmasampattim 5 cha.Ma.,i, ayam saddo na dissati @6 cha.Ma.,i. patitthahitva 7 Si.,i. dvejjhakatha na hontiti @8 cha.Ma.,i. ayam saddo na dissati 9 cha.Ma.,i. nimantapetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page261.

Nisidanatthaya attano nivesane attha sabbaratanamayani pithani ceva manimayanipi mancani ca maniadharake ca patiyadetva dasa vassasahassani upatthanam akasi. Etani pakatatthanani. Kappasatasahassam pana danam dadamanova amhakam bodhisattena saddhim tusitapure nibbattitva tato cuto amitodanasakkassa gehe nibbatti. Athassa sabbeva natake anandite pamudite karonto jatoti anandotvevassa namam akamsu. So anupubbena katabhinikkhamanena 1- sammasambodhim patva pathamagamanena kapilavatthum agantva tato nikkhamante 2- bhagavati bhagavato parivarattham rajakumaresu pabbajantesu bhaddiyadihi saddhim nikkhamitva bhagavato santike pabbajitva nacirasseva ayasmato punnassa mantaniputtassa santike dhammakatham sutva sotapattiphale patitthahi. Tena kho pana samayena bhagavato pathamabodhiyam visativassani anibaddha upatthaka ahesum. Ekada nagasamalo pattacivaram gahetva vicari ekada nagito, ekada upavano, ekada sunakkhatto, ekada cundo samanuddeso, ekada sagato, ekada radho, ekada meghiyo. Tattha ekada bhagava nagasamalattherena saddhim addhanamaggam patipanno 3- dvedhapatham patto. Thero magga okkamma 4- "bhagava aham imina maggena gacchami"ti aha. Atha nam bhagava "ehi bhikkhu, imina maggena gacchama"ti aha. So "handa bhagava tumhakam pattacivaram ganhatha, aham imina maggena gacchami"ti vatva pattacivaram bhumiyam thapetum araddho. Atha nam bhagava "ahara bhikkhu"ti vatva pattacivaram gahetvava gato. Tassapi bhikkhuno itarena maggena gacchato cora pattacivaranceva harimsu, sisanca bhindimsu. 5- So "bhagava idani me patisaranam, na anno"ti cintetva lohitena galantena bhagavato santikam agami. @Footnote: 1 Si.,cha.Ma. katabhinikkhamane 2 cha.Ma. nikkhante @3 pali. addhanamaggapatipanno, khu.u. 25/77/226 dvidhapathasutta 4 Si. ukkamma @5 paliyam ime patha thokam visadisa, khu.u. 25/77/226

--------------------------------------------------------------------------------------------- page262.

"kimidam bhikkhu"ti ca vutte tam pavuttim arocesi. Atha nam bhagava "ma cintayi bhikkhu, etassa karanayeva tam nivarayimha"ti vatva samassasesi. Ekada pana bhagava meghiyattherena saddhim pacinavamsamigadaye 1- jantugamam agamasi. Tatrapi meghiyo jantugame pindaya caritva naditire pasadikam ambavanam disva "bhagava tumhakam pattacivaram ganhatha, aham tasmim ambavane samanadhammam karomi"ti vatva bhagavata tikkhattum nivariyamanopi gantva akusalavitakkehi anvavasanto 2- paccagantva tam pavuttim arocesi. Tampi bhagava "imameva te karanam sallakkhetva nivarayimha"ti vatva anupubbena savatthim agamasi. Tattha gandhakutiparivene pannattapavarabuddhasane nisinno bhikkhusamghaparivuto bhikkhu amantesi "bhikkhave idanimha mahallaka, 3- `ekacce bhikkhu imina maggena gacchama'ti vatva 4- ekacce mayham pattacivaram bhumiyam nikkhipanti, mayham nibaddhupatthakam ekam bhikkhum janatha"ti. Bhikkhunam dhammasamvego udapadi. Athayasma sariputto utthayasana bhagavantam vanditva "aham bhante tumheyeva patthayamano satasahassakappadhikam asankhyeyyam paramiyo purayim, nanu madiso mahapanno upatthako nama vattati, aham upatthahissami"ti aha. Tam bhagava "alam sariputta yassam disayam tvam viharasi, asunna ve sa 5- disa, tava hi ovado buddhanam ovadasadiso, na me taya upatthakakiccam atthi"ti patikkhipi. Eteneva upayena mahamoggallanam adim katva asitimahasavaka utthahimsu. Te sabbe bhagava patikkhipi. Anandatthero pana tunhiyeva nisidi. Atha nam bhikkhu ahamsu "avuso ananda bhikkhusamgho upatthakatthanam yacati, tvampi yacahi"ti. Yacitva laddhatthanam nama avuso kidisam hoti, kim mam sattha na passati. Sace sattha rocessati, 6- "anando @Footnote: 1 udane pana calikayam viharati calike pabbateti patha dissanti @2 Si.,cha.Ma. anvasatto, i. anvasanno, pali. anvasato, @khu.u. 25/31/141 3 cha.Ma.,i. idanimhi mahallako 4 cha.Ma.,i. vutte @5 ka. asunna vesa 6 cha.Ma. rocissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page263.

Mam upatthahatu"ti vakkhatiti. Atha bhagava "na bhikkhave anando annena 1- ussahetabbo, sayameva janitva mam upatthahissati"ti aha. Tato bhikkhu "utthehi avuso ananda, dasabalam upatthakatthanam yacahi"ti ahamsu. Thero utthahitva cattaro patikkhepa catasso ca ayacanati attha vare yaci. Cattaro patikkhepa nama:- "sace me bhante bhagava attana laddham panitam civaram na dassati, pindapatam na dassati, ekagandhakutiyam vasitum na dassati, nimantane 2- mam gahetva na gamissati, evamaham 3- bhagavantam upatthahissami"ti vatva "kam panettha ananda adinavam addasa"ti vutte aha "sacaham bhante imani vatthuni labhissami, bhavissanti vattaro `anando dasabalena laddham panitam civaram paribhunjati, pindapatam paribhunjati, ekagandhakutiyam vasati, nimantanam 4- gacchati. Etam sabham labhanto tathagatam upatthahati, 5- ko evam upatthahato 6- bharo"ti. Ime cattaro patikkhepe yaci. Catasso ayacana nama:- "sace bhante bhagava maya gahitam nimantanam gamissati, sacaham tirorattha tirojanapada bhagavantam datthum agatam parisam agatakkhaneyeva bhagavantam dassetum lacchami, yada me kankha uppajjati, tasmimyeva khane bhagavantam upasankamitum lacchami, tatha yam bhagava mayham parammukha 7- dhammam desesi, tam agantva mayham kathessati, evamaham bhagavantam upatthahissami"ti vatva "kim panettha ananda anisamsam passasi"ti vutte aha "idha bhante saddha kulaputta bhagavato okasam alabhanta mam evam vadanti `sve bhante ananda bhagavata saddhim amhakam ghare bhikkham ganheyyatha'ti. Sace bhagava tattha na gamissati, icchitakkhaneyeva 8- parisam dassetum, kankhanca vinodetum okasam na lacchami, bhavissanti vattaro `kim anando dasabalam upatthati. Ettakampissa bhagava anuggaham na karoti'ti. Bhagavato ca parammukha @Footnote: 1 cha.Ma. annehi 2 cha.Ma.,i. nimantanam 3 cha.Ma.,i. evaham 4 cha.Ma.,i. ekato @nimantanam 5 cha.Ma. upatthati 6 Si.,i. upatthane 7 cha.Ma.,i. parammukhe @8 cha.Ma.,i. icchiticchitakkhaneyeva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page264.

Mam pucchissanti `ayam avuso ananda gatha, idam suttam, idam jatakam kattha desitan'ti. Sacaham tam na sampadayissami, 1- bhavissanti vattaro `ettakampi avuso na janasi, kasma tvam chaya viya bhagavantam avijahanto digharattam vicarasi'ti. Tenaham parammukha desitassapi dhammassa puna kathanam icchami"ti. Ima catasso ayacana nama yaci. Bhagavapissa adasi. Evam ime attha vare gahetva buddhupatthako 2- ahosi. Tasseva thanantaram patthayantassa 3- kappasatasahassam puritanam paraminam phalam papuni. So upatthakatthanam laddhadivasato patthaya dasabalam 4- duvidhena udakena tividhena dantakatthena hatthapadaparikammena pitthiparikamme gandhakutiparivenasammajjanenati evamadihi kiccehi upatthahanto "imaya nama velaya satthu 5- imam nama laddhum vattati, idam nama katum vattati"ti. Divasabhagam santikavacaro hutva rattibhagasamanantare mahantam dandadipikam gahetva ekarattim gandhakutiparivenam nava vare anupariyayati. 6- Evancassa 7- pativacanam ahosi "sace me thinamiddham okkameyya, dasabalena pakkosite 8- pativacanam datum na sakkuneyyan"ti. Tasma sabbarattim dandadipikam hatthena na muncati. Idamettha vatthu. Aparabhage pana sattha jetavane viharanto anekapariyayena dhammabhandagarikassa anandattherassa vannam kathetva theram imasmim sasane bahussutanam satimantanam gatimantanam dhitimantanam upatthakananca bhikkhunam aggatthane thapesiti. Uruvelakassapattheravatthu [224] Dutiye mahaparisananti mahaparivaranam uruvelakassapo aggoti dasseti. Annesanhi theranam kanci kalam mahaparivara honti kanci kalam appa, imassa pana therassa dvihi bhatikehi saddhim ekasamanasahassam nibaddhaparivarova @Footnote: 1 Si.,i. sampayissami 2 Si.,i.,cha.Ma. nibaddhupatthako 3 cha.Ma. thanantarassa @atthaya 4 cha.Ma. dasabalassa 5 ka. sattha 6 Si.,i. anupariyati @7 cha.Ma.,i. evanhissa 8 cha.Ma.,i. dasabale pakkosante

--------------------------------------------------------------------------------------------- page265.

Ahosi. Tesu ekekasmim ekekam pabbajente dve samanasahassani honti, dve dve pabbajente 1- tini sahassani honti. Tasma so mahaparivaranam aggo nama jato. Kassapoti panassa gottam. Uruvelaya pabbajitatta uruvelakassapoti pannayittha. Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayampi hi padumuttarabuddhakale hamsavatinagare kulagehe patisandhim gahetva vayappatto satthu dhammakatham sunanto sattharam ekam bhikkhum mahaparisanam aggatthane thapentam disva "mayapi anagate evarupena bhavitum vattati"ti sattaham buddhappamukhassa bhikkhusamghassa mahadanam datva ticivarena acchadetva sattharam vanditva mahaparisanam aggatthane 2- patthanam akasi. Sattha anantarayam disva "anagate gotamabuddhassa sasane mahaparisanam aggo bhavissasi"ti byakaritva pakkami. Sopi kulaputto yavajivam kalyanakammam katva devamanussesu samsaranto ito dvanavutikappamatthake pussabuddhassa 3- vematikakanitthabhata hutva nibbatto, pita mahindaraja nama. Apare panassa dve kanitthabhataro ahesum. Evam te tayo bhataro visum visum thanantaram labhimsu. Te hettha vuttanayeneva kupitam paccantam vupasametva pitu santika varam labhitva "temasam dasabalam patijaggissama"ti varam ganhimsu. Atha nesam etadahosi "amhehi dasabalam patijaggantehi anucchavikam katum vattati"ti ekam amaccam uppadakatthane thapetva ekam ayavayajananakam katva ekam buddhappamukhassa bhikkhusamghassa parivesanakatthane 4- thapetva attano 5- dasasilani samadaya temasam sikkhapadani rakkhimsu. Te tayo amacca hettha vuttanayeneva imasmim buddhuppade bimbisaravisakharatthapala jata. @Footnote: 1 ka. pabbajenti 2 cha.Ma. aggabhavattham 3 cha.Ma. dvenavutikappamatthake @phussabuddhassa 4 Si.,cha.Ma. parivesakatthane 5 cha.Ma. attana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page266.

Te pana rajakumara vutthavasse 1- dasabale sahattha buddhappamukham bhikkhusamgham paccayapujaya pujetva yavajivam kalyanakammam katva amhakam dasabalassa nibbattito puretarameva brahmanakule nibbattitva attano gottavasena tayopi jana kassapaeva ca 2- nama jata. Te vayappatta tayo vede ugganhimsu. Tesu 3- jetthakassa panca manavakasatani parivaro ahosi, majjhimassa tini, kanitthassa dve. Te attano ganthe saram 4- oloketva 5- ditthadhammikameva passimsu, na samparayikam. Atha nesam jetthabhata attano parivarena saddhim uruvelam gantva isipabbajjam pabbajitva uruvelakassapo nama jato, mahaganganadivamsake 6- pabbajito nadikassapo nama jato, gayasise pabbajito gayakassapo nama jato. Evantesu isipabbajjam pabbajitva tattha vasantesu bahunnam divasanam accayena amhakam bodhisatto mahabhinikkhamanam nikkhamitva patiladdhasabbannutanano 7- anukkamena dhammacakkam pavattetva pancavaggiyatthere arahatte patitthapetva yasadarakappamukhe pancapannasasahayakepi vinetva satthim arahante "caratha bhikkhave carikan"ti bahujanahitaya carikam pesetva bhaddavaggiye vinetva uruvelakassapassa hetum disva "mayi gate tayo bhatika saparivara arahattam papunissanti"ti natva ekako adutiyo uruvelakassapassa vasanatthanam gantva vasanatthaya agyagaram yacitva tattha gatam 8- nagadamanam adim katva addhuddhasahassehi patihariyehi uruvelakassapam saparivaram vinetva pabbajesi. Tassa pabbajitabhavam natva itarepi dve bhataro saparivara agantva pabbajimsu, sabbepi ehibhikkhu iddhimayapattacivaradhara ahesum. Sattha tam samanasahassam adaya gayasisam gantva pitthipasane nisinno "katham 9- nu kho etesam dhammadesana sappaya"ti olokento "ime aggim paricaranta @Footnote: 1 cha.Ma. vutthavasse 2 Si. ayam saddo na dissati 3 cha.Ma. tesam 4 ka. ganthasaram @5 cha.Ma. olokenta 6 cha.Ma. mahaganganadivanke 7 cha.Ma. patividdha..... 8 cha.Ma. katam @9 cha.Ma. kathamrupa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page267.

Pabbajimsu, 1- imesam tayo bhave adittagarasadise katva dassetum vattati"ti adittapariyayasuttam 2- desesi. Desanapariyosane sabbeva arahattam patta. Sattha tehi parivuto anupubbena bimbisararanno dinnam patinnam natva 3- rajagahanagare latthivanuyyanam agamasi. Raja dasabalassa agatabhavam sutva dvadasanahutehi brahmanagahapatikehi saddhim sattharam upasankamitva vanditva ekamantam nisidi. Sattha sabbavantam parisam oloketva mahajanam uruvelakassapassa nipaccakaram karontam disva "ime mayham va kassapassa va mahantabhavam na jananti, savitakka ca nama desanam sampaticchitum na sakkonti"ti cintetva "kassapa tuyham upatthakanam vitakkam chinda"ti therassa sannam adasi. Thero satthu vacanam sampaticchitva utthayasana sattharam pancapatitthitena vanditva talappamanam akasam uppatitva iddhivikubbanam dassetva "sattha me bhante bhagava, savakohamasmi, sattha me bhante bhagava, savakohamasmi"ti vatva oruyha dasabalassa pade vandi, etenupayena sattame vare sattatalappamanam akasam abbhuggantva dasabalassa pade vanditva ekamantam nisidi. Tasmim kale mahajano "ayam loke mahasamano"ti satthari nibbitakko jato, atha 4- sattha dhammam desesi. Desanapariyosane raja ekadasanahutehi brahmanagahapatikehi saddhim sotapattiphale patitthito, ekam nahutam upasakattam pativedesi. Te hi 5- uruvelakassapaparivara sahassamatta bhikkhu attano asevanavasena cintesum "amhakam pabbajitakiccam matthakam pattam, bahi gantva kim karissama"ti uruvelakassapattheramyeva parivaretva vicarimsu. Tesu ekekasmim ekekam nissitakam ganhante dve sahassani, dve dve ganhante tini sahassani honti. Tato patthaya yattaka tesam nissitaka, tattake kathetum vattatiti. Idamettha vatthum. Aparabhage pana sattha jetavane viharanto theram mahaparisanam aggatthane thapesiti. @Footnote: 1 cha.Ma. vicarimsu 2 vi.maha. 4/54/44 mahakhandhaka 3 Si.,cha.Ma. dinnapatinnatta @4 cha.Ma. athassa 5 cha.Ma. tepi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page268.

Kaludayittheravatthu [225] Tatiye kulappasadakananti kulam pasadentanam. Ayam hi thero aditthabuddhasseva 1- suddhodanamaharajassa nivesanam pasadesi, tasma kulappasadakanam aggo nama jato. Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayam hi padumuttarabuddhakale hamsavatinagare kulagehe nibbatto satthu dhammadesanam sunanto sattharam ekam bhikkhum kulappasadakanam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva tam thanantaram patthesi. So yavajivam kusalam katva devamanussesu samsaranto amhakam bodhisattassa matu kucchiyam patisandhigahanadivase kapilavatthusmimyeva amaccagehe patisandhim ganhi. Jatadivase bodhisattenapi saddhimyeva jatoti tam divasamyeva tam dukulacumbitake 2- nipajjapetva bodhisattassa upatthanatthaya nayimsu. Bodhisattena hi saddhim bodhirukkho rahulamata catasso nidhikumbhiyo arohaniyahatthi kanthako 3- channo kaludayiti ime satta ekadivase jatatta sattasahajata 4- nama ahesum. Athassa nama gahanadivase sakalanagarassa udaggacittadivase jatoti udayitveva namam akamsu. Thokam kaladhatukatta pana kaludayi nama jato. Sopi bodhisattena saddhim kumarakilam 5- kilanto vuddhim agamasi. So aparabhage bodhisatto mahabhinikkhamanam nikkhamitva anukkamena sabbannutam patva pavattitapavaradhammacakko lokanuggaham karonto rajagaham upanissaya viharati. Tasmim samaye suddhodanamaharaja "siddhatthakumaro abhisambodhim patva rajagaham upanissaya veluvane viharati"ti sutva purisasahassaparivaram ekam amaccam "puttam me idha anehi"ti pesesi. So satthiyojanamaggam gantva dasabalassa catuparisamajjhe @Footnote: 1 cha.Ma. aditthabuddhadassanamyeva 2 Si.,i. dukulacumbate, cha.Ma. dukulacumbutake @3 cha.Ma.,i. kandako 4 cha.Ma.,i. sahajata 5 Si.,i. kumarakilikam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page269.

Nisiditva dhammadesanavelaya viharam pavisi. So "titthatu tava ranna pahitasasanan"ti parisapariyante thito satthu dhammadesanam sutva yathathitova saddhim purisasahassehi 1- arahattam papuni. Atha nesam sattha "etha bhikkhavo"ti hattham pasaresi, sabbe tamkhananneva iddhimayapattacivaradhara vassasatikatthera viya ahesum. Arahattam pattakalato patthaya pana ariya nama majjhattava hontiti ranna pahitasasanam dasabalassa na kathesi. Raja "neva tato 2- agacchati, na sasanam suyyati"ti "ehi tata tvam gaccha"ti teneva niyamena annam amaccam pesesi. Sopi gantva purimanayeneva saddhim parisaya arahattam patva tunhi ahosi. Evam navahi amaccehi saddhim nava purisasahassani pesesi. Sabbe attano kiccam nitthapetva tunhi ahesum. Atha raja cintesi "ettaka nama 3- mayi sinehabhavena dasabalassa idhagamanatthaya na kinci kathayimsu, anno 4- gantvapi dasabalam anetum na sakkhissati. 5- Mayham kho pana putto udayi dasabalena saddhim ekavasso 6- sahapamsukiliko, mayi cassa sineho atthi"ti kaludayim pakkosapetva "tata purisasahassaparivaro gantva dasabalam anehi"ti aha. Pathamam gata purisa viya pabbajitum labhanto anessami devati. Yankinci katva mama puttam dassehiti. "sadhu deva"ti ranno sasanam adaya rajagaham gantva satthu dhammadesanavelayeva 7- parisapariyante thito dhammam sutva saparivaro arahattaphalam patva ehibhikkhubhave patitthasi. Tato cintesi "na tava dasabalassa kulanagaram gantum esa kalo, vasantasamaye 8- pupphitesu vanasandesu haritatinasanchannaya pathaviya esa kalo bhavissati"ti kalam patimanento tassa kalassa agatabhavam natva:- "natisitam natiunham natidubbhikkhachatakam saddala harita bhumi esa kalo mahamuni"ti @Footnote: 1 i. purisasahassena 2 Si.,i. gatako, cha.Ma. gato 3 cha.Ma.,i. ettaka jana @4 cha.Ma.,i. anne 5 cha.Ma.,i. na sakkhissanti 6 Si.,i.,cha.Ma. ekavayo @7 cha.Ma.,i. dhammadesanavelaya 8 Ma. vasantakalasamaye

--------------------------------------------------------------------------------------------- page270.

Satthimattahi gathahi dasabalassa kulanagaragamanatthaya maggavannam vannesi. Sattha "udayi gamanavannam kathesi, 1- kapilavatthunagaram gantum esa kalo"ti visatisahassabhikkhuparivaro aturitagamanena carikam nikkhami. Udayitthero satthu nikkhamanabhavam natva "pitumaharajassa sannam datum vattati"ti vehasam abbhuggantva ranno nivesane paturahosi. Suddhodanamaharaja theram disva tutthacitto maharahe pallanke nisidapetva attano patiyaditassa nanaggarasabhojanassa pattam puretva adasi. Thero utthaya gamanakappam 2- dasseti. 3- Nisiditva upabhunja 4- tatati. Satthu santikam gantva bhunjissami maharajati. Kaham pana tata satthati. Visatisahassabhikkhuparivaro tumhakam dassanatthaya carikam nikkhanto maharajati. Tumhe imam pindapatam paribhunjitva yava mama putto imam nagaram papunati, 5- tavassa itova pindapatam harathati. Thero bhattakiccam katva dasabalassa aharitabbam bhattam gahetva dhammakatham kathetva dasabalassa adassaneneva sakalarajanivesanam saddhapatilabham labhapetva sabbesam passantananneva pattam akase vissajjetva sayampi vehasam abbhuggantva pindapatam adaya satthu hatthe thapesi, sattha tam pindapatam paribhunji. Thero satthiyojanamaggam yojanaparamam gacchantassa satthuno divase divase rajagehato bhattam aharitva adasi. Evam vatthum veditabbam. Athassa 6- aparabhage sattha "mayham pitumaharajassa sakalanivesanam pasadesi"ti theram kulappasadakanam aggatthane thapesiti. Bakulattheravatthu [226] Catutthe appabadhananti nirabadhanam. Bakuloti 7- dvisu kulesu vaddhitatta evamladdhanamo thero. @Footnote: 1 cha.Ma.,i. katheti 2 Si. gamanakaram 3 cha.Ma.,i. dassesi 4 cha.Ma.,i. nisiditvava @bhunja 5 cha.Ma.,i. sampapunati 6 cha.Ma.,i. atha 7 Si.,i. bakkuloti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page271.

Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayam kira atite ito kappasatasahassadhika- asankhyeyyamatthake anomadassidasabalassa nibbattito puretarameva brahmanakule patisandhim ganhitva vayam agamma uggahitavedo vedattaye saram apassanto "samparayikattham gavesissami"ti pabbatapade isipabbajjam pabbajitva pancaabhinnaatthasamapattilabhi hutva jhanakilitaya 1- vitinamesi. Tasmim samaye anomadassibodhisatto sabbannutam 2- patva ariyaganaparivuto carikam carati. Tapaso "tini ratanani uppannani"ti katham sutva satthu santikam gantva dhammam sutva desanapariyosane saranesu patitthito, attano thanam pana vijahitum nasakkhi. So kalena kalam satthu dassanaya ceva gacchati, dhammanca sunati. Athekasmim samaye tathagatassa udaravato uppajji. Tapaso satthu dassanaya 3- agato "sattha gilano"ti sutva "ko bhante abadho"ti. "udaravato"ti vutte "ayam kalo mayham punnam katun"ti pabbatapadam gantva nanavidhani bhesajjani samodhanetva "idam bhesajjam satthu upanetha"ti upatthakattherassa adasi. Saha bhesajjassa upayogena udaravato patippassambhi. So satthu phasukakale gantva evamaha "bhante yadidam mama bhesajjena tathagatassa phasukam jatam, tassa me nissandena nibbattanibbattabhave kesoduhanamattampi 4- sarire byadhi 5- nama ma hotu"ti. Idamassa tasmim attabhave kalyanakammam. So tato cuto brahmaloke nibbattitva ekam asankhyeyyam devamanussesu samsaranto padumuttarabuddhakale hamsavatinagare kulagehe patisandhim gahetva sattharam ekam bhikkhum appabadhanam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva tam thanantaram patthesi. @Footnote: 1 Si. jhanakilikaya 2 Si. sabbannutannanam 3 cha.Ma.,i. dassanatthaya @4 Ma. guduhanamattampi, cha.,i. gadduhanamattampi 5 Si. sariravyadhi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page272.

So yavatayukam 1- kusalam katva devamanussesu samsaranto vipassidasabalassa nibbattito puretarameva bandhumatinagare brahmanakule nibbatto purimanayeneva isipabbajjam pabbajitva jhanalabhi hutva pabbatapade vasati. Vipassibodhisattopi sabbannutam patva atthasatthibhikkhusatasahassaparivaro bandhumatinagaram upanissaya pitumaharajassa sangaham karonto kheme migadaye viharati. Athayam tapaso dasabalassa loke nibbattabhavam natva agantva satthu dhammakatham sutva saranesu patitthasi, attano pabbajjam pajahitum 2- nasakkhi, kalena kalam pana satthu upatthanam agacchati. 3- Athekasmim samaye thapetva sattharanceva dve aggasavake ca himavati pupphitanam visarukkhanam vatasamphassena bhikkhunam 4- matthakarogo nama udapadi. Tapaso satthu upatthanam agato bhikkhu sisam parupitva nisinne 5- disva "kim bhante bhikkhusamghasasa aphasukan"ti pucchi. Bhikkhunam visapuppharogo 6- avusoti. Tapaso cintesi "ayam kalo mayham bhikkhusamghassa kayaveyyavatikakammam 7- katva punnam nibbattetun"ti attano anubhavena nanavidhani bhesajjani sankaddhitva yojetva adasi. Sabbabhikkhunam rogo tamkhananneva vupasanto. So yavatayukam thatva brahmaloke nibbattitva ekanavutikappe devamanussesu samsaranto kassapabuddhakale baranasiyam kulagehe nibbatto gharavasam vasanto "mayham vasanageham dubbalam, paccantam gantva dabbasambharam aharitva geham karissami"ti vaddhakihi saddhim gacchanto antaramagge ekam jinnamahaviharam disva "titthatu tava mayham gehakammam, na tam maya saddhim gamissati, yankinci katva pana saddhim gamanakammameva puretaram katum vattati"ti teheva vaddhakihi dabbasambharam gahapetva @Footnote: 1 Si. yavajivam 2 cha.Ma.,i. jahitum 3 cha.Ma.,i. gacchati 4 cha.Ma.,i. sesabhikkhunam @5 Si.,i.,cha.Ma. sasisam parupitva nipanne 6 cha. tinapupphakarogo @7 i. kayaveyyavatikam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page273.

Tasmim vihare uposathagaram karesi, bhojanasalam aggisalam 1- jantagharam kappiyakutim rattitthanadivatthanam vaccakutim karesi, 1- yam 2- bhikkhusamghassa upabhogaparibhogabhesajjam nama, sabbam patiyadetva thapesi. So yavajivam kusalam katva ekam buddhantaram devamanussesu samsaranto amhakam dasabalassa nibbattito puretarameva kosambiyam setthigehe patisandhim ganhi. Tassa patisandhigahanadivasato patthaya tam setthikulam labhaggayasaggappattam ahosi. Athassa mata puttam vijayitva cintesi "ayam darako punnava katabhiniharo, 3- yattakam kalam arogo dighayuko hutva titthati, tattakam amhakam sampattidayako bhavissati. Jatadivaseyeva ca mahayamunaya nhatadaraka 4- niroga honti"ti nhapanatthaya nam pesesi. "pancame divase sisam 5- nhapetva nadikilanatthaya nam pesesi"ti majjhimabhanaka. Tattha dhatiya darakam nimujjanummujjanavasena kilapentiya eko maccho tam darakam disva "bhakkho me ayan"ti mannamano mukham vivaritva upagato. Dhatiyo darakam chaddetva palata, maccho tam gili. Punnava satto dukkham na papuni, sayanagabbham pavisitva nisinno viya hoti. 6- Maccho darakassa tejena tattakapalam 7- gilitva dayhamano viya vegena timsayojanam gantva baranasinagaravasino macchabandhassa jalam pavisi. Mahamaccha nama jalena bandha 8- mariyamanava maranti, ayam pana darakassa tejena jalato nihatamattova mato. Macchabandha matamaccham 9- labhitva phaletva vikkinanti, tam pana darakassa anubhavena aphaletva sakalameva kajena haritva "sahassenimam dema"ti vadanta nagare vicarimsu, koci na ganhiti. 10- Tasmimpi nagare asitikotivibhavam 11- setthikulam atthi, tassa dvaramulam patva "kim gahetva detha"ti vutta "kahapanan"ti ahamsu. Tehi kahapanam datva gahito. @Footnote: 1-1 cha.Ma.,i. dighacankamam jantagharam kappiyakutim vaccakutim arogyasalam karesi @2 cha.Ma.,i. yamkinci 3 cha.Ma. katadhikaro 4 Si.,i. nahapita daraka 5 Ma. sasisam @6 cha.Ma.,i. nipanno viya ahosi 7 cha. tattaphalam 8 cha.Ma.,i. baddha @9 cha.Ma. mahamaccham 10 cha.Ma. ganhati 11 Si.,i.,cha.Ma. tasmim pana nagare aputtakam @asitikotivibhavam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page274.

Setthibhariyapi annesu divasesu macchena kilayati, 1- tamdivasam pana maccham phalake thapetva sayameva phalesi. Maccham nama kucchito phalenti, sa pana pitthito phalenti macchakucchiyam suvannavannam darakam disva "macchakucchiyam me putto laddho"ti nadanam 2- naditva darakam adaya samikassa santikam agamasi. Setthi tavadeva bherincarapetva darakam adaya ranno santikam gantva "macchakucchiyam me deva laddho darako, kim karoma"ti aha. Punnava esa, yo macchakucchiyam arogo vasi, palehi 3- nanti. Assosi kho itaram kulam "baranasiyam kira ekam setthikulam macchakucchiyam darakam labhati"ti. Te tattha agamamsu. Athassa mata darakam alankaritva kilapiyamanam disva "manapo vatayam darako"ti pucchitva tam pavuttim 4- acikkhi. Itara "mayham putto"ti aha. Kaham pana laddhoti. Macchakucchiyanti. Na tuyham putto, mayham puttoti. Kathante laddhoti. Maya dasamase kucchiya dharito, atha nam nadiya kilapiyamanam maccho giliti. Tuyham putto annena macchena gilito bhavissati, ayam pana maya macchakucchiyam laddhoti ubhopi rajakulam agamamsu. Raja aha "ayam dasamase kucchiya dharitatta amata katum na sakka, maccham ganhantapi vikkayakayadini 5- bahi katva ganhanta nama natthi, 6- macchakucchiyam laddhatta ayampi amata katum na sakkati 7- darako ubhinnampi kulanam dayado hotu"ti. Tato patthaya dvepi kulani ativiya labhaggayasaggappattani ahesum. Tassa dvihi kulehi vaddhitatta bakulakumaroti namam karimsu. Tassa vinnutam pattassa dvisupi nagaresu tayo tayo pasade karetva natakani paccupatthapesum. Ekekasmim nagare cattaro cattaro mase vasati, ekekasmim nagare cattaro mase vutthassa sanghatanavasu mandapam karetva tattha nam saddhim natakehi aropenti. So sampattim anubhavamano catuhi masehi itaram nagaram gacchati. Tam nagaravasinataka "dvihi masehi upaddhamaggam agato bhavissati"ti paccuggantva @Footnote: 1 cha.Ma.,i. kelayati 2 cha.Ma.,i. nadam 3 cha.Ma.,i. posehi 4 cha.Ma.,i. gahetva @pakatim 5 cha.Ma.,i. vakkayakanadini 6 cha.Ma. natthiti 7 cha.Ma. na sakka

--------------------------------------------------------------------------------------------- page275.

Tam parivaretva dvihi masehi attano nagaram nenti, itara nataka nivattitva attano nagarameva gacchanti. Tattha cattaro mase vasitva teneva niyamena puna itaram nagaram gacchati. Evamassa sampattim anubhavantassa asiti vassani paripunnani. Tasmim samaye amhakam bodhisatto sabbannutam patva pavattitapavaradhammacakko anukkamena carikam caramano kosambim papuni, baranasinti majjhimabhanaka. Bakulasetthipi kho "dasabalo agato"ti sutva bahum gandhamalam adaya satthu santikam gantva dhammam 1- sutva patiladdhasaddho pabbaji. So sattahameva puthujjano hutva atthame arune saha patisambhidahi arahattam papuni. Athassa dvisu nagaresu gihikale paricitamatugama 2- attano kulagharani gantva tattheva vasamana civarani katva pahinimsu. Thero ekam addhamasam kosambivasikehi pahitam civaram paribhunjati, addhamasam baranasivasikehiti. Eteneva niyamena ca dvisu nagaresu yam yam uttamam, tam tam therasseva aharissanti. 3- Therassa asiti vassani agaramajjhe vasantassa dvihi kulehi 4- gandhapindam gahetva upasinghanamattampi kalam na koci abadho nama ahosi. Asitime vasse sukheneva pabbajjam upagato. Pabbajitassapissa appamattakopi abadho va catuhi paccayehi vekallam va nahosi. So pacchimakale parinibbanasamayepi puranagihisahayakassa acelakassa 5- attano kayikacetasikasukhadipanavaseneva sakalam bakulasuttam 6- kathetva anupadisesaya nibbanadhatuya parinibbayi. Evam atthuppatti samutthita. 7- Sattha pana therassa dharamanakaleyeva there yathapatipatiya thanantare thapayanto bakulattheram imasmim sasane appabadhanam aggatthane thapesiti. @Footnote: 1 cha.Ma.,i. dhammakatham 2 cha.Ma. paricarikamatugama 3 Si. ahariyyanti, @cha.Ma. ahariyati, i. ahariyyati 4 cha.Ma. dvihangulehi, i. davihangulihi @5 Si.,i.,cha.Ma. acelakassapassa 6 Ma.u. 14/209/174 bakkulattheracchariyabbhutasutta @7 Si.,i. vatthu samutthitam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page276.

Sobhitattheravatthu [227] Pancame pubbenivasam anussarantananti pubbenivutthakhandhasantanam anussaranasamatthanam sobhitatthero aggoti dasseti. So kira pubbenivasam anupatipatiya anussaramano panca kappasatani asannibhave 1- acittakapatisandhim nayato aggahesi akase padam dassento viya. Tasma pubbenivasam anussarantanam aggo nama jato. Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayam kira padumuttarabuddhakale hamsavatinagare kulagehe patisandhim ganhitva vayappatto satthu dhammadesanam sunanto sattharam ekam bhikkhum pubbenivasananalabhinam 2- bhikkhunam aggatthane thapentam disva adhikarakamma katva tam thanantaram patthesi. So yavajivam kusalam 3- katva devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade savatthiyam brahmanakule nibbatti, sobhitotissa namam akamsu. So aparena samayena satthu dhammadesanam sutva patiladdhasaddho pabbajitva vipassanam vaddhetva arahattam patva pubbenivasanane cinnavasi ahosi. So anupatipatiya attano nibbattatthanam anussaranto yava asannibhave acittakapatisandhi, tava patisandhim addasa. Tato param anantare 4- pancakappasatani pavuttim adisva avasane cutim disva "kim nametan"ti avajjamano nayavasena "asannibhave 5- bhavissati"ti nittham agamasi. Sattha imam karanam atthuppattim katva theram pubbenivasam anussarantanam aggatthane thapesiti. @Footnote: 1 cha.Ma.,i. asannibhave. evamuparipi 2 Si. pubbenivasannanapatilabhinam, @i. pubbenivasam anussarantanam nanapatilabhanam 3 cha.Ma.,i. kusalakammam 4 cha., @i. antare 5 cha.Ma. asannibhavo, i. sannabhavo. evamuparipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page277.

Upalittheravatthu [228] Chatthe vinayadharanam yadidam upaliti vinayadharanam bhikkhunam upalitthero aggoti dasseti. Thero kira tathagatasseva santike kammatthanam gahetva vipassanam vaddhetva arahattam papuni. Tathagatasseva santike vinayapitakam ugganhitva bharukacchakavatthum 1- ajjukavatthum 2- kumarakassapavatthunti imani tini vatthuni sabbannutananena saddhim samsandetva kathesi. Tasma vinayadharanam aggo nama jato. Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayam kira padumuttarabudadhakale 3- hamsavatiyam kulaghare nibbatto ekadivasam satthu dhammakatham sunanto sattharam ekam bhikkhum vinayadharanam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva tam thanantaram patthesi. So yavajivam kusalam katva devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade kappakagehe patisandhim ganhi, upalidarakotissa namam akamsu. So vayappatto channam khattiyanam pasadhako hutva tathagate anupiyaambavane viharante pabbajjatthaya nikkhamantehi 4- chahi khattiyehi saddhim nikkhamitva pabbaji. Tassa pabbajjaya vidhanam paliyam 5- agatameva. So pabbajitva upasampanno sattharam kammatthanam kathapetva "mayham bhante aranne vasam anujanatha"ti aha. Bhikkhu tava aranne vasantassa ekameva dhuram vaddhissati, amhakam pana santike vasantassa vasadhuranca 6- ganthadhuranca paripuressatiti. Thero satthu vacanam sampaticchitva vipassanaya kammam karonto nacirasseva arahattam papuni. Atha nam sattha sakalam vinayapitakam ugganhapesi. So aparabhage hettha vuttani tini vatthuni vinicchini, sattha ekekasmim vinicchite sadhukaram katva tayo vinicchite atthuppattim katva theram vinayadharanam aggatthane thapesiti. @Footnote: 1 Si. bharukacchakavatthum, vi.mahavi. 1/78/52 parajikakanda: vinitavatthu @2 vi.mahavi. 1/158/91 dutiyaparajika 3 cha.Ma. padumuttarabuddhakale kiresa, @i. padumuttarabuddhakale kira 4 cha.Ma.,i. nikkhamantehi tehi @5 vi.cu. 7/330/112 sanghabhedakkhandhaka 6 cha.Ma. vipassanadhuranca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page278.

Nandakattheravatthu [229] Sattame bhikkhunovadakananti bhikkhuni ovadakanam. 1- Ayanhi thero dhammakatham kathento ekasamodhane pancabhikkhunisatani arahattam papesi. Tasma bhikkhunovadakanam aggo nama jato. Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayanhi padumuttarabuddhakale hamsavatinagare kulagehe 2- nibbatto satthu dhammakatham 3- sunanto sattharam ekam bhikkhum bhikkhunovadakanam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva tam thanantaram patthesi. So yavajivam kusalam katva devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade savatthiyam kulagehe patisandhim gahetva vayappatto satthu dhammadesanam sutva patiladdhasaddho satthu santike pabbajitva vipassanam vaddhetva arahattam papuni, 4- pubbenivasanane cinnavasi ahosi. So catusu parisasu sampattasu "sabbesamyeva manam gahetva kathetum sakkoti"ti dhammakathikanandako nama jato. Tathagatopi kho rohininaditire cumbitakulageha 5- nikkhamitva pabbajitanam pancannam sakiyakumarasatanam anabhiratiya uppannaya te bhikkhu adaya kunaladaham gantva kunalajatakakathaya 6- nesam samviggamanasabhavam 7- natva catusaccakatham kathetva sotapattiphale patitthapesi. Aparabhage mahasamayasuttam 8- kathetva aggaphalam arahattam papesi. Tesam theranam puranadutiyika "amhedani idha kim karissama"ti vatva sabbava ekacitta hutva mahapajapatim upasankamitva pabbajjam yacimsu. Tapi pancasata theriya santike pabbajjanca upasampadanca labhimsu. Atitanantarayam pana jatiya sabbava ta nandakattherassa rajattabhave 9- thitassa padaparicarika ahesum. @Footnote: 1 pali.,cha.Ma. bhikkhunovadakanam yadidam nandakoti, @an.ekaka. 20/229/25 2 Si.,i. kulaghare 3 cha.Ma. dhammadesanam 4 Si.,i. papunitva @5 Si.,i. cumbatakakalahe, Ma. cumbatakalahato, cha. cumbutakakalahe @6 khu.ja. 28/296/106 (sya) 7 cha.Ma.,i. samviggabhavam @8 di.Ma. 10/331/216 9 cha.Ma. rajaputtabhave

--------------------------------------------------------------------------------------------- page279.

Tena samayena sattha "bhikkhu bhikkhuniyo ovadantu"ti aha. Thero attano vare sampatte tasam purimabhave attano padaparicarikabhavam natva cintesi "mam imassa bhikkhunisamghassa majjhe nisinnam upamayo ca karanadini ca aharitva dhammam kathayamanam disva anno pubbenivasananalabhi bhikkhu 1- imam karanam oloketva `ayasma nandako yavajjadivasa orodhe na vissajjeti, sobhatayasma orodhaparivuto'ti vattabbam manneyya"ti. Tasma sayam agantva annam bhikkhum pesesi. Ta pana pancasata bhikkhuniyo therassa ovadam paccasimsanti. Imina karanena bhagava "attano vare sampatte annam apesetva sayameva gantva bhikkhunisamgham ovadahi"ti theram aha. So satthu katham patibahitum asakkonto attano vare sampatte catuddase bhikkhunisamghe 2- ovadam datva sabbava ta bhikkhuniyo salayatanapatimanditaya dhammadesanaya 3- sotapattiphale patitthapesi. Ta bhikkhuniyo therassa dhammadesanaya attamana hutva satthu santikam gantva attano patividdhagunam arocesum. Sattha "kasmim nu kho dhammam desente ima bhikkhuniyo uparimaggaphalani papuneyyun"ti avajjento puna "etam 4- nandakassa dhammadesanam sutva pancasatapi eta arahattam papunissanti"ti disva punadivasepi therasseva santike 5- dhammassavanatthaya pesesi. Ta punadivase dhammam sutva sabbava arahattam patta. Tamdivasam bhagava tasam bhikkhuninam attano santikam agatakale dhammadesanaya saphalabhavam natva "hiyyo nandakassa dhammadesana catuddasiyam candasadisi ahosi, ajja pannarasiyam candasadisi"ti vatva tadeva karanam atthuppattim katva theram bhikkhunovadakanam aggatthane thapesiti. @Footnote: 1 ka. pubbenivasananabhikkhu 2 Si.,i.,cha.Ma. bhikkhunisamghassa @3 Ma.u. 14/398/344 nandakovadasutta 4 cha.Ma.,i. tamyeva 5 cha.Ma.,i. santikam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page280.

Nandattheravatthu [230] Atthame indriyesu guttadvarananti chasu indriyesu pidahitadvaranam nandatthero aggoti dasseti. Kincapi hi satthu savaka aguttadvara nama natthi, nandatthero pana dasasu disasu yam yam disam oloketukamo hoti, na tam satisampajannavasena 1- aparicchinditva oloketi. Tasma indriyesu guttadvaranam agto nama jato. Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayampi hi padumuttarabuddhakale hamsavatiyam kulagehe patisandhim gahetva vayappatto satthu santike dhammam sunanto sattharam ekam bhikkhum indriyesu guttadvaranam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva tam thanantaram patthesi. So yavajivam kusalam katva devamanussesu samsaranto kapilavatthupure mahapajapatigotamiya kucchismim patisandhim ganhi. Athassa namagahanadivase natisangham nandayanto tosento jatoti nandakumarotveva namam akamsu. Mahasattopi sabbannutam patva pavattitapavaradhammacakko 2- lokanuggaham karonto rajagahato kapilavatthupuram gantva pathamadassaneneva pitaram sotapattiphale patitthapesi. Punadivase pitu nivesanam gantva rahulamataya ovadam datva sesajanassapi dhammam kathesi. Punadivase nandakumarassa abhisekagehappavesanaavahamangalesu vattamanesu tassa nivesanam gantva kumaram pattam gahapetva pabbajetum 3- viharabhimukho payasi. Nandakumaram abhisekamangalam na tatha pilesi. Pattam adaya gamanakale pana janapadakalyani uparipasadavaragata sihapanjaram ugghatetva "tuvatam kho ayyaputta agaccheyyasi"ti yam vacam niccharesi. Tam sutva gehasitachandaragavasena olokento ca panesa satthari garavena yatharuciya nimittam gahetum nasakkhi, tenassa cittasantapo @Footnote: 1 cha.Ma.,i. catusampajannavasena 2 cha.Ma. pavattitavara...evamuparipi, @i. pavattavaradhammacakko 3 Ma. pabbajapetum

--------------------------------------------------------------------------------------------- page281.

Ahosi. Atha nam "imasmim thane nivattessati, imasmim thane nivattessati"ti cintitameva 1- sattha viharam netva pabbajesi. Pabbajitopi 2- patibahitum asakkonto tunhi ahosi. Pabbajitadivasato patthaya pana janapadakalyaniya vuttavacanameva sarati. Athassa sa agantva avidure thita viya ahosi. So anabhiratiya pilito thokam thanam gacchati, tassa gumbam va gaccham va atikkamantasseva dasabalo purato thitako viya hoti. 3- So aggimhi pakkhittam kukkutapattam viya patinivattitva attano vasanatthanameva pavisi. 4- Sattha cintesi "nando ativiya pamatto viharati, anabhiratim vupasametum na sakkoti, etassa cittanibbapanam katum vattati"ti. Tato nam aha "ehi nanda devacarikam gamissama"ti. 5- Bhagava kathaham iddhimantehi gantabbatthanam gamissamiti. Tvam kevalam gamanacittam uppadehi, gantva passissasiti. So dasabalassa anubhavena tathagatena saddhimyeva devacarikam gantva sakkassa devaranno nivesanam oloketva panca accharasatani addasa. Sattha nandattheram subhanimittavasena ta olokentam disva "nanda ima nu kho acchara manapa, atha janapadakalyani"ti pucchi. Bhante janapadakalyani ima acchara upanidhaya kannanasacchinnaka makkati 6- viya khayatiti. Nanda evarupa acchara samanadhammam karontanam na dullabhati. Sace me bhante bhagava patibhogo hoti, aham samanadhammam karissamiti. Vissattho 7- tvam nanda samanadhammam kara. Sace te sappatisandhika kalakiriya bhavissati, aham etasam patilabhatthaya patibhogoti. Iti sattha yatharuciya devacarikam caritva jetavanameva paccagacchi. 8- Tato patthaya nandatthero accharanam hetu rattidivasam samanadhammam karoti. @Footnote: 1 Si.,i.,cha.Ma. cintentameva 2 Si. pabbajantepi 3 cha.Ma. ahosi @4 cha.Ma.,i. pavisati 5 cha.Ma.,i. gacchissamati 6 Si. kannanasacchinna kanamakkati @7 cha.Ma.,i. vissattho 8 cha.Ma.,i. paccaganchi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page282.

Sattha bhikkhu anapesi "tumhe nandassa vasanatthane `eko kira bhikkhu dasabalam patibhogam katva accharanam hetu samanadhammam karoti'ti tattha tattha kathenta vicaratha"ti. Te satthu vacanam sampaticchitva "bhatako kirayasma nando, upakitako kirayasma nando, accharanam hetu brahmacariyam carati, bhagava kirassa patibhogo pancannam accharasatanam patilabhaya kakutapadanan"ti 1- te dassanasavanupacare thatva kathenta 2- vicaranti. Nandatthero katham sutva "ime bhikkhu na annam kathenti, mam arabbha kathenti, ayuttam mama kamman"ti patisankharam 3- uppadetva vipassanam vaddhetva arahattam papuni. Athassa arahattappattakkhaneyeva 4- annatara devata bhagavato tamattham arocesi, sayampi bhagava annasiyeva. Punadivase nandatthero bhagavantam upasankamitva evamaha "yam me bhante bhagava patibhogo pancannam accharasatanam patilabhaya kakutapadanam, muncamaham bhante bhagavantam etasma patissava"ti. Evam vatthu 5- samutthitam. Sattha aparabhage jetavane viharanto theram indriyesu guttadvaranam aggatthane thapesiti. Mahakappinattheravatthu [231] Navame bhikkhuovadakananti bhikkhu ovadantanam mahakappinatthero aggoti dassesi. Ayam kira thero ekasamodhanasmimyeva dhammakatham kathento bhikkhusahassam arahattam papesi. Tasma bhikkhuovadakanam aggo nama jato. Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayam hi padumuttarabuddhakale hamsavatiyam kulaghare nibbattitva aparabhage satthu dhammakatham sunanto sattharam ekam bhikkhum bhikkhuovadakanam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva tam thanantaram patthesi. So yavajivam kusalam katva devamanussesu samsaranto kassapasammasambuddhakale @Footnote: 1 Ma. kukkutapadikananti, cha. kakutapadinanti 2 cha.Ma. savanupacare kathenta @3 Si.,i.,cha.Ma. patisanakhanam 4 i. arahattappattikkhaneyeva @5 khu.u. 25/22/124 nandasutta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page283.

Baranasiyam kulagehe patisandhim gahetva purisasahassaganajetthako hutva gabbhasahassapatimanditam mahaparivenam karesi. Te sabbepi jana yavajivam kusalam katva kappinaupasakam jetthakam katva saputtadara devaloke nibbatta. Ekam buddhantaram devamanussesu samsarimsu. Atha amhakam satthu nibbattito puretarameva ayam kappino paccantappadese 1- kukkutavatinamanagare rajagehe patisandhim ganhi, sesaparisa 2- tasmimyeva nagare amaccakule nibbattimsu. Tesu kappinakumaro pitu accayena chattam ussapetva mahakappinaraja nama jato. Pure 3- kalyanakammakaranakale tassa gharasamini itthi samanajatibhoge rajakule nibbattitva mahakappinaranno aggamahesi jata, anojapupphasadisavannataya panassa anojadevitveva namam ahosi. Mahakappinarajapi sutacittako 4- ahosi. So patova utthaya catuhi dvarehi sigham dute pesesi "yattha bahussute sutadhare passatha, tato nivattitva mayham arocetha"ti. Tena kho pana samayena amhakam sattha loke nibbattitva savatthim upanissaya pativasati. Tasmim kale savatthinagaravasino vanija savatthiyam utthanabhandam gahetva tam nagaram gantva bhandam patisametva "rajanam passissama"ti pannakaram gahetva rajakuladvaram gantva "raja uyyanam gato"ti sutva uyyanam gantva dvare thita patiharakassa arocayimsu. Atha ranno nivedite 5- raja pakkosapetva niyyanite pannakare 6- vanditva thite "tata kuto agacchatha"ti pucchi. Savatthito devati. Kacci te rattha subhikkha, 7- dhammiko rajati. Ama devati. Attha pana tumhakam dese kinci sasananti. Atthi deva, na sakka pana ucchitthamukhehi kathetunti. Raja suvannabhingarena udakam dapesi. Te mukham vikkhaletva dasabalabhimukha anjalim paggahetva 8- "deva amhakam dese buddharatanam nama uppannan"ti ahamsu. @Footnote: 1 cha.Ma. paccantadese 2 cha.Ma. sesapurisa 3 cha.Ma.,i. pubbe 4 cha.Ma.i. sutavittako @5 cha.Ma. nivedi, te 6 Ma. niyyatitena pannakarena, cha. niyyatitapannakare, @i. niyyanitapannakare 7 Si.,i.,cha.Ma. kacci vo rattham subhikkham @8 Si.,i. pagganhitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page284.

Ranno "buddho"ti vacane sutamatteyeva sakalasariram pharamana piti uppajji. Tato "buddhoti tata vadatha"ti aha. Buddhoti deva vadamati. Evam tikkhattum vadapetva "buddhoti padam appamanam, na 1- sakka parimanam katun"ti tasmimyeva uppannanti 2- pasanno satasahassam datva puna "aparam kim sasanan"ti pucchi. Deva dhammaratanam nama uppannanti. Tampi sutva tatheva tikkhattum patinnam gahetva aparampi satasahassam datva puna "annam kim sasanan"ti pucchi. Samgharatanam deva uppannanti. Tam sutva tatheva patinnam gahetva aparampi satasahassam datva dinnabhavam panne likhitva "tata deviya santikam gacchatha"ti pesesi. Tesu gatesu amacce pucchi "tata buddho loke uppanno, tumhe kim karissatha"ti. Deva tumhe kim karissathati. 3- Aham pabbajissamiti. Mayampi pabbajissamati. Te sabbepi gharam va kutumbam va anapaloketva ye asse aruyha gata teheva nikkhamimsu. Vanija anojadeviya santikam gantva pannam dassesum. Sa tam vacetva "ranna tumhakam bahu kahapana 4- dinna, kim tumhehi katam tata"ti pucchi. Piyasasanam devi anitanti. Amhepi sakka tata sunapetunti. Sakka devi, ucchitthamukhehi pana vattum na sakkati. Sa suvannabhingarena udakam dapesi. Te mukham vikkhaletva ranno arocitaniyameneva arocesum. Sapi tam sutva uppannapamujja teneva nayena ekasmim pade tikkhattum patinnam gahapetva padagananaya 5- tini tini datva 6- navasatasahassani adasi. Vanija sabbanipi dvadasa satasahassani labhimsu. Atha te "raja kaham tata"ti pucchi. Pabbajissamiti nikkhanto deviti. "tenahi tata tumhe gacchatha"ti uyyojetva ranna saddhim gatanam amaccanam matugame pakkosapetva "tumhe attano samikanam gatatthanam janatha amma"ti pucchi. Na 7- janama ayye, ranna saddhim uyyanakilam gatati. Ama amma gata, @Footnote: 1 cha.Ma. nassa 2 cha.Ma. pade 3 cha.Ma. kim kattukamati 4 Ma. pannakara @5 cha.Ma. gahetva patinnagananaya 6 cha.Ma. katva 7 cha.Ma. ayam saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page285.

Tattha pana gantva "buddho uppanno, dhammo uppanno, samgho uppanno"ti sutva "dasabalassa santike pabbajissama"ti gata, tumhe kim karissathati. Tumhe pana ayye kim kattukamati. Aham pabbajissami, na tehi vantavamanam jivhagge thapeyyanti. "yadi evam, mayam pabbajissama"ti. Sabbapi rathe yojapetva 1- nikkhamimsu. Rajapi amaccasahassehi saddhim gangatiram papuni, tasmim ca samaye ganga pura hoti. Atha nam disva "ayam ganga pura hoti candamacchakinna, amhehi ca saddhim agata dasa va manussa va natthi, ye te 2- navam va ullumpam 3- va amhakam tattha dadeyyum. 4- Etassa pana satthu guna nama hettha avicito upari yava bhavagga patthata. Sace pana 5- sattha sammasambuddho, imesam assanam khurapitthani ma tementuti udakapitthena asse pakkhandapesum. Ekassapi 6- khurapitthimattampi na temi, rajamaggena gacchanta viya paratiram patva parato annam mahanadim papunimsu. "dutiya kim nama"ti pucchi. Nilavaha 7- nama gambhiratopi puthulatopi addhayojanamatta devati. Tattha anna saccakiriya natthi, tayaeva saccakiriyaya tampi addhayojanavittharam nadim atikkamimsu. Atha tatiyam candabhagam nama mahanadim patva tampi tayaeva saccakiriyaya atikkamimsu. Satthapi tamdivasam paccusasamaye mahakarunasamapattito vutthaya lokam volokento "ajja mahakappino tiyojanasatikam rajjam pahaya amaccasahassaparivaro mama santike pabbajitum agacchissati"ti 8- disva "maya tesam paccuggamanam katum yuttan"ti patova sarirapatijagganam katva bhikkhusamghaparivaro savatthiyam pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto sayameva pattacivaram gahetva akasena uppatitva candabhaganaditire tesam uttaranatitthanam abhimukhatthane mahanigrodharukkho atthi, tattha pallankena nisiditva parimukham satim upatthapetva chabbannabuddharasmiyo vissajjesi. Te tena @Footnote: 1 cha.Ma. yojetva 2 cha.Ma. no 3 cha.Ma. ulumpam. evamuparipi 4 cha.Ma.va katva @dadeyyum 5 cha.Ma. esa 6 cha.Ma. ekassa assassapi 7 cha.Ma. nilavahini @8 cha.Ma. agacchatiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page286.

Titthena uttaranti 1- buddharasmiyo ito cito ca dhavantiyo oloketva dasabalassa punnacandasassirikam mukham disva "yam sattharam uddissa mayam pabbajita, sattha no eso"ti 2- dassaneneva nittham gantva ditthatthanato patthaya onamitva vandamana agamma sattharam vandimsu. Raja satthu gopphakesu gahetva sattharam vanditva ekamantam nisidi saddhim amaccasahassena. Sattha tesam dhammakatham kathesi. Desanapariyosane sabbe arahatte patitthaya sattharam pabbajjam yacimsu. Sattha "pubbe imehi civaradanassa dinnatta attano pattacivarani gahetva agata"ti suvannavannam hattham pasaretva "etha bhikkhavo, svakkhato dhammo, caratha brahmacariyam sammadukkhassantakiriyaya"ti aha. Sa ca tesam ayasmantanam pabbajja ca upasampada ca ahosi, vassasatikatthera 3- viya sattharam parivarayimsu. Anojapi devi rathasahassaparivara gangatiram patva uttaranatthaya 4- agatam navam va ullumpam va adisva attano byattataya cintesi "raja saccakiriyam katva gato bhavissati, so pana sattha na kevalam tesamyeva atthaya nibbatto, sace so sattha sammasambuddho, amhakam ratha ma udake nimujjimsu"ti udakapitthena rathe pakkhandapesi. Rathanam nemicakkamattampi 5- na temi. Dutiyam nadimpi tatiyam nadimpi teneva saccakaranena uttari. Uttaramanaeva ca nigrodharukkhamule sattharam addasa. Satthapi "imasam attano samino passantinam chandarago uppajji 6- maggaphalanam antarayam kareyya, dhammam sotunca na sakkhissanti"ti yatha annamannam na passanti, tatha akasi. Ta sabbapi titthato uttaritva dasabalam vanditva nisidimsu. Sattha tasam dhammakatham kathesi. Desanapariyosane sabba sotapattiphale patitthaya annamannam passimsu. Sattha "uppalavanna agacchatu"ti cintesi. Theri agantva sabba pabbajetva adaya bhikkhuniupassayam gata, sattha bhikkhusahassam gahetva akasena jetavanam agamasi. @Footnote: 1 cha.Ma. uttaranta 2 cha.Ma. addha so esoti 3 cha.Ma. vassasatthikatthera @4 cha. ranno atthaya 5 cha.Ma. nemivattimattampi 6 cha.Ma. uppajjitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page287.

Athayam mahakappinatthero attano kiccam matthakam pattam natva appossukko hutva phalasamapattisukhena vitinamento arannagatopi rukkhamulagatopi sunnagaragatopi "aho sukham aho sukhan"ti abhinham udanam udanesi. Bhikkhu katham uppadesum "kappinatthero rajjasukham anussaranto udanam udanesi"ti. 1- Te tathagatassa arocesum. Bhagava "mama putto maggasukham phalasukham arabbha udanam udanesi"ti vatva dhammapade imam gathamaha:- "dhammapiti sukham seti vippasannena cetasa ariyappavedite dhamme sada ramati pandito"ti. 2- Athekadivasam sattha tassa antevasikam bhikkhusahassam amantetva aha "kacci vo bhikkhave acariyo dhammam deseti"ti. Na bhagava desesi, 3- appossukko ditthadhammasukhaviharam anuyutto viharati, kassaci ovadamattampi na detiti. Sattha tam pakkosapetva "saccam kira tvam kappina antevasikanam ovadamattampi na desi"ti. Saccam bhagavati. Brahmana ma evam kari, ajjato patthaya antevasikanam dhammam desehiti. "sadhu bhante"ti thero satthu katham sirasava sampaticchitva ekasamodhaneyeva samanasahassassa dhammam desetva sabbe arahattam papesi. Aparabhage sattha samghamajjhe nisinno patipatiya there thanantaresu thapento mahakappinattheram bhikkhuovadakanam aggatthane thapesiti. Sagatattheravatthu [232] Dasame tejodhatukusalananti tejodhatum samapajjitum kusalanam sagatatthero aggoti dasseti. Ayanhi thero tejodhatusamapattiya ambatitthanagassa tejasa tejam pariyadiyitva tam nagam nibbisevanam akasi. Tasma tejodhatukusalanam aggo nama jato. @Footnote: 1 cha.Ma. udanetiti 2 khu.dha. 25/79/31 mahakappinattheravatthu 3 cha.Ma. deseti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page288.

Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayampi hi padumuttarabuddhakale hamsavatiyam kulagehe patisandhim gahetva aparabhage satthu dhammadesanam sunanto sattharam ekam bhikkhum tejodhatukusalanam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva tam thanantaram patthesi. So yavajivam kusalam katva devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade savatthiyam brahmanakule nibbatto, 1- sagatamanavotissa namam akamsu. So aparabhage satthu dhammadesanam sutva patiladdhasaddho pabbajitva attha samapattiyo nibbattetva tattha vasibhavam papuni. Athekadivasam sattha carikam caramano kosambiyanagarasamipam agamasi. Tena ca samayena nadititthe poranakanavikassa bahu agantukagamika verino hutva tam pothetva marayimsu. So viruddhena cittena patthanam thapetva 2- tasmimyeva titthe mahanubhavo nagaraja hutva nibbatto. So viruddhacittatta akaleyeva vassam vassapesi, 3- kale pana na vassapesi, sassani na samma sampajjanti. Sakalaratthavasino tassa vupasamanattham anusamvaccharam balikammam karonta 4- vasanatthaya cassa ekam geham akamsu. Satthapi teneva titthena uttaritva bhikkhusamghaparivuto "tasmimyeva padese rattim vasissami"ti agamasi. Athayam thero "cando kirettha nagaraja"ti sutva "imam nagarajanam dametva nibbisevanam katva satthu vasanatthanam patiyadetum vattati"ti nagassa vasanatthanam pavisitva pallankam abhujitva nisidi. Nago kujjhitva "ko namayam mundako mayham vasanatthanam pavisitva nisinno"ti dhumayati, 5- thero uttaritaram dhumayi. Nago pajjali, theropi uttaritaram pajjalitva tassa tejam pariyadiyi. So "mahanto vatayam bhikkhu"ti therassa padamule nipajjitva 6- "bhante tumhakam saranam gacchami"ti aha. Mayham saranagamanakiccam natthi, dasabalassa saranam gacchahiti. 7- So "sadhu"ti saranam gato. @Footnote: 1 cha. nibbatti 2 Ma. patthetva, cha. patthapetva 3 cha.Ma. vassapeti. evamuparipi @4 cha.Ma. karonti 5 cha.Ma. dhupayi. evamuparipi 6 cha.Ma. nipatitva 7 cha.Ma. gacchati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page289.

1- So agacchi tam saranam sabbannutananapavarasisam nibbanarammanapavaravilasitakesam catutthajjhanapavaranalatam vajirasamapattinanapavaraunnabhasam nilakasinasobhatikkantapavara- bhamuyugalam dibbacakkhupannacakkhusamantacakkhupavaracakkhudvayam dibbasotananapavarasotadvayam gotrabhunanapavarautungaghanam maggaphalavimuttiphalananapavaragandadvayam lokiyalokuttara- nanapavaraotthadvayam sattatimsapavarabodhipakkhiyananapavarasubhadantam catumaggananapavaracatudatham catusaccananapavarajivham appatihatananapavarahanukam anuttaravimokkhadhigamanananapavara- kantham tilakkhanananapavaragivarajitam catuvesarajjananapavarabahudvayam dasanussati- nanapavaravattangulisobham sattasambojjhangapavarapinauratalam asayanusayananapavarathanayugalam dasabalananapavaramajjhimangam paticcasamuppadananapavaranabhim pancindriyapancabalapavarajanghanam catusammappadhanapavaraurudvayam dasakusalakammapathapavarajanghadvayam caturiddhipadapavarapadadvayam silasamadhipannapavarasanghatim hirottappavarapamsukulapaticchadacivaram atthangika- maggananapavaraantaravasakam catusatipatthanapavarakayabandhanam. Buddho iti vibhavito bhagava sabbannutampi sisam gato. 1- Ito patthaya na kanci vihetheti devampi samma vassapeti, sassani samma sampajjanti. Kosambiyavasino "ayyena kira sagatena ambatitthanago damito"ti sutva satthu agamanam udikkhamana dasabalassa mahasakkaram sajjayimsu. Te dasabalassa mahasakkaram datva 2- chabbaggiyanam vacanena sabbagehesu kapotikam pasannam patiyadetva punadivase sagatattherassa pindaya carantassa gehe gehe thokam thokam adamsu. Thero appannatte sikkhapade manussehi yaciyamano gehe gehe thokam thokam pivitva avidure 3- gantvava anaharakabhavena 4- satim vissajjetva sankaratthaneva papati. 5- @Footnote: 1-1 ime patha sihalapotthake na dissanti 2 cha.Ma. katva 3 Si. satthu aviduram, @cha.Ma.,i. aviduram 4 Si. anaharabhavena, cha.Ma. anaharikabhavena, i. anaharabhavena @5 cha.Ma.,i. pati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page290.

Sattha katabhattakicco nikkhamanto tam disva tam gahapetva viharam gantva vigarahitva sikkhapadam pannapesi. So punadivase satim labhitva attana katakaranam sutva accayam desetva dasabalam khamapetva uppannasamvego vipassanam vaddhetva arahattam papuni. Evam vatthu vinaye 1- samutthitam. Tam tattha agatanayeneva vittharato veditabbam. Aparabhage pana sattha jetavanamahavihare nisiditva patipatiya there thanantaresu thapento sagatattheram tejodhatukusalanam aggatthane thapesiti. Radhattheravatthu [233] Ekadasame patibhaneyyakananti satthu dhammadesanapatibhanassa paccayabhutanam patibhanajanakanam. 2- Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayam 3- padumuttarabuddhakale hamsavatiyam kulagehe nibbattitva aparabhage satthu dhammadesanam sunanto sattharam ekam bhikkhum patibhaneyyakanam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva tam thanantaram patthesi. So yavajivam tathagatam paricaritva devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade rajagahanagare brahmanagehe 4- patisandhim ganhi, radhamanavotissa namam akamsu. So mahallakakale attano puttadarena abahumano 5- "pabbajitva kalam vitinamessami"ti viharam gantva there pabbajjam yaci, "jinno mahallaka- brahmano"ti na keci pabbajetum icchimsu. Athekadivasam brahmano satthu santikam gantva patisantharam katva ekamantam nisidi. Sattha tassa upanissayasampattim disva katham samutthapetukamo "kim brahmana puttadara tam patijagganti"ti. Kuto bho gotama patijagganam, mahallakoti mam bahi niharimsu. Kim pana te brahmana pabbajitum @Footnote: 1 vi.mahavi. 2/326/269 surapanavagga 2 Si.,i.,cha.Ma. patibhanajanakanam bhikkhunam @radhatthero aggotidasseti. therassa hi ditthisamudacaranca okappaniyasaddhanca @agamma dasabalassa navanava dhammadesana patibhati. tasma thero patibhaneyyakanam aggo nama @jato 3 Si.,i.,cha.Ma. ayampi hi 4 cha.Ma.,i. brahmanakule 5 cha. abahumato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page291.

Na vattatiti. Ko mam bho gotama pabbajessati, mahallakabhavena mam na koci icchatiti. Sattha sariputtattherassa sannam adasi, thero satthu vacanam sirasa sampaticchitva radhabrahmanam pabbajetva cintesi "sattha imam brahmanam sadarena 1- pabbajapesi, na kho etam anadarena pariharitum vattati"ti radhattheram adaya gamakavasam agamasi. Tatrassa adhuna pabbajitatta kicchalabhissa thero aggampi 2- attano sampattam avasam deti, attano sampattam 3- panitam pindapatam tasseva datva sayam pindaya carati. Radhatthero senasanasappayanca bhojanasappayanca labhitva sariputtattherassa santike kammatthanam gahetva nacirasseva arahattam papuni. Atha nam thero gahetva dasabalam passitum agato. Sattha janantova pucchi "yo te maya sariputta nissitako dinno, kidisam tassa, na ukkanthati"ti. Bhante sasane abhiramako nama bhikkhu 4- evarupo bhaveyyati. Athayasma 5- sariputtatthero katannu katavediti samghamajjhe katha udapadi. Tam sutva sattha bhikkhu amantesi "anacchariyam bhikkhave sariputtassa idani katannukatavedita, so atite ahetukapatisandhiyam nibbattopi katannukatavediyeva ahosi"ti. Katarasmim kale bhagavati. Atite bhikkhave pabbatapadamhi pancasatamatta vaddhakipurisa mahaarannam pavisitva dabbasambhare chinditva mahaullumpam bandhitva nadiya otarenti. Atheko hatthinago ekasmim visamatthane sondaya sakham ganhanto sakhabhangam 6- sandharetum asakkonto tikhinakhanuke padehi atthasi, 7- pado viddho, dukkhavedana vattanti. So gamanam abhiniharitum asakkonto tattheva nipajji. So katipahaccayena te vaddhaki attano samipena gacchante disva "ime nissaya aham jivitam labhissami"ti tesam anupadam agamasi. Te nivattitva hatthim disva bhita palayanti. So tesam palayanabhavam natva atthasi, puna thitakale anubandhi. @Footnote: 1 Si. adarena 2 cha.Ma.,i. ayam patho na dissati 3 cha.Ma.,i. pattam @4 Si. abhiramanakabhikkhu, cha.Ma. abhiramitabhikkhu nama 5 cha.Ma. athayasmato sariputtassa @"sariputtatthero.... 6 cha.Ma.,i. sakhabhangavegam 7 cha.Ma.,i. padena avatthasi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page292.

Vaddhakijetthako cintesi "ayam hatthi amhesu titthantesu anubandhi, 1- palayantesu titthati, bhavissati tattha karanan"ti. Sabbe tam tam rukkham aruyha tassa agamanam patimanenta nisidimsu. So tesam santikam agantva attano padam dassento parivattetva 2- nipajji. Tada vaddhakinam sanna udapadi "gilanabhavena bho esa agacchati, na annena karanena"ti tassa santikam gantva pade pavitthakhanukam disva "imina karanena esa agato"ti tikhinavasiya khanukotiyam 3- odhim katva 4- dalhaya rajjuya bandhitva kaddhitva niharimsu. Athassa vanamukham piletva pubbalohitam niharitva kasavodakena dhovitva attano jananabhesajjam makkhetva nacirasseva phasukam akamsu. Hatthinago gilana vutthito cintesi "ime mayham bahupakara, ime maya nissaya jivitam laddham, maya imesam katannuna katavedina bhavitum vattati"ti attano vasanatthanam gantva setam hatthipotakam 5- anesi. Vaddhakino hatthipotakam disva "amhakam hatthi puttampi gahetva agato"ti ativiya tutthacitta ahesum. Hatthinago cintesi "mayi titthante `kim nu kho ayam agato'ti mama agatakaranam janissanti"ti 6- thitatthanato apakkami. 7- Hatthipotako pitu pacchato anupatipajjati. 8- Hatthinago tassa agatabhavam 9- natva nivattanatthaya saddasannam adasi. So pitu katham sutva nivattitva vaddhakinam santikam gato. Vaddhakino "imam hatthipotakam amhakam datum agato bhavissati eso"ti natva ahamsu 10- "amhakam santike taya kattabbakiccam natthi, pitu santikamyeva gaccha"ti pahinimsu. Hatthinago yavatatiyam attano santikam agatampi puna vaddhakinamyeva samipam pesesi. Tato patthaya vaddhakino hatthipotakam attano santike katva patijagganti. Bhojanakale ekekam bhattapindam denti, bhattam tassa yavadattham ahosi. Atha 11- so @Footnote: 1 cha.Ma.,i. anubandhati 2 Si.,i. parivattetva dassento @3 cha.Ma.,i. khanukakotiyam 4 cha.Ma. datva 5 Si.,i.,cha.Ma. gandhahatthipotakam @6 cha.Ma.,i. na janissantiti 7 cha.Ma.,i. pakkami 8 cha.Ma.,i. pacchato pacchato @anupayasi 9 i. agamanabhavam 10 cha.Ma. ayam patho na dissati 11 cha.Ma. ayam saddo na @dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page293.

Vaddhakihi antogahane kottitam 1- dabbasambharam aharitva anganatthane rasim karoti. Eteneva niyamena annampi upakarakammam karoti. Sattha imam karanam aharitva pubbepi sariputtassa katannukatavedibhavam dipeti. Sariputtatthero hi tada mahahatthi ahosi, atthuppattiyam agato ossatthaviriyo bhikkhu hatthipotako ahosi. Samyuttanikayam pana patva sakalam radhasamyuttam kathetabbam, 2- dhammapade ca:- "nidhinamva pavattaram yam passe vajjadassinam niggayhavadim medhavim tadisam panditam bhaje tadisam bhajamanassa seyyo hoti na papiyo"ti 3- gatha therassa dhammadesana nama. Aparabhage pana sattha patipatiya there thanantaresu thapento radhattheram patibhaneyyakanam aggatthane thapesiti. Mogharajattheravatthu [234] Dvadasame lukhacivaradharananti lukhacivaram dharentanam mogharaja aggoti dasseti. Ayanhi thero vatthalukham suttalukham ranjanakalukhanti 4- tividhena lukhenapi samannagatam pamsukulam dhareti. 5- Tasma lukhacivaradharanam aggo nama jato. Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayampi hi padumuttarabuddhakale hamsavatiyam kulagehe patisandhim gahetva nibbatti, tato aparabhage satthu dhammakatham sunanto sattharam ekam bhikkhum lukhacivaradharanam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva tam thanantaram patthesi. So yavajivam kusalam katva devamanussesu samsaranto kassapadasabalassa nibbattito puretarameva katthavahananagare amaccagehe patisandhim ganhi. Aparabhage vayappatto katthavahanarajanam upatthahanto amaccatthanam labhi. @Footnote: 1 Ma. attano gahanakotikam 2 Si.,i.,cha.Ma. ayam patho na dissati @3 khu.dha. 25/76/30 radhattheravatthu 4 cha.Ma.,i. satthalukham suttalukham rajanalukhanti @5 cha.Ma.,i. dharesi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page294.

Tasmim kale kassapadasabalo loke uppajji. Katthavahanaraja "buddho kira loke uppanno"ti sutva tam pakkosapetva aha "tata buddho kira loke uppanno, imanca paccantanagaram ekappahareneva ubhohi amhehi tucchakam katum na sakka, tvam tava majjhimadesam gantva buddhassa uppannabhavam natva dasabalam gahetva 1- imam nagaram anehi"ti purisasahassena saddhim pesesi. So anupubbena satthu santikam gantva dhammakatham sutva patiladdhasaddho tattheva pabbajitva visati vassasahassani samanadhammam akasi. Tena saddhim gatapurisa pana sabbepi nivattitva puna ranno santikam agata. Ayampi thero paripunnasilo kalam katva ekam buddhantaram devamanussesu samsaranto amhakam dasabalassa nibbattito puretarameva savatthiyam brahmanagehe 2- patisandhim ganhi, mogharajamanavotissa namam akamsu. Katthavahanarajapi kassapassa bhagavato adhikarakammam katva ekam buddhantaram saparivaro devamanussesu samsaritva amhakam dasabalassa nibbattito puretarameva savatthiyam purohitagehe patisandhim ganhi, bavarimanavotissa 3- namam akamsu. So aparena samayena tayo vede ugganhitva solasannam manavakasahassanam sippam vacento carati. Athassa pasenadikosalaranno jatakale 4- pitu accayena purohitatthanam adamsu. Tada ayampi mogharajamanavo bavaribrahmanassa santike sippam ganhati. Athekadivasam bavaribrahmano rahogato attano sippe saram olokento samparayikasaram adisva "ekam pabbajjam pabbajitva samparayikam gavesissami"ti kosalarajanam upasankamitva attano pabbajjam anujanapesi. So tena anunnato solasahi manavakasahassehi parivuto pabbajjatthaya nikkhami. Kosalarajapi tena saddhimyeva ekam amaccam kahapanasahassam datva pesesi 5- "yasmim thane acariyo pabbajati, @Footnote: 1 Si.,cha.Ma. ayam patho na dissati 2 cha.Ma. brahmanakule @3 Si.,i. bavarimanavotissa 4 cha.Ma. kale 5 Si. saddhimyeva kahapananam satasahassam @pesesi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page295.

Tatrassa vasanatthanam gantva 1- detha"ti. Bavaribrahmano phasukatthanam oloketukamo 2- majjhimadesato patikkamma assakaranno ca malaranno 3- ca simantare godhavaritire attano vasanatthanam karesi. Atheko puriso jatilanam dassanatthaya gato tesam santike 4- bhumitthane tehi anunnate 5- attano vasanatthanam akasi. Tena katam disva aparam kulasatam gehasatam karesi. Te sabbepi sannipatitva "mayam ayyanam santike bhumibhage vasanta sukham vasitum na sakkoma, kahapanam sukhasamvasam te dassama"ti 6- ekeko ekekam kahapanam bavaribrahmanassa vasanatthane thapesi. Sabbepi agatakahapana 7- satasahassamatta ahesum. Bavaribrahmano "kimattham ete agata"ti aha. Sukhavasanatthaya 8- bhanteti. Sacaham hirannasuvannena atthiko assam, aham mahantam dhanarasim pahaya na pabbajeyyam. Tumhakam kahapane gahetva gacchathati. Amhehi ayyassa pariccattam 9- na puna ganhama, anusamvaccharam pana eteneva niyamena aharissama, ime gahetva ayyo danam detuti. Brahmano adhivasetva kapanaddhikavanibbakayacakanam danamukhe niyyadeti. 10- Tassa aparaparam dayakabhavo sakalajambudipe pannayittha. Tato kalingaratthe dunnavitthe 11- nama game jujakabrahmanassa vamse jatabrahmanassa brahmani utthaya samutthaya brahmanam codeti "bavari kira danam deti, gantva tato hirannasuvannam ahara"ti. So taya codiyamano santharetum 12- asakkonto bavarissa santike 13- gacchamano bavarimhi bhiyyo 14- danam datva pannasalam pavisitva nipajjitva danam anussaramane gato. Gantvava 15- "danam me brahmana dehi, danam me brahmana dehi"ti aha. Akale tvam brahmana agato, sampattayacakanam me dinnam, idani kahapana 16- natthiti. na mayham brahmana @Footnote: 1 cha.Ma. gahetva 2 cha.,i. olokento 3 Si. culakaranno, cha.Ma.,i. mulhakaranno @4 cha.Ma. santake 5 cha.Ma.,i. anunnato 6 cha.,i. vasama, mudha vasitum na karanam, @sukhavasam vo dassamati 7 cha.Ma. sabbehipi abhatakahapana 8 cha.Ma.,i. sukhavasadanatthaya @9 i. pariccatta 10 cha.Ma.,i. niyyatesi 11 Si.,i.,cha.Ma. kalingaratthe @dunnivitthe 12 Ma. sandharetum, cha. santhatum 13 cha.Ma. santikam 14 cha.Ma. ayam saddo @na dissati 15 cha.Ma.,i. gantva ca 16 cha.Ma.,i. kahapanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page296.

Bahuhi kahapanehi attho, tava ettakam danam dentassa 1- na sakka kahapanehi vina bhavitum, mayham panca kahapanasatani dehiti. Brahmana pancasatani natthi, puna kale sampatte labhissasiti. Kim panaham tava danakale agamissamiti bavaribrahmanassa pannasaladvare valikam 2- thupam katva samantato rattavannani pupphani vikiritva mantam jappento viya otthehi 3- caletva caletva "muddha phalatu sattadha"ti vadati. Bavaribrahmano cintesi "ayam mahatapo tapacaram ganhitva caranakabrahmano mayham sattadivasamatthake `sattadha muddha phalatu'ti 4- vadati, mayhanca imassa databbani panca kahapanasatani natthi, ekamsena mam esa ghatessati"ti. Evam tasmim sokasallasamappite nisinne rattibhagasamanantare anantarattabhave bavarissa mata devata hutva nibbatti. 5- Sa puttassa sokasallasamappitabhavam disva agantva aha "tata esa muddhaphalabhavam va amuddhaphalabhavam vapi 6- na janati, tvam loke buddhanam uppannabhavam na janasi. Sace te samsayo atthi, satthu santikam gantva puccha, so te etam karanam kathessati"ti. Brahmano devataya katham sutakalato patthaya assasam labhitva punadivase utthite arune sabbeva antevasike pakkosapetva 7- "tata buddho kira loke uppanno, tumhepi sigham gantva `buddho va no va'ti natva agantva mayham arocetha, aham satthu santikam gamissami. Apica kho pana mayham mahallakabhavena jivitantarayo dujjano, tumhe tassa santikam gantva imina ca imina ca niyamena panhe nam pucchatha"ti muddhaphalanapanham nama abhisankharitva adasi. Tato cintesi "sabbe ime manava pandita, satthu dhammakatham sutva attano kicce matthakam patte puna mayham santikam agaccheyyum va no va"ti. @Footnote: 1 cha.Ma. dadantassa 2 cha.Ma. valukam 3 cha.Ma.,i. otthe 4 Si.,i. sattadha muddham @phalemiti 5 Si.,i. nibbatta 6 Si.,i.,cha.Ma. muddham va muddhaphalanam va @7 cha.Ma.,i. pakkositva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page297.

Atha attano bhagineyyassapi ajitamanavassa 1- nama sannam adasi "tvam pana ekanteneva mama santikam agantum arahasi, taya patiladdham gunam agantva mayham katheyyasi"ti. Atha te solasasahassajatila ajitamanavam jetthakam katva solasahi jetthantevasikehi saddhim "sattharam panham pucchissama"ti carikam caranta gatagatatthane "ayya kaham gacchatha kaham gacchatha"ti pucchita "dasabalassa santikam panham pucchitum gacchama"ti kotito patthaya parisam sankaddhanta anekayojanasatam maggam gata. Sattha "tesam agamanadivase pana annattha 2- okaso na bhavissati, idam imissa parisaya anucchavikatthanan"ti gantva pasanacetiye pitthipasane nisidi. So ajitamanavopi sapariso 3- tam pitthipasanam aruyha satthu sarirasampattim disva "ayam puriso imasmim loke vivatacchado buddho bhavissati"ti attano acariyena pahite panhe manasa pucchantova gato. 4- Tamdivasam tasmim thane sampattaparisa dvadasayojanika ahosi. Tesam solasannam antevasikanam antare mogharajamanavo "aham sabbehi panditataro"ti manatthaddho, tassa etadahosi "ayam ajitamanavo sabbesam jetthako, etassa pathamataram mama panham pucchitum na yuttan"ti tassa lajjayanto pathamataram panham apucchitva tena pucchite dutiyo hutva sattharam panham pucchi. Sattha "manatthaddho mogharajamanavo, 5- na ca tavassa nanam paripakam gacchati, assa manampi niharitum 5- vattati"ti cintetva aha "tittha tvam mogharaja, anne tava panhe pucchantu"ti. So satthu santika apasadam 6- labhitva cintesi "aham ettakam kalam maya panditataro nama natthiti vicarami, buddha ca nama manasam janitva 7- na kathenti. Sattha apasadeti, 8- satthara mama pucchaya doso dittho bhavissati"ti tunhi ahosi. So atthahi janehi patipatiya @Footnote: 1 Ma. pingiyamanavassa 2 cha.Ma. annassa 3 Si.,i. sapi parisa @4 Si.,i. pucchantava gata 5-5 Si. yavassa nanam paripakam gacchati, athassa manam @niharitum, cha.Ma. na tavassa nanam paripakam gacchati, assa manam nivaritum @6 Si.,i. apasadanam 7 Si.,i.,cha.Ma. ajanitva 8 cha.Ma. sattha apasadetiti ime @patha na dissanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page298.

Panhe pucchite adhivasetum asakkonto navamo hutva puna utthasi. Punapi nam sattha apasadeti. So punapi tunhi hutva "navakodani 1- bhavitum na sakkhissami"ti pancadasamo hutva panham pucchi. Athassa sattha nanassa paripakabhavam 2- natva panham kathesi. So desanapariyosane attano parivarakena jatilasahassena saddhim arahattam papuni. Imina ca 3- niyameneva sesanipi pannarasa jatilasahassani arahattam papunimsu. Sabbepi iddhimayapattacivaradhara ehibhikkhuva ahesum. Sesajana pana na kathiyanti. Ayam mogharajatthero tato patthaya tihi lukhehi samannagatam civaram dhareti. Evam parayane 4- vatthum samutthitam. Sattha pana aparabhage jetavane nisinno there patipatiya thanantaresu thapento mogharajattheram imasmim sasane lukhacivaradharanam aggatthane thapento "etadaggam bhikkhave mama savakanam bhikkhunam lukhacivaradharanam yadidam mogharaja"ti aha. Catutthavaggavannana. Tattha cattalisasuttamattaya 5- therapaliya vannana nitthita. @Footnote: 1 cha.Ma. samghanavako dani 2 Si.,i. paripakam gatabhavam 3 cha.Ma.,i. iminava @4 ka. evam panettha, khu.su. 25/983/524 5 cha.Ma. ekacattalisamattaya


             The Pali Atthakatha in Roman Book 14 page 256-298. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=14&A=6083&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=14&A=6083&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=149              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=675              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=648              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=648              Contents of The Tipitaka Volume 20 http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]