ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 34 : PALI ROMAN Theri.A. (paramatthadi.)

                    446. 8. Sonatherigathavannana
      dasa putte vijayitvatiadika sonaya theriya gatha.
      Ayampi padumuttarassa bhagavato kale hamsavatinagare kulagehe nibbattitva
vinnutam patva ekadivasam satthu santike dhammam sunanti sattharam ekam bhikkhunim
araddhaviriyanam bhikkhuninam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva sayampi
tam thanantaram patthetva yavajivam punnani katva tato cuta kappasatasahassam
devamanussesu samsaritva imasmim buddhuppade savatthiyam kulagehe nibbattitva
vayappatta patikulam gata dasa puttadhitaro labhitva bahuputtikati pannayittha. Sa
samike pabbajite vayappatte puttadhitaro gharavase patitthapetva sabbam dhanam puttanam
vibhajitva 1- adasi, na kinci attano thapesi. Tam putta ca puttabhariya 2- ca
katipahameva upatthahitva paribhavam akamsu. Sa "kim mayham imehi paribhavaya 3- ghare
vasantiya"ti bhikkhuniyo upasankamitva pabbajjam yaci. Tam bhikkhuniyo pabbajesum.
Sa laddhupasampada "aham mahallikakale pabbajitva appamattaya bhavitabban"ti
bhikkhuninam vattapativattam karonti "sabbarattim samanadhammam karissami"ti hetthapasade
ekathambham hatthena gahetva tam avijahamana samanadhammam karonti cankamamanapi "andhakare
thane rukkhadisu yattha katthaci me sisam patihanneyya"ti rukkham hatthena gahetva tam
avijahamanava samanadhammam karoti. Tato patthaya sa araddhaviriyataya pakata
ahosi. Sattha tassa nanaparipakam disva gandhakutiyam nisinnova obhasam pharitva
sammukhe nisinno viya attanam dassetva:-
            "yo ca vassasatam jive           apassam dhammamuttamam
             ekaham jivitam seyyo          passato dhammamuttaman"ti 4-
gatham abhasi. Sa gathapariyosane arahattam papuni. Tena vuttam apadane 5-:-
@Footnote: 1 i. vissajjitva  2 cha.Ma. dhitaro  3 Si. paribhutaya
@4 khu.dha. 25/115/37  5 khu.apa. 33/220/377
            "padumuttaro nama jino          sabbadhammana paragu
             ito satasahassamhi             kappe uppajji nayako.
             Tada setthikule jata         sukhita sajjita 1- piya
             upetva tam munivaram            assosim madhuram vacam.
             Araddhaviriyanaggam             vanneti bhikkhunim jino
             tam sutva mudita hutva         karam katvana satthuno.
             Abhivadiya sambuddham             tam thanam patthayim tada
             anumodi mahaviro             sijjhatam panidhi tava.
             Satasahassito kappe            okkakakulasambhavo
             gotamo nama gottena         sattha loke bhavissati.
             Tassa dhammesu dayada         orasa dhammanimmita
             sonati nama namena          hessati satthusavika.
             Tam sutva mudita hutva         yavajivam tada jinam
             mettacitta paricarim            paccayehi vinayakam.
             Tena kammena sukatena          cetanapanidhihi ca
             jahitva manusam deham           tavatimsam aganchaham.
             Pacchime ca bhave dani          jata setthikule aham
             savatthiyam puravare             iddhe phite mahaddhane.
             Yada ca yobbanam patta         gantva patikulam aham
             dasa puttani ajanim             surupani visesato.
@Footnote: 1 cha.Ma. pujita
             Sukhe thita ca te sabbe        jananettamanohara
             amittanampi rucita            mama pageva te piya.
             Tato mayham akamaya           dasaputtapurakkhato
             pabbajittha sa me bhatta         devadevassa sasane.
             Tadekika vicintesim            jivitenalamatthu me
             cattaya 1- patiputtehi         vuddhaya ca 2- varakiya.
             Ahampi tattha gacchissam           sampatto yattha me pati
             evaham cintayitvana           pabbajim anagariyam.
             Tato mamam 3- bhikkhuniyo         ekam bhikkhunupassaye
             vihaya ganchumovadam            tapehi udakam iti.
             Tada udakamahitva 4-         okiritvana kumbhiya
             culle thapetva asina        tato cittam samadahim.
             Khandhe aniccato disva         dukkhato ca anattato
             khepetva asave sabbe       arahattam apapunim.
             Tadagantva bhikkhuniyo          unhodakamapucchisum
             tejodhatum adhitthaya           khippam santapayim jalam.
             Vimhita ta jinavaram            etamatthamasavayum
             tam sutva mudito natho         imam gatham abhasatha.
             Yo ca vassasatam jive           kusito hinaviriyo
             ekaham jivitam seyyo          viriyarabhato dalham.
@Footnote: 1 jinaYu. khu.apa. 33/232/379  2 buddhayapi. khu.apa. 33/232/379
@3 cha.Ma. ca mam  4 udakamanetva. khu.apa. 33/235/379
             Aradhito mahaviro           maya suppatipattiya
             araddhaviriyanaggam             mamaha sa mahamuni.
             Kilesa jhapita mayham          bhava sabbe samuhata
             nagiva bandhanam chetva          viharami anasava.
             Svagatam vata me asi          buddhasetthassa santike
             tisso vijja anuppatta        katam buddhassa sasanam.
             Patisambhida catasso            vimokkhapi ca atthime
             chalabhinna sacchikata            katam buddhassa sasanan"ti.
      Atha nam bhagava bhikkhuniyo patipatiya thanantare thapento araddhaviriyanam
bhikkhuninam aggatthane thapesi. Sa ekadivasam attano patipattim paccavekkhitva udana-
vasena:-
            "dasa putte vijayitva          asmim rupasamussaye
             tatoham dubbala jinna          bhikkhunim upasankamim.
             Sa me dhammamadesesi          khandhayatanadhatuyo
             tassa dhammam sunitvana          kese chetvana pabbajim.
             Tassa me sikkhamanaya         dibbacakkhu visodhitam
             pubbenivasam janami           yattha me vusitam pure.
             Animittanca bhavemi            ekagga susamahita
             anantaravimokkhasim            anupadaya nibbuta.
             Pancakkhandha parinnata         titthanti chinnamulaka
             dhi tavatthu jare jamme          natthi punabbhavo"ti
ima gatha abhasi.
      Tattha rupasamussayeti rupasankhate samussaye. Ayam hi rupasaddo "cakkhunca paticca
rupe ca uppajjati cakkhuvinnanan"tiadisu 1- rupayatane agato. "yankinci rupam
atitanagatapaccuppannan"tiadisu 2- rupakkhandhe. "piyarupe satarupe rajjati"ti-
adisu 3- sabhave. "bahiddha rupani passati"tiadisu 4- kasinayatane. "rupi rupani
passati"tiadisu 5- rupajhane. "atthinca paticca naharunca paticca mamsanca paticca
cammanca paticca akaso parivarito rupantveva sankhayam 6- gacchati"tiadisu 7-
rupakaye. Idhapi rupakayeva datthabbo. Samussayasaddopi atthinam sarirassa pariyayo.
"satanti samussaya"tiadisu atthisarirapariyaye. "aturam asucim putim, passa nande
samussayan"tiadisu 8- sarire. Idhapi sarire eva datthabbo. Tena vuttam
"rupasamussaye"ti, rupasankhate samussaye sarireti attho. Thatvati vacanaseso. Asmim
rupasamussayeti hi imasmim rupasamussaye thatva imam rupakayam nissaya dasa putte
vijayitvati yojana. Tatoti tasma dasaputtavijayanahetu. Sa hi pathamavayam atikkamitva
puttake vijayanti anukkamena dubbalasarira jarajinna ca ahosi. Tena vuttam "tatoham
dubbala jinna"ti.
      Tassati tato, tassati va tassa santike. Puna 9- tassati karane va
samivacanam, tayati attho. Sikkhamanayati tissopi sikkha sikkhamana.
      Anantaravimokkhasinti aggamaggassa anantara uppannavimokkha asim. Rupi
rupani passatiti adayo hi atthapi vimokkha anantaravimokkha nama na honti.
Magganantaram anuppatta hi phalavimokkha phalasamapattikale 10- pavattamanapi pathama-
magganantarameva samuppattito tam upadaya anantaravimokkha nama, yatha maggasamadhi
anantarikasamadhiti vuccati. Anupadaya nibbutati rupadisu kincipi aggahetva
kilesaparinibbanena nibbuta asim.
@Footnote: 1 sam.sala. 18/63/39 (sya)  2 an.catukka. 21/181/195  3 Ma.mu. 12/409/365
@4 di.pa. 11/338/229  5 di.pa. 11/339/231  6 cha.Ma. sankham  7 Ma.mu. 12/306/269
@8 khu.theri. 26/19/435  9 Si.,Ma. puna va  10 Si.,i. pana samapattikale
      Evam vijjattayam vibhavetva arahattaphalena kutam ganhanti udanetva idani
jaraya cirakalam upaddutasariram vigarahanti saha vatthuna tassa samatikkantabhavam vibhavetum
"paccakkhandha parinnata"ti osanagathamaha. Tattha dhi tavatthu jare jammeti anganam
sithilabhavakaranadina jare jamme lamake hine tava tuyham dhi atthu, dhikaro hotu.
Natthi dani punabbhavoti tasma tvam maya atikkanta abhibhutasiti adhippayo.
                     Sonatherigathavannana nitthita.
                        -----------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 34 page 122-127. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=2604&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=2604&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=446              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9219              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9266              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9266              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]