ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 39 : PALI ROMAN Ja.A.5 chakka-dasakanipata

page39.

Sirikalakannijatakam ka nu kalena vannenati idam sattha jetavane viharanto anathapindikam arabbha kathesi. So hi sotapattiphale patitthitakalato patthaya akhandani panca silani rakkhati. Bhariyapissa puttadhitaropi dasapi bhatim gahetva kammam karonta kammakarapi sabbe rakkhimsuyeva. Athekadivasam bhikkhu dhammasabhayam katham samutthapesum avuso anathapindiko suci ceva suciparivaro ca hutva caratiti. Sattha agantva kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva imaya namati vutte na bhikkhave idaneva pubbepi poranakapanditapi suci ceva suciparivara ca ahesunti vatva tehi yacito atitam ahara atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente bodhisatto setthi hutva danam adasi silam rakkhi uposathakammam kari bhariyapissa panca silani rakkhati puttadhitaropi dasakammakaraporisapi rakkhanti. So suciparivarasetthitveva pannayittha. Athekadivasam so cintesi sace maya suciparivarasilo koci agamissati tassa mama nisidanapallankam va nipajjanasayanam va datum na yuttam anucchittham aparibhuttam datum vattatiti. Atha attano upatthaneyeva ekapassena aparibhuttam pallankanca sayananca pannapesi. Tasmim samaye

--------------------------------------------------------------------------------------------- page40.

Catummaharajikadevaloke virupakkhamaharajassa dhita kalakanni ca nama dhataratthamaharajassa dhita siri ca namati ima dve bahum gandhamalam adaya anotatte kilissamati anotattatittham agacchimsu. Tasmim pana anotattadahe bahuni titthani tesu buddhanam titthe buddhava nahayanti paccekabuddhanam titthe paccekabuddhava nahayanti bhakkhunam titthe bhikkhuva nahayanti tapasanam titthe tapasava nahayanti catummaharajikadisu chasu saggesu devaputtanam titthe devaputtava nahayanti devadhitanam titthe devadhitava nahayanti. Tatrima dve gantva aham pathamam nahayissami aham pathamanti titthatthaya kalaham karimsu. Kalakanni aham lokam palemi vicaremi tasma pathamam nahayitum yuttamhiti vadati. Siri aham maharajassa issariyadayikaya sammapatipadaya thita tasma pathamam nahayitum yuttamhiti vadati. Ta amhesu kam pathamam nahayitum yuttarupam va ayuttarupam va cattaro maharaja janissantiti tesam santikam gantva amhesu ka pathamam anotattadahe nahayitum yuttarupati pucchimsu. Dhataratthavirupakkha na sakka amhehi vinicchitunti virulhakavessavananam bharamakamsu. Te amhepi vinicchitum na sakkhissama sakkassa padamulameva pesissamati ta sakkassa santikam pesesum. Sakko tasam vacanam sutva cintesi ima dvepi mama parisananneva dhitaro na sakka maya imam attam vinicchitunti. Atha sakko aha baranasiyam suciparivaro nama setthi atthi tassa ghare

--------------------------------------------------------------------------------------------- page41.

Anucchitthasananceva anucchitthasayananca pannattam ya tattha nisiditum va sayitum va labhati sa pathamam nahayitum yuttarupati. Tam sutva kalakanni tamkhananneva nilavattham nivasetva nilavilepanam vilimpitva nilamanipilandhanam pilandhitva yantapasano viya devalokato otaritva majjhimayamasamanantarameva setthino pasadassa upatthanadvare sayanassa avidure thane nilaramsim vissajjetva akase atthasi. Setthi oloketva nam addasa saha dassanenevassa appiya ahosi amanapa. So taya saddhim sallapanto pathamam gathamaha ka nu kalena vannena na casi piyadassana ka va tvam kassa va dhita katham janemu tam mayanti. Tattha kalenati nilena. Vannenati sariravannena vatthabharanavannena ca. Na casi piyadassanati dhatuso bhikkhave satta samsarantiti vuttam. Ayanca devadhita anacara dussila tasma sa saha dassanenevassa appiya jata tenevamaha ka va tvanti ka ca tvam ayameva va patho. Tam sutva kalakanni dutiyam gathamaha maharajassaham dhita virupakkhassa candiya aham kali alakkhika kalakanniti mam vidu okasam yacito dehi vasemu tava santiketi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page42.

Tattha candiyati kodhana kodhanabhavena hi mayham canditi namam karimsu. Alakkhikati nippanna. Mam viduti evam mam catummaharajikadevaloke jananti. Vasemuti mayam ajja ekarattim tava santike vaseyyama ekasmim me anucchitthasanasayane okasam dehiti. Tam sutva tato bodhisatto tatiyam gathamaha kim sile kim samacare purise nivisase tuvam puttha me kali akkhahi katham janemu tam mayanti. Tattha nivisaseti tava citte nivisasi patitthahasi. Tato sa attano gunam kathenti catuttham gathamaha makkhi palasi sarambhi issuki macchari satho so mayham puriso kanto laddham yassa vinassatiti. Tassattho yo puriso attano katagunam na janati gunamakkhiko hoti attano kissaminci karane kathite kim aham etam na janamiti yugaggaham ganhati annehi kinci katam disva sarambhavasena karanuttaram karoti pare labham labhante na tussati mayham issariyam paresam ma hotu mayhameva hotuti sakasampattim gahetva parassa tinaggena telabindumpi na deti keratiyalakkhanena samannagato hutva attano santakam parassa adatva tehi tehi upayehi parasantakameva khadati yassa laddham dhanam va dhannam va nassati na titthati suradhutto va akkhadhutto va itthidhutto va hutva laddham laddham vinasetiyeva ayam etehi gunehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Samannagato puriso mayham kanto piyo manapo evarupe aham citte patitthahamiti. Atha sa sayameva pancamachatthamasattamapi gatha abhasi kodhano upanahi ca pisuno ca vibhedako kanthakavaco pharuso so me kantataro tato. Ajja suveti puriso sadattham navabujjhati ovajjamano kuppati seyyaso atimannati. Davappaluddho puriso sabbamittehi dhamsati so mayham puriso kanto tasmim homi anamayati. Ta iminava nayena vittharetabba. Sankhepattho panettha kodhanoti appamattakenapi kujjhanako. Upanahiti parassa aparadham hadaye thapetva sucirenapi hi tassa anatthakarako. Pisunoti pisunavaco. Vibhedakoti appamattakenapi mittabhindanako. Kanthakavacoti sadosavaco. Pharusoti thaddhavaco. Kantataroti so puriso mayham purimapi kantataro piyataro. Ajja suveti idam kammam ajja katabbam idam sve idam tatiyadivasadisuti evam yo sadattham attano kiccam navabujjhati na janati. Ovajjamanoti ovadiyamano. Seyyaso atimannatiti jatigottakulappadesasilacaragunehi uttaritaram uttamapuggalam tvam mayham kim pahositi atikkamitva mannati. Davappaluddhoti rupadisu kamagunesu nirantaradavena paluddho abhibhuto vasam gatoti. Dhamsatiti taya mayham kim katanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page44.

Adini vatva sabbeheva mittehi dhamsati parihayati. Ham cathayahiti aham etehi gunehi samannagato puggalo niddukkho nissoko hotiti tam labhitva annattha analaya hutva vasamiti. Atha nam garahanto mahasatto atthamam gathamaha apehi etto tvam kali netam amhesu vijjati annam janapadam gaccha nigame rajadhaniyoti. Tattha apehiti apagaccha. Netam amhesuti etam makkhadikam tava piyabhavakaranam amhesu na vijjati natthi. Nigame rajadhaniyoti anne nigamepi anna rajadhaniyopi annattha gaccha yattha mayam tam na passama tattha gacchati dipeti. Tam sutva kalakanni tam atita hutva anantaram gathamaha ahampi cetam janami netam tumhesu vijjati santi loke alakkhika sangharanti bahum dhanam aham devo ca me bhata ubho nam vidhamamaseti. Tattha netam tumhesuti yam mama piyabhavakaranam makkhadikam yena aham attanapi samannagata tam tumhesu natthiti ahampi etam janama. Santi loke alakkhikati anne pana bala loke nissila nippanna santi. Sangharantiti te nissila nippannapi samana etehi makkhikadihi bahum dhanam sangharanti pindam karonti. Ubho nanti tam pana etehi sangharitva thapitam dhanam ahanca mayhameva bhata devo ca nama devaputto te ubhopi ekato hutva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page45.

Vidhamamase. Amhakam pana devaloke bahu dibbaparibhoga atthi dibbani sayanani tvam dadeyyasi va na va ko me taya panatthoti vatva pakkami. Tassa pakkantakale siridevadhita suvannavannehi gandhavilepanehi suvannalankarenagantva upatthanadvare pitaramsim vissajjetva samehi padehi samam pathaviyam patitthaya sagarava atthasi. Tam disva mahasatto pathamam gathamaha ka nu dibbena vannena pathabya supatitthita ka va tvam kassa va dhita katham janemu tam mayanti. Tattha dibbenati visitthena uttamena. Tam sutva siri dutiyam gathamaha maharajassaham dhita dhataratthassa sirimato aham siri ca lakkhi ca bhuripannati mam vidu okasam yacito dehi vasemu tava santiketi. Tattha siri ca lakkhi cati siriti ca lakkhiti ca ahamevamnama na anna. Bhuripannati mam viduti mam catummaharajikadevaloke pathavisamaya vipulaya pannaya samannagatati jananti. Vasemu tava santiketi anucchitthasane ceva anucchitthasayane ca ekarattim vaseyyama okasam me dehiti. Tato param bodhisatto aha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page46.

Kimsile kimsamacare purise nivisase tuvam puttha me lakkhi akkhahi yatha janemu tam mayam. Yo vapi site athavapi unhe vatatape damsasirimsape ca uddham pipasam abhibhuyya sabbam rattindivam yo satatam niyutto kalagatanca na hapeti attham so me manapo nivase vatamhi. Akkodhano mittava cagava ca silupapanno asathojubhuto sangahako sakhilo sanhavaco mahattapattopi nivatavutti tassaha pose vipula bhavami ummi samuddassa yathapi vannam. Yo capi mitte athava amitte setthe sarikkhe athavapi hine attham carantam athava anattham avi raho sangahameva vatte vacam na vajja pharusam kadaci mattassa jivassa ca tassa homi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page47.

Etesa yo annataram labhetva kanta siri majjati appamanno tam dittarupam visame carantam karisajatamva vivajjayami. Attana kurute lakkhim alakkhim kurutattana na hi lakkhim alakkhim va anno annassa karakoti. Setthissa puccha hoti siriya visajjanam. Tattha damsasirimsape cati damsa vuccati pingalamakkhika sabba va makkhikajatika idha damsati adhippeto. Sirimsapati dighajatika. Damsa ca sirimsapa damsasirimsapa tasmim damsasirimsape. Idam vutta hoti yo mahasetthipuriso site va unhe va vatatape va damsasirimsape va sati etehi sitadihi piliyamanopi etani ceva sitadini khuddam pipasancati sabbampetam parissayam abhibhuyya abhibhavitva tinam viya aganetva rattindivam kasivanijjadisu ceva danasiladisu ca satatam attano kammesu niyutto attanam yojetva vattati. Kalagatancati kasikaladisu kasiadini dhanapariccagasilarakkhanadhammassavanadisu kalesu ca dhanapariccajjanadibhedam ditthadhammasamparaye sukhavaham attham na hapeti yuttapayuttakale karotiyeva so mayham manapo tasminca purise aham niccam vasamiti. Akkodhanoti adhivasanakkhantiya samannagato. Mittavati kalyanamittena samannagato. Cagavati dhanapariccagayutto. Sangahakoti mittasangahaamisasangahadhammasangahanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page48.

Karako. Sakhiloti muduvaco. Sanhavacoti visatthavacano. Mahattapattopi nivatavuttiti mahantam thanam vipulam issariyam pattopi yasena anuddhato nicavutti panditanam ovadakaro hoti. Tassaha poseti tasmim aham purise. Vipula bhavamiti akhuddaka homi so hi mahatiya siriya padatthano. Ummi samuddassa yathapi vannanti yatha nama samuddassa vannam olokentanam uparupari agacchamana ummi vipula viya khayati evaham tasmim puggale vipula homiti dipeti. Avi rahoti sammukha ca parammukha ca. Sangahameva vatteti etasmim mittadibhede puggale catubbidhasangahameva vatteti pavatteti. Na vajjati yo kadaci kismimci kale pharusavacanam na vadeyya madhuravacanova hoti. Matassa jivassati tassaham puggalassa matassapi jivantassapi bhajita homi. Idha lokepi paralokepi tadisameva bhajamiti dasseti. Etesa yoti etesam sitabhibhavanadinam hettha vuttagunanam yo puggalo ekampi gunam pamajjati pamussati punappunam nanuyunjatiti attho. Siriti kanta siri kantasiri. Kantam sirinti tayopi patha. Tesam vasena ayam atthayojana yo puggalo sirim labhitva kanta me siri yathathane thitati etesam annataram gunam pamajjati pamussati. Yo va puggalo kantasiri viya sirim icchanto etesam gunanam annataram labhitva pamajjati. Yo va puggalo labhitva kantam manapam sirim etesam gunanam annataram pamajjati. Appapannoti nippanno. Tam dittarupam visame carantanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page49.

Aham adittasabhavam kayaduccaritadibhedam visamam carantam sucijatiko manusso va puggalo guthakupam viya durato vivajjeyya evam vissajjeyyamiti. Anno annassa karakoti evam sante lakkhim va alakkhim va anno puriso annassa karako nama natthi. Yo koci attano lakkhim va alakkhim va karotiti. Evam vatva mahasatto sirideviya vacanam sutva abhinanditva idam anucchavikam pallankanca asananca tuyhamyeva anucchavikanti pallanke ca asane ca nisida ceva nipajja cati aha. Sa tattha vasitva paccusakale nikkhamitva catummaharajikadevaloke gantva anotattadahe pathamam nahayitum alabhi 1-. Tampi sayanam siridevataya paribhuttabhavena sirisayanam nama jatam. Sirisayanassa ayam vamso. Imina karanena yavajjatana sirisayananti vuccati. Sattha imam dhammadesanam aharitva jatakam samodhanesi tada siridevi uppalavanna ahosi suciparivarasetthi pana ahamevati. Sirikalakannijatakam sattamam. @Footnote: 1 pathamam nahayi.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 39 page 39-49. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=772&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=772&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=869              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=3952              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=3918              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=3918              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]