บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
Cullabodhijatakam yo te imam visalakkhinti idam sattha jetavane viharanto ekam kodhanabhikkhum arabbha kathesi. So kira bhikkhu niyyanike buddhasasane pabbajitvapi kodham niggahetum nasakkhi. Kodhanova ahosi upayasabahulo. Appampi vutto samano abhisajji kuppi byapajji patitthiyiti. Sattha tam tassa kodhanabhavam sutva pakkosapetva saccam kira tvam bhikkhu kodhanoti pucchitva saccam bhanteti vutte bhikkhu kodho nama varetabbo evarupo hi idha loke ca paraloke ca atthakarako nama natthi tvam nikkodhassa buddhassa sasane pabbajitva kasma kujjhasi poranaka- pandita hi bahirakasasane pabbajitvapi kodham na karimsuti vatva atitam ahari atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente annatarasmim kasi- nigame eko brahmano addho mahaddhano mahabhogo aputtako ahosi. Tassa brahmani puttam pattheti. Tada bodhisatto brahmaloka cavitva tassa kucchiyam nibbatti. Tassa namaggahana- divase bodhikumaroti namam karimsu. Tassa vayappattakale takkasilam gantva sabbasippani ugganhitva pacchagatassa anicchamanasseva matapitaro samanajatikam kumarikam anesum. Sapi brahmaloka Cutava uttamarupadhara devaccharapatibhaga. Tesam anicchamananneva annamannam avahavivaham karimsu. Ubhinnampi pana tesam kilesa- samudacaro nama na bhutapubbo saragavasena annamannassa olokanam nama nahosi supinepi methunadhammo nama na ditthapubbo evam parisuddhasila ahesum. Athaparabhage mahasatto matapitusu kalakatesu tesam sarirakiccam katva tam pakkositva bhadde tvam imam asitikotidhanam gahetva sukhena jivahiti aha. Tvam pana ayyaputtati. Mayham dhanena kiccam natthi himavantappadesam pavisitva isipabbajjam pabbajitva attano patittham karissamiti. Kim pana ayyaputta pabbajja nama purisananneva vattatiti. Itthinampi vattati bhaddeti. Tenahi aham taya chadditam khelam na ganhissami mayhampi dhanena kiccam natthi ahampi pabbajissamiti. Sadhu bhaddeti. Te ubhopi mahadanani datva nikkhamitva ramaniye bhumibhage assamam katva pabbajitva unchaya phalaphalehi yapenti tattha dasamattani samvaccharani vasimsu. Jhanampana nesam na tava uppajjati. Te tattha pabbajjasukheneva dasa samvacchare vasitva lonambilasevanatthaya janapadacarikam caranta anupubbena baranasim patva rajuyyane vasimsu. Athekadivasam raja uyyanapalam pannakaram adaya agatam disva uyyanakilam kilissami uyyanam sodhehiti vatva tena sodhitam sajjitam uyyanam mahantena parivarena agamasi. Tasmim khane te ubhopi jana uyyanassa ekasmim passe pabbajjasukhena vitinamenta nisinna honti. Atha raja uyyane vicaranto te ubhopi nisinnake disva paramapasadikam uttamarupadharam paribbajikam olokento patibaddhacitto ahosi. So kilesavasena kampento pucchissami tava ayam paribbajika imassa kim hotiti bodhisattam upasankamitva pabbajita ayante paribbajika kim hotiti pucchi. Maharaja kinci na hoti kevalam ekapabbajjaya pabbajita apica kho pana me gihikale padaparicarika ahositi. Tam sutva raja ayam kira tassa kinci na hoti apica kho pana gihikale padaparicarika kirassa ahosi sace panaham imam issariyabalena gahetva gaccheyyam kim nu kho esa karissati parigganhissami tava nanti cintetva upasankamitva pathamam gathamaha yo te imam visalakkhim piyam samsilahasinim adaya bala gaccheyya kim nu kayirasi brahmanati. Tattha samsilahasininti mandahasitahasinim. Bala gaccheyyati balakkarena adaya gaccheyya. Kim nu kayirasiti tassa tvam brahmana kim kareyyasiti. Athassa katham sutva mahasatto dutiyam gathamaha uppajji me na munceyya na me munceyya jivato rajamva vipula vutthi khippameva nivarayeti. Tassattho maharaja sace imam gahetva gacchante kisminci Mama abbhantare kodho uppajjeyya so me anto uppajjiva na munceyya yavaham jivami tava me na munceyya nassa anto ghanasannivasena patitthatum dassami atha kho yatha uppannam rajam vipula meghavutthi khippam nivareti tatha khippam mettabhavanaya niggahetva vareyyamiti. Evam mahasatto sihanadam nadi. Raja panassa katham sutvapi andhabalataya patibaddham attano cittam nivaretum asakkonto annataram amaccam anapesi imam paribbajikam rajanivesanam nehiti. So sadhuti patisunitva adhammo loke vattati ayuttanti adini vatva paridevamananneva tam adaya payasi. Bodhisatto tassa paridevanasaddam sutva ekavaram oloketva puna na olokesi. Tam rodantim paridevantim rajanivesanam nayimsu. Sopi balaraja uyyane papancam akatva sigham sigham gantva tam paribbajikam pakkosapetva mahantena yasena nimantesi. Sa pana yasassa agunam pabbajjayaeva ca gunam kathesi. Raja kenaci pariyayena tassa manam alabhanto tam ekasmim gabbhe karetva cintesi ayam paribbajika silavati kalyanadhamma evarupam yasam na icchati lopi tapaso evarupam matugamam gahetva gacchante kujjhitva olokitamattampi na akasi pabbajita kho pana bahumaya honti kinci payojetva anatthampi me kareyya gacchami tava janami kim karonto nisinnoti santharetum asakkonto uyyanam agamasi. Bodhisattopi civaram Sibbanto nisidi. Raja mandaparivaro mahapadasaddam akaronto sanikam upasankami. Bodhisatto rajanam anoloketva civarameva sibbi. Raja ayam kujjhitva maya saddhim na sallapatiti mannamano ayam kutatapaso kodhassa uppajjitum na dassami uppannampi nam khippameva niggahissamiti pathamameva gajjitva idani kodhanena thaddho hutva maya saddhim na sallapatiti sannaya tatiyam gathamaha yam nu pubbe vikatthito balamhiva apassito svajja tunhikato dani sanghatim sibbamacchasiti. Tattha balamhiva apassitoti balanissito viya hutva. Tunhikatoti kinci avadanto. Sibbamacchasiti sibbanto acchasi. Tam sutva mahasatto ayam raja kodhavasena mam nalapatiti mannati kathessami danissa uppannassa kodhassa vasam agatabhavanti cintetva catuttham gathamaha uppajji me na muncittha na me muncittha jivato rajamva vipula vutthi khippameva nivarayinti. Tassattho maharaja uppajji me uppajjitva na puna me muncittha nassa pavisitva hadaye thatum adasim iti so mama jivato na muncittha rajamva vipula viya khippameva nivarayinti. Tam sutva raja kinnu kho esa kodhameva sandhaya vadati udahu annam kinci sippam sandhaya katheti pucchissami tava nanti cintetva pucchanto pancamam gathamaha Kinte uppajji no munci kinte na munci jivato rajamva vipula vutthi katamam tvam nivarayiti. Tattha kinte uppajji no munciti kim tava uppajji ceva na munci. Tam sutva bodhisatto maharaja evam kodho anekadinavo mahavinasataya kodho eko mama uppajji uppannam pana metta- bhavanaya nivaresinti kodhe adinavam pakasento yamhi jate na passati ajate sadhu passati so me uppajji no munci kodho dummedhagocaro. Yena jatena nandanti amitta dukkhamesino so me uppajji no munci kodho dummedhagocaro. Yasminca jayamanasmim sadattham navabujjhati so me uppajji no munci kodho dummedhagocaro. Yenabhibhuto kusalam jahati parakkare vipulancapi attham sa bhimaseno balava pamaddi kodho maharaja na me amuncittha. Katthasmim matthamanasmim pavako nama jayati tameva kattham dahati yasma so jayate gini. Evam mandassa posassa balassa avijanato sarambha jayate kodho sopi teneva dayhati. Aggiva tinakatthasmim kodho yassa pavaddhati nihiyati tassa yaso kalapakkheva candima. Anindo dhumaketuva kodho yassupasammati apurati tassa yaso sukkapakkheva candimati ima gatha aha. Tattha na passatiti attatthampi na passati pageva parattham. Sadhu passatiti attattham parattham ubhayattham sadhu passati. Dummedhagocaroti nippannanam adharabhuto karoti. Dukkhamesinoti dukkham icchanto. Sadatthanti attano atthabhutam atthato ceva dhammato ca vuddhim. Parakkareti vipulampi attham uppannam parato kareti apanetha na me imina atthoti vadati. Sa bhimasenoti so imaya bhayajananiya mahatiya kilesasenaya samannagato. Pamadditi attano bahulabhavena ularepi satte gahetva attano vase karanena maddanasamattho. Na me amuncitthati mama santika mokkham na labhi hadaye va pana me khiram viya muhuttam dadhibhavena na patitthayitthatipi attho. Katthasmim matthamanasminti aranisahitena matthiyamane. Maddamanasmintipi patho. Yasmati yato kattha jayati tameva dahati. Giniti aggi. Balassa avijanatoti balassa avijanantassa. Sarambha jayateti aham tvanti akaddhanavikaddhanam karontassa karanuttariya- lakkhana sarambha aranimatthana viya pavako kodho jayati. Sopi tenevati sopi balo teneva kodhena kattham viya aggina Dayhati. Anindo dhumaketuvati anindano aggi viya. Tassati tassa adhivasanakkhantiya samannagatassa puggalassa sukkapakkhe cando viya laddho yaso aparaparam apurati. Raja mahasattassa dhammakatham sutva tuttho ekam amaccam anapetva paribbajikam aharapetva bhante nikkodhataya te ubhopi tumhe pabbajjasukhena vitinamenta idha uyyane vasatha aham vo dhammikarakkhavaranaguttim karissamiti vatva khamapetva vanditva pakkami. Te ubhopi tattheva vasimsu. Aparabhage paribbajika kalamakasi. Bodhisatto tassa kalakataya himavantam pavisitva abhinna ca samapattiyo ca nibbattetva cattaro brahmavihare bhavetva brahmalokaparayano ahosi. Sattha imam dhammadesanam aharitva saccani pakasetva jatakam samodhanesi. Saccapariyosane kodhano bhikkhu anagamiphale patitthahi. Tada paribbajika rahulamata ahosi raja anando paribbajako pana ahamevati. Cullabodhijatakam pancamam.The Pali Atthakatha in Roman Book 39 page 448-455. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=9039&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=9039&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1367 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=5611 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=5691 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=5691 Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]