ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 40 : PALI ROMAN Ja.A.6 ekadasaka-pakinnaka

page105.

4 Kamajatakam. Kamam kamayamanassati idam sattha jetavane viharanto annataram brahmanam arabbha kathesi. Eko kira savatthivasi brahmano aciravatitire khettakaranatthaya arannam kotesi. Sattha tassa upanissayam disva savatthiyam pindaya pavisanto magga okkamma tena saddhim patisantharam katva kim karosi brahmanati vatva khettatthanam kotapesim bho gotamati vutte sadhu brahmanakammam karohiti vatva agamasi. Etenevupayena chinnarukkhe haretva khettassa sodhanakale kedarabandhanakale vapanakaleti punappunam gantva tena saddhim patisantharam akasi. Punadivase so brahmano ajja bho gotama mayham vappamangalam aham imasmim sasse nipphanne buddhappamukhassa bhikkhusanghassa mahadanam dassamiti aha. Sattha tunhibhavena adhivasetva pakkami. Punekadivasam brahmano sassam olokento atthasi. Sattha tattha kim karosi brahmanati pucchitva sassam olokemi bho gotamati vutte sadhu brahmanati vatva pakkami. Tada brahmano cintesi samano gotamo abhinham agacchati nissamsayam bhattena atthiko dassamissa bhattanti. Tassevam cintetva geham gatadivase satthapi tattha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page106.

Agamasi. Atha brahmanassa ativiya vissaso uppajji. Athaparabhage parinate sasse sve khettam layissamiti sannitthanam katva nipanne brahmane aciravatiya upari sabbarattim ghanakaravassam vassi. Mahogho agantva ekanalimattampi asesetva sabbam sassam samuddam pavesesi. Brahmano oghamhi osarite sassavinasam oloketva sakabhavena santharetum nasakkhi balavasokabhibhuto hatthena uram paharitva paridevamano geham gantva vilapanto nipajji. Sattha paccusasamaye sokabhibhutam brahmanam disva brahmanassa avassayo bhavissamiti punadivase savatthiyam pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto bhikkhu viharam pesetva pacchasamanena saddhim tassa gehadvaram agamasi. Brahmano satthu agatabhavam sutva patisantharatthaya me sahayo agato bhavissatiti laddhassaso asanam pannapesi. Sattha pavisitva pannattasane nisidi brahmana kasma dubbannosi kinte aphasukanti pucchi. Bho gotama aciravatitire maya rukkhacchedato patthaya katam kammam tumhe janatha aham imasmim sasse nipphanne tumhakam danam dassamiti vakkhami idani me sabbantam sassam mahogho samuddameva pavesesi tam kinci avasittham natthi sakatasatamattam dhannam vinattham tena me mahasoko uppannoti. Kim pana brahmana socantassa nattham punagacchatiti. Nohetam bho gotamati. Evam santepi kasma socasi imesam sattanam dhanadhannamnama uppajjanakale

--------------------------------------------------------------------------------------------- page107.

Uppajjati nassanakale nassati kinci sankharagatam anassanadhammamnama natthi ma cintayiti. Iti nam sattha samassasetva tassa sappayadhammam desento kamasuttam kathesi. Sutte pariyosanam gacchante brahmano sotapattiphale patitthahi. Sattha tam nissokam katva utthayasana viharam agamasi. Sattha asukamnama brahmanam sokasallasamappitam nissokam katva sotapattiphale patitthapesiti sakalanagaram annasi. Bhikkhu dhammasabhayam katham samutthapesum avuso dasabalo brahmanena saddhim mettim katva vissasiko hutva upayeneva tassa sokasamappitassa dhammam desetva tam nissokam katva sotapattiphale patitthapesiti. Sattha agantva kayanuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva imayanamati vutte na bhikkhave idaneva pubbepaham etam nissokamakasinti vatva atitam ahari atite baranasiyam brahmadattassa ranno dve putta ahesum. So jetthakassa uparajjam adasi kanitthassa senapatitthanam. Aparabhage brahmadatte kalakate amacca jetthakassa abhisekam thapesum. So na mayham rajjenattho kanitthassa me dethati vatva punappunam yaciyamanopi patikkhipitva kanitthassa abhiseke kate na me issariyena atthoti uparajjadinipi na icchi. Tenahi sadhurasabhojanani bhunjanto idheva vasahiti vuttepi na me imasmim nagare kiccam atthiti baranasito nikkhamitva paccantam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page108.

Gantva ekam setthikulam nissaya sahatthena kammam karonto vasi. Te aparabhage tassa rajakumarabhavam natva kammam katum na adamsu kumaraparihareneva tam parikarimsu. Aparabhage rajakammika paccantam gantva khettappamanagahanatthaya tam gamam agamamsu. Setthi rajakumaram upasankamitva sami mayam tumhe posema kanitthabhatikassa pannam pesetva amhakam balim harethati. So sadhuti sampaticchitva aham asukasetthikulamnama upanissaya vasami mam nissaya etesam balim visajjehiti pannam pesesi. Raja sadhuti vatva tatha karesi. Atha nam sakalagamavasinopi janapadavasinopi paragamavasinopi upasankamitva mayam tumhakamyeva balim dassama amhakam visajjapehiti ahamsu. So tesampi atthaya pannam pesetva visajjapesi. Tato patthaya te tasseva balim adamsu. Athassa mahalabhasakkaro nibbatti. Tena tassa tanhapi mahati jata. So aparabhage sabbampi tam janapadam yaci upaddharajjam yaci. Kanitthopi tassa adasiyeva. So tanhaya vaddhamanaya upaddharajjenapi asantuttho rajjam ganhissamiti janapadaparivuto tam nagaram gantva bahinagare thatva rajjam va me detu yuddham vati kanitthassa pannam pahini. Kanittho cintesi ayam balo pubbe rajjampi uparajjadinipi patikkhipitva idani yuddhena ganhamiti vadati sace kho panaham imam yuddhena maressami garaha me bhavissati kim me rajjenati. Athassa alam yuddhena rajjam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page109.

Ganhatuti pesesi. So rajjam gahetva kanitthassa uparajjam datva tato patthaya rajjam karento tanhavasiko hutva ekena rajjena asantuttho dve tini rajjani patthetva tanhaya kotim naddasa. Tada sakko devaraja ke nukho loke matapitaro upatthahanti ke danadini punnani karonti ke tanhavasikati olokento tassa tanhavasikabhavam natva ayam balo baranalirajjenapi na tusati aham sikkhapessami nanti manavakavesena rajadvare thatva eko upayakusalo manavo rajadvare thitoti arocapetva pavisatuti vutte pavisitva rajanam jayapetva kimkarana agatositi vutte maharaja tumhakam kinci vattabbam atthi raho paccasimsamiti aha. Sakkanubhavena tavadeva manussa pakkamimsu. Atha nam manavo aham maharaja phitani akinnamanussani sampannabalabahanani tini nagarani passami aham te attano anubhavena tini rajjani gahetva dassami papancam akatva sigham gantum vattatiti aha. So lobhavasiko raja sadhuti sampaticchi sakkanubhavena pana nam ko va tvam kuto va agato kim va te laddhum vattatiti na pucchi. Sopi ettakam vatva tavatimsabhavanameva agamasi. Raja amacce pakkosapetva eko manavo amhakam tini rajjani gahetva dammiti aha tam pakkosatha nagare bherincarapetva balakayam sannipatetha papancam akatva tini rajjani ganhissamati vatva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page110.

Kim pana te maharaja tassa manavassa sakkaro va kato nivasanatthanam va pucchitanti vutte neva sakkaram akasim na nivasanatthanam pucchim gacchatha nam upadharethati aha. Upadharenta nam adisva maharaja sakalanagare tam manavam na passamati arocayimsu. Tam sutva raja domanassajato tisu nagaresu rajjam nattham mahantenamhi yasena parihino na ca me paribbayam adasi na nivasanatthananti mayham kujjhitva manavo anagato bhavissatiti punappunam cintesi. Athassa tanhavasikassa kaye daho uppajji. Sakalasarire paridayhante udaram khobhetva lohitapakkhandika udapadi. Ekam bhajanam pavisati ekam nikkhamati. Vejja tikicchitum na sakkonti. Raja kilamati. Athassa byadhipilitabhavo sakalanagare pakato ahosi. Tada bodhisatto takkasilato sabbasippani ugganhitva baranasinagare matapitunam santikam agato tam ranno pavuttim sutva aham tikicchissamiti rajadvaram gantva eko kira manavo tumhe tikicchitum agatoti arocapesi. Raja mahantamahanta disapamokkhavejjapi mam tikicchitum na sakkonti tarunamanavo kim sakkhissati paribbayam datva vissajjetha nanti aha. Tam sutva manavo mayham vejjavetanena kammam natthi aham tikicchissami kevalam bhesajjamulamattam detuti aha. Tam sutva raja sadhuti pakkosapesi. Manavo rajanam disva ma bhayi maharaja aham tikicchissami apica kho pana me rogassa samutthanam acikkhathati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page111.

Raja harayamano kim te samutthanena bhesajjameva karohiti aha. Maharaja vejjanama ayam byadhi imam nissaya samutthitoti natva tadanucchavikam bhesajjam karontiti. Raja sadhu tatati samutthanam kathento ekena manavena agantva tisu nagaresu rajjam gahetva dassamiti vuttam adim katva sabbam kathetva iti me tata tanham nissaya byadhi uppanno sace tikicchitum sakkosi tikicchahiti aha. Kim pana maharaja socanaya tani nagarani sakka laddhunti. Na sakka tatati. Evam sante kasma socasi maharaja sabbameva savinnanakam avinnanakam vatthum attano sariram adim katva pahaya gamaniyam catusu nagaresu rajjam gahetvapi na tvam ekappahareneva catasso bhattapatiyo bhunjissasi na catusu sayanesu sayissasi na cattari vatthayugani acchadissasi tanhavasikenanama bhavitum na vattati ayam hi tanhanama vaddhamana catuhi apayehi muccitum na detiti. Iti nam mahasatto ovaditva tassa dhammam desento aha kamam kamayamanassa tassa ce tam samijjhati addha pitimano hoti laddha macco yadicchati. Kamam kamayamanassa tassa ce tam samijjhati tato nam aparam kame ghamme tanhamva vindati. Gavamva singino singam vaddhamanassa vaddhati evam mandassa posassa balassa avijanato bhiyyo tanha pipasa ca vaddhamanassa vaddhati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page112.

Pathabya saliyavakam gavassam dasaporisam datvapi nalamekassa iti viddha samam care. Raja pasayha pathavim vijitva sasagarantam mahimavasanto oram samuddassa atittarupo param samuddassapi patthayeva yava anussaram kame manasa titti najjhaga tato nivatta patikkamma disva te ve titta ye pannaya titta. Pannaya tittinam settham na so kamehi tappati pannaya tittam purisam tanha na kurute vasam. Apacinetheva kamani appicchassa alolupo samuddamatto puriso na so kamehi tappati rathakarova cammassa parikantam upahanam. Yam yam cajati kamanam tam tam sampajjate sukham sabbanca sukhamiccheyya sabbe kame pariccajeti. Tattha kamanti vatthukamampi kilesakamampi. Kamayamanassati patthayamanassa. Tassa ce tam samijjhatiti tassa puggalassa tam kamitavatthum samijjhati ceva nippajjati cati attho. Tato nam aparam kameti ettha nanti nipatamattam. Aparanti aparabhagadipanam. Kameti upayoge bahuvacanam. Idam vuttam hoti sace kamam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page113.

Kamayamanassa tassa tam kamitavatthum samijjhati tasmim samiddhe tatoparam so puggalo kamayamano yathanama ghamme gimhakale vatatapena kilanto tanham vindati paniyapipasam patilabhati evam bhiyyo kamatanhasankhate kame vindati patilabhati rupatanhadika tanha tassa vaddhatiyevati. Gavamvati gorupassa viya. Singinoti matthakam phaletva utthitasingissa. Mandassati mandapannassa. Balassati baladhammayuttassa idam vuttam hoti yatha vacchakassa vaddhantassam sarireneva saddhim singam vaddhati evam andhabalassapi appattakamatanha ca pattakamapipasa ca aparaparam vaddhatiti. Saliyavakanti salikhettam yavakhettam. Etena saliyavadikam sabbam dhannam dasseti. Dutiyapadena sabbam dvipadacatupadam dasseti. Pathamapadena va sabbam avinnanakam itarena savinnanakam. Datvapati datvapi idam vuttam hoti titthantu tini rajjani sace so manavo annam va sakalampi pathavim savinnanakavinnanakaratanapuram kassaci datva gaccheyya idampi ettakam vatthu ekasseva alam pariyantam evam duppura esa tanhanama. Iti viddha samam careti evam jananto puriso tanhavasiko ahutva kayasucaritadini purento samam careyya. Oranti orimakotthasam patto. Tena atittarupo puna samuddaparampi pattheyya evam tanhavasikasattanama duppurati dasseti. Yavati aniyamitaparicchedo. Anussaranti anussaranto. Najjhagati na vindati idam vuttam hoti maharaja puriso apariyantepi kame

--------------------------------------------------------------------------------------------- page114.

Manasa anussaranto tittim na vindati pattukamova hoti evam kamesu sattanam tanha vaddhateva. Tato nivattati tato pana vatthukamakilesakamato cittena nivattitva kayena patikkamma naneneva adinavam disva ye pannaya titta paripunna teva tittanama. Pannaya tittinam setthanti pannaya tittinam ayam paripunnasettho ayameva va patho. Na so kamehi tappatiti na paridayhatiti patho. Yasma pannaya titto puriso kamehi paridayhatiti attho. Na kurute vasanti tadisam hi purisam tanha vase vattetum na sakkoti sveva pana tanhaya adinavam disva gangamalo viya addhamasakaraja viya ca tanhavase na vattatiti attho. Apacinethevati viddhamseyyatheva. Samuddamattoti mahatiya pannaya samannagatatta samuddappamano. So mahantena agginapi samuddo viya kilesakamehi na tappati na dayhati. Rathakaroti cammakaro. Parikantanti parikantanto. Idam vuttam hoti yatha cammakaro upahanam parikantanto yamyam cammassa agayhupagamanatthanam hoti tamtam vajjetva upahanam katva upahanamulam labhitva sukhito hoti evameva pandito cammakarasatthasadisaya pannaya kantanto yamyam odhim kamanam cajati tena tenassa kamodhina virahitam tamtam kayakammam vacikammam manokammam ca sukham sampajjati vigatadaratham sabbena sabbampi kayakammadisukham vigataparilahameva iccheyya kasinam bhavetva jhanam nibbattetva sabbakame pariccajeti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page115.

Bodhisattassa pana imam gatham kathentassa ranno setacchattam arammanam katva odatakasinajjhanam udapadi. Rajapi arogo ahosi. So tuttho sayana vutthaya ettaka vejja tikicchitum nasakkhimsu panditamanavo pana attano nanavisayena mam nirogam akasiti tena saddhim sallapanto dasamam gathamaha attha te bhasita gatha sabba honti sahassiya patigganha mahabrahme sadhetam tava bhasitanti. Tattha atthati dutiyagatham adim katva kamadinavasamyutta attha. Sahassiyati sahassaraha. Patigganhati attha sahassani ganha. Sadhetam tava bhasitanti sadhu etam tava bhasitam vacanam. Tam sutva mahasatto ekadasamam gathamaha na me attho sahassehi satehi nahutehi ca pacchimam bhasato gatham kame me nirato manoti. Tattha pacchimanti rathakarova cammassati gatham. Kame me nirato manoti imam gatham bhasamanasseva vatthukamepi kilesakamepi mano nabhirami aham hi imam gatham bhasamano attanova dhammadesanaya jhanam nibbattesim maharajati. Raja bhiyyoso mattaya tusitva mahasattam vannento osanagathamaha bhaddo vatayam manavako sabbalokavidu muni yo tanham dukkhajananim parijanati pandito.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page116.

Tattha dukkhajananinti sakalavattadukkhajananim. Parijanatiti parijani paricchinditva pariluncitva niharatiti bodhisattam vannento evamaha. Bodhisatto maharaja appamatto hutva dhammam carati rajanam ovaditva akasena himavantam gantva isipabbajjam pabbajitva yavatayukam thatva brahmavihare bhavetva brahmalokupago ahosi. Sattha imam dhammadesanam aharitva evam bhikkhave pubbepaham etam brahmanam nissokamakasinti vatva jatakam samodhanesi tada raja esa brahmano ahosi panditamanavo pana ahamevati. Kamajatakam catuttham. ---------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 40 page 105-116. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=2126&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=2126&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1637              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=6485              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=6707              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=6707              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]