ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 45 : PALI ROMAN Nid.A.1 (saddhammapaj.)

page339.

Anumattesu vajjesu bhayadassaviti anuppamanesu asancicca apannasekhiya- akusalacittuppadadibhedesu vajjesu bhayadassanasilo. Samadaya sikkhati sikkhapadesuti yam kinci sikkhapadesu sikkhitabbam, tam sabbam samma adaya sikkhati. Ettha ca "patimokkhasamvarasamvuto"ti ettavata ca puggaladhitthanaya desanaya patimokkhasamvarasilam dassitam. "acaragocarasampanno"tiadi pana sabbam yathapatipannassa tam silam sampajjati, tam patipattim dassetum vuttanti veditabbam. [88] Satiyesu anassaviti satavatthusu kamagunesu tanhasanthavavirahito. Sanhoti sanhehi kayakammadihi samannagato. Patibhanavati pariyattiparipucchadhigamapatibhanehi samannagato. Na saddhoti samam adhigatadhammam na kassaci saddahati. Na virajjatiti khaya ragassa virattatta idani na virajjati. Yesam esa satiyati yesam puggalanam satavatthusu kamagunesu iccha tanha. Appahinati santhavasampayutta tanha arahattamaggena appahina. Tesam cakkhuto rupatanha savatiti etesam cakkhudvarato pavattajavanavithisampayutta ruparammana tanha uppajjati. Pasavatiti 1- okasato yava bhavagga dhammato yava gotrabhu savati. Sandatiti nadisotam viya adhomukham sandati. Pavattatiti punappunam uppattivasena pavattati. Sesadvaresupi eseva nayo. Sukkapakkhe vuttavipariyayena tanha arahattamaggena suppahina. Tesam cakkhuto rupatanha na savati. Sanhena kayakammena samannagatoti apharusena muduna kayakammena samangibhuto ekibhuto. Vacikammadisupi eseva nayo. Sanhehi satipatthanehitiadisu satipatthanadayo lokiyalokuttaramissaka. Pariyapunanaatthadiparipucchalokiyalokuttaradhammadhigamavasena sallakkhanavibhavanavavatthanakaranasamattha tisso patibhanappabhedasankhata panna yassa atthi, so patibhanava. Tassa pariyattim nissaya patibhayatiti tassa puggalassa @Footnote: 1 cha.Ma. asavatiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page340.

Pariyapunanam alliyitva nanam jayati nanam abhimukham hoti. Cattaro satipatthanati sattatimsa bodhipakkhiya dhamma lokiyalokuttaramissakavasena vutta. Maggaphalani nibbattitalokuttaravasena. Catasso patisambhidayo cha ca abhinnayo vimokkhantikavasena vuttati natabba. Tattha catasso patisambhidayoti cattaro nanappabhedati attho. Iddhividhadi- asavakkhayapariyosanani adhikani cha nanani. Tassati puggalassa, 1- attho patibhayatiti sambandho. Atthoti sankhepato hetuphalam. Tanhi yasma hetuanusarena ariyati adhigamiyati papuniyati, tasma atthoti vuccati. Pabhedato pana yam kinci paccayuppannam nibbanam bhasitattho vipako kiriyati ime panca dhamma atthoti veditabba, tam attham paccavekkhantassa so attho pabhedato nato pakato hoti. Dhammoti sankhepato paccayo. So hi yasma tantam vidahati pavatteti ceva papeti ca, tasma dhammoti vuccati. Pabhedato pana yo koci phalanibbattako hetu ariyamaggo bhasitam kusalam akusalanti ime panca dhamma dhammoti veditabba, tam dhammam paccavekkhantassa so dhammo pabhedato nato pakato hoti, tasmim atthe ca dhamme ca ya sabhavanirutti abyabhicari voharo, tassa abhilape bhasane udirane tam lapitam bhasitam udiritam sabhavaniruttisaddam arammanam katva paccavekkhantassa sa nirutti nata pakata hoti. Ettha atthe nate attho patibhayatiti idani tassa saddam aharitva vuttappabhede atthe pakatibhute vuttappabhedo attho tassa puggalassa patibhayati nanabhimukho hoti. Dhamme nate dhammo patibhayatiti vuttappabhede dhamme pakatibhute vuttappabhedo dhammo patibhayati. Niruttiya nataya nirutti patibhayatiti vuttappabhedaya niruttiya pakataya vuttappabheda nirutti patibhayati. Imesu tisu nanesu nananti @Footnote: 1 Si. padassa, cha.Ma. parassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page341.

Atthadhammaniruttisu imesu tisu sabbatthakananamarammanam katva paccavekkhantassa tesu tisu nanesu pabhedagatam nanam, yathavuttesu va tesu tisu nanesu gocarakiccadivasena vittharagatam 1- nanam patibhanapatisambhida. Imaya patibhanapatisambhidayati imaya vuttappakaraya yathavuttavittharapannaya upeto hoti. So vuccati patibhanavati nigamento aha. Yassa pariyatti natthiti pariyatti nama buddhavacanam. Tam hi ugganhantassa patisambhida visada honti. Yassa puggalassa evarupa pariyatti natthi. Paripuccha natthiti paripuccha nama paliatthakathadisu ganthipadaatthapadavinicchayakatha. Uggahitapaliadisu hi attham kathentassa patisambhida visada honti. Adhigamo natthiti adhigamo nama arahattappatti. Arahattam hi pattassa patisambhida visada honti. Yassa vuttappakara tividha sampatti natthi. Kim tassa patibhayissatiti kena karanena tassa puggalassa pabhedagatam nanam upatthahissati. Samanti sayameva. Sayamabhinnatanti sayameva tena nanena avagamitam. Attapaccakkham dhammanti attana pativijjhitam paccavekkhitam dhammam. Na kassaci saddahatiti attapaccakkhataya paresam na saddahati, saddhaya na gacchati. Avijjapaccaya sankharatiadikam dvadasapadikapaccayakaradassanavasena vuttam. Avijjanirodhatiadayo samsaranivattim sandhaya vutta. Idam dukkhantiadayo saccanam dassanavasena. 2- Ime asavatiadayo aparena pariyayena kilesavasena paccayadassanavasena. Ime dhamma abhinneyyatiadayo abhinneyyaparinneyyapahatabbabhavetabbasacchikatabbadhammanam dassanavasena. Channam phassayatananantiadayo phassayatananam uppattinca atthangamanca assadanca adinavanca 3- nissarananca dassanavasena. Pancannam upadanakkhandhanam pancavisatividhena udayanca vayanca, tesu chandaragavasena assadanca, tesam viparinamam adinavanca, nissaranasankhatam nibbananca. Catunnam mahabhutanam avijjadisamudayanca, avijjadinirodhe @Footnote: 1 Ma. vittharato 2 cha.Ma....adi saccadassanavasena 3 cha.Ma. uppaddavanca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page342.

Atthangamanca evamadidassanavasena vutta. Ete dhamma tattha tattha vuttanayena veditabba. Amatogadhanti natthi etassa maranasankhatam matanti amatam. Kilesavisapatipakkhatta agadantipi amatam. Tasmim ninnataya amatogadham. Amataparayananti vuttappakaram amatam param ayanam gati patittha assati amataparayanam. Amatapariyosananti tam amatam samsarassa nitthabhutatta pariyosanamassati amatapariyosanam. [89] Labhakamya na sikkhatiti labhapatthanaya suttantadisu 1- na sikkhati. Aviruddho ca tanhaya, rase ca 2- nanugijjhatiti virodhabhavena ca aviruddho hutva tanhaya mularasadisu gedham napajjati. Kena nu khoti labhapatthanaya karanacintane pihassa pariyesane nipato. Labhabhinibbattiyati catunnam paccayanam visesena uppattiya. Labham paripacentoti paccayam 3- paripacayanto. Attadamathayati vipassanasampayuttaya pannaya attano damanatthaya. Attasamatthayati samadhisampayuttaya pannaya attano samadhanatthaya. Attaparinibbapanatthayati duvidhenapi nanena attano anupadaparinibbanatthaya. Vuttanhetam "anupadaparinibbanattham kho avuso bhagavati brahmacariyam vussati"ti. 4- Appicchamyeva nissayati ettha paccayaappiccho adhigamaappiccho pariyattiappiccho dhutangaappicchoti cattaro appiccha, tesam nanattam hettha vittharitam eva, tam appiccham alliyitva. Santutthimyevati catusu paccayesu ca tividhasantosam alliyitva, tesam vibhago hettha vittharitoyeva. Sallekhamyevati kilesalekhanam. Idamatthitamyevati imehi kusaladhammehi atthi idamatthi, tassa bhavo idamatthita, tam idamatthitamyeva nissaya alliyitva. @Footnote: 1 cha.Ma. suttantadini 2 cha.Ma. rasesu 3 cha.Ma. paccaye 4 Ma.mu. 12/259/221

--------------------------------------------------------------------------------------------- page343.

Rasoti niddesassa uddesapadam. Mularasoti yam kinci mulam paticca nibbattaraso. Khandharasadisupi eseva nayo. Ambilanti takkambiladi. Madhuranti ekantato gosappiadi. Madhu pana kasavayuttam ciranikkhittam kasavam hoti, phanitam khariyuttam ciranikkhittam khariyam hoti. Sappi pana ciranikkhittam vannagandham jahantampi rasam na jahatiti tadeva ekantamadhuram. Tittakanti nimbapannadi. Katukanti singiveramaricadi. Lonikanti samuddikalonadi. Kharikanti vatinganakaliradi. 1- Lambikanti padaramalakakapitthasalavadi. 2- Kasavanti haritakadi. Ime sabbepi rasa vatthuvasena vutta. Tamtamvatthuko panettha raso ca ambiladihi 3- namehi vuttoti veditabbo. Saduti ittharaso. Asaduti anittharaso. Iminapi padadvayena sabbopi raso pariyadinno. Sitanti sitaraso. Unhanti unharaso. Evamayam 4- mularasadina bhedena bhinnopi raso lakkhanadihi abhinnoyeva. Sabbopi esa 5- jivhapatihananalakkhano, jivhavinnanassa visayabhavaraso, tasseva gocarapaccupatthano. Te jivhaggena rasagganiti ete samanabrahmana pasadajivhaggena uttamarasani. Pariyesantati gavesamana. Ahindantiti tattha tattha vicaranti. Te ambilam labhitva anambilam pariyesantiti takkadiambilam laddha anambilam gavesanti. Evam sabbam parivattetva parivattetva yojitam. Patisankha yoniso aharam aharetiti patisankhanapannaya 6- janitva upayena aharam ahareti. Idani upayam dassetum "neva davaya"tiadi vuttam. Tattha neva davayati davatthaya na ahareti. Tattha natalanghakadayo davatthaya aharenti nama. Yanhi bhojanam bhuttassa naccagitakabbasilokasankhato davo atirekatarena patibhati, tam bhojanam adhammena visamena pariyesitva te aharenti. Ayampana bhikkhu na evamahareti. @Footnote: 1 Si. vatinganakampillakadi 2 Si. lapilanti pilavakapitthasalavadi 3 cha.Ma. @ambiladini 4 Ma. evamassa 5 cha.Ma. hesa 6 Ma. patisankhaya pannaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page344.

Na madayati manamadapurisamadanam vaddhanatthaya na ahareti. Tattha rajarajamahamatta madatthaya aharenti nama. Te hi attano manamadapurisamadanam vaddhanatthaya pindarasabhojanadini panitabhojanani bhunjanti. Ayampana bhikkhu evam nahareti. Na mandanayati sariramandanatthaya na ahareti. Tattha rupupajiviniyo matugama antepurikadayo ca sappiphanitadini pivanti, siniddhamudumaddavabhojanam aharenti. Evam no angulatthi 1- susanthita bhavissati, sarire chavivanno pasanno bhavissatiti. Ayampana bhikkhu evam na ahareti. Na vibhusanayati sarire mamsavibhusanatthaya na ahareti. Tattha nibbaddhamallamutthika- mallacetakadayo 2- susiniddhehi macchamamsadihi sariram pinenti "evam no mamsam ussadam bhavissati paharasahanatthaya"ti. Ayampana bhikkhu evam sarire mamsavibhusanatthaya na ahareti. Yavadevati aharaharanappayojanassa paricchedaniyamadassanam. Imassa kayassa thitiyati imassa catummahabhutikassa karajakayassa thapanatthaya ahareti, idamassa aharaharane payojananti attho. Yapanayati jivitindriyayapanatthaya ahareti. Vihimsuparatiyati vihimsa nama abhuttapaccaya uppajjanakakhudda, 3- tassa uparatiya vupasamanatthaya ahareti. Brahmacariyanuggahayati brahmacariyam nama tisso sikkha sakalam sasanam, tassa anuggahanatthaya ahareti. Ititi upayanidassanam, imina upayenati attho. Purananca vedanam patihankhamiti puranavedana nama abhuttapaccaya uppajjanakavedana, tam patihanissamiti ahareti. Navanca vedanam na uppadessamiti navavedana nama atibhuttapaccayena @Footnote: 1 Ma. angasandhi, cha. angalatthi 2 cha.Ma. nibbuddha... 3 Si. khuda

--------------------------------------------------------------------------------------------- page345.

Uppajjanakavedana, tam na uppadessamiti ahareti. Atha va navavedana nama bhuttapaccaya 1- uppajjanakavedana, 2- tassa anuppannaya anuppajjanatthameva ahareti. Yatra ca me bhavissatiti yapana ca me bhavissati. Anavajjata cati ettha atthi savajjam, atthi anavajjam. Tattha adhammikapariyesana adhammikapatiggahanam adhammena paribhogoti idam savajjam nama. Dhammena pana pariyesitva dhammena patiggahetva paccavekkhitva paribhunjanam anavajjam nama. Ekacco anavajjamyeva 3- savajjam karoti, "laddham me"ti katva pamanatikkantam bhunjati, tam jirapetum asakkonto uddham- virecanaadhovirecanadihi kilamati, sakalavihare bhikkhu tassa sarirapatijagganabhesajja- pariyesanadisu ussukkam apajjanti, "kimidan"ti vutte "asukassa nama udaram uddhumatan"tiadim vadanti. "esa niccakalampi evam pakatikoyeva, attano kucchippamanam nama na janati"ti nindanti garahanti. Ayam anavajjamyeva savajjam karoti nama. Evam akatva "anavajjata ca me bhavissati"ti ahareti. Phasuviharo cati etthapi atthi phasuviharo, atthi na phasuviharo. Tattha aharahatthako alamsatako tatravattako kakamasako bhuttavamitakoti imesam pancannam brahmananam bhojanam na phasuviharo nama. Etesu hi aharahatthako nama bahum bhunjitva attano dhammataya utthatum asakkonto "ahara hatthan"ti vadati. Alamsatako nama accuddhumatakucchitaya utthitopi satakam nivasetum na sakkoti. Tatravattako nama utthatum asakkonto tatreva parivattati. Kakamasako nama yatha kakehi amasitum sakka hoti, 4- evam yava mukhadvara ahareti. Bhuttavamitako nama mukhena sandharetum asakkonto tatreva vamati. Evam akatva "phasuviharo ca me bhavissati"ti ahareti. Phasuviharo nama catuhi pancahi alopehi unudarata. Ettakam hi bhunjitva paniyam pivato cattaro iriyapatha sukhena pavattanti. Tasma dhammasenapati evamaha:- @Footnote: 1 Si.,Ma. bhuttapaccayena 2 cha.Ma. na uppajjanakavedana 3 cha. anavajjeyeva. evamuparipi @4 cha.Ma. sakkoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page346.

"cattaro panca alope abhutva udakam pive alam phasuviharaya pahitattassa bhikkhuno"ti. 1- Imasmim pana thane angani samodhanetabbani. Neva davayati hi ekam angam, na madayati ekam, na mandanayati ekam, na vibhusanayati ekam, yavadeva imassa kayassa thitiya yapanayati ekam, vihimsuparatiya brahmacariyanuggahayati ekam, iti purananca vedanam patihankhami navanca vedanam na uppadessamiti ekam, yatra ca me bhavissatiti ekam angam, anavajjata ca phasuviharo cati ayamettha bhojananisamso. Mahasivatthero panaha "hettha cattari angani patikkhepo nama, upari pana attha angani samodhanetabbani"ti. Tattha yavadeva imassa kayassa thitiyati ekam angam, yapanayati ekam, vihimsuparatiyati ekam, brahmacariyanuggahayati ekam, iti purananca vedanam patihankhamiti ekam, navanca vedanam na uppadessamiti ekam, yatra ca me bhavissatiti ekam, anavajjata cati ekam, phasuviharo pana bhojananisamsoti. Evam atthangasamannagatamaharam ahareti. [90] Upekkhakoti chalangupekkhaya samannagato. Satoti kayanupassanadisatiyutto. Upekkhakoti chalangupekkhaya samannagatoti ettha chalangupekkhadhammo nama koti? nanadayo. "nanan"ti vutte kiriyato cattari nanasampayuttani labbhanti, "satataviharo"ti 2- vutte attha mahacittani labbhanti, "rajjanadussanam natthi"ti vutte dasa cittani labbhanti. Somanassam asevanavasena labbhati. Cakkhuna rupam disvati karanavasena cakkhuti laddhavoharena rupadassanasamatthena cakkhuvinnanena rupam disva. @Footnote: 1 khu.thera. 26/983/395 2 Si. santaviharoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page347.

Porana panahu:- cakkhu rupam na passati acittakatta, cittampi rupam 1- na passati acakkhukatta. Dvararammanasanghattanena pana pasadavatthukena cittena passati. Idisesu pana thanesu "dhanuna vijjhati"tiadisu viya sasambharakatha nama hoti. Tasma cakkhuvinnanena rupam disvati ayamevettha atthoti. Neva sumano hotiti lobhuppattivasena chandaraguppattivasena 1- somanasso na hoti. Na dummanoti patighuppattivasena dutthacitto na hoti. Upekkhako hotiti upapattito ikkhako hoti, apakkhapatito hutva iriyapatham pavatteti. Sato sampajanoti satima nanasampanno. Manapam nabhigijjhatiti manavaddhanakam ittharammanam nabhigijjhati na pattheti. Nabhihamsatiti na tussati. Na ragam janetiti tattha tattha ranjanam na uppadeti. Tassa thitova kayo hotiti tassa khinasavassa cakkhvadikayo kamparahitatta thito niccalo hoti. Amanapanti anittharammanam. Na manku hotiti domanassito na hoti. Appatitthitacittoti kodhavasena thitamano na hoti. Alinamanasoti alinacitto. Abyapannacetasoti byapadarahitacitto. Rajaniye na rajjatiti rajaniyasmim vatthusmim na ragam uppadeti. Dosaniye 2- na dussatiti dosuppade vatthusmim na dosam uppadeti. Mohaniye na muyhatiti mohaniyasmim vatthusmim na moham uppadeti. Kopaniye na kuppatiti kopaniyasmim vatthusmim na calati. Madaniye na majjatiti madaniyasmim vatthusmim na samsidati. Kilesaniye na kilissatiti upatapaniyasmim vatthusmim na upatappati. Ditthe ditthamattoti ruparammane cakkhuvinnanena ditthe ditthamatto. Sute sutamattoti saddayatane sotavinnanena sute sutamatto. Mute mutamattoti ghanajivhakayavinnanena papunitva gahite gahitamatto. Vinnate vinnatamattoti manovinnanena nate natamatto. Ditthe na limpatiti cakkhuvinnanena ditthe ruparammane tanhaditthilepena na limpati. Ditthe anupayoti ruparammane nittanhova hoti. Anapayoti apadutthacitto. @Footnote: 1 cha.Ma. ayam patho na dissati 2 cha.Ma. dussaniye

--------------------------------------------------------------------------------------------- page348.

Samvijjatiti upalabbhati. 1- Passatiti oloketi. Chandaragoti sineho. Ruparamanti rupam aramam assati ruparamam. Ruparatanti rupe ratam. Rupasammuditanti rupe santutthi. Dantam nayanti samitinti uyyanakilamandaladisu hi 2- mahajanamajjham gacchanta dantameva gonajatim va assajatim va yane yojetva nayanti. Rajati tatharupaneva thanani gacchanto rajapi dantameva abhiruhati. Manussesuti manussesupi catuhi ariyamaggehi danto nibbisevanova settho hoti. 3- Yotivakyanti yo evarupam atikkamavacanam punappunam vuccamanampi titikkhati na patippharati 4- na vihannati, evarupo danto setthoti attho. Assatarati valavaya gadrabhena jata. Ajaniyati yam assadammasarathi karanam kareti, tassa khippam jananasamattha. Sindhavati sindhavaratthe jata assa. Mahanagati kunjarasankhata mahahatthino. Attadantoti ete assatara va ajaniya va sindhava va kunjara va danta vara, na adanta. 5- Yo pana catumaggasankhatena attadantena dantataya attadanto nibbisevano, ayam tatopi varam, sabbehipi etehi uttaritaroti attho. Na hi etehi yanehiti yani etani hatthiyanadini yanani, na hi etehi yanehi koci puggalo supinantenapi agatapubbatta "agatan"ti sankhagatam 6- nibbanadisam, tam thanam gaccheyya. Yatha pubbabhage indriyadamena dantena aparabhage ariyamaggabhavanaya sudantena danto nibbisevano sappanno puggalo tam agatapubbam disam gacchati, dantabhumim papunati. Tasma attadamanameva varanti attho. Vidhasu na vikampantiti seyyassa seyyohamasmitiadisu manavidhasu na calanti na pavedhanti. 7- Vippamutta punabbhavati punabbhavapatisandhiya punappunam uppattito @Footnote: 1 cha.Ma. labbhati 2 cha.Ma. hisaddo na dissati 3 cha.Ma. ayam patho na dissati @4 cha.Ma. patipphandati 5 dha.A. 2/50 6 cha.Ma. sankhatam 7 Ma. vedhenti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page349.

Sutthu mutta muncitva thita. Dantabhumim anuppattati ekantadamanam arahattaphalabhumim papunitva thita. Te loke vijitavinoti te arahanto sattaloke vijitavijaya vijitavanto nama honti. Yasma ca bhavitindriyo nibbhayo nibbikaro danto hoti, tasma tamattham dassento "yassindriyani"ti gathamaha. Tassattho:- yassa cakkhvadini chalindriyani gocarabhavanaya aniccaditilakkhanam aropetva vasanabhavanaya satisampajannagandham 1- gahapetva ca bhavitani, tani ca kho ajjhattagocarabhavanaya, evam pana bahiddha ca sabbaloketi yattha yattha indriyanam vekallata vekallato va sambhavo, tattha nabhijjhadivasena bhavitaniti evam nibbijjha natva pativijjhitva imam paranca lokam sakaparasantatim khandhalokam 2- dantamaranam maritukamo kalam kankhati, jivitakkhayakalam agameti patimaneti, na bhayati maranassa. Yathaha:- "marane me bhayam natthi nikanti natthi jivite 3- nabhinandami 4- maranam nabhinandami jivitam kalanca patimanemi nibbisam bhatako yatha"ti. 5- Bhavito sa dantoti evam bhavitindriyo so danto. [91] Nissayatati 6- tanhaditthinissaya. Natva dhammanti aniccadihi akarehi dhammam janitva. Anissitoti evam tehi nissayehi anissito. Tena annatra dhammanana natthi nissayanam abhavoti dipeti. Bhavaya vibhavaya vati sassataya ucchedaya va. Imissa gathaya niddeso uttano. [92] Tam brumi upasantoti tam evarupam ekekagathaya vuttam upasantoti @Footnote: 1 Ma....gabbham 2 cha.Ma. sakasantatikhandhalokam parasantatikhandhalokanca 3 khu.thera. 26/20/263 @4 cha.Ma. nabhikankhami 5 khu.thera. 26/606,685/356,365 6 Ma. nissayanati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page350.

Kathemi. Atari so visattikanti so imam visatadibhavena visattikasankhatam mahatanham atari. Attano ditthiya rago abhijjhakayaganthoti sayam gahitaya ditthiya ranjanasankhato rago abhijjhakayagantho. Paravadesu aghato appaccayoti paresam vadapativadesu kopo ca atutthakaro ca byapado kayagantho. Attano silam va vatam vati sayam gahitam methunaviratisankhatam silam va govatadivatam va. Silabbatam vati tadubhayam va. Paramasatiti 1- imina suddhitiadivasena parato amasati. Attano ditthi idamsaccabhiniveso kayaganthoti sayam gahitaditthim "idameva saccam moghamannan"ti 2- ayoniso abhiniveso idamsaccabhiniveso kayagantho. Gantha tassa na vijjantiti tassa khinasavassa dve ditthigantha sotapattimaggena na santi. Byapado kayagantho anagamimaggena. Abhijjhakayagantho arahattamaggena. [93] Idani tameva upasantam pasamsanto aha "na tassa putta"ti evamadim. Tattha putta atrajadayo cattaro. Ettha ca puttapariggahadayo puttadinamena vuttati veditabba. Te hissa na vijjanti, tesam va abhavena puttadayo na vijjantiti attho. 3- Attati "atta atthi"ti gahita sassataditthi natthi. Nirattati "ucchijjati"ti gahita ucchedaditthi natthi. 3- Gahitam 3- natthiti gahetabbam natthi. Muncitabbam natthiti mocetabbam natthi. Yassa natthi gahitanti yassa puggalassa tanhaditthivasena gahitam na vijjati. Tassa natthi muncitabbanti tassa puggalassa muncitabbam na vijjati. Gahanamuncanam samatikkantoti 4- gahananca mocananca vitivatto. Vuddhiparihanivitivattoti vuddhinca haninca atikkanto. @Footnote: 1 cha.Ma. paramasoti 2 khu.u. 25/54/187, Ma.u. 14/27,301/22,274 @3 cha.Ma. ayam patho na dissati 4 cha.Ma. gahamuncanasamatikkantoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page351.

[94] Yena nam vajjum puthujjana, atho samanabrahmanati yena tam ragadina vajjena puthujjana sabbepi devamanussa itova bahiddha samanabrahmana ca rattoti va dutthoti va vadeyyum. Tam tassa apurekkhatanti 1- tam ragadivajjam tassa arahato apurekkhatam. Tasma vadesu nejatiti tamkarana nindavacanesu na kampati. Nejatiti niddesassa uddesapadam. Na injatiti calanam na karoti. Na calatiti na tattha namati. Na vedhatiti kampetum asakkuneyyataya na phandati. Na pavedhatiti na kampati. Na sampavedhatiti na parivattati. [95] Na ussesu vadateti visitthesu attanam antokatva "aham visittho"ti atimanavasena na vadati. Esa nayo itaresu dvisu. Kappam neti akappiyoti so evarupo duvidhampi kappam na eti. Kasma? yasma akappiyo, pahinakappoti vuttam hoti. Imissapi gathaya niddeso uttanova. [96] Sakanti mayhanti pariggahitam. Asata ca na socatiti avijjamanadina ca asata na socati. Dhammesu ca na gacchatiti sabbadhammesu chandadivasena na gacchati. Sa ve santoti vuccatiti so evarupo naruttamo "santo"ti vuccati. Imissapi gathaya niddeso uttanova. Arahattanikutena desanam nitthapesi. Desanapariyosane kotisatasahassadevatanam arahattappatti ahosi, sotapannadinam ganana natthiti. Saddhammapajjotikaya mahaniddesatthakathaya purabhedasuttaniddesavannana nitthita. Dasamam. @Footnote: 1 cha.Ma. apurakkhatanti


             The Pali Atthakatha in Roman Book 45 page 339-351. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=45&A=7850&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=45&A=7850&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=374              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=29&A=4612              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=29&A=5001              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=29&A=5001              Contents of The Tipitaka Volume 29 http://84000.org/tipitaka/read/?index_29

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]