ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 53 : PALI ROMAN Sangani.A. (atthasalini)

                         Kotthasavaravannana
     [58-120] Idani tasmim kho pana samaye cattaro khandha hontiti
sangahavaro araddho, so ca 2- uddesaniddesapatiniddesanam vasena tividho hoti.
@Footnote: 1 cha.Ma. no       2 cha.Ma. ca-saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page203.

Tattha "tasmim kho pana samaye cattaro khandha"ti evamadiko uddeso, "katame tasmim samaye cattaro khandha"tiadiko niddeso, "katamo tasmim samaye vedanakkhandho"tiadiko patiniddesoti veditabbo. Tattha uddesavare "cattaro khandha"tiadayo tevisati kotthasa honti. Tesam evamattho veditabbo:- yasmim samaye kamavacaram pathamam mahakusalacittam uppajjati, ye tasmim samaye cittangavasena uppanna thapetva yevapanake palim arulha atirekapannasadhamma, te sabbepi sangayhamana rasatthena cattarova khandha honti, hettha vuttena ayatanatthena dveva ayatanani honti, sabhavatthena sunnatatthena nissattatthena dveva dhatuyo honti, paccayasankhatena aharanatthena tayovettha dhamma ahara honti, avasesa no ahaRa. Kim panete annamannam va 1- tamsamutthanarupassa va paccaya na hontiti? No na honti, ime pana tatha ca honti annatha cati samanepi paccayatte atirekapaccaya honti, tasma "ahara"ti vutta. Katham? etesu hi phassaharo yesam dhammanam avasesa cittacetasika paccaya honti, tesam ca paccayo hoti, tisso ca vedana aharati. Manosancetanaharo tesanca paccayo hoti, tayo ca bhave aharati. Vinnanaharo tesanca paccayo hoti, patisandhinamarupanca aharatiti. Nanu ca so vipakova, idam pana kusalavinnananti? kincapi kusalavinnanam, Tamsarikkhataya pana "vinnanaharo"tveva vuttam, upatthambhakatthena va ime "tayo ahara"ti vutta. Ime hi sampayuttadhammanam kabalinkaraharo viya rupakayassa upatthambhakapaccaya honti. Teneva vuttam "arupino ahara sampayuttakanam dhammanam tamsamutthanananca rupanam aharapaccayena paccayo"ti. 2- Aparo nayo:- ajjhattikasantatiya visesapaccayatta kabalinkaraharo ca ime ca tayo dhamma "ahara"ti vutta. Visesapaccayo hi kabalinkaraharabhakkhanam @Footnote: 1 Si. annamannassa va 2 abhi. 40/15/7

--------------------------------------------------------------------------------------------- page204.

Sattanam rupakayassa kabalinkaro aharo. Namakaye vedanaya phasso, vinnanassa manosancetana, namarupassa vinnanam. Yathaha:- "seyyathapi bhikkhave ayam kayo aharatthitiko aharam paticca titthati, anaharo no titthati"ti. 1- Tatha "phassapaccaya vedana, sankharapaccaya vinnanam, vinnanapaccaya namarupan"ti. 2- Adhipatiyatthena pana attheva dhamma indriyani honti, na avasesa. Tena vuttam "atthindriyani honti"ti. Upanijjhayanatthena panceva dhamma jhanangani honti. Tena vuttam "pancangikam jhanam hoti"ti. Niyyanatthena ca hetvatthena ca panceva dhamma maggangani honti. Tena vuttam "pancangiko maggo hoti"ti. Kincapi hi atthangiko ariyamaggo, lokiyacitte pana ekakkhane tisso viratiyo na labbhanti, tasma "pancangiko"ti vutto. Nanu ca "yathagatamaggoti kho bhikkhu ariyassetam atthangikassa maggassa adhivacanan"ti 3- imasmim sutte yatheva lokuttaramaggo atthangiko, pubbabhagavipassanamaggopi tatheva "atthangiko"ti yathagatavacanena imassatthassa dipitatta lokiyamaggenapi atthangikena bhavitabbanti? na bhavitabbam. Ayam hi suttantikadesana nama pariyayadesana. Tenevaha "pubbeva kho panassa kayakammam vacikammam ajivo suparisuddho hoti"ti. 4- Ayam pana nippariyayadesana. Lokiyacittasmim hi tisso viratiyo ekakkhane na labbhanti, tasma pancangikova vuttoti. Akampiyatthena pana satteva dhamma balani honti, mulatthena tayova dhamma hetu, phusanatthena ekova dhammo phasso, vedayitatthena ekova dhammo vedana, sanjananatthena ekova dhammo sanna, sancetanatthena 5- ekova dhammo cetana, @Footnote: 1 sam. Ma. 19/183/59 2 sam. ni. 16/1-2/1-2 3 sam. sala. 18/245/180 @4 Ma. u. 14/431/371 5 cha.Ma. cetayanatthena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page205.

Cittavicittatthena ekova dhammo cittam, rasatthena ceva vedayitatthena ca ekova dhammo vedanakkhandho, rasatthena sanjananatthena ca ekova dhammo sannakkhandho, rasatthena abhisankharanatthena ca ekova dhammo sankharakkhandho, rasatthena cittavicittatthena ca ekova dhammo vinnanakkhandho, vijananatthena ceva hettha vuttaayatanatthena ca ekameva manayatanam, vijananatthena adhipatiyatthena ca ekameva manindriyam, vijananatthena sabhavasunnatanissattatthena ca ekova dhammo manovinnanadhatu nama hoti, na avasesa dhamma. 1- Thapetva pana cittam yathavuttena atthena avasesa sabbepi dhamma ekam dhammayatanameva eka ca dhammadhatuyeva hotiti. "ye va pana tasmim samaye"ti imina pana appanavarena idhapi hettha vutta yevapanaka sangahitava. Yatha ca idha, evam sabbattha. Ito param hi ettakampi na vicarayissama, niddesapatiniddesavaresu hettha vuttanayeneva attho veditabboti. Sangahavaro nitthito. Kotthasavarotipi etasseva namam. ----------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 53 page 202-205. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=53&A=5084&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=53&A=5084&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=34&i=73              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=34&A=848              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=34&A=403              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=34&A=403              Contents of The Tipitaka Volume 34 http://84000.org/tipitaka/read/?index_34

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]