บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
Imasmiṃ pana suttantabhājanīye tathāgatena kiṃ dassitanti. Dvādasannaṃ āyatanānaṃ anattalakkhaṇaṃ. Sammāsambuddho hi anattalakkhaṇaṃ. Dassento aniccena vā dasseti dukkhena vā aniccadukkhehi vā. Tattha "cakkhu attāti yo vadeyya, taṃ na upapajjati. Cakkhussa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati attā me uppajjati ca veti cāti iccassa evamāgataṃ hoti, tasmā taṃ na upapajjati, cakkhu attāti yo vadeyya, iti cakkhu anattā"ti 1- imasmiṃ sutte aniccena anattalakkhaṇaṃ dassesi. "rūpaṃ bhikkhave anattā, rūpañca hidaṃ bhikkhave attā abhavissa, na yidaṃ rūpaṃ ābādhāya @Footnote: 1 Ma.u. 14/422/363 Saṃvatteyya, labbhetha ca rūpe `evaṃ me rūpaṃ hotu, evaṃ me rūpaṃ mā ahosī'ti, yasmā ca khobhikkhave rūpaṃ anattā, tasmā rūpaṃ ābādhāya saṃvattati, na ca labbhati rūpe `evaṃ me rūpaṃ hotu, evaṃ me rūpaṃ mā ahosī"ti 1- imasmiṃ sutte dukkhena anattalakkhaṇaṃ dassesi. "rūpaṃ bhikkhave aniccaṃ, yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ, yaṃ dukkhaṃ tadanattā, yadanattā taṃ netaṃ mama, nesohamasmi, na me so attā"tiādīsu 2- aniccadukkhehi anattalakkhaṇaṃ dassesi. Kasmā? aniccadukkhānaṃ pākaṭattā. Hatthato hi taṭṭake vā sarake vā kismiñcideva vā patitvā bhinne "aho aniccan"ti vadanti. Evaṃ aniccaṃ pākaṭaṃ nāma. Attabhāvasmiṃ pana gaṇḍapīḷakādīsu vā uṭṭhitāsu khāṇukaṇṭakādīhi vā viddhāsu "aho dukkhan"ti vadanti. Evaṃ dukkhaṃ pākaṭaṃ nāma. Anattalakkhaṇaṃ apākaṭaṃ andhakāraṃ avibhūtaṃ duppaṭivijjhaṃ duddīpanaṃ duppaññāpanaṃ. Aniccadukkhalakkhaṇāni uppādā vā tathāgatānaṃ anuppādā vā paññāyanti, anattalakkhaṇaṃ vinā buddhuppādā na paññāyati, buddhuppādeyeva paññāyati. Mahiddhikā hi mahānubhāvā tāpasaparibbājakā sarabhaṅgasatthārādayopi aniccaṃ dukkhanti vattuṃ sakkonti, anattāti vattuṃ na sakkonti. Sacepi 3- te sampattaparisāya anattāti vattuṃ sakkuṇeyyuṃ, sampattaparisāya maggaphalapaṭivedho bhaveyya. Anattalakkhaṇapaññāpanaṃ hi aññassa kassaci avisayo, sabbaññubuddhānameva visayo. Evametaṃ anattalakkhaṇaṃ apākaṭaṃ. Tasmā satthā anattalakkhaṇaṃ dassento aniccena vā dassesi dukkhena vā aniccadukkhehi vā. Idha pana taṃ aniccadukkhehi dassesīti veditabbaṃ. Imāni pana lakkhaṇāni kissa amanasikārā appaṭivedhā kena paṭicchannattā na upaṭṭhahanti? aniccalakkhaṇaṃ tāva udayabbayānaṃ amanasikārā appaṭivedhā santatiyā paṭicchannattā na upaṭṭhāti. Dukkhalakkhaṇaṃ abhiṇhasampaṭipīḷanassa amanasikārā appaṭivedhā iriyāpathehi paṭicchannattā na upaṭṭhāti. Anattalakkhaṇaṃ @Footnote: 1 vinaYu. 4/20/17 saṃ.kha. 17/59/55 @2 saṃ.kha. 17/15/19 3 cha.Ma. sace hi Nānādhātuvinibbhogassa amanasikārā appaṭivedhā ghanena paṭicchannattā na upaṭṭhāti. Udayabbayaṃ pana pariggahetvā santatiyā vikopitāya aniccalakkhaṇaṃ yāthāvasarasato upaṭṭhāti. Abhiṇhasampaṭipīḷanaṃ manasikaritvā 1- iriyāpathe ugghāṭite dukkhalakkhaṇaṃ yāthāvasarasato upaṭṭhāti. Nānādhātuyo vinibbhujitvā ghanavinibbhoge kate anattalakkhaṇaṃ yāthāvasarasato upaṭṭhāti. Ettha ca aniccaṃ aniccalakkhaṇaṃ dukkhaṃ dukkhalakkhaṇaṃ anattā anattalakkhaṇanti ayaṃ vibhāgo veditabbo. Tattha aniccanti khandhapañcakaṃ. Kasmā? uppādavayaññathattabhāvā, hutvā abhāvato vā. Uppādavayaññathattaṃ aniccalakkhaṇaṃ, hutvā abhāvasaṅkhāto ākāravikāro vā. "yadaniccaṃ taṃ dukkhana"ti vacanato pana tadeva khandhapañcakaṃ dukkhaṃ. Kasmā? abhiṇhasampaṭipīḷanato. Abhiṇhasampaṭipīḷanākāro dukkhalakkhaṇaṃ. "yaṃ dukkhaṃ tadanattā"ti pana vacanato tadeva khandhapañcakaṃ anattā. Kasmā? avasavattanato. Avasavattanākāro anattalakkhaṇaṃ. Iti aññadeva aniccaṃ dukkhaṃ anattā, aññāni aniccadukkhānattalakkhaṇāni. Pañcakkhandhā dvādasāyatanāni aṭṭhārasa dhātuyoti idaṃ hi sabbampi aniccaṃ dukkhaṃ anattā nāma. Vuttappakārā ākāravikārā aniccadukkhānattalakkhaṇānīti. Saṅkhepato panettha dasāyatanāni kāmāvacarāni. Dve tebhūmikāni sabbesupi sammasanavāro 2- kathitoti veditabbo. Suttantabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā. ---------------The Pali Atthakatha in Roman Book 54 page 54-56. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=1245 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=1245 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=97 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=35&A=1727 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=1734 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=1734 Contents of The Tipitaka Volume 35 http://84000.org/tipitaka/read/?index_35
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]