ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                   ๑๕๖. ๙. กุฬตฺเถรคาถาวณฺณนา ๑-
      อุทกํ หิ นยนฺตีติ อายสฺมโต กุฬตฺเถรสฺส ๒- คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยํ กิร เถโร ปุพฺเพปิ วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ ๓- พหุํ กุสลํ อุปจินิตฺวา อธิการ-
สมฺปนฺโน วิปสฺสึ ภควนฺตํ อากาเส ๔- คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส นาฬิเกรผลํ
ทาตุกาโม อฏฺฐาสิ. ๕- สตฺถา ตสฺส จิตฺตํ ญตฺวา โอตริตฺวา ปฏิคฺคณฺหิ. โส อติวิย
ปสนฺนจิตฺโต หุตฺวา เตเนว สทฺธาปฏิลาเภน สตฺถารํ อุปสงฺกมิตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิ,
สตฺถา อญฺญตรํ ภิกฺขุํ อาณาเปสิ "อิมํ ปุริสํ ปพฺพาเชหี"ติ. โส ปพฺพชิตฺวา
ลทฺธูปสมฺปโท สมณธมฺมํ กตฺวา ตโต จุโต ฉปิ พุทฺธนฺตรานิ เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต
อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติ. กุโฬติสฺส นามํ อโหสิ.
โส วยปฺปตฺโต สาสเน ลทฺธปฺปสาโท ภควโต สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา วิกฺเขปพหุลตาย
วิเสสํ นิพฺพตฺเตตุํ นาสกฺขิ. อเถกทิวสํ คามํ ปิณฺฑาย ปวิสนฺโต อนฺตรามคฺเค
ภูมึ ขนิตฺวา อุทกวาหกํ กตฺวา อิจฺฉิติจฺฉิตฏฺฐาเน ๖- อุทกํ เนนฺเต ปุริเส ทิสฺวา
ตํ สลฺลกฺเขตฺวา คามํ ปวิฏฺโฐ อญฺญตรํ อุสุการํ อุสุทณฺฑกํ อุสุยนฺเต ปกฺขิปิตฺวา
อกฺขิโกฏิยา โอโลเกตฺวา อุชุํ กโรนฺตํ ทิสฺวา ตมฺปิ สลฺลกฺเขตฺวา คจฺฉนฺโต ปุรโต
คนฺตฺวา อรเนมินาภิอาทิเก รถจกฺกาวยเว ตจฺฉนฺเต ตจฺฉเก ทิสฺวา ตมฺปิ
สลฺลกฺเขตฺวา วิหารํ ปวิสิตฺวา กตภตฺตกิจฺโจ ปตฺตจีวรํ ปฏิสาเมตฺวา ทิวาวิหาเร
นิสินฺโน อตฺตนา ๗- ทิฏฺฐนิมิตฺตานิ อุปมาภาเวน คเหตฺวา อตฺตโน จิตฺตทมเน ๘-
อุปเนนฺโต "อเจตนํ อุทกมฺปิ มนุสฺสา อิจฺฉิติจฺฉิตฏฺฐานํ นยนฺติ, ตถา อเจตนํ
วงฺกมฺปิ สรทณฺฑํ ๙- อุปาเยน นเมนฺโต ๑๐- อุชุํ กโรนฺติ, ตถา อเจตนํ
กฏฺฐกฬิงฺคราทึ ตจฺฉกา เนมิอาทิวเสน วงฺกํ อุชุญฺจ กโรนฺติ. อถ กสฺมา อหํ
สกจิตฺตํ อุชุํ น กริสฺสามี"ติ จินฺเตตฺวา วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา ฆเฏนฺโต วายมนฺโต
น จิรสฺเสว
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. กุลตฺเถร... เอวมุปริปิ     สี. กุณฺฑลตฺเถรสฺส. เอวมุปริปิ
@ สี. เถโรปิ วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ         สี., ม. อากาเสน      ก. อทาสิ
@ สี. อิจฺฉิตฏฺฐาเนน         สี, ม. อตฺตโน         ม. จิตฺตํ ทมเนน
@ สี. วงฺกมิทํ สรทณฺฑกํ     ๑๐ ม. ทเมนฺโต
อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๑- :-
          "นคเร พนฺธุมติยา         อารามิโก อหํ ตทา
           อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ         คจฺฉนฺตํ อนิลญฺชเส.
           นาฬิเกรผลํ คยฺห ๒-      พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ
           อากาเส ฐิตโก ๓- สนฺโต  ปฏิคฺคณฺหิ มหายโส.
           วิตฺติสญฺชนโน มยฺหํ        ทิฏฺฐธมฺมสุขาวโห
           ผลํ พุทฺธสฺส ทตฺวาน       วิปฺปสนฺเนน เจตสา.
           อธิคจฺฉึ ตทา ปีตึ         วิปุลญฺจ สุขุตฺตมํ ๔-
           อุปฺปชฺชเตว รตนํ         นิพฺพตฺตสฺส ตหึ ตหึ.
           เอกนวุติโต กปฺเป        ยํ ผลํ อททึ ตทา
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ        ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
           ทิพฺพจกฺขุ วิสุทฺธํ เม       สมาธิกุสโล อหํ
           อภิญฺญาปารมิปฺปตฺโต       ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      เอวํ ยานิ นิมิตฺตานิ องฺกุเส กตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ,
เตหิ สทฺธึ อตฺตโน จิตฺตทมนํ สํสนฺทิตฺวา อญฺญํ พฺยากโรนฺโต:-
            ๕- "อุทกํ หิ นยนฺติ เนตฺติกา
                อุสุการา นมยนฺติ เตชนํ
                ทารุํ นมยนฺติ ตจฺฉกา
                อตฺตานํ ทมยนฺติ สุพฺพตา"ติ
คาถํ อภาสิ. ๕-
@เชิงอรรถ:  ขุ.อป. ๓๓/๕๗/๘๑ ลพุชผลทายกตฺเถราปทาน   ปาลิ. ลพุชผลมาทาย
@ ปาลิ. อากาเสว ฐิโต                    ปาลิ. วิปุลํ สุขมุตฺตมํ
@๕-๕ ฉ.ม. "อุทกํ หิ นยนฺติ เนตฺติกา"ติคาถํ อภาสิ
      [๑๙] ตตฺถ อุทกํ หีติ หิสทฺโท นิปาตมตฺตํ. นยนฺตีติ ปฐวิยา ตํ
ตํ ถลฏฺฐานํ ขนิตฺวา นินฺนฏฺฐานํ ปูเรตฺวา มาติกํ วา กตฺวา รุกฺขโทณึ ๑- วา
ฐเปตฺวา อตฺตโน อิจฺฉิติจฺฉิตฏฺฐานํ เนนฺติ. ตถา เต เนนฺตีติ เนตฺติกา. เตชนนฺติ
กณฺฑํ. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- เนตฺติกา อตฺตโน รุจิยา อิจฺฉิติจฺฉิตฏฺฐานํ อุทกํ
นยนฺติ, อุสุการาปิ ตาเปตฺวา เตชนํ นมยนฺติ ๒- อุชุํ  กโรนฺติ. นมนวเสน ๓-
ตจฺฉกา เนมิอาทีนํ อตฺถาย ตจฺฉนฺตา ทารุํ นมยนฺติ อตฺตโน รุจิยา
อุชุํ วา วงฺกํ วา กโรนฺติ. ๔- เอวํ เอตฺตกํ อารมฺมณํ กตฺวา สุพฺพตา ยถาสมาทินฺเนน
สีลาทินา สุนฺทรวตา ธีรา โสตาปตฺติมคฺคาทีนิ อุปฺปาเทนฺตา อตฺตานํ ทมยนฺติ, ๕-
อรหตฺตํ ปน ปตฺเตสุ เอกทนฺตา ๖- นาม โหนฺตีติ.
                     กุฬตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          -------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๐๘-๑๑๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=2449&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=2449&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=156              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5089              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5385              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5385              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]