มิลินทปัญหา

กัมมผลอัตถิภาวปัญหา ที่ ๘ ราชา สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการถามว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้ปรีชาญาณ มหาชนคนทั้งหลายกระทำการกุศลก็ดี กระทำการอกุศลก็ดี ในอิธโลกนี้ ผลกรรมนั้นไปอยู่ที่ไหน พระนาคเสนจึงวิสัชนาแก้ไขว่า มหาราชา ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร บุคคลกระทำการบุญการบาป การบุญการบาปนั้นจะได้ตั้งอยู่ที่ไหนหามิได้ กรรมนั้นก็ตามไป อุปมาฉันใดเล่า ฉายาว ดุจเงา อนุปายินี มีปรกติไปตามตัว จะกระทำไว้ซึ่งกรรมอันดีและชั่ว กรรมนั้นก็ตามตัวผู้นั้นไป จะได้อยู่ที่ไหนหามิได้ ขอถวายพระพร สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ปิ่นประชากรมีพระราชโองการตรัสถามว่า ภนฺเต นาคเสน ข้า แต่พระผู้เป็นเจ้าผู้เจริญด้วยญาณปรีชา พระผู้เป็นเจ้าอาจสามารถจะชี้ตัวกรรมออกให้เห็นได้ หรือประการใด พระนาคเสนถวายพระพรว่า ชี้ไม่ได้ พระเจ้ากรุงมิลินท์ปิ่นประชากรตรัสว่าโยมยังสงสัย นิมนต์พระผู้เป็นเจ้าอุปมาให้แจ้งก่อน พระนาคเสนถวายพระพรอุปมาว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร เปรียบปานดุจรุกขาลดาวัลย์ทั้งหลายที่ยังมิได้ผลิดอกออกผลนั้น ผลไปอยู่ข้างไหนเล่า พระราชสมภารอาจจะชี้บอกแก่อาตมาบ้างจะได้หรือไม่ได้ น่ะบพิตรพระราชสมภาร สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการแก้ว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่ พระผู้เป็นเจ้า พระผู้เป็นเจ้าจะมาให้โยมชี้ซึ่งไม้อันยังไม่มีผล ว่าผลไม้นั้นจะไปอยู่ที่ไหน โยมนี้ มิอาจจะชี้ให้พระผู้เป็นเจ้าดูได้ พระนาคเสนจึงอุปไมยต่ออุปมาว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภารผู้ ประเสริฐ อาตมาจะให้ชี้ซึ่งต้นไม้ที่ยังไม่ผลิดอกออกผล มีแต่ต้นเปล่าๆ ว่าดอกลูกนั้นมีอยู่ที่ไหน มหาบพิตรมิอาจจะชี้ให้อาตมาเห็นได้ ฉันใดก็ดี อาตมานี้ก็มิอาจจะชี้ซึ่งกรรมของบุคคลทั้ง หลายนั้นได้ ว่าผลกรรมไปตั้งอยู่ในที่นั้นๆ เหมือนกับมหาบพิตรอันมิอาจจะชี้ซึ่งผลไม้ที่ยังไม่ เกิดที่ต้นไม้อันยังไม่มีผลได้ เมื่อตนกระทำไว้ซึ่งกรรมนั้นๆ ก็ติดตามผู้นั้นไป แม้มิได้ปฏิสนธิ ตราบใด ก็จะพ้นไปจากกรรมตราบนั้น ขอถวายพระพร พระเจ้ากรุงมิลินท์ปิ่นประชากรทรงฟัง ก็โสมนัสตรัสว่า กลฺโลสิ พระผู้เป็นเจ้าวิสัชนา นี้สมควรแล้ว กัมมผลอัตถิภาวปัญหา คำรบ ๘ จบเท่านี้

เนื้อความมิลินทปัญหา หน้าที่ ๑๒๖ - ๑๒๗. http://84000.org/tipitaka/milin/milin.php?i=60 สารบัญมิลินทปัญหา http://84000.org/tipitaka/milin/milin.php?i=0#item_60