มิลินทปัญหา

พุทธทัสสนปัญหา ที่ ๑๐ ราชา สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการตรัสถามว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาเสนผู้เจริญด้วยปรีชา พุทฺโธ อันว่าพระพุทธเจ้านี้ มีอยู่หรือ พระนาคเสนจึงถวายพระพรว่า มีอยู่ พระเจ้ากรุงมิลินท์จึงตรัสว่าพระผู้เป็นเจ้านี้อาจจะชี้ได้หรือไม่ว่าพระพุทธเจ้าเสด็จอยู่ที่นั้น เสด็จอยู่ที่นี้ พระนาคเสนมีเถรวาจาว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร สมเด็จ พระมงกุฏมาจารย์เสด็จเข้าพระนิพพานล่วงไปหาเนื้อหาตัวมิได้นี้ จะให้อาตมาชี้ว่าที่นี้ที่นั้น จนใจหารู้ที่จะชี้ไม่ ขอถวายพระพร พระเจ้ากรุงมิลินท์จึงตรัสว่า นินมต์พระผู้เป็นเจ้าอุปมาไปก่อน พระนาคเสนถวายพระพรว่า ตํ กึ มญฺญสิ มหาราช พระราชสมภารสำคัญอย่างไรจึง ถามฉะนี้ เปรียบดุจเปลวอัคคีรุ่งโรจน์โชตนาการ เปลวเพลิงดับ ยังอยู่แต่ถ่าน บพิตรพระราช- สมภารยังจะชี้เปลวอัคคีได้หรือว่าอยู่ในที่นั้นๆ จะได้หรือไม่ได้เล่า พระเจ้ากรุงมิลินท์ปิ่นกษัตริย์ตอบไปว่า เปลวไฟดับนี้จะจับเอาที่ไหนมาชี้ พระนาคเสนถวายพระพรว่า ฉันใดก็ดี ข้อความที่ตรัสถามนี้ก็เหมือนกัน เมื่อสมเด็จ พระอนันตคุณอดุลยมิ่งมงกุฏโลกจารย์ เสด็จล่วงกับขันธ์เข้าสู่พระนิพพานไปสูญแล้ว เหมือนเปลวไฟที่ดับ อาตมาจนอกจนใจไม่รู้ที่จะชี้ให้เห็นพระองค์ได้โดยแท้ ตามกระแสพระ ราชโองการตรัส สมเด็จพระเจ้ากรุงมิลินท์ปิ่นกษัตริย์ ทรงฟังแล้วก็โสมนัสปรีดาตรัสว่า กลฺโลสิ พระผู้เป็น เจ้าวิสัชนานี้สมควรแล้ว พุทธทัสสนปัญหา คำรบ ๑๐ จบเท่านี้ จบปัญจมวรรค

เนื้อความมิลินทปัญหา หน้าที่ ๑๒๘ - ๑๒๙. http://84000.org/tipitaka/milin/milin.php?i=62 สารบัญมิลินทปัญหา http://84000.org/tipitaka/milin/milin.php?i=0#item_62