ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 49 : PALI ROMAN Apa.A.1 (visuddha.1)

page281.

Sindhuvadigangatyadikam purimam namapannattivoharam jahanti chaddenti sagaroteva sagaro iti eva nayati pakata bhavati yatha. Tatheva tatha eva ime catubbanna khattiyabrahmanavessasuddasankhata cattaro kula tavantike tava antike samipe pabbajitva pattakasayacivaradharino paricaranta purimam namam khattiyadinamadheyyam pannattivoharam jahanti cajanti, buddhaputtati buddhassa orasati jhayare pakata bhaveyyum. [320-4] Cando candamandalo abbha mahika rajo dhumo rahuti pancahi upakkilesehi virahitatta vimalo vigatamalo nimmalo akasadhatuya akasagabbhe gaccham gacchanto sabbe tarakasamuhe abhaya maddamano loke atirocati daddallati yatha. Tatheva tatha eva tvam .pe.. [325-7] Udake jata udake samvaddha kumuda mandalaka ca bahu sankhatikkanta toyena udakena kaddamakalalena ca upalimpanti alliyanti yatha, tatheva bahuka satta aparimana satta loke jata samvaddha ragena ca dosena ca attita bandhita viruhare viruhanti. Kaddame kumudam yatha viruhati sanjayati. Kesariti padumam. [329-30] Rammake maseti kattikamase "komudiya catumasiniya"ti vuttatta. Varija padumapupphadayo bahu puppha pupphanti vikasanti, tam masam tam kattikamasam nativattanti varijati sambandho. Samayo pupphanaya soti so kattikamaso pupphanaya vikasanaya samayo kaloti attho. Yatha pupphanti tatheva tvam sakyaputta pupphito vikasito asi. Pupphito te vimuttiyati te tuyham sissa katasambhara bhikkhu vimuttiya arahattaphalananena pupphito vikasito. Yatha varijam padumam pupphanasamayam natikkamati, tatha te sasanam ovadanusasanim nativattanti natikkamantiti attho. [333-4] Yathapi selo himavati himava nama selamayapabbato. Sabbapaninam sabbesam byadhitanam sattanam osadho osadhavanto sabbanaganam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page282.

Sabbaasuranam sabbadevananca alayo agarabhuto yatha, tatheva tvam mahavira sabbapaninam jarabyadhimaranadihi pamocanato osadho viya. Yatha so himava nagadinam alayo, tatha, tatheva tvam mahavira sabbapaninam jarabyadhimaranadihi pamocanato osadho viya. Yatha so himava nagadinam alayo, tatha tevijjaya ca chalabhinnaya ca iddhiya ca paramim pariyosanam gata patta tuvam nissaya vasantiti sambandho. Hettha va upari va upamaupameyyavasena gathanam sambandhanaya suvinneyyava. [342] Asayanusayam natvati ettha asayoti ajjhasayo cariya, anusayoti thamagatakileso. "ayam ragacarito ayam dosacarito ayam mohacarito"tiadina asayanca anusayam kilesapavattinca janitvati attho. Indriyanam balabalanti saddhindriyadinam pancannam indriyanam tikkhindriyo mudindriyo svakaro dvakaro suvinnapayo duvinnapayoti evam balabalam janitva. Bhabbabhabbe viditvanati "maya desitam dhammam pativijjhitum ayam puggalo bhabbo samattho ayam puggalo abhabbo"ti viditva paccakkham katva bhante sabbannu tvam catuddipikamahamegho viya dhammadesanasihanadena abhitanadena gajjasi sakalam cakkavalam ekaninnadam karosi. [343-4] Cakkavalapariyantati samanta cakkavalagabbham puretva parisa nisinna bhaveyya. Te evam nisinna nanaditthi anekadassanagahino vivadamano dvelhakajato vivadanti, tam tesam vimaticchedanaya dubuddhichindanatthaya sabbesam sattanam cittamannaya cittacaram natva opammakusalo upamaupameyyesu dakkho tvam muni ekam panham kathentova ekeneva panhakathanena sakalacakkavalagabbhe nisinnanam paninam vimatim samsayam chindasi nikkankham karotiti attho. [345] Upadisasadisehevati ettha udakassa upari dissanti pakata hontiti upadisa, sevala. Upadisehi sadisa upadisasadisa, manussa. Yatha hi upadisa sevala udakam adissamanam katva tassupari pattharitva thitahonti, tatha vasudha pathavi tehi upadisasadisehi eva manussehi nirantaram pattharitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page283.

Thitehi purita bhaveyya. Te sabbeva pathavim puretva thita manussa panjalika sirasi anjalim paggahita kittayum lokanayakam lokanayakassa buddhassa gunam katheyyum. [346] Te sabbe devamanussa kappam va sakalam kappam kittayanta gunam kathentapi nanavannehi nanappakarehi gunehi kittayum. Tathapi te sabbe parimetum gunapamanam kathetum na pappeyyum na sampapuneyyum na sakkuneyyum. Appameyyo tathagato sammasambuddho aparimeyyo gunatireko. Etena gunamahantatam dipeti. [347] Sakena thamena attano balena hettha upamaupameyyavasena jino jitakileso buddho maya kittito thomito yatha ahosi, evameva sabbe devamanussa kappakotipi 1- kappakotisatepi kittenta pakittayum katheyyunti attho. [348] Punapi gunanam appamanatam dipetum sace hi koci devo vatiadimaha. Puritam parikaddheyyati mahasamudde puritaudakam samantato akaddheyya. So puggalo vighatam dukkhameva labheyya papuneyyati attho. [350] Vattemi jinasasananti jinena bhasitam sakalam pitakattayam. Vattemi pavattemi rakkhamiti attho. Dhammasenapatiti dhammena pannaya bhagavato catuparisasankhataya parisaya pati padhanoti dhammasenapati. Sakyaputtassa bhagavato sasane ajja imasmim vattamanakale cakkavattiranno jetthaputto viya sakalam buddhasasanam palemiti attho. [352-3] Attano samsaraparibbhamam dassento yo koci manujo bharantiadimaha. Yo koci manujo manuso bharam sisabharam matthake sise thapetva dhareyya vaheyya, sada sabbakalam so manujo tena bharena dukkhito pilito abhibhuto assa bhaveyya. Bharo bharitabharo bharito ativa bharito. Tatha tena pakarena aham ragaggidosaggimohaggisankhatehi tihi aggihi dayhamano girim uddharito yatha mahamerupabbatam uddharitva ukkhipitva sise thapito bhavabharena bhavasamsaruppattibharena bharito dukkhito bhavesu samsarim paribbhaminti sambandho. @Footnote: 1 Si. kappakotim.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page284.

[354] Oropito ca me bharoti idani pabbajitakalato patthaya so bhavabharo maya oropito nikkhitto. Bhava ugghatita mayati sabbe nava bhava maya viddhamsita. Sakyaputtassa bhagavato sasane yam karaniyam kattabbam maggapatipatiya kilesaviddhamsanakammam atthi, tam sabbam maya katanti attho. [355] Puna attano visesam dassento yavata buddhakhettamhitiadimaha. Tattha yavata yattake dasasahassacakkavalasankhate buddhakhette sakyapungavam sakyakulajetthakam bhagavantam thapetva avasesasattesu kocipi pannaya me maya samo natthiti dipeti. Tenaha "aham aggomhi pannaya, sadiso me na vijjati"ti. [356] Puna attano anubhavam pakasento samadhimhityadimaha. Tam suvinneyyameva. [360] Jhanavimokkhanakhippapatilabhiti pathamajjhanadinam jhananam lokato vimuccanato "vimokkhan"ti sankham gatanam atthannam lokuttaravimokkhananca khippalabhi sigham papunatiti attho. [362] Evam mahanubhavassapi attano sabrahmacarisu garavabahumanatam pakasento uddhatavisovatiadimaha. 1- Tattha uddhataviso uppatitaghoraviso sappo iva chinnavisanova chinditasingo usabho iva aham idani nikkhittamanadappova chadditagottamadadimanadappova ganam samghassa santikam garugaravena adarabahumanena upemi upagacchami. [363] Idani attano pannaya mahattatam pakasento yadi rupinitiadimaha. Evarupa me mahati panna arupini samana yadi rupini bhaveyya, tada me mama panna vasupatinam pathavissaranam rajunam sameyya sama bhaveyyati adhippayo. Evam attano pannaya mahattabhavam dassetva tato pubbenivasanussatinanena pubbe kammam saritva anomadassissatiadimaha. Tattha anomadassissa bhagavato maya kataya nanathomanaya phalam etam mama pannamahattanti attho. @Footnote: 1 pali. uddhatadadhova.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page285.

[364] Pavattitam dhammacakkanti ettha cakkasaddo panayam "catucakkayanan"tiadisu vahane vattati. "pavattite ca pana bhagavata dhammacakke"tiadisu 1- desanayam. "cakkam vattaya sabbapaninan"tiadisu 2- danamayapunnakiriyayam. "cakkam vatteti ahorattan"tiadisu iriyapathe. "icchahatassa posassa, cakkam bhamati matthake"tiadisu 3- khuracakke. "raja cakkavatti cakkanubhavena vattanako"tiadisu 4- ratanacakke. Idha panayam desanayam. Tadina tadigunasamannagatena sakyaputtena gotamasambuddhena pavattitam desitam pitakattayasankhatam dhammacakkam aham samma aviparitena anuvattemi anugantva vattemi, desemi desanam karomi. Idam anuvattanam desitassa anugantva paccha desanam purimabuddhanam kataya nanathomanaya phalanti sambandho. [365] Tato sappurisupanissayayonisomanasikaradipunnaphalam dassento ma me kadaci papicchotiadimaha. Tattha papiccho lamakaya icchaya samannagato papacari puggalo ca thananisajjadisu vattapativattakarane kusito ca jhanasamadhimaggabhavanadisu hinaviriyo ca ganthadhuravipassanadhuravirahitatta appassuto ca acariyupajjhayadisu acaravirahitatta anacaro ca puggalo kadaci kale katthaci thane me maya saha sameto samagato ma ahu ma bhavatuti sambandho. [366] Bahussutoti pariyattipativedhavasena duvidho bahussuto ca puggalo. Medhaviti medhaya pannaya samannagato ca. Silesu susamahitoti catuparisuddhisilamaggasampayuttasilaatthanguposathasiladisu sutthu ahito thapitacitto ca. Cetosamathanuyuttoti cittassa ekibhavamanuyutto ca puggalo. Api muddhani titthatu evarupo puggalo mayham muddhani sirasi api titthatuti attho. [367] Attano laddhaphalanisamsam vatva tatthanne niyojento tam vo vadami bhaddantetiadimaha. Tam suvinneyyameva. @Footnote: 1 vi. maha. 4/17/15, sam. maha. 19/1081/369. 2 khu. ja. 27/149/181. @3 khu. ja. 27/103/137. 4 di.Si. 9/258/88, khu. iti. 25/22/246.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page286.

[368-9] Yamahanti yam assajittheram aham pathamam adimhi disva sotapattimaggapatilabhena sakkayaditthadinam kilesanam pahinatta vimalo malarahito ahum ahosi, so assajitthero me mayham acariyo lokuttaradhammasikkhapako ahum. Aham tassa savanaya anusasanena ajja dhammasenapati ahum. Sabbattha sabbesu gunesu paramim patto pariyosanam patto anasavo nikkileso viharami. [370] Attano acariye sagaravam dassento yo me acariyotiadimaha. Yo assaji nama thero satthu savako me mayham acariyo asi ahosi, so thero yassam disayam yasmim disabhage vasati, aham tam disabhagam ussisamhi sisuparibhage karomiti sambandho. [371] Tato attano thanantarappattabhavam dassento mama kammantiadimaha. Gotamo bhagava sakyapungavo sakyakulaketu sabbannutannanena mama pubbe katakammam saritvana natva bhikkhusamghamajjhe nisinno aggatthane aggasavakatthane mam thapesiti sambandho. Atthapatisambhida dhammapatisambhida niruttipatisambhida patibhanapatisambhidati ima catasso patisambhida ca, tasam bhedo patisambhidamagge 1- vuttoyeva. Catumaggacatuphalavasena va ruparupajhanavasena va attha vimokkha samsaravimuccanadhamma ca iddhividhadayo cha abhinnayo ca sacchikata paccakkham kata. Katam buddhassa sasananti buddhassa anusitthi ovadasankhatam sasanam katam arahattamaggananena nipphaditanti attho. Ittham sudanti ettha itthanti nidassanatthe nipato. Imina pakarenati attho. Tena sakalasariputtapadanam nidasseti sudanti padapurane nipato. Ayasmati garugaravadhivacanam. Sariputtoti matunamavasena katanamadheyyo thero. Ima gathayoti ima sakala sariputtattherapadanagathayo abhasi kathesi. Iti-saddo parisamapanatthe nipato, sakalam sariputtapadanam nitthitanti attho. Sariputtattherapadanavannana nitthita. 2- @Footnote: 1 khu. pati. 31/28/92, abhi. vi. 35/718/359. 2 cha.Ma. samatta, evamuparipi.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 49 page 281-286. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=49&A=7002&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=49&A=7002&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=32&i=3              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=32&A=290              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=32&A=438              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=32&A=438              Contents of The Tipitaka Volume 32 http://84000.org/tipitaka/read/?index_32

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]