พระไตรปิฎกเล่มที่ ๘  พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๘
ปริวาร

อุปาลิปัญจกะ
อนิสสิตวรรคที่ ๑
ท่านพระอุบาลีเข้าเฝ้า
             [๑๑๖๑] โดยสมัยนั้น พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้าประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อารามของ
อนาถบิณฑิกคหบดี เขตพระนครสาวัตถี ครั้งนั้น ท่านพระอุบาลีเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาค ถวาย
บังคมนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง แล้วทูลถามปัญหาว่า ดังนี้:-
องค์ของภิกษุผู้ต้องถือนิสัย
             พระพุทธเจ้าข้า ภิกษุประกอบด้วยองค์เท่าไรหนอแล จะไม่ถือนิสัยอยู่ตลอดชีวิต
ไม่ได้?
             พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ จะไม่ถือนิสัยอยู่ตลอด
ชีวิตไม่ได้. องค์ ๕ อะไรบ้าง? คือ:-
                          ๑. ไม่รู้อุโบสถ
                          ๒. ไม่รู้อุโบสถกรรม
                          ๓. ไม่รู้ปาติโมกข์
                          ๔. ไม่รู้ปาติโมกขุทเทศ
                          ๕. มีพรรษาหย่อนห้า
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล จะไม่ถือนิสัยอยู่ตลอดชีวิตไม่ได้.
องค์ของภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสัย
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ ไม่ต้องถือนิสัยอยู่ตลอดชีวิต. องค์ ๕ อะไร
บ้าง? คือ:-
                          ๑. รู้อุโบสถ
                          ๒. รู้อุโบสถกรรม
                          ๓. รู้ปาติโมกข์
                          ๔. รู้ปาติโมกขุทเทศ
                          ๕. มีพรรษาได้ห้าหรือเกินห้า
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่ตลอดชีวิต.
องค์ของภิกษุผู้ต้องถือนิสัยอีกนัยหนึ่ง
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์แม้อื่นอีก ๕ จะไม่ถือนิสัยอยู่ตลอดชีวิตไม่ได้. องค์
๕ อะไรบ้าง? คือ:-
                          ๑. ไม่รู้ปวารณา
                          ๒. ไม่รู้ปวารณากรรม
                          ๓. ไม่รู้ปาติโมกข์
                          ๔. ไม่รู้ปาติโมกขุทเทศ
                          ๕. มีพรรษาหย่อนห้า
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล จะไม่ถือนิสัยอยู่ตลอดชีวิตไม่ได้.
องค์ของภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ ไม่ต้องถือนิสัยอยู่ตลอดชีวิต. องค์ ๕ อะไร
บ้าง? คือ:-
                          ๑. รู้ปวารณา
                          ๒. รู้ปวารณากรรม
                          ๓. รู้ปาติโมกข์
                          ๔. รู้ปาติโมกขุทเทศ
                          ๕. มีพรรษาได้ห้า หรือเกินห้า
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ไม่ต้องถือนิสัยอยู่ตลอดชีวิต.
องค์ของภิกษุผู้ต้องถือนิสัยอีกนัยหนึ่ง
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์แม้อื่นอีก ๕ จะไม่ถือนิสัยอยู่ตลอดชีวิตไม่ได้.
องค์ ๕ อะไรบ้าง? คือ:-
                          ๑. ไม่รู้อาบัติและมิใช่อาบัติ
                          ๒. ไม่รู้อาบัติเบาและอาบัติหนัก
                          ๓. ไม่รู้อาบัติมีส่วนเหลือและอาบัติไม่มีส่วนเหลือ
                          ๔. ไม่รู้อาบัติชั่วหยาบและอาบัติไม่ชั่วหยาบ
                          ๕. มีพรรษาหย่อนห้า
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล จะไม่ถือนิสัยอยู่ตลอดชีวิตไม่ได้.
องค์ของภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสัย
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ ไม่ต้องถือนิสัยอยู่ตลอดชีวิต. องค์ ๕ อะไร
บ้าง? คือ:-
                          ๑. รู้อาบัติและมิใช่อาบัติ
                          ๒. รู้อาบัติเบาและอาบัติหนัก
                          ๓. รู้อาบัติมิส่วนเหลือและอาบัติไม่มีส่วนเหลือ
                          ๔. รู้อาบัติชั่วหยาบและอาบัติไม่ชั่วหยาบ
                          ๕. มีพรรษาได้ห้า หรือเกินห้า
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ไม่ต้องถือนิสัยอยู่ตลอดชีวิต.

             เนื้อความพระไตรปิฎกเล่มที่ ๘ บรรทัดที่ ๑๐๔๗๖-๑๐๕๓๗ หน้าที่ ๔๐๒-๔๐๔.
https://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=8&A=10476&Z=10537&pagebreak=0
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=8&item=1161&items=1
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็น เกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=8&item=1161&items=1&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาบาลีอักษรไทย :-
https://84000.org/tipitaka/pali/pali_item.php?book=8&item=1161&items=1
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=8&item=1161&items=1
             ศึกษาอรรถกถานี้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=8&i=1161
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๘
https://84000.org/tipitaka/read/?index_8
https://84000.org/tipitaka/english/?index_8