ทุติยปาราชิกกณฺฑํ
[๗๙] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ราชคเห วิหรติ คิชฺฌกูเฏ
ปพฺพเต ฯ เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา สนฺทิฏฺฐา สมฺภตฺตา
ภิกฺขู อิสิคิลิปสฺเส ติณกุฏิโย กริตฺวา วสฺสํ อุปคจฺฉึสุ ฯ อายสฺมาปิ
ธนิโย กุมฺภการปุตฺโต ติณกุฏิกํ กริตฺวา วสฺสํ อุปคจฺฉิ ฯ อถโข
เต ภิกฺขู วสฺสํ วุตฺถา เตมาสจฺจเยน ติณกุฏิโย ภินฺทิตฺวา ติณญฺจ
กฏฺฐญฺจ ปฏิสาเมตฺวา ชนปทจาริกํ ปกฺกมึสุ ฯ อายสฺมา ปน
ธนิโย กุมฺภการปุตฺโต ตตฺเถว วสฺสํ วสิ ตตฺถ เหมนฺตํ ตตฺถ คิมฺหํ ฯ
อถโข อายสฺมโต ธนิยสฺส กุมฺภการปุตฺตสฺส คามํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺฐสฺส
ติณหาริโย กฏฺฐหาริโย ติณกุฏิกํ ภินฺทิตฺวา ติณญฺจ กฏฺฐญฺจ
อาทาย อคมํสุ ฯ ทุติยมฺปิ โข อายสฺมา ธนิโย กุมฺภการปุตฺโต
ติณญฺจ กฏฺฐญฺจ สงฺกฑฺฒิตฺวา ติณกุฏิกํ อกาสิ ฯ ทุติยมฺปิ โข
อายสฺมโต ธนิยสฺส กุมฺภการปุตฺตสฺส คามํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺฐสฺส
ติณหาริโย กฏฺฐหาริโย ติณกุฏิกํ ภินฺทิตฺวา ติณญฺจ กฏฺฐญฺจ
อาทาย อคมํสุ ฯ ตติยมฺปิ โข อายสฺมา ธนิโย กุมฺภการปุตฺโต
ติณญฺจ กฏฺฐญฺจ สงฺกฑฺฒิตฺวา ติณกุฏิกํ อกาสิ ฯ ทุติยมฺปิ โข
อายสฺมโต ธนิยสฺส กุมฺภการปุตฺตสฺส คามํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺฐสฺส
ติณหาริโย กฏฺฐหาริโย ติณกุฏิกํ ภินฺทิตฺวา ติณญฺจ กฏฺฐญฺจ
อาทาย อคมํสุ ฯ อถโข อายสฺมโต ธนิยสฺส กุมฺภการปุตฺตสฺส
เอตทโหสิ ยาวตติยกํ โข เม คามํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺฐสฺส ติณหาริโย
กฏฺฐหาริโย ติณกุฏิกํ ภินฺทิตฺวา ติณญฺจ กฏฺฐญฺจ อาทาย อคมํสุ
อหํ โข ปน สุสิกฺขิโต อนวโย สเก อาจริยเก กุมฺภการกมฺเม ปริโยทาตสิปฺโป
ยนฺนูนาหํ สามํ จิกฺขลฺลํ มทฺทิตฺวา สพฺพมตฺติกามยํ กุฏิกํ กเรยฺยนฺติ ฯ
{๗๙.๑} อถโข อายสฺมา ธนิโย กุมฺภการปุตฺโต สามํ จิกฺขลฺลํ
มทฺทิตฺวา สพฺพมตฺติกามยํ กุฏิกํ กริตฺวา ติณญฺจ กฏฺฐญฺจ โคมยญฺจ
สงฺกฑฺฒิตฺวา ตํ กุฏิกํ ปจิ ฯ สา อโหสิ กุฏิกา อภิรูปา ทสฺสนียา
ปาสาทิกา โลหิตกา ๑- เสยฺยถาปิ อินฺทโคปโก ฯ เสยฺยถาปิ นาม
กึกิณิกสทฺโท เอวเมว ตสฺสา กุฏิกาย สทฺโท อโหสิ ฯ อถโข ภควา
สมฺพหุเลหิ ภิกฺขูหิ สทฺธึ คิชฺฌกูฏา ปพฺพตา โอโรหนฺโต อทฺทส ตํ กุฏิกํ
อภิรูปํ ทสฺสนียํ ปาสาทิกํ โลหิตกํ ทิสฺวาน ภิกฺขู อามนฺเตสิ กึ เอตํ
ภิกฺขเว อภิรูปํ ทสฺสนียํ ปาสาทิกํ โลหิตกํ เสยฺยถาปิ อินฺทโคปโกติ ฯ
อถโข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ
{๗๙.๒} วิครหิ พุทฺโธ ภควา อนนุจฺฉวิกํ ภิกฺขเว ตสฺส โมฆปุริสสฺส
อนนุโลมิกํ อปฺปฏิรูปํ อสฺสามณกํ อกปฺปิยํ อกรณียํ กถํ หิ นาม
โส ภิกฺขเว โมฆปุริโส สามํ จิกฺขลฺลํ มทฺทิตฺวา สพฺพมตฺติกามยํ
กุฏิกํ กริสฺสติ น หิ นาม ภิกฺขเว ตสฺส โมฆปุริสสฺส ปาเณสุ
อนุทฺทยา อนุกมฺปา อวิเหสา ภวิสฺสติ คจฺฉเถตํ ภิกฺขเว
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ม. โลหิติกา ฯ
กุฏิกํ ภินฺทถ มา ปจฺฉิมา ชนตา ปาเณสุ ปาตพฺยตํ ๑- อาปชฺชิ น
จ ภิกฺขเว สพฺพมตฺติกามยา กุฏิกา กาตพฺพา โย กเรยฺย อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ เอวํ ภนฺเตติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปฏิสฺสุณิตฺวา เยน
สา กุฏิกา เตนุปสงฺกมึสุ อุปสงฺกมิตฺวา ตํ กุฏิกํ ภินฺทึสุ ฯ อถโข
อายสฺมา ธนิโย กุมฺภการปุตฺโต เต ภิกฺขู เอตทโวจ กิสฺส เม ตุเมฺห
อาวุโส กุฏิกํ ภินฺทถาติ ฯ ภควา อาวุโส เภทาเปตีติ ฯ ภินฺทถาวุโส
สเจ ธมฺมสามี เภทาเปตีติ ฯ
[๘๐] อถโข อายสฺมโต ธนิยสฺส กุมฺภการปุตฺตสฺส เอตทโหสิ
ยาวตติยกํ โข เม คามํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺฐสฺส ติณหาริโย กฏฺฐหาริโย
ติณกุฏิกํ ภินฺทิตฺวา ติณญฺจ กฏฺฐญฺจ อาทาย อคมํสุ ยาปิ มยา
สพฺพมตฺติกามยา กุฏิกา กตา สาปิ ภควตา เภทาปิตา อตฺถิ จ เม
ทารุคเหคณโก สนฺทิฏฺโฐ ยนฺนูนาหํ ทารุคเหคณกํ ทารูนิ ยาจิตฺวา
ทารุกุฏิกํ กเรยฺยนฺติ ฯ อถโข อายสฺมา ธนิโย กุมฺภการปุตฺโต เยน
ทารุคเหคณโก เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ทารุคเหคณกํ เอตทโวจ
ยาวตติยกํ โข เม อาวุโส คามํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺฐสฺส ติณหาริโย
กฏฺฐหาริโย ติณกุฏิกํ ภินฺทิตฺวา ติณญฺจ กฏฺฐญฺจ อาทาย อคมํสุ ยาปิ
มยา สพฺพมตฺติกามยา กุฏิกา กตา สาปิ ภควตา เภทาปิตา เทหิ เม
อาวุโส ทารูนิ อิจฺฉามิ ทารุกุฏิกํ กาตุนฺติ ฯ นตฺถิ ภนฺเต ตาทิสานิ ทารูนิ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ปาตวฺยตํ ฯ
ยานาหํ อยฺยสฺส ทเทยฺยํ อตฺถิ ภนฺเต เทวคหณทารูนิ ๑- นครปฏิสงฺขาริกานิ
อาปทตฺถาย นิกฺขิตฺตานิ สเจ ตานิ ราชา ทาเปติ หราเปถ ภนฺเตติ ฯ
ทินฺนานิ อาวุโส รญฺญาติ ฯ อถโข ทารุคเหคณโก อิเม โข สมณา
สกฺยปุตฺติยา ธมฺมจาริโน สมจาริโน พฺรหฺมจาริโน สจฺจวาทิโน สีลวนฺโต
กลฺยาณธมฺมา ราชาปิเมสํ อภิปฺปสนฺโน น อรหติ อทินฺนํ ทินฺนนฺติ
วตฺตุนฺติ อายสฺมนฺตํ ธนิยํ กุมฺภการปุตฺตํ เอตทโวจ หราเปถ ภนฺเตติ ๒- ฯ
อถโข อายสฺมา ธนิโย กุมฺภการปุตฺโต ตานิ ทารูนิ ขณฺฑาขณฺฑิกํ
เฉทาเปตฺวา สกเฏหิ นิพฺพาหาเปตฺวา ทารุกุฏิกํ อกาสิ ฯ
[๘๑] อถโข วสฺสกาโร พฺราหฺมโณ มคธมหามตฺโต ราชคเห
กมฺมนฺเต อนุสญฺญายมาโน เยน ทารุคเหคณโก เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา ทารุคเหคณกํ เอตทโวจ ยานิ ตานิ ภเณ เทวคหณทารูนิ
นครปฏิสงฺขาริกานิ อาปทตฺถาย นิกฺขิตฺตานิ กหํ ตานิ ทารูนีติ ฯ
ตานิ สามิ ทารูนิ เทเวน อยฺยสฺส ธนิยสฺส กุมฺภการปุตฺตสฺส
ทินฺนานีติ ฯ อถโข วสฺสกาโร พฺราหฺมโณ มคธมหามตฺโต
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ม. รา. เทวคหทารูนิ ฯ ๒ เตสุ วุตฺตโปตฺถเกสุ วิสทิสตา
@โหติ ฯ ตตฺถ หิ เอวํ วุตฺตํ อถโข ทารุคเหคณกสฺส เอตทโหสิ
@อิเม โข สมณา สกฺยปุตฺติยา ฯเปฯ ทินฺนนฺติ วตฺตุนฺติ ฯ อถโข
@ทารุคเหคณโก อายสฺมนฺตํ ธนิยํ กุมฺภการปุตฺตํ เอตทโวจ หราเปถ
@ภนฺเตติ ฯ
อนตฺตมโน อโหสิ กถํ หิ นาม เทโว เทวคหณทารูนิ นครปฏิสงฺขาริกานิ
อาปทตฺถาย นิกฺขิตฺตานิ ธนิยสฺส กุมฺภการปุตฺตสฺส ทสฺสตีติ ฯ
อถโข วสฺสกาโร พฺราหฺมโณ มคธมหามตฺโต เยน ราชา มาคโธ
เสนิโย พิมฺพิสาโร เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ราชานํ มาคธํ เสนิยํ
พิมฺพิสารํ เอตทโวจ สจฺจํ กิร ๑- เทเวน เทวคหณทารูนิ นครปฏิสงฺขาริกานิ
อาปทตฺถาย นิกฺขิตฺตานิ ธนิยสฺส กุมฺภการปุตฺตสฺส ทินฺนานีติ ฯ โก
เอวมาหาติ ฯ ทารุคเหคณโก เทวาติ ฯ เตนหิ พฺราหฺมณ ทารุคเหคณกํ
อานาเปหีติ ฯ อถโข วสฺสกาโร พฺราหฺมโณ มคธมหามตฺโต ทารุคเหคณกํ
พนฺธํ อานาเปสิ ฯ
[๘๒] อทฺทสา โข อายสฺมา ธนิโย กุมฺภการปุตฺโต ทารุคเหคณกํ
พนฺธํ นียมานํ ๒- ทิสฺวาน ทารุคเหคณกํ เอตทโวจ กิสฺส ตฺวํ
อาวุโส พนฺโธ นียสีติ ๓- ฯ เตสํ ภนฺเต ทารูนํ กิจฺจาติ ฯ
คจฺฉาวุโส อหํปิ คจฺฉามีติ ฯ เอยฺยาสิ ภนฺเต ปุราหํ หญฺญามีติ ฯ
อถโข อายสฺมา ธนิโย กุมฺภการปุตฺโต เยน รญฺโญ มาคธสฺส
เสนิยสฺส พิมฺพิสารสฺส นิเวสนํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา
ปญฺญตฺเต อาสเน นิสีทิ ฯ อถโข ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร
เยนายสฺมา ธนิโย กุมฺภการปุตฺโต เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา
@เชิงอรรถ: ๑ เตสุ ทฺวีสุ โปตฺถเกสุ เทวาติ อาลปนํ อตฺถิ ฯ ๒ ยุ. ม.
@นิยฺยมานํ ฯ ๓ ยุ. ม. นิยฺยสีติ ฯ
อายสฺมนฺตํ ธนิยํ กุมฺภการปุตฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ
เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร อายสฺมนฺตํ
ธนิยํ กุมฺภการปุตฺตํ เอตทโวจ สจฺจํ กิร มยา ภนฺเต เทวคหณทารูนิ
นครปฏิสงฺขาริกานิ อาปทตฺถาย นิกฺขิตฺตานิ อยฺยสฺส ทินฺนานีติ ฯ
เอวํ มหาราชาติ ฯ มยํ โข ภนฺเต ราชาโน นาม พหุกิจฺจา พหุกรณียา
ทตฺวาปิ น สเรยฺยาม อิงฺฆ ภนฺเต สราเปหีติ ฯ สรสิ ตฺวํ มหาราช
ปฐมาภิสิตฺโต เอวรูปึ วาจํ ภาสิตา ทินฺนญฺเญว สมณพฺราหฺมณานํ
ติณกฏฺโฐทกํ ปริภุญฺชนฺตูติ ฯ สรามหํ ภนฺเต สนฺติ ภนฺเต สมณพฺราหฺมณา
ลชฺชิโน กุกฺกุจฺจกา สิกฺขากามา เตสํ อปฺปมตฺตเกปิ กุกฺกุจฺจํ อุปฺปชฺชติ
เตสํ มยา สนฺธาย ภาสิตํ ตญฺจ โข อรญฺเญ อปริคฺคหิตํ โส ตฺวํ ภนฺเต
เตน เลเสน ทารูนิ อทินฺนํ หริตุํ มญฺญสิ กถํ หิ นาม มาทิสา สมณํ
วา พฺราหฺมณํ วา หเนยฺยุํ วา พนฺเธยฺยุํ วา ปพฺพาเชยฺยุํ วา ๑- คจฺฉ
ภนฺเต โลเมน ตฺวํ มุตฺโตสิ มา ปุนปิ เอวรูปํ อกาสีติ ฯ
[๘๓] มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ ๒- วิปาเจนฺติ อลชฺชิโน อิเม
สมณา สกฺยปุตฺติยา ทุสฺสีลา มุสาวาทิโน อิเม หิ นาม ธมฺมจาริโน
@เชิงอรรถ: ๑ ยุโรปิยมรมฺมโปตฺถเกสุ กถํ หิ นาม มาทิโส สมณํ วา พฺราหฺมณํ
@วา วิชิเต วสนฺตํ หเนยฺย วา พนฺเธยฺย วา ปพฺพาเชยฺย วาติ เอกวจนวเสน
@ปโยโค กโต ฯ ๒ เยภุยฺเยน ขิยฺยนฺตีติ ปฐนฺติ ฯ
สมจาริโน พฺรหฺมจาริโน สจฺจวาทิโน สีลวนฺโต กลฺยาณธมฺมา
ปฏิชานิสฺสนฺติ นตฺถิ อิเมสํ สามญฺญํ นตฺถิ อิเมสํ พฺรหฺมญฺญํ
นฏฺฐํ อิเมสํ สามญฺญํ นฏฺฐํ อิเมสํ พฺรหฺมญฺญํ กุโต อิเมสํ สามญฺญํ
กุโต อิเมสํ พฺรหฺมญฺญํ อปคตา อิเม สามญฺญา อปคตา อิเม
พฺรหฺมญฺญา ราชานํปิ อิเม วญฺเจนฺติ กึ ปน อญฺเญ มนุสฺเสติ ฯ
อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ ๑-
วิปาเจนฺตานํ ฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา สนฺตุฏฺฐา ลชฺชิโน กุกฺกุจฺจกา
สิกฺขากามา เต อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อายสฺมา
ธนิโย กุมฺภการปุตฺโต รญฺโญ ทารูนิ อทินฺนํ อาทิยิสฺสตีติ ฯ
{๘๓.๑} อถโข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อถโข ภควา
เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ สนฺนิปาตาเปตฺวา อายสฺมนฺตํ
ธนิยํ กุมฺภการปุตฺตํ ปฏิปุจฺฉิ สจฺจํ กิร ตฺวํ ธนิย รญฺโญ ทารูนิ อทินฺนํ
อาทิยสีติ ๒- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา อนนุจฺฉวิกํ
โมฆปุริส อนนุโลมิกํ อปฺปฏิรูปํ อสฺสามณกํ อกปฺปิยํ อกรณียํ
กถํ หิ นาม ตฺวํ โมฆปุริส รญฺโญ ทารูนิ อทินฺนํ อาทิยิสฺสสิ เนตํ โมฆปุริส
อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ปสนฺนานํ วา ภิยฺโยภาวาย อถเขฺวตํ
โมฆปุริส อปฺปสนฺนานญฺเจว อปฺปสาทาย ปสนฺนานญฺจ เอกจฺจานํ
อญฺญถตฺตายาติ ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ปุราณโวหาริโก
@เชิงอรรถ: ๑ เยภุยฺเยน ขิยฺยนฺตานนฺติ ปฐนฺติ ฯ ๒ ยุ. อาทิยีติ ฯ
มหามตฺโต ภิกฺขูสุ ปพฺพชิโต ภควโต อวิทูเร นิสินฺโน โหติ ฯ อถโข
ภควา ตํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ กิตฺตเกน นุ โข ภิกฺขุ ราชา มาคโธ เสนิโย
พิมฺพิสาโร โจรํ คเหตฺวา หนติ วา พนฺธติ วา ปพฺพาเชติ วาติ ฯ
ปาเทน วา ภควา ปาทารเหน วา อติเรกปาเทน วาติ ฯ เตน โข ปน
สมเยน ราชคเห ปญฺจมาสโก ปาโท โหติ ฯ อถโข ภควา อายสฺมนฺตํ
ธนิยํ กุมฺภการปุตฺตํ อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ทุพฺภรตาย ฯเปฯ
วิริยารมฺภสฺส วณฺณํ ภาสิตฺวา ภิกฺขูนํ ตทนุจฺฉวิกํ ตทนุโลมิกํ ธมฺมึ
กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว อิมํ สิกฺขาปทํ
อุทฺทิเสยฺยาถ
{๘๓.๒} โย ปน ภิกฺขุ อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิเยยฺย ยถารูเป
อทินฺนาทาเน ราชาโน โจรํ คเหตฺวา หเนยฺยุํ วา พนฺเธยฺยุํ วา
ปพฺพาเชยฺยุํ วา โจโรสิ พาโลสิ มูโฬฺหสิ เถโนสีติ ตถารูปํ ภิกฺขุ
อทินฺนํ อาทิยมาโน อยมฺปิ ปาราชิโก โหติ อสํวาโสติ ฯ
{๘๓.๓} เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ โหติ ฯ
[๘๔] เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู รชกตฺถรณํ
คนฺตฺวา รชกภณฺฑิกํ อวหริตฺวา อารามํ อวหริตฺวา ภาเชสุํ ฯ
ภิกฺขู เอวมาหํสุ มหาปุญฺญตฺถ ตุเมฺห อาวุโส พหุํ ตุมฺหากํ
จีวรํ อุปฺปนฺนนฺติ ฯ กุโต อาวุโส อมฺหากํ ปุญฺญํ อิทานิ มยํ
รชกตฺถรณํ คนฺตฺวา รชกภณฺฑิกํ อวหริมฺหาติ ฯ นนุ อาวุโส
ภควตา สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ กิสฺส ตุเมฺห อาวุโส รชกภณฺฑิกํ
อวหริตฺถาติ ฯ สจฺจํ อาวุโส ภควตา สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ ตญฺจ
โข คาเม โน อรญฺเญติ ฯ นนุ อาวุโส ตเถว ตํ โหติ
อนนุจฺฉวิกํ อาวุโส อนนุโลมิกํ อปฺปฏิรูปํ อสฺสามณกํ อกปฺปิยํ
อกรณียํ กถํ หิ นาม ตุเมฺห อาวุโส รชกภณฺฑิกํ อวหริสฺสถ
เนตํ อาวุโส อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ปสนฺนานํ วา ภิยฺโยภาวาย
อถเขฺวตํ อาวุโส อปฺปสนฺนานญฺเจว อปฺปสาทาย ปสนฺนานญฺจ
เอกจฺจานํ อญฺญถตฺตายาติ ฯ อถโข เต ภิกฺขู ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู
อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ
{๘๔.๑} อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ
สนฺนิปาตาเปตฺวา ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู ปฏิปุจฺฉิ สจฺจํ กิร ตุเมฺห ภิกฺขเว
รชกตฺถรณํ คนฺตฺวา รชกภณฺฑิกํ อวหริตฺถาติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ
วิครหิ พุทฺโธ ภควา อนนุจฺฉวิกํ โมฆปุริสา อนนุโลมิกํ อปฺปฏิรูปํ
อสฺสามณกํ อกปฺปิยํ อกรณียํ กถํ หิ นาม ตุเมฺห โมฆปุริสา
รชกภณฺฑิกํ อวหริสฺสถ เนตํ โมฆปุริสา อปฺปสนฺนานํ วา
ปสาทาย ฯเปฯ ปสนฺนานญฺจ เอกจฺจานํ อญฺญถตฺตายาติ ฯ
{๘๔.๒} อถโข ภควา ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา
ทุพฺภรตาย ฯเปฯ วิริยารมฺภสฺส วณฺณํ ภาสิตฺวา ภิกฺขูนํ ตทนุจฺฉวิกํ
ตทนุโลมิกํ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ ฯเปฯ เอวญฺจ
ปน ภิกฺขเว อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ โย ปน ภิกฺขุ คามา
วา อรญฺญา วา อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิเยยฺย ยถารูเป
อทินฺนาทาเน ราชาโน โจรํ คเหตฺวา หเนยฺยุํ วา พนฺเธยฺยุํ วา
ปพฺพาเชยฺยุํ วา โจโรสิ พาโลสิ มูโฬฺหสิ เถโนสีติ ตถารูปํ
ภิกฺขุ อทินฺนํ อาทิยมาโน อยมฺปิ ปาราชิโก โหติ อสํวาโสติ ฯ
[๘๕] โย ปนาติ โย ยาทิโส ฯเปฯ เอโส วุจฺจติ โย
ปนาติ ฯ ภิกฺขูติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติ ฯ
คาโม นาม เอกกุฏิโกปิ คาโม ทฺวิกุฏิโกปิ คาโม ติกุฏิโกปิ
คาโม จตุกฺกุฏิโกปิ คาโม สมนุสฺโสปิ คาโม อมนุสฺโสปิ คาโม
ปริกฺขิตฺโตปิ คาโม อปริกฺขิตฺโตปิ คาโม โคนิสาทินิวิฏฺโฐปิ คาโม
โยปิ สตฺโถ อติเรกจตุมฺมาสนิวิฏฺโฐ โสปิ วุจฺจติ คาโม ฯ คามูปจาโร
นาม ปริกฺขิตฺตสฺส คามสฺส อินฺทขีเล ฐิตสฺส มชฺฌิมสฺส
ปุริสสฺส เลฑฺฑุปาโต ๑- อปริกฺขิตฺตสฺส คามสฺส ฆรูปจาเร ฐิตสฺส
มชฺฌิมสฺส ปุริสสฺส เลฑฺฑุปาโต ฯ อรญฺญํ นาม ฐเปตฺวา
คามญฺจ คามูปจารญฺจ อวเสสํ อรญฺญํ นาม ฯ อทินฺนํ นาม
ยํ อทินฺนํ อนิสฺสฏฺฐํ อปริจตฺตํ รกฺขิตํ โคปิตํ มมายิตํ ปรปริคฺคหิตํ
เอตํ อทินฺนํ นาม ฯ เถยฺยสงฺขาตนฺติ เถยฺยจิตฺโต อวหรณจิตฺโต ฯ
[๘๖] อาทิเยยฺยาติ อาทิเยยฺย หเรยฺย อวหเรยฺย อริยาปถํ
วิโกเปยฺย ฐานา จาเวยฺย สงฺเกตํ วีตินาเมยฺย ฯ
[๘๗] ยถารูปํ นาม ปาทํ วา ปาทารหํ วา อติเรกปาทํ
วา ฯ ราชาโน นาม ปฐพฺยา ราชา ปเทสราชา มณฺฑลิกา
@เชิงอรรถ: ๑ เลณฺฑุปาโตติปิ ปาโฐ ฯ
อนฺตรโภคิกา อกฺขทสฺสา มหามตฺตา เย วา ปน เฉชฺชเภชฺชํ
อนุสาสนฺติ เอเต ราชาโน นาม ฯ โจโร นาม โย ปญฺจมาสกํ
วา อติเรกปญฺจมาสกํ วา อคฺฆนกํ อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิยติ
เอโส โจโร นาม ฯ หเนยฺยุํ วาติ หตฺเถน วา ปาเทน วา กสาย วา
เวตฺเตน วา อทฺธทณฺฑเกน วา เฉชฺชาย วา หเนยฺยุํ ฯ พนฺเธยฺยุํ
วาติ รชฺชุพนฺธเนน วา อนฺทุพนฺธเนน วา สงฺขลิกพนฺธเนน วา
ฆรพนฺธเนน วา นครพนฺธเนน วา คามพนฺธเนน วา นิคมพนฺธเนน
วา พนฺเธยฺยุํ ปุริสคุตฺตึ วา กเรยฺยุํ ฯ ปพฺพาเชยฺยุํ วาติ คามา วา
นิคมา วา นครา วา ชนปทา วา ชนปทปเทสา วา ปพฺพาเชยฺยุํ ฯ
โจโรสิ พาโลสิ มูโฬฺหสิ เถโนสีติ ปริภาโส เอโส ฯ
[๘๘] ตถารูปํ นาม ปาทํ วา ปาทารหํ วา อติเรกปาทํ
วา ฯ อาทิยมาโนติ อาทิยมาโน หรมาโน อวหรมาโน อิริยาปถํ
วิโกปยมาโน ฐานา จาวยมาโน สงฺเกตํ วีตินามยมาโน ฯ
[๘๙] อยมฺปีติ ปุริมํ อุปาทาย วุจฺจติ ฯ ปาราชิโก โหตีติ เสยฺยถาปิ
นาม ปณฺฑุปลาโส พนฺธนา ปวุตฺโต ๑- อภพฺโพ หริตตฺตาย เอวเมว
ภิกฺขุ ปาทํ วา ปาทารหํ วา อติเรกปาทํ วา อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ
อาทิยิตฺวา อสฺสมโณ โหติ อสกฺยปุตฺติโย เตน วุจฺจติ
ปาราชิโก โหตีติ ฯ อสํวาโสติ สํวาโส นาม เอกกมฺมํ
@เชิงอรรถ: ๑ ปมุตฺโตติปิ ปาโฐ ฯ
เอกุทฺเทโส สมสิกฺขาตา เอโส สํวาโส นาม โส เตน สทฺธึ
นตฺถิ เตน วุจฺจติ อสํวาโสติ ฯ
[๙๐] ภุมฺมฏฺฐํ ถลฏฺฐํ อากาสฏฺฐํ เวหาสฏฺฐํ อุทกฏฺฐํ นาวฏฺฐํ
ยานฏฺฐํ ภารฏฺฐํ อารามฏฺฐํ วิหารฏฺฐํ เขตฺตฏฺฐํ วตฺถุฏฺฐํ คามฏฺฐํ
อรญฺญฏฺฐํ อุทกํ ทนฺตโปณํ วนปฺปติ หรณกํ อุปนิธิ สุงฺกฆาตํ
ปาโณ อปทํ ทฺวิปทํ จตุปฺปทํ พหุปฺปทํ โอจรโก โอณิรกฺโข
สํวิธาวหาโร สงฺเกตกมฺมํ นิมิตฺตกมฺมนฺติ ฯ
[๙๑] ภุมฺมฏฺฐํ นาม ภณฺฑํ ภูมิยํ นิกฺขิตฺตํ โหติ ๑- ปฏิจฺฉนฺนํ ฯ
ภุมฺมฏฺฐํ ภณฺฑํ อวหริสฺสามีติ เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา ปริเยสติ
กุทฺทาลํ วา ปิฏกํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
ตตฺถ ชาตกํ กฏฺฐํ วา ลตํ วา ฉินฺทติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
ปํสุํ ขณติ วา วิยูหติ ๒- วา อุทฺธรติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
กุมฺภึ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ อตฺตโน
ภาชนํ ปเวเสตฺวา ปญฺจมาสกํ วา อติเรกปญฺจมาสกํ วา อคฺฆนกํ
เถยฺยจิตฺโต อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ อตฺตโน ภาชนคตํ วา กโรติ มุฏฺฐึ วา ฉินฺทติ
อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ สุตฺตารูฬฺหํ ภณฺฑํ ๓- ปามงฺคํ วา กณฺฐสุตฺตกํ
@เชิงอรรถ: ๑ อิโต ปรํ ยุโรปิยมรมฺมโปตฺถเกสุ นิขาตนฺติปิ อตฺถิ ฯ ๒ ยุ. วฺยูหติ
@ม. รา. พฺยูหติ ฯ ๓ อิโต ปรํ ยุโรปิยโปตฺถเก วาสทฺโท ทิสฺสติ ฯ
วา ๑- กฏิสุตฺตกํ วา สาฏกํ วา เวฐนํ วา เถยฺยจิตฺโต อามสติ
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ โกฏิยํ
คเหตฺวา อุจฺจาเรติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฆํสนฺโต นิหรติ
อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ อนฺตมโส เกสคฺคมตฺตมฺปิ กุมฺภีมุขา
โมเจติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ สปฺปึ วา เตลํ วา มธุํ วา ผาณิตํ
วา ปญฺจมาสกํ วา อติเรกปญฺจมาสกํ วา อคฺฆนกํ เถยฺยจิตฺโต
เอเกน ปโยเคน ปิวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ตตฺเถว ภินฺทติ วา
ฉฑฺเฑติ วา ฌาเปติ วา อปริโภคํ วา กโรติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
[๙๒] ถลฏฺฐํ นาม ภณฺฑํ ถเล นิกฺขิตฺตํ โหติ ฯ ถลฏฺฐํ
ภณฺฑํ อวหริสฺสามีติ เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ
วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ
ปาราชิกสฺส ฯ
[๙๓] อากาสฏฺฐํ นาม ภณฺฑํ อากาสคตํ โหติ โมโร วา
กปิญฺชโร วา ติตฺติโร วา วฏฺฏโก วา สาฏกํ วา เวฐนํ วา
หิรญฺญํ วา สุวณฺณํ วา ฉิชฺชมานํ ปตติ ฯ อากาสฏฺฐํ ภณฺฑํ
อวหริสฺสามีติ เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา อาปตฺติ
@เชิงอรรถ: ๑ อิโต ปรํ ตตฺถ จ มรมฺมโปตฺถเก จ กณฺณสุตฺตกํ วาติ ปาโฐ
@อตฺถิ ฯ
ทุกฺกฏสฺส ฯ คมนํ อุปจฺฉินฺทติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อามสติ
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา
จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
[๙๔] เวหาสฏฺฐํ นาม ภณฺฑํ เวหาสคตํ โหติ มญฺเจ วา
ปีเฐ วา จีวรวํเส วา จีวรรชฺชุยา วา ภิตฺติขีเล วา นาคทนฺเต
วา รุกฺเข วา ลคฺคิตํ โหติ อนฺตมโส ปตฺตาธารเกปิ ฯ เวหาสฏฺฐํ
ภณฺฑํ อวหริสฺสามีติ เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ
อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
[๙๕] อุทกฏฺฐํ นาม ภณฺฑํ อุทเก นิกฺขิตฺตํ โหติ ฯ อุทกฏฺฐํ
ภณฺฑํ อวหริสฺสามีติ เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิมุชฺชติ วา อุมฺมุชฺชติ วา อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส ฯ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ตตฺถ
ชาตกํ อุปฺปลํ วา ปทุมํ วา ปุณฺฑรีกํ วา ภิสํ วา มจฺฉํ วา
กจฺฉปํ วา ปญฺจมาสกํ วา อติเรกปญฺจมาสกํ วา อคฺฆนกํ
เถยฺยจิตฺโต อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
[๙๖] นาวา นาม ยาย ตรติ ฯ นาวฏฺฐํ นาม ภณฺฑํ นาวาย
นิกฺขิตฺตํ โหติ ฯ นาวฏฺฐํ ภณฺฑํ อวหริสฺสามีติ เถยฺยจิตฺโต
ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อามสติ
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา
จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ นาวํ อวหริสฺสามีติ เถยฺยจิตฺโต
ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อามสติ
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ พนฺธนํ
โมเจติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ พนฺธนํ โมเจตฺวา อามสติ
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ อุทฺธํ
วา อโธ วา ติริยํ วา อนฺตมโส เกสคฺคมตฺตมฺปิ สงฺกาเมติ
อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
[๙๗] ยานํ นาม วยฺหํ รโถ สกฏํ สนฺทมานิกา ฯ ยานฏฺฐํ
นาม ภณฺฑํ ยาเน นิกฺขิตฺตํ โหติ ฯ ยานฏฺฐํ ภณฺฑํ อวหริสฺสามีติ
เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ
ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ยานํ อวหริสฺสามีติ
เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส ฯ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
[๙๘] ภาโร นาม สีสภาโร ขนฺธภาโร กฏิภาโร โอลมฺพโก ฯ
สีเส ภารํ เถยฺยจิตฺโต อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ
อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ขนฺธํ โอโรเปติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
ขนฺเธ ภารํ เถยฺยจิตฺโต อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ
อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ กฏึ โอโรเปติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
กฏิยา ภารํ เถยฺยจิตฺโต อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ
อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ หตฺเถน คณฺหาติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
หตฺเถ ภารํ เถยฺยจิตฺโต ภูมิยํ นิกฺขิปติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
เถยฺยจิตฺโต ภูมิโต คณฺหาติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
[๙๙] อาราโม นาม ปุปฺผาราโม ผลาราโม ฯ อารามฏฺฐํ
นาม ภณฺฑํ อาราเม จตูหิ ฐาเนหิ นิกฺขิตฺตํ โหติ ภุมฺมฏฺฐํ
ถลฏฺฐํ อากาสฏฺฐํ เวหาสฏฺฐํ ฯ อารามฏฺฐํ ภณฺฑํ อวหริสฺสามีติ
เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ
ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ตตฺถ ชาตกํ มูลํ วา ตจํ วา
ปตฺตํ วา ปุปฺผํ วา ผลํ วา ปญฺจมาสกํ วา อติเรกปญฺจมาสกํ วา
อคฺฆนกํ เถยฺยจิตฺโต อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ
อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
อารามํ อภิยุญฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สามิกสฺส วิมตึ อุปฺปาเทติ
อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ สามิโก น มยฺหํ ภวิสฺสตีติ ธุรํ นิกฺขิปติ
อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ธมฺมํ จรนฺโต สามิกํ ปราเชติ อาปตฺติ
ปาราชิกสฺส ฯ ธมฺมํ จรนฺโต ปรชติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ
[๑๐๐] วิหารฏฺฐํ นาม ภณฺฑํ วิหาเร จตูหิ ฐาเนหิ นิกฺขิตฺตํ
โหติ ภุมฺมฏฺฐํ ถลฏฺฐํ อากาสฏฺฐํ เวหาสฏฺฐํ ฯ วิหารฏฺฐํ ภณฺฑํ
อวหริสฺสามีติ เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส ฯ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ วิหารํ
อภิยุญฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สามิกสฺส วิมตึ อุปฺปาเทติ
อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ สามิโก น มยฺหํ ภวิสฺสตีติ ธุรํ นิกฺขิปติ
อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ธมฺมํ จรนฺโต สามิกํ ปราเชติ อาปตฺติ
ปาราชิกสฺส ฯ ธมฺมํ จรนฺโต ปรชติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ
[๑๐๑] เขตฺตํ นาม ยตฺถ ปุพฺพณฺณํ วา อปรณฺณํ วา
ชายติ ฯ เขตฺตฏฺฐํ นาม ภณฺฑํ เขตฺเต จตูหิ ฐาเนหิ นิกฺขิตฺตํ
โหติ ภุมฺมฏฺฐํ ถลฏฺฐํ อากาสฏฺฐํ เวหาสฏฺฐํ ฯ เขตฺตฏฺฐํ ภณฺฑํ
อวหริสฺสามีติ เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส ฯ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ตตฺถ ชาตกํ
ปุพฺพณฺณํ วา อปรณฺณํ วา ปญฺจมาสกํ วา อติเรกปญฺจมาสกํ
วา อคฺฆนกํ เถยฺยจิตฺโต อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ
ปาราชิกสฺส ฯ เขตฺตํ อภิยุญฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
สามิกสฺส วิมตึ อุปฺปาเทติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ สามิโก
น มยฺหํ ภวิสฺสตีติ ธุรํ นิกฺขิปติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ธมฺมํ
จรนฺโต สามิกํ ปราเชติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ธมฺมํ จรนฺโต
ปรชติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ขีลํ วา รชฺชุํ วา วตึ วา มริยาทํ
วา สงฺกาเมติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ เอกํ ปโยคํ อนาคเต อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ตสฺมึ ปโยเค อาคเต อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
[๑๐๒] วตฺถุ นาม อารามวตฺถุ วิหารวตฺถุ ฯ วตฺถุฏฺฐํ นาม ภณฺฑํ
วตฺถุสฺมึ จตูหิ ฐาเนหิ นิกฺขิตฺตํ โหติ ภุมฺมฏฺฐํ ถลฏฺฐํ อากาสฏฺฐํ
เวหาสฏฺฐํ ฯ วตฺถุฏฺฐํ ภณฺฑํ อวหริสฺสามีติ เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา
ปริเยสติ คจฺฉติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อามสติ อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ
อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ วตฺถุํ อภิยุญฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
สามิกสฺส วิมตึ อุปฺปาเทติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ สามิโก น
มยฺหํ ภวิสฺสตีติ ธุรํ นิกฺขิปติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ธมฺมํ จรนฺโต
สามิกํ ปราเชติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ธมฺมํ จรนฺโต ปรชติ
อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ขีลํ วา รชฺชุํ วา วตึ วา ปาการํ วา
สงฺกาเมติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ เอกํ ปโยคํ อนาคเต อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ตสฺมึ ปโยเค อาคเต อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
[๑๐๓] คามฏฺฐํ นาม ภณฺฑํ คาเม จตูหิ ฐาเนหิ นิกฺขิตฺตํ
โหติ ภุมฺมฏฺฐํ ถลฏฺฐํ อากาสฏฺฐํ เวหาสฏฺฐํ ฯ คามฏฺฐํ
ภณฺฑํ อวหริสฺสามีติ เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ
วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ
ปาราชิกสฺส ฯ
[๑๐๔] อรญฺญํ นาม ยํ มนุสฺสานํ ปริคฺคหิตํ โหติ เอตํ ๑-
อรญฺญํ ฯ อรญฺญฏฺฐํ นาม ภณฺฑํ อรญฺเญ จตูหิ ฐาเนหิ นิกฺขิตฺตํ
โหติ ภุมฺมฏฺฐํ ถลฏฺฐํ อากาสฏฺฐํ เวหาสฏฺฐํ ฯ อรญฺญฏฺฐํ ภณฺฑํ
อวหริสฺสามีติ เถยฺยจิตฺโต ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส ฯ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ตตฺถ ชาตกํ
กฏฺฐํ วา ลตํ วา ติณํ วา ปญฺจมาสกํ วา อติเรกปญฺจมาสกํ วา
อคฺฆนกํ เถยฺยจิตฺโต อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ
อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
[๑๐๕] อุทกํ นาม ภาชนคตํ วา โหติ โปกฺขรณิยํ ๒- วา
ตฬาเก วา ฯ เถยฺยจิตฺโต อามสติ ๓- อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ อาปตฺติ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ม. ตํ ฯ ๒ ยุ. ม. โปกฺขรณิยา ฯ ๓ ยุ. ม. ตํ เถยฺยจิตฺโต อามสติ ฯ
ปาราชิกสฺส ฯ อตฺตโน ภาชนํ ปเวเสตฺวา ปญฺจมาสกํ วา
อติเรกปญฺจมาสกํ วา อคฺฆนกํ อุทกํ เถยฺยจิตฺโต อามสติ
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ อตฺตโน
ภาชนคตํ กโรติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ มริยาทํ ฉินฺทติ อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส ฯ มริยาทํ ฉินฺทิตฺวา ปญฺจมาสกํ วา อติเรกปญฺจมาสกํ
วา อคฺฆนกํ อุทกํ นิกฺขาเมติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ อติเรกมาสกํ
วา อูนปญฺจมาสกํ วา อคฺฆนกํ อุทกํ นิกฺขาเมติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ
มาสกํ วา อูนมาสกํ วา อคฺฆนกํ อุทกํ นิกฺขาเมติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
[๑๐๖] ทนฺตโปณํ นาม ฉินฺนํ วา อจฺฉินฺนํ วา ฯ ปญฺจมาสกํ
วา อติเรกปญฺจมาสกํ วา อคฺฆนกํ เถยฺยจิตฺโต อามสติ อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ
อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
[๑๐๗] วนปฺปติ นาม โย มนุสฺสานํ ปริคฺคหิโต โหติ รุกฺโข
ปริโภโค ฯ เถยฺยจิตฺโต ฉินฺทติ ปหาเร ปหาเร อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
เอกํ ปหารํ อนาคเต อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ตสฺมึ ปหาเร อาคเต
อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
[๑๐๘] หรณกํ นาม อญฺญสฺส หรณกํ ภณฺฑํ ฯ เถยฺยจิตฺโต
อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ
ฐานา จาเวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ สหภณฺฑหารกํ
เนสฺสามีติ ปฐมํ ปาทํ สงฺกาเมติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ทุติยํ
ปาทํ สงฺกาเมติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ปติตํ ภณฺฑํ คเหสฺสามีติ
ปาตาเปติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ปติตํ ภณฺฑํ ปญฺจมาสกํ วา
อติเรกปญฺจมาสกํ วา อคฺฆนกํ เถยฺยจิตฺโต อามสติ อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส ฯ ผนฺทาเปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฐานา จาเวติ
อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ
[๑๐๙] อุปนิธิ นาม อุปนิกฺขิตฺตํ ภณฺฑํ ฯ เทหิ เม ภณฺฑนฺติ
วุจฺจมาโน นาหํ คณฺหามีติ ภณติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
สามิกสฺส วิมตึ อุปฺปาเทติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ สามิโก
น มยฺหํ ทสฺสตีติ ธุรํ นิกฺขิปติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ธมฺมํ
จรนฺโต สามิกํ ปราเชติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ธมฺมํ จรนฺโต
ปรชติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑ หน้าที่ ๗๖-๙๖.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=1&item=79&items=31
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=1&item=79&items=31&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=1&item=79&items=31
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=1&item=79&items=31
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=79
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑
https://84000.org/tipitaka/read/?index_1
https://84000.org/tipitaka/english/?index_1
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
