พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒ สุตฺต. ที. มหาวคฺโค

     [๑๓๗]   เอวํ   วุตฺเต  อายสฺมา  อานนฺโท  ภควนฺตํ  เอตทโวจ
มา  ภนฺเต  ภควา  อิมสฺมึ ขุทฺทกนครเก ๒- อุชฺชงฺคลนครเก สาขานครเก
ปรินิพฺพายิ   ๓-   สนฺติ  [๔]-  ภนฺเต  อญฺญานิ  มหานครานิ  เสยฺยถีทํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โหติ ฯ ๒ ยุ. กุฑฺฑนครเก ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๓ ยุ.
@ปรินิพฺพายตุ ฯ ๔ ยุ. หิ ฯ
จมฺปา   ราชคหํ   สาวตฺถี   สาเกตํ  โกสมฺพี  พาราณสี  เอตฺถ  ภควา
ปรินิพฺพายตุ     เอตฺถ    พหู    ขตฺติยมหาสาลา    พฺราหฺมณมหาสาลา
คหปติมหาสาลา    ตถาคเต   อภิปฺปสนฺนา   เต   ตถาคตสฺส   สรีรปูชํ
กริสฺสนฺตีติ   ฯ   มา   เหวํ  อานนฺท  อวจ  มา  เหวํ  อานนฺท  อวจ
ขุทฺทกนครกํ อุชฺชงฺคลนครกํ สาขานครกนฺติ
     {๑๓๗.๑}   ภูตปุพฺพํ  อานนฺท  ราชา  มหาสุทสฺสโน  นาม  อโหสิ
จกฺกวตฺติ  ธมฺมิโก  ธมฺมราชา  จาตุรนฺโต  วิชิตาวี  ชนปทฏฺฐาวริยปฺปตฺโต
สตฺตรตนสมนฺนาคโต     รญฺโญ     อานนฺท     มหาสุทสฺสนสฺส     อยํ
กุสินารา   กุสาวตี   นาม   ราชธานี  อโหสิ  ปุรตฺถิเมน  จ  ปจฺฉิเมน
จ  ทฺวาทสโยชนานิ  อายาเมน  อุตฺตเรน  จ  ทกฺขิเณน  จ สตฺตโยชนานิ
วิตฺถาเรน   กุสาวตี  อานนฺท  ราชธานี  อิทฺธา  เจว  อโหสิ  ผีตา  จ
พหุชนา  จ  อากิณฺณมนุสฺสา  จ  สุภิกฺขา  จ  เสยฺยถาปิ  อานนฺท เทวานํ
อาลกมนฺทา   นาม   ราชธานี  อิทฺธา  เจว  อโหสิ  ผีตา  จ  พหุชนา
จ   อากิณฺณยกฺขา   จ   สุภิกฺขา   จ  เอวเมว  โข  อานนฺท  กุสาวตี
ราชธานี   อิทฺธา   เจว  อโหสิ  ผีตา  จ  พหุชนา  จ  อากิณฺณมนุสฺสา
จ   สุภิกฺขา   จ  กุสาวตี  อานนฺท  ราชธานี  ทสหิ  สทฺเทหิ  อวิวิตฺตา
อโหสิ   ทิวา   เจว   รตฺติญฺจ   เสยฺยถีทํ   หตฺถิสทฺเทน   อสฺสสทฺเทน
รถสทฺเทน   เภริสทฺเทน   มุทิงฺคสทฺเทน   ๑-   วีณาสทฺเทน  คีตสทฺเทน
สมฺมสทฺเทน  ตาลสทฺเทน  ๒-  [๓]-  อสถ  ๔-  ปิวถ ขาทถาติ ทสเมน
สทฺเทน   คจฺฉ   ตฺวํ   อานนฺท   กุสินารายํ   ปวิสิตฺวา   โกสินารกานํ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. มุติงฺค ... ฯ ๒ ม. ปาณิตาลสทฺเทน ฯ ๓ โป. ม. สงฺขสทฺเทน ฯ
@๔ ม. ยุ. อสนาถ ฯ อิเม อสมปาฐา อญฺญตฺถาปิ เอวํ ญาตพฺพา ฯ
มลฺลานํ  อาโรเจหิ  อชฺช  โข  วาสิฏฺฐา  ๑-  รตฺติยา  ปจฺฉิเม  ยาเม
ตถาคตสฺส    ปรินิพฺพานํ    ภวิสฺสติ    อภิกฺกมถ   วาสิฏฺฐา   อภิกฺกมถ
วาสิฏฺฐา    มา    ปจฺฉา   วิปฺปฏิสาริโน   อหุวตฺถ   อมฺหากญฺจ   โน
คามกฺเขตฺเต    ตถาคตสฺส    ปรินิพฺพานํ   อโหสิ   น   มยํ   ลภิมฺหา
ปจฺฉิเม  กาเล  ตถาคตํ  ทสฺสนายาติ  ฯ  เอวํ  ภนฺเตติ  โข  อายสฺมา
อานนฺโท    ภควโต    ปฏิสฺสุตฺวา    นิวาเสตฺวา   ปตฺตจีวรํ   อาทาย
อทุติโย ๒- กุสินารายํ ปาวิสิ ฯ
     {๑๓๗.๒}  เตน  โข  ปน  สมเยน โกสินารกา มลฺลา สณฺฐาคาเร
สนฺนิปติตา  โหนฺติ  เกนจิเทว  กรณีเยน  ฯ  อถโข  อายสฺมา  อานนฺโท
เยน   โกสินารกานํ   มลฺลานํ   สณฺฐาคารํ   เตนุปสงฺกมิ  อุปสงฺกมิตฺวา
โกสินารกานํ  มลฺลานํ  อาโรเจสิ  อชฺช  โข  วาสิฏฺฐา  รตฺติยา ปจฺฉิเม
ยาเม   ตถาคตสฺส   ปรินิพฺพานํ  ภวิสฺสติ  อภิกฺกมถ  วาสิฏฺฐา  อภิกฺกมถ
วาสิฏฺฐา  มา  ปจฺฉา  วิปฺปฏิสาริโน  อหุวตฺถ อมฺหากญฺจ โน คามกฺเขตฺเต
ตถาคตสฺส   ปรินิพฺพานํ   อโหสิ   น   มยํ   ลภิมฺหา   ปจฺฉิเม  กาเล
ตถาคตสฺส   ๓-   ทสฺสนายาติ   ฯ   อิทมายสฺมโต   อานนฺทสฺส  สุตฺวา
มลฺลา   จ  มลฺลปุตฺตา  จ  มลฺลสุณิสา  จ  มลฺลปชาปติโย  จ  อฆาวิโน
ทุมฺมนา  เจโตทุกฺขสมปฺปิตา  อปฺเปกจฺเจ  เกเส  ปกิริย  กนฺทนฺติ  พาหา
ปคฺคยฺห  กนฺทนฺติ  ฉินฺนปาทํ  วิย  ปปตนฺติ  อาวฏฺฏนฺติ  วิวฏฺฏนฺติ  อติขิปฺปํ
ภควา    ปรินิพฺพายิสฺสติ    อติขิปฺปํ   สุคโต   ปรินิพฺพายิสฺสติ   อติขิปฺปํ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ม. ยุ. วาเสฏฺฐา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ สี. ม. ยุ. อตฺตทุติโย ฯ
@๓ ม. ยุ. ตถาคตํ ฯ
จกฺขุมา   โลเก  อนฺตรธายิสฺสตีติ  ฯ  อถโข  มลฺลา  จ  มลฺลปุตฺตา  จ
มลฺลสุณิสา  จ  มลฺลปชาปติโย  จ  อฆาวิโน  ทุมฺมนา  เจโตทุกฺขสมปฺปิตา
เยน อุปวตฺตนํ มลฺลานํ สาลวนํ เยนายสฺมา อานนฺโท เตนุปสงฺกมึสุ ฯ
     {๑๓๗.๓}  อถโข  อายสฺมโต  อานนฺทสฺส  เอตทโหสิ สเจ โข อหํ
โกสินารเก   มลฺเล   เอกเมกํ   ภควนฺตํ  วนฺทาเปสฺสามิ  อวนฺทิโต  จ
ภควา   โกสินารเกหิ   มลฺเลหิ   ภวิสฺสติ   อถายํ   รตฺติ   วิภายิสฺสติ
ยนฺนูนาหํ   โกสินารเก   มลฺเล   กุลปริวตฺตโส  กุลปริวตฺตโส  ฐเปตฺวา
ภควนฺตํ   วนฺทาเปยฺยํ   อิตฺถนฺนาโม   ภนฺเต   มลฺโล  สปุตฺโต  สภริโย
สปริโส  สามจฺโจ  ภควโต  ปาเท  สิรสา  วนฺทตีติ  ฯ  อถโข อายสฺมา
อานนฺโท   โกสินารเก   มลฺเล   กุลปริวตฺตโส  กุลปริวตฺตโส  ฐเปตฺวา
ภควนฺตํ   วนฺทาเปสิ   อิตฺถนฺนาโม   ภนฺเต   มลฺโล   สปุตฺโต  สภริโย
สปริโส  สามจฺโจ  ภควโต  ปาเท  สิรสา  วนฺทตีติ  ฯ  อถโข อายสฺมา
อานนฺโท   เอเตน   อุปาเยน  ปฐเมเนว  ยาเมน  โกสินารเก  มลฺเล
ภควนฺตํ วนฺทาเปสิ ฯ
     [๑๓๘]   เตน   โข   ปน  สมเยน  สุภทฺโท  นาม  ปริพฺพาชโก
กุสินารายํ   ปฏิวสติ   ฯ   อสฺโสสิ  โข  สุภทฺโท  ปริพฺพาชโก  อชฺเชว
[๑]-  รตฺติยา  ปจฺฉิเม  ยาเม  สมณสฺส โคตมสฺส ปรินิพฺพานํ ภวิสฺสตีติ ฯ
อถโข   สุภทฺทสฺส   ปริพฺพาชกสฺส   เอตทโหสิ   สุตํ   โข   ปน  เมตํ
ปริพฺพาชกานํ    วุฑฺฒานํ    มหลฺลกานํ   อาจริยปาจริยานํ   ภาสมานานํ
กทาจิ  กรหจิ  ตถาคตา  โลเก  อุปฺปชฺชนฺติ  อรหนฺโต สมฺมาสมฺพุทฺธา ๒-
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. กิร ฯ ๒ ม. ยุ. สมฺมาสมฺพุทฺธาติ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
อชฺเชว   รตฺติยา   ปจฺฉิเม   ยาเม   สมณสฺส   โคตมสฺส   ปรินิพฺพานํ
ภวิสฺสติ   อตฺถิ   จ   เม   อยํ   กงฺขาธมฺโม  อุปฺปนฺโน  เอวมฺปสนฺโน
อหํ   สมเณ   โคตเม   ปโหติ   เม   สมโณ   โคตโม   ตถา  ธมฺมํ
เทเสตุํ ยถา อหํ อิมํ กงฺขาธมฺมํ ปชเหยฺยนฺติ ฯ
     {๑๓๘.๑}  อถโข  สุภทฺโท  ปริพฺพาชโก  เยน  อุปวตฺตนํ  มลฺลานํ
สาลวนํ   เยนายสฺมา   อานนฺโท  เตนุปสงฺกมิ  อุปสงฺกมิตฺวา  อายสฺมนฺตํ
อานนฺทํ   เอตทโวจ   สุตํ   เมตํ  โภ  อานนฺท  ปริพฺพาชกานํ  วุฑฺฒานํ
มหลฺลกานํ   อาจริยปาจริยานํ   ภาสมานานํ   กทาจิ   กรหจิ  ตถาคตา
โลเก    อุปฺปชฺชนฺติ    อรหนฺโต    สมฺมาสมฺพุทฺธา   อชฺเชว   รตฺติยา
ปจฺฉิเม   ยาเม  สมณสฺส  โคตมสฺส  ปรินิพฺพานํ  ภวิสฺสติ  อตฺถิ  จ  เม
อยํ    กงฺขาธมฺโม   อุปฺปนฺโน   เอวมฺปสนฺโน   อหํ   สมเณ   โคตเม
ปโหติ   เม   สมโณ   โคตโม   ตถา  ธมฺมํ  เทเสตุํ  ยถา  อหํ  อิมํ
กงฺขาธมฺมํ   ปชเหยฺยํ   สาธาหํ   ๑-   โภ   อานนฺท   ลเภยฺยํ  สมณํ
โคตมํ ทสฺสนายาติ ฯ
     {๑๓๘.๒}   เอวํ  วุตฺเต  อายสฺมา  อานนฺโท  สุภทฺทํ  ปริพฺพาชกํ
เอตทโวจ  อลํ  อาวุโส  สุภทฺท  มา ตถาคตํ วิเหเฐสิ กิลนฺโต ภควาติ ฯ
ทุติยมฺปิ   โข   สุภทฺโท   ปริพฺพาชโก   ฯเปฯ   ตติยมฺปิ  โข  สุภทฺโท
ปริพฺพาชโก   อายสฺมนฺตํ   อานนฺทํ  เอตทโวจ  สุตํ  เมตํ  โภ  อานนฺท
ปริพฺพาชกานํ        วุฑฺฒานํ       มหลฺลกานํ       อาจริยปาจริยานํ
ภาสมานานํ     กทาจิ     กรหจิ    ตถาคตา    โลเก    อุปฺปชฺชนฺติ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. สฺวาหํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
อรหนฺโต   สมฺมาสมฺพุทฺธา   อชฺเชว   รตฺติยา  ปจฺฉิเม  ยาเม  สมณสฺส
โคตมสฺส   ปรินิพฺพานํ   ภวิสฺสติ   อตฺถิ   จ   เม   อยํ   กงฺขาธมฺโม
อุปฺปนฺโน   เอวมฺปสนฺโน   อหํ   สมเณ   โคตเม   ปโหติ  เม  สมโณ
โคตโม  ตถา  ธมฺมํ  เทเสตุํ  ยถา  อหํ  อิมํ  กงฺขาธมฺมํ  ปชเหยฺยํ ๑-
สาธาหํ    โภ   อานนฺท   ลเภยฺยํ   สมณํ   โคตมํ   ทสฺสนายาติ   ฯ
ตติยมฺปิ   โข   อายสฺมา   อานนฺโท   สุภทฺทํ   ปริพฺพาชกํ   เอตทโวจ
อลํ อาวุโส สุภทฺท มา ตถาคตํ วิเหเฐสิ กิลนฺโต ภควาติ ฯ
     {๑๓๘.๓}  อสฺโสสิ  โข  ภควา  อายสฺมโต  อานนฺทสฺส  สุภทฺเทน
ปริพฺพาชเกน   สทฺธึ   อิมํ   กถาสลฺลาปํ  ฯ  อถโข  ภควา  อายสฺมนฺตํ
อานนฺทํ  อามนฺเตสิ  อลํ  อานนฺท  มา  สุภทฺทํ  วาเรสิ ลภตุ ๒- อานนฺท
สุภทฺโท    ตถาคตํ    ทสฺสนาย    ยงฺกิญฺจิ    มํ   สุภทฺโท   ปุจฺฉิสฺสติ
สพฺพนฺตํ    อญฺญาเปกฺโข    ว    มํ   ปุจฺฉิสฺสติ   โน   วิเหสาเปกฺโข
ยญฺจสฺสาหํ ปุฏฺโฐ พฺยากริสฺสามิ ตํ ขิปฺปเมว อาชานิสฺสตีติ ฯ
     {๑๓๘.๔}  อถโข  อายสฺมา  อานนฺโท สุภทฺทํ ปริพฺพาชกํ เอตทโวจ
คจฺฉาวุโส   สุภทฺท  กโรติ  เต  ภควา  โอกาสนฺติ  ฯ  อถโข  สุภทฺโท
ปริพฺพาชโก    เยน    ภควา    เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   ภควตา
สทฺธึ   สมฺโมทิ   สมฺโมทนียํ   กถํ   สาราณียํ   วีติสาเรตฺวา  เอกมนฺตํ
นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ   นิสินฺโน   โข   สุภทฺโท   ปริพฺพาชโก  ภควนฺตํ
เอตทโวจ    เยเม   โภ   โคตม   สมณพฺราหฺมณา   สงฺฆิโน   คณิโน
คณาจริยา    ญาตา    ยสสฺสิโน    ติตฺถกรา   สาธุสมฺมตา   พหุชนสฺส
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ปชเหยฺยนฺติ ฯ ๒ ม. ยุ. ลภตํ ฯ
เสยฺยถีทํ   ปูรโณ   กสฺสโป  มกฺขลิ  โคสาโล  อชิโต  เกสกมฺพโล  ๑-
ปกุโธ   กจฺจายโน   สญฺชโย   เวลฏฺฐปุตฺโต   ๒-  นิคณฺโฐ  นาฏปุตฺโต
สพฺเพ   เต   สกาย   ปฏิญฺญาย   อพฺภญฺญึสุ   สพฺเพ   ๓-   ปน   น
อพฺภญฺญึสุ   อุทาหุ   เอกจฺเจ  น  อพฺภญฺญึสูติ  ฯ  อลํ  สุภทฺท  ติฏฺฐเตตํ
สพฺเพ  เต  สกาย  ปฏิญฺญาย  อพฺภญฺญึสุ  สพฺเพ  ๔-  ปน  น  อพฺภญฺญึสุ
อุทาหุ    เอกจฺเจ   อพฺภญฺญึสุ   เอกจฺเจ   น   อพฺภญฺญึสูติ   ธมฺมนฺเต
สุภทฺท   เทสิสฺสามิ   ตํ   สุณาหิ   สาธุกํ   มนสิกโรหิ  ภาสิสฺสามีติ  ฯ
เอวํ   ภนฺเตติ   โข   สุภทฺโท   ปริพฺพาชโก   ภควโต  ปจฺจสฺโสสิ  ฯ
ภควา เอตทโวจ
     {๑๓๘.๕}   ยสฺมึ   โข   สุภทฺท   ธมฺมวินเย  อริโย  อฏฺฐงฺคิโก
มคฺโค    น    อุปลพฺภติ    สมโณปิ   ตตฺถ   น   อุปลพฺภติ   ทุติโยปิ
ตตฺถ   สมโณ   น   อุปลพฺภติ   ตติโยปิ   ตตฺถ  สมโณปิ  น  อุปลพฺภติ
จตุตฺโถปิ    ตตฺถ    สมโณ    น   อุปลพฺภติ   ยสฺมิญฺจ   โข   สุภทฺท
ธมฺมวินเย   อริโย   อฏฺฐงฺคิโก   มคฺโค   อุปลพฺภติ    สมโณปิ   ตตฺถ
อุปลพฺภติ    ทุติโยปิ    ตตฺถ    สมโณ    อุปลพฺภติ    ตติโยปิ   ตตฺถ
สมโณ    อุปลพฺภติ    จตุตฺโถปิ    ตตฺถ    สมโณ   อุปลพฺภติ   อิมสฺมึ
โข    สุภทฺท    ธมฺมวินเย    อริโย   อฏฺฐงฺคิโก   มคฺโค   อุปลพฺภติ
อิเธว   สุภทฺท   สมโณ   อิธ   ทุติโย   สมโณ   อิธ   ตติโย  สมโณ
อิธ    จตุตฺโถ    สมโณ    สุญฺญา    ปรปฺปวาทา   สมเณภิ   อญฺเญหิ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. เกสกมฺพลี ฯ ๒ สี. ยุ. เวลฏฺฐิปุตฺโต ฯ ๓-๔ ม. ยุ. สพฺเพว ฯ
อิเม   จ   สุภทฺท  ภิกฺขู  สมฺมา  วิหเรยฺยุํ  อสุญฺโญ  โลโก  อรหนฺเตหิ
อสฺสาติ ฯ
     [๑๓๙]  เอกูนตึส- ๑- วยสา สุภทฺท
             ยํ ปพฺพชึ กึกุสลานุเอสี
             วสฺสานิ ปญฺญาสสมาธิกานิ
             ยโต อหํ ปพฺพชิโต สุภทฺท
             ญายสฺส ธมฺมสฺส ปเทสวตฺติ
             อิโต พหิทฺธา สมโณปิ นตฺถิ ฯ
ทุติโยปิ   สมโณ   นตฺถิ   ตติโยปิ   สมโณ   นตฺถิ   จตุตฺโถปิ   สมโณ
นตฺถิ    สุญฺญา   ปรปฺปวาทา   สมเณภิ   อญฺเญหิ   อิเม   จ   สุภทฺท
ภิกฺขู สมฺมา วิหเรยฺยุํ อสุญฺโญ โลโก อรหนฺเตหิ อสฺสาติ ฯ

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๑๖๙-๑๗๖.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=10&item=137&items=3
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=10&item=137&items=3&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=10&item=137&items=3
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=10&item=137&items=3
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=137
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐
https://84000.org/tipitaka/read/?index_10
https://84000.org/tipitaka/english/?index_10