[๒๔๘] อถโข ภควา สงฺฆมชฺเฌ ฐิตโก ว อิมา คาถาโย
ภาสิตฺวา เยน พาลกโลณการกคาโม ๑- เตนุปสงฺกมิ ฯ เตน
โข ปน สมเยน อายสฺมา ภคุ พาลกโลณการกคาเม วิหรติ ฯ
อทฺทสา โข อายสฺมา ภคุ ภควนฺตํ ทูรโต ว อาคจฺฉนฺตํ ทิสฺวาน
อาสนํ ปญฺญาเปสิ ปาโททกํ ปาทปีฐํ ปาทกถลิกํ อุปนิกฺขิปิ
ปจฺจุคฺคนฺตฺวา ปตฺตจีวรํ ปฏิคฺคเหสิ ฯ นิสีทิ ภควา ปญฺญตฺเต
อาสเน นิสชฺช ปาเท ปกฺขาเลสิ ฯ อายสฺมาปิ โข ภคุ ภควนฺตํ
อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ
{๒๔๘.๑} เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ ภคุํ ภควา
เอตทโวจ กจฺจิ ภิกฺขุ ขมนียํ กจฺจิ ยาปนียํ กจฺจิ ปิณฺฑเกน น
กิลมสีติ ฯ ขมนียํ ภควา ยาปนียํ ภควา น จาหํ ภนฺเต ปิณฺฑเกน
กิลมามีติ ฯ อถโข ภควา อายสฺมนฺตํ ภคุํ ธมฺมิยา กถาย
สนฺทสฺเสตฺวา สมาทเปตฺวา สมุตฺเตเชตฺวา สมฺปหํเสตฺวา
อุฏฺฐายาสนา เยน ปาจีนวํสทาโย เตนุปสงฺกมิ ฯ
{๒๔๘.๒} เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา จ อนุรุทฺโธ อายสฺมา
จ นนฺทิโย อายสฺมา จ กิมฺพิโล ๒- ปาจีนวํสทาเย วิหรนฺติ ฯ
อทฺทสา โข ทายปาโล ภควนฺตํ ทูรโต ว อาคจฺฉนฺตํ ทิสฺวาน ภควนฺตํ
เอตทโวจ มา สมณ เอตํ ทายํ ปาวิสิ สนฺเตตฺถ ตโย กุลปุตฺตา
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. พาลกโลณการคาโม ฯ ม. พาลกโลณกคาโม ฯ ๒ ม. กิมิโล ฯ
อตฺตกามรูปา วิหรนฺติ มา เตสํ อผาสุมกาสีติ ฯ อสฺโสสิ โข
อายสฺมา อนุรุทฺโธ ทายปาลสฺส ภควตา สทฺธึ มนฺตยมานสฺส
สุตฺวาน ทายปาลํ เอตทโวจ มา อาวุโส ทายปาล ภควนฺตํ
วาเรสิ สตฺถา โน ภควา อนุปฺปตฺโตติ ฯ อถโข อายสฺมา อนุรุทฺโธ
เยนายสฺมา จ นนฺทิโย อายสฺมา จ กิมฺพิโล เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตญฺจ นนฺทิยํ อายสฺมนฺตญฺจ กิมฺพิลํ
เอตทโวจ อภิกฺกมถายสฺมนฺโต อภิกฺกมถายสฺมนฺโต สตฺถา
โน ภควา อนุปฺปตฺโตติ ฯ
{๒๔๘.๓} อถโข อายสฺมา จ อนุรุทฺโธ อายสฺมา จ นนฺทิโย
อายสฺมา จ กิมฺพิโล ภควนฺตํ ปจฺจุคฺคนฺตฺวา เอโก ภควโต ปตฺตจีวรํ
ปฏิคฺคเหสิ เอโก อาสนํ ปญฺญาเปสิ เอโก ปาโททกํ ปาทปีฐํ
ปาทกถลิกํ อุปนิกฺขิปิ ฯ นิสีทิ ภควา ปญฺญตฺเต อาสเน นิสชฺช [๑]-
ปาเท ปกฺขาเลสิ ฯ เตปิ โข อายสฺมนฺโต ๒- ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ อนุรุทฺธํ ภควา
เอตทโวจ กจฺจิ โว อนุรุทฺธา ขมนียํ กจฺจิ ยาปนียํ กจฺจิ ปิณฺฑเกน
น กิลมถาติ ฯ ขมนียํ ภควา ยาปนียํ ภควา น จ มยํ ภนฺเต ปิณฺฑเกน
กิลมามาติ ฯ
{๒๔๘.๔} กจฺจิ ปน โว อนุรุทฺธา สมคฺคา สมฺโมทมานา อวิวทมานา
ขีโรทกีภูตา อญฺญมญฺญํ ปิยจกฺขูหิ สมฺปสฺสนฺตา วิหรถาติ ฯ ตคฺฆ
เต ๓- มยํ ภนฺเต สมคฺคา สมฺโมทมานา อวิวทมานา ขีโรทกีภูตา
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. โข ภควา ฯ ๒ สี. โป. ยุ. อายสฺมนฺตา ฯ ๓ ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
อญฺญมญฺญํ ปิยจกฺขูหิ สมฺปสฺสนฺตา วิหรามาติ ฯ ยถากถํ ปน
ตุเมฺห อนุรุทฺธา สมคฺคา สมฺโมทมานา อวิวทมานา ขีโรทกีภูตา
อญฺญมญฺญํ ปิยจกฺขูหิ สมฺปสฺสนฺตา วิหรถาติ ฯ อิธ มยฺหํ ภนฺเต
เอวํ โหติ ลาภา วต เม สุลทฺธํ วต เม โยหํ เอวรูเปหิ สพฺรหฺมจารีหิ
สทฺธึ วิหรามีติ ตสฺส มยฺหํ ภนฺเต อิเมสุ อายสฺมนฺเตสุ เมตฺตํ
กายกมฺมํ ปจฺจุปฏฺฐิตํ อาวิ เจว รโห จ เมตฺตํ วจีกมฺมํ เมตฺตํ
มโนกมฺมํ ปจฺจุปฏฺฐิตํ อาวิ เจว รโห จ ตสฺส มยฺหํ ภนฺเต เอวํ
โหติ ยนฺนูนาหํ สกํ จิตฺตํ นิกฺขิปิตฺวา อิเมสํเยว อายสฺมนฺตานํ
จิตฺตสฺส วเสน วตฺเตยฺยนฺติ โส โข อหํ ภนฺเต สกํ จิตฺตํ
นิกฺขิปิตฺวา อิเมสํเยว อายสฺมนฺตานํ จิตฺตสฺส วเสน วตฺตามิ
นานา หิ โข โน ภนฺเต กายา เอกญฺจ ปน มญฺเญ จิตฺตนฺติ ฯ
{๒๔๘.๕} อายสฺมาปิ โข นนฺทิโย อายสฺมาปิ โข กิมฺพิโล
ภควนฺตํ เอตทโวจ มยฺหํปิ โข ภนฺเต เอวํ โหติ ลาภา วต
เม สุลทฺธํ วต เม โยหํ เอวรูเปหิ สพฺรหฺมจารีหิ สทฺธึ วิหรามีติ
ตสฺส มยฺหํ ภนฺเต อิเมสุ อายสฺมนฺเตสุ เมตฺตํ กายกมฺมํ
ปจฺจุปฏฺฐิตํ อาวิ เจว รโห จ เมตฺตํ วจีกมฺมํ เมตฺตํ มโนกมฺมํ
ปจฺจุปฏฺฐิตํ อาวิ เจว รโห จ ตสฺส มยฺหํ ภนฺเต เอวํ โหติ
ยนฺนูนาหํ สกํ จิตฺตํ นิกฺขิปิตฺวา อิเมสํเยว อายสฺมนฺตานํ
จิตฺตสฺส วเสน วตฺเตยฺยนฺติ โส โข อหํ ภนฺเต สกํ จิตฺตํ
นิกฺขิปิตฺวา อิเมสํเยว อายสฺมนฺตานํ จิตฺตสฺส วเสน วตฺตามิ
นานา หิ โข โน ภนฺเต กายา เอกญฺจ ปน มญฺเญ จิตฺตนฺติ
เอวํ โข มยํ ภนฺเต สมคฺคา สมฺโมทมานา อวิวทมานา ขีโรทกีภูตา
อญฺญมญฺญํ ปิยจกฺขูหิ สมฺปสฺสนฺตา วิหรามาติ ฯ
{๒๔๘.๖} กจฺจิ ปน โว อนุรุทฺธา อปฺปมตฺตา อาตาปิโน
ปหิตตฺตา วิหรถาติ ฯ ตคฺฆ มยํ ภนฺเต อปฺปมตฺตา อาตาปิโน
ปหิตตฺตา วิหรามาติ ฯ ยถากถํ ปน ตุเมฺห อนุรุทฺธา อปฺปมตฺตา
อาตาปิโน ปหิตตฺตา วิหรถาติ ฯ
{๒๔๘.๗} อิธ ภนฺเต อมฺหากํ โย ปฐมํ คามโต ปิณฺฑาย
ปฏิกฺกมติ โส อาสนํ ปญฺญาเปติ ปาโททกํ ปาทปีฐํ ปาทกถลิกํ
อุปนิกฺขิปติ อวกฺการปาตึ โธวิตฺวา อุปฏฺฐาเปติ ปานียํ ปริโภชนียํ
อุปฏฺฐาเปติ โย ปจฺฉา คามโต ปิณฺฑาย ปฏิกฺกมติ สเจ โหติ
ภุตฺตาวเสโส สเจ อากงฺขติ ภุญฺชติ โน เจ อากงฺขติ อปหริเต
วา ฉฑฺเฑติ อปฺปาณเก วา อุทเก โอปิลาเปติ โส อาสนํ อุทฺธรติ
ปาโททกํ ปาทปีฐํ ปาทกถลิกํ ปฏิสาเมติ อวกฺการปาตึ
โธวิตฺวา ปฏิสาเมติ ปานียํ ปริโภชนียํ ปฏิสาเมติ ภตฺตคฺคํ
สมฺมชฺชติ โย ปสฺสติ ปานียฆฏํ วา ปริโภชนียฆฏํ วา วจฺจฆฏํ
วา ริตฺตํ ตุจฺฉํ โส อุปฏฺฐาเปติ สจสฺส โหติ อวิสยฺหํ
หตฺถวิกาเรน ทุติยํปิ ๑- อามนฺเตตฺวา หตฺถวิลงฺฆเกน อุปฏฺฐาเปม
น เตฺวว มยํ ภนฺเต ตปฺปจฺจยา วาจํ ภินฺทาม ปญฺจาหิกํ โข
ปน มยํ ภนฺเต สพฺพรตฺติยา ธมฺมิยา กถาย สนฺนิสีทาม เอวํ
โข มยํ ภนฺเต อปฺปมตฺตา อาตาปิโน ปหิตตฺตา วิหรามาติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปิสทฺโท นตฺถิ ฯ
อถโข ภควา อายสฺมนฺตญฺจ อนุรุทฺธํ อายสฺมนฺตญฺจ นนฺทิยํ
อายสฺมนฺตญฺจ กิมฺพิลํ ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสตฺวา สมาทเปตฺวา
สมุตฺเตเชตฺวา สมฺปหํเสตฺวา อุฏฺฐายาสนา เยน ปาริเลยฺยกํ เตน
จาริกํ ปกฺกามิ อนุปุพฺเพน จาริกํ จรมาโน เยน ปาริเลยฺยกํ
ตทวสริ ฯ ตตฺร สุทํ ภควา ปาริเลยฺยเก วิหรติ รกฺขิตวนสณฺเฑ
ภทฺทสาลมูเล ฯ
[๒๔๙] อถโข ภควโต รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส
ปริวิตกฺโก อุทปาทิ อหํ โข ปุพฺเพ อากิณฺโณ น ผาสุํ ๑- วิหาสึ
เตหิ โกสมฺพิเกหิ ๒- ภิกฺขูหิ ภณฺฑนการเกหิ กลหการเกหิ
วิวาทการเกหิ ภสฺสการเกหิ สงฺเฆ อธิกรณการเกหิ โสมฺหิ เอตรหิ
เอโก อทุติโย สุขํ ผาสุํ วิหรามิ อญฺญเตฺรว เตหิ โกสมฺพิเกหิ
ภิกฺขูหิ ภณฺฑนการเกหิ กลหการเกหิ วิวาทการเกหิ ภสฺสการเกหิ
สงฺเฆ อธิกรณการเกหีติ ฯ
{๒๔๙.๑} อญฺญตโรปิ โข หตฺถินาโค อากิณฺโณ วิหรติ หตฺถีหิ
หตฺถินีหิ หตฺถิกลเภหิ ๓- หตฺถิจฺฉาเปหิ ๔- ฉินฺนคฺคานิ เจว
ติณานิ ขาทติ โอภคฺโคภคฺคญฺจสฺส สาขาภงฺคํ ขาทนฺติ อาวิลานิ
จ ปานียานิ ปิวติ โอคาหญฺจสฺส ๕- โอติณฺณสฺส หตฺถินิโย กายํ
อุปนิฆํสนฺติโย คจฺฉนฺติ ฯ อถโข ตสฺส หตฺถินาคสฺส เอตทโหสิ
อหํ โข อากิณฺโณ วิหรามิ หตฺถีหิ หตฺถินีหิ หตฺถิกลเภหิ หตฺถิจฺฉาเปหิ
ฉินฺนคฺคานิ เจว ติณานิ ขาทามิ โอภคฺโคภคฺคญฺจ เม
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ผาสุ ฯ ๒ ม. ยุ. โกสมฺพเกหิ ฯ ๓ ม. ยุ. หตฺถิกฬเภหิ ฯ ๔ ยุ.
@หตฺถิจฺฉาปเกหิ ฯ ๕ โป. ม. โอคาหาจสฺส ฯ ยุ. โอคาหนฺตสฺส ฯ
สาขาภงฺคํ ขาทนฺติ อาวิลานิ จ ปานียานิ ปิวามิ โอคาหญฺจ ๑-
เม โอติณฺณสฺส หตฺถินิโย กายํ อุปนิฆํสนฺติโย คจฺฉนฺติ ยนฺนูนาหํ
เอโก ว คณสฺมา วูปกฏฺโฐ วิหเรยฺยนฺติ ฯ อถโข โส หตฺถินาโค
ยูถา อปกฺกมฺม เยน ปาริเลยฺยกํ รกฺขิตวนสณฺโฑ ภทฺทสาลมูลํ
เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา โสณฺฑาย ภควโต
ปานียํ ปริโภชนียํ อุปฏฺฐาเปติ อปหริตญฺจ กโรติ ฯ
{๒๔๙.๒} อถโข ตสฺส หตฺถินาคสฺส เอตทโหสิ อหํ โข ปุพฺเพ
อากิณฺโณ น ผาสุํ วิหาสึ หตฺถีหิ หตฺถินีหิ หตฺถิกลเภหิ
หตฺถิจฺฉาเปหิ ฉินฺนคฺคานิ เจว ติณานิ ขาทึ โอภคฺโคภคฺคญฺจ
เม สาขาภงฺคํ ขาทึสุ อาวิลานิ จ ปานียานิ อปายึ โอคาหญฺจ
เม โอติณฺณสฺส หตฺถินิโย กายํ อุปนิฆํสนฺติโย อคมํสุ โสมฺหิ
เอตรหิ เอโก อทุติโย สุขํ ผาสุํ วิหรามิ อญฺญเตฺรว หตฺถีหิ
หตฺถินีหิ หตฺถิกลเภหิ หตฺถิจฺฉาเปหีติ ฯ
{๒๔๙.๓} อถโข ภควา อตฺตโน จ ปวิเวกํ วิทิตฺวา ตสฺส จ
หตฺถินาคสฺส เจตสา เจโตปริวิตกฺกมญฺญาย ตายํ เวลายํ
อิมํ อุทานํ อุทาเนสิ
เอตํ ๒- นาคสฺส นาเคน อีสาทนฺตสฺส หตฺถิโน
สเมติ จิตฺตํ จิตฺเตน ยเทโก รมตี วเนติ ฯ
[๒๕๐] อถโข ภควา ปาริเลยฺยเก ยถาภิรนฺตํ วิหริตฺวา เยน
สาวตฺถี เตน จาริกํ ปกฺกามิ อนุปุพฺเพน จาริกํ จรมาโน
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. โอคาหนฺตสฺส ฯ ๒ ยุ. เอวํ ฯ
เยน สาวตฺถี ตทวสริ ฯ ตตฺร สุทํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน
อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ
[๒๕๑] อถโข โกสมฺพิกานํ อุปาสกานํ ๑- เอตทโหสิ ๒- อิเม โข
อยฺยา โกสมฺพิกา ภิกฺขู พหุโน อมฺหากํ อนตฺถสฺส การกา อิเมหิ
อุพฺพาโฬฺห ภควา ปกฺกนฺโต หนฺท มยํ อยฺเย โกสมฺพิเก ภิกฺขู
เนว อภิวาเทยฺยาม น ปจฺจุฏฺเฐยฺยาม น อญฺชลิกมฺมํ สามีจิกมฺมํ
กเรยฺยาม น สกฺกเรยฺยาม น ครุกเรยฺยาม น มาเนยฺยาม [๓]- น
ปูเชยฺยาม อุปคตานํปิ ปิณฺฑกํ ๔- น ทชฺเชยฺยาม ๕- เอวํ อิเม อเมฺหหิ
อสกฺกริยมานา อครุกริยมานา อมานิยมานา [๖]- อปูชิยมานา
อสกฺการปกตา ปกฺกมิสฺสนฺติ วา วิพฺภมิสฺสนฺติ วา ภควนฺตํ วา
ปสาเทสฺสนฺตีติ ฯ
{๒๕๑.๑} อถโข โกสมฺพิกา อุปาสกา โกสมฺพิเก ภิกฺขู เนว
อภิวาเทสุํ น ปจฺจุฏฺเฐสุํ น อญฺชลิกมฺมํ สามีจิกมฺมํ อกํสุ น
สกฺกรึสุ น ครุกรึสุ น มาเนสุํ [๗]- น ปูเชสุํ อุปคตานํปิ ปิณฺฑกํ น
อทํสุ ฯ อถโข โกสมฺพิกา ภิกฺขู โกสมฺพิเกหิ อุปาสเกหิ อสกฺกริยมานา
อครุกริยมานา อมานิยมานา [๘]- อปูชิยมานา อสกฺการปกตา
เอวมาหํสุ หนฺท มยํ อาวุโส สาวตฺถึ คนฺตฺวา ภควโต สนฺติเก
อิมํ อธิกรณํ วูปสเมยฺยามาติ ๙- ฯ อถโข โกสมฺพิกา ภิกฺขู เสนาสนํ
สํสาเมตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยน สาวตฺถี เตนุปสงฺกมึสุ ฯ
[๒๕๒] อสฺโสสิ โข อายสฺมา สารีปุตฺโต เต กิร โกสมฺพิกา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โกสมฺพกา อุปาสกา ฯ ๒ ม. ยุ. เอตทโหสีติ ปาฐทฺวยํ น ทิสฺสติ ฯ
@๓ ม. น ภเชยฺยาม ฯ ๔ ยุ. ปิณฺฑปาตํ ฯ ๕ โป. น ฆคตาปิณฺฑิกํ ทเทยฺยาม ฯ
@๖-๘ ม. อภชิยมานา ฯ ๗ ม. น ภเชสุํ ฯ ๙ ยุ. วูปสเมมาติ ฯ
ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สงฺเฆ
อธิกรณการกา สาวตฺถึ อาคจฺฉนฺตีติ ฯ อถโข อายสฺมา สารีปุตฺโต
เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา สารีปุตฺโต
ภควนฺตํ เอตทโวจ เต กิร ภนฺเต โกสมฺพิกา ภิกฺขู ภณฺฑนการกา
กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สงฺเฆ อธิกรณการกา
สาวตฺถึ อาคจฺฉนฺติ กถาหํ ภนฺเต เตสุ ภิกฺขูสุ ปฏิปชฺชามีติ ฯ
เตนหิ ตฺวํ สารีปุตฺต ยถา ธมฺโม ตถา ปติฏฺฐาหีติ ๑- ฯ กถาหํ
ภนฺเต ชาเนยฺยํ ธมฺมํ วา อธมฺมํ วาติ ฯ
{๒๕๒.๑} อฏฺฐารสหิ โข สารีปุตฺต วตฺถูหิ อธมฺมวาที
ชานิตพฺโพ อิธ สารีปุตฺต ภิกฺขุ อธมฺมํ ธมฺโมติ ทีเปติ ธมฺมํ
อธมฺโมติ ทีเปติ อวินยํ วินโยติ ทีเปติ วินยํ อวินโยติ ทีเปติ
อภาสิตํ อลปิตํ ตถาคเตน ภาสิตํ ลปิตํ ตถาคเตนาติ ทีเปติ
ภาสิตํ ลปิตํ ตถาคเตน อภาสิตํ อลปิตํ ตถาคเตนาติ ทีเปติ
อนาจิณฺณํ ตถาคเตน อาจิณฺณํ ตถาคเตนาติ ทีเปติ อาจิณฺณํ
ตถาคเตน อนาจิณฺณํ ตถาคเตนาติ ทีเปติ อปฺปญฺญตฺตํ
ตถาคเตน ปญฺญตฺตํ ตถาคเตนาติ ทีเปติ ปญฺญตฺตํ ตถาคเตน
อปฺปญฺญตฺตํ ตถาคเตนาติ ทีเปติ อนาปตฺตึ อาปตฺตีติ
ทีเปติ อาปตฺตึ อนาปตฺตีติ อนาปตฺตีติ ทีเปติ ลหุกํ
อาปตฺตึ ครุกา อาปตฺตีติ ทีเปติ ครุกํ อาปตฺตึ ลหุกา
อาปตฺตีติ ทีเปติ สาวเสสํ อาปตฺตึ อนวเสสา อาปตฺตีติ ทีเปติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ติฏฺฐาหีติ ฯ
อนวเสสํ อาปตฺตึ สาวเสสา อาปตฺตีติ ทีเปติ ทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺตึ
อทุฏฺฐุลฺลา อาปตฺตีติ ทีเปติ อทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺตึ ทุฏฺฐุลฺลา
อาปตฺตีติ ทีเปติ อิเมหิ โข สารีปุตฺต อฏฺฐารสหิ วตฺถูหิ อธมฺมวาที
ชานิตพฺโพ
{๒๕๒.๒} อฏฺฐารสหิ จ โข สารีปุตฺต วตฺถูหิ ธมฺมวาที
ชานิตพฺโพ อิธ สารีปุตฺต ภิกฺขุ อธมฺมํ อธมฺโมติ ทีเปติ
ธมฺมํ ธมฺโมติ ทีเปติ อวินยํ อวินโยติ ทีเปติ วินยํ วินโยติ
ทีเปติ อภาสิตํ อลปิตํ ตถาคเตน อภาสิตํ อลปิตํ
ตถาคเตนาติ ทีเปติ ภาสิตํ ลปิตํ ตถาคเตน ภาสิตํ ลปิตํ
ตถาคเตนาติ ทีเปติ อนาจิณฺณํ ตถาคเตน อนาจิณฺณํ
ตถาคเตนาติ ทีเปติ อาจิณฺณํ ตถาคเตน อาจิณฺณํ ตถาคเตนาติ
ทีเปติ อปฺปญฺญตฺตํ ตถาคเตน อปฺปญฺญตฺตํ ตถาคเตนาติ ทีเปติ
ปญฺญตฺตํ ตถาคเตน ปญฺญตฺตํ ตถาคเตนาติ ทีเปติ อนาปตฺตึ
อนาปตฺตีติ ทีเปติ อาปตฺตึ อาปตฺตีติ ทีเปติ ลหุกํ อาปตฺตึ
ลหุกา อาปตฺตีติ ทีเปติ ครุกํ อาปตฺตึ ครุกา อาปตฺตีติ ทีเปติ
สาวเสสํ อาปตฺตึ สาวเสสา อาปตฺตีติ ทีเปติ อนวเสสํ อาปตฺตึ
อนวเสสา อาปตฺตีติ ทีเปติ ทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺตึ ทุฏฺฐุลฺลา
อาปตฺตีติ ทีเปติ อทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺตึ อทุฏฺฐุลฺลา อาปตฺตีติ ทีเปติ
อิเมหิ โข สารีปุตฺต อฏฺฐารสหิ วตฺถูหิ ธมฺมวาที ชานิตพฺโพติ ฯ
[๒๕๓] อสฺโสสิ โข อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน ฯเปฯ
อสฺโสสิ โข อายสฺมา มหากสฺสโป อสฺโสสิ โข อายสฺมา
มหากจฺจาโน อสฺโสสิ โข อายสฺมา มหาโกฏฺฐิโต อสฺโสสิ โข
อายสฺมา มหากปฺปิโน อสฺโสสิ โข อายสฺมา มหาจุนฺโท
อสฺโสสิ โข อายสฺมา อนุรุทฺโธ อสฺโสสิ โข อายสฺมา เรวโต
อสฺโสสิ โข อายสฺมา อุปาลิ อสฺโสสิ โข อายสฺมา อานนฺโท
อสฺโสสิ โข อายสฺมา ราหุโล เต กิร โกสมฺพิกา ภิกฺขู
ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สงฺเฆ
อธิกรณการกา สาวตฺถึ อาคจฺฉนฺตีติ ฯ
{๒๕๓.๑} อถโข อายสฺมา ราหุโล เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ
นิสินฺโน โข อายสฺมา ราหุโล ภควนฺตํ เอตทโวจ เต กิร ภนฺเต
โกสมฺพิกา ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา
ภสฺสการกา สงฺเฆ อธิกรณการกา สาวตฺถึ อาคจฺฉนฺติ กถาหํ
ภนฺเต เตสุ ภิกฺขูสุ ปฏิปชฺชามีติ ฯ เตนหิ ตฺวํ ราหุล ยถา ธมฺโม
ตถา ปติฏฺฐาหีติ ๑- ฯ กถาหํ ภนฺเต ชาเนยฺยํ ธมฺมํ วา อธมฺมํ
วาติ ฯ อฏฺฐารสหิ โข ราหุล วตฺถูหิ อธมฺมวาที ชานิตพฺโพ ฯเปฯ
อิเมหิ โข ราหุล อฏฺฐารสหิ วตฺถูหิ อธมฺมวาที ชานิตพฺโพ อฏฺฐารสหิ
จ โข ราหุล วตฺถูหิ ธมฺมวาที ชานิตพฺโพ ฯเปฯ อิเมหิ โข ราหุล
อฏฺฐารสหิ วตฺถูหิ ธมฺมวาที ชานิตพฺโพติ ฯ
[๒๕๔] อสฺโสสิ โข มหาปชาปตี โคตมี เต กิร โกสมฺพิกา
ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สงฺเฆ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ติฏฺฐาหีติ ฯ
อธิกรณการกา สาวตฺถึ อาคจฺฉนฺตีติ ฯ อถโข มหาปชาปตี โคตมี
เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิ ฯ เอกมนฺตํ ฐิตา โข มหาปชาปตี โคตมี
ภควนฺตํ เอตทโวจ เต กิร ภนฺเต โกสมฺพิกา ภิกฺขู ภณฺฑนการกา
กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สงฺเฆ อธิกรณการกา สาวตฺถึ
อาคจฺฉนฺติ กถาหํ ภนฺเต เตสุ ภิกฺขูสุ ปฏิปชฺชามีติ ฯ เตนหิ ตฺวํ
โคตมิ อุภยตฺถ ธมฺมํ สุณ อุภยตฺถ ธมฺมํ สุตฺวา เย ตตฺถ
ภิกฺขู ธมฺมวาทิโน เตสํ ทิฏฺฐิญฺจ ขนฺติญฺจ รุจิญฺจ อาทายญฺจ
โรเจหิ ยํ จ กิญฺจิ ภิกฺขุนีสงฺเฆน ภิกฺขุสงฺฆโต ปจฺจาสึสิตพฺพํ ๑-
สพฺพนฺตํ ธมฺมวาทิโต ว ปจฺจาสึสิตพฺพนฺติ ฯ
[๒๕๕] อสฺโสสิ โข อนาถปิณฺฑิโก คหปติ เต กิร โกสมฺพิกา
ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สงฺเฆ
อธิกรณการกา สาวตฺถึ อาคจฺฉนฺตีติ ฯ อถโข อนาถปิณฺฑิโก
คหปติ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ
อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อนาถปิณฺฑิโก
คหปติ ภควนฺตํ เอตทโวจ เต กิร ภนฺเต โกสมฺพิกา ภิกฺขู
ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สงฺเฆ
อธิกรณการกา สาวตฺถึ อาคจฺฉนฺติ กถาหํ ภนฺเต เตสุ ภิกฺขูสุ
ปฏิปชฺชามีติ ฯ เตนหิ ตฺวํ คหปติ อุภยตฺถ ทานํ เทหิ อุภยตฺถ
ทานํ ทตฺวา อุภยตฺถ ธมฺมํ สุณ อุภยตฺถ ธมฺมํ สุตฺวา เย
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ปจฺจาสีสิตพฺพํ ฯ
ตตฺถ ภิกฺขู ธมฺมวาทิโน เตสํ ทิฏฺฐิญฺจ ขนฺติญฺจ รุจิญฺจ
อาทายญฺจ โรเจหีติ ฯ
[๒๕๖] อสฺโสสิ โข วิสาขา มิคารมาตา เต กิร โกสมฺพิกา
ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทาการกา ภสฺสการกา สงฺเฆ
อธิกรณการกา สาวตฺถึ อาคจฺฉนฺตีติ ฯ อถโข วิสาขา มิคารมาตา
เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข วิสาขา มิคารมาตา ภควนฺตํ
เอตทโวจ เต กิร ภนฺเต โกสมฺพิกา ภิกฺขู ภณฺฑนการกา
กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สงฺเฆ อธิกรณการกา สาวตฺถึ
อาคจฺฉนฺติ กถาหํ ภนฺเต เตสุ ภิกฺขูสุ ปฏิปชฺชามีติ ฯ เตนหิ
ตฺวํ วิสาเข อุภยตฺถ ทานํ เทหิ อุภยตฺถ ทานํ ทตฺวา อุภยตฺถ
ธมฺมํ สุณ อุภยตฺถ ธมฺมํ สุตฺวา เย ตตฺถ ภิกฺขู ธมฺมวาทิโน
เตสํ ทิฏฺฐิญฺจ ขนฺติญฺจ รุจิญฺจ อาทายญฺจ โรเจหีติ ฯ
[๒๕๗] อถโข โกสมฺพิกา ภิกฺขู อนุปุพฺเพน เยน สาวตฺถี
ตทวสรึสุ ๑- ฯ อถโข อายสฺมา สารีปุตฺโต เยน ภควา
เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ
เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา สารีปุตฺโต ภควนฺตํ เอตทโวจ
เต กิร ภนฺเต โกสมฺพิกา ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา
วิวาทการกา ภสฺสการกา สงฺเฆ อธิกรณการกา สาวตฺถึ อนุปฺปตฺตา
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ม. ยุ. ตทวสรุํ ฯ
กถํ นุ โข ภนฺเต เตสุ ภิกฺขูสุ เสนาสนํ ๑- ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ ฯ เตนหิ
ตยา ๒- สารีปุตฺต วิวิตฺตํ เสนาสนํ ทาตพฺพนฺติ ฯ สเจ ปน ภนฺเต
วิวิตฺตํ น โหติ กถํ ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ ฯ เตนหิ สารีปุตฺต วิวิตฺตํ
กตฺวาปิ ทาตพฺพํ น เตฺววาหํ สารีปุตฺต เกนจิ ปริยาเยน วุฑฺฒตรสฺส
ภิกฺขุโน เสนาสนํ ปฏิพาหิตพฺพนฺติ วทามิ โย ปฏิพาเหยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ อามิเส ปน ภนฺเต กถํ ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ ฯ
อามิสํ โข สารีปุตฺต สพฺเพสํ สมกํ ภาเชตพฺพนฺติ ฯ
[๒๕๘] อถโข ตสฺส อุกฺขิตฺตกสฺส ภิกฺขุโน ธมฺมญฺจ วินยญฺจ
ปจฺจเวกฺขนฺตสฺส เอตทโหสิ อาปตฺติ เอสา เนสา อนาปตฺติ
อาปนฺโนมฺหิ นมฺหิ อนาปนฺโน อุกฺขิตฺโตมฺหิ นมฺหิ อนุกฺขิตฺโต
ธมฺมิเกนมฺหิ กมฺเมน อุกฺขิตฺโต อกุปฺเปน ฐานารเหนาติ ฯ อถโข
โส อุกฺขิตฺตโก ภิกฺขุ เยน อุกฺขิตฺตานุวตฺตกา ภิกฺขู เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา อุกฺขิตฺตานุวตฺตเก ภิกฺขู เอตทโวจ อาปตฺติ เอสา
อาวุโส เนสา อนาปตฺติ อาปนฺโนมฺหิ นมฺหิ อนาปนฺโน
อุกฺขิตฺโตมฺหิ นมฺหิ อนุกฺขิตฺโต ธมฺมิเกนมฺหิ กมฺเมน อุกฺขิตฺโต
อกุปฺเปน ฐานารเหน เอถ มํ อายสฺมนฺโต โอสาเรถาติ ฯ
อถโข เต อุกฺขิตฺตานุวตฺตกา ภิกฺขู ตํ อุกฺขิตฺตกํ ภิกฺขุํ อาทาย
เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ
เอตทโวจุํ อยํ ภนฺเต อุกฺขิตฺตโก ภิกฺขุ เอวมาห อาปตฺติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เสนาสเน ฯ ๒ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
เอสา อาวุโส เนสา อนาปตฺติ อาปนฺโนมฺหิ นมฺหิ อนาปนฺโน
อุกฺขิตฺโตมฺหิ นมฺหิ อนุกฺขิตฺโต ธมฺมิเกนมฺหิ กมฺเมน อุกฺขิตฺโต
อกุปฺเปน ฐานารเหน เอถ มํ อายสฺมนฺโต โอสาเรถาติ กถํ
นุ โข ภนฺเต ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ ฯ อาปตฺติ เอสา ภิกฺขเว เนสา
อนาปตฺติ อาปนฺโน เอโส ภิกฺขุ เนโส ภิกฺขุ อนาปนฺโน
อุกฺขิตฺโต เอโส ภิกฺขุ เนโส ภิกฺขุ อนุกฺขิตฺโต ธมฺมิเกน กมฺเมน
อุกฺขิตฺโต อกุปฺเปน ฐานารเหน ยโต จ โข โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ
อาปนฺโน จ อุกฺขิตฺโต จ ปสฺสติ จ เตนหิ ภิกฺขเว ตํ ภิกฺขุํ
โอสาเรถาติ ฯ
{๒๕๘.๑} อถโข เต อุกฺขิตฺตานุวตฺตกา ภิกฺขู ตํ อุกฺขิตฺตกํ
ภิกฺขุํ โอสาเรตฺวา เยน อุกฺเขปกา ภิกฺขู เตนุปสงฺกมึสุ
อุปสงฺกมิตฺวา อุกฺเขปเก ภิกฺขู เอตทโวจุํ ยสฺมึ อาวุโส วตฺถุสฺมึ
อโหสิ สงฺฆสฺส ภณฺฑนํ กลโห วิคฺคโห วิวาโท สงฺฆเภโท สงฺฆราชิ
สงฺฆววตฺถานํ สงฺฆนานากรณํ โส เอโส ภิกฺขุ อาปนฺโน จ
อุกฺขิตฺโต จ ปสฺสิ จ โอสาริโต จ หนฺท มยํ อาวุโส ตสฺส วตฺถุสฺส
วูปสมาย สงฺฆสามคฺคึ กโรมาติ ฯ
{๒๕๘.๒} อถโข เต อุกฺเขปกา ภิกฺขู เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ
อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ เอกมนฺตํ
นิสินฺนา โข เต อุกฺเขปกา ๑- ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ เต ภนฺเต
อุกฺขิตฺตานุวตฺตกา ภิกฺขู เอวมาหํสุ ยสฺมึ อาวุโส วตฺถุสฺมึ อโหสิ สงฺฆสฺส
ภณฺฑนํ กลโห วิคฺคโห วิวาโท สงฺฆเภโท สงฺฆราชิ สงฺฆววตฺถานํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
สงฺฆนานากรณํ โส เอโส ภิกฺขุ อาปนฺโน จ อุกฺขิตฺโต จ ปสฺสิ จ
โอสาริโต จ หนฺท มยํ อาวุโส ตสฺส วตฺถุสฺส วูปสมาย
สงฺฆสามคฺคึ กโรมาติ กถํ นุ โข ภนฺเต ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ ฯ
ยโต จ โข โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ อาปนฺโน จ อุกฺขิตฺโต จ ปสฺสิ จ
โอสาริโต จ เตนหิ ภิกฺขเว สงฺโฆ ตสฺส วตฺถุสฺส วูปสมาย
สงฺฆสามคฺคึ กโรตุ ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว กาตพฺพา ฯ สพฺเพเหว
เอกชฺฌํ สนฺนิปติตพฺพํ คิลาเนหิ จ อคิลาเนหิ จ น เกหิจิ ฉนฺโท
ทาตพฺโพ ฯ สนฺนิปติตฺวา พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ
ญาเปตพฺโพ
{๒๕๘.๓} สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ ยสฺมึ วตฺถุสฺมึ อโหสิ
สงฺฆสฺส ภณฺฑนํ กลโห วิคฺคโห วิวาโท สงฺฆเภโท สงฺฆราชิ
สงฺฆววตฺถานํ สงฺฆนานากรณํ โส เอโส ภิกฺขุ อาปนฺโน จ
อุกฺขิตฺโต จ ปสฺสิ จ โอสาริโต จ ฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ
สงฺโฆ ตสฺส วตฺถุสฺส วูปสมาย สงฺฆสามคฺคึ กเรยฺย ฯ เอสา
ญตฺติ ฯ
{๒๕๘.๔} สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ ยสฺมึ วตฺถุสฺมึ อโหสิ
สงฺฆสฺส ภณฺฑนํ กลโห วิคฺคโห วิวาโท สงฺฆเภโท สงฺฆราชิ
สงฺฆววตฺถานํ สงฺฆนานากรณํ โส เอโส ภิกฺขุ อาปนฺโน จ
อุกฺขิตฺโต จ ปสฺสิ จ โอสาริโต จ ฯ สงฺโฆ ตสฺส วตฺถุสฺส
วูปสมาย สงฺฆสามคฺคึ กโรติ ฯ ยสฺสายสฺมโต ขมติ ตสฺส วตฺถุสฺส
วูปสมาย สงฺฆสามคฺคิยา กรณํ โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ
โส ภาเสยฺย ฯ
{๒๕๘.๕} กตา สงฺเฆน ตสฺส วตฺถุสฺส วูปสมาย สงฺฆสามคฺคี
นีหโต สงฺฆเภโท นีหตา สงฺฆราชิ นีหตํ สงฺฆววตฺถานํ นีหตํ
สงฺฆนานากรณํ ๑- ฯ ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ
ธารยามีติ ฯ ตาวเทว อุโปสโถ กาตพฺโพ ปาติโมกฺขํ
อุทฺทิสิตพฺพนฺติ ฯ
[๒๕๙] อถโข อายสฺมา อุปาลิ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ
นิสินฺโน โข อายสฺมา อุปาลิ ภควนฺตํ เอตทโวจ ยสฺมึ ภนฺเต
วตฺถุสฺมึ โหติ สงฺฆสฺส ภณฺฑนํ กลโห วิคฺคโห วิวาโท สงฺฆเภโท
สงฺฆราชิ สงฺฆววตฺถานํ สงฺฆนานากรณํ สงฺโฆ ตํ วตฺถุํ
อวินิจฺฉินิตฺวา อมูลา มูลํ คนฺตฺวา สงฺฆสามคฺคึ กโรติ ธมฺมิกา นุ
โข สา ภนฺเต สงฺฆสามคฺคีติ ฯ
{๒๕๙.๑} ยสฺมึ อุปาลิ วตฺถุสฺมึ โหติ สงฺฆสฺส ภณฺฑนํ กลโห
วิคฺคโห วิวาโท สงฺฆเภโท สงฺฆราชิ สงฺฆววตฺถานํ สงฺฆนานากรณํ
สงฺโฆ ตํ วตฺถุํ อวินิจฺฉินิตฺวา อมูลา มูลํ คนฺตฺวา สงฺฆสามคฺคึ กโรติ
อธมฺมิกา สา อุปาลิ สงฺฆสามคฺคีติ ฯ
{๒๕๙.๒} ยสฺมึ ปน ภนฺเต วตฺถุสฺมึ โหติ สงฺฆสฺส ภณฺฑนํ
กลโห วิคฺคโห วิวาโท สงฺฆเภโท สงฺฆราชิ สงฺฆววตฺถานํ
สงฺฆนานากรณํ สงฺโฆ ตํ วตฺถุํ วินิจฺฉินิตฺวา มูลา มูลํ คนฺตฺวา
สงฺฆสามคฺคึ กโรติ ธมฺมิกา นุ โข สา ภนฺเต สงฺฆสามคฺคีติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. กตา สงฺเฆน ตสฺส วตฺถุสฺส วูปสมาย สงฺฆสามคฺคี นีหตา สงฺฆราชิ
@นีหโต สงฺฆเภโท ฯ
ยสฺมึ อุปาลิ วตฺถุสฺมึ โหติ สงฺฆสฺส ภณฺฑนํ กลโห วิคฺคโห วิวาโท
สงฺฆเภโท สงฺฆราชิ สงฺฆววตฺถานํ สงฺฆนานากรณํ สงฺโฆ ตํ วตฺถุํ
วินิจฺฉินิตฺวา มูลา มูลํ คนฺตฺวา สงฺฆสามคฺคึ กโรติ ธมฺมิกา สา
อุปาลิ สงฺฆสามคฺคีติ ฯ
{๒๕๙.๓} กติ นุ โข ภนฺเต สงฺฆสามคฺคิโยติ ฯ เทฺว ๑- อุปาลิ
สงฺฆสามคฺคิโย อตฺถิ อุปาลิ สงฺฆสามคฺคี อตฺถาเปตา พฺยญฺชนุเปตา
อตฺถิ อุปาลิ สงฺฆสามคฺคี อตฺถุเปตา จ พฺยญฺชนุเปตา จ ฯ กตมา จ
อุปาลิ สงฺฆสามคฺคี อตฺถาเปตา พฺยญฺชนุเปตา ฯ
{๒๕๙.๔} ยสฺมึ อุปาลิ วตฺถุสฺมึ โหติ สงฺฆสฺส ภณฺฑนํ กลโห
วิคฺคโห วิวาโท สงฺฆเภโท สงฺฆราชิ สงฺฆววตฺถานํ สงฺฆนานากรณํ
สงฺโฆ ตํ วตฺถุํ อวินิจฺฉินิตฺวา อมูลา มูลํ คนฺตฺวา สงฺฆสามคฺคึ กโรติ
อยํ วุจฺจติ อุปาลิ สงฺฆสามคฺคี อตฺถาเปตา พฺยญฺชนุเปตา ฯ กตมา
จ อุปาลิ สงฺฆสามคฺคี อตฺถุเปตา จ พฺยญฺชนุเปตา จ ฯ ยสฺมึ อุปาลิ
วตฺถุสฺมึ โหติ สงฺฆสฺส ภณฺฑนํ กลโห วิคฺคโห วิวาโท สงฺฆเภโท สงฺฆราชิ
สงฺฆววตฺถานํ สงฺฆนานากรณํ สงฺโฆ ตํ วตฺถุํ วินิจฺฉินิตฺวา มูลา
มูลํ คนฺตฺวา สงฺฆสามคฺคึ กโรติ อยํ วุจฺจติ อุปาลิ สงฺฆสามคฺคี
อตฺถุเปตา จ พฺยญฺชนุเปตา จ ฯ อิมา โข อุปาลิ เทฺว สงฺฆสามคฺคิโยติ ฯ
{๒๕๙.๕} อถโข อายสฺมา อุปาลิ อุฏฺฐายาสนา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ
กริตฺวา เยน ภควา เตนญฺชลิมฺปณาเมตฺวา ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เทฺวมา ฯ
[๒๖๐] สงฺฆสฺส กิจฺเจสุ จ มนฺตนาสุ จ
อตฺเถสุ ชาเตสุ วินิจฺฉเยสุ จ
กถมฺปกาโรธ นโร มหตฺถิโก
ภิกฺขุ กถํ โหติธ ปคฺคหารโหติ ฯ
อนานุวชฺโช ปฐเมน สีลโต
อเวกฺขิตาจารสุสํวุตินฺทฺริโย
ปจฺจตฺถิกา โนปวทนฺติ ธมฺมโต
น หิสฺส ตํ โหติ วเทยฺยุ เยน นํ ๑- ฯ
โส ตาทิโส สีลวิสุทฺธิยา ฐิโต
วิสารโท โหติ วิสยฺห ภาสติ
นจฺฉมฺภติ ปริสคโต น เวธติ
อตฺถํ น หาเปติ อนุยฺยุตํ ภณํ
ตเถว ปญฺหํ ปริสาสุ ปุจฺฉิโต
น จาปิ ๒- ปชฺฌายติ น มงฺกุ โหติ ฯ
โส กาลาคตํ พฺยากรณารหํ วโจ
รญฺเชติ วิญฺญูปริสํ วิจกฺขโณ
สคารโว วุฑฺฒตเรสุ ภิกฺขุสุ
อาเจรกมฺหิ ๓- จ สเก วิสารโท
อลํ ปเมตุํ ปคุโณ กเถตเว
ปจฺจตฺถิกานญฺจ วิรทฺธิโกวิโท ๔-
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ตํ ฯ ๒ ม. ยุ. เจว ฯ ๓ โป. อาจารกมฺหิ ฯ ๔ โป. วิสณฺธิโกวิโท ฯ
ปจฺจตฺถิกา เยน วชนฺติ นิคฺคหํ
มหาชโน ปญฺญาปนญฺจ ๑- คจฺฉติ
สกญฺจ อาทายมยํ น ริญฺจติ
เวยฺยากรํ ๒- ปญฺหมนูปฆาติกํ
ทูเตยฺยกมฺเมสุ อลํ สมุคฺคโห
สงฺฆสฺส กิจฺเจสุ จ อาหุนํ ยถา
กรํวโจ ภิกฺขุคเณน เปสิโต
อหํ กโรมีติ น เตน มญฺญติ
อาปชฺชติ ยาวตเกสุ วตฺถุสุ
อาปตฺติยา โหติ ยถา จ วุฏฺฐิติ ๓-
เอเต วิภงฺคา อุภยสฺส สาคตา ๔-
อาปตฺติวุฏฺฐานปทสฺส โกวิโท
นิสฺสารณํ คจฺฉติ ยานิ จาจรํ
นิสฺสาริโต โหติ ยถา จ วตฺถุนา ๕-
โอสารณํ ตํวุสิตสฺส ชนฺตุโน
เอตํปิ ชานาติ วิภงฺคโกวิโท
สคารโว วุฑฺฒตเรสุ ภิกฺขุสุ
นเวสุ เถเรสุ จ มชฺฌิเมสุ จ
มหาชนสฺสตฺถจโรธ ปณฺฑิโต
โส ตาทิโส ภิกฺขุ อิธ ปคฺคหารโหติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สญฺญปนญฺจ ฯ ๒ โป. เวยฺยานํ กรํ ฯ ๒ ม. วิยากรํ ฯ สี. โส พฺยากรํ ฯ
@ยุ. วยากรณํ ฯ ๓ ยุ. วุฏฺฐาติ ฯ ๔ ม. สฺวาคตา ฯ ๕ โป. ม. วตฺตนา ฯ
โกสมฺพิกฺขนฺธกํ ทสมํ ๑- ฯ
---------
ตสฺสุทฺทานํ
[๒๖๑] โกสมฺพิยํ ชินวโร วิวาทาปตฺติทสฺสเน
อุกฺขิเปยฺย ยสฺมึ ตสฺมึ ตสฺส ๒- ยาปตฺติ เทสเย ฯ
อนฺโตสีมาย ตตฺเถว พาลกญฺเจว วํสทา ๓-
ปาริเลยฺยา จ สาวตฺถี สารีปุตฺโต จ โกลิโต
มหากสฺสปกจฺจาโน โกฏฺฐิโต กปฺปิเนน ๔- จ
มหาจุนฺโท จ ๕- อนุรุทฺโธ เรวโต อุปาลิวฺหโย ๖-
อานนฺโท ราหุโล เจว โคตมีนาถปิณฺฑิโก ๗-
วิสาขา มิคารมาตา จ ๘-
เสนาสนํ วิวิตฺตญฺจ อามิสํ สมกํปิ จ
น เกหิ ๙- ฉนฺโท ทาตพฺโพ อุปาลิ ปริปุจฺฉิโต
อนุปวชฺโช สีเลน ๑๐- สามคฺคี ชินสาสเนติ ๑๑- ฯ
มหาวคฺโค สมตฺโต ๑๒- ฯ
---------
@เชิงอรรถ: ๑ โป. โกสมฺพิกา นิฏฺฐิตา ฯ ม. โกสมฺพกกฺขนฺธโก สทโส ฯ ยุ. โกสมฺพกฺขนฺธโก
@ทสโม ฯ ๒ ม. สทฺธา ฯ ๓ โป. โกสมฺพิยํ ชินวโร ฯเปฯ พาลกญฺเจว วํสทาติ
@ทิวฑฺฒคาถา น ทิสฺสติ "สุตฺตนฺติโก วินยธโร อุกฺขิตฺตา เจว ปกฺขิกาติ อฑฺฒคาถา
@ปน ทิสฺสติ ฯ ๔ โป. กปฺปิโนปิ จ ฯ ๕ โป. ม. ยุ. จสทฺโท นตฺถิ ฯ
@๖ โป. เรวโตปาลิสมฺพิโย ฯ ม. อุปาลิ จุโภ ฯ ๗ โป. โคตมีสุทเตน จ ฯ
@๘ โป. ม. วิสาขา มิคารมาตาจาติ อิเม ปาฐา น ทิสฺสนฺติ ฯ ๙ โป. น เกหิปิ ฯ
@ยุ. น เกน ฯ ๑๐ โป. อนุวชฺโช จ วิมโล ฯ ม. อนานุวชฺโช สีเลน ฯ ยุ. อนุปวชฺชิ
@วิสีเลน ฯ ๑๑ โป. ชินสาสนนฺติ ฯ ๑๒ โป. มหาวคฺคปาโฐ นิฏฺฐิโต ฯ ม. มหาวคฺคปาลิ
@นิฏฐิตา ฯ ยุ. มหาวคฺคํ สมตฺตํ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๓๓๗-๓๕๖.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=5&item=248&items=14
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=5&item=248&items=14&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=5&item=248&items=14
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=5&item=248&items=14
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=5&i=248
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๕
https://84000.org/tipitaka/read/?index_5
https://84000.org/tipitaka/english/?index_5
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
