[๒๓] เตน โข ปน สมเยน รญฺโญ มาคธสฺส เสนิยสฺส
พิมฺพิสารสฺส อาราเม อมฺพา ผลิโน ๒- โหนฺติ ฯ รญฺญา จ ๓-
มาคเธน เสนิเยน พิมฺพิสาเรน อนุญฺญาตํ โหติ ยถาสุขํ อยฺยา
อมฺพํ ปริภุญฺชนฺตูติ ฯ ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ตรุณญฺเญว อมฺพํ
ปาตาเปตฺวา ปริภุญฺชึสุ ฯ รญฺโญ จ มาคธสฺส เสนิยสฺส พิมฺพิสารสฺส
อมฺเพน อตฺโถ โหติ ฯ อถโข ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร
มนุสฺเส อาณาเปสิ คจฺฉถ ภเณ อารามํ คนฺตฺวา อมฺพํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ทิฏฺฐานุคตึ อาปชฺชติ ฯ ๒ ยุ. ผลิตา ฯ ๓ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
อาหรถาติ ฯ เอวํ เทวาติ โข เต มนุสฺสา รญฺโญ มาคธสฺส
เสนิยสฺส พิมฺพิสารสฺส ปฏิสฺสุตฺวา อารามํ คนฺตฺวา อารามปาลํ ๑-
เอตทโวจุํ เทวสฺส ภเณ อมฺเพน อตฺโถ อมฺพํ เทถาติ ฯ นตฺถยฺยา
อมฺพํ ตรุณญฺเญว อมฺพํ ปาตาเปตฺวา ภิกฺขู ปริภุญฺชึสูติ ฯ อถโข
เต มนุสฺสา รญฺโญ มาคธสฺส เสนิยสฺส พิมฺพิสารสฺส เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ สุปริภุตฺตํ ภเณ อยฺเยหิ อมฺพํ อปิจ ภควตา มตฺตา
วณฺณิตาติ ฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม
สมณา สกฺยปุตฺติยา น มตฺตํ ชานิตฺวา รญฺโญ อมฺพํ ปริภุญฺชิสฺสนฺตีติ ฯ
อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ
ฯเปฯ อถโข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ น ภิกฺขเว
อมฺพํ ปริภุญฺชิตพฺพํ โย ปริภุญฺเชยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
[๒๔] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ปูคสฺส สงฺฆภตฺตํ โหติ ฯ
สูเป อมฺพเปสิกา ๒- ปกฺขิตฺตา โหนฺติ ฯ ภิกฺขู กุกฺกุจฺจายนฺตา
น ปฏิคฺคณฺหนฺติ ฯเปฯ ปฏิคฺคณฺหถ ภิกฺขเว ปริภุญฺชถ อนุชานามิ
ภิกฺขเว อมฺพเปสิกนฺติ ฯ
[๒๕] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ปูคสฺส สงฺฆภตฺตํ
โหติ ฯ เตน ปริยาปุณึสุ อมฺพเปสิกํ ๓- กาตุํ ฯ ภตฺตคฺเค สกเลเหว
อมฺเพหิ จรนฺติ ๔- ฯ ภิกฺขู กุกฺกุจฺจายนฺตา น ปฏิคฺคณฺหนฺติ ฯเปฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อารามปาเล ฯ ๒ ม. ยุ. อพฺพเปสิกาโย ฯ ๓ ยุ. เปสิกํ ฯ ๔ ม. เทนฺติ ฯ
ปฏิคฺคณฺหถ ภิกฺขเว ปริภุญฺชถ อนุชานามิ ภิกฺขเว ปญฺจหิ
สมณกปฺเปหิ ผลํ ปริภุญฺชิตุํ อคฺคิปริจิตํ สตฺถปริจิตํ นขปริจิตํ
อพีชํ นิพฺพฏฺฏพีชญฺเญว ๑- ปญฺจมํ อนุชานามิ ภิกฺขเว อิเมหิ
ปญฺจหิ สมณกปฺเปหิ ผลํ ปริภุญฺชิตุนฺติ ฯ
[๒๖] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อหินา ทฏฺโฐ
กาลกโต โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ นห ๒-
นูน โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ [๓]- จตฺตาริ อหิราชกุลานิ เมตฺเตน จิตฺเตน
ผริ ฯ สเจ หิ โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ [๓]- จตฺตาริ อหิราชกุลานิ เมตฺเตน
จิตฺเตน ผเรยฺย น หิ โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ อหินา ทฏฺโฐ กาลํ กเรยฺย ฯ
กตมานิ จตฺตาริ อหิราชกุลานิ ฯ วิรูปกฺขํ อหิราชกุลํ เอราปถํ
อหิราชกุลํ ฉพฺยาปุตฺตํ อหิราชกุลํ กณฺหาโคตมกํ อหิราชกุลํ
นห ๒- นูน โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ อิมานิ จตฺตาริ อหิราชกุลานิ เมตฺเตน
จิตฺเตน ผริ ฯ สเจ หิ โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ อิมานิ จตฺตาริ อหิราชกุลานิ
เมตฺเตน จิตฺเตน ผเรยฺย น หิ โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ อหินา ทฏฺโฐ กาลํ
กเรยฺย ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อิมานิ จตฺตาริ อหิราชกุลานิ เมตฺเตน
จิตฺเตน ผริตุํ อตฺตคุตฺติยา อตฺตรกฺขาย อตฺตปริตฺตาย ๔- ฯ เอวญฺจ
ปน ภิกฺขเว กาตพฺพํ
[๒๗] วิรูปกฺเขหิ เม เมตฺตํ เมตฺตํ เอราปเถหิ เม
ฉพฺยาปุตฺเตหิ เม เมตฺตํ เมตฺตํ กณฺหาโคตมเกหิ จ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. นิวฏฺฏพีชญฺเญว ฯ ๒ ม. น หิ ฯ ๓ ม. อิมานิ ฯ ๔ ม. ยุ. รา.
@อตฺตปริตฺตํ กาตุํ ฯ
อปาทเกหิ เม เมตฺตํ เมตฺตํ ทิปาทเกหิ ๑- เม
จตุปฺปเทหิ เม เมตฺตํ เมตฺตํ พหุปฺปเทหิ เม
มา มํ อปาทโก หึสิ มา มํ หึสิ ทิปาทโก ฯ
มา มํ จตุปฺปโท หึสิ มา มํ หึสิ พหุปฺปโท ฯ
สพฺเพ สตฺตา สพฺเพ ปาณา สพฺเพ ภูตา จ เกวลา
สพฺเพ ภทฺรานิ ปสฺสนฺตุ มา กิญฺจิ ปาปมาคมา ฯ
อปฺปมาโณ พุทฺโธ อปฺปมาโณ ธมฺโม อปฺปมาโณ สงฺโฆ
ปมาณวนฺตานิ สิรึสปานิ ๒- อหิ วิจฺฉิกา สตปที อุณฺณานาภี สรพู
มูสิกา กตา เม รกฺขา กตา เม ปริตฺตา ๔- ปฏิกฺกมนฺตุ ภูตานิ
โสหํ นโม ภควโต นโม สตฺตนฺนํ สมฺมาสมฺพุทฺธานนฺติ [๕]- ฯ
[๒๘] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อนภิรติยา ปีฬิโต
อตฺตโน องฺคชาตํ ฉินฺทิ ฯเปฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ฯเปฯ
อญฺญมฺหิ โส ภิกฺขเว โมฆปุริโส ฉินฺทิตพฺพมฺหิ ๖- อญฺญํ ฉินฺทิ
น หิ ๗- ภิกฺขเว อตฺตโน องฺคชาตํ ฉินฺทิตพฺพํ ๘- โย ฉินฺเทยฺย
อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสาติ ฯ
[๒๙] เตน โข ปน สมเยน ราชคหกสฺส เสฏฺฐิสฺส มหคฺฆสฺส
จนฺทนสารสฺส จนฺทนคณฺฐี อุปฺปนฺนา โหติ ฯ อถโข ราชคหกสฺส
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ทฺวิปาทเกหิ ฯ ๒ ม. สิริสปานิ ฯ ๓ ม. ยุ. อุณฺณนาภิ ฯ
@๔ ม. กตํ เม ปริตฺตํ ฯ ๕ ยุ. อนุชานามิ ภิกฺขเว โลหิตํ โมเจตุํ ฯ
@๖ ยุ. เฉตพฺพมฺหิ ฯ ๗ ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๘ ม. ยุ. เฉตพฺพํ ฯ
เสฏฺฐิสฺส เอตทโหสิ ยนฺนูนาหํ อิมาย จนฺทนคณฺฐิยา ปตฺตํ
ลิขาเปยฺยํ ๑- ลิขญฺจ ๒- เม ปริโภคํ ภวิสฺสติ ปตฺตญฺจ ทานํ
ทสฺสามีติ ฯ อถโข ราชคหโก เสฏฺฐี ตาย จนฺทนคณฺฐิยา ปตฺตํ
ลิขาเปตฺวา สิกฺกายํ อุฑฺฑิตฺวา เวฬุคฺเค ๓- อาลคฺเคตฺวา เวฬุปรมฺปราย
วาหิตฺวา ๔- เอวมาห โย สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา อรหา
เจว อิทฺธิมา จ ทินฺนํเยว ปตฺตํ โอหรตูติ ฯ
[๓๐] อถโข ปูรโณ กสฺสโป เยน ราชคหโก เสฏฺฐี
เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ราชคหกํ เสฏฺฐึ เอตทโวจ อหํ หิ
คหปติ อรหา เจว อิทฺธิมา จ เทหิ เม ปตฺตนฺติ ฯ สเจ
ภนฺเต อายสฺมา อรหา เจว อิทฺธิมา จ ทินฺนํเยว ปตฺตํ
โอหรตูติ ฯ อถโข มกฺขลิ โคสาโล อชิโต เกสกมฺพโล ๕-
ปกุโธ กจฺจายโน สญฺชโย เวฬฏฺฐปุตฺโต ๖- นิคฺคณฺโฐ
นาฏปุตฺโต เยน ราชคหโก เสฏฺฐี เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา
ราชคหกํ เสฏฺฐึ เอตทโวจ อหํ หิ คหปติ อรหา เจว อิทฺธิมา
จ เทหิ เม ปตฺตนฺติ ฯ สเจ ภนฺเต อายสฺมา อรหา เจว
อิทฺธิมา จ ทินฺนํเยว ปตฺตํ โอหรตูติ ฯ
[๓๑] เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา จ มหาโมคฺคลฺลาโน
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เลขาเปยฺยํ ฯ ๒ ม. ยุ. เลขญฺจ ฯ ๓ ยุ. ปกฺขิปิตฺวา เวฬคฺเค ฯ
@๔ ม. ยุ. พนฺธิตฺวา ฯ ๕ ยุ. เกสกมฺพลี ฯ ๖ ยุ. เพลฏฺฐิปุตฺโต ฯ
อายสฺมา จ ปิณฺโฑลภารทฺวาโช ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย
ราชคหํ ปิณฺฑาย ปาวิสึสุ ฯ อายสฺมาปิ โข ปิณฺโฑลภารทฺวาโช
อรหา เจว อิทฺธิมา จ ฯ อายสฺมาปิ โข มหาโมคฺคลฺลาโน อรหา
เจว อิทฺธิมา จ ฯ อถโข อายสฺมา ปิณฺโฑลภารทฺวาโช อายสฺมนฺตํ
มหาโมคฺคลฺลานํ เอตทโวจ คจฺฉาวุโส โมคฺคลฺลาน เอตํ ปตฺตํ
โอหร ตุเยฺหโส ปตฺโตติ ฯ อายสฺมาปิ โข โมคฺคลฺลาโน อายสฺมนฺตํ
ปิณฺโฑลภารทฺวาชํ เอตทโวจ คจฺฉาวุโส ภารทฺวาช เอตํ ปตฺตํ
โอหร ตุเยฺหโส ปตฺโตติ ๑- ฯ อถโข อายสฺมา ปิณฺโฑลภารทฺวาโช
เวหาสํ อพฺภุคฺคนฺตฺวา ตํ ปตฺตํ คเหตฺวา ติกฺขตฺตุํ ราชคหํ อนุปริยายิ ๒- ฯ
[๓๒] เตน โข ปน สมเยน ราชคหโก เสฏฺฐี สปุตฺตทาโร สเก
นิเวสเน ฐิโต โหติ ปญฺชลิโก นมสฺสมาโน อิเธว ภนฺเต อยฺโย
ภารทฺวาโช อมฺหากํ นิเวสเน ปติฏฺฐาตูติ ฯ อถโข อายสฺมา
ปิณฺโฑลภารทฺวาโช ราชคหกสฺส เสฏฺฐิสฺส นิเวสเน ปติฏฺฐาติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. รา. เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา จ มหาโมคฺคลฺลาโน ฯเปฯ ปาวิสึสุ ฯ
@อถโข อายสฺมา ปิณฺโฑลภารทฺวาโช อายสฺมนฺตํ มหาโมคฺคลฺลานํ เอตทโวจ อายสฺมา
@โข โมคฺคลฺลาโน อรหา เจว อิทฺธิมา จ คจฺฉาวุโส โมคฺคลฺลาน เอตํ ปตฺตํ โอหร
@ตุเยฺหโส ปตฺโตติ ฯ อายสฺมา โข ปิณฺโฑลภารทฺวาโช อรหา เจว อิทฺธิมา จ คจฺฉาวุโส
@ภารทฺวาช เอตํ ปตฺตํ โอหร ตุเยฺหโส ปตฺโตติ ฯ ๒ ยุ. อนุปริยาสิ ฯ
อถโข ราชคหโก เสฏฺฐี อายสฺมโต ปิณฺโฑลภารทฺวาชสฺส
หตฺถโต ปตฺตํ คเหตฺวา มหคฺฆสฺส ขาทนียสฺส ปูเรตฺวา
อายสฺมโต ปิณฺโฑลภารทฺวาชสฺส อทาสิ ๑- ฯ อถโข อายสฺมา
ปิณฺโฑลภารทฺวาโช ตํ ปตฺตํ คเหตฺวา อารามํ อคมาสิ ฯ อสฺโสสุํ โข
มนุสฺสา อยฺเยน กิร ปิณฺโฑลภารทฺวาเชน ราชคหกสฺส เสฏฺฐิสฺส
ปตฺโต โอหาริโตติ ฯ เต จ มนุสฺสา อุจฺจาสทฺทา มหาสทฺทา อายสฺมนฺตํ
ปิณฺโฑลภารทฺวาชํ ปิฏฺฐิโต ปิฏฺฐิโต อนุพนฺธึสุ ฯ อสฺโสสิ โข
ภควา อุจฺจาสทฺทํ มหาสทฺทํ สุตฺวาน อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อามนฺเตสิ
กึ นุ โข โส อานนฺท อุจฺจาสทฺโท มหาสทฺโทติ ฯ อายสฺมตา
ภนฺเต ปิณฺโฑลภารทฺวาเชน ราชคหกสฺส เสฏฺฐิสฺส ปตฺโต โอหาริโต
อสฺโสสุํ โข ภนฺเต มนุสฺสา อยฺเยน กิร ปิณฺโฑลภารทฺวาเชน
ราชคหกสฺส เสฏฺฐิสฺส ปตฺโต โอหาริโตติ เต จ ภนฺเต มนุสฺสา
อุจฺจาสทฺทา มหาสทฺทา อายสฺมนฺตํ ปิณฺโฑลภารทฺวาชํ ปิฏฺฐิโต
ปิฏฺฐิโต อนุพนฺธา ๒- โส เอโส ภควา ๓- อุจฺจาสทฺโท มหาสทฺโทติ ฯ
[๓๓] อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ
สนฺนิปาตาเปตฺวา อายสฺมนฺตํ ปิณฺโฑลภารทฺวาชํ ปฏิปุจฺฉิ สจฺจํ
กิร ตยา ภารทฺวาช ราชคหกสฺส เสฏฺฐิสฺส ปตฺโต โอหาริโตติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ปาทาสิ ฯ ๒ ยุ. อนุพทฺธา ฯ ๓ ม. ยุ. ภนฺเต ภควา ฯ
สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา อนนุจฺฉวิกํ ๑- ภารทฺวาช
อนนุโลมิกํ อปฺปฏิรูปํ อสฺสามณกํ อกปฺปิยํ อกรณียํ กถํ หิ นาม
ตฺวํ ภารทฺวาช ฉวสฺส ทารุปตฺตสฺส การณา คิหีนํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ
อิทฺธิปาฏิหาริยํ ทสฺเสสฺสสิ เสยฺยถาปิ นาม ๒- ภารทฺวาช
มาตุคาโม ฉวสฺส มาสกรูปสฺส การณา โกปินํ ทสฺเสติ เอวเมว
โข ตยา ภารทฺวาช ฉวสฺส ทารุปตฺตสฺส การณา คิหีนํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ
อิทฺธิปาฏิหาริยํ ทสฺสิตํ เนตํ ภารทฺวาช อปฺปสนฺนานํ วา
ปสาทาย ฯเปฯ วิครหิตฺวา ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ
น ภิกฺขเว คิหีนํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อิทฺธิปาฏิหาริยํ ทสฺเสตพฺพํ
โย ทสฺเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ภินฺทเถตํ ภิกฺขเว ทารุปตฺตํ
สกลิกํ สกลิกํ กริตฺวา ๓- ภิกฺขูนํ อญฺชนปึสนํ ๔- เทถ น จ ภิกฺขเว
ทารุปตฺโต ธาเรตพฺโพ โย ธาเรยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๙-๑๖.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=7&item=23&items=11
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=7&item=23&items=11&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=7&item=23&items=11
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=7&item=23&items=11
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=7&i=23
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๗
https://84000.org/tipitaka/read/?index_7
https://84000.org/tipitaka/english/?index_7
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
