ตสฺสุทฺทานํ
[๖๒๙] ปรินิพฺพุเต หิ สมฺพุทฺเธ เถโร จ ๔- กสฺสปวฺหโย
อามนฺตยิ ภิกฺขุคณํ สทฺธมฺมมนุปาลโก
ปาวายทฺธานมคฺคมฺหิ สุภทฺเทน ปเวทิตํ
สงฺคายิสฺสาม สทฺธมฺมํ อธมฺโม ปุเร ทิปฺปติ
เอเกนูนปญฺจสตํ อานนฺทมฺปิ จ อุจฺจินิ
ธมฺมวินยสงฺคีตึ วสนฺโต ๕- คุหมุตฺตเม
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปฏิปฺปสฺสมฺเภหิทานิ ฯ ๒ ยุ. ปญฺจสตีติ ฯ ๓ ยุ. วตฺถุ ฯ ๔ ยุ. จสทฺโท
@นตฺถิ ฯ ๕ ยุ. วสฺสนฺโต ฯ
อุปาลึ วินยํ ปุจฺฉิ สุตฺตนฺตานนฺทปณฺฑิตํ
ปิฏกํ ตีณิ สงฺคีตํ ๑- อกํสุ ชินสาวกา ฯ
ขุทฺทานุขุทฺทกา ๒- นานา ยถาปญฺญตฺตวตฺตนา ๓- ฯ
น ปุจฺฉิ อกฺกมิตฺวาปิ ๔- วนฺทาเปสิ น ยาจิ จ
ปพฺพชฺชํ มาตุคามสฺส สทฺธาย ทุกฺกฏานิ เม ฯ
ปุราโณ พฺรหฺมทณฺฑํ จ โอโรโธ อุเทเนน สห
ตาว พหุ ทุพฺพลญฺจ อุตฺตรตฺถรณา ภิสิ
ภุมฺมตฺถรณา ปุญฺฉนิโย รโช จิกฺขลฺลมทฺทนา
สหสฺสจีวรํ อุปฺปชฺชิ ปฐมานนฺทสฺสวฺหยา ๕- ฯ
ตชฺชิโต พฺรหฺมทณฺเฑน จตุสจฺจํ อปาปุณิ ฯ
วสีภูตา ปญฺจสตา ตสฺมา ปญฺจสตา อิตีติ ๖- ฯ
-----------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สงฺคิตึ ฯ ๒ ม. ยุ. ขุทฺทานุขุทฺทเก ฯ ๓ ม. ยถาปญฺญตฺติวตฺตนา ฯ
@ยุ. ยถาปญฺญตฺตึ วตฺตนา ฯ ๔ ม. อกฺกมิตฺวาน ฯ ยุ. อกฺกมิตฺวา ฯ ๕ ม. ยุ.
@ปฐมานนฺทสฺสวฺหโย ฯ ๖ ม. ยุ. ปญฺจสตี อิติ ฯ
สตฺตสติกกฺขนฺธกํ
[๖๓๐] เตน โข ปน สมเยน วสฺสสตปรินิพฺพุเต ภควติ
เวสาลิกา วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู เวสาลิยํ ทส วตฺถูนิ ทีเปนฺติ
กปฺปติ สิงฺคิโลณกปฺโป กปฺปติ ทฺวงฺคุลกปฺโป กปฺปติ
คามนฺตรกปฺโป กปฺปติ อาวาสกปฺโป กปฺปติ อนุมติกปฺโป
กปฺปติ อาจิณฺณกปฺโป กปฺปติ อมถิตกปฺโป กปฺปติ ชโลคึ ๑-
ปาตุํ กปฺปติ อทสกํ นิสีทนํ กปฺปติ ชาตรูปรชตนฺติ ฯ
[๖๓๑] เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา ยโส กากณฺฑกปุตฺโต
วชฺชีสุ จาริกญฺจรมาโน เยน เวสาลี ตทวสริ ฯ ตตฺร สุทํ
อายสฺมา ยโส กากณฺฑกปุตฺโต เวสาลิยํ วิหรติ มหาวเน
กูฏาคารสาลายํ ฯ
[๖๓๒] เตน โข ปน สมเยน เวสาลิกา วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู
ตทหุโปสเถ กํสจาฏึ ๒- อุทเกน ปูเรตฺวา มชฺเฌ ภิกฺขุสงฺฆสฺส
ฐเปตฺวา อาคตาคเต ๓- เวสาลิเก อุปาสเก เอวํ วเทนฺติ เทถาวุโส
สงฺฆสฺส กหาปณมฺปิ อฑฺฒมฺปิ ปาทมฺปิ มาสกรูปมฺปิ ภวิสฺสติ
สงฺฆสฺส ปริกฺขาเรน กรณียนฺติ ฯ เอวํ วุตฺเต อายสฺมา ยโส
กากณฺฑกปุตฺโต เวสาลิเก อุปาสเก เอตทโวจ มา อาวุโส
อทตฺถ สงฺฆสฺส กหาปณมฺปิ อฑฺฒมฺปิ ปาทมฺปิ มาสกรูปมฺปิ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ชโลคิ ฯ ๒ ม. ยุ. รา. กํสปาฏึ ฯ ๓ ยุ. รา. อาคเต ฯ
น กปฺปติ สมณานํ สกฺยปุตฺติยานํ ชาตรูปรชตํ น สาทิยนฺติ
สมณา สกฺยปุตฺติยา ชาตรูปรชตํ นปฺปฏิคฺคณฺหนฺติ สมณา
สกฺยปุตฺติยา ชาตรูปรชตํ นิกฺขิตฺตมณิสุวณฺณา สมณา
สกฺยปุตฺติยา อเปตชาตรูปรชตาติ ฯ เอวมฺปิ โข เวสาลิกา อุปาสกา
อายสฺมตา ยเสน กากณฺฑกปุตฺเตน วุจฺจมานา อทํสุเยว สงฺฆสฺส
กหาปณมฺปิ อฑฺฒมฺปิ ปาทมฺปิ มาสกรูปมฺปิ ฯ อถโข เวสาลิกา
วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู ตสฺสา รตฺติยา อจฺจเยน ตํ หิรญฺญํ ภิกฺขุคฺเคน ๑-
ปฏิวิสํ ฐเปตฺวา ภาเชสุํ ฯ อถโข เวสาลิกา วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู
อายสฺมนฺตํ ยสํ กากณฺฑกปุตฺตํ เอตทโวจุํ เอโส เต อาวุโส
ยส หิรญฺญสฺส ปฏิวิโสติ ฯ นตฺถิ เม อาวุโส หิรญฺญสฺส
ปฏิวิโส นาหํ หิรญฺญํ สาทิยามีติ ฯ
[๖๓๓] อถโข เวสาลิกา วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู อยํ อาวุโส
ยโส กากณฺฑกปุตฺโต อุปาสเก สทฺเธ ปสนฺเน อกฺโกสติ ปริภาสติ
อปฺปสาทํ กโรติ หนฺทสฺส มยํ ปฏิสารณียกมฺมํ กโรมาติ ฯ
เต ตสฺส ปฏิสารณียกมฺมํ อกํสุ ฯ อถโข อายสฺมา ยโส
กากณฺฑกปุตฺโต เวสาลิเก วชฺชิปุตฺตเก ภิกฺขู เอตทโวจ ภควตา
อาวุโส ปญฺญตฺตํ ปฏิสารณียกมฺมกตสฺส ภิกฺขุโน อนุทูโต
ทาตพฺโพติ เทถ เม อาวุโส อนุทูตํ ภิกฺขุนฺติ ฯ อถโข เวสาลิกา
วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู เอกํ ภิกฺขุํ สมฺมนฺนิตฺวา อายสฺมโต ยสสฺส
กากณฺฑกปุตฺตสฺส อนุทูตํ อทํสุ ฯ อถโข อายสฺมา ยโส
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ภิกฺขคฺเคน ฯ
กากณฺฑกปุตฺโต อนุทูเตน ภิกฺขุนา สทฺธึ เวสาลึ ปวิสิตฺวา
เวสาลิเก อุปาสเก เอตทโวจ อหํ กิรายสฺมนฺเต อุปาสเก สทฺเธ
ปสนฺเน อกฺโกสามิ ปริภาสามิ อปฺปสาทํ กโรมิ โยหํ อธมฺมํ
อธมฺโมติ วทามิ ธมฺมํ ธมฺโมติ วทามิ อวินยํ อวินโยติ
วทามิ วินยํ วินโยติ วทามิ ฯ
[๖๓๔] เอกมิทํ อาวุโส สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน
อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ ตตฺร โข อาวุโส ภควา ภิกฺขู
อามนฺเตสิ จตฺตาโรเม ภิกฺขเว จนฺทิมสุริยานํ อุปกฺกิเลสา เยหิ
อุปกฺกิเลเสหิ อุปกฺกิลิฏฺฐา จนฺทิมสุริยา น ตปนฺติ น ภาสนฺติ
น วิโรจนฺติ ฯ กตเม จตฺตาโร ฯ อพฺภํ ภิกฺขเว จนฺทิมสุริยานํ
อุปกฺกิเลโส เยน อุปกฺกิเลเสน อุปกฺกิลิฏฺฐา จนฺทิมสุริยา น ตปนฺติ
น ภาสนฺติ น วิโรจนฺติ มหิกา ภิกฺขเว จนฺทิมสุริยานํ อุปกฺกิเลโส
เยน อุปกฺกิเลเสน อุปกฺกิลิฏฺฐา จนฺทิมสุริยา น ตปนฺติ น
ภาสนฺติ น วิโรจนฺติ ธูมรโช ภิกฺขเว จนฺทิมสุริยานํ อุปกฺกิเลโส
เยน อุปกฺกิเลเสน อุปกฺกิลิฏฺฐา จนฺทิมสุริยา น ตปนฺติ น ภาสนฺติ
วิโรจนฺติ ราหุ ภิกฺขเว อสุรินฺโท จนฺทิมสุริยานํ อุปกฺกิเลโส
เยน อุปกฺกิเลเสน อุปกฺกิลิฏฺฐา จนฺทิมสุริยา น ตปนฺติ น
ภาสนฺติ น วิโรจนฺติ อิเม โข ภิกฺขเว จตฺตาโร จนฺทิมสุริยานํ
อุปกฺกิเลสา เยหิ อุปกฺกิเลเสหิ อุปกฺกิลิฏฺฐา จนฺทิมสุริยา น
ตปนฺติ น ภาสนฺติ น วิโรจนฺติ เอวเมว โข ภิกฺขเว จตฺตาโรเม
สมณพฺราหฺมณานํ อุปกฺกิเลสา เยหิ อุปกฺกิเลเสหิ อุปกฺกิลิฏฺฐา
เอเก สมณพฺราหฺมณา น ตปนฺติ น ภาสนฺติ น วิโรจนฺติ ฯ
กตเม จตฺตาโร ฯ สนฺติ ภิกฺขเว เอเก สมณพฺราหฺมณา สุรํ
ปิวนฺติ เมรยํ ปิวนฺติ สุราเมรยปานา อปฺปฏิวิรตา อยํ ภิกฺขเว
ปฐโม สมณพฺราหฺมณานํ อุปกฺกิเลโส เยน อุปกฺกิเลเสน
อุปกฺกิลิฏฺฐา เอเก สมณพฺราหฺมณา น ตปนฺติ น ภาสนฺติ น
วิโรจนฺติ ปุน จปรํ ภิกฺขเว เอเก สมณพฺราหฺมณา เมถุนํ
ธมฺมํ ปฏิเสวนฺติ เมถุนธมฺมา อปฺปฏิวิรตา อยํ ภิกฺขเว ทุติโย
สมณพฺราหฺมณานํ อุปกฺกิเลโส เยน อุปกฺกิเลเสน อุปกฺกิลิฏฺฐา
เอเก สมณพฺราหฺมณา น ตปนฺติ น ภาสนฺติ น วิโรจนฺติ
ปุน จปรํ ภิกฺขเว เอเก สมณพฺราหฺมณา ชาตรูปรชตํ สาทิยนฺติ
ชาตรูปรชตปฺปฏิคฺคหณา อปฺปฏิวิรตา อยํ ภิกฺขเว ตติโย
สมณพฺราหฺมณานํ อุปกฺกิเลโส เยน อุปกฺกิเลเสน อุปกฺกิลิฏฺฐา
เอเก สมณพฺราหฺมณา น ตปนฺติ น ภาสนฺติ น วิโรจนฺติ
ปุน จปรํ ภิกฺขเว เอเก สมณพฺราหฺมณา มิจฺฉาชีเวน ชีวิตํ
กปฺเปนฺติ มิจฺฉาชีวา อปฺปฏิวิรตา อยํ ภิกฺขเว จตุตฺโถ
สมณพฺราหฺมณานํ อุปกฺกิเลโส เยน อุปกฺกิเลเสน อุปกฺกิลิฏฺฐา
เอเก สมณพฺราหฺมณา น ตปนฺติ น ภาสนฺติ น วิโรจนฺติ อิเม
โข ภิกฺขเว จตฺตาโร สมณพฺราหฺมณานํ อุปกฺกิเลสา เยหิ
อุปกฺกิเลเสหิ อุปกฺกิลิฏฺฐา เอเก สมณพฺราหฺมณา น ตปนฺติ น
ภาสนฺติ น วิโรจนฺตีติ ๑- ฯ อิทมโวจาวุโส ภควา อิทํ วตฺวาน
สุคโต อถาปรํ เอตทโวจ สตฺถา
[๖๓๕] ราคโทสปริกฺลิฏฺฐา ๒- เอเก สมณพฺราหฺมณา
อวิชฺชานีวุตา โปสา ปิยรูปาภินนฺทิโน
สุรํ ปิวนฺติ เมรยํ ปฏิเสวนฺติ เมถุนํ
รชตํ ชาตรูปญฺจ สาทิยนฺติ อวิทฺทสู
มิจฺฉาชีเวน ชีวนฺติ เอเก สมณพฺราหฺมณา
เอเต อุปกฺกิเลสา วุตฺตา พุทฺเธนาทิจฺจพนฺธุนา
เยหิ อุปกฺกิเลเสหิ อุปกฺกิลิฏฺฐา เอเก สมณพฺราหฺมณา
น ตปนฺติ น ภาสนฺติ ๓- อสุทฺธา สรชา มิคา ๔-
อนฺธกาเรน โอนทฺธา ตณฺหาทาสา สเนตฺติกา
วฑฺเฒนฺติ กฏสึ โฆรํ อาทิยนฺติ ปุนพฺภวนฺติ ฯ
[๖๓๖] เอวํวาที กิราหํ อายสฺมนฺเต อุปาสเก สทฺเธ ปสนฺเน
อกฺโกสามิ ปริภาสามิ อปฺปสาทํ กโรมิ โยหํ อธมฺมํ
อธมฺโมติ วทามิ ธมฺมํ ธมฺโมติ วทามิ อวินยํ อวินโยติ
วทามิ วินยํ วินโยติ วทามิ ฯ
[๖๓๗] เอกมิทํ อาวุโส สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน
กลนฺทกนิวาเป ฯ เตน โข ปน ๕- สมเยน ราชนฺเตปุเร ราชปริสายํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อิติสทฺโท นตฺถิ ฯ ๒ ยุ. ราคโทสปริกฺกิลิฏฺฐา ฯ ๓ อิโต ปรํ น
@วิโรจนฺติ เต สทาติปิ ปาโฐ วิชฺชติ ฯ ๔ ม. ยุ. มคา ฯ ๕ ยุ. ปนาวุโส ฯ
สนฺนิสินฺนานํ สนฺนิปติตานํ อยมนฺตรา กถา อุทปาทิ กปฺปติ
สมณานํ สกฺยปุตฺติยานํ ชาตรูปรชตํ สาทิยนฺติ สมณา
สกฺยปุตฺติยา ชาตรูปรชตํ ปฏิคฺคณฺหนฺติ สมณา สกฺยปุตฺติยา
ชาตรูปรชตนฺติ ฯ เตน โข ปนาวุโส สมเยน มณิจูฬโก คามณี
ตสฺสํ ปริสายํ นิสินฺนโก ๑- โหติ ฯ อถโข อาวุโส มณิจูฬโก
คามณี ตํ ปริสํ เอตทโวจ มา อยฺยา ๒- เอวํ อวจุตฺถ น
กปฺปติ สมณานํ สกฺยปุตฺติยานํ ชาตรูปรชตํ น สาทิยนฺติ สมณา
สกฺยปุตฺติยา ชาตรูปรชตํ นปฺปฏิคฺคณฺหนฺติ สมณา สกฺยปุตฺติยา
ชาตรูปรชตํ นิกฺขิตฺตมณิสุวณฺณา สมณา สกฺยปุตฺติยา
อเปตชาตรูปรชตาติ ฯ อสกฺขิ โข อาวุโส มณิจูฬโก คามณี ตํ
ปริสํ สญฺญาเปตุํ ฯ
{๖๓๗.๑} อถโข อาวุโส มณิจูฬโก คามณี ตํ ปริสํ
สญฺญาเปตฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา
ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข
อาวุโส มณิจูฬโก คามณี ภควนฺตํ เอตทโวจ อิธ ภนฺเต
ราชนฺเตปุเร ราชปริสายํ สนฺนิสินฺนานํ สนฺนิปติตานํ อยมนฺตรา กถา
อุทปาทิ กปฺปติ สมณานํ สกฺยปุตฺติยานํ ชาตรูปรชตํ สาทิยนฺติ
สมณา สกฺยปุตฺติยา ชาตรูปรชตํ ปฏิคฺคณฺหนฺติ สมณา
สกฺยปุตฺติยา ชาตรูปรชตนฺติ เอวํ วุตฺเต อหํ ภนฺเต ตํ ปริสํ
เอตทโวจํ มา อยฺยา ๒- เอวํ อวจุตฺถ น กปฺปติ สมณานํ
สกฺยปุตฺติยานํ ชาตรูปรชตํ น สาทิยนฺติ สมณา สกฺยปุตฺติยา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. นิสินฺโน ฯ ๒ ยุ. อยฺโย ฯ
ชาตรูปรชตํ นปฺปฏิคฺคณฺหนฺติ สมณา สกฺยปุตฺติยา ชาตรูปรชตํ
นิกฺขิตฺตมณิสุวณฺณา สมณา สกฺยปุตฺติยา อเปตชาตรูปรชตาติ
อสกฺขึ โข อหํ ภนฺเต ตํ ปริสํ สญฺญาเปตุํ กจฺจาหํ ภนฺเต เอวํ
พฺยากรมาโน วุตฺตวาที เจว ภควโต โหมิ น จ ภควนฺตํ อภูเตน
อพฺภาจิกฺขามิ ธมฺมสฺส จานุธมฺมํ ๑- พฺยากโรมิ น จ โกจิ
สหธมฺมิโก วาทานุวาโท คารยฺหํ ฐานํ อาคจฺฉตีติ ฯ
{๖๓๗.๒} ตคฺฆ ตฺวํ คามณิ เอวํ พฺยากรมาโน วุตฺตวาที เจว
เม โหสิ ๒- น จ มํ อภูเตน อพฺภาจิกฺขสิ ธมฺมสฺส จานุธมฺมํ พฺยากโรสิ
น จ โกจิ สหธมฺมิโก วาทานุวาโท คารยฺหํ ฐานํ อาคจฺฉติ น หิ
คามณิ กปฺปติ สมณานํ สกฺยปุตฺติยานํ ชาตรูปรชตํ น
สาทิยนฺติ สมณา สกฺยปุตฺติยา ชาตรูปรชตํ นปฺปฏิคฺคณฺหนฺติ
สมณา สกฺยปุตฺติยา ชาตรูปรชตํ นิกฺขิตฺตมณิสุวณฺณา สมณา
สกฺยปุตฺติยา อเปตชาตรูปรชตา ยสฺส โข คามณิ ชาตรูปรชตํ
กปฺปติ ปญฺจปิ กามคุณา ตสฺส กปฺปนฺติ ๓- ยสฺส ปญฺจ กามคุณา
กปฺปนฺติ เอกํเสเนตํ ๔- คามณิ ธาเรยฺยาสิ อสฺสมณธมฺโม
อสกฺยปุตฺติยธมฺโมติ อปิจาหํ คามณิ เอวํ วทามิ ติณํ ติณตฺถิเกน
ปริเยสิตพฺพํ ทารุํ ๕- ทารุตฺถิเกน ปริเยสิตพฺพํ สกฏํ
สกฏตฺถิเกน ปริเยสิตพฺพํ ปุริโส ปุริสตฺถิเกน ปริเยสิตพฺโพ น
เตฺววาหํ คามณิ เกนจิ ปริยาเยน ชาตรูปรชตํ สาทิตพฺพํ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วา อนุธมฺมํ ฯ ๒ ม. เม อโหสิ ฯ ยุ. เมติ นตฺถิ ฯ ๓ ม. ยุ. ปญฺจปิ
@ตสฺส กามคุณา กปฺปนฺติ ฯ ๔ ยุ. เอกํเสน ฯ ๕ ม. ทารู ฯ
ปริเยสิตพฺพนฺติ วทามีติ เอวํวาที กิราหํ อายสฺมนฺเต อุปาสเก
สทฺเธ ปสนฺเน อกฺโกสามิ ปริภาสามิ อปฺปสาทํ กโรมิ โยหํ
อธมฺมํ อธมฺโมติ วทามิ ธมฺมํ ธมฺโมติ วทามิ อวินยํ อวินโยติ
วทามิ วินยํ วินโยติ วทามิ ฯ
[๖๓๘] เอกมิทํ อาวุโส สมยํ ภควา ตตฺเถว ๑- ราชคเห
อายสฺมนฺตํ อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ชาตรูปรชตํ ปฏิกฺขิปิ
สิกฺขาปทญฺจ ปญฺญาเปสิ ฯ เอวํวาที กิราหํ อายสฺมนฺเต อุปาสเก
สทฺเธ ปสนฺเน อกฺโกสามิ ปริภาสามิ อปฺปสาทํ กโรมิ โยหํ
อธมฺมํ อธมฺโมติ วทามิ ธมฺมํ ธมฺโมติ วทามิ อวินยํ อวินโยติ
วทามิ วินยํ วินโยติ วทามีติ ฯ
เอวํ วุตฺเต เวสาลิกา อุปาสกา อายสฺมนฺตํ ยสํ กากณฺฑกปุตฺตํ
เอตทโวจุํ เอโก ว ภนฺเต อยฺโย ยโส กากณฺฑกปุตฺโต สมโณ
สกฺยปุตฺติโย สพฺเพ วิเม อสฺสมณา อสกฺยปุตฺติยา วสตุ ภนฺเต
อยฺโย ยโส กากณฺฑกปุตฺโต เวสาลิยํ มยํ อยฺยสฺส ยสสฺส
กากณฺฑกปุตฺตสฺส อุสฺสุกฺกํ กริสฺสาม จีวรปิณฺฑปาตเสนาสน-
คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารานนฺติ ฯ อถโข อายสฺมา ยโส
กากณฺฑกปุตฺโต เวสาลิเก อุปาสเก สญฺญาเปตฺวา อนุทูเตน
ภิกฺขุนา สทฺธึ อารามํ อคมาสิ ฯ
[๖๓๙] อถโข เวสาลิกา วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู อนุทูตํ ภิกฺขุํ
ปุจฺฉึสุ ขมาปิตา อาวุโส ยเสน กากณฺฑกปุตฺเตน เวสาลิกา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
อุปาสกาติ ฯ อุปาสเกหิ ๑- ปาปิกํ โน อาวุโส กตํ เอโก ว
ยโส กากณฺฑกปุตฺโต สมโณ สกฺยปุตฺติโย กโต สพฺเพ ว
มยํ อสฺสมณา อสกฺยปุตฺติยา กตาติ ฯ อถโข เวสาลิกา
วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู อยํ อาวุโส ยโส กากณฺฑกปุตฺโต อเมฺหหิ
อสมฺมโต คิหีนํ ปกาเสสิ หนฺทสฺส มยํ อุกฺเขปนียกมฺมํ กโรมาติ ฯ
เต ตสฺส อุกฺเขปนียกมฺมํ กตฺตุกามา สนฺนิปตึสุ ฯ อถโข
อายสฺมา ยโส กากณฺฑกปุตฺโต เวหาสํ อพฺภุคฺคนฺตฺวา
โกสมฺพิยํ ปจฺจุฏฺฐาสิ ฯ อถโข อายสฺมา ยโส กากณฺฑกปุตฺโต
ปาเฐยฺยกานญฺจ อวนฺติทกฺขิณาปถกานญฺจ ภิกฺขูนํ สนฺติเก ทูตํ
ปาเหสิ อาคจฺฉนฺตุ อายสฺมนฺตา อิมํ อธิกรณํ อาทิยิสฺสาม ยาว ๒-
ปุเร อธมฺโม ทิปฺปติ ธมฺโม ปฏิพาหิยติ อวินโย ทิปฺปติ วินโย
ปฏิพาหิยติ ปุเร อธมฺมวาทิโน พลวนฺโต โหนฺติ ธมฺมวาทิโน
ทุพฺพลา โหนฺติ อวินยวาทิโน พลวนฺโต โหนฺติ วินยวาทิโน
ทุพฺพลา โหนฺตีติ ฯ
[๖๔๐] เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา สมฺภูโต สาณวาสี
อโหคงฺเค ปพฺพเต ปฏิวสติ ฯ อถโข อายสฺมา ยโส
กากณฺฑกปุตฺโต เยน อโหคงฺโค ปพฺพโต เยนายสฺมา สมฺภูโต
สาณวาสี เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ สมฺภูตํ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๒ ม. ยุ. ยาวสทฺโท นตฺถิ ฯ
สาณวาสึ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน
โข อายสฺมา ยโส กากณฺฑกปุตฺโต อายสฺมนฺตํ สมฺภูตํ สาณวาสึ
เอตทโวจ อิเม ภนฺเต เวสาลิกา วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู เวสาลิยํ
ทส วตฺถูนิ ทีเปนฺติ กปฺปติ สิงฺคิโลณกปฺโป กปฺปติ ทฺวงฺคุลกปฺโป
กปฺปติ คามนฺตรกปฺโป กปฺปติ อาวาสกปฺโป กปฺปติ อนุมติกปฺโป
กปฺปติ อาจิณฺณกปฺโป กปฺปติ อมถิตกปฺโป กปฺปติ ชโลคึ ปาตุํ
กปฺปติ อทสกํ นิสีทนํ กปฺปติ ชาตรูปรชตนฺติ หนฺท มยํ ภนฺเต
อิมํ อธิกรณํ อาทิยาม ๑- ปุเร อธมฺโม ทิปฺปติ ธมฺโม ปฏิพาหิยติ
อวินโย ทิปฺปติ วินโย ปฏิพาหิยติ ปุเร อธมฺมวาทิโน พลวนฺโต
โหนฺติ ธมฺมวาทิโน ทุพฺพลา โหนฺติ อวินยวาทิโน พลวนฺโต
โหนฺติ วินยวาทิโน ทุพฺพลา โหนฺตีติ ฯ
{๖๔๐.๑} เอวมาวุโสติ โข อายสฺมา สมฺภูโต สาณวาสี
อายสฺมโต ยสสฺส กากณฺฑกปุตฺตสฺส ปจฺจสฺโสสิ ฯ อถโข
สฏฺฐิมตฺตา ปาเฐยฺยกา ภิกฺขู สพฺเพ อารญฺญกา ๒- สพฺเพ
ปิณฺฑปาติกา สพฺเพ ปํสุกูลิกา สพฺเพ เตจีวริกา สพฺเพ ว อรหนฺโต
อโหคงฺเค ปพฺพเต สนฺนิปตึสุ ฯ อสีติมตฺตา ๓- อวนฺติทกฺขิณาปถกา
ภิกฺขู อปฺเปกจฺเจ อารญฺญกา อปฺเปกจฺเจ ปิณฺฑปาติกา อปฺเปกจฺเจ
ปํสุกูลิกา อปฺเปกจฺเจ เตจีวริกา สพฺเพ ว อรหนฺโต อโหคงฺเค
ปพฺพเต สนฺนิปตึสุ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อาทิยิสฺสาม ฯ ๒ ม. อารญฺญิกา ฯ ๓ ม. ยุ. อถาสีติมตฺตา ฯ
[๖๔๑] อถโข เถรานํ ภิกฺขูนํ มนฺตยมานานํ เอตทโหสิ อิทํ
โข อธิกรณํ กกฺขฬญฺจ วาฬญฺจ กถํ นุ โข มยํ ปกฺขํ
ลเภยฺยาม เยน มยํ อิมสฺมึ อธิกรเณ พลวนฺตตรา อสฺสามาติ ฯ
เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา เรวโต โสเรยฺเย ปฏิวสติ
พหุสฺสุโต อาคตาคโม ธมฺมธโร วินยธโร มาติกาธโร ปณฺฑิโต
วิยตฺโต เมธาวี ลชฺชี กุกฺกุจฺจโก สิกฺขากาโม ฯ อถโข เถรานํ
ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ อยํ โข อายสฺมา เรวโต โสเรยฺเย ปฏิวสติ
พหุสฺสุโต อาคตาคโม ธมฺมธโร วินยธโร มาติกาธโร ปณฺฑิโต
วิยตฺโต เมธาวี ลชฺชี กุกฺกุจฺจโก สิกฺขากาโม สเจ มยํ
อายสฺมนฺตํ เรวตํ ปกฺขํ ลภิสฺสาม ๑- เอวํ มยํ อิมสฺมึ อธิกรเณ
พลวนฺตตรา อสฺสามาติ ฯ
{๖๔๑.๑} อสฺโสสิ โข อายสฺมา เรวโต ทิพฺพาย โสตธาตุยา
วิสุทฺธาย อติกฺกนฺตมานุสิกาย เถรานํ ภิกฺขูนํ มนฺตยมานานํ
สุตฺวานสฺส เอตทโหสิ อิทํ โข อธิกรณํ กกฺขฬญฺจ วาฬญฺจ น โข
เม ตํ ปฏิรูปํ โยหํ เอวรูเป อธิกรเณ โอสกฺเกยฺยํ อิทานิ จ ปน เต
ภิกฺขู อาคจฺฉิสฺสนฺติ โสหํ เตหิ อากิณฺโณ น ผาสุํ วิหริสฺสามิ ๒-
ยนฺนูนาหํ ปฏิกจฺเจว คจฺเฉยฺยนฺติ ฯ อถโข อายสฺมา เรวโต โสเรยฺยา
สงฺกสฺสํ อคมาสิ ฯ อถโข เถรา ภิกฺขู โสเรยฺยํ คนฺตฺวา ปุจฺฉึสุ
กหํ อายสฺมา เรวโตติ ฯ เต เอวมาหํสุ เอสายสฺมา เรวโต
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ลเภยฺยาม ฯ ๒ ม. ผาสุ คมิสฺสามิ ฯ ยุ. คมิสฺสามิ ฯ
สงฺกสฺสํ คโตติ ฯ อถโข อายสฺมา เรวโต สงฺกสฺสา กณฺณกุชฺชํ
อคมาสิ ฯ อถโข เถรา ภิกฺขู สงฺกสฺสํ คนฺตฺวา ปุจฺฉึสุ กหํ
อายสฺมา เรวโตติ ฯ เต เอวมาหํสุ เอสายสฺมา เรวโต
กณฺณกุชฺชํ คโตติ ฯ อถโข อายสฺมา เรวโต กณฺณกุชฺชา
อุทุมฺพรํ อคมาสิ ฯ อถโข เถรา ภิกฺขู กณฺณกุชฺชํ คนฺตฺวา
ปุจฺฉึสุ กหํ อายสฺมา เรวโตติ ฯ เต เอวมาหํสุ เอสายสฺมา
เรวโต อุทุมฺพรํ คโตติ ฯ อถโข อายสฺมา เรวโต อุทุมฺพรา
อคฺคฬปุรํ อคมาสิ ฯ อถโข เถรา ภิกฺขู อุทุมฺพรํ คนฺตฺวา
ปุจฺฉึสุ กหํ อายสฺมา เรวโตติ ฯ เต เอวมาหํสุ เอสายสฺมา
เรวโต อคฺคฬปุรํ คโตติ ฯ อถโข อายสฺมา เรวโต อคฺคฬปุรา
สหชาตึ อคมาสิ ฯ อถโข เถรา ภิกฺขู อคฺคฬปุรํ คนฺตฺวา
ปุจฺฉึสุ กหํ อายสฺมา เรวโตติ ฯ เต เอวมาหํสุ เอสายสฺมา
เรวโต สหชาตึ คโตติ ฯ อถโข เถรา ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ
เรวตํ สหชาติยา ๑- สมฺภาเวสุํ ฯ
[๖๔๒] อถโข อายสฺมา สมฺภูโต สาณวาสี อายสฺมนฺตํ ยสํ
กากณฺฑกปุตฺตํ เอตทโวจ อยํ อาวุโส อายสฺมา เรวโต
พหุสฺสุโต อาคตาคโม ธมฺมธโร วินยธโร มาติกาธโร ปณฺฑิโต
วิยตฺโต เมธาวี ลชฺชี กุกฺกุจฺจโก สิกฺขากาโม สเจ มยํ
อายสฺมนฺตํ เรวตํ ปญฺหํ ปุจฺฉิสฺสาม ปฏิพโล อายสฺมา เรวโต
เอเกเนว ปเญฺหน สกลมฺปิ รตฺตึ วีตินาเมตุํ อิทานิ จ ปนายสฺมา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สหชาติยํ ฯ
เรวโต อนฺเตวาสึ ๑- สรภาณกํ ภิกฺขุํ อชฺเฌสิสฺสติ โส ตฺวํ ตสฺส
ภิกฺขุโน สรภญฺญปริโยสาเน อายสฺมนฺตํ เรวตํ อุปสงฺกมิตฺวา
อิมานิ ทส วตฺถูนิ ปุจฺเฉยฺยาสีติ ฯ เอวํ ภนฺเตติ โข อายสฺมา
ยโส กากณฺฑกปุตฺโต อายสฺมโต สมฺภูตสฺส สาณวาสิสฺส
ปจฺจสฺโสสิ ฯ อถโข อายสฺมา เรวโต อนฺเตวาสึ สรภาณกํ ภิกฺขุํ
อชฺเฌสิ ฯ อถโข อายสฺมา ยโส กากณฺฑกปุตฺโต ตสฺส
ภิกฺขุโน สรภญฺญปริโยสาเน เยนายสฺมา เรวโต เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ เรวตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ
{๖๔๒.๑} เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา ยโส กากณฺฑกปุตฺโต
อายสฺมนฺตํ เรวตํ เอตทโวจ กปฺปติ ภนฺเต สิงฺคิโลณกปฺโปติ โก โส
อาวุโส สิงฺคิโลณกปฺโปติ ฯ กปฺปติ ภนฺเต สิงฺคินา โลณํ
ปริหริตุํ ยตฺถ อโลณิกํ ๒- ภวิสฺสติ ตตฺถ ปริภุญฺชิสฺสามีติ ฯ
นาวุโส กปฺปตีติ ฯ กปฺปติ ภนฺเต ทฺวงฺคุลกปฺโปติ ฯ โก โส
อาวุโส ทฺวงฺคุลกปฺโปติ ฯ กปฺปติ ภนฺเต ทฺวงฺคุลาย ฉายาย
วีติวตฺตาย วิกาเล โภชนํ ภุญฺชิตุนฺติ ฯ นาวุโส กปฺปตีติ ฯ
กปฺปติ ภนฺเต คามนฺตรกปฺโปติ ฯ โก โส อาวุโส คามนฺตรกปฺโปติ ฯ
กปฺปติ ภนฺเต อิทานิ คามนฺตรํ คมิสฺสามีติ ภุตฺตาวินา
ปวาริเตน อนติริตฺตํ โภชนํ ภุญฺชิตุนฺติ ฯ นาวุโส กปฺปตีติ ฯ
กปฺปติ ภนฺเต อาวาสกปฺโปติ ฯ โก โส อาวุโส อาวาสกปฺโปติ ฯ
กปฺปติ ภนฺเต สมฺพหุลา อาวาสา สมานสีมา นานูโปสถํ กาตุนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อนฺเตวาสิกํ ฯ ๒ ม. ยุ. อโลณกํ ฯ
นาวุโส กปฺปตีติ ฯ กปฺปติ ภนฺเต อนุมติกปฺโปติ ฯ โก โส
อาวุโส อนุมติกปฺโปติ ฯ กปฺปติ ภนฺเต วคฺเคน สงฺเฆน กมฺมํ
กาตุํ อาคเต ภิกฺขู อนุมาเนสฺสามาติ ๑- ฯ นาวุโส กปฺปตีติ ฯ
กปฺปติ ภนฺเต อาจิณฺณกปฺโปติ ฯ โก โส อาวุโส อาจิณฺณกปฺโปติ ฯ
กปฺปติ ภนฺเต อิทํ เม อุปชฺฌาเยน อชฺฌาจิณฺณํ อิทํ เม
อาจริเยน อชฺฌาจิณฺณนฺติ ๒- อชฺฌาจริตุนฺติ ฯ อาจิณฺณกปฺโป
โข อาวุโส เอกจฺโจ กปฺปติ เอกจฺโจ น กปฺปตีติ ฯ กปฺปติ ภนฺเต
อมถิตกปฺโปติ ฯ โก โส อาวุโส อมถิตกปฺโปติ ฯ กปฺปติ ภนฺเต
ยํ ตํ ขีรํ ขีรภาวํ วิชหิตํ อสมฺปตฺตํ ทธิภาวํ ๓- ภุตฺตาวินา
ปวาริเตน อนติริตฺตํ ปาตุนฺติ ฯ นาวุโส กปฺปตีติ ฯ กปฺปติ
ภนฺเต ชโลคึ ๔- ปาตุนฺติ ฯ กา สา ๕- อาวุโส ชโลคีติ ฯ
กปฺปติ ภนฺเต ยา สา สุรา อสุตา ๖- อสมฺปตฺตา มชฺชภาวํ สา
ปาตุนฺติ ฯ นาวุโส กปฺปตีติ ฯ กปฺปติ ภนฺเต อทสกํ นิสีทนนฺติ ฯ
นาวุโส กปฺปตีติ ฯ กปฺปติ ภนฺเต ชาตรูปรชตนฺติ ฯ นาวุโส
กปฺปตีติ ฯ อิเม ภนฺเต เวสาลิกา วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู เวสาลิยํ
อิมานิ ทส วตฺถูนิ ทีเปนฺติ หนฺท มยํ ภนฺเต อิมํ อธิกรณํ
อาทิยาม ๗- ปุเร อธมฺโม ทิปฺปติ ธมฺโม ปฏิพาหิยติ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อนุชาเนสฺสามาติ ฯ ๒ ม. ยุ. รา. อาจิณฺญํ ตํ ฯ ๓ ม. ทธิภาวํ ตํ ฯ
@๔ ยุ. ชโลคิ ฯ ๕ ยุ. โก โส ฯ ๖ ยุ. อสุราตา ฯ ๗ ม. ยุ. อาทิยิสฺสาม ฯ
อวินโย ทิปฺปติ วินโย ปฏิพาหิยติ ปุเร อธมฺมวาทิโน พลวนฺโต
โหนฺติ ธมฺมวาทิโน ทุพฺพลา โหนฺติ อวินยวาทิโน พลวนฺโต
โหนฺติ วินยวาทิโน ทุพฺพลา โหนฺตีติ ฯ เอวมาวุโสติ โข อายสฺมา
เรวโต อายสฺมโต ยสสฺส กากณฺฑกปุตฺตสฺส ปจฺจสฺโสสิ ฯ
ปฐมภาณวารํ
[๖๔๓] อสฺโสสุํ โข เวสาลิกา วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู ยโส กิร
กากณฺฑกปุตฺโต อิมํ ๑- อธิกรณํ อาทิยิตุกาโม ปกฺขํ ปริเยสติ
ลภติ จ กิร ปกฺขนฺติ ฯ อถโข เวสาลิกานํ วชฺชิปุตฺตกานํ
ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ อิทํ โข อธิกรณํ กกฺขฬญฺจ วาฬญฺจ กํ
นุ โข มยํ ปกฺขํ ลเภยฺยาม เยน มยํ อิมสฺมึ อธิกรเณ
พลวนฺตตรา อสฺสามาติ ฯ อถโข เวสาลิกานํ วชฺชิปุตฺตกานํ
ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ อยํ โข อายสฺมา เรวโต พหุสฺสุโต
อาคตาคโม ธมฺมธโร วินยธโร มาติกาธโร ปณฺฑิโต วิยตฺโต
เมธาวี ลชฺชี กุกฺกุจฺจโก สิกฺขากาโม สเจ มยํ อายสฺมนฺตํ
เรวตํ ปกฺขํ ลเภยฺยาม เอวํ มยํ อิมสฺมึ อธิกรเณ พลวนฺตตรา
อสฺสามาติ ฯ อถโข เวสาลิกา วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู ปหูตํ
สามณกํ ปริกฺขารํ ปฏิยาเทสุํ ปตฺตมฺปิ จีวรมฺปิ นิสีทนมฺปิ
สูจิฆรมฺปิ กายพนฺธนมฺปิ ปริสฺสาวนมฺปิ ธมกรกมฺปิ ฯ อถโข
เวสาลิกา วชฺชิปุตฺตกา ภิกฺขู ตํ สามณกํ ปริกฺขารํ อาทาย
นาวาย สหชาตึ อุชฺชวึสุ นาวาย ปจฺโจโรหิตฺวา อญฺญตรสฺมึ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อิทํ ฯ
รุกฺขมูเล ภตฺตวิสฺสคฺคํ กโรนฺติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๓๙๔-๔๑๑.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=7&item=629&items=15
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=7&item=629&items=15&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=7&item=629&items=15
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=7&item=629&items=15
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=7&i=629
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๗
https://84000.org/tipitaka/read/?index_7
https://84000.org/tipitaka/english/?index_7
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
