พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๓ ภาษาบาลี อักษรไทย
 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๕ สุตฺต. องฺ. (๔): สตฺตก-อฏฺฐก-นวกนิปาตา

     [๒๔๕]   ๔๑  เอกํ  สมยํ  ภควา มลฺลเกสุ วิหรติ อุรุเวลกปฺปํ นาม
มลฺลานํ    นิคโม    ฯ    อถโข   ภควา   ปุพฺพณฺหสมยํ   นิวาเสตฺวา
ปตฺตจีวรมาทาย   อุรุเวลกปฺปํ   ปิณฺฑาย   ปาวิสิ  อุรุเวลกปฺเป  ปิณฺฑาย
จริตฺวา     ปจฺฉาภตฺตํ     ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต    อายสฺมนฺตํ    อานนฺทํ
อามนฺเตสิ  อิเธว  ตาว  ตฺวํ  อานนฺท โหหิ ยาวาหํ มหาวนํ อชฺโฌคาหามิ
ทิวา  วิหารายาติ  ฯ  เอวํ  ภนฺเตติ  โข  อายสฺมา  อานนฺโท  ภควโต
ปจฺจสฺโสสิ   ฯ   อถโข   ภควา   มหาวนํ  อชฺโฌคาเหตฺวา  อญฺตรสฺมึ
รุกฺขมูเล ทิวาวิหารํ นิสีทิ ฯ
     {๒๔๕.๑}   อถโข  ตปุสฺโส คหปติ เยนายสฺมา อานนฺโท เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา    อายสฺมนฺตํ   อานนฺทํ   อภิวาเทตฺวา   เอกมนฺตํ   นิสีทิ
เอกมนฺตํ  นิสินฺโน  โข  ตปุสฺโส  คหปติ  อายสฺมนฺตํ  อานนฺทํ  เอตทโวจ
มยํ  ภนฺเต  อานนฺท  คิหี  กามโภคิโน กามารามา กามรตา กามสมฺมุทิตา
เตสํ   โน  ภนฺเต  อมฺหากํ  คิหีนํ  กามโภคีนํ  กามารามานํ  กามรตานํ
กามสมฺมุทิตานํ    ปปาโต    วิย   ขายติ   ยทิทํ   เนกฺขมฺมํ   สุตเมตํ
ภนฺเต    อิมสฺมึ   ธมฺมวินเย   ทหรานํ   ทหรานํ   ภิกฺขูนํ   เนกฺขมฺเม
จิตฺตํ    ปกฺขนฺทติ    ปสีทติ    สนฺติฏฺติ    วิมุจฺจติ    เอตํ   สนฺตนฺติ
ปสฺสโต   ตยิทํ   ภนฺเต   อิมสฺมึ   ธมฺมวินเย   ภิกฺขูนํ   พหุนา  ชเนน
วิสภาโค ยทิทํ เนกฺขมฺมนฺติ ฯ
     {๒๔๕.๒}   อตฺถิ  โข  เอตํ  คหปติ  กถาปาภตํ  ภควนฺตํ ทสฺสนาย
อายาม   คหปติ  เยน  ภควา  เตนุปสงฺกมิสฺสาม  อุปสงฺกมิตฺวา  ภควโต
เอตมตฺถํ อาโรเจสฺสาม ยถา โน ภควา พฺยากริสฺสติ ตถา กริสฺสามาติ ๑- ฯ
เอวํ ภนฺเตติ โข ตปุสฺโส คหปติ อายสฺมโต อานนฺทสฺส ปจฺจสฺโสสิ ฯ
     {๒๔๕.๓}   อถโข  อายสฺมา อานนฺโท ตปุสฺเสน คหปตินา สทฺธึ เยน
ภควา  เตนุปสงฺกมิ  อุปสงฺกมิตฺวา  ภควนฺตํ  อภิวาเทตฺวา  เอกมนฺตํ นิสีทิ
เอกมนฺตํ   นิสินฺโน   โข  อายสฺมา  อานนฺโท  ภควนฺตํ  เอตทโวจ  อยํ
ภนฺเต  ตปุสฺโส  คหปติ  เอวมาห  มยํ  ภนฺเต  อานนฺท  คิหี กามโภคิโน
กามารามา   กามรตา  กามสมฺมุทิตา  เตสํ  โน  ภนฺเต  อมฺหากํ  คิหีนํ
กามโภคีนํ   กามารามานํ   กามรตานํ   กามสมฺมุทิตานํ   ปปาโต   วิย
ขายติ   ยทิทํ   เนกฺขมฺมํ   สุตเมตํ  ภนฺเต  อิมสฺมึ  ธมฺมวินเย  ทหรานํ
ทหรานํ    ภิกฺขูนํ    เนกฺขมฺเม   จิตฺตํ   ปกฺขนฺทติ   ปสีทติ   สนฺติฏฺติ
วิมุจฺจติ   เอตํ   สนฺตนฺติ   ปสฺสโต   ตยิทํ   ภนฺเต  ธมฺมวินเย  ภิกฺขูนํ
พหุนา ชเนน วิสภาโค ยทิทํ เนกฺขมฺมนฺติ ฯ
     {๒๔๕.๔}   เอวเมตํ  อานนฺท เอวเมตํ อานนฺท มยฺหมฺปิ โข อานนฺท
ปุพฺเพว  สมฺโพธา  อนภิสมฺพุทฺธสฺส  โพธิสตฺตสฺเสว  สโต  เอตทโหสิ สาธุ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ธาเรสฺสามีติ ฯ
เนกฺขมฺมํ   สาธุ   ปวิเวโกติ   ตสฺส   มยฺหํ  อานนฺท  เนกฺขมฺเม  จิตฺตํ
น   ปกฺขนฺทติ   นปฺปสีทติ   น   สนฺติฏฺติ   น  วิมุจฺจติ  เอตํ  สนฺตนฺติ
ปสฺสโต   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท   เอตทโหสิ   โก   นุ   โข   เหตุ
โก   ปจฺจโย   เยน   เม   เนกฺขมฺเม  จิตฺตํ  น  ปกฺขนฺทติ  นปฺปสีทติ
น   สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ   เอตํ   สนฺตนฺติ   ปสฺสโต   ตสฺส  มยฺหํ
อานนฺท   เอตทโหสิ   กาเมสุ   โข   เม  อาทีนโว  อทิฏฺโ  โส  จ
เม   อพหุลีกโต   เนกฺขมฺเม   จ   อานิสํโส   อนธิคโต  โส  จ  เม
อนาเสวิโต   ตสฺมา   เม   เนกฺขมฺเม   จิตฺตํ  น  ปกฺขนฺทติ  นปฺปสีทติ
น สนฺติฏฺติ น วิมุจฺจติ เอตํ สนฺตนฺติ ปสฺสโต
     {๒๔๕.๕}   ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  สเจ โข อหํ กาเมสุ
อาทีนวํ   ทิสฺวา   ตํ   พหุลีกเรยฺยํ   ๑-  เนกฺขมฺเม  อานิสํสํ  อธิคมฺม
ตมาเสเวยฺยํ  านํ  โข  ปเนตํ วิชฺชติ ยํ เม เนกฺขมฺเม จิตฺตํ ปกฺขนฺเทยฺย
ปสีเทยฺย  สนฺติฏฺเยฺย  วิมุจฺเจยฺย  เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  โส  โข อหํ
อานนฺท   อปเรน   สมเยน   กาเมสุ   อาทีนวํ  ทิสฺวา  ตํ  พหุลมกาสึ
เนกฺขมฺเม  อานิสํสํ  อธิคมฺม  ตมาเสวึ  ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เนกฺขมฺเม
จิตฺตํ  ปกฺขนฺทติ  ปสีทติ  สนฺติฏฺติ  วิมุจฺจติ  เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  โส
โข  อหํ  อานนฺท  วิวิจฺเจว  กาเมหิ  วิวิจฺจ  อกุสเลหิ  ธมฺเมหิ สวิตกฺกํ
สวิจารํ   วิเวกชํ   ปีติสุขํ  ปมชฺฌานํ  อุปสมฺปชฺช  วิหรามิ  ตสฺส  มยฺหํ
อานนฺท    อิมินา   วิหาเรน   วิหรโต   กามสหคตา   สญฺามนสิการา
สมุทาจรนฺติ  สฺวาสฺส  เม  โหติ  อาพาโธ เสยฺยถาปิ อานนฺท สุขิโน ทุกฺขํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. พหุลํ กเรยฺยํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
อุปฺปชฺเชยฺย    ยาวเทว    อาพาธาย    เอวมสฺส   เม   กามสหคตา
สญฺามนสิการา สมุทาจรนฺติ สฺวาสฺส เม โหติ อาพาโธ ฯ
     {๒๔๕.๖}   ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท เอตทโหสิ ยนฺนูนาหํ วิตกฺกวิจารานํ
วูปสมา   ฯเปฯ   ทุติยชฺฌานํ   อุปสมฺปชฺช   วิหเรยฺยนฺติ   ตสฺส   มยฺหํ
อานนฺท   อวิตกฺเก   จิตฺตํ   น   ปกฺขนฺทติ  นปฺปสีทติ  น  สนฺติฏฺติ  น
วิมุจฺจติ   เอตํ   สนฺตนฺติ   ปสฺสโต   ตสฺส   มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ
โก  นุ  โข  เหตุ  โก  ปจฺจโย  เยน  เม  อวิตกฺเก จิตฺตํ น ปกฺขนฺทติ
นปฺปสีทติ    น    สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ   เอตํ   สนฺตนฺติ   ปสฺสโต
ตสฺส   มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  วิตกฺเก  โข  เม  อาทีนโว  อทิฏฺโ
โส  จ  เม  อพหุลีกโต  อวิตกฺเก  จ  อานิสํโส  อนธิคโต  โส  จ เม
อนาเสวิโต   ตสฺมา   เม   อวิตกฺเก   จิตฺตํ   น  ปกฺขนฺทติ  นปฺปสีทติ
น สนฺติฏฺติ น วิมุจฺจติ เอตํ สนฺตนฺติ ปสฺสโต
     {๒๔๕.๗}   ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  สเจ โข อหํ วิตกฺเก
อาทีนวํ  ทิสฺวา  ตํ  พหุลีกเรยฺยํ  อวิตกฺเก  อานิสํสํ อธิคมฺม ตมาเสเวยฺยํ
านํ  โข  ปเนตํ  วิชฺชติ  ยํ  เม  อวิตกฺเก  จิตฺตํ ปกฺขนฺเทยฺย ปสีเทยฺย
สนฺติฏฺเยฺย  วิมุจฺเจยฺย  เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  โส  โข  อหํ  อานนฺท
อปเรน   สมเยน   วิตกฺเก   อาทีนวํ  ทิสฺวา  ตํ  พหุลมกาสึ  อวิตกฺเก
อานิสํสํ   อธิคมฺม   ตมาเสวึ   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท  อวิตกฺเก  จิตฺตํ
ปกฺขนฺทติ   ปสีทติ   สนฺติฏฺติ   วิมุจฺจติ   เอตํ   สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  โส
โข  อหํ  อานนฺท  วิตกฺกวิจารานํ  วูปสมา  ฯเปฯ  ทุติยชฺฌานํ อุปสมฺปชฺช
วิหรามิ    ตสฺส    มยฺหํ    อานนฺท    อิมินา    วิหาเรน    วิหรโต
วิตกฺกสหคตา     สญฺามนสิการา     สมุทาจรนฺติ     สฺวาสฺส     เม
โหติ    อาพาโธ   เสยฺยถาปิ   อานนฺท   สุขิโน   ทุกฺขํ   อุปฺปชฺเชยฺย
ยาวเทว   อาพาธาย   เอวเมวสฺส  เม  วิตกฺกสหคตา  สญฺามนสิการา
สมุทาจรนฺติ สฺวาสฺส เม โหติ อาพาโธ ฯ
     {๒๔๕.๘}   ตสฺส มยฺหํ อานนฺท เอตทโหสิ ยนฺนูนาหํ ปีติยา จ วิราคา
อุเปกฺขโก  จ  วิหเรยฺยํ  สโต  จ สมฺปชาโน สุขญฺจ กาเยน ปฏิสํเวเทยฺยํ
ยนฺตํ   อริยา   อาจิกฺขนฺติ   อุเปกฺขโก   สติมา  สุขวิหารีติ  ตติยชฺฌานํ
อุปสมฺปชฺช   วิหเรยฺยนฺติ   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท   นิปฺปีติเก  จิตฺตํ  น
ปกฺขนฺทติ   นปฺปสีทติ  น  สนฺติฏฺติ  น  วิมุจฺจติ  เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต
ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  โก  นุ  โข เหตุ โก ปจฺจโย เยน เม
นิปฺปีติเก   จิตฺตํ   น   ปกฺขนฺทติ   นปฺปสีทติ  น  สนฺติฏฺติ  น  วิมุจฺจติ
เอตํ สนฺตนฺติ ปสฺสโต
     {๒๔๕.๙}   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท  เอตทโหสิ  ปีติยา  โข  เม
อาทีนโว   อทิฏฺโ   โส   จ  เม  อพหุลีกโต  นิปฺปีติเก  จ  อานิสํโส
อนธิคโต   โส   จ  เม  อนาเสวิโต  ตสฺมา  เม  นิปฺปีติเก  จิตฺตํ  น
ปกฺขนฺทติ    นปฺปสีทติ   น   สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ   เอตํ   สนฺตนฺติ
ปสฺสโต   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท   เอตทโหสิ   สเจ  โข  อหํ  ปีติยา
อาทีนวํ    ทิสฺวา    ตํ    พหุลีกเรยฺยํ   นิปฺปีติเก   อานิสํสํ   อธิคมฺม
ตมาเสเวยฺยํ   านํ   โข   ปเนตํ   วิชฺชติ   ยํ  เม  นิปฺปีติเก  จิตฺตํ
ปกฺขนฺเทยฺย   ปสีเทยฺย  สนฺติฏฺเยฺย  วิมุจฺเจยฺย  เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต
โส   โข   อหํ  อานนฺท  อปเรน  สมเยน  ปีติยา  อาทีนวํ  ทิสฺวา  ตํ
พหุลมกาสึ    นิปฺปีติเก    อานิสํสํ   อธิคมฺม   ตมาเสวึ   ตสฺส   มยฺหํ
อานนฺท   นิปฺปีติเก   จิตฺตํ   ปกฺขนฺทติ  ปสีทติ  สนฺติฏฺติ  วิมุจฺจติ  เอตํ
สนฺตนฺติ   ปสฺสโต   โส  โข  อหํ  อานนฺท  ปีติยา  จ  วิราคา  ฯเปฯ
ตติยชฺฌานํ    อุปสมฺปชฺช    วิหรามิ    ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท   อิมินา
วิหาเรน   วิหรโต   ปีติสหคตา   สญฺามนสิการา  สมุทาจรนฺติ  สฺวาสฺส
เม   โหติ   อาพาโธ   เสยฺยถาปิ  อานนฺท  สุขิโน  ทุกฺขํ  อุปฺปชฺเชยฺย
ยาวเทว   อาพาธาย   เอวเมวสฺส   เม   ปีติสหคตา  สญฺามนสิการา
สมุทาจรนฺติ สฺวาสฺส เม โหติ อาพาโธ ฯ
     {๒๔๕.๑๐}   ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  ยนฺนูนาหํ  สุขสฺส จ
ปหานา   ทุกฺขสฺส  จ  ปหานา  ปุพฺเพว  โสมนสฺสโทมนสฺสานํ  อตฺถงฺคมา
อทุกฺขมสุขํ   อุเปกฺขาสติปาริสุทฺธึ   จตุตฺถชฺฌานํ   อุปสมฺปชฺช  วิหเรยฺยนฺติ
ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท   อทุกฺขมสุเข  จิตฺตํ  น  ปกฺขนฺทติ  นปฺปสีทติ  น
สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ   เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท
เอตทโหสิ   โก   นุ  โข  เหตุ  โก  ปจฺจโย  เยน  เม  อทุกฺขมสุเข
จิตฺตํ   น   ปกฺขนฺทติ   นปฺปสีทติ   น   สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ  เอตํ
สนฺตนฺติ   ปสฺสโต   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท   เอตทโหสิ   อุเปกฺขาสุเข
โข   เม  อาทีนโว  อทิฏฺโ  โส  จ  เม  อพหุลีกโต  อทุกฺขมสุเข  จ
อานิสํโส  อนธิคโต  โส  จ  เม  อนาเสวิโต  ตสฺมา  เม  อทุกฺขมสุเข
จิตฺตํ    น    ปกฺขนฺทติ    นปฺปสีทติ    น    สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ
เอตํ   สนฺตนฺติ   ปสฺสโต   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท   เอตทโหสิ   สเจ
โข   อหํ   อุเปกฺขาสุเข  อาทีนวํ  ทิสฺวา  ตํ  พหุลีกเรยฺยํ  อทุกฺขมสุเข
อานิสํสํ   อธิคมฺม   ตมาเสเวยฺยํ   านํ   โข  ปเนตํ  วิชฺชติ  ยํ  เม
อทุกฺขมสุเข   จิตฺตํ   ปกฺขนฺเทยฺย   ปสีเทยฺย   สนฺติฏฺเยฺย   วิมุจฺเจยฺย
เอตํ   สนฺตนฺติ   ปสฺสโต   โส   โข   อหํ  อานนฺท  อปเรน  สมเยน
อุเปกฺขาสุเข   อาทีนวํ   ทิสฺวา   ตํ   พหุลมกาสึ  อทุกฺขมสุเข  อานิสํสํ
อธิคมฺม   ตมาเสวึ   ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  อทุกฺขมสุเข  จิตฺตํ  ปกฺขนฺทติ
ปสีทติ   สนฺติฏฺติ   วิมุจฺจติ   เอตํ   สนฺตนฺติ   ปสฺสโต  โส  โข  อหํ
อานนฺท   อปเรน   สมเยน   สุขสฺส   จ  ปหานา  ฯเปฯ  จตุตฺถชฺฌานํ
อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท  อิมินา  วิหาเรน  วิหรโต
อุเปกฺขาสหคตา   สญฺามนสิการา   สมุทาจรนฺติ   สฺวาสฺส   เม   โหติ
อาพาโธ   เสยฺยถาปิ   อานนฺท   สุขิโน   ทุกฺขํ  อุปฺปชฺเชยฺย  ยาวเทว
อาพาธาย    เอวเมวสฺส    เม    อุเปกฺขาสหคตา    สญฺามนสิการา
สมุทาจรนฺติ สฺวาสฺส เม โหติ อาพาโธ ฯ
     {๒๔๕.๑๑}   ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  ยนฺนูนาหํ  สพฺพโส
รูปสญฺานํ    สมติกฺกมา    ปฏิฆสญฺานํ    อตฺถงฺคมา    นานตฺตสญฺานํ
อมนสิการา    อนนฺโต    อากาโสติ    อากาสานญฺจายตนํ   อุปสมฺปชฺช
วิหเรยฺยนฺติ   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท   อากาสานญฺจายตเน   จิตฺตํ   น
ปกฺขนฺทติ    นปฺปสีทติ   น   สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ   เอตํ   สนฺตนฺติ
ปสฺสโต  ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  โก  นุ  โข เหตุ โก ปจฺจโย
เยน   เม   อากาสานญฺจายตเน   จิตฺตํ   น   ปกฺขนฺทติ  นปฺปสีทติ  น
สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ   เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท
เอตทโหสิ  รูเปสุ  โข  เม  อาทีนโว  อทิฏฺโ  โส  จ  เม อพหุลีกโต
อากาสานญฺจายตเน   จ  อานิสํโส  อนธิคโต  โส  จ  เม  อนาเสวิโต
ตสฺมา   เม   อากาสานญฺจายตเน   จิตฺตํ   น  ปกฺขนฺทติ  นปฺปสีทติ  น
สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ   เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท
เอตทโหสิ   สเจ   โข   อหํ  รูเปสุ  อาทีนวํ  ทิสฺวา  ตํ  พหุลีกเรยฺยํ
อากาสานญฺจายตเน    อานิสํสํ    อธิคมฺม   ตมาเสเวยฺยํ   านํ   โข
ปเนตํ    วิชฺชติ   ยํ   เม   อากาสานญฺจายตเน   จิตฺตํ   ปกฺขนฺเทยฺย
ปสีเทยฺย สนฺติฏฺเยฺย วิมุจฺเจยฺย เอตํ สนฺตนฺติ ปสฺสโต
     {๒๔๕.๑๒}   โส โข อหํ อานนฺท อปเรน สมเยน รูเปสุ อาทีนวํ ทิสฺวา
ตํ   พหุลมกาสึ   อากาสานญฺจายตเน  อานิสํสํ  อธิคมฺม  ตมาเสวึ  ตสฺส
มยฺหํ   อานนฺท   อากาสานญฺจายตเน  จิตฺตํ  ปกฺขนฺทติ  ปสีทติ  สนฺติฏฺติ
วิมุจฺจติ  เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  โส  โข อหํ อานนฺท สพฺพโส รูปสญฺานํ
สมติกฺกมา    ปฏิฆสญฺานํ    อตฺถงฺคมา    นานตฺตสญฺานํ   อมนสิการา
อนนฺโต   อากาโสติ   อากาสานญฺจายตนํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรามิ   ตสฺส
มยฺหํ   อานนฺท   อิมินา  วิหาเรน  วิหรโต  รูปสหคตา  สญฺามนสิการา
สมุทาจรนฺติ   สฺวาสฺส  เม  โหติ  อาพาโธ  เสยฺยถาปิ  อานนฺท  สุขิโน
ทุกฺขํ   อุปฺปชฺเชยฺย   ยาวเทว  อาพาธาย  เอวเมวสฺส  เม  รูปสหคตา
สญฺามนสิการา สมุทาจรนฺติ สฺวาสฺส เม โหติ อาพาโธ ฯ
     {๒๔๕.๑๓}   ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  ยนฺนูนาหํ  สพฺพโส
อากาสานญฺจายตนํ    สมติกฺกมฺม   อนนฺตํ   วิญฺาณนฺติ   วิญฺาณญฺจายตนํ
อุปสมฺปชฺช    วิหเรยฺยนฺติ    ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท   วิญฺาณญฺจายตเน
จิตฺตํ   น   ปกฺขนฺทติ   นปฺปสีทติ   น   สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ  เอตํ
สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  โก  นุ โข เหตุ โก
ปจฺจโย   เยน   เม   วิญฺาณญฺจายตเน  จิตฺตํ  น  ปกฺขนฺทติ  นปฺปสีทติ
น  สนฺติฏฺติ  น  วิมุจฺจติ  เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท
เอตทโหสิ   อากาสานญฺจายตเน   โข  เม  อาทีนโว  อทิฏฺโ  โส  จ
เม   อพหุลีกโต   วิญฺาณญฺจายตเน   จ   อานิสํโส  อนธิคโต  โส  จ
เม   อนาเสวิโต   ตสฺมา   เม  วิญฺาณญฺจายตเน  จิตฺตํ  น  ปกฺขนฺทติ
นปฺปสีทติ น สนฺติฏฺติ น วิมุจฺจติ เอตํ สนฺตนฺติ ปสฺสโต
     {๒๔๕.๑๔}   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท  เอตทโหสิ  สเจ  โข  อหํ
อากาสานญฺจายตเน      อาทีนวํ      ทิสฺวา      ตํ     พหุลีกเรยฺยํ
วิญฺาณญฺจายตเน    อานิสํสํ    อธิคมฺม    ตมาเสเวยฺยํ    านํ   โข
ปเนตํ    วิชฺชติ    ยํ    เม   วิญฺาณญฺจายตเน   จิตฺตํ   ปกฺขนฺเทยฺย
ปสีเทยฺย   สนฺติฏฺเยฺย   วิมุจฺเจยฺย  เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต   โส  โข
อหํ    อานนฺท    อปเรน    สมเยน    อากาสานญฺจายตเน   อาทีนวํ
ทิสฺวา     ตํ    พหุลมกาสึ    วิญฺาณญฺจายตเน    อานิสํสํ    อธิคมฺม
ตมาเสวึ   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท   วิญฺาณญฺจายตเน   จิตฺตํ  ปกฺขนฺทติ
ปสีทติ  สนฺติฏฺติ  วิมุจฺจติ  เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  โส  โข อหํ อานนฺท
สพฺพโส     อากาสานญฺจายตนํ     สมติกฺกมฺม     อนนฺตํ    วิญฺาณนฺติ
วิญฺาณญฺจายตนํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรามิ   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท  อิมินา
วิหาเรน     วิหรโต     อากาสานญฺจายตนสหคตา     สญฺามนสิการา
สมุทาจรนฺติ    สวาสฺส   เม   โหติ   อาพาโธ   เสยฺยถาปิ   อานนฺท
สุขิโน   ทุกฺขํ   อุปฺปชฺเชยฺย   ยาวเทว   อาพาธาย   เอวเมวสฺส  เม
อากาสานญฺจายตนสหคตา         สญฺามนสิการา         สมุทาจรนฺติ
สฺวาสฺส เม โหติ อาพาโธ ฯ
     {๒๔๕.๑๕}   ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  ยนฺนูนาหํ  สพฺพโส
วิญฺาณญฺจายตนํ     สมติกฺกมฺม     นตฺถิ     กิญฺจีติ    อากิญฺจญฺายตนํ
อุปสมฺปชฺช    วิหเรยฺยนฺติ    ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท   อากิญฺจญฺายตเน
จิตฺตํ  น  ปกฺขนฺทติ  นปฺปสีทติ  น  สนฺติฏฺติ  น  วิมุจฺจติ  เอตํ  สนฺตนฺติ
ปสฺสโต  ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  โก  นุ  โข เหตุ โก ปจฺจโย
เยน  เม  อากิญฺจญฺายตเน  จิตฺตํ  น  ปกฺขนฺทติ  นปฺปสีทติ  น สนฺติฏฺติ
น   วิมุจฺจติ   เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ
วิญฺาณญฺจายตเน  โข  เม  อาทีนโว  อทิฏฺโ  โส  จ  เม  อพหุลีกโต
อากิญฺจญฺายตเน   จ   อานิสํโส   อนธิคโต  โส  จ  เม  อนาเสวิโต
ตสฺมา   เม   อาจิญฺจญฺายตเน   จิตฺตํ   น   ปกฺขนฺทติ   นปฺปสีทติ  น
สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ   เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท
เอตทโหสิ   สเจ   โข   อหํ   วิญฺาณญฺจายตเน   อาทีนวํ  ทิสฺวา  ตํ
พหุลีกเรยฺยํ   อากิญฺจญฺายตเน   อานิสํสํ   อธิคมฺม  ตมาเสเวยฺยํ  านํ
โข   ปเนตํ   วิชฺชติ   ยํ   เม   อากิญฺจญฺายตเน  จิตฺตํ  ปกฺขนฺเทยฺย
ปสีเทยฺย   สนฺติฏฺเยฺย   วิมุจฺเจยฺย   เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  โส  โข
อหํ   อานนฺท   อปเรน  สมเยน  วิญฺาณญฺจายตเน  อาทีนวํ  ทิสฺวา  ตํ
พหุลมกาสึ    อากิญฺจญฺายตเน    อานิสํสํ   อธิคมฺม   ตมาเสวึ   ตสฺส
มยฺหํ     อานนฺท     อากิญฺจญฺายตเน    จิตฺตํ    ปกฺขนฺทติ    ปสีทติ
สนฺติฏฺติ  วิมุจฺจติ  เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  โส  โข อหํ อานนฺท สพฺพโส
วิญฺาณญฺจายตนํ     สมติกฺกมฺม     นตฺถิ     กิญฺจีติ    อากิญฺจญฺายตนํ
อุปสมฺปชฺช   วิหรามิ   ตสฺส   มยฺหํ  อานนฺท  อิมินา  วิหาเรน  วิหรโต
วิญฺาณญฺจายตนสหคตา     สญฺามนสิการา     สมุทาจรนฺติ     สฺวาสฺส
เม   โหติ   อาพาโธ   เสยฺยถาปิ  อานนฺท  สุขิโน  ทุกฺขํ  อุปฺปชฺเชยฺย
ยาวเทว    อาพาธาย    เอวเมวสฺส    เม    วิญฺาณญฺจายตนสหคตา
สญฺามนสิการา สมุทาจรนฺติ สฺวาสฺส เม โหติ อาพาโธ ฯ
     {๒๔๕.๑๖}   ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  ยนฺนูนาหํ  สพฺพโส
อากิญฺจญฺายตนํ           สมติกฺกมฺม          เนวสญฺานาสญฺายตนํ
อุปสมฺปชฺช   วิหเรยฺยนฺติ   ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เนวสญฺานาสญฺายตเน
จิตฺตํ  น  ปกฺขนฺทติ  นปฺปสีทติ  น  สนฺติฏฺติ  น  วิมุจฺจติ  เอตํ  สนฺตนฺติ
ปสฺสโต  ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  โก  นุ  โข เหตุ โก ปจฺจโย
เยน   เม   เนวสญฺานาสญฺายตเน   จิตฺตํ   น   ปกฺขนฺทติ  นปฺปสีทติ
น   สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ   เอตํ   สนฺตนฺติ   ปสฺสโต   ตสฺส  มยฺหํ
อานนฺท     เอตทโหสิ    อากิญฺจญฺายตเน    โข    เม    อาทีนโว
อทิฏฺโ     โส    จ    เม    อพหุลีกโต    เนวสญฺานาสญฺายตเน
จ   อานิสํโส   อนธิคโต   โส   จ   เม   อนาเสวิโต   ตสฺมา  เม
เนวสญฺานาสญฺายตเน      จิตฺตํ      น     ปกฺขนฺทติ     นปฺปสีทติ
น   สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ   เอตํ   สนฺตนฺติ   ปสฺสโต   ตสฺส  มยฺหํ
อานนฺท    เอตทโหสิ   สเจ   โข   อหํ   อากิญฺจญฺายตเน   อาทีนวํ
ทิสฺวา     ตํ     พหุลีกเรยฺยํ     เนวสญฺานาสญฺายตเน     อานิสํสํ
อธิคมฺม   ตมาเสเวยฺยํ  านํ  โข  ปเนตํ  วิชฺชติ  ยํ  เม  เนวสญฺา-
นาสญฺายตเน     จิตฺตํ     ปกฺขนฺเทยฺย     ปสีเทยฺย    สนฺติฏฺเยฺย
วิมุจฺเจยฺย   เอตํ   สนฺตนฺติ   ปสฺสโต  โส  โข  อหํ  อานนฺท  อปเรน
สมเยน     อากิญฺจญฺายตเน    อาทีนวํ    ทิสฺวา    ตํ    พหุลมกาสึ
เนวสญฺานาสญฺายตเน     อานิสํสํ     อธิคมฺม     ตมาเสวึ    ตสฺส
มยฺหํ      อานนฺท     เนวสญฺานาสญฺายตเน     จิตฺตํ     ปกฺขนฺทติ
ปสีทติ     สนฺติฏฺติ    วิมุจฺจติ    เอตํ    สนฺตนฺติ    ปสฺสโต    โส
โข     อหํ     อานนฺท     สพฺพโส    อากิญฺจญฺายตนํ    สมติกฺกมฺม
เนวสญฺานาสญฺายตนํ      อุปสมฺปชฺช     วิหรามิ     ตสฺส     มยฺหํ
อานนฺท     อิมินา     วิหาเรน     วิหรโต    อากิญฺจญฺายตนสหคตา
สญฺามนสิการา    สมุทาจรนฺติ    สฺวาสฺส    เม    โหติ    อาพาโธ
เสยฺยถาปิ   อานนฺท   สุขิโน   ทุกฺขํ  อุปฺปชฺเชยฺย  ยาวเทว  อาพาธาย
เอวเมวสฺส      เม      อากิญฺจญฺายตนสหคตา      สญฺามนสิการา
สมุทาจรนฺติ สฺวาสฺส เม โหติ อาพาโธ ฯ
     {๒๔๕.๑๗}   ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ ยนฺนูนาหํ เนวสญฺา-
นาสญฺายตนํ   สมติกฺกมฺม   สญฺาเวทยิตนิโรธํ  อุปสมฺปชฺช  วิหเรยฺยนฺติ
ตสฺส    มยฺหํ    อานนฺท   สญฺาเวทยิตนิโรเธ   จิตฺตํ   น   ปกฺขนฺทติ
นปฺปสีทติ   น   สนฺติฏฺติ   น   วิมุจฺจติ  เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  ตสฺส
มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ  โก  นุ  โข  เหตุ  โก  ปจฺจโย  เยน  เม
สญฺาเวทยิตนิโรเธ   จิตฺตํ   น   ปกฺขนฺทติ   นปฺปสีทติ   น   สนฺติฏฺติ
น   วิมุจฺจติ   เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  ตสฺส  มยฺหํ  อานนฺท  เอตทโหสิ
เนวสญฺานาสญฺายตเน   โข   เม   อาทีนโว   อทิฏฺโ  โส  จ  เม
อพหุลีกโต   สญฺาเวทยิตนิโรเธ   จ  อานิสํโส  อนธิคโต  โส  จ  เม
อนาเสวิโต   ตสฺมา   เม   สญฺาเวทยิตนิโรเธ   จิตฺตํ   น  ปกฺขนฺทติ
นปฺปสีทติ น สนฺติฏฺติ น วิมุจฺจติ เอตํ สนฺตนฺติ ปสฺสโต
     {๒๔๕.๑๘}   ตสฺส   มยฺหํ   อานนฺท  เอตทโหสิ  สเจ  โข  อหํ
เนวสญฺานาสญฺายตเน     อาทีนวํ     ทิสฺวา     ตํ     พหุลีกเรยฺยํ
สญฺาเวทยิตนิโรเธ    อานิสํสํ    อธิคมฺม   ตมาเสเวยฺยํ   านํ   โข
ปเนตํ    วิชฺชติ   ยํ   เม   สญฺาเวทยิตนิโรเธ   จิตฺตํ   ปกฺขนฺเทยฺย
ปสีเทยฺย   สนฺติฏฺเยฺย   วิมุจฺเจยฺย   เอตํ  สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  โส  โข
อหํ    อานนฺท   อปเรน   สมเยน   เนวสญฺานาสญฺายตเน   อาทีนวํ
ทิสฺวา    ตํ    พหุลมกาสึ    สญฺาเวทยิตนิโรเธ    อานิสํสํ   อธิคมฺม
ตมาเสวึ     ตสฺส    มยฺหํ    อานนฺท    สญฺาเวทยิตนิโรเธ    จิตฺตํ
ปกฺขนฺทติ   ปสีทติ   สนฺติฏฺติ   วิมุจฺจติ   เอตํ   สนฺตนฺติ  ปสฺสโต  โส
โข    อหํ    อานนฺท    สพฺพโส   เนวสญฺานาสญฺายตนํ   สมติกฺกมฺม
สญฺาเวทยิตนิโรธํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรามิ   ปญฺาย   จ   เม   ทิสฺวา
อาสวา ปริกฺขยํ อคมํสุ ฯ
     {๒๔๕.๑๙}   ยาวกีวญฺจาหํ อานนฺท อิมา นว อนุปุพฺพวิหารสมาปตฺติโย
น  เอวํ  อนุโลมปฏิโลมํ  สมาปชฺชิมฺปิ  วุฏฺหิมฺปิ  เนว  ตาวาหํ  อานนฺท
สเทวเก   โลเก   สมารเก   สพฺรหฺมเก   สสฺสมณพฺราหฺมณิยา   ปชาย
สเทวมนุสฺสาย   อนุตฺตรํ   สมฺมาสมฺโพธึ   อภิสมฺพุทฺโธ  ปจฺจญฺาสึ  ยโต
จ   โข   อหํ   อานนฺท   อิมา   นว   อนุปุพฺพวิหารสมาปตฺติโย  เอวํ
อนุโลมปฏิโลมํ    สมาปชฺชิมฺปิ   วุฏฺหิมฺปิ   อถาหํ   อานนฺท   สเทวเก
โลเก   สมารเก  สพฺรหฺมเก  สสฺสมณพฺราหฺมณิยา  ปชาย  สเทวมนุสฺสาย
อนุตฺตรํ    สมฺมาสมฺโพธึ    อภิสมฺพุทฺโธ    ปจฺจญฺาสึ    าณญฺจ   ปน
เม   ทสฺสนํ   อุทปาทิ   อกุปฺปา   เม   เจโตวิมุตฺติ  อยมนฺติมา  ชาติ
นตฺถิทานิ ปุนพฺภโวติ ฯ
                       มหาวคฺโค จตุตฺโถ ฯ
                          ตสฺสุทฺทานํ
       เทฺว วิหาเร ๑- จ นิพฺพานํ           คาวี ฌาเนน ปญฺจมํ
       อานนฺโท พฺราหฺมโณ เทวา ๒-   นาเคน ตปุสฺเสน จาติ ฯ
                       --------------

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๓ หน้าที่ ๔๕๖-๔๖๙.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=23&A=9622&w=&modeTY=1
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=23&A=9622&modeTY=1
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=23&item=245&items=1
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=23&siri=204
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=23&i=245
             อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=7078
             The Pali Atthakatha in Roman :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=7078
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๓
https://84000.org/tipitaka/read/?index_23
https://84000.org/tipitaka/english/?index_23